________________
આવો જ અધ્યવસાય છેલ્લા દિવસોમાં પણ જોવા મળ્યો, જ્યારે તેમણે પોતાનાં મૂર્તિ-સ્મારક બનાવવાની ના પાડી.
એમની એ ભાવનાથી સાવ વિરુદ્ધ જઈને મૂર્તિ બનાવવી, સ્થાપના કરવી, એ મારા માટે બહુ કપરું કામ હતું. એમની ઇચ્છા અને આજ્ઞાને અવગણવાનું આ કામ હતું. છતાં તે કર્યું. તેમના ભક્તોની લાગણીને લક્ષ્યમાં રાખીને કર્યું. પૂ.સાહેબ આશુતોષ હતા. સાચા ભાવથી કોઈ રજૂઆત કરીએ તો, અનિચ્છા છતાં તેનો સ્વીકાર કરી લેતા. એમના એ સરલ-સહજ મિજાજને લક્ષ્યમાં રાખીને તેમની અસંમતિને સંમતિમાં – ભાવનાત્મક રીતે – ફેરવીને આ કાર્ય કર્યું-કરાવ્યું છે. મારી શ્રદ્ધા છે કે તેઓ આપણા પર નારાજ નહીં જ થાય.
પોતાના ગુરુભગવંત પૂજ્ય શુભંકરસૂરીશ્વરજી મહારાજ જ્યારે બિમાર પડ્યા, ત્યારે તે વાતની જાણ થતાં જ અમદાવાદથી ગોધરા જઈ પહોંચ્યા. ગુરુને સંભાળી લીધા, અને સળંગ ચાર વર્ષ તેમની સેવામાં રહ્યા. વિચરવાનો કે શાસનનાં કાર્યોનો કે એવો કશોય મોહ કે વિકલ્પ ન ધાર્યો. ચાર વર્ષે ગુરુદેવ પાર પડ્યા, સમાધિમૃત્યુને વર્યા, ત્યારબાદ જ તેમણે ગોધરા છોડ્યું.
મને લાગે છે કે, તેમ કરીને તેમણે ગુરુઋણ ચૂકવ્યું, અને સાથે સાથે એક આદર્શ પણ આપ્યો કે ગુરુ પ્રત્યે શિષ્યનો વિનય કેવો હોવો જોઈએ તેમજ ગુરુ પ્રત્યે શિષ્યનું કર્તવ્ય શું હોવું જોઈએ?
ઘણા શિષ્યો ગુરુના જીવતાં પણ ઊફરા ચાલતા હોય છે, અને ગુરુની વિદાય પછી પણ તેઓએ અમને સાચવ્યા ન'તા, એ તો આમ હતા ને આવા હતા, મતલબ ગુસ્સાવાળા હતા અને ઠપકાર્યા કરતા હતા' – આવું જ્યાં ત્યાં બોલતા રહે છે. ગુર જે અધિકારથી અને સહજતાથી શિષ્યની ભૂલ કાઢી શકે છે, એવા જ અધિકારથી આવા શિષ્યો ગુરુનો પણ વાંક કાઢતા-બોલતા ફરે છે. અહીં એક જ વાત કરવી છે કે ગુરુના લાખ વાંક ભલે હોય, હોઈ શકે, પરંતુ તેમણે આપણોશિષ્યનો હાથ પકડીને આપણને સંસારના દાવાનળમાંથી જે બહાર કાઢ્યા છએ, તે જે તેઓનો ઉપકાર છે, તેની સામે એ બધું જ તુચ્છ-નગણ્ય છે; એ ઉપકારના બદલામાં આપણું જીવન કુરબાન કરી દઈએ તો ય કાંઈ નથી. આટલો બોધ જાગે તો ગુરુ વિષે અનુચિત વિચારવું તથા બોલવું ન સંભવે. પાયાનું સત્ય એક જ
છે : ગુરુ બિન કૌન બતાવ બાટ?... ૨૦૮|
