________________
લોકોને ભગવાનની પણ આમન્યા પાળવી ગમતી કે સૂઝતી નથી. આબરૂની તો વાત જ ક્યાં ? ઉપાશ્રયમાં મહારાજસાહેબ પાસે આવીને ખુરશી લઈને બેસવું, તે પર બેઠા જ વંદનાદિ કરવું, વ્યાખ્યાનશ્રવણ અને પ્રતિક્રમણ - સામાયિક પણ ખુરશી પર જ; આમાં કોઈને ક્યાંય આમન્યા નડતી નથી, અવિનય કનડતો નથી, બલ્કે ખુરશી ન મળે તો કકળાટ અને ધમાલ મચી જાય ! ‘ઉચ્ચાસણે સમાસણે' એવો અભ્રુદ્ઘિઓનો પાઠ પણ હવે જાણે કે નિરર્થક લાગે છે ! અરે, હવે તો એકાસણું પણ ખુરશી ઉપર બેસીને થાય ! કરવાનું ફરજિયાત નથી, ન થઈ શકે તો ‘યથાશક્તિ’નો આગાર છે જ; પણ એક વાર છૂટ લીધી કે પત્યું, જેમ મનમાં આવે તેમ કરાય, કરાવાય. પાટલો હલી જાય તેની આલોયણ લેનારાને ખુરશીમાં કોઈ જ દોષ નહી લાગતો હોય ?
એક નાનોશો પ્રસંગ હમણાં વાંચ્યો તે અહીં ટાંકવાનું મન થાય છે : ભાવનગરના રાજવી કદંબગિરિ બિરાજતા પૂજ્ય નેમિસૂરિદાદાને મળવા ગયા ત્યારે પૂ. મહારાજજી જમીન ઉપર આસન પાથરીને બેઠા હતા. શ્રાવકોએ રાજવી માટે સિંહાસનની ગોઠવણ કરી હતી, પણ રાજાજીએ જોયું કે, મહારાજજી નીચે બેઠેલા છે, એટલે તેમણે કહ્યું કે, મહારાજશ્રીની સામે મારે તેમનાથી ઊંચા આસને ન બેસાય. આમ કહીને તેઓ નીચે બેસી ગયા.
જો એક રાજ્યના અજૈન રાજા પણ ગુરુનો આટલો વિનય સાચવતા હોય તો આપણે સામાન્ય જીવો દેવ-ગુરુની સામે ઊંચા આસને બેસવાની હિંમત શી રીતે કરી શકીએ ?
સાર એટલો જ આદર અને આમન્યા હૈયે હોય, તો વિનય અને વિવેક ચૂક્યા વગર યોગ્ય સમયે યોગ્ય વર્તન કરી શકાય છે. અસ્તુ.
(શ્રાવણ, ૨૦૬૮)
૧૬૨|
