________________
બે શબ્દો છે : ઇશ્કે મિજાજી અને ઇશ્કે હકીકી. દુન્યવી પ્રિયજનનો પ્રેમ તે ઇશ્કે મિજાજી. પ્રભુ પ્રત્યેનો પ્રેમ તે ઇશ્કે હકીકી. આપણા જેવા તદ્દન બાળ કે બાલિશ જીવો માટેનું તત્ત્વતિથ્ય તે આ ઇશ્ક મિજાજી વિના ઇશ્કે હકીકી ભાગ્યે જ સાંપડે છે. આ જ વાત વૈષ્ણવપંથમાં આ રીતે કહેવાઈ છે : “કામ વગર પ્રેમ સંભવી ન શકે. પ્રેમ એટલે પ્રભુ પ્રત્યે ઊંડી લાગણી.” વીરવિજયજી મહારાજે વૈષ્ણવોની અને સૂફી સંતોની વાતોને એક જ નાનકડી કાવ્યપંક્તિમાં કેટલી સોહામણી રીતે ગૂંથી બતાવી છે ! ચિંતનધારાનો, આમ તો અંત નથી જ, આપણે આટલે જ અટકીએ.
(પોષ, ૨૦૬૯)
૧૦૨
