________________
મહત્ત્વ લગભગ નામશેષ થતું જાય છે. ત્યાં સુધી કે બંધારણોમાં જ્યાં અરિહંત વીતરાગ અને તેમનો સ્થાપેલો શ્રમણ સંઘ તથા તેની આજ્ઞા - આ બધાનું નામ, સ્થાન અને મહત્ત્વ હોવું ઘટે, ત્યાં વ્યક્તિગત સાધુનું અને તેની ઇચ્છાનું આધિપત્ય દાખલ થઈ જવા લાગ્યું છે. વિચિત્રતા તો એ છે કે શાસ્ત્રાજ્ઞાની વાત છોડો, પણ જે કાનૂનોને સ્વીકારીને બંધારણ વગેરે રચાયાં છે તે કાનૂનોની ટ્રસ્ટે પાળવાની જોગવાઈઓનો અમલ કરવાની પણ હવે ભાગ્યે જ દરકાર લેવાતી હોય છે. આના લીધે, આપસ આપસના અહં (ego) ટકરાય ત્યારે કોર્ટ-કચેરી અને પોલિસથાણાના દરવાજે જવાના પ્રસંગો કલ્પી ન શકાય તે હદે વધતા જાય છે.
આપણા રાજ્યના લોકશાહી માળખાના કારણે, કાયદાઓની ભારે ભરમાર તેમજ ગૂંચવણોને કારણે, તથા આપણા સમસ્ત સંઘમાં પ્રવર્તતા વિસંવાદી તથા અરાજક વાતાવરણને કારણે, સંઘો, પેઢીઓ, ટ્રસ્ટો તથા સંસ્થાઓના વહીવટોમાં, અનેક અનેક ગરબડો પ્રવર્તે છે; શ્રમણ સંઘ અને શાસ્ત્રાજ્ઞાની મહત્તા તૂટી ગઈ છે; સર્વત્ર સ્વચ્છંદતાનું જોર વધતું જાય છે, અને આપણે, આપણું જ બધું, આપણા જ હાથે, ભવિષ્યમાં સરકારના હાથમાં સોંપી દેવાની અથવા તો સરકારી દખલગીરી વહોરીને આપણો વિનાશ વ્હોરવાની દિશામાં, બહુ ઝડપથી આગળ ધપી રહ્યા છીએ.
સરકારને જૈનો, જૈન ધર્મ અને જૈન સંસ્થાઓ પ્રત્યે સદ્ભાવ કે સહાનુભૂતિ છે તેમ માનવાની જરાય જરૂર નથી. તેનો ડોળો તો જૈનોની મિલકતો ઉપર, કરોડોઅબજો ખર્ચવાની જૈનોની શક્તિ ઉપર, ક્યારનોય પડેલો જ છે. એ પ્રતીક્ષામાં છે કે શિકાર પોતાની મેળે જ જો ફાંસલામાં ફસાઈ જાય તો આપણે અન્યાય કર્યાનો અપજશ વ્હોરવાની જરૂર નથી. આજથી નહિ ચેતીએ, તો કદાચ ક્યારેય નહિ બચીએ.
(ચૈત્ર, ૨૦૬૬)
૧૦૮|
