________________
૩.
ભગવાન તીર્થંકર તો રાગ-દ્વેષથી સર્વથા મુકત હોય છે. એટલે મહાવીર પ્રભુ તો ગૌતમગણધર પ્રત્યે પણ વીતરાગ જ હતા. છતાં એમના ચરિત્રનું અવલોકન કરીએ તો ગૌતમગણધર ભગવાનના અનન્ય કૃપાપાત્ર હતા એવી છાપ આપણા મનમાં ઉપસ્યા વિના ન જ રહે. જૈન આગમોમાં પણ અગણિત સ્થળોએ ભગવાન વીરના મુખે ઉચ્ચારાતો ‘ગોયમ’ શબ્દ જોવા મળે છે. અરે ! માંડવગઢના જૈન મંત્રી પેથડશાહે તો પોતાના ગુરુ આચાર્ય શ્રીધર્મઘોષ સૂરીશ્વરજી મહારાજે જયારે વ્યાખ્યાનમાં શ્રીભગવતીસૂત્ર વાંચવું શરૂ કર્યું, ત્યારે તેમાં જ્યારે જ્યારે ‘ગોયમ !’ પદ આવે ત્યારે ત્યારે એક સોનામહોર મૂકીને પૂજા કરી. એ રીતે સમગ્ર ભગવતીસૂત્રમાં ૩૬૦૦૦ (છત્રીસ હજાર) વાર એ પદ આવતાં તેમણે તેટલી વાર એક એક (કુલ ૩૬૦૦૦) સોનામહોર વડે પૂજા કરી હતી.
૪. વળી, પોતાના ગુરુ ભગવાન મહાવીરદેવ પ્રત્યેનો તેમનો અવિહડ અને અનુત્તર અનુરાગ દાખલારૂપ મનાય છે. આજે પણ કોઈ અનન્ય ગુરુભક્ત શિષ્યને જોઈને લોકો કહે છે કે, ‘આમને જોઈને ગૌતમસ્વામી યાદ આવે છે.'
૫.
આ બધું છતાં, જનહૃદયમાં તો એમની પ્રતિષ્ઠા ‘ગુરુ ગૌતમ’ તરીકે જ છે. વસ્તુતઃ ‘ગુરુ ગૌતમ’ એ ગુરુપદનું પ્રતીક છે, એવું પ્રતીક, જે ‘ગુરુ' પદના ગરવા રૂપનાં નવલાં દર્શન કરાવે.
ગૌતમગણધરનો મહિમા સમજવા માટે આટલી વિગતો પૂરતી છે. જનહૃદયમાં આવું અસાધારણ સ્થાન,માન પામનાર આવા મહિમાવંતા ધર્મપુરુષને પોતાની કવિતાનો વિષય બનાવવાનું કવિઓ કેમ ચૂકે ભલા ? આજે ૨૫૦૦-૨૫૦૦ વર્ષોથી કવિઓ એમની સ્તવના અને વર્ણના કરતા રહ્યા છે, અને છતાં એમની કવિતા થાકી-કંટાળી નથી. કવિહૃદયમાં જાગેલી ને જામેલી ગૌતમ-ભક્તિમાં ઓટ નથી આવી; એમાં તો ઉત્તરોત્તર ભરતી જ ચાલુ રહી છે.
અને કવિહૃદય જો ન થાકે તો જનહૃદયનો ઉલ્લાસ તો શેં કરમાય ? એક એક જૈન બાળકના પણ કંઠે રમતો :
“અંગૂઠે અમૃત વસે, લબ્ધિતણા ભંડાર,
શ્રી ગુરૂ ગોયમ સમરીએ, વાંછિત ફળ દાતાર.’
ભક્તિતત્ત્વ ૦૧
