________________
(૧૮)
હજારો સાધુ-સાધ્વી ભગવંતો, ધોમધખતા તાપના આકરા દિવસોમાં પણ વિહારયાત્રા કરતાં હોય છે, અને પ્રયોજન અથવા આજ્ઞાને અનુસાર લક્ષ્યસ્થાને પહોંચતા રહે છે. ભૂતકાળની સરખામણીમાં આજે સાધનો અને સુવિધાઓ જરૂર વધ્યાં છે એ વાત પણ સ્વીકારવી જ પડે. આજે ઠેર ઠેર. નિયત અંતરે, વિહારધામો બન્યાં છે; બની રહ્યાં છે. વૈયાવચ્ચ માટેનાં મોજાં, વ્હીલચેર વગેરે આવશ્યક બનેલાં સાધનો પણ સર્વત્ર ઉપલબ્ધ હોય છે. ગોચરી-પાણી અર્થે રસોડાં પણ વ્યાપકપણે ચાલતાં થયાં છે. આ બધાંને કારણે અગાઉના સમય કરતાં, વિહાર, આજે ઘણો સુગમ અને અનુકૂળ બન્યો છે.
પણ એની સામેની બાજુ પણ છે. પહેલાં કાચા રસ્તા હતા. આજે ડામર અને સિમેન્ટના રોડ છે, જેના પર ચાલવાથી તળિયાં ઘસાય, લોહીલુહાણ થાય, અને તેની ગરમીથી આંખો નબળી પડે, નંબર વધે, વાળ અકાળે ધોળા થાય, જે શરીરમાં વધતી ગરમીની સાબિતી આપે. આ કારણે, પહેલાં મોજાં પહેરવાની કલ્પના પણ આકરી અને અરેરાટી પમાડનારી ગણાતી, તેને બદલે હવે મોજાં એ અનિવાર્ય ઉપકરણ બની ગયાં છે. થોડા જ વખતમાં, જૈન સાધુની “ઉઘાડે પગે ચાલનાર સાધુ' તરીકેની જે કલ્પના કે પ્રતિષ્ઠા હતી, તે લોપાઈ જશે. ટ્રાફિકની સમસ્યા ભયંકર બની રહી છે. ૨ લેન, ૪ લેન કે ૬ લેન, વગેરે ગમે તેવા મોટા કે નાના રસ્તા બને, પણ સાધુ માટે તે પર ચાલવું જોખમી અને ભયજનક જ બન્યું છે, બની રહેવાનું છે. ગમે તેટલી સાવધાની રાખીએ, પણ કોણ ક્યારે કઈ તરફથી આવીને અથડાશે અને આપણા જીવનને છિન્નભિન્ન કરી મૂકશે, તેની તો કલ્પના જ આવે નહિ. સતત ફફડાટમાં જ ચાલવું પડે. વધુમાં, ટ્રાફિકના અવિરત અવાજઘોંઘાટને કારણે કાન અને દિમાગ સુન્ન થઈ જાય તેની વાત કોઈને કરીએ તોય હાંસીપાત્ર ઠરીએ. જવાબદાર વ્યક્તિ હોય તેને તો રોજેરોજ, બધાં ઠાણાં સ્થાને પહોંચે નહિ ત્યાં સુધી જીવ પડીકે જ બંધાયેલો રહે. ડોળીમાં વિહાર કરવો પડે તેવા વૃદ્ધ/ગ્લાન વ્યકિતઓ માટે, ડોળી હવે અનેક રીતે મોંઘી પડતી હોવાથી, વ્હીલચેરનો ઉપયોગ થવા લાગ્યો છે. તો તેને માટે ચલાવનાર ભાઈ/બહેનને મેળવવાનું દિનદહાડે કઠિન અને મોંઘું થતું જાય છે. પૈસા આપવા છતાં આવતા સમયમાં આ વ્યવસ્થા કેટલું ચાલશે તે એક સમસ્યા છે. તો હાઈવે પર ચેર
૧૦૨.
