Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. - The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ACHARANGA SUTRA. (TEXT WITH GUJRATI TRANSLATION) Br PROFESSOR RAVJIBHAI DEVRAJ. Cutch-Koday. And JAIN SCHOLARS, Morvi-Kathiawar. Second Edition called COMMON 1000 copies RAJKOT. THE RAJKOT PRINTING PRESS 1906. (All rights reserved.)
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ HIG BRam ad AcArAGka sUtra (mULa sahita bhASAntara) AROGRA MP prayojaka ane pravartaka. prophesara khajIbhAi devarAja. Hd KAP kaccha koDAya. tathA jaina skaoNlarsa. moravIkAThiyAvADa. dvitIyAvRtti--prata 1000. Ting Ting Lian Lian Bing Zhuang Zhuang Zhu Ai Zhuang Zhuang Zhuang Zhuang Zhu Qi Zhu Kuang Kuang Kuang Kuang Zhuang Zhuang Hua Hua Cai Ya Zhuang Zhuang Zhuang Zhuang Hua Fan Guang Wang Wang Wang PARBARMERate68MLabels 2988 IMRANE rAjakoTa dhI rAjakoTa prinTiga presamA yehetA mohanalAla dAmodare chAppuM. HARISRUBE 531816 saMvat 1962. sane 1906. UGC RKHEE EMPROV. 17 Earl 29HAST 2MBAESTHA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ arpaNa. AcAra zAstraM suvinizcitaM yathA jagAda vIro jagate hitAya yaH tathaiva kiMcid gadataHsaeva me punAtu dhImAn vinayApitA giraH [yekAkAra.] je vIra je rIte A cokasAi bharekheM AcAra zAstra jagat-janonA rubaru temanA kalyANa mATe bolyA che, teja mahA buddhimAna vIra teja rIte kaMika bolavA cahAtA sevakanI vinayapUrvaka temanI pratye arpaNa karavAmAM AvatI vANIne pavitra karo. A pramANe. AcArAMga sUtranA TIkAkAra zILAcArya ghaNA sAdA paNa hRdaya bhedaka zadomAM potAnI tamAma kRtine zrImAn vIra masu pratye arpaNa karIne temanI sAhyatA mAnI che, ane te vyAjavIja che, kAraNa ke je utama cIja ApaNane jenA pAsethI maLelI hoya te uttama cIja pAchI teneja arpaNa karavAmAM Ave to tethI ApaNa jANe RNa mukta thatA hoie vema ApaNuM aMtaHkaraNa kaika apUrva zAMti meLavIne praphullita thAya che. mATe ame paNa eja uttama paddhati svIkArIne lemanIja vANIne gurjara bhASAmA anuvAdita karavAno amAro A alpa prayAsa vinaya nana thaine teja mahAtmA zramaNa bhamavAn zrI mahAvIra prabhu pratye aparNa karIye chIye. (tathAstu) to
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA. nagaramA rahelA tayAma jIvo sukha pAmo, teyanA' tamAma duHkha darada dUra thAo, ane teomAM satya jJAnano prakAza thAo, e amArI pehelI bhAvanA che. 1 dharma zAstra ane sAyansa [siddha padArtha vijJAna zAstra] no jyAM paraspara virodha paDato hoya, tevA sthaLe dharma zAstromAM vaparAyalI gupta [sAMketika bhASA lakSamA lai tenA zamyak artha karavA mATe kharekharA buddhimAn mahA puruSo oN bhUmaMDaLapara avataro, teo AMdhaLI zraddhAe na dorAtAM khalaM satya zodhIne satyaneja kAyama rAkhavA dareka dharmazAstranI gupta vANInA te te dezakALane anusaratA ghATata artha batAvIne janamaMDaLamAM vyApI rahelA mithyAtva [juTha ane vhega] nuM ucchedana karo,-e ayArI bIjI bhAvanAche. dharma virodha dUra thAo. sapaLA dharmomAM dayAno mahimA draDha mULa thAo, sadhaLA dharmomAM satyanAM mULa zodhAo, ane e rIte saghaLA dharmo dayA bhane satyanA majabUta pAyApara sthApita thai dhakyatA kAyama thAo-e amArI trIrjI bhAvanA che. jUdA jUdA dharmAnuyAyiomAM arasaparasa dekhAto dharma dveSa dUra thAo, bhrAva bhASa sthApita thAo, salAha saMpa kAyama raho, ane durguNo dUra thai sadguNono saMcAra thAo-e amArI codhI bhAvanA che. 4 duniyAbharamA Alasyano nAza thAo, udyamanI vRddhi thAo, vidyAno vikAza thAo, satyano prakAza thAo, ane e rIte dharmano jaya thAo-e amArI pAMcamI bhAvanA che. bhaviSyanI prajA ApaNA karatAM AgaLa vadho, ApaNA karatAM kSu jJAna meLabo, ApaNA karatAM vadhu zodhana karo, kiM bahunA, ApaNA karatAM vaLa-buddhi, vidyA-kaLA, vijJAna-vaibhava, sukha saMpatti, raMga-rupa, haoNsa-himmata vagere tamAma ruDI vAvatomA AgaLa AgaLa vadhIne ApaNAM karatAM vadhu AyuSya bhogavo,ane ApaNAM mUkalAM adhurAM kAyo paripUrNa karo
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA ApaNe svapne paNa nahi noyelI bajava zodho karIne jagada-vikhyAta thAo e amArI chaTTI athavA chellI bhAvanA che. vIra! vIra! vIra! KXEENA CHARISEX -22 HTETFLAR y tha para HDPHO
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA ( dvitiyAtti.) - - koI kimatI pustakanI navI AkRti prasiddha yAyaM e ema yatAvI bhApache ke te pustaka lokomA priya thai paDayuche, cotarapha te utsAhathI vaMcAyache ane cotaraphathI tenI sArI mAMgaNI thAyache. Aja kAla saMkhyA ghaMdha nAnAM ghoTAM pustako prasiddha thayAM kareche ane lAgavagayI ke arpaNa patrikAnA mAnathI loko tenI nakalo kharIda paNa karache. AvA jamAnAmAM dhAvA amUlya pustako pracAra karavAyAM ochI muzkelI naDatI nathI. A sUtranI prathamAvRtti prasiddha thayA pachI turatamAMja tenI nakalono uThAtra thai gayo hato bhane cotaraphathI uparI uparI mAMgaNI cAlu rahI itI prathamAvRttinA TAipa nAnA hobAthI temaja bhASAntara gujarAtI akSaramAM chapAyela hovAthI, ghaNA loko teno lAbha lai zakatA nahI. mALavA, mevADa, pAravADa, dakSiNa, madhya hiMdustAna, paMjAba ane sarva dezonA loko teno lAbha lai zake mATe mUla pATha moTA akSara ane bhApAntara paNa moTA nAgarI akSaramAM prasiddha karelache. jaina dharmarnu khalaM jIvana sarvatra praNIta sUtroche. jaina dharmanuM maMDANa pavitra sUtro parajache. jaina dharmanI imArata sUtrorupI pAyA uparaja racAyelI che. jaina dharmanAM nItibhaya pharamAno uMTA rahasyo bhane sukSma tatvajJAno jANavAnoM mukhya sAdhana pavitra sUtro prjche| jaina tarIke jIvana gALavA mATe sUtrAe kimatI kAyadAoche. je mahAprabhunA eka akSara mAtrayI aneka amUlya zikSAonA pravAha chUTache, tevI zIlAmaNonA bhaMDArarUpa ane saMgraharUpa sUtrojache. tenA dareke dareka vAkya, dareke dareka zabda, ane dareke dareka akSara jJAnAmRnathI bharapUrache. vismaraNa zaktituM sAmrAjya sthapAtA, bhinna bhinna magajavAlA samartha vidyAnoe ekatra maLI je pavitra vANInuM guMthana karelache, te ApaNI majAmAM chUTe hAthe paMcAvAnI jaruracha. sUtronI bhASA ApaNAmAMnAM ghaNAne apracalIta
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] prastAvanA. hovAyI, teno joiye tevo lAbha levAto nathI ane amUlya zIkhAmaNonA / maMDArathI ajJAna rahe, paDeche. A mATe A pavitra sUtronAM zuddha bhASAntara ApaNIja bhASAmA karavAnA jarurIyAta viSa zrI zvetAMvara konpharansa ane vidvAn zrAvako TharAva karIneja vesI na rahetA, teno amala turatamA thayelo jovA iccheche. paNa sUtronA bhASAntarathI zrAvaka varga mAhitagAra thAya e keTalAkane bhayarupa lAgelaM hovAthI; tevAM bhASAntaro prasiddha thAM bhaTakAvavA kozeza yayelIche, chatAM hAlano jamAno AvI avicArI aDacaNo tarapha alakSa karavAnI jarUrIyAta svIkAreche. A purataka tedA prayAsarnu eka pratiphaLache. mahA mahenate ane moTA kharca AvA bhApAntaro prasiddha karavAnuM sAhasa, sujJa zrAvakonI sAyatAnI AzAeja bhame uThAvyuM che ane loko tenI kadara karazeja. prathamAvRttimA rahI gayelI bhUlo A AvRtimA sudhAravAmAM AdhIche. zaMkIta sUtronA artha vidvAn munIrAjanI salAha mujava vistArathI samajA. vavAmAM AvyAche ane vALAvavodhakAranA Azaya mujavanI TIkAo temaja spaSTikaraNa mATe phUTanoTa vAgere dAkhala karavA khAsa kALajI rAkhI pustakane dhanI zake eTalaM upayogI ane AkarpaNIya vanAghavA vidvAnAnI salAha munava vanato prayAsa karyoche. ___ joke A pustakane zuddha vanAvavA banato zrama karyoche. topaNa jJAnA varNIya karmanA prAvalyayI te nirdoSa hovU asaMbhavItache. AzAche ke sudA vAMcako temAM rahelI bhUlo mATe daragujara karI karavA yogya sudhArA vadhArA amane sucavaze to upakRta yaizaM. prasiddha kartA.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. kALanI gahana gati che, pUrve eka samaya evo paNa ino ke je vakhate pustaka-pAnAnI jarA paNa jarura na paDatI, smaraNa zaktinuja sAmrAjya hatuM, eka vakhata zravaNa karelu "punaH punaH" yAda lAvanArAM manuSyo vizeSa itAM. AvA suvarNa-yugane viSa jJAnI puruSo vidyamAna hatA, je ucca sthiti saMpAdana karavAyI sarvatra digvijaya meLavatA itihAsanI tavArIkha uparathI jaNAya ke ke evA samayamAM jaina mArga sarvottamatAne zikhare virAjato hato. nema divasane viSe sUryanA, ane rAtrine viSe caMdranA tejI, sarvatra prakAza thai raheche sema carama-challA tIrthaMkara zrI mahAvIra prabhunI haiyAtI vakhate ajJAmarupI aMdhakAra dUra thai sarvatra jJAnarupI prakAza chavarAi gayo hato. te bhagavaMtanA nirvANa parI dhIme dhIme manuSyonI smaraNa zakti ghaTatI gai, ve eTale sudhI ke pUrvanuM jJAna jALavI rAkhavA mATe pustako lakhAvavAnI jarura paDI. AnuM pariNAma e yayu ke pustako lakhAvAyI manuSyo vedarakAra banatA gayA ane teoe smaraNa zaktine te gAvatamA zrama Apavo baMdha kayoM je vakhate puratako lakhAyAM te vakhata zramaNa bhagavaMta zrImahAvIra prabhunA nirvANa pachInA keTalA eka saikA pachIno hato. ___A pramANe smaraNa zaktinI nyUnatA-ane dinapratidina hAnI yatI moi te vakhatanA purUSo, jenA ApaNe ghaNAja AbhArI chIe, teoe je kAi joyelaM, sAMbhaLelu, anubhavelu hatuM te badhu potAnI jJAna zakti ane smaraNa zakti anusAra lakhAvatuM zaru karyu. (te purUSonuM jJAna AjanA jamAnA karato ghaNuMja caDhIAtuM hatuM ). hAlanI peThe kAgaLo vIgere Upara nahi, paNa tADapatropara te sUtro lakhAyAM itA. te upakArI purUSone evI bhIti lAgI ke jo A pramANe smaraNa zakti ghaTatI jaze to jJAnano laya thavAno samaya najadIka Avaze. amaNa bhagavaMta zrImahAvIra svAmInA nirmANa pachI 980-993 varSa eTale istrIsana 454-467 nI sAlacA arasAmAM Ave aNIne samaye zrIvallabhIpura nagarane viSe zramaNa bhagavaMta zrI devadi
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] prastAvanA. gaNinI dekharekha nIce jaina saMpradAyanA vihAn AcAryoe ekaThA maLI jaina AgamA lakhI levAno nizcaya karyo. moTA modA zrImaMto te samaye jaina dharmAnurAgI hovAthI jaina AcAryoM potAnI dhAraNAyAM phateha pAsyA ane puSkaLa zrama lai pustako lakhI tetI judI judI mato judA judA zaheronA jaina bhaMDAromA dAkhala karAvI. yA sUtro nippakSapAtI vidvAnonI kasAyalI kalamadhI lakhAyelAMke ema puravAra karadAne eTaluna basa yaze ke A sUtro vidvAn puruSonA maMDaLe ekaThAM maLIne ekatra abhiprAyathI lakhAvelAMcha jethI koi paNa matamanAMtara ke kadAgrahano pakSa temAM hoya te dhAracu bhUla bhareluche. vaLI A sUtro lakhavAmAM koi paNa jAtanI viSamatA yAto (pAchaLanI prajAmAM dekhAtI) svArtha parAyaNa draSTi hovAnuM kazuM paNa kAraNa nahotuM. jethI A sUtro niSpakSapAta alIthI lakhAyA~che ema kabula karyA vinA cAlatuM nathI kAraNa ke te sarva vidvAna AcAryonA magajamA je hakIkata kharekharI yAda AvI ane sarva mAnya thai teja sUtromAM guMthAi hatI. jhAnInA vAkyo saMkSiptana hoya che-tenAM TuMpha zabdomA ghaNo bhAvArtha samAyelo hoya che. ApaNAM Agamo vAMcatAM bhAvAM vAkyo sthaLe sthaLe najare paTache. jeyI vAMcaka varga potAnI sthUla vRddhine laine rahasya samajI na sake to temAM mULa lekhakone ko doSa devAno nathI, AvAtanI satyatAne khAtrI eTalA uparathIja yaze ke jaina AgamA lakhAyA pachI keTalA eka vidvAnoe ta upara niyukti, bhASya, cUrNi, dIkA vIMgare karelAMche te evA hetuthI ke AjanA durlabha codhI jIvane te vAkyo samajavAM sugama paDe. mULa jaina bhAgamo 84 itA temAMyI bhayaMkara duSkALo tathA rAjpa viplavonA samayamAM, keTalAMka, gAma, nagara, zeherA vIgera ujaha thai nAza pAmyAM te sArtha ApaNAM ghaNAM sUtrI paNa laya pAmyAM to paNa mubhAgye hAlamA temAMnA 32 yI 45 Agamo vidyamAna rahyAMche. ___arvAcIna samayamA mAgadhI-prAkRta ana saMskRtano abhyAsa ghaTato gayo bhane yI sUtronI zailI samajanArAonI khoTa paDavA lAgI. jo ke mudraNakalAnI sAdanAthI sagavaDatA vadhatI gaI paraMtu durbhAgya te vAMcI
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. samajavAno lAbha lenArAonI khAmIche, sUtronI zailI ane temA rahelA divya rahasya samajavA mATe prAkRta ane saMskRta jJAnanI mukhya jarUrache paraMtu teTaluM jJAna gharAvanAga subhAgye hAla eka hajAra jainamAthI ekAda mAtra maLe. AvI dayAmaNI sthitine laine jaina philosophIrnu uttama jJAna ghaTatuM gayuM ane haju paNa ghaTatuM jAya temAM Azcarya thavA jevU nathI. AvA pArIka samaye subhAgye mAjI praoNphesara maeNsasularanA ziSyo mi. haramana jekobI, DaoNkTara haoNrnala, mi. olDanabarga, mi. vevara DaoN. lyumaeNna vigere pAzcimAtya vidvAno-jarmana orIenTala skaoNlaroe jaina philosophIna yahatva samajavA mATe mathana karI keTalAka AgamonA bhASAnnara aMgrejI bhASAmAM prasiddha karyA, je jotAM teonI vidvatA eka bhavAne kabula rAkhyA vinA cAlatuM nathI. arvAcIna jamAnAne jaina philosophI samajacAno mukhya bhAdhAra A videzI vidvAnonA bhASAntara uparaja che, kAraNa ke saMskRta temana prAkrata bhASAmA nipuNatA dharAvanArAonI saMkhyA juja mAtra-najIvI sarakhIche. pracalita-dezI bhASAnAM sArAM bhASAntaranA temaja saMskRta jJAnanA abhAve purvokta pustako pAMcarA, hAlanA keLavAelo varga dorAya ane te uparathI jaina philosophI mATe mata bAMdhavA prerAya e koi paNa rIte anucita nathI. have prazna e thAyache ke e jarmana vidvAnoe je pustako prasiddha kA~che ane temAM je vicAro darzAvyAche te jaina Agamo anusAra yathAtathyache ke nahi ? A have tapAsavAnuche. istrIsana 1884 nI sAlamA jyAre mi. jekobIe AcArAMga tathA kalpasUtranA bhASAMtaro prasiddha karyA, te vakhata jaina philosophI mATe samana jaina dharmanI prAcInatA mATenA tenA tathA vIjA vidvAnonA je vicAro itA te vicAro daza varSa pachI eTale isvIsana 1895 nI sAlamAM jyAre zrI sUtrakRtAMga tathA uttarAdhyayana sUtronA iMgrejI bhApAMtara prasiddha karavAmAM AvyA te vakhate ghaNAja badalAelA jovAsAM Aveche prathama orIyenTala skaoNlaro-te vidvAnono po AbhiprAyahato ke jaina e cauddhanI eka zArakhAche, ane codanA mULatatvonuM anukaraNa jainoe karela cha. hAlanA keLavaNI khAtAmA je itihAso cAleche temAM Aja bhAvArthazikSaNa apAtuM hovAcI ApaNA jaina vALakone paNa tevI bhadA yAya e,
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] prastAvanA. saMbhavinache. te vAcata mi. jekobIe AcArAMga mUtranI prastAvanAmA prathama laMbAmathI vivecana karelu . A vivecana tenA potAnA vIjA pustakanI prastAvanAnA prathama vAkyacIja badalAyeluM ApaNI najare paDeche ke Ten years have elapsed since the first part of my translation of Jaina Sutras appeared. During that decennium many and very important additions to our knowledge of Jainisum and its history have been made by a small number of excellent scholars jaina sUtronAM mArAM bhASAntaranA prathama bhAga bahAra paTayAne Ane dasa varSa yayAche. je arasAmAM jaina philosophI temana itihAsa saMbaMdhI yoTAeka vidvAn skolaronI sahAyatAthI amArA jJAnamAM dhaNo agatyano badhAro thayo che. ___ane ananI prAcInatA saMbaMdhe paNa teja vidvAna teja prastAvanAmAM lale che ke,-- It is now admitted by all that Nataputta (Gnatriputra), who is commonly called Mahavira or Vardhmana, was a contemporary of Budha; and that the Niganthas (Nirgranthas) now better known ander the name of Jains or Arhatas, already exhisted as an important sect at the time when the Buddhist church was being founded zramaNa bhagavaMta zrImahAvIra prabhune nAme oLakhAvA jJAtaputra-vardhamAna svAmI je vakhane vuddha vicaratA te vakhaneja tenA( contemporary ) prasispardhI tarIke vidyamAna itA ane je vakhate cauddhadharma ijI sthApAto hato te vakhate arthatanA nAme oLakhAtA nigraMtho eka agatyanA prasiddha-paMya narIke kyAranAe sthApita thayela mArgamA vicaratA itA ema have sarva koi kavula phare. jaina dharmanI prAcInatA jaina pustako uparayIna temane sAvIta yaha nayI paraMtu pauddha vigaira bIjA dharmanA pustako uparayI paNa jaina dharmanI prAcInatAnI sAbItI mATe te vihAn kacha ke I therefore look on this blunder of the Budhists as a proof for the correctness of the Jain tradition, that fol
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. lowers of Parsva actually existed at the time of Mahavira Before following up this line of inquiry I have to call attention to another significant blunder of the Budhists: they call Nataputta an Aggivesana i e Agnivaisyayana; according to the Jainas However he was a Kasyapa, and we may credit them in such particulars about their own Tirthankara But Sudharman his chief disciple, who in the Sutras is made the expounder of his creed. was an Agnivaisyayana, and as he played a prominent part in the propagations of the Jain religion, the disciple may often have been confounded by outsiders with the master, so that the Gotra of the former was erroneously assigned to the latter Thus by a double blunder the Budhists attach the existance of Mahavira's predecessor Parsva and of his chief disciple Sudharman. zramaNa bhagavaMta zrImahAvIranA vakhatamA zrI pArzvanAthanInA anuyAyI saMtAniyA caukasapaNe vicaratA, e jainanA itihAsanI kharI sAnItI hovAthI buddhiSTalokonI A-gaMbhIra-bhUla (jaina e buddhanI zAkhAche) nI mane khAtrI thAya che. A bAdatanI tapAsano nirNaya karatAM pahelA budISTa lokonI vIjI dekhItI-gaMbhIra moTI bhUla mATe vAMcanAranuM dhyAna kheMcavAnI jarura paDe che ke, o-cauddha loko jJAtaputra zrImahAvIrane agni vaizyAyana golI kahe che jyAre jaino tene kAzyapa golI kaheche ane potAnA tIrthakerA pratye jainonA A matane mATe ame tene vyAjavI-kharA mAnIye chIe. parantu zrImahAvIranA mukhya ziSya zrI sudharmAsvAmI je agni vaizyAyana gonI itA ane jeNe sUtonAM tatvano prakAza karelo cha aMna jaina mArganA pracAra prayatnamA jeNe mukhya bhAga lIghoDe, tethI gurU ziSyanAM gotanA arasaparasa vIjAoe guMcavADA kareloche tethI karI zrI mahAvIra je kASyapa gotrI hatA nene agni vaizyAyana gotrI TharAvyA. budhISTa lokonI A vevaDhI moTI bhula che ke: 1 zramaNa bhagavaMta mahAvIrasvAmI vicaratA te vakhata avIzamA prabhu zrI pArzvanAthajInA anuyAyI-saMtAnIA na hatA te ane.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA 2 zrImahAvIrasvAmI kAzyapa gotrI itA temane anivaizyAyana golI TharAvyA. ( eTale ke pArzvanAtha prabhunA saMtAnIA vicaratA (je jananeM prAcInapaNuM sAbIta kareche ) ane zrImahAvIrasvAmI agnivaizyAyana gotrI nahi paNa kAzyapa gobI hatA agnivaizyAyana gonI to temanA ziSya sudharmAsvAmI hatA. A sivAya jainanI prAcInatA saMbaMdhe khAsa eka juduja pustake nAma ( Mahavira, and his predecessors ) " mahAvIra ane tenA agragAmi " e nAyarnu mi. jekobIe prasiddha kareluMche jemAM jaina mArganI prAcInatA saMbaMdha purAvA sahIta Avehuba varNana kareluMche te sivAya mi. luirAisa, DhokaTara phayura, mi. kloTa, ane DokaTara culara jevA vidvAnoe paNa jaina-philosophIne mAMTe SaDuja uttama abhiprAya darzAvela che mAtra tao AvI vANIIja aTakyA nathI paraMtu kartavyamA AgaLa vadhI jaina-pustako nA bhASAntara prasiddha karatA jAyache sUtronI bhApA teone videzI hovA utAM athAga zrama lai tenuM rahasya samajavA mATe teo je madhana kare cha te A dezanA jainone zaramamAM nAkheche ane jAgRta yavAne ADakatarI rIte phaTako mAre che. hokaTara horanale upAsakadazAMga sUtranuM je bhASAMtara prasiddha kayuke ane temA je dhoraNa aMgikAra karyuche tene dareka bhASAMtarakIe AjanA jamAnA mATe anusaravU e uttayache. jaina sUtronA bhASAMtara karatAM pAzcina mAtya vidvAno vyAkaraNanA dopo upara khAsa dhyAna ApatA jaNAyache, Ama thavAthI mULa Azaya huTamA samajAvAmA koi prasaMge kadAca teo pachAta rahelA jovAmAM Avato tethI temanI vidvatA saMbaMdhe kazI nyunatA mAnavAnI nayI kAraNa ke arvAcIna samayamAM jainanA sUtronI je hastalikhita pratoya temA lekhakanA ista doSadhI athavA to paraMparAyI kAika nyUnAdhika lakhA bAthI, zavadAnI vibhakti AdhIpAchI yai jaMbAnA dopolAgavA saMbhavache bhane tethI bhASAMtaramA vakhate phera paDhI javA saMbhavache. draSTAMta tarIke DholaTara honala potAnA upAsakadazAMga sUtranA bhApAMtaramA chatrIsame pAne temaja meM jagoe te vAkaya AveLe ve jagoe "ahAsUI devANuppiyA mA paTI yacaM kareha" e, vAyarnu bhApAMtara evI rIte karane ke fay it to please
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ , prastAvanA. [9] O! beloved of the Devas do not deny me, A bhASAMtara sAdha raNa jaina vAMcaka vargane paNa amAnya thaha paMDe; jo ke DokTara haoNrnala potAnA pustakanI pALanI Criticle notes -- puravaNImAM, A vAkyanA kharA artha sabaMdhe saMzayasAM paDI judA judA jarmana vidvAnAMnA abhiprAyo tathA vyAkaraNanA purAvAo TAMkeche. DokTara lyumena eja vAkyano artha A pramANe karele ke:- Well then beloved of the Devas do not cause any obstruction A vAkyano zuM kharo artha hovo ghaTeche tenA nirNayapara AvA mATe nIcenI hakIkata prAsaMgika gaNAse " je add zrI gautamasvAmI vANijya gAma nAmanA nagaramA ucca nIca ne madhyama kuLane viSe gocarI karavA mATe utsuka thayA te vakhate teNe upalA zabdamAM zramaNa bhagavaMta zrImahAvIra pAse araja karIche. ema aMgrejI bhApAMtarano bhAvArthache paNa kharI rIte to te zabdo zramaNa bhagavaMta zrI mahAvIra prabhunA utararUpecha ke:- 'jema tamane sukha upaje tema karo vilaMba karatAnA ' vaLI DokaTara haoNrnala te pachInA 78 mAja vAkyamAM kabula kareche ke zrI gautama gaNadhara uparanA zabda sAMbhaLIne vANijya gAma nagaramAM gaucarI vigere kArya mATe pravartyache. A uparathI vAMcaka varga kabula karaze ke, DokaTara haoNrnalanI te vAkyane praznarUpe gaNavAmAM (je vAjavI rIte uttararUpaja che) vibhaktinA dopane lIdhe bhUla thai jaNAyache, AvIja zete mI. jekobIne paNa potAnA AcArAMga sUtramAM ApaNI bhASA tene videzI hovAthI viparIta artha thalo che. ApaNA sUtrAmAM vanaspati vigerenA je je judA judA khAsa nAmo Adeche te khAsa nAmo vipenI teonI ochI mAhetIthI bhASAMtaramAM dekhItA viparIta artha thavA pAme e svAbhAvikache, jo ke ame A tenI vidvattAnI khAmI batAvatA nathI paNa ApaNI bhASAnA zabdono tebhono ocho anubhavaja AnuM kAraNabhUtache. - A rIte A AcArAMga sUtranA iMgrejI bhASAMtaramAM keTalIka jagoe tevA viparIta artha thavA pAmyA hoya to te paNa uparanAja kAraNone lar3aneja gaNAya. ApaNo jaina saMpradAya AvA khAsa zabdonA artha aMgreja vidyAnone jaNAvavA kozIza kare to teo potAnA bhASAMtaromAM sudhAro kare ane jaina philaoNsaoNphine te vadhAre dedIpyamAna kare. jaina dharmanI navaLI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. sthiti AvavAnuM khAsa kAraNa matabhinnatAche. jaina varganA judA judA sapradAyavAlAo potAnI satyatA sAvIta karavAnA pravAhamA taNAi bhai judA judA zabdonA artha potAnI marajI mujaba kareche, jethI venI kharI khuvI adrazya thAyache. jaina dharmane ucca sthitie lAvavA ekatra thai jJAnanI vRdi karavAnI bAta to eka vAjue rahI, paNa Ama zabdArtha pheravI mAMza mAhe phleza karI vivAda upajAvI jainanA kAnunothI viparIta vartI jaina nApane kalaMkita kareche. arvAcIna samayamAM AvI sthitimAM keLalAyalo varga kayA phAMTAnA pustako vAMcavA tenA guMcavADAmAM paDeche ane chATe svadharma no tyAga karI paradharma aMgIkAra kareche. AvI kaTaMgI sthiti mata bhinnatAthI dina paradina vRddhi pAmeche ane pariNAme duniyApara digvijaya meLavela jaina dharmanI paDatImAM vRddhi kareche. paraMtu temAM subhAgye hAlanA videzI vidvAnoe-orIenTala skolaroe-jaina philosophI prakAzamAM lAvavAne je stutya prayAsa mAMDayoche te jaina dharmanI punaHpratiSThA prApta karavAnI AzA nA kiraNarupache. kAraNa ke teonAM bhASAMtara koipaNa rIta pakSapAtI temaja matabhinnatAnA poSaNarupa nathI. paraMtu jo svadezI vidvAnoe bhASI rIta bhASAMtara karyA hota to nakkI teo zabdArya karavAmAM potAnA khAsa saMpradAya tarapha dorAyA hota. jJAnIno mArga syAdvAdaLe tethI temA matabhinnatA hovI asaMbhavivacha temaja te mArgane AcaranArA kharA vidvAnoe paNa tevA kadAgrahI kaMTALI jaMgalamA jai Atma sAdhana kareluche evaM jaina tavArIkha upasthI sAvIta yai zakeche. AnaMdaghanajI jevA mahAtmAe "paTadarizaNa jina aMga bhaNIja." vigere zabdomAM zrI namIzvara bhagavAnanI stuti karatAM jJAnInA syAdanAda mArganena akSarazaH kabula karelache. zvetAMvarI (derAvAsI-sthAnakavAsI) ane digaMvarI sarva masacALAe ekatra ya, joie. jJAnInA vAkyonA viparita artha karavAyI jJAnAvaraNIya karma baMdhAyache, tethI matabhinnatA dUra karI sarva ekatra pano ane svadharmanI thatI pAyamAlIno uddhAra karo ane purve jema te sarvottama gaNAto tevIma rIne punaH sarvottama gaNAya tevo ekatra thaine prayAsa karo. ekama mAgApa nA judA judA putro kusaMpI thAya to te kulano kSaya nIka ema samabIne
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. [1] ApaNA syAdavAda mArgamAM bhaviSyanA zreya mATe sarvee ekatra dhanuM Ava che. 'benI laDAimAM bIjo phAvI jAya' e nyAye ApaNA judA judA saMmadAyavALAbho laMDaLe tethI bIjA phAvI jAyache. vastIpatrakanA AMkaDA o uparathI jaNA ke khristI dharmamAM bhaLelAonI saMkhyA jeTalI daza varSa pahelA hatI te karatAM hAla bahuja vadhI gaiche. AvI rote challA mai kAmAM nIkaLelA navA saMmadAyonI saMkhyAmAM ghaNA mANaso bhaLatA jAyache rt jainadharmio ghaTatA jAya che. dezanI macalI bhASAmA ApaNa sUtronA bhASAMtara haju sudhI prasiddha na thavAnAM ghaNAM kAraNoche. ApaNAM lokomAM pUraMtu uttejana nathI. bhaMDhAravALAo pustako paDatara rAkhI temAM saDAveche ne udhaine khavarAveche, paNa upayoga mATe kor3ane ApatA nathI, temaja Ama karavAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAyache tenuM leza paNa bhAna temane rahetuM nathI. ne sabaLa kAraNa to eche ke tevA vidvAnonI ApaNAgAM bahu khATecha. jJAnanuM koi paNa rIte bahu mAnapaNuM nazrI. pustaka saDI jAya- bagaDI jAya se bhale paNa jJAnano pracAra karato te AMdhaLI zraddhAbALA Orthodox jaina jenuM saMpradAyamAM vizeSa prArUpa temane pasaMda nathI, khAvA rUDha vicAro sthaLe sthaLe maphata lAbha ApatAM pustakAlayoM svapAya soja dUra thara zake tetro saMbhavache ne tethI keLavAyalA dharmana bahuta lAbha thavA saMbhavache. AtrA uba AzayavALUM maphata lAbha Apamu eka pustakAlaya moravImAM ve varSa thayAM sthApavAmAM A vyaMche, jeno lAbha ghaNA loko chUTavI keche, AvAM pustakAlayo jude jude sthaLe sthapAtha ane tethI yuvAnavargane pAMcavAnA sAdhano maLe to jaina mArgI nI unnatinI AzA rAkhI zakAya.. je dhoraNa aMgreja vidvAnoe aMgIkAra ko luche te niSpakSapAta dhoraNa anusAra A bhASAMtara kareluMche. ane temAM koi paNa jAtanAM mana matAMtaramAM na taNAtAM syAdavAda Azaya aMgIkAra karelA che. jo ke AvA bhASAMtarI samartha vidvAnonI kasAelI kalamayI bhUSita thayAM hoya to te vadhAre sArAM thAya paraMtu amoe amArI alpa zakti ane alpAnubhava vaDe je bane te niSpakSapAta bhane zuddha bhASAMtara karavA mayAsa karelo che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] prastAvanA. A bhApAMtara taiyAra karatAM jo ke pUrNa kALajI rAkhavAmAM AvI che, chatAM paNa-pUrve vadhilA jJAnAvaraNIya karmanA udayathI, koi paNa doSa rahelo draSTigocara thAya to te mATe bIjI AvRttimA sudhAro thavA sUcanA karavA sujJa vAcakavargane savinaya saprema vijJapti che. AvAM bhASAMtarodhI AcAra vicAramA nIcI gati letAM jaino potAnI bhUlo samajatA thaze ema amane khAtrI cha. ___ koi paNa pustakanu bhASAntara karatI vakhate tene lagatI atihAsika vinAno vicAra karavo joie. ApaNAM sUtrone jJAnIoe racelA che. teo Apta purupo hovAthI, kAryaparatve adhikArI hatA, tethI hAlanA bhASAntaranA vAMcakone teonAM tihAsika vRttAMto jANavAnI Avazya ktA che. paNa jeo jaina kahevAya cha teo mAMhenA bhAgyeja koi A mahAtmAonAM vRttAMtathI ajJAna haze. temaja A bhASAnlaranA chevaTanA bhAgamAM paNa zramaNa bhagavaMta zrImahAvIra tIrthaMkararnu atihAsika vRtAMta AvI jatuM hovAthI atre ju, ApakA prayAsa karelo nathI. te jJAnI puruSonAM jJAna,darzana, cAritranu Avehuba varNana karayu te potAnI akkalanI kasoTI karAvavAnI sAtha mUrkha banavA je che. AvA jJAnasaMpanna mahAtmAonAM racelAM sUno upara pUrve thavelA vidvAna AcAryoe niyukti, bhASya, cUrNi, TIkA vIgere karIne teno saMpUrNa Azaya samajAdavA mathana karelu cha temAM paNa ThekANe ThekANe " tatvaM kavaligamyaM " elA zabdo drASTra gocara thAya cha; je zabdo kAMI ochA arthasUcaka nathI. ApaNe ApaNI paraMparAe sAMbhaLelu cha ke jJAnInA nAnano anaMtamo bhAga gaNadhara mahArAja samajI zake teno paNa bahu thADo bhAga bhAcAryajI samajI zake vIgere. A uparathI dAMcakavargane khAtrI thaMza ke sUtronA bhASAntara karI tenuM rahasya samanAvag e ochu muzkala kAma nathI sUtromA TAma ThAma keTalAeka evA zabdo Ave che ke tenA zabdArtha ane bhAvArtha tarapha vicAra karatAM daMgha yesato Azaya maLI zakato nadhI. temAM vanaspati vIgerenA keTalAMeka eSAM nAmo Avache ke yAjanA jamAnA nA vidvAno-DaoNkaTaro, rasAyaNIo ane baoNTenisTo paNa bhAgyena jANatA hoya; keTalApaka evA zabdo Aveche ke amAne je muskelI pahIle teno khyAla mAtra vidvAn vagana karI kaze.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. jainomAM je judA judA saMpradAya paDelache tenuM kAraNa paNa pUrvokta zabdo nA managamatA judA judA artha karavAtuMche Ave prasaMge tamAma saMpradAyana anukULa, temana sUtra zailI anusAra artha goThavavo temAM dravya, kSetra, kALa, bhAva ane vidvAn varganA abhiprAyono Azraya levo paDayoche. je vakhate sUtro lakhAyAM ane hAla je vakhate ApaNe te vAMcIe chIe temAM saMkhyAbaMdha varSoMno AMtaroche, je daramyAna jamAno vidyA, kaLA, kauzalya, ane hunnaramA vahu AgaLa vadheloche ane vartamAna videzI vidvAno: nI darzanIka zakti AgaLa sUtrajJAnane viSe paNa pUrNa mAhItI dharAvanAra puruSonI puratI khoTache, tenuM kAraNa ApaNA ruDha vicArone vaLagI rahevAnI ApaNI Tebache. eka kavitache ke. "Be a Roman in Rome" eTale ke deza kALane mAna ApIne vartavAthI svadharma temana vyavahAra pakSamA sugamatA raheche. A sUtranA bhASAMtara saMvaMye "muMbai samAcAra" mAMje kaDavI TIkAo carcApatra tarIke prasiddha thayelI che ane jemA mAtra AMdhaLI zraddhApara dorAi niSpakSapAta draSTiyI dUra rahI, lakhANa karavAmAM Avyuche, te amArI samaja cahAra hatu ema koie dhAravA nathI, ame pote paNa kabula karIe chIe ke pavitra sUtrAnAM bhASAntara karavAM ane temanu rahasya bahAra lAvalUM e vaDhuja guzkela ane mahAbhArata kAma che. parantu hAlanA dravya, kSetra, kAla, bhAvane anusarI, keLavAelo varga jenA para bhaviSyanI prajA ane svadharmanA udayano AdhAra cha teo, AvAM mULa sUtro bhaMDAromAM sadatAM paDelAM hovAthI, samajavAne, bhApAnA ajANapaNAne lIdhe, prayatna karatA nadhI , ne aTakAvavAnI khAtara " Something is better than not. hing " e nyAyane anusAre amoe A bhASAntara eka vihAna sAdhu munirAjanI kALajI bharI dekharekha nIce taiyAra kareluM che. jo ke jJAnA paraNIya karmanI vAhulyatAne laine amo nirdoSa hovAno dAvo karI zakatA nathI chatAM amoe sarva saMpradAyavAlAone anukuLa paDe tema sAdI ane saraLa bhApAmAM bhASAntara karavA yathAzakti prayatna karalo che-jyAre saghaLI komo dharma jJAnamA uMDI utaratI jai pota potAnI bhASAmA potAnAM dharma pustako prasiddha kara che tyAre jaina maMtro ke je mAgadhI bhASAmAM lakhAroDAM
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] prastAvanA. che, te bhASA dezanA koI paNa bhAgamAM pracalita nahIM hovAthI, te vAMcavA ane samajavA hAlano keTalo jaina varga zrama le che tenA AMkaDA amo bahAra lAcIe to potAnA paga paraja kuhADo mAravA jevuM thAya. A sUtranuM bhASAntara bahuta saMbhALadhI karavAmAM AvyuM che ane vaLI badhAre khuzI thavA jehuM ele ke jaina saMpradAya mAMhenAM eka karatAM vadhAre pakSALA ora sAthai maLIne A bhASAntara taiyAra karela hovAthI te niSpakSapAta thAya temAM navAi jevuM nathI ane tethI sarvene te rucIkara thavA saMbhava che. thA bhASAntara amoe LAMbo ghakhata yaryA taiyAra kareluM paraMtu dravya, kSetra, kALa ane bhAvanA sArA saMjoga bacce A mahAn pavitra pustaka prasiddha yAya evI amArI icchA hatI. cheDAM traNa cAra varSathI ApaNA Arya deza anAdRSTi ane iSTakALI bahu pIDA pade che tethI amo sArA vakhatanI rAha jotA hatA chatai score sumitronA AbrazthI AvA saMjogo vace paNa A pustaka prasiddha karayuM paDyuM che A pustakano vhoLA phailAvo yaha sadupayoga yAya evaM aye icchI DI. A bhASAntara karavAmAM me vidvAna sAdhu munirAjajIe amone niSpakSapAta ane niHsvArtha sAkSatA ApalI che ane je potAnuM nAma siddhiyAM lAvakA khuzI nayI teno amo amArA jIgarathI upakAra mAnIe chIe. A bhASAntara pharatAM bhUladhI, draSTidoSathI, hastadoSadhI ke vicAra dopathI je kAMI mULa sUtrakAranA abhiprAyavI viparIta yayuM hAya maiMne mATe zrI arihaMta, siddha, kevaLI, tathA zrI caturvidha saMghanI sAkSI ase aMtaH karaNa pUrvaka mAphI mAgIe chIe. agrAda pUrNimA + pro. ravajIbhAi devarAja. ane jaina skolarsa - moravI.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ vijJApanA. athavA (vAMcanArane bhalAmaNa-) vAMcanAra! hu Aje tamArA hastakamaLamAM AI chu, mane yatna pUrvaka vAMcajo, mArA kahelA tattvane hradayamAM dhAraNa karajo , hu~ je je vAta kahuM chaM te te vivekathI vicArajo; ema karazo to tame jJAna, dhyAna, nIti, viveka, sadguNa, ane AtmazAnti pAmI zakazo. ___ tamo jANatA hazo ke keTalAka ajJAna manuSyo nahi vAMcavA yogya pustako vAMcIne potAno vakhata khoi de che ane avaLe raste caDI jAya che, A lokamA apakIrti pAme che temaja paralokamAM nIcI gatIe jAya che. tame je pustako bhaNyA cho ane haju bhaNo cho te pustako mAtra saMsAranAM che; parantu A pustaka to A bhada ane parabhava vannemAM tayAruM hita karaze. bhagavAnanAM kahelA vacanono emAM upadeza kareloche. ____ tame koi prakAre A pustakanI AzAtanA karazo nahi tene phADazo nahi. DAgha pADazo nahi, ke vIjI koi paNa rIte vagADazo nahi. vivekathI saghaLaM kAma lejo, vicakSaNa puruSoe kahernu cha ke-viveka tyAMja dharma che. tayane eka e paNa bhalAmaNa che ke jeone vAMcatA nahi AvaDatuM hoya ane tenI icchA hoya to A pustaka anukrame tene bAMcI saMmaLAda. . tame je vAtanI gama pAmo nahi te DAhyA puruSa pAsathI samajI lejo, samajavAmAM ALasa ke manamA zaMkA karazo nahi, tamArA AtmAnuM AdhI hita thAya tamane jJAna, zAnti, AnaMda maLe, tamo paropakArI, dayA, kSamAvAna vivekI ane buddhizALI thAo evI zubha yAcanA ahaMta bhagavAn kane karI A pATha pUrNa kara cha. " mokSa mALA."
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pahelaM. (zastra parijJA ) anukramaNikA. DB zrutaskaMdha pahelo. pahelo uddeza :- AtmapadArtha vicAra tathA karmabaMdhahetu vicAra. vIjo udeza : - pRthvI kAyanI hiMsAno parihAra ( duHkhanA anubhava mATe aMdhavadhiranuM dRSTAMta kalama 15 ) trI jo uddeza :- apkAyanI hiMsAno parihAra. 11 cotho uddeza :- agnikAyanI hiMsAno parihAra.. pAMcamo uddezaH- vanaspatikAyanI hiMsAno parihAra.. 14 ( zarIranA sAdharmyathI vanaspatimAM jIva sthApavAnI yukti-kalama 44 ) chaTTo uddeza :- trasa jIvonI hiMsAno parihAra. pRSTa a. x bIjo uddeza :- pApa na karavAM ane parIpaha saThevA eTalAyI kaM sAdhu nartha yavAnuM. 1. 8 ( trasa jIvonI hiMsAnA hetuo - kalama 44 ) sAtamo uddezaH - vAyu kAyanI hiMsAno parihAra. adhyayana vajiM. (loka vijaya ) pahelo uddeza :- mAta pitA vagere lokane jItI saMyama pALavo. vIjo u0- arati TALI saMyamamAM draDha rahevaM. trIjo u0- mAnane TALaM tathA bhogamAM rakta na thaM. cautho u0- bhogothI rogo thAya che. pAMcamI uddezaH - viSaya bhoga tyAgIne loka nizrAe AhArAdika laine vicakhaM. 37 chaTTo udezaH -saMgamArthe lokane anusaratAM chatAM tenI mamatA na karavI. 42 adhyayana zrIjuM. (zIteoSNIya. ) pahelo uddeza :- paramArtha sUnelA koNa ? bIjo uddeza :- pApanAM phaLa tathA hitopadeza. 21 28 28 31 34 27 w 53
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. cotho uddezA-kapAya choDavA. adhyayana cothu. (samyaktva) pahelo uddezaH-satyavAda. bIjo uddezaH-paramatanuM vicAra pUrvaka khaMDana. trIko uddezaH-taponuSThAna. cotho uddezaH-saMyamamAM saMsthita rahe. adhyayana pAMcamuM. (lokasAra) pehelo u0--prANinI hiMsA karanAra, viSayo mATe AraMbhamA pravarta nAra tathA vipayomA je Asakta hAya tene muni na gaNavo. 69 vIjo u0-je hiMsAdika pApothI niva? hoya teja muni gaNAya. 72 trIco u0 je muni hoya te kazA parigraha na rAkhe tathA kAma bhoganI icchA paNa na kare 75 cotho u0-ajANa agItArtha ane sUtrArthamA nizcaya vinAnA munine ekalA pharavAmAM ghagA dopa thApa che. pAMcamo u0-munie sadAcArathI vartaTuM tathA tenA mATe jaLAzayano dRSTAMta. chaho u0-unmArgamAM na ja tathA rAga dvepa tajavA. adhyayana chaTuM. (vRta) pehelo u0-svajana saMvadhIyo choDIne dharmamAM parAyaNa thayu. 89 vIjo u0-kAne AtmAthI dUra karavA. trIjo u0-munie anya upakaraNa rAkhavA ane zarIrane jema bane / ma kasatA raheQ. 97 coyo u0-munie sukha laMpaTa nAhi . pAMcamo 30-sunie saMkaToyI nahi Dara tathA koi prazaMsA ke satkAra kare tathI khuzI na tha{. (upadezavA yogya ATha bAvano kalama 385) adhyayana mAtamuM. (mahA parijJA) sAna u0-vicchinna thayA che. 107
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. adhyayana AThamuM. (vimokSa) pahelo u0- kuzILa parityAga. (loka dhruva che ke adhruva ? kalama 396) bIjo u0- akalpanAya parityAga. 112 115 trIjo u0- khoTI zaMkAnuM nivAraNa - ( parIpa hothI na DaraM.) cothA u0- munie kAraNa yoge vehAnasAdi vALa maraNa paNa karavA. 117 120 123 126 129 pAMcamI u0- munie mAMdA dhatAM bhakta parijJAe maraNa karaM. cho u0- dhairya yukta munie iMgita maraNa kara. sAtamo u0- pAdapopagamana maraNa. AThamo u0- kALa paryAyI aNe maraNanI vidhi. adhyayana navasuM. ( upadhAna zruta. ) pahelo u0- mahAvIra svAmino vihAra. vIjo u0- mahAvIra svAminI vasati. tIjo u0- vIra prabhue kevAM parIpada sAM. cautho u0- vIra prabhunI tapazcaryA. adhyayana darzAnuM . [ piMDepaNA. ] zruta skaMdha bIjo. Gr [pahelI cUlikA ] [5] 108 pAMcamI u0- muni ko AhAra levo ane kyoM nahi devo. chaTo u0kevo AhAra levo tathA kevo na levo nainA niyamo. 135 141 145 149 pehelo u0- sunie kyo AhAra lenA ane kayo nahi levo. ferrer ghare praveza karavAnI vidhi. ] 156 158 bIjo u0- munie azuddha AhAra na levo tathA jamaNavAramAM na jaM. 162 trIjI u0- munira jayagavAramAM javAthI thanA gaira phAyadA. 167 cautho u0- munie jamagavArayAM na jaM. 172 ?
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA - sAtamo u0-kema ane kevo AhAra lebo tathA kema ane kevo na levo. [pANIno adhikAra.] . 190 AThamo u0-pANI, phaLa, phUla, tathA paracuraNa AhAra levA na levAnA niyamo. 192 [kaMda phaLATikano adhikAra. navamo u0-kyo AhAra lavo ane kyA na levo. 199 dazamo u0-munie AhArapANI lAvatAM zI rIte vartavU. 204 agIyAramo 70-maLelA AhAra mATenI ve zikSAo tathA sAta piMDepaNAo ane sAta pANepaNAo. adhyayana agyAra# [zayyA] pahelo u0-vasatinA vicitra dopornu varNana 216 vIjo u0-munine gRhastha sAthe vatatAM thatA dopo tathA navajAtanI vasati. 225 trIjo u0-munie kayA sthaLe rhe| kayA sthaLe na rahe 243 [saMstArakanI cAra pratijJAo] adhyayana pAramuM [I-] pahelo u0-vihAranA niyamo. 249 [munie vahANapara kyAre cavaM] cIjo u0-vahANapara caDavA tathA pANImAthI pasAra thavA vigare vidhi. 250. trIjo u0--vihAra karavAnI vidhi. adhyayana teramuM. [bhApA jAta.] pahelo u0- bhApAnA soLa vibhAga tathA cAra prakAro. bIjo u0-munie kevI rIte volavU ? 281 adhyayana cA~damuM vastrepaNA.] paDelo u0-munie vaso kevAM ane kema lekhAM ? bIjo u0-vastra saMbaMdhI vadhu AjJAo. adhyayana paMDharam [pAtrapaNA. pahelA u0-pAtra kevAM ane gI rIte lavAM ?
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. vIjo u0 -pAtra vipe vadhu AjJAo. adhyayana solamuM. [avagraha pratimA.] pehelo u0-rahevAnuM makAna ke pasaMda karavU ? bIjo u0-rahevAnuM makAna pasaMda karavAnI rIta tathA te vAvatanI sAta pratijJAo. bIjI cUlikA. adhyayana sataramuM [sthAna pahelo u0-ubhA rahevAnI jagyA kevI pasaMda karavI. adhyayana aDhAramuM [nipIthikA pahelo u0-abhyAsa karavA mATe jagA kevI pasaMda karavI. adhyayana ogaNIsamuM. uccAra prazravaNa. pahelo u0-sthaMDila mATe kevI jagyA pasaMda karavI ? 337 adhyayana vIzamuM. (zaddha) pehelo u0-munie zaddhamAM mohita na thag. adhyayana ekavIzamuM. (rUpa) pehelo u0-rUpa jAI mohita na thaq. adhmayana vAvIzamuM. (parAkrayA) pehelo u0--vIjAnI kriyAmAM munie kema vartavaM ? adhyayana trevIzamuM. [anyonya kriyA.] pehelo u0-munioe arasaparasa thatI kriyAmAM kema vartava? --wood trIjI cUlikA. adhyayava covIzama. [ bhAvanA.] pehelo u0--mahAvIra prabhutuM caritra tathA pAMca mahAvratonI bhAvanAo 362. [bhAvanAo.] adhyayana pacIzamu. [vimukti.] pehalo u0-hita zikSAnA kAnyo. (samApti.)
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAGga sUtram. prathamaH zrutaskandhaH zastraparijJAnAmakaM prathama madhyayanam (prathama uddezaH) suyaM me AusaM, teNaM bhagavayA evamakkhAyaM / (1) zruta skaMdha pahelo adhyayanara pehelaM. zastra parijJA. athavA bhAva zastrAMnI samajA pehelo uddeza - (AtmapadArtha 4 vicAra tathA karmabaMdha hetubha vicAra.) (AtmapadArtha vicAra.) ( sudharmasvAmI jaMbUne 7 kaheche) he dIrgha AyuSyavALA jaMbU, meM (zramaNa bhagavAna mahAvIra 8 pAsathI) sAMbhaLeluM che; te bhagavAn A pramANe volyA hatA.(1) 1 zrutaskaMdha eTale sUtrano bhAga. 2 adhyayana eTale adhyAya. 3 zastra ve jAtanA che:-dravya zastra ane bhAva zastra dravya zastra taravAra vigere. bhAva zastra pApamA pravartanA mana vacana ane zarIra. ahI e bhAva zastra levAM, tenI parijA eTale samaja. parinA ve che-na parijJA, ane pratyAkhyAna parijJA, jJa parinA eTale e kriyAo karna baMdhanI hetu che eI barobara samaja. ane pratyAkhAna parinA eTale neI saya ne ta ono tyAga karaco. 4jIva. 5 karga bAMdhavAnAM kAraNo. 6 zrI mahAvIra prabhunA pIcamA gaNadhara, sudharma svAgInA ziSya. 8 paropakAnartha mahAzrama lenAra. 9challA tIrthakara.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhApAntara, iha segesiM No saNNA bhavai, taMjahA, purathimAo vA disAo Agao ahamaMsi? dAhiNAo vA disAo Agao ahamaMsira paJcatthimAo vA disAo Agao ahamaMsi? uttarAo vA disAo Agao ahamAMsa? uDAo vA disAo Agao ahamaMsi? ahe disAo vA Agao ahamaMsi? aNNayarIo vA disAo aNudisAo vA Agao ahamasi / evamegesiM No NAyaM bhavai, asthi me AyA ukvAie? Natyi me AyA u. kvAie? ke ahamaMsi? ke vA io cuo iha pecA bhavissAmi ? (2) se jaM puNa jANejjA sahasammaiyAe, paravAgaraNeNaM, aNNesi aMtie vA socA, taMjahA, purathimAo vA disAo Agao ahamaMsi, jAva aNNayarIo disAo aNudisAo vA Agao ahmsi| evamegesiM NAyaM bhavai, atyi me AyA uvavAie, jo imAo disAo aNudisAovA A jagatamA jema keTalAka jIvone (ey) jJAna nathI hotuM ke hu~ kai di-- zAthI (atre) Avelo cha? pUrvadhI ke dakSiNathI ? pazcimI ke uttarathI ?UparathI ke nIceyI ? athavA koi paNa dizAthI ke vidizAthI? teja pramANe keTalAka jIvone eva jJAna (paNa) nayI hotuM ke mAro AtmA punarjanma pAmanAro che ke nahi? hu~ (agAu) koNa hato? athavA ahiMthI cavIne 2 (janmAMtaramAM) hu~ koNa thaiza? (2) have [jeo "hu~ kai vigAyI Avyo chu" evU nayI jANatA teomAMno] koi jIva, jAtismaraNa 3 vigaire 4 jJAnathI, athavA tIrthakaranA ApelA uttarathI ayavA vIjA koinA pAsepI sAMbhaLIne jANI zake ke hu~ amuka dizAyI athavA vidizAdhI Ayo teja pramANe keTalAekane evaM jJAna hoya che ke, mAro AtmA punarjanya pAmanA che, je AtmA amuka dizA athavA vidizAthI Avelo che. bane je apuka diyA athavA vidizA athavA sarvadizAthI AMbalo che te 9 /. 1 jIva, 2 marIne. 3 jenApI gayA janmanI bAta yAda Ave evaM jJAna. 1 vigere zabdadhI avadhi, mana paryava ane kevala jJAna.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pahala agusaMcarai, savvAo disAo savAo aNudisAo jo Agao aNusaMcAi, sohaM / se AyAvAdI, logAvAdI, kammAvAdI, kiriyAvAdI / (3) / akArassaM ca haM, kArAvirasaM ca haM, karaoyAvi samaNunne bhavissAmi; eyAvaMti savvAvaMti logAMsa kammasamAraMbhA parijANiyavyA bhvNti| (2) aparigNAyakammA khalu ayaM purise, jo imAo disAo aNudisAovAagutaMvAi, samghAodisAo sacAo aNudisAo sAheti, aNegarUbAo joNIo saMdhei, virUbarUve phAse paDisaMbedei / (5) - tattha khalu bhagavatA pariNNA paveiyA / (6) AvA jJAnavAlo je puruSa hoya teja (kharekho) AtmavAdI, 1 lokavAdI, karmavAdI, ane kriyAvAdI [jANavo]. (3) (karma baMdha hetu vicAra). meM kIvaM, ? meM karAvyu, 2 meM vIjA karanArane ruDaM mAnY, 3 hu~ , 4 hu~ karAIcha, 5 hu~ vIjA karanArane ruDaM mAnucha, 6 huM karIza, 7 hu~ karAvIgA 8 huM vIjA karanArane raDaM mAnIza 9(e naba bhedone gana vacana ane kAyayI 2 gaNIe to sAtyAvIza bheda thAya) (e pramANe) eTalAna (mAtra) Aga lokamAMkamasamAraMbha eTale karma bAMdhavAnA kAraNabhUta kriyAonA bede jANavAnA cha. (4) eniyAone nahi jANanAra purupaja A dizAmA tathA vidizAoM ane sarva dizAomA bhanyA kareM che, aneka yoniomA apane se, ane aNAnatA sparza vigeranA duHkho bhogane che. (2) (A manAMge bhagAne aparaM bhopana bolIne huve pote mudharma nvAgI hane eniyAlI ai bhagavAne "pariga' (ele zuddha sapane) ApalI re. (6) / cAdI mAnanA-allavAdI AmA mAnanA harIra ijAtiyAM
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. imassaceva jIviyarasa paribaMdaNamANaNapUyaNAe, jAimaraNamoyaNAe, dukkhpddighaayheddN| (7) eyAvaMti savvAti logasi kammasamAraMbhA parijANiyavvA bhvNti| (8) jassete logaMsi kammasamAraMbhA pariNAyA avaMti, se hu suNI ti bemi / (9) [ditIya uddeza: aTTe loe parijuNNe dussaMbohe avijANae; assiM loe pavvaie tattha tatya puDho, pAsa, AturA paritAuti / (10) 5 bravImi 2 Arta : 3 asmin (e kriyAomAM mAgaso,) A zarIrane vadhu TakAvavA mATe, kIrti meLavavA mATe, mAna pAmavA mATe, ane khAna pAna tathA dhanAdikanA mATe (mavarne che.) (7) (e pramANe) AkhA lokayAM Upara vattAjyA teTalAja kriyAnA bhedo jANavAnA che. (8) (upasaMhAra) (samasta vastunA jANanAra bhagavAn kevaLa jJAnathI sAkSAt joine kahe cha ke) jeNe e kriyAnA bheTo (UparanI jaNAvelI ve parijJAothI ) zuddha samagelA hoya, teja, kone samIna tenA kAraNAcI dRra rahanAra muni jANavo.) e pramANe (hejaMbU e saghaLu hu~ bhagavAn pAseyI sAMbhaLIne tane) kahUMcha.(9) vIjo uddeza. (pRthyophAyanI hiMsAno parihAra.) A jagatmAMnA jIvo (viSaya ane kapAyathI) pIDAyalA che, vadhI rIte hIna yAlA che, ane ghaNI mugIvate samajI zake tavA vanelA che, (kAraNa ke) tetro ajANa che(ane evAja hovAyI,) teo adhIrA pahane garIva pRthvIkAyanA judA jUdA khapamA te pRthvIkAyana saMtApyA kare che. (10) /
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana peheTu. saMti pANA puDho siyA / lajjamANA puDho, pAsA 11] aNagArA mo tti ege pavayamANA; jamiNaM virUvasvehi satyahi puDhavikammasamAraMbheNaM puDhavisatthaM samAraMbhamANA aNNe aNegarUve pANe vi. hiNsi| [12] . tatthakhalu bhagavayA pariSNA paveiA / imarasa ceva jIviyassa pakhiMdaNa-mANaNa-pUyaNAe, jAimaraNamAyaNAe, dukkhapaDighAyaheDaM, se sa-- yameva puDhavisatthaM samAraMbhai, aNNehiM puDhavisatthaM samAraMbhAveI, aNNevA puDhavisatthaM samAraMbhaMte samaNujANai / taM se ahiyAe, taM se abaahie||13 se taM saMbujjhamANe AyANIyara samuThAe succA khalu bhagavao, 1 [bauddhAH] 2 [jJAna darzana cAritra rUpa] AdAnIyaM. 3 ityarthaM gRddha: pRthvImAM jUdA jUdA aneka jIva che. ethIja karIne, jJAnIo tenI hiMsA karatAM zaramAya che. (11) keTalAeka 1 bhikSuko kahe che ke " ameja mAtra aNagAra eTale jIvarakSAne mATe ghara choDIne thayelA yatio chIe" paNa e temano mAtra vakavAdaja cha kAraNake teo A pRthvIthI thatA kAmomAM pRthvIkAyanA jIvAne aneka hathiyArovaDe mAratA rahe che, tathA te sAthe vanaspati vigaire aneka jIvone paNa mAre che. (12) A sthaLe bhagavAne zuddha samaja ApIche ke prANIo, lAMbu jIvavA mATe, kIrti meLavavA mATe, mAna pAmavA mATe, janma jarA tathA maraNathI chuTA thavA mATe, 'ane duHkha maTADavA mATe, jAte pRthvIkAyanI hiMsA kare che, bIjA pAse karAve chebIjAne karatAM ruDaM mAne che; paNa e vadhuM temane ahita karanAra ane ajJAna vadhAranAra (thavA ).(13) samaju puruSa e pRthvIkAyanI hiMsAne ahita karanArI jANatA thakA sAkSAt 1 ( cauddhamatenA.)
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ - AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. aNagArANa aMtie; iha megesiM NAyaM bhavati-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu nnire| icathaM gaThie loe ; jamiNaM virUbarUvehiM satthehiM puDhavikammasamAraMbheNaM puDhavisatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUbe pANe vihiNsi| [14 se vemi----appege aMdha manbhe, appege aMdha macche-appege pAya manbhe, appege pAya macche ;-appege guMpha manbhe, 27 appege jaMgha manbhe, 2 appage jANu mabhe, 2 appege UrU manme, 2appe kar3i mabbhe, 2 appege NAbhi manbhe, 2 appege uyara manbhe,2 appege pApta manbhe, 2 appege piTi manme, 2 appege ura manbhe, 2 appege hiyaya manbhe 2 appege thaNa manbhe, 2 appege khaMba manbhe, 2 appege bAhu mabbhe 2 appegeM hattha manbhe, 2 appege aMguli manbhe, 2 appage Naha manbhe, 2 appege gavi male 2 appege haNuya mame, 2 apa AbhiyAt AchidyAt 7 vikacihnAt sarvatra acche ityaMta vartipadamApi vAcyam tArthaMkara bhagavAn athavA tevanA sAdhuo pAsecI potAne AdaracA lAyaka (jAna dazana ane cAritra rupa) vanuyo sAMbhaLI karIne temano aMgIkAra kare che.(ane) tevA purupo e7 sapaje cha ke A (pRthvIkAyanA AraMbha) te kharevara karmabaMdhano hetu che. yono hetu che, maraNano hetu che, ane narakano hetu che; evU chatAM je ghaNA leAko e pRthvIkAyanA jIvAne tyA tenA sAyanA vIjA aneka jIvAne aneka prakAranA zakhovaDe mAratA raheche, te mAtra teo sAdA pIvA tathA kIrti vigaire meLavAmAM muMjhA. i paDayA che. (14) (he zijya, jo tame mane pUchazo ke e pRthvIkApanA jIvo dekhatA naya:, mUM. ghatA nayI, sAMbhaLatA nayI ane cAlatA paNa nayI mATe emane bhAratAM te gI pIDA thatI hote hu eka dRSTAMtathI kahuM huM ke jema koI eka janmayIna aMdhadhira puruSa hoya tene) jUdA jUdA mANaso tenA paga, cUMTI, jaMghA, ghuTaNa, sAyaka, ke,
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana paheThe. 2 appege jIha manbhe, 2 appege tAlu manbhe, 2 appege gala manbhe, 2 appege gaMDa mabbhe, 2 appege. kanna manbhe, 2 appege NAsa manbhe, 2 appege acchi manbhe, 2 appege bhamuha manbhe, 2 appege NiDAla manbhe, 2 appege sIsa mabbhe; 2 appege saMpamArae, appege uddbe| (15) ettha satthaM samAraMbhamANassa icchete AraMbhA apariNAyA bhvNti| ettha satthaM asamAraMbhamANassa icchete AraMbhA pariNAyA bhvNti| (16) taM pariNAya mehAvI neva sayaM puDhavisatthaM samAraMbhejjA, nevaNNehI puDhavisatthaM samAraMbhAvejjA, nevaNNe puDhavisatthaM samAraMbhaMte smnnujaannejaa| jassete puDhavikammasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu muNI pariNAyakamme ti bemi / (17) nAbhi, peTa, pAsaLI, pUMTha, chAtI, haiyuM, stana, khabhA, bAhu, AMgaLIo, nakha, garcha, haDapacI, hoTha, jIbha, tAla, lAgA, kAna, nAka, AMkha, bhramara, lalATa, ane mAyuM vigare avayavogA bhAlAnI aNIo parove tyAre te aMdhavadhirane je pramANe vedanA thAya che. teja pramANe ekeMdriya jIvAne paNa mAratAM vedanA thAya che.] (athavA jeya eka mANasane koi ekadama ghA mArI mUrchita kare ane pachI mArI nAkhe tyAre tene mUchI hovA chatAM paNa pIDA thAyaja che te pramANe e pRthvIkAyanA jIvone paNa mAratAM vedanA thAyaja che.) (15) / e pRthvIkAyanI hiMsA karanAra puruSane AraMbharnu jJAna ane tyAga nathI hotA eTale AraMbha lAgyA kare che, ane tenI hiMsA varjanAra puruSane AraMbhanuM jJAna tathA. tyAga hoya che eTale AraMbha lAgI zakto nathI. (16) mATe] buddhimAn puruSe e badhuM jANIne jAte pRthvIkAyanI hiMsA karavI nahi vIjA pAse karAvI nahi, ane tenA karanArane ruDuM mAnavU nahi. [evI rIte je. pRthvIkAyanI hiMsAne ahita karanArI samajIne tyAga kare teja muni jANavo; ema hu~ kahuMjhu. [17] PMTRA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) aNegarUve pANe vihirAi / [23] se bemi, saMti pANA udayanissiyA jIvA aNege / iha khalubho aNagArANaM udayaM jIvA viyAhiyA / satthaM cettha aNuvIi pAsa | puDho satthaM paveditaM / [24] aduvA adinnAdANaM / [25] "kappati Ne kappati Ne pAuM, aduza virusAe, " puDhosatthe hiM viudvaMti 4 etthavi tesiM NA NikaraNAeM / [26] ettha satyaM samAraMbhamANassa invete AraMbhA apariNAyA bhavati / AcArAMga - mULa tathA bhASAntara, 1 vyAkhyAtAH 2 anuvirditya 3 [ ityuklA itizeSaH ] 4 vyA varttayati [ vyaparopayati] 5 nikaraNAya [nizcayAya ] [Agama itizeSaH ] sA jIvAne mArpA kare che. [23] have huM huM huM ke pANInA sAdhe temAM vIjA aneka prANiyoM-jIcI rahelA che. paNa jainaAra to, e pANI jAte paNa sajIva che, ema sAdhuone jagAveleM che. [mATe sAdhuora acitta pANI vApara, te acita pANI svabhAve paNa dhAya che ane zastranA saMyoge paNa thAya che, tenAM sAbuoe zatrunA saMyogayI acitta thaluM pANI vApara. ] te zastro aneka prakAranA kahelA che. gATe te pote vicArI levAM. [24] vI sacita pANI vAparato asAdAnano dopa paNa lAge che. [ kAraNa ke sacita eka paraparigRhIta vastu che ane te tadaMtargata jIvonI rajA na hovA chatAM vAparyAthI adattAdAna lAMgena. ] [25] keTalAka bole che ke amAre pIvA mATe athavA snAnazobhA yATe pANI vAparavAmAM kazo dopa nayI, ane ema kahI teo aneka prakAre tenI hiMsA kare che. paNa e temanuM volaM TakI zake tevaM nayI. [ kAraNa ke teja pANIne ajIva kahe che te asiddha vAta che] [26] pANInI hiMsA karanArane tainAthI lAgatA AraMbhonI zuddha samaja nabI 1 tenI aMdara rahelA.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ " adhyayana pehelu. [11] ettha satyaM asamAraMbhamANassa incete AraMbhA pariNAyA bhavati / taM pari NNAya mehAvI va sayaM udayasatthaM samAraMbhejjA, vannehiM udayasatyaM satAraMbhAvejjA, udayasatthaM samAraM saMtevi aNNe Na samaNujANejjA assete udayasatthasamAraMbhA pariNNAyA bhavaMti se hu mukhI pariNNAyakamme tibemi / (27) AGO [caturtha uddeza: ] se bemi, Neva sayaM logaM abbhAikkhejjA, Neva attANaM abbhAidaravejjA / je loga agbhAikkhati, se antANaM agbhAikkhati; je acANaM abbhAikkhati, te logaM abhAikkhati / [ 28 ] hotI. ane jeo e pANInI hiMsA tathA karatA temane AraMbha bAbata zuddha samaja che tathA tene ko AraMbha lAgato nayI. evaM jANIne buddhimAn puruSe jAte pANInI hiMsA na karabI, bIjA pAse na karAvavI, ane tenA karanArane ruDuM paNa nahi mAnavu evI rIte pANI saMbaMdhI AraMbhonI jene mAhitI hoya teja AraMbhanuM svarUpa jANIne teso tyAga karanAra muni jANavo esa huM hu hu~. [7] cotho uddeza. anikAyanI hiMsAno parihAra. 1 hu kachu ke lokano eTale anikAyanA jIvAno apalApa na karavo ane potAnA AtmAno paNa apalApa na karavo. je lokano apalApa kare che te potAnA AtmAno apalApa kare che; ane je potAnA AtmAno apalApa kareche te lokano apalApa kare che. [28] 1 noTa kalama 200
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ [?] AcArAMga - mULa tathA bhASAMtara. je dIhaloga ' satyassa kheyanne, se asatthassa kheyanne; je asattha 1 ssa kheyanne, se dIhalogasatthassa kheyanne / [29] vIre hiM evaM abhibhUya diThThe saMjatehiM sayA jatehiM sayA appama tehiM / [30] " je patte guNahie, 2 se hu daMDe paccati / taM pariNNAya mehAvI, iyANiM zo, jamahaM puvvamakAsI pamAdeNaM / (31) laJjamANA puDho, pAsa, aNagArA moti ege pavayamANA ; jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM agaNikammasamAraMbheNaM agaNisatyaM samAraMbhamANe, aNNe aNegurUve pANe vihiMsati / (32) 1 ( dIrgha lokaH khalu vanaspati kAyojJeyaH ) 2 ( guNA: a-niguNAH teSusthitaH ) je puruSa, dIrghaloka arthAt vanaspati tene vALavAnuM zastra je agnikAya tenuM svarUpa jANe che te saMyamanuM svarUpa jANe che, je saMyamanuM svarUpa jANe sche te vanaspatinA zastrarUpa agnikAyanuM svarUpa jANe che. (29) A vAtane saMyata eTale prANAtipAtAdika pApathI alaga rahenAra ane hamezAM nirdoSapaNa cAritra pALavAyAM yatnavaMta, ane apramAdI, evA parAkramI puruSoe parISAdikone harAvI kevaLajJAna pAmI sAkSAt dIThI che. (30), je pramAdI thaine agnisamAraMbhamAM vartyA karato hoya te julamagAra kahevAya che. evaM jAgIne buddhimAn puruSa vicAre che ke je agAu agnisamAraMbha kyoM che te haveyI nahiM karUM. (31) - kelA zaramAtA kA vole che ke ame aNagAra chIye, paNa e temano phogaTano bakavAda che; je mATe teo aneka prakAre agninI tathA te sAye bIjAaneka jIvonI hiMsA karyA kare che. [32]
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pehelu. tattha khalu bhagavayA pariNNA pvediyaa| imassa ceva jIviyassa pa-. viMdaNamANaNapUyaNAe, jAi maraNamoyaNAe, dukkhapaDighAyaheDaM, se sayameva agaNisatthaM samAraMbhati, aNNehiM vA agaNi satthaM samAraMbhamANe smnnujaannti| taM se ahiyAe, taM se abohie| [33] __se taM saMbujjhamANe AyANayiM samuTAe soccA bhagavao, aNagArANaM vA aMtie ; iha megesiM NAyaM bhavati esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu nnire| iccatthaM gaDhie loe; jamiNaM virUvarUvehi satthehiM agaNikammasamAraMbheNaM agaNisatthaM samAraMbha sANe aNNe aNegarUve pANe vihiNsti|" [34] se bemi, saMti pANA, puDhaviNissiyA taNaNissiyA, pattamissiyA, kaTaNissiyA, gomayaNissiyA, kybraannissiyaa| saMti saMpAtimA pANA Ahacca saMpayaMti y| agaNiM ca khalu puTA ege saMghAya maavjjti| je 1Ahatya upatyA ahIM bhagavAne spaSTha rIte AjJA karI che ke, teo A dagAnInI kIrti, mAna, ane khAnapAna moTa, janma jarAmaraNathI chUTadA mATe tathA duHkho TALavA mATe jAte agninI hiMsA kare che, bIjA pAse karAve che ane tenA karanArane ruDaM ma.ne che. paNa te temane Ahata ane ajJAna vadhAranAra thavAnu. [33] evaM jANIne sat puruSo, bhagavAna athavA temanA sAdhuo pAsethI AdaravA lAyaka vastuo sAMbhaLIne Adare che ane teo evaM mAne che ke AgnikAyanI hiMsA te, kharekhara, karma baMdhanI hetu che, mohanI hetu cha, maraNanI hetu cha, bhane narkanI hetu chai. paNa ajANa loko e vAvata viSe ghaNA muMjhAi paDayA che. je mATe teo aneka prakAre anikAyanI tathA te sAthenA bIjA jIvonI hiMsA karatA rahe che. [34] je mATe huM batAvI ApuMcha ke jAna, taNakhalA, pAna, lAkaDAM, chANA ane kacaro e sarve sAthe isa jIvo rahe che. te trasa jIvo tathA vIjA ociMtA aMdara AvI paDatA saMpAtimA lasa jIvo te vadhA agni samAraMbha karatAM agninA itA nAnA jIvo..
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. tattha saMghAya mAvajaMti, te tattha pariyAviti, je tattha pariyavijjati, te tattha uddddaayti| [35] ettha satyaM samAraMbhamAgassa iccete AraMbhA apariNAyA bhavati / ettha satthaM asamAraMbhamANassa iccete AraMbhA pariNAyA bhvti| 36] taM pariNNAya mehAvI neva sayaM agaNisatthaM samAraMbhejjA, nevannehi agaNisatthaM samAraMbhAvijjA, agaNisatthaM samAraMbhaMtavi anne na samaNujANejjA / jassete agaNikammasamAraMbhA pari gAyA bhavaMti, se hu muNI pariNAyakamme tti bemi / 37] paMcama uddeza. taM jo karissAmi sattA matimaM, abhayaM vidittA taM je No karae aMdara AdhyAcI temanA zarIra saMkocAvA pAMDe cha, parI teo mULa pAvI garaNa pAye cha. [35] e rIte agninA samAraMbhamAM pApa rahelA che. mATe te je na kare tene e pApa na lAge. [36] evaM jANIne buddhimAn puspe jAte abhinI hiMsA na karavI, vIjA pAsa na karAvavI, ane tenA karanArane ruTuM na gAna. AdI rIte jene agnikAya. dhAvata zuddha mAhitI hoya teja zuddha samajavAn muni jANako ema hu~ kahUM pAMcaso uddeza. vanaspati kAyanI hilAno parihAra.] 3 buddhimAn ziSya, je puruSa vanaspatine sajIva jANIne manamA vicA
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pehereM. [15] esovarae / enthobarae 2 esa aNagAretti pabuccati / [38] je guNe se AbaTTe, je AvaTTe se guNe / [39] / uDDUM ahaM tirivaM pAINaM pAsamANe rUvAMi pAlai, suNamANe sadAI suNai, uDDU ahaM tiriyaM pAIgaM mucchamANe rUbesu mucchati, saddesuyAbi esa loge viyAhie / ettha agutte aNANAe puNe puNo guNAsate baMkasamAyAre pamatte agAra mAse / [40] lajjamANA puDho, pAsa aNagArA motti ege pabadamANA; jamiNaM virUvarUdehiM satthehiM daNassaikammasamAraMbheNaM vaNassaisatthaM samAraMbhamANe aNNe agarUve pANe vihiMsati / (41) 1 eSa uparata : AraMbhAt nivRta:] 2 atra uparataH [nAnyatra] reche ke hu~ dIkSita bhaine vanaspatino AraMbha nahi karu, ane ezate saMyama svarupa jANIne vanaspatino AraMbha nahI karatA evA AraMmatyAgI jaina matamA Azakta hoya teja agagAra bahevAya. (38) je vipayo che te saMsAra ke ane je saMsAra che te viSayo che. (39) mANasI, uMce nIce ane ADI vizAomAM jAtAthakA rUpa dekhe cha sAMbhaLatA thakA zabda sAMbhaLeche ane zabda vyA rupamA Azakta patA rahe cha. viSayo yA che.1 teonI jeo suni thaine azupta eTale vina parahejagAra rahe che te bhagavAnanI AjJAthI bAhera varte . teo vAraMvAra viSayornu AsvAdana karatA thakA asaMthamane AcaranAra thaine pramAdI vanI gharavAsa mAMDI le che. (40) keTalAka zaramAtA thakA boleche ke ame aNagAra chIe paNa te temano pheogaTano pakavAda che, kAraNake teo anekaprakAranA zastrothI vanaspatikAya tathA tenA sArthanA vIjA aneka jIvonI hiMsA karatA raheche. (41) 1(Jacobi) that is called the world bhAvArtha-lokane vipe viSayo evA che.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 [16] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. tattha khalu bhagavayA pariNNA paveditA / imassa caiva jIviyassa. parivaMdaNamANaNapUyaNAejAtImaraNamAyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva vaNassatisatthaM samAraMbhai, aNNehiM vA vaNassaisatthaM samAraMbhAveti, aNNe vA vaNassaisatthaM samAraMbhamANe samaNujANati; taM se ahiyAe, taM se abohie / (42) se ttaM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAe soccA bhagavao, aNagArANaM vA aMtie; iha megesiM NAyaM bhavati - esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae / iccatthaM gar3hie loe; jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM vaNassaikammasamAraMbheNaM vaNassaisatthaM samAraMbhamANe anne aNerUve pANe vihiMsati / (43) se bemi, imapi 1 jAidhammayaM, eyaMpiM 2 jAidhammaya; imaMpi - 1 idaM ( manuSya zarIraM ) 2 etat (vanaspati zarIraM ) ahaM bhagavAne zuddharIte samajAvyuM che ke A jIMdagInI kIrtti, mAna, tathA, khAnapAnane arthe, janma jarAmaraNathI chUTavAmATe, tathA duHkho TALavA mATe jIvo, jAte vanaspatinI hiMsA kare che, vIjA pAse karAve che, ane tenA karanArane ruDaM mAne che. paNa te temane ahita karttA tathA ajJAna vadhAranAra thavAnuM. (42) evaM jANIne kelAeka satpurUSoM bhagavAn athavA temanA sAdhuoM pAsethI svarupa sAMbhaLIne AdaravA lAyaka vastu Adare che. tevA puruSo evaM samajeM che ke vanaspatinI hiMsA e khararevara karma baMdhanI hetu che, mohanI hetu che, maraNanI hetu che, ana narakanI hetu cheM. tema chatAM loka, kIrttyAdikanA arthe vicAra zUnya vanelA che, je mATe A vanaspatikAyano vividha zastrovaDe samAraMbha karatA thakA vIjA aneka prANIonI hiMsA karatA rahe. che. (43) . huM (jema sAMbhalyuM che tema) kahuMchu ke vanaspati sajIva che kemake jema A ApaNuM zarIra pedA thatI cIja che tema e vanaspati paNa pedA dhatI cIja che; jema
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pehe. . khuDDiyanmayaM, eyaMpi buddhidhammayaM; imaMpi cittamaMtayaM, eyapi cittamaMtayaM; imaMpi chinnaM milAti, 3 eyapi chinnaM milAti; imaMpi AhAragaM, eyaMpi AhAragaM; imaMpi aNiccayaM, eyapi aNiccayaM; imaMpi asAsaya, eyapi sasAsaya; imaMpi vaovacaiyaM; eyapi caovacaiyaM; imaMpi vipariNAmadhasmayaM, eyaMpi vipariNAmadhammayaM / (44) ettha satthaM samAraMbhamANassa iccete AraMbhA aparigNAyA bhvti| etya satthaM asamAraMbhamANasa iccete AraMbhA pariNAyA bhvNti| taM pariNNAya mehAvI va sayaM vaNassaisatthaM samAraMbhejjA, NevaNgehiM vaNassaisatyaM samAraMbhAnejjA, NevaNNe vaNassaisatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA jassete 3 slAti slaantaaNgcchti| zarIra vadhe cha tema e paNa vadhe che; jema zarIramA citta cha tema vanaspatine paNe cita che 1 jega zarIra kapAyu thakuM sUke cha tema e paNa sUke che; jema zarIrane AhAra khape cha teya ene paNa AhAra khape che; jema zarIra anitya cha tema e paNa anitya chai; jema zarIra azAzvata eTale pralikSaNa badalatuM che tema e paNa tevIje cha jema zarIra va ghaTe che tema e paNa vadhe ghaTe che ane jema zarIra aneka vikAra pAmeche tema e vanaspati paNa aneka vikAra pAmI zake che; mATe banaspati sajIva che. (44) e banaspatino samAraMbha karatA yeto aneka AraMbha lAgeche. je teno samAraMbha na kare tene ko AraMbha lAgato nathI. eva~ jANIne buddhinAla puruSe jAte banarapa:tinI hiMsA na karavI, vIjA pAse na karAvI, ane tenA karanArane ruDaM nahi mA 1je mATe dhAvaDI-rImayagI vigaire jhADAno svApa tathA prabodha karamAI maphullita tharbu jovAmAM Ave keTalAka jhADo potAnI pADothI nidhAnane vIMTI rAkhe che. vakuLanuM jhADa dArunA kogaLA chAMTavAthI phaLe che. ityAdi e pAvatanA - NA draSTAMto cha.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. tattha khalu bhagavayA pariNNA paveditA / imassa ceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapUyaNAejAtImaraNamAyaNAe dukkhapaDighAyaheuM se sayameva vaNassatisatthaM samAraMbhai, aNNehiM vA vaNassaisatthaM samAraMbhAveti, aNNe vA vaNassaisatthaM samAraMbhamANe samaNujANati; taM se ahiyAe, taM se abohie / (42) se ttaM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTTAe soccA bhagavao, aNagArANaM vA aMtie; iha megesiM NAyaM bhavati - esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu parae / icatthaM gar3hie loe; jarmiNaM virUvarUvehiM satthehiM vaNarasaikammasamAraMbheNaM baNassaisatthaM samAraMbhamANe anne aNerUpANe vihiMsati / (43) se bemi, imapi jAidhammayaM, eyaMpiM 2 jAidhammaya; imaMpi - 1 idaM ( manuSya zarIraM ) 2 etat (vanaspati zarIraM ) ahaM bhagavAne zuddharIte samajAnyuM che ke A jIMdagInI kIrtti, mAna, tathA, khAnapAnane arthe, janma jarAmaraNathI chUTavAmATe, tathA duHkho TALavA mATe jIvo, jAte vanaspatinI hiMsA kare che, vIjA pAse karAve che, ane tenAM karanArane ruDuM mAne che. paNa te temane ahita karttA tathA ajJAna vadhAranAra thavAnuM. (42) evaM jANIne kelAeka satpurUSo bhagavAn athavA temanA sAdhuo pAse - thI svarupa sAMbhaLIne AdaravA lAyaka vastu Adare che. tevA puruSoM evaM samajeM che ke vanaspatinI hiMsA e khararevara karma baMdhanI hetu che, mohanI hetu che, maraNanI hetu che, ana narakanI hetu che. tema chatAM loka, kAyAdikanA artha vicAra zUnya vanelA che, je mATe A vanaspatikAyano vividha zastrovaDe samAraMbha karatA thakA vIjA aneka mANaonI hiMsA karatA rahe. che. (43) 1 hUM (jema sAMbhalyuM che tema) kahuM ke vanaspati sajIva che kemake jema A ApaNuM zarIra pedA thatI cIja che tema e vanaspati paNa pedA thatI cIja che; jema
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pehernu. . ghamsayaM; imaMpi cittamaMtayaM, eyapi cittamaMtayaM; imaMpi . chinnaM milAti, 3 eyapi chinnaM milAti; imaMpi AhAragaM, eyapi AhAraga; imaMSi aNiccayaM, eyapi aNiccayaM; isapi asAsaya, eyaMpi masAsaya; imaMpi caovacaiya; eyapi caovacaiyaM; imaMpi vipariNAmadhasmayaM, evaMpi vipariNAmadhammayaM / (44) ettha satthaM samAraMmamANassa iccete AraMbhA aparigNAyA bhvti| eltha satyaM asamAraMbhamANasa icceta AraMbhA pariNAyA bhvNti| taM parigAya mehAvI va sayaM vaNassaisatthaM samAraMbhejjA, NevaNNehiM vaNassaisatyaM samAraMbhAnejjA, gevaNe vaNassaisatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA jassete 3 slAti slAnatAMgacchati] zarIra vajhe che tema e paNa baMdhe che jema zarIramA citta che tema vanaspatine paNa cita che; 1 jega zarIra kapAyuM thA sUke cha tema e paNa sUke che; jema zarIrane AhAra khape cha teya ene paNa AhAra khape che jema zarIra anitya cha tema e eNa anitya cha jema zarIra azAzvata eTale pratikSaNa badalatuM che tema e paNa tevIja chai; jema zarIra vadhe ghaTe che tema e phNa vadhe ghaTe che ane jema zarIra aneka vikAra pAmeche tema e vanaspati paNa aneka vikAra pAmI zake che; pATe banaspati sajIva che. (44) e vanaspatino samAraMbha karatAM thalA aneka AraMbha lAgeche. je teno samAraMbha na kare tene ko AraMbha lAgato nathI. eva~ jANIne buddhinAna purupe jAte vanarapaH tinI hiMsA na karavI, vIjA pAse na karAvavI, ane tenA karanArane ruIM nahi mA 1 je mATe dhAvaDI-rIsamagI vigaire jhAAno svApa tathA prabodha karamArnu praphullita thaq jovAmAM Ave keTalAka jhADo potAnI pADoyI nidhAnane vIMTI rAkhe che. vakuLatuM jhADa dArunA kogaLA chAMTavAthI phaLe che. ityAdi e pAvatanA - NA draSTAMto cha.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA thApAntara - se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuThThAe soccA bhagavao, aNagArANaM vA aMtie; iha megesiM NAyaM bhavai-esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae / iccatthaM gaDhie loe; jamiNaM viruvarUvehiM tasakAyasamAraMbheNa tasakAyasatthaM samAraMbhamANe aNNe aNegarUve pANe vihiMsati / (51) se bemi-appege accAe haNaMti, appege ajiNAe vahati, appege maMsAe vahati, appege soNitAe vahAMta, appege hiyayAe vahaMti, evaM pittAe, vasAe, picchAe, pucchAe vAlAe, siMgAe, visANAe, daMtAe, dADhAe, nahAe, hAruNAe, aDIe, aTTimiMjAe, aTTAe, aNaTAe, appege hiMsisu netti vA vahaMti, appege hiMsaMti metti vA vahati, appege 1 arcArtha [zarIrArtha eka jAgAne bhagavAna athavA temanA munio pAsethI tatva sAMbhaLIne AdaraNIya vastune grahaNa karanArA puruSo evaM jANatA rahe che ke e trasakAyanI hiMsA kharekhara karma baMdhanI hetu che, mohanI hetu che, maraNanI hetu cha, tathA narakanI hetu che, tema chatAM lAko viSayagRddha vanelA che, jethI tao vicitra AraMbhAthI trasa jIvo tayA tenA saMbaMdhe rahela sthAvara jIvonI hiMsA karatA rahe che. (51) (trasa jIvonI hiMsAnA hetuo.) keTalAeka loko jAnavaronA zarIrano bhoga ApavA mATe tene mAre che. keTalaparaka tenA cAmaDA mATe mAre che. keTalAeka tainA mAMsa maTe mAre che. ema keTalAeka lohInA yATe, keTalAeka hRdayanA mATe, keTalAeka pitta mATe, vsaao| pATe, pIcha mATe, pUMchaDI mATe, vALa mATe, zIgaDA mATe, dADhAo mATe, nakha mATe, nADIo mATe, hADalA mATe, caravI mATe, ema aneka svArtho mATe tene mora che. keTalAraka niyojana mAtra gannata khAtara jIva hiMsA kare che. keTalAeka "ApaNane eNe mAI hatu" ey vicArIne tene mAre che. keTalAeka "ApaNane e mAre che" zarinA aMdaranI rago je rU pIjabAnA majabUta tAMtaNA tarIke vaparAya che lemanA mATe.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana hernu ' [21] hiMsirasaMti matti vA vahati / 52 ettha satyaM samAraMbhamANassa incete AraMbhA apariNNAyA mvNti| ettha satthaM asamAraMbhamANassa incete AraMbhA pariNAyA bhavati / [53] taM pariNAya mehAvI Neba sarya tasakAyasatthaM samAraMbhejjA, NevaNNehiM tasakAyasatthaM samAraMbhAvejjA, NevaNNe tasakAyasatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA, jasse te tasakAyasasthasamAraMbhA pariNAyA bhavaMti se hu suNI pariNAya kamme ti bemi / [54] -Sare [saptama uddezaH] pahU ejassa2 dugaMchaNAe' AyaMkadaMsI ahiyaM-ti nacA / 2 [ejaH kaMpamAnaH sacavAyuH] 3 [Asevana parihAre ] ema dhArI tene pAre cha bhane keTalAeka "ApaNane e mAraze" ema vicArI lene mAre che. (52) e usakAyano samAraMbha karatA aneka AraMbha lAge chai ane tenu rakSaNa karatA kazo AraMbha lAgato nayI. (63) . ema jANI buddhimAn puruSe jAte trasa jIvonI hiMsA na karavI, vIjA pAse na karAvavI, tathA karanArane anumati paNa nahi ApavI. jeNe e rIte sakAyanI hiMsA ahitakatto jAgI tyakta karI hoya teja muni jANavA, ema 9 kahuMchaM. (54) sAtamo uddeza. (vAyukAyanI hiMsAno parihAra) je hiMsAne ahita karanArI jANI, vAyukAyanI hiMsAne duHsva devArI nANe
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. je ajjhatthaM jANai, se bahiyA jANi; je bahiyA jANai, se ajjhatthaM jANai / eyaM tula-mannesi / iha satigayA daviyA 1 NAvakhaMti jIviu / (55) lajjamANA puDho, pAsa, "aNagArA moti" ege pavayamANA; jamiNaM virUvavehi satyehiM vAukAmasamAraMbheNaM vAusatthaM samAraMbhamANe aNThe aNegarUve pANe vihiMsai / (56) . . ___tattha khalu bhagavayAM pariNA paveiyA / imassaceva jIviyassa parivaMdaNamANaNapyaNAe, AimaraNamoyaNAe dukkhapaDighAyaheDaM, se sayadeva vAusatthaM samAraMbhati, annehiM vAusatyaM samAraMbhAveti, anne vA vAusatyaM samAraMbhaMte samaNujANati; taM se ahiyAe, taM se abohie| 1 [drayaH saMyama stadvataH] 2 [ vAyu kAyopamardaina iti zeSaH], che te tenI hiMsAno parihAra karI zake che. je AtmanI aMdaranI vAtane jANe che ve bAheranI vAta (paNa) jANe che, ne je bAheranI vAta jANe che te aMdaranI vAtane (paNa) jAge che. e ve vAta sarakhI rahelI che ema samajabu. mATe ahIM je zAMtimAM. mana saMyami puruSo hoya che teo (vAyukAyanI hiMsAvaDe) jIvadAne nathI cAhatA. (55), hiMsAthI zaramAtA keTalAeka vole che ke "ame aNagAra chIe," paNa te lemanuM bolavU vyartha cha kemake juo, teo vicitra zastrothI vAyukAya tathA anya aneka jIvonI hiMsA karatA rahe che. [56] / A sthaLe bhagavAne sarasa rIte samajaNa ApelI che ke loko A kSaNika jIMdagInA, kIrti, mAna, tathA udara nirvAhArye, janma maraNathI muphta thavA mATe, tathA duHkhane dUra karavA mATe jAte vAyukAyanI hiMsA kare che, vIjA pAse karAve che, ane karanArane ruDaM mAne che. paNa e pravRtti tene aMte ahitakartA tathA ajJAna vadhAranAra thavAnI. (57)
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pehelaM [23] se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTTAe socA bhagavao, aNagArANaM vA aMtie; iha megesiM NAyaM bhavati - esa khalu gaMthe, esa khalu mohe, esa khalu mAre, esa khalu Narae / iccatthaM gaDhie lAe; jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM vAukammasamAraMbheNaM bAusatyaM samAraMbhamANe anne agarUve pANe vihiMsati (58) se bemi- saMti saMpAisA pANA Ahacca saMpayati ya / phari ca khalu puDA ege saMghAya mAvajjati / je tattha saMghAya mAvajjaMti, te tattha pariyAMvijjaMti, je tattha pariyAvijvaMti se tattha uDDAyaMti / [ 59 ] ettha satthaM samAraMbhamANassa iccete AraMbhA apariNNAyA bhavaMti etthaM satthaM asamAraMbhamANassa iccete AraMbhA pariNNAyA bhavaMti / [ 60] taM pariNAya mehAvI va sayaM vADesatthaM samAraMbhejjA, NevannehiM vAusatthaM samAraMbhAvejjA, vanne vAusatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA / jarasete vAusatyasamAraMbhA pariSNAyA bhavaMti se hu muNI pariNNAyakammetti bemi / [61] ema jANIne jeo bhagavAn athavA temanA munio pAsathI tatvajJAna pAmI - AdaraNIya vastu aMgIkAra kare che teo jANatA rahe che ke e vAyukAyanI hiMsA, karmabaMdha - moha maraNa - tathA narakanI hetu che. ema chatAM loko viSayagRddha yaha te cAyukAyane vividha AraMbhI jAte mAre che, vIjA pAse marAve che, ane mAranArane anumati kare che. [ 58 ] hu~ kahuMluM ke e vAyukAyanI sAdhe paNa saMpAtima jIvo che. teo ekaTA thaI vAyunI aMdara paDe che. ane vAyunI hiMsA karatAM te paNa pIDAya che. [ 59 ] mATe vAyukAyanI hiMsA karatAM aneka AraMbha lAge che ane tenI hiMsAno parihAra karatAM ko AraMbha lAgato nathI. [ 60] ema jANI buddhimAn puruSe jAte vAyukAyanI hiMsA na karavI vIjA pAsethI na karAvI, ane karanArane ruDaM paNa nahi mAnavaM. e rIte jene vAyukAya saMbaMdhI samAraMbhanI kharI samaja hoya teja hiMsAparihAra karanAra muni jANavo. (61) 4
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] AcArAMga-mULa tathA bhASAMtara. etthaMpi jANa uvAdIyamANA, je AyAre na ramaMti, AramamANA viNayaM vayaMti, chaMdovaNIyA, ajhovavaNNA. AraMbhasattA pakareMti sNg| (62) se vasumaM savvasamaNNAgayapaNNANeNaM appANeNaM akaraNijjaM pAvakammaM No annesi / (63) taM pariNAya mehAvI Neba sayaM chajjIvaNikAyasatyaM samAraMbhejjA, NebannehiM chajjIvaNikAyasatthaM samAraMbhAvejjA, Nevanne chajjIvaNiyasatthaM samAraMbhaMte samaNujANejjA, / jassete chajjIvaNikAya sasthasamAraMbhA pariNAyA bhavati, se hu muNI pariNNAyakammatti bemi / [64] 3 - - - - - - upasaMhAra. jeo AvA AcAramA nathI ramatA, ane AraMbha karatA thakA paNa "agAra saMyama che" ema vole che, tathA svecchAcArI thai AraMbhamAM tallIna thai rahe che teo AThe karma bAMdhe che. (62) ___ mATe saMyamI puruSe sarva rIte samajavAla thaine na karavA lAyaka pApa karmane kadApi nahi icchavU. (62) ema jAgIne buddhimAn puruSe jAte chakAyanI hiMsA na karavI, vIjA pAse na karAvavI, ane tenA karanArane hA paNa nahi mAnavA. e rIte jene e chakAyanA. AraMbhanI pUrNa mAhitI hoya teja AraMthatyAgI muni jANavo. (64) LCOMES
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ i adhyayana bIjaM. lokavijaya nAmakaM dvitIyamadhyayanam [25] [ prathama uddezaH ] je guNe, 1 se mUlaTThANe / je mUlaTThANe, se guNe / iti se guNaTTI mahatA pariyAveNaM vase pamatte, taMjahA - mAyA me, piyA me, bhAyA me, bhaiNI me, bhajjA me, puttA me, dhUyA me, sunhA me, sahi-sayaNa - saMgaMtha - saMthayA me, vivittovagaraNa - pariyaTTaNa - bhoyaNacchAyaNaM me, iccatthaM gaDhie loe vase/ pamatte / (65) [ guNAH viSayAH ] 2 (mUlaM saMsArastasya sthAnaM kAraNaM) 3 ( svajanasyApi vajana: ) 4 dviguNatriguNI karaNaM parivarttanaM adhyayana bIjUM. lokavijaya. pahelo uddeza. ( mAtapitA vagere lokane jItI saMyama pALavo. ) je viSayo che te saMsAranA hetu cha, ane je saMsAranA hetu che te viSayo che. mATe vipayArthI hoya che te pramAdI vanI bahu duHkha pAmatA rahe che. te e rIte ke, mArI mA, mAro bApa, mAro bhAi, mArI vena, mArI strI, mArA putro, mArI putrI, mArA mitra, mArA saga, mArA saMbaMdhi, mArA sAdhano, mArI dolata, mAruM khAnapAna, ane mArAM vastra evI aneka paMcAtomA phasI paDelA loko maraNaparyaMta gAphala yaha AraMbha karatA rahe che. (65)
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ - AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. ___ahoya rAo pariyappamANe, kAlAkAlasamuhAI, saMjogaTTI, aTTAlogI Alupe, sahasAkAre, viNividvacitte ettha, satthe puNo puNo 1 [66] appaM ca khalu AuyaM iha megesiM mANavANaM; taMjahA sAyapariNNANehiM parihAyamANehiM, cakkhupariNANehiM parihAyamANehi ghANapariNANehiM parihAyamANehiM, rasaNapariNNANehiM parihAyamANehiM, phAsapariNANehiM parihAyamANehiM, abhikaMtaM ca khalu vayaM saMpehAe, tao se egayA mUDhabhAvaM jnnyti| (67) - jehiM vA saddhi saMvasati, teviNaM egayA NiyagA puvvaM privvyNti|| so kA te Niyage pacchA parivaejjA / NAlaM te tava tANAe vA, saraNAe 'vaa| tumaMpi tesiM nAlaM tANAe vA, saraNAe vA / se Na hAsAe, Na kiDDAe, Na ratIe, Na vibhuusaae| (68) 1 pravartata itizeSaH tathA tenA mATe rAta divasa ciMtA karatA thakA, kALa akALanI kazI paNa darakAra nahiM dharatAM, kuTuMba parivAra tathA dhanamAM lubdha valI, viSayamAMja citta dharatA thakA nirbhayapaNe TUTaphATa macAvavA. maMDI paDe che ane aneka prakAre chakAyanI hiMsA karatA phare che. [66] manuSyarnu Ayu ghaNuM DhUMkuM che. tainA daramyAna jarA AvatAM zrotra, cakSu, ghrANa, rasanA ane sparzedriyatuM jJAna ghaTatuM jAya che. vRddhAvasthA joine te varakhate te prANI digmUDha ghanI jAya che. [67] vaLI jainI sAthe te vase che teja vRddhAvasthAyAM tenI niMdA karavA mAMDe che, athavA te pote potAnA kuTuMvione niMdavA maMDe che. mATe he jIva, te kuTuMva tane vacAvanAra ke Azraya ApavA samartha nathIM. ema dRddhAvasthAmA hAsya, krIDA, mojazokha ane zaNagAra e sarvane mATe purupa ayogya dane che. [68]
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ - adhyayana vIrju. . [27] iccevaM samuTTie ahovihArAe.1 aMtara 2 ca khalu imaM saMpehAe dhIro muhuttamapi No pamAyae / vao accei jovaNaM ca / 69] jIvie iha je pamattA / se haMtA, chettA, bhettA, lupittA, vilupitA, uddavetA, uttAsainA, akaDaM karissAmitti mahazamANe / (70) jehiM vA saddhiM saMvasati te vA NaM egayA NiyagA purvi porAMti, so vA te Niyage pacchA porojjA / NAlaM te taba tANAe vA, saraNAe vA / tumaMpi tesiM NAlaM tANAe vA, saraNAe vA / / 71] uvAdiyaseseNa vA saMNihiMsaMNiyao kajjati iha-megesiM asaMjatA NaM bhoyagAe / tao se egayA rogasamuppAyA samuppajjati / (72) / jehiM vA sahi saMvasati te vA NaM egayA NigayA puryi pariharaMti __ 1 (yathoktasaMyamAnuSTAlAya) 2 (avasaraM) 3 (upabhuktazeSaNetyarthaH ) ema jANI buddhimAn puruSa A avasara pAmIna saMyama mATe tarata ujmAla thAya che ane ghaDIbhara paNa pramAda karato nathI. je mATe vaya ane yauvana dhasArAbaMdha cAlyA jAya che. (69) - jeo tema nathI jANatA teo asaMyamayI jIvavAmA gAphala thai rahe che. ane teo sarvathI adhikatA meLavavA mATe chakAyane mAratA, kApatA, phoDatA, lUMTatA, jhuMTatA, prANarahita karatA tathA trAsa ApatA rahe che. (70) (paNa jo tenuM nazIva maMda hoya che to kazuM maLI zakatuM nathI) tethI teo kuTuMvarnu popaNa karavAne vadale pote kuTuMbadhI popAya che, athavA (kadAca teone kaI dhana prApti thatAM) teo kuTuMbatuM poSaNa kare che paNa (aMte) teomAMnA koI koine vacAvI zakanAra nathI. tema te paNa temane bacAvI zakanAra nathI. (71) __ keTalAeka asaMyatio vacelA AhArane vIjA divase rakhAvAnA mATe rAkhI mele che. paNa temanA zarIre tethI koi veLA aneka rogo utpanna thAya che. [72] ane tyAre tetAM sagAM snehI vadhA lAMbA thai vese ch| koi paNa vacAvI. no tyAga kare che. kalama 71. nI chelI lITarTI pramANe samajI lebu..
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) AcArAMga-mULa tathA bhASAntara, so vA te Niyage pacchA pariharajjA / NAlaM te tava tANAe vA, saraNAe vA, tumaMpi tesiM NAlaM tANAe vA, saraNAe vA / (73) evaM jANi-tu dukkhaM patteyaM sAyaM, aNabhikaMtaM ca khalu vayaM sapehAe, khaNaM jANAhi paMDie [74] jAva soyapaNNANA aparihINA, jAva NettapaNNANA aparihINA, Ava ghANapaNNANA aparihINA, jAva jIhapaNNANA aparihINA, jAva phAsapaNNANA aparihINA, iccetehiM virUvarUvehiM pannANehiM aparihINehiM Aya, sammaM samaNuvAsejjasitti bemi / [75] dvitIya uddezaH] araI AuTe se mehAvI ; khaNasi mukke / [76] . 1 (avasaraM) 2 Avartata (nivartayet ) zakato nathI. tema he asaMyatio tame paNa temanAthI moDA ke vahelA lovA yai vesanAra cho, ne temane bacAvI zakanAra nathI. [73] e rIte dareka jIvanA sukha duHkha jUdA jUdA sahevAnAM jANIne tathA haju potAnI vaya kAyama rahelI jANIne he paMDita A avasara oLakha. (74) jyAM lagI zrotra, cakSu, ghrANa, rasanA, tathA sparzadriyanI vijJAna zakti maMda nathI paDI tenA daramyAna tuM tAruM AtmArtha siddha karI le. [7] bIjI uddeza. [arati TALI saMyamamA dRDha raheI ] buddhimAna puruSe saMyamamA arati thavI dUra karavI, ema karyAyI dhaNAja alpakAle mukta yavAya che. (76)
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ /29 adhyayana vIrju. aNANAe puThThAvi ege Niyati maMdA moheNa pAuDA / [77] "apariggahA bhavissAmo" samudrAe laDhe kAme abhigAheti, aNANAai muNiNo, paDilehaMti, etthaM mohe puNo puNo saNNA, No, pArAeM / (78) vimuttA hu te jaNA, je jaNA parigAmiNo lobhaM alobheNa durgachamANe laddhe kAme NAbhigAhai, viNAvi lobha nikkhamma esa akamme jANati pAsati / paDilehAai NAvakaMkhati, esa aNagAretti vuccati / (79) ahoyarAo paritappamANe, kAlAkAlasamudrAza, saMjogaTTI, aTTAlobhI Alupe, sahasAkAre, viNiviTTacitte ettha, satthe puNo puNo / (80) 1 prAvRtAH ajJAnI mUDha jIvo parIsaha ke upasarga AvatAM bhAjJAthI bAhera thai saMyamathI bhraSTa thatA rahe che. [77] "ame aparigrahIja choe " ema volI keTalAeka dIkSita thayA thakA paNa AjJAdhI bAhera thai muninA vepane lajavatA thakA maLatA kAma sevatA rahe che tathA te bheLavavAnA upayogamAM macyA rahI vAraMvAra mohamAM vuDyA rahe che teo nathI A pAra, ke nathI pele pAra. 1 [78] kharekhara teja puruSo vimukta 2 jANavA jeo saMyamane sadA pALatA rahe che. je puruSa nirloya thai lobhane dhikArI kahADI maLatA kAmabhogane icche nahi, athavA je mULIja lobhane nirmULa karI dIkSita thAya te karmarahita banI sarvajJa sarvadarzI thAya mATe ema vicArIne je lobhane icche nahi te aNagAra kahevAya che.(79) ___ajJAnI jIvo rAta dIvasa duHkhI thatA thakA, kALa akALanI darakAra nahi dharatA, strI ane dhananA lobhI vanI vagara vicAre vAraMvAra aneka AraMbha karatA rahe che. [80] 1 eTale ke nadhI munI ane nathI gRhastha. 2 tyAgI.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhApAntara. se Aya bale 1, se NAibale 2, se sayaNabale 3, se mittabale 4, se peccabale 5, se devabale 6, se rAyabale 7, se corabale 8, se atihibale 9, se kivaNabale 10, se samaNabale 11, iccetehiM virUvarUvehi kanjehiM daMDasamAyANaM saMpehAe bhayA kajjati / pAyamokkhotti maNNamANe / aduvA AsaMsAe / (81) taM parinnAya mehAvI, geva sayaM eehiM kajjehiM daMDaM samAraMbhejjA, NevvaNaM eehiM kajjehiM daMDaM samAraMbhAvijA, eehi kajjehiM daMDaM samArabhaMtevi anne No samaNujANejjA / (82) esa magge AriehiM pavedie / jahetya kusale gobalipijjAsitti bemi / (83) AtmabalA). 2asakRt (punaH punaH) . 1 AtmavaLa, 1 jAtivaLa, svajanavaLa, mitravaLa, pretyavaLa,ra devavaLa, rAjavaLa, coravaLa. 3 atithivaLa, kRpaNavaLa, 4 tathA zramaNavaLanI prApti mATe athavA pApakSayanA mATe athavA AgaMsAthI 5 loko aneka ArabhayAM pravace che. (81) mATe buddhimAn puruSe e kAmo mATe jAte paNa hiMsA nahi karavI, vIjA pAse paNa hiMsA nahi karAvadI, ane karanArane paNa ruDu nahi mAna. [82] e mArga Aryoe (tIrthaMkaroe) vatAnyo che. mATe catura puruSoe jema potAno AtmA karmathI na lepAya tema varta. [83] zarIra vaLa. 2 bhavAMtara jatAM yatuM vaLa. 3 coro mane madada Apaze te. 4 bhikSukatuM vaLa mane thaze. 5 bhavAMtaramAM te vastu. maLavAnI icchAthI.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vArju. [tRtIya uddeza : ] se asaI' uccagoe, asaI NIyAgoe / gohINe No atiritte, No pIe itisaMkhAe ke goyAvAdI, ke mANAvAdI, kAMsa vA ege gijjhe / (84) [31] 3 tamhA paMDie No harise, No kuppe, bhUehiM jANa, pADaleha sAtaM samite eyANupassI taMjahA - aMdhattaM, bahirataM, sUyattaM, kANattaM, kuMTataM, khUjjattaM', vaDahattaM, sAmattaM, sabalattaM, sahapamAeNaM aNegarUvAo joNIo saMdhAti, virUvarUve phAse paDisaMvedei / [ 85] se abujjhamANe hatovahate jAimaraNamaNuparimANe / (86) 1 asakRt [ punaH punaH ] 2 gRddhayeta. 3 etadanudarzI 4 kubjatvaM. trIjo uddeza. ( mAnane TALavaM tathA bhogamAM rakta na thavaM ) jIva ghaNIvAra UMca gotramAM 1 Upajelo che. ane ghaNIvAra nIcagotramAM U pajelo che. emAM kazI' nyUnatA ke adhikatA nathI. mATe koi paNa jAtAno garva nahi karavo. AvuM samajatAM koNa potAnA gotrano garva karaze athavA mAna dharaze a thavA gRddha thaze ? [ 84 ] mATe buddhimAna puruSe harSa ke roSa nahi karavo. vadhA jIvAne sukha miya che ema jANI samitivaMta thaha vicArakhaM. A pramANe jIva potAnA pramAdayIja aAMdhaLApaNaM, baherApaNaM, muMgApaNaM, DhuMThApaNaM, kubaDApaNuM, vAMkApaNuM, kALApaNaM, tathA kAvarApaM [ vigere ] pAme che, aneka yoniyomAM janma dhare che ane bhayaMkara duHkho veThe che. [85] ajANa jIva rAgathI grasta tathA apayazaMvata thayo dhako janma maraNamA phasato rahe che. [86] 2 UMca kuLamAM.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. jIviyaM puDho piyaM iha megesiM mANavANaM khettavatthumamAyA mANANaM / [87] ArataM, virattaM, maNikuMDalaM, sahahiraNNeNa itthiyAo parigijjha tatyeva rattA / (88) / "Na itthaM tapo vA, damo vA, NiyamovA, dissati " saMpuNNaM bAle jIviukAme lAlappamANe muDhe vippariyAsa-muveti / (89) iNameva NAvakaMkhaMti, je jaNA dhuvacAriNo; jAtImaraNaM parinnAya care saMkamaNe daDhe / (90) Natthi kAlassaNAgamo / (91) savve pANA piyAuyA, suhasAyA, dukkhapaDikUlA, appiyavahA, piyajIviNo, jIviu kAmA / (92) savvesiM jIviyaM piyaM / [93] kSetra tathA vastumA mamatvAn dareka prANine jIvabuM ghaNuM priya lAge che. (87) [tevA vALajIvo] raMgaveraMgI vastra, maNi, AbharaNa, hiraNya, ane svIo pAmIne temAMja Asakta thai rahe che. (88) evA saMpUrNa vALa ane mUDha vanelA jIvo viparyAsa pAmIne nirbhayapaNe jIvavA cahAtA thakA A rIte vake che ke, " A jagatamA yama ke niyamakazA kAmanA nathI." [89] paNa je puruSo AcAravaMta che teo tema jIvavA nathI cahAtA. teo to janma maraNa thatA jANI saMyama pALavAmAM ja ujmAla rahe che, [90] motano kaMi bharoso nathI. (91) vadhA jIvo lAMcI AvaradAne tathA sukhane cAhe che, ane jIvavA mAge *che maraNa ane duHkha vadhAne apriya lAge che. [92] jIvag vadhAne priya lAge che. (93)
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vI. ___ taM parigijha dupayaM cauppayaM abhimuMjiyA NaM, saMsaMciyA NaM, ti dheiNa jAvi tastha mattA bhavai appA vA bahugA vA, se tattha gaDhie cii, bhoyaNAe [94] tao se egayA vivihaM parisiTuM saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavati / taMpi se egayA dAyAdA vibhayaMti, adattAhArA vA se apaharaMti, rAyANo vA se vilupaMti, Nassati vA se, viNassati vA se, agAradAheNa vA se dajha iti se parassadvAeM kUrAI kammAiM bAle pakuvbamANe teNa dukkheNa mUDhe vippariyAsamuveti / [96 muNiNA hu evaM paveiyaM / [97] aNohatarA ? ete, Naya ohaM tarittae / atIraMgamA ete, Naya tI 1 (oghaH karmarUpa: pravAha staM na taraMtItyanodhatarAH) jIva priya hovAthI je loko dvipada tathA catuSpadane rAkhIne dravya saMcaya karatA thakA je kaMi thoDaM ke ghaNuM khAvA pIvA mATe dhana ekaTuM karache temAM mana vacana kAyAthI gRddha thatA rahe che. [94] vakhate temanA pAse ghaNoja vadhato dravya maMDoLa ekaTho thai jAya che. paNa aMte tene bhAyAto veheMce che, athavA corI corI jAya che, yA rAjA luTI le che, yA vyApAra vigeremAM nAza thAya cha, yA AgnithI vaLI jAya che. (95) ema vIjAonA mATe te ajJAna prANIo kRra karma karatA thakA tenA duHkha jAte bhAgavatAM viparyAsa pAme cha. [96] A vadhuM anie (vIra mabhue) jaNAdelu cha. [97] paratIrthio ke pAsatyAora saMsArano pravAha tre| zakavAnA nathI, tathA ? sukha icchatA thakA duHkha pAme che. 2 navaLA AcAravALA vezadhArio.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAMtara. gamittae / apAraMgamA ete, Naya pAraM gamittae / [98] AyANijjaM ca AyAya, taMmi ThANe Na ciTai, vitathaM pappa'khenyanne, tami ThAgami 2 ciTTai / (99) __udeso 3 pAsagassa patthi / (100) bAle puNa Nihe kAmasamaNuNNe asamitadukkheM dukkhANameva AvarTa aNupaMriyaTTatti bemi / 101 - -- caturtha uddeza : tato se egayA rogasamuppAyA samuppajjati / 102 1 ( saMyama rupe) 2 [asaMyamarupe] 3 [AjJA] 4 sniha: rAgI] tenA tIra ke pArane pAmI zakavAnA nathI. (98) jeo saMyama lai pAchA saMyamamAM nathI rahI zakatA te ajANa jIvo asatya upadeza pAmIne asaMyamamA rahe che. [99] tatva samajanArane kaMi kahevU jaruratuM nathI. (kAraNa ke te samaju hovAyI pote sIdhe mArge cAlyo jAya cha (100) paNa je vALa hoya che te viSayomA rakta banI temane sevana karato thako duHkho vadhArIne duHkhonAja cakramAM rakhaDe che. (101) cotho uddezaH [bhogothA rogo thAya cha.] pchii| tene karma udaya AvatAM rAgo utpanna thAya che, (102) 1 kAmabhogayI karmabaMdha, pharmavaMdhathI maraNa, maraNathI naraka, narakathI garbha ne garbhadhI roga thAya che.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [35] - adhyayana vIjuM. jehiM vA sahi saMvasati, te vANaM egayA bhiyagA pubi privyNti| so vA te Niyage pacchA parivaejjA / gAlaM te tava tANAe vA, saraNAe vaa| tumaMpi tesiM NAlaM tANAe vA saraNAe vA / (103), jANi-tu dukkhaM patteyaM sAyaM / (104) bhogAmeva aNutoyaMti-iha megesi mANavANaM, tiviheNa, jAvi se tattha mattA bhavai, appA vA, bahugAvA, se tattha gaDhie ciTThati ! bhoynnaae| (105) tato se egayA viparisi, saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavati / taMpiM se egayA dAyAyA vibhayaMti, adattAhAre vA se harati, rAyANo vA se vilupaMti, Natai vA se, viNasai vA se, AgAradAheNa vA se ddjhti|(106) iti se parassa agAe kUrANi kammANi bAle pakubamANe teNa dukkheNa mUDhe vippariyAsamuveti / (107) eve vakhate tenA snehio tene avagaNe cha yA te teone avagaNe che kAraNa ke koi koine rAkhanAra nathI. (103) duHkha sukha saba jUdA jUdA bhogave che. (104) / A jAnamA kelAeka jIva maraNa lI paga bhoganIja vAMchA dharatA rahe che. tepAone je kaMda thoDI ke ghagI dhana pAsa thAya che te khAvA pAvA mATe tegA mana vacana kAyAdhI gRddha ghai jAya che. (105) kadAca bahu dhana maLe che to aMte te dhana bhAyAto bace che,,yA coro corI jAya che. yA rAjAo lUMga le che yA vyApAramA nAza pAme che, yA agmiyI baLI jAya che. (106) e rIte te ajJAnI jIvo vIjAnA mATe kara karma karatA thakA tenA duHkho jAte bhAgavatAM mukha icchatA duHkhamAM paDe che. [107] 1 jemake. brahmadata kemake te. maraNanI apara tathA narakamAM paNa "kusmatI. kurumatIja pAkArato.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) (113) AcArAMga - mULa tathA bhASAntara, AsaM ca chaMdaM ca vici dhIre / (108) tumaM caiva taM zalamAhlRR ' / (109) je siyA, teNa No siyA / ( 110 ) iNameva gAvabujjhati, je jaNA mohapAuDA | (111) thIlobhapavyahie te bho vayaMti " eyAI AyataMgAI " / (112) se dukkhAe, mohAe, mArAe, NahagAe, Naragati rakkhAe / (115) satataM mUDe dhammaM NAbhijANati / ( 114) udAhu vIre | appamAdo mahAmohe | ( 115 ) 1 AhRtya ( sva/kRtya ) (azubha mAdatse itizeSaH ) he dhIra puruSotamAre vivayanI AzA ane 'lAlacayI dUra rahehu~. (108) tame jAteja te AzArupa zalya hRdayamAM gharI hAthe karI duHkhI thAo, cho. [109] paizAcI bhogopabhoga maLe che, tema vakhate nahi paNa maLe. [110] paNa mohavaMta prANio e samajI zakatA nathI. [111] strIoma Asakta thA thakA teo bolache ke "e strIoja sukhanI sthAna, hai." [112] paNa kharuM jotAM te! teo duHkha, moha, maraNa, naraka, ane tiryaca gatinA hetubhUta che. [113] chatAM hamezAM mUDha vanelA jIvo dharma jANI zakatA nathI. [114] vIra prabhura majabutAithI kAMche ke strIneo vizvAsa munie nahi karavo. 1 parAnuvRttiyI vAMcchA. 1 www.Hai
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana bIj. [35] alaM kusalassa pamAdeNaM, saMti-maraNaM 1 sapehAe, bhiduradhamma sapehAe / (116) NAlaM pAsa / alaM taverahi / eyaM, pAsa muNI? mhbbhy| (117) NAtivAejja kaMcaNaM / (118) esa vAre pasasie-je Na Nivijjati aadaannaae| (119) vNa me deti" Na kuppejjA, tho, landhuM Na, khiMsara, paDisehio pariNamejjA , paDilAbhio prinnmejjaa| (120) evaM moNaM samaNuvAsijjAsitti bemi / (121), [paMcama uddezaH] jamiNaM virUvarUvehiM satthehiM logassa kammasamAraMbhA kajjAta, 9 (zAMtirmaraNaM cetidvaMdvaH) 2 saMyamAya. 3 niva-rteta. mATe kuzala pulpe apramAdathI mokSa ane pramAdathI thatAM maraNa vicArIne tathA zarIrane kSaNabhaMgura jANIne pramAda dUra karavo. [116] viSayabhogI kaMi tRpti thatI nathI, mATe e kazA kAmanA nayI. he muni, e kAmabhogecchA mahA bhayaMkara che ema vicAra. [117] mATe munie koi jaMtune pIDA nahi karavI. [118] evA asamAdI parAkramI sunI ja vakhagAyelA che, jeo saMyama pALatAM kazo kheda nayI pAmatA. [119] (gocarIe jatAM) koi nahi Ape tenA tarapha kopa nahi karavo, thoDunacyAthI tenI niMdA nahi karavI, teNe nA pADayAthI jhaTa pAchA vaLavU yA teNe bohorAvyA vAda paNa jhaTa pAchA vaLavU. [120] he muni,] tAre AI munitva pALag. [121] ___ pAMcamo uddeza. (munira viSayabhoga tyAga karI lokanipAe AhArAdika laine vicara) loko potAnA mATe tathA pAtAnA putra, putrI, bahuo, nAtajAta, dAi, rAjA
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara, AsaM ca chaMdaM ca vigica dhIre / (108), tumaM ceva taM zablamAhaTu / (109) je siyA, teNa No siyA / (110) . iNameva gAvabujhaMti, je jaNA mohapAur3A / (111) tholobhapabahie te bho vayaMti ". eyAI AyatagAI" / (112) se dukkhAe, mohAe, mArAe, NaragAe, NaragatirakkhAe / (113) satataM mUDhe dhamma NAbhijAgati / (114) udAhu viire| appamAdo mahAmohe / (115) . 1 AhRtya ( svIkRtya) (azubha mAdatse itizeSaH) he dhIra puruSo tamAre viSayanI AzA ane lAlacI dUra rahe. (108) tame jAteja te AzArupa zalya hRdayamAM dharI hAthe karI duHkhI thAo, cho. 109] paizAthI yogopabhoga maLe che, tema bakhate nahi paNa ya. [110] paNa mohavaMta prANio e samajI zakatA nathI. [111] strIomA Asakta thayA thakA teo volache, ke "e bIoja sukhanI sthAna hai." [112] paNa kharaM jotA to teo duHkha, moha, maraNa, naraka, ane tiryaMca gatinA hetubhUta che. [113] chatAM hamezAM mUDha banelA jIvo dharma jANI zakatA nathI. [114] vIra prasue majabutAithI kAMche ke strIno vizvAsa munie tahi karavo. ? parAnuvRttithI vAMcchA..
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana bIjaM. alaM kusalassa pamAdeNaM, saMti-maraNaM 1 sapehAe, bhiduradhamma sapehAe / (116) NAlaM pAsa / alaM taveehi / eyaM, pAsa muNI? mahanbhayA (117) NAtivAejja kaMcaNaM / (118) esa vAre pasasie-je Na Nivijjati AdANAe / (119) Na me deti" Na kupyejjA, thocaM labdhaM Na khiMsara, paDisehio pariNamejjA, paDilAbhio prinnmejjaa| (120) evaM moNaM samaNuvAsijjAsitti bemi / (121) paMcama uddezaH] jamiNaM virUvarUvehiM satyehiM logassa kammasamAraMbhA kajjAta, 1 (zAMtimaraNaM cetidvaMdvaH) 2 saMyamAya. 3 niva-rteta. mATe kuzaLa puruSe apramAdathI mokSa ane pramAdathI thatAM maraNa vicArIle tathA zarIrane kSaNabhaMgura jANIne pramAda dUra karavo. [116] viSayabhogathI kai tRpti thatI nathI, mATe e kazA kAmanA nathI. he muni, e kAmabhogecchA mahA bhayaMkara cha ema vicAra. [117] mATe munie koi jaMtune pIDA nahi karavI. [118] evA anamAdI parAkramI sunI ja vakhagAyelA che, jeo saMyA pALatAM kazo kheda nathI pAmatA. [119] (gocarIe jatAM) koi nahi Ape tenA tarapha koe nahi karavo, dhADu ma. byAthI tenI niMdA nahi karavI, teNe nA pADayAthI jhaTa pAchA vaLavU yA teNe vohorAvyA vAda paNa jhaTa pAchA vaLavU. [120] he muni,] tora AI munitva pALaj. [121] ___pAMcamo uddeza. (munie viSayabhoga tyAga karI lokanibhAe AhArAdika lAne vicara) loko potAnA mATe tathA potAnA putra, putrI, vahuo, nAtajAta, dAi, rAjA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ [38] AcArAMga mULa tathA bhASAntara. taMjahA, appaNI se, puttANaM, dhUyANaM, sumhANaM, NAtINaM, dhAtINaM, rAINaM, dAsANaM, dAsINaM, kammakarANaM, kammakarINaM, AesAe', puDheopahaNAe, 2 sAmAsAe, pyAyarasAe, saMNihi - saMnicao kajjaI iha megesI mANavANaM bhoyaNAe / (122) samudvate agagAre Arie AriyasI a saMvitti "akkhu, se SNAdiai; NAdiAvae, NAdiyaMtaM samaNujANa / ( 123 ) parivvae / (124) sAmavaM pariNAma AdissamANo kapAvakarasu; - se Na krige, Na kigAvae, kigataM Na samajANae / (125 1 ( Adeza : prAghUrga kAstadarthaM ) 2 pRthak ( putrAdibhyaH ) praheNa kAya 3 zyAmAzAya-rAtribhojanAya 4 prAtarAzAya - pratyUSabha - janAya. 5 adrAkSIt dAsa, dAsI, cAkaranaphara tathA paroNA mATe tathA putrAdikone jurdu juduM becI ApavA mATe khAtrA pIvA sAru aneka AraMbha karIne AhAra banAvI rAkhe che. (122) mATe ujjatA, Arya, pavitra buddhimAn, nyAyadarzI ane tatva samajanAra agavAre dUSita AhAra levo nahi, baraar afs, tathA lenArane prazaMsavo nahi. [123] vayAM dUvago rUDI rIte jANIne nidUrSaNapaNe saMyama pALa. [124] vaLI munie AhArano krayavikraya na karavo vIjA pAse na karAvavo, karanArane rUDuM nahi mAnaM. (125) 1 levaDa devaDa.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vIju. ___ se bhikkhU kAlaNNe, bAlaNNe, 1 mAyaNNe, kheyaNNe, khaNayaNNe, ghiNayaNNe, sasamayaNNe, parasamayaNNe, bhAvaNNe, pariggahaM amamAyamANe, kAlANulAI, apaDinne duhao chittA, niyAI / (126) vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM uggahaM ca kaTAsaNaM, etesu ceva jANejjA / (127) ____ laDe AhAre, aNagAre mAtaM jANejjA, se jaheyaM bhagavayA paveiyaM (128) lAbhotti Na majjejjA, alAbhotti Na soejjA, vahuMpi ladhu Na Nihe, pariggahAo appANaM avasakkejjA, aNNahA NaM pAsae pariharajjA (129) 1 chAMdasatvAt dIrghatvaM. 2 anidAnaH 3 rAgadveSAbhyAM. 4 [sthA payet] eco muni kALa,1 vaLa,2 mAtrA, kheda,4 kSaNa vinaya svasamaya," parasamaya,8 ane bhAvano jANanAra thai parigrahanI mamatA dUra karato thako yathAkALa anuSThAna karIne nirIha rahI20 rAgadveSa chedIne mokSamArgamAM cAlyo jAya che. (126) vaLI vastra, pAtra, kaMvaLa, pAdapucchana, 11 vasati12 tathA kaTAsana e sarve munie gRhastha pAsethI zuddha rIte yAcI levA. [127] munie parimitta AhAra lebo ema bhagavAne jaNAvyuM che. (128) AhAra gaLyA jANI khuzI nahi tha, nahi maLyo jANI zoka na dharavo ghaNo AhAra maLatAM teno saMgraha rAkhavo nahi, vIjA parigrahathI paNa dUra rahe. vaLI dharmopakaraNane paNa parigraharUpe nahi dekhatAM dharmopakaraNarUpe dekhI temanA para mamatA nahi dharavI. (129) 1 avasara. 2 potAnI zakti. 3 vibhAga. 4 abhyAsa. 5 samaya. 6 jJAnAdikano vinaya. 7 svamata. 8 paramata. 9 cittAbhiprAya. 10 icchArahitapaNe (without love and hate) 11 rajAharaNa. (Brooms) 12 rahevAnI jagyA. Taxe Thn ground or place which the house holder allows the mendica nt
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14.] AcArAMga-mULa tathA bhASAntaraH esa magge AriehiM pavedite, jahettha kusale NovalippejjAsiM tti bemi| [130] kAmA duratikkamA, jIviyaM duppaDibRhaNaM, 1 kAmakAmI khalu ayaMpu rise, se soyati, jhUrati, tippati, piMDDuti, pritppti| [131] AyatacakkhU logavipansI logassa ahobhAga jANati, urdU bhAgaM jANati, tiriyabhAgaM jANati / (132) gaddhie aNupariyaDamANe 2 saMdhi vidittA iha macciehiM , esa vAre pasaMsie je baddhe paMDimoyae / (133) jahA aMto tahA bAhiM jahA bAhiM taMhA aNto|[134] 1duHprativRhaNIyaM. (durvarddhanIya)2 kAmAbhilASa nivRttaye na prabhavatItizeSaH 3 maryeSu [yo viSayAdIn tyajatItizeSaH] e mArga tIrthaMkara devoe vatAvyo che. emAM pravartanAra kuzaLaM purUpo karmathI baMdhAtA nathI. [130] viSaya vAMchanAthI dUra rahe, ghaNuM vikaTa kAma che. vaLI jIvita paNa vadhI zakatuM nathI. [mATe koi vakhate paNa pramAda nahi karavo] A ? jaMtu hamezAM viSaya vAMcchAmAM garakAva thai rahe che ne viSayono viyoga thatAM zoca kare cha, jhure ch| nirmaryAda thAya che, pIDAya che ane akalAya che. (131) / dIrghadarzI ane duniAnA raMgane jANanAra purUpa lokanA adhobhAga UrzvabhAga ane tiryagyAgane jANe cha [eTale ke emAM zI rIte jIva utpanna thAya ityAdi vinA jANI zake che.] [132] viSayamA gRddha loko vAraMvAra saMsArayAM bhaTakyA kare che. mATe manuSyabhavamAM avasara Avelo jANIne je viSayAdikano tyAga kare te parAkramI puruSa varakhaNAyo cha. evo puruSa, saMsAramA baMdhAi gaelA vIjA jIvone paNa aMdaranA tathA bAheranA baMdhanothI choDArI zake che. [133] zarIra jema bAhera asAra che tema aMdara paNa asAra che. ane jema aMdara asAra che tema bAhera paNa asAra che. 1 A pAmara prANI.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ - adhyayana bI. __ [4] aMto pUtidehaMtarANi pAsati puDhovi savaMti : paMDie pddilehe| se matimaM pariNAya mA ya hu lAlapaccAsI, mA tesu tirincha mappANa mAvAyae / [136] kAsakase khalu ayaM purise, bahumAyI, kaDeNa mUDhe puNo taM kareti lobha, vera vamRti appaNo / [137] jamiNa parikahijai imarasa ceva paDihaNayAe amarAyai mahAsaTTI aha-~meta pahAe / [138] __aparinnAya kaMdati se te jANaha jamahaM bemi / [139] ... 1 (zravati navabhiH zrotaiH ) 2 ApAdayet 3 kASaMkava: kiMkartadhyatAvyAkulaH) 4 amarAyate (amara ivAcarati ) 5 prekSya-paryAlocya 6 anubhavati. ___ mATe paDhita puruSa zarIranI aMdara rahela durgadhi vastuo tathA zarIranI aMdaranI sthitio ke je hamezAM zarIranI bAhera maLAdikane jharatI rahe che tene jANI A zarIranu yathArtharUpa jANato rahe che. [135] tevA buddhimAna purupe vALako jema mukhamAthI cahetI lArane pAchA cUzI le ke tema lAra cUsanAra mahi yava. [arthAt choDalA bhAgonI punarAmilApA na karavI,] temaja jhAnAbhyAsAdikamA vimukha paNa nahi thavaM [136] "mA kIg ane A kara\" epI citAvAlo puruSa ati mAyAvI banI tayA kAmakAjadhI vyAkuLa thai vaLI paNa evo lobha kare ke jethI potAnAM duHkhone vaghAre che. [137] ne mATe evaM kahevAya che ke te mahAicchAvALo purupa A kSaNabhaMgura zarIranA mATe AraMbha karato thako jANe ajara amara hoya ema varne cha. [ mATe munie] evA purupane duHkhI jANIne [kAya tathA dhanA manaM nahiM dharakhaM]. [138] mUDha jIvo svarupa jANatA na hovAcI icchA ane zokanA aneka duHkha bhogave che. mATe hu~ je kAmaparityAga vipe upadeza ApuMchu te dhArI rAkho. [13]
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] .. .. AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. te ittha paDite parvayamANe, se hatA, bhettA, lupitA, vilupitA, uddavaitA, akaDaM karissAmittimaNNamANe jassaviya NaM karei , alaM bAlassa saMgeNaM, je vA se kareti bAle 2, Na evaM aNagArassa 'jAyatitti bemi / [140] [SaSTha uddezaH] se taM saMbujjhamANe AyANIyaM samuTThAe tamhA pAvakammaM Neva kujjA, Na kArave / 141 1 (tasyApi hananAdikAH kriyA : syuritizeSaH) 2 [tasyApyalaM sagenetizeSa:] paramArthane nahi samajanAra chatAM paMDitapaNAnuM AbhimAna dhArI vakavAda karanArA je paratIrthio kAma zamAvavAnA upadezaka thai varne che ane jANe ame kaMi apUrva kAma karazuM ema DoLa dharatA thakA teA jAvone haNanArA, kApanArA, phoDanArA, lUMTanArA, jhUTanArA, tathA prANI rahita karanArA hoya che. evA ajANa loko jene Upadeza Ape che te paNa karmathI baMdhAya che. mATe evA vALo nI, sovata nahi karavI, eMTaluMja nahi, paNa je tevAonI sovata karatA hoya temanI paNa sovata nahi karavI. ane je gRhavAsa choDI munio thaelA che temane to evI rIte jIvaghAtathI kAmacikitsA karavAno upadeza karavo kalpatoja nathI. mATe temanI, sovata karavI.) 1.40] / / chaTo uddeza. saMyamArthe lokane anusaratAM chatAM tenI mamatA nahi karacI.] pUrvokta binA jANIne saMyamamAM ujmAla thaelA munie jAte pApa karma na ka pIjA pAse paNa na karAMva. [141]'
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - . adhyayana vIja.... siyA tatthegayare vipparAmusati , chasu aNNayaraMmi k-pti|(142 suhahI lAlappamANe saeNa dukkheNa mUDhe vippariyAsa muveti, saeNa veppamAeNa' puDho vayaM pakuvati, jasi-me pANA pavvahiyA, paDilehAe No. gekaraNAe,3 esa pariSNA pavuccati, kammobasaMtI / (146) ne mamAiyamatiM jahAti, se jahAi mamAitaM, sehu didupahe muNI jassa; patthi mamAitaM / (144) taM parinAya mehAvI vidittA logaM, vaMtA logasaNaM, se matimaM parekkamejjatti bemi / (145) .. NAtiM sahate vIre, vIre No sahate rati; jamhA avimaNe vAre, ta1 samArabhaM karoti 2 vividhaiHpramAdaiH 3. nikaraNaM parapIDotpAMdanaM tasmai. notkarma kuryAt itizeSa :] 4 evaMsati bhavatIti zeSa : jo koya chakAya maahen| eka kAyanA AraMbhamA pravartato hoya topaNa te chakAya mahinA game te kAyano AraMbha karanAra gaNAyache. (paTale ke chae ka.yanoM AraMbhI gaNAya che.) [142] . sukhArthI thai dauDadhAma karato thako jIva potAnaH Tethe karelA duHkha karIne . mUDha banI duHkhI thAya che, tathA jAte karelA imAdathI vrata bhaMga kare chai yA vicitra dazAo bhogave che ke je dazAomA rahelA jIvo ati duHkhita varte che. AI jInIne munie pAne pIDAkArI kaMi paNa kAma nahi karavU, parijJA te e kahevAyaH ane Ama thayAyIna karmakSayayAya che. [143] je manatva buddhine mUke che te mamatva mUke che, jene mamatva nayI teja mArgano jANa muni jANavo. [144] ema jANI catura munie loka svarupa jArga.ne loka saMjAo dUra karI vitrakA baI vicaratuM. [145] parAkramI muni nadhI rani dharato, nathIM arati dharato, maTeta zata hAya.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... AcArAMga-mULatathA bhASAntara. mhA vIreNa rajjati / / (146) - sadde kAse ahiyAsamANe, Nivida ra Nadi' iha jiiviyss| (147). muNI moNaM samAdAya dhuNe kammasarIragaM; paMta lUhaM 5 ca sevaMti, vIrA saMmattadaMsiNo / (148) esa oghatare muNI, tinne, mutte, virate, viyAhitetti bemi| (149) duvvasu-muNI aNANAe tunchae gilAti patae / (15.. . esa' vAre pasaMsie accei loyasaMjoyaM / (151) / - , esa gAe 8 pavuccati jaM dukkhaM paveditaM iha mANavANaM, tassa 1 (zlokoya) 2 nirveidasva, jugupsava 3 tuSTiM 4 prAtaM 5 rUkSaM 6 muktigamanAyogyaH 7 vaktuM 8 suvasumuniH 9 nyAyaH ane tethIja te rAgI nathI thato. [146] ,, zabdAdi viSayo upasthita thatAM he muni, tuM temA tArI khuzI nahi dhArajeM. [147] munie saMyama dhArIne kone tathA zarIrane toDadA mahatuM. parAkramI tatvadarzI pura po halakuM ane lUTuM bhojana kare che. [148] / . evI rIte tanAra munio saMsAranA pravAhane tare che ane teo saMsAranA pArane pAmelA parigrahathI mukta tharalA ane tyAgI kahevAyA che. [149] tIrthakaranI AjJAne na mAnatAM svecchAthI vartanArA muni mukti pAmavAne ayogya thAya che. tevA munio jJAnAdikathI apUrNa hovAthA volavA karavAmAM bahu . acakAya che. [150] . . paNa AjJAne mAnanAra munio o A duniAnI jaMjALayI dUra thayA che teo parAkramI hovAdhI vakhaNAyA che. [151] [jALayI chUTai tha] e vahuM uttama rasto che. [tIrthaMkara deve] je manu
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pojeM. dukkhassa kusalA pariSNa mudAharati / (152) iti kamma pariNNAya savvaso 1 1 (153) je aNannadaMsI se aNaNNArAme, je aNaNyArarAme se aNaNNadaMsI / jahA puNNassa katthati tahA tucchassa katthati, jahA tuccharasa ke sthati tahA puNNassa katthati / (155) . . aviya haNe 2 aNAtiyamANe / etthaMpi jANa, seyaM-ti padiya / (156) keyaM purise kaMca ge| esa vIre pasaMsie, je baDhe paDi poyae .. 1 kathayatItizeSaH, 2 hnyaat-raajaadiH| 3 anAdriyamANaH / 4 nataH pyonA duHkhonAM kAraNo ghatAvyAMche temano kuzaLa puruSo jhAna pUrvaka parihAra kareche tathA karAve che. [152] e rIte karmanuM svarUpa jANIne sarva rIte upadeza devo. 153] je paramAryadarzI che te mosanA mArga zivAya cIje ramato nadhI. ane je mokss| mArga zivAya vIje sthaLe nathI ramato teja paramArthadarzI che. [154] munie je rIte rAjAne. upadeza Apako teja rIte rAMkane paNa Apavo ne je rIte rAMkane Apako teja rIte rAjAne Apavo. [arthAt nirIhapaNe vannepara sarale bhAva rAkhavo paNa evo kaMi niyama nathI ke ekarUpe upadeza Apado, kiMtu je jema prativodha pAme tene tema samajAva.] [155] / rAjAne upadeza ApatAM tenA abhiprAyane anusarIne upadeza Apako] nahi vo kadAca te kopAyamAna thai haNavA paNa uThe. mATe dharma kathA pharavAnI rIti jApyA zivAya dharmakathA karavAmAM paNa kalyANa nathI. [156] vAste munie upadeza ApatAM "zrItA purUpa kevI tarehano cha tathA kyA devane name che" ityAdi pAvato vicArI upadeza Apaco. evI rItathI upadeza ApIne, saMsAramA urja adho ane tiradhIna dizAomAM baMdhAi rahelpa jIvAne je
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ . [46 ] uDUM ahaM tiriyNdisaasu| (157) nnesI / (159) AcArAMga- mULa tathA bhASAntara, se savvato ' savyaparinnAcArI Na lippatI chaNapadeNa vIre, 158) se medhAvI je aNugdhAyaNassa kheyanne 4 je ya baMdhapamokkha ma 1 kusale puNo baDe, No mukke / (160) se jaM ca Arabhe je ca nArabhe / aNAraDaM ca Na Arabhe / 161) chaNaM chaNaM parinnAya logasannaM ca savvaso / (162) uddeso pAsagassa Natthi / (163) bAle puNa he kAmasamaNunne asamitadukkhe dukkhIM dukkhANameva AvahaM aNupariyahatitti bemi / ( 164 ) 1 sarvadA 2 kSaNapadena - hiMsayA / 3 aNasyakarmaNa udghAtanaM dUkaraNaM tasya 4 nipuNaH / 5 kevalI / 6 varjayet itizeSaH / na [161] parAkramI puruSo choDAve che te vakhaNAyA che. [157] tevA parAkramI purUSo hamezAM jJAnakriyAthI varttatA-thakA hiMsArthI lepAtA nathI. [158] je purUSa karmane dUra karavAmAM kuzaLa hoya tathA vaMdha ane mokSano tapAsa nAra hoya te kharekharo buddhimAn jANavo. A vAta chamasyane lAgu paDe che [159] kevaLI bhagavAn to nathI vaMdhAyalA ane nathI mUkAyalA [ 160 ] teo jema vayI hoya tema vartta ane jema nahi vaya - hoya tema nahi vartava 'hiMsA, tathA lokasaMjJAne jANI karIne tenoM parihAra karavo. [162 ] paramArthadaza munine kAM jokhama nathI. [163] paNa je ajJAnI jIvo snehadhI vipayone sevatA raheche teo duHkhone-kazI rIte paNa AchA nahi karatAM vadhu, duHkhI thayA thakA- duHkhonAja catrama pharyA kare [146)
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vIrju. sItopNIyaM nAma tRtIya madhyayanam.. prathama uddeza: suttA amuNI syaa| muNiNo sayA jaagrNti| (165) loyaMsi jANa AhiyAya dukkha / (166) / samayaM logassa jANittA ettha satthovaraere / (167) : jassime saMdA ya, rUbA ya, gaMdhA ya, rasA ya, phAsA ya, ahisamannAgayA bhavaMti, se AyavaM, NANavaM, veyavaM, dhammavaM, baMbhavaM, pannANehiM pariyANati loyaM, muNI vacce, dhammAvidutti, aMjU AvadRsoyasaMga-mabhi 1 ajJAnaM 2 bhaveditizeSaH / 3 RjuH - - - - - adhyayana trIjaM. zItoSNIya. * NEn - __ pehelo uddeza. ! , .: . . . . . . paramArthe sUtelA koNa?) ' 'gRhastho sadA sUtelA che. munio sadA jAgatA che. (165) duniAmAM ajJAna e ahitakatoM che. (166) mATe munie hiMsAne pALa lokono AcAra jANIne chakAyanI hiMsApI dura rahe. 167] . je puruSane zanda, rUpa, gaMdha, rasa, tathA sparza e vadhA suMdara ke amuMdara yetAM * tAda tApa [vagerenI darakAra na rAkhavI evA arthavAlA adhyayanarnu hukuM nAma zItoSNIya Apyu che.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ [48] ___ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. jANati, sIosiNaccAi, se nigga ghe, aratiratisahe pharusayaM No vedeti, jAgare, verovarae, dhIre evaM dukkhA pamu cati / (168) jarAmaccuvasovaNIe Nare satataM suDhe dhamma nnaabhijaannti| (169) pAsiya Aurie pANe, appamaco privye| (170) .. maMtA eyaM, maimaM, pAsa / (171) AraMbhana dukkha miNaMti NaccAra, mAyI pamAI puNa-rei garbha / uvehamANe saddarUvesu aMjU, mArAbhisaMkI maraNA pamuncati / (172) samapaNe 1 jaNAyA che te puruSa caitanya, jJAna, veda 2, dharma tathA brahmano jAlanAra jANavo, ane te puruSa jJAnavaLayI lokone jANI zake che ane, tevA. ja puruSa muni kahevAya che. evA dharmanA jANa saraLa munio saMsAracakra tathA viSayAbhilApAno rAgadveSa sAthe saMbaMdha jANeche tathA sukha ke duHkhanI kazI AzA nahi gharatA tevA niHparigrahI muniyo arati. ane ratirupa parIsahane sahana karatA thakA saMyamanI muzkelIone nathI saMbhAratA evI rIte te parAkramI munio jAgatA rahI vaira virodha ne dUra karatA thakA duHkhothI mukta thAya che. [168] jarA ane motanA sapATAmA sapaDAyalA ane hamezA mahAmohathI muMjhAi ga' elA puruSo dharmane jANI zaktA nathI. [169] duHkhita prANione joine munie sAvadhAnatAthI saMyamamA pravarta. [170] he buddhimAn muni, e, jANIne [ eTale ke gRhasthone paramArthe sUtelo joi ane evA sUtelAAne aneka duHkho yatAM joi] tuM tema thavA.. mana nahi karIza. [171] __ . . saghaLAM duHkho AraMbhathI thAya cha ema jANI [tuM jAgRta yA,] [kAraNa ke pramAdi ane kapAyavaMta prANI vAraMvAra garbhamAM AvyAM kare che. ane je puruSa zabdAdika viSayamA rAgadveSa nahi dharatAM saraLa thai varne che . te purupa motathI Darato thako mAtanA bhayI mukta yAya che. [172] . 1 rAgadvevarahitapaNe. 2 AcArAMgAdisUtra. 3 nirvikalpa mukha.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ (49) adhyayana bIjaM. appamatto kAhiM, ubarato pAvakammehi, vIre Ayagutte je khe-- yanne / (173) je paJjavajAtasatyassa kheyanne, se asatthassa sveyanne / je asatthassa kheyanne, se pajjavajAtasatthassa kheyanle / (174) ___akassassa vavahAro Na vijjatti / kammaNA uvAhI jAyati / (175) kammaM ca paDilehAeM, kammamUlaM ca jaM chaNaM 1 1 (176) paDilehiya, savvaM samAyAya dohiM aMtehiM adissamANe / (177) taM parinnAya mehAvI vidittA loga, vaMtA logasannaM, se maimaM parakkamijjAsitti bemi / (178) 1 kSaNaM prANyupamardakAri karma- 2 rAgadveSAbhyAM parivraje diti zeSaH je purupo parane thatA duHkho jANe cha tevA parAkramI purupoe saMyamavaMta thai viSayo sAthai nahi phasAtAM pApakarmathI dUra rahe. [173] je vipayopabhoganA anuSTAnane zastrarupe jANe che te azastrane jANe cha bhane je aMzastrane jAge che te vipayopabhoganA anuSThAnane zastra rupe jANe che. [174] je karmarahita mukta jIvo cha temane kazo saMsAra sAthe saMbaMdha nathI. karmathI ja sapaLI upAdhIyo thAtha che. [17] karmasvarupa joine temane dura karavA, tathA hiMsAne karmanI mULahetabhuta jANIne [tethI dura raheva.] [176] (karmasvarUpa) vicArI, (karma dUra karavAno) sarva (upadega) grahaNa karI, (rAga ane dvepa) e velo parihAra karavo. [177] truddhimAna munie rAgAdinane (adinakartA) jANI tamano tyAga karI, nayA lokane (rAgAdikathI dukhina thaelo) jANI lokasaMjJA dUra karIne saMyamamA parAkAmavaMta gha{. [178] sayamane.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ (50) AcArAMga-sULa tathA bhASAntara. dvitIya uddeza. jAtiMca buDriMca ihajja' pAsa, bhUtehiM jANe paDileha sAtaM; tamhA tivijjo parasaMti NaccA, saMmacadaMsI Na karoti pAvaM / (179) ummuMca pAsaM iha maciehiM AraMbhajIvI ubhayANuparasI; ' kAmesu giddhA NicyaM kareMti, saMsiJcamANA 4 puNareti gabhI (180) avi se hAsamAsajja, haMtA 5 NaMdIti mannati; alaM bAlassa saMgeNaM, veraM vadati appaNo / (181) tamhA-tivijjaM paramaM-ti NaccA, AyaMkadaMsI Na kati 1 adya 2 atividyaH 3 karmopacayaM 4 ApUryamANAH 5 hatvA. 6 krIDeti. 7 atividvAn. bIjo uddeza. [pApanAM phaLa tathA hitopadeza.] . he muni, tuM janmanA ane jarAnA duHkha jo. tane jema sukha priya cha tema sarva jIvona sukha priya che ema vicAra karI jANato thA. mATe tatvadarzI uttama vidvAne mokSane jANatAM thakA pApa karma nahi kara. [179] - munie gRhastho sAtha sneha ke laTapaTa karavAnI Teva nahi karavI. kAraNake gRhastha AraMbhathI AjIvikA kare che tathA haju A ane paraloka e vannenAM mukhane cAhyAM kare che. ane jeo kAmabhogayAM Azakta thai karyane vadhAre che teo te kamothI bharAtA ekA vAraMvAra saMsArayAM bhaTakyA karaNe. [180] vaLI kAmAsakta puruSa hAsya vinodamAM jIvAne mArIne paNa ramata gamata mAne 'che. gATe ekA vALa jIvo sAthai sokta nahi karavI kAraNa ke tema karyAthI aMte ApaNI kharAbI vadhavAnI. [181] . ___ mATe kharA vidvAn purupo mokSane jANI karIne tathA narakAdika duHkhone
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana trImu. [5] pAvaM; (182) aggaMca mUlaM ca vigica dhIre, palichiMdiyA 1 NaM NikammadaMsI / (183) esa maraNA pamuJcati se, hu diibhae muNI, lokasi paramadaMsI vivittajIvI usase samite sahite sayAjate kAlakaMkhI privye| (184) bahuM ca khalu pAvakasmaM pagaDaM, saccaMsi ghirti kubaha, etyAvarae mehAvI savvaM pAvakAmaM jhosati / (185) ___aNenAcitte khalu ayaM purise, se keyaNaM 1 arihai pUrittae se annavahAe, agNapariyAvAe, agpariragahAe, jaNavayavahAe, jaNavayapariyAvAe, jaNavayapariragahAe / (186) __AsevittA etamaSTuM iJcevege 2 samuSTiyA, tamhA taM biiyaM no seva ve 1 chilA 2 ketanaM-lobhecchAM. 3 ityevaike dekhatA thakAM pApa nahI karatA. (182) ___ mATe he dhAra muni, tuM mULa karma tethI ana karmane jIvIM jUr3A pADe. kAraNa ke kone tohavAdhIja saI potAnA pavitra Atma rupane jonAra cAya che. (183) ane evA munioja garaNanA bhavadhI mukta thAya che, evA munio saMsAranA duHkhobI vIhItA dhakA lokagA rahelA mokSa ravaLane joine rAga dveSarahitapaNe vartanA thakA zAMta, rAmitivana, jJAnavaMta ane yAta thaine kALajAge karmakSaya karatA thakA varte che. [184] . jo "pApa karma bahu karelAM cha" eka naNAya to samaga himmatavAn thAo. emAM tatpara rahelA buddhimAn pulako sarve kucha kamono nAza kare che. [182] . A saMbhArI jIva aneka kAmoga citrane doDAche. te pALapI ke dariyA jevA lobhana bharapUra karamA gayeI. tethI te bAjAone gAravA dezana karakA, kavaje rAkhavA. degane vAlA, dezAne hegana karayA, ana dezane lavage karavA cAra thAya cha. [186] tema tIna paga keTalAekA aMne saMyamamAM umAla bayA mohe niyoM 1 bhanna rAjAdika
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. NissAraM pAsiya NANI / (187) uvavAyaM cavaNaM NacA aNaNNaM cara mAhaNe / (188) se Na chaNe, Na chaNAvae, chaNaMtaM nnaannujaannii| (189) NiviMda NaMdi arate payAsu, 2 aNomadaMsI Nisanno pAvahiM kammoha / (190) kohAimANaM haNiyAya bore, lobhassa pAse girayaM mahaMtaM; tamhAya vIre virate vahAo, chiMdija soyaM 3 lahubhUya gAmI, ' (191) gaMthaM parinnAtha ihajja vAre, soyaM parinnAya carijja daMte; usmajja ladhdhuM iha mANavehi, No pANiNo pANa samArabhejja 1 strISu. 2 anavamaM-jhAnAdi-tadarzI // 3 zokaM. 6 laghubhUto mokSa staM gaMtuM zIla masyeti. 5 unmajjanaM. 6 mAnaveSu. tamAre dIkSA lai pachI bhoganI yAMcchA rAkhI vIjeM mRSAvAdarUpa pApa nahi sekvaM, ane viSayone niHsAra gaNavA. [187] he muni, janma ane yaraNa sarvane cha, ema jAgI saMyamamAM bayAM kara. (188) mATe munie jAte hiMsA na karavI vIjA pAse na karAvI, tyA tenA karanArane rUDaM nahi mAnag [189] strIomA Azakta nahi thatAM kAmayI thatA surakhane dhikAra, ane jJAnAdi uttama vastune dhArIne pApa-karmathI dUra rahe. [190 parAkramI munie, krodha ane tetuM kAraNa je garva sele bhAMgI lAvaq ane lopathI yAhoTA duHkhathI tharelI larakagatie javAya cha ema jo. mATe tevA mokSa javA tatpara thaelA munie hiMsAyI dUra rahI gokasaMtApa na karavA. [191] parigrahane ahitakartA jANI Ajeja tene choDadhuM. tathA viSayavAMcchArUpa bhavAhane paNa ahitakatI jANIdiyA vaza karI vartapu. bhA manuSyabhavamAUMce AvelA
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ si-ti bemi. [192] adhyayana trInuM, [5] tRtIya uddeza : saMdhiM logassa jANittA' / [193] Ayayo' bahiyA pAsa, tamhA Na haMtANa vidhAyaye / [ 194 ] a jamiNaM annamannavitigichAe paDilehAe Na karei pAvaM kammaM, kiM tattha suNI kAraNaM siyA ? samayaM tattha uvehAe appANaM vippasAyae / [195] aNaNNaparamaM nANI, No pasAde kayAivI; Ayagutte sayA dhIre, 1 na prasAdaH zreyAniti zeSa: 2 AtmavadityarthaH 3 nizcayanayasUtrametat. 4 samatAMsamayaM vA AgamaM thane mANionI hiMsA kadApi nahi karavI. [192] zrI jo uddeza. 'pApa na karavAM ane parIpaha sadevAM eTalApI kaMD sAdhu navI dhavA' (kiMtu sAdhe saMpama joie) avasara maLela jANIne pramAda na karavo. [193] he sunitA tarapha jena jUe che tema vIjA tarapha jo, mATe tAre kor3a jaMhune mArkhu nahi ane marAca paNa nahi. [194] eka bIjAnI zaramayI koI pApa karma navI karato temAM caM tenuM muniSaguM kAraNa bhUta che ? ( arthAt zuM paTalAcI te suni kahI kA? kiMtu samatAmA rahI jo tema kare to muni thaD zake.) mATe e sAthI munie tAne aneka prakAre prazAMta kara. [195 ] jJAnavaMta munie saMyama mamAda na karavo, kiMtu hamezAM AtgAne kabaje rAkhI Ani mata che vyavahArathI to parasparanI lajjAthI pApakarma pariharatAM paNa te muni kahI kAya .
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 54 ] jAyAmAyAi' jAe / [196] virAgaM rUbesa gacchejjA mahatA khuddieIi vA / [ 197 ] AgatiM gatiM ca pariNNAya dohiMvi aMtehi adissamANehiM se Na chijjai Na bhijjai, Na Dajjhai, Na hammaI kaMcaNaM savvaloe / ( 198 ) avareNa pucvaM Na saraMti ege, kimassatItaM kiMvAgamissaM; bhAsaMti ege iha mANavAo, z2amassatItaM taM AgamessaM / ( 199) NAtIta- ma Naya AgamessaM, ahaM niacchaMti tahAgatAo, vidyutakappe etANupassI, NijjhosaittA khavae mahesI / (200) kA aratI ! ke ANaMde, ! etyaMpi aggahe care; savvaM hAsaM paricajja, AlINagutto parivvae / (201) 1 saMyamayAtAmAtrayA. 2 kena vidityarthaH AcArAMga - yULatathA bhASAntaraM, dhIrapaNe saMyama sacavAya tevI rIte zarIrane nabhAvaM [196] mohoTA ke sAmAnya sagaLA rUpamAM virakta rahe [197] Agati ane gatinuM svarUpa jANIne rAga ane dveSa jeNe dUra karyAche te kothI paNa nahi toDI zakAya, nahivALI zakAya, ane nahi mArI zakAya [198] keTala ka bhUta ane bhaviSyakALanA banAvo ne yAda nathI karatA, ane A jIvane zuM zuM yathuM ane zuM zuM thavAnuM che te nathI vicAratA. vaLI kelAeka kahache ke je sukhaduHkha A jIvane thai gayuM teja pAhuM agAu paNa thavAnuM. [199] paNa tatvajJAnI puruSo tema nathI kahetA. [teo to kahe che ke karmapariNati vicitra hovAthI karmAnusAra sukhaduHkha thavAnAM] mATe pavitra AcAravANA maharSie purvokta vAta jANIne karmane kSaya karavAM. [200 ] yoga puruSanA manamatezI arati hoya ane zyo AnaMda hoya ? ane kardi sunine AsaMyamamAM arati ane saMyanayAM AnaMda utpanna dhApa to tyAM paNa Agraha rahitapaNe varttI sarva hAsya melI pharIne iMdriyo tathA mana vacana ane kAyAne kabaje karIne phakhaM . [201] 1 ajJAnI jIvo. 2
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana trIju. [5] purisA, tumameva tumaM mittaM; kiM bahiyA mitta- micchsi|(202) jaM jANejjA uccAlaiyaM taMjANejjA dUrAlaiyaM , jaM jANejjA dUrAlaiyaM taM jANejjA uccAlaiyaM / (203) purisA, attANameva abhiNigi evaM dukkhA pamokkhasi / (204) - purisA, saccameva samabhijANAhi; saccassANAe se uvadhie se mehAvI mAraM tarati, sahite dhamma mAdAya seyaM samaNupassati / (205 duhao', jIviyarasa parivaMdaNa-mANaNa-pUyaNAe'; jasiege pamoyaMti / (206) dukkhamattAe pudo No jhaMjhAe; pAsima, davie loe loyAloyapavaMcAo muccatitti bemi / (207) 1 uccAlayitAraM karmaNAM. 2 dUrAlayo mokSa stadvaMtaM. 3 dvAbhyAM rAgadveSAbhyAM hataH dvihataH 4 hiMsAdiSu pravartata itizeSa, he puruSa, tuM ja tAro mitra che. zA mATe bAhera milane jue cha ? [202] je karmane nazAinAra che te ja jhukti pAmanAro cha ane je mukti pAmanArache te karmane nazAinAra che. [203] he purupa, tArA AtmAne ja vipayothI rokI rAkhIne tuM duHkhothI chUTIza. [204] he purupa, tuM satyanuja sevana kara. keyake satyanA pharamAnadhI ja pravartatA yakA buddhimAn munio saMsArano pAra pAme che ane dharma pALIne kalyANa meLave che. [20] __ rAgadvepathI kalupita baelo jIva A kSaNabhagura jIMdagInA kIrti ane mAnAIkanA arthe hiMsAmA pravRtta dhAya che ane te kIrtyAdikamAM khuza pani rahecha [paNa tethI AtlAna kalyANa thavA nadhI.] [206] / munie duHkha AvI paTatAM vyAkuLa tharbu nahi, ane vicAr2yA ke sAdhuo ja dunibhAnA tarehavAra dekhAbonI jaMjALadhI mukta rahe the. [207]
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-sULa tathA bhASAntara. sI se jammadaMsI, je jammadaMsI se bhAradasI, je mAradasI se NirayaMdasI je NirayadaMsI se tiriyadasI, je tiriyaMdasI se dukkhadesI / (217) se mehAvI abhinivaDejA kohaMca, mANaMca. mAyaMca, lohaMca, pejjaM ca, dosaM ca, mohaM ca, ganbhaM ca, maraNacaM,NaragaM ca, tiriyaM ca, dukkhaM ca eyaM pAsagarasa dasaNaM uvarayasattharaka paliyaMtakarassa / (218) AyANaM NisiddhA sagaDAbhi / (219) kimatthi uvAdhI pAsagassa? Na vijjati Nasthiti, bemi|220 te narakathI mukta thAya che, je narakayI mukta thAya che te tiryacagatidhI mukta thAya che, ne je tiryaMcagatithI mukta thAya che te duHkhathI mukta thAya cha- [217] e rIte buddhizAlI puruSe krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, tathA moha dura karIne garbha, janma maraNa, narakagati, ane tiryacagatinA duHkho nivAradAM. ema tatvadarzI zastra tyAgI saMsAranA aMtakartA [bhagavAna vIrapramu]darzanache..[218] mATe munie karmonAM mULakAraNone vaMdha karI prathama karelAM karmoMne khapAvatAM rahe. [219] ane jyAre kevILapaNuM pamAya tyAre keline to kazI upAdhi nathI ja hotI. [220] - SETS HANDRAMANDIRAL Parent
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana cothaM. samyaktvAkhyaM caturtha madhyayanam. [ prathama uddezaH ] se bemi - jeya atItA, je ya paDuppannA, je ya AgamissA, bhagavaMto, te savvevi, eva mAikkhaMti, evaM bhAsaMti, evaM paNNavaMti, evaM parUveMti, - sacce pANA, savveM sUyA, savve jIvA, savve sattA, Na haMtavyA, Na ajjAveyavvA Na parighetavvA Na paritAveyavvA NaM udaveyanvA 3 2 [221] esa dhamma, suddhe, Nitie, sAsae samecca loyaM kheyannehiM pavetite 1 AjJApayitavyAH 2 parigrAhyAH 3 apadrAvayitavyAH / adhyayana cothuM. - [ 59 ] samnakatva. S pahelo uddeza. (satyavAda) ke natIrthakara bhagavAna thar3a gayA, je hAla varte che, ane ja AyatA kALamAM thaze te vadhA A rIte kahe che, vole e, jaNAveche, tathA varNaveche, ke "sarva mANa, sarvabhUta, 2 sarva jIva, 3 ane sarva satvane haNanuM nahi, temanApara hakumata aaraat nahi, tene kavaje karavAM nahi, teone mArI nAMkhavA nahi bhane tejane DerAna karavAM nahi. " [221] 1 Aze pavitra, ane nitya dharma, lokanA duHkhane jANanAra bhagavAne sAMbhaLavA 1-2-3-4 ahIM mAga, bhRta, jIva tathA satva pacAre zano ekaja arva dhAya.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ [60 ] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. taMjahA, uDiesuvA, aNuAIesu vA, uvarayadaMDesu vA, aNuvarayadaMDe suvA, so vAhiesa vA aNovahiesu vA, saMjogaraesu vA asaMjogaraesu vA / 222] (224) taccaM ' ceyaM tahA ceyaM ariMsa ceyaM paccai 1 (223) taM Ai tu Na Ni Na Nikkhivae, jANi tu dhammaM jahAtahA / dihiM NivveyaM gacchejjA / (225) No logassesa' care / (226) 5 jassa Natthi imA NAtI, " annA tassa kao siyA / (227 ) dina suyaM mayaM vinnAyaM jameyaM parikahijjai / (228) 1 tathya metat 2 asminneva pravacane ityarthaH 3 gopayet 4 lokasyaiSaNAM. 5 jJAtirlokaiSaNA. tayAra thaelAone, nahi tharalAone, ' munione, gRhasthone, rAgione, tyAgione" mogione, tathA yogione batAvyo che. [222 ] e dharma kharekharo ja chai ane mAtra jinamavacanamAM ja varNavelo che [223] mATe yathArthapaNe dharmanuM svarUpa jANIne zraddhA karyAvAda Alasa nahi thaI, tathA samajIne after dharmane koi vakhate choDI saNa nahi Apa. [224] dekhAtA duniAnA ThAThamAThamAM [aMjAi na ja ] vairAgya dhara. [225] duniAnI dekhAdekhI nahi karavI. [226 ] jene dekhAdekhI nayI tene vIjI kumati paNa nahi yaze. athavA jene Upara tAvelA pavitra dharmanI zraddhA nahi hoya tene vIjI zrI sumati thaze ? [227] evadhI vinA je kahI che te dITelI paNa che, sAMbhaLelI paNa che, jAMNelI paga che, ane anubhavelI paNa che. [228 ] 1 kAraNa ke karmanI vicitra pariNati hovAthI vakhate temane paNa upakAra thAyache. + , 2 2 #
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana cothu. [61] samemANA palemANAre puNo puNo jAti pakappaMti / (229) ahoya rAoya jayamANe dhIre sayA aagypnnaanne| pasatte bahiyA / appamatte sayA parikamijjAsitti bemi / (230) [dvitIya uddezaH] je AsavA te parissavA / je parissavA te AsavA / (231) je aNAsavA te aparissavAM / je aparissavA te aNAsavA / (232) ___ ete pae saMbujjhamANe loyaM ca ANAe abhisameccA puDho paveditaM / (233) 1 zAmyaMto gRddhiM kurvata : 2 pralIyamAnAH 3 ko dharmaprati nodyaccheta itizeSaH saMsAramA Asakta thai aMdara khucanArA jIvo ciraMkALa saMsAramA bhame che. [229] mATe tatvadarzI dhIra purUpoe pramAdione dharmathI bAhera rahelA joi aharniza ujmAla thai sAvadhAnapaNe vartavU. 230] bIjo uddeza. [ paramatarnu vicArapUrvaka khaMDana.]] je karma bAMdhavAnA hetuo che te karma khapAvavAnA hetupaNa thai zake cha, ne je karma khapAvavAnA hetuo che te vakhate karma bAMdhavAnA hetu paNa dhai paDhe che. [231] athavA to jeTalA karma sapAvavAnA hetuo che eTalA ja kameM vAMdhavAnA hetuoche ane jeTalA karma bAMdhavAnA hetuo che teTalA ja karma khapAvavAnA hetuo cha. [232] ____ A padone pUrNa rIte samajanArA tIrthakaranA pharamAvyA pramANe lokone karmothI vadhAtA joi koNa dharmamAM ujmAla nahi thAya? [233]
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. agdhAti NANi iha mANavANaM saMsArapADavannANaM saMbujjhamANANaM vinnANapattANaM; aTTAvi saMtA aduvA pamattA ' / ahAsacca miNaM tti bebhi (234) 1 [62] nA NAgamo maccumuhassa asthi / icchApaNIyA vaMkANikeyA kAlaggahIA Nicaye NiviTThA puDho puDho jAI pakappaMti / ( pAThAMtaraM ) - ittha mohe puNo puNo / ( 235) iha megesiM tattha tattha saMthavo bhavati / ahovavAie phAse paDi - saMvedayaMti / [236] ciTThe kUroheM kammehiM, cihnaM parivicihnati, acihnaM kurehiM kammehiM, No viTTaM pariviciti / (237) ege vayaMti aduvAvi NANI, NANI vayaMti aduvAvi ege / (238) 1 yathA pratibuddhA itizeSaH 2 bhRzaM 3 caturdazapUrvavidAdayaH jJAnI bhagavAna saMsAramA rahelA ane pratibodhane pAmanArA athavA buddhizALI puruSone evI rIte dharma kahe che ke jethI jIvo yArttadhyAnathI Akula hovA chatAM athavA pramAdI hovA chatAM paNa pratibodha pAye che. A vAta kharevarI che. [234] mRtyunA mukhamAthI rahelA prANIne mRtyu nathI AvavA nuM ema bilakula che ja. nahi. chatAM AzAthI taNAtA asaMyamI jIvo mRtyue pakaDI lIghelA chatAM AraMbha tallIna rahI vicitra janma paraMparA vadhAre che athavA vAraMvAra pAchA teja AzAnA pAzamAM sapaDAya che. [235 ] keTalAeka jIvone to e narakAdikanA duHkho sAdhe sobata ja paDI rahelI hoya che; tethI tevAM karmoM karI tyAM upajI tyAnAM duHkha bhogavatA ja rahe che [236] ati krUra karmothI jIdo atibhayaMkara duHkhavALA ThekANe jar3a upaje che ane je atikrUra karma nathI karatA te tevA ThekANe nathI upajatA. [237] je zrutavaLAo' kahe che te ja kevaLajJAnI kahe che. ane je kevaLajJAnI kahe che teja zrutakecALio kahe che. [238 ] 1 caudayI daza pUrva jJAnanA dharanAra zrutakevaLI kahevAya che
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana coy. AvaMtI' keAvaMtI loyaMsi samaNAya mAhaNAya puDho vivAdaM vadaMti "se divaM ca Ne, suyaM ca Ne, mayaM ca Ne, viNNAya ca Ne, ur3a ahaM tiriyaM disAsu savvato supaDilehiyaM ca Ne-sace pANA, savve bhUyA, sace jIvA, savve sattA, haMtavvA, ajjAvetavyA, parighettavvA, pariyAveyavyA, u. haveyavvA / etthaMpi jANaha, Natthittha doso / " aNAriyavayaNa-meyaM / (239) tattha je te AriyA te evaM bayAsI- " se duddidvaM ca bhe, dussuyaM ca bhe, duvinnAyaM cabhe, uDa-ahaM-tiriyadisAsu savvato duppaDilehiyaM ca bhe; jaM NaM tumme evaM mAikkhaha, evaM bhAsaha, evaM parUbeha, evaM pannaveha-" savve pANA, savve bhUyA, savve jIvA, savve sattA, haMtavvA, a jjAveyadhvA, parivettavvA, pariyAveyacA, uddaveyanvA, etthavi jANaha, nasthittha doso| " aNAriyavayaNa-meyaM / (240) vayaM puNa eva-mAikkhAmo, evaM bhAsAmo, evaM parUvemo, evaM 1 yAvaMtaH 2 kecana A jagatamAM, je koi zramaNo tathA brAhmaNo dharma viruddha vakavAve kare che, jevo ke "ame dITuM, sAMbhaLyuM, mAnyu, nakkIpaNe jANyu, tathA ruDI rIte tapAzI joyuM che ke sarva prANa, sarva bhUta, sarva jIva, tathA sarva satva haNavA, dAvadA, ekaDavA duHkhI karavA ke gardana katala karavA. ema karatA kaMie dopathato nathI." te saghaLo vakavAda pApano vadhAranAra che, je mATe e temano bakabAda te anArya lokonuM ja vacana che. [239] __ane je Arya purUpo che te to evaM ja vole cha ke "he vAdiyo, tamAru te jovU, sAMbhaLavU, mAnavU, nakkIpaNe jANavU, tathA ruhI rIte tapAzI jovU e vadhuMe 'duSTa cha, je mATe tame evaM kaho cho, ke " sarva jIvone mAravA karavAmAM ko dopa nadhI," paNa e tamAruM bolavU anArya lokane ja anusaratuM che. [240] ane ase to ema kahie chIe ke " koipaNa jIvane mAra ke duHkha upa2 buddhamatana sAdhuo vo ke "ame dIDa ta, sarva jIva tathA dopathato nayA ja
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ [64] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. pannavemo-" savve pANA, sacce bhUyA, save jIvA, savve sattA, Na haMtavvA, Na ajjAvetaJcA, Na parighettavvA, Na pariyAveyavyA, paNa uddaveyavvA / etthapi jANaha, Natthittha doso" / AriyavayaNa-meyaM / (241) putvaM nikAya : samaya, patteyaM patteyaM pucchissAmo / haM bho pAvAduyA, kiM bhe sAyaM dukkhaM udAhu asAyaM? samiyA paDivanneyAvi evaM bUyA,-savvesi pANANaM, savvesiM bhUyANaM, savvesiM jIvANaM, savvesiM sattANaM, asAyaM 2 apariNivvANaM mahanbhayaM dukkhaMtti bemi / (242) ( tRtIya uddezaH) uveheNaM 4 bahiyAyaloyaM / sesavaloyaMsije kei vinnu / (243) aNuvIi pAsa, NikkhiladaMDA je kei sattA paliyaM cayati 1 nikAcya vyAvasthApya 2 anabhipretaM 3 anivRttirUpaM 4 upe kSasvainaM 5 tatopyadhikaH 6 karma jAvaq nahi ema karavAmAM ko doSa nathI." A vacana AryapuruSonuM che. 241] dareka matavAlAnA zAstromAM zuM zuM kaheTu che te tapAzI karIne ame dareka matavAlAne savAla karie chIe ke he paravAdio! "tamone sukha apriya che ke dukha apriya che"! jo duHkha apriya che, to tamArA mujaya vadhA jIvone duHkha mahA bhayaMkara ane aniSTa che (242) trIjo uddeza. (taponuSThAna) he muni A dharmathI bAhera rahelA pAkhaMDilokanI rItabhAtapara tAre kazaM la. kSya nahi Apa. ane ema je varte che te vayA vidvAnonA ziromaNi jANavA tuM vicArI jo ke jetho AraMbhane duHkhanuM kAraNa jANI hiMsAnAM kAma pAra 1 khoTe che (rrong) -
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana coyu. [65]. gare muyacA 1 ghammavidutti aMjU; AraMbhajaM dukkhamiNati NandA / evamAhu saMmattadaMsiNo / (244) te savve pAvAdiyA dukkhassa kusalA parinna-sudAharaMti, iti kamma parinnAya svvso| [245] iha ANAkaMkhI paMDie aNihe ega-mappANaM sapehAe dhuNe sriirgN| (246) kasohai appANaM / jarehi appANaM / (247) jahA julAI kaThAI habbavAho' panatthati, evaM attasamAhite aNihe / (248) vigiMca kohaM avikaMpamANe imaM NirUddhAuyaM spehaae| [249] 1 mRtArcAH niHpratikarmazarIrA ityarthaH 2 agniH 3 manuSyatva 4 galitAyuSka. karI zarIranI paNa kazI darakAra nahi karatA thakA dharmanA jANa ane sarala thai karme ne toDe che te kharekharA uttama vidvAnche. eya yathArthadarzI puruSo kaheche (244) je mATe te baghA vAdiyo sarva rIte karmonuM svarUpa jANI duHkhanI vAvatamA samajavaMta vanatAM te duHkha koine paNa nahi ApaIM joie eko TharAva karaze. [245] mATe A jagatamA jAjJA pALA cAhAnAra paMDita purUpe niriha thai AtmAne ekalA joine zarIrane tapadI zopa. [246] he muni, tuM tArA zarIrane tapathI khUba chAtacA jIrNa dAra. [247] je mATe jeya jUnA lAkaDAne ani jaladI pALeche tevaje snehAdita ane sAvadhAna purUpa hame tenAM karya jaladAyI ruLaze. [248] / vaLI he muni, ganupyamavarnu Ayujya pUraM thai rahekA thApemu jANo dimpana dharIne koyane alago kara. 249] 1 rAga rahita [unattached] - - --
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 66 ] AcArAMga - mULatathA bhASAntara, dukkhaM ca jANa aduvAgamissaM / puDho phAsAI ca phAMse / loyaM pAsa vipphedamANI / ( 250) 1 je viDA, pAvahiM kampehiM aNiyANA te viyAhiyA / ( 251 tamhA - tivijjo No paDisaMjalijjAsitti bemi / (252) [caturtha uddeza: ] AvIlae pavIlae NippIlae, jahittA puthvasaMjogaM hiccA uMba 1 samaM / (253) tamhA avimaNe vIre sArae samie sahite sayA je| ( 254) 1 ApIDayet 2 gatvA 3 svArataH krodhAdikathI AvatI kAle kevAM duHkha thaze te vicAra tathA loka kevI har krodhAdikathI TaLavaLe che te tapAza. [250 ] ane o kaSAyone upazamAvI zAMta banyA che teone parama sukhI karelA che. [251] mATe kharA vidvAna puruSe krodhathI koi vakhate vaLavuM nahi. [252 ] cautho uddeza. (saMyama saMsthita rahei) munie sapaLI sAMsArika jaMjAla choDI upazama pUrvaka zarIrane zaruAta mAM sAdAtapathI dama. pachI vadhatA tapathI dama, ane prAMte saMpUrNa rIte damavaM. [253] ane eTalA mATe parAkramI munie zAMta manathI saMyamamAM rAga dharI samitiya tathA jJAnAdi hitakAraka vastuone sAthai rAkhI hamezAM prayatnavaMta rahe. [254 ] 1kSamA 2 pavitrapaNe varttavAnI rItio.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana cothu. . ___ (67) . duraNucaro maggo vIrANaM aNiyagAmINaM (255) vigica maMsasoNiyaM / esa purise davIe vIre AyANijje viyAhie je dhuNAti samussayara vasitA baMbhaceraMmi / (256) __Nettehi palichannehiM AyANasoyagADhie bAle ancocchinnabaMdhaNe aNabhivaMtasaMjoe / tamaMsi avijANao ANAe laMbho Natthi ti bemi| (257) jassa natthi purA pacchA, majje tassa kuo siyaa| (258) se hu pannANamaMte vuddhe AraMbhovarae / samma-meyaMti pAsaha / jeNa caMcaM vahaM ghoraM pAritAvaM ca dArUNaM / (259) 1 mokSagAminAM / 2 zarIraM 3 iMdriyairityarthaH 4 vartamAnasyotizeSaH mukti meLavanAra vIra puruSono mArga dhaNo vikaTa che. [255] mATe he mAna, tuM tArAM yAMsa ane lAhI sUkAva. kAraNa ke je puruSa nahmacaryamAM hamezA rahIne zarIrane tapathI dame che teja vari puruSa mukti meLavanAra hovAyI mAnanIya gagAya che. [256] je purupa zaruAtamA kadAca daMdriyone vaza karI vatyoM hoya paNa pAcho mAhanA josathI viSayomA Azaka thAya che, te vALa puruSa kazA paNa vaMdhanadhI chUTo thaelo nayI tathA kazA paNa prapaMcayA rahita thaelA nathI. ekA ajANa puruSane me.hanA aMdhArAmAM vartatAM paramezvaranI AjJAno lAbha2 thato nathI.[256] ane e rIte jene pUrva bharamA AjJAnI prApti nathI ane bhaviSyamA paNa yapAnI nathI tene A vartamAna bhavamA se zI rIte thavAnI ? [258] mATe jJAnavaMta ane paramArthadazI purupo AraMbhathI dUra rahe che. temanI A vartaNuka ghaNI prazaMsanIya che. je mA AraMbhathI jIvane vadha vaMdhanAdi bhayaMkara duHkho sathA asahya pIDA bhogavanI paDe che. [259] - - - 1 kAmaparItyAgamAM. 2 mApti. [samyattvanI faith.]
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. palichidiya bAhiragaM ca soyaM, NikammadaMsI iha macciehi / [260] kambhuNo saphalata davaM tao Nijjati veyvi| [261] je khalu bho, vIrA samitA sahitA sayAjatA saMghaDaMdasiNo / AtovarayA ahA tahA loga muvhamANA pAINaM paDINaM dAhiNaM udINaM iti, saJcaMsiM parivicir3isu / [262] sAhissAmore jANaM vIraNaM samitANaM sahiyANaM sayAjatANaM saMghaiMdasINaM AtovarayANaM ahAtahA loga suvehamANANaM / kimasthi uvAdhIH / pAsagassa Na vijjati Nasthiti bemi / (263) / 1 niraMtaradarzinaH 2 kathayiSyAmaH mATe he munio, tamAre bAheranA pratibaMdha kApI karI mokSa tarapha lakSya rAkhI A duniAmA AraMbhano tyAga karI varta. [260] "karelAM karmanAM phaLa thavAnAMja" ema joine AgamanA tatvane jANanAra munioe te karmoM bAMdhavAnA hetuodhI dUra rahe. [261] ne puruSo kharekharA parAkramI, satyattinI rItiopI vartanArA, jJAnAdi guNomA ramanArA, hamezA ucamavaMta, kalyANa tarapha dRDha lakSya dharanArA, pApathI ni; vartelA ane yathArthapaNe lokane jonArA- hatA teo pUrva pazcima dakSiNa tathA ucara e cAra dizAomAM rahetA thakA satyane ja vaLagI rahyA hatA. [262] .. tevA satpuruSono abhizaya huM tamone jaNAI ke tatvadarzI puruSone upAdhio nathI rahetI. [263]
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana : pAMcama AvaMtInAnnA prasiddha lokAsAranAmakaM paMcama madhyayanam (prathama uddezaH) AvaMtI keAvaMtI loyasi vipparAmusaMti adAe aNadAe vaa| etesu ceva vipparAmusati / gurU se kAmA / tao se mArassa aNto| jao se mArassa aMto, tao se dUre , Neva se aMto, Neva se dUre / (264) 1 hiMsAkurvatItyarthaH 2 samutpacaMtaityarthaH 3 mokSopAyAt 4 viSayasukha sya 5 viSayasukhasya. adhyayana pAMcamu. lokasAra. pahelo uddeza. [mANinI hiMsA karanAra, vipayo mATe AraMbhamA pravartanAra, tathA vipayomA Asakta je hoya tene muni na gaNo.] . je koi A jagatamA samayojana athavA niSpajana jIvAnI hiMsA kareche teo pAchA teja jIvonI gatiomAM jai apanecha. evA atatvAzI janone viSaya sukho choDAvavAM bhAre surakhela pahecha, mATe teo maraNanI paraMparAyI chUTI zakatA : nathI ane ema hovAyI teo mosanA mArgathI yA mukhathI dUra rahelA che. tethI teo nadhI viSayasukhanA aMdara, ane nayI tenAyI vegaLA. [264] 1 A adhyayananuM cIjeM nAma AvatI che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ [70] AcArAMga-mULa sathA bhASAntara. se pAsati phusiya miva kusagge paNunnaM NivatitaM vAteritaM, evaM cAlassa jIviyaM maMdassa avijANao / (265) kUrANi kammANi bAle pakuvbamANe tato dukkheNa mUDhe vipariyAsa -muveti, moheNaM gambha maraNAi2 eti etya mohe 3 puNo puNo / (266) saMsayaM pariyANato saMsAre parinnAte bhavati / saMsayaM aparijANao saMsAre aparigNAte bhavati / (267) je chee, sAgAriyaM Na se sevae / (268) kaTu evaM avijANao bitiyA maMdassa baalyaa| (269). laddhA huratthA 8 paDilehAe AgamettA ANavejjA aNAsevaNa1 biMdumiva 2 maraNAdi 6 mohakArye garbhAdike. 4 maithunaM 5 sevitvA 6 apalapataH 7 labdhAnkAmAn 8 bahizcitte 9 jJAlyA. vatvadazI jano jue che ke evA ajJAnIotuM AyuSya darbhanI aNI para rahelA vAyarAthI kaMpAyamAna ane jaladIthI par3I janArA jaLaviMdunI mAphaka asthira che. [265] tema chatAM tevA ajJAnIo kara pApa karatA thakA te pApanA phaLa udaya AvatAM mUDha vanI viparyAsa pAye che ane pAchA mohathI garbha ane maraNAdi duHkhamAM rahetA thakA vAraMvAra te duHkho pAmyA kare che. [266] je saMzayane nANe che, te saMsArane paNa jANe che je saMzayane nathI jANato teNe saMsAra paNa jANyo nathI. [267] / ___ mATe je catura hoya temaNe vi saMga na karavo. [268] je strI saMga karIne pAcho gurUnA pAse inakAra jAya che te ekanA badale ve pApa kare che. [269] mATe maLelAM viSaya sukhone paNa vicAra pUrvaka duHkhanA hetu jANIne temanA 1 kAraNa ke saMzaya e pravRttino aMga gaNAya che. je mATe artha saMzaya chatAM paNa praci dekhAyache. artha zabda mokSe nahi paNa tenA upAya levA.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ madhyayana pAMca [71] yAetti bemi (270) ___pAsaha ege rUvesu giddhe pariNijjamANe / ettha phAse puNo puNo AvaMtI keAvaMtI loyaMsi AraMbhajIvI / (271) eesu 2 ceva AraMbhajIvI / etthavi 4 bAle paripaJcamANe ramati pAvahiM kammehiM asaraNaM saraNaMtti maNNamANe / (272) iha megesiM egacariyA bhvti| se bahukohe, bahumANe, bahumAe, bahulobhe, bahurae, bahunaDe, bahusaDhe, bahusaMkappe, AsavasakkI' paliocchanne udviyavAyaM pavayamANe, " mA me kei adakkhu" annANapamAyadoseNaM satataM mUDhe dhammaM NAbhijANati / (273) 1 pariNIyamAnAn viSayAbhimukhaM. 2 gRhastheSu 3 paratIrthika : prArzvathAdirvA duHkhabhAsyAditizeSaH 4 saMyamAbhyupagamepi 5 AzravasatkI-AzravavAn 6 paLitAvacchanna: sevavAthI dUra rahe. [270] juo keTalAeka viSayomA Asakta rahI narakAdika gatiomA taNAyA jAya che. ane evo je koi A duniAyA AraMbhathI jIvanArAche ve baghA vAraMvAra modajALamAM phasI paDe che. [271] vaLI keTalAeka pAsathyAdika paNa e gRhasthomAM vartatA yakA sAvadhapravRttithI pravattIne duHkhI thAya che. ane A saMyama lIdhA chatAM paNa tevA vALa jIvo vipayatRSNAthI taNAine azaraNane zaraNa mAnatA thakA pApamAM rame che. [272]. vaLI A manuNya lokamAM keTalAeka ekalA thai phare che, teo bahu krodhI, bahu mAnI, vahu mAyAvI, vahu lobhI, bahu pApI, bahu DhoMgI, vahu dhUrta, bahu duSTAdhyavasAyI, hiMsaka, ane kukarmI hovA chatAM "hu~ khUba dharma mATe enjamAla banyo cha" eco vakavAda karatA thakA ane " rakhe koi mane jANI jAya?" evI pIkathI ekalA thaine pharatA thakA ajJAna ane mamAdayI niraMtara mUDha panI dharmane kaMha paNa samajatA nathI. [273] ? AcArahina yatio-padhArI.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. ahA payA mANava? kammakobiyA , je aNuvarayA, avijjAe palimokkhamAhu Avameva maNupariyatitti bemi / (274) [dvitIya uddezaH] - AvaMtI keAvaMtI loyaMsI aNAraMbhajIvI, etesuceva maNAraMbhajIvI / (275) etthovarae taM jhosamANe " ayaM saMdhIti " adakkhU, se imassa viggahassa ayaM khaNatti mannesI / (276) esa magge AriehiM pavedite / udvito No phmAyae, jANi-tu dukkhaM patteya sAyaM / (277) 1 karmANi aSTaprakAre kuzalAH he manuSya, deo pApAnuSTAnathI nahi nivartatA avidyAthI' ja mokSa thaze ema kaheche tevA duHkhI jIvo karmayAM na kuzaLa che, nahi ke dharmamAM, ane teo saMsAranA, cakramAM ja phayA karavAnA. [274] bIjo uddeza. [je hiMsAdika pApodhI niyoM hoya teja suni gaNAya.] A jagatamA je koi nirAraMbhIra thai parne cha teo gRhastho pAsayI ja nirdUSaNa AhArAdika lai aNAraMsipaNe raheche. (275) mATe he muni tAre sAvadha pratidhI dUra rahI koMne khapAvA thakAM "hamajA A avasara che." ema vicArI pacitra saMyama pALatAM rahe je mATe te nANyuM che ke A zarIrano A jabasara che. (276) tIrthakaradeva e mArga basAlyo cha (jase mArga paNa tAnyoche) ke padhAjaMtuone jUdaM jUdu mukha-duHkha thApache eka jANI dIkA lai jamAva na karato. (277) 1 asAlayI. 2sika, 3 paNa rahita. 4 pApa bharelI vartaNudAyA.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pAMcamuM. - puDhochaMdA iha mANavA / puDho dukkhaM paveditaM / le avihiMsamANe aNavayamANe 1 puTTo phAse bippaNodallae / esa samiyApariyAe biyaahite| (278) je asattA pAvehiM kammehiM; udAhute AyakA phusaMti, iti udAhu dhAre; te phAse puTTho-hiyAsae / (279) puvaMpetaM pacchApetaM bhiuradhammaM viddhaMsaNadhamma adhuvaM aNitiyaM asAsayaM cayAvacaiyaM vippariNAmadhammaM / pAsaha eyaM rUvasaMdhi / (280) samuppehamANassa ekAyataNaratassa iha vippamukkassa Natyi mgge| virayassatti bemi / [281] AvaMtI keAvaMtI logaMsi pariggAhAvaMtI;-se appaM vA, bahuyaM 9 anapavadan 2 kadAcit 3 udAhRtavAn 4 narakAdirUpaH jama mANasonA Azaya paNa jUdA jUdAja cha teya temanuM duHkha paNa jUda jUduja cha. mATe munie kazI hiMsA nahi karatAM tathA kaMi paNa mRpA bhASaNa nahi karatAM papihone sahana karadA. evI rIte vartanAro munija ruDA cAritravALo varNavyo che. 278] - jeo pApayAM nathI mavartatA temane koi varakhate mohoTA roga AvI naDe to dhIra tIrthaMkaradeve ema kathucha ke te rogo sahana karavA. [279] kAraNa ke A zarIra moDaM ke veDaM paNa nUTavAtuM yA phUTavAnuM adhruva1 anitya, 2 azAzvata, 3 vadhatuM ghaTatuM ane nAza pAmanAra che ja. he munio, A zarIranuM Upara bhayANe svarUpa tathA avasara vicAro. [280] ja purUpa Upara pramANe garIrahu~ svarUpa tathA avasara vicArI sarvayI sarasa jJAnAdika AyatanomAM4 ramato rahI A zarIranI darakAra nathI dharato tevA tyAgI purupane bhaTakavAno rasto nadhI. [281] A buniAmA je koi pAse parigraha hoya jevoM ke thoDo athavA ghaNA. 1 niyamavinAtuM. 2 pheraphAra pAma, 3 te te spe paNa megAM nahi TakanAraM. 4 phAyadA bharelA sthaLomAM
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ [74] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. vA, aNuM vA, thUlaM vA, cittamaMtaM vA, acittamaMtaM vA, ete su ceva pariggahAvaMtI / (282) eva-mevegesiM mahanbhayaM bhavati / logavittaM ca NaM uvehaae| (283) ee saMge avijANato se supaDibuddhaM sUvaNIyaMti NaccA, purisA ! paramacakkhU vipparikkame / etesu ceva baMbhaceraM-tti bemi / (284) se suyaM ca me, ajjhatthaM ca me; baMdhapamokkho ca tujja ajjhattheva / [285] ettha virate aNagAre dIharAyaM titikkhae / 286] nAno athavA mAhoTA, sacitta athavA Acitta, te vadhA kadAca vratI kahevAtA hoya toe gRhasthonA jevAja parigrahio gaNavA. [282] e parigrahipaNuM ja keTalAekAne narakAdika mahAbhaya ApanAruM thAyache, tathA lokono AcAra? paNa tevo ja bhayajanaka thAyache, ema vicArI tenAthI dUra rahe,. [283] e parigrahano saMga tyAga karanAro muni te ruDI rIte pratibodha pAmelo che tathA tene ruDI rIte jJAnAdi guNa prApta thayA che ema jANI he purupa, tAre uttama dRSTi dharIne vartavU. je mATe niHparigrahi ane uttama dRSTivaMta puruSomAM ja brahmacarya hoyache. [284] me sAMbhaLyuM paNa che, ane anubhavyuM paNa che ke karmothI chUTavU e tArA AsmAyI ja thavAnuM che. [arthAt jo tuM brahmacaryamAM rahIza toja karmothI chUTIza.] [28] mATe parigrahathI alagA thaelA munie jIvanaparyaMta je saMkaTo AvI paDe te sahana karavA. [286] 1. AhAra, bhaya, maithuna, tathA parimaharupa utkaTa saMjJAo.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ [75] - - adhyayana pAMcamuM, . pamatte bahiyA pAsa, appamatto parivyae / (287) evaM moNaM samma aNuvAsijjasitti bemi / (288) [ tRtIya uddezaH ] AvaMtI keAvaMtI loyaMsi apariggahAvaMtI eesa 2 ceva apparigagahAvaMtI, socA vaI mehAvI, pAMDiyANa NisAmiyA (289) samiyAe 3 dhamme ariehiM pavedite-" jattha mae saMdhI4 jho 1 bahirvyavasthitAn / tyakteSu satsu iti zeSaH 3 samatayA 4 mokSamArgaH karmasaMdhiLa. pramAdIone dharmayI parAGmukha thaelA joi munie apramatta thai pharavaM. [287] ema ruDI rIte tIrthaMkarabhApita saMyamakriyAne munie paripALana karyA karavI. [288] ~reonontrIjo uddeza. je muni hoya te kazo parigraha na rAkhe, tathA kAmabhoganI icchA paNana kare. je koI jagatamA niHparigrahi thAyache te vadhAe tIrthakaradevanI vANI sAMbhaLI vicesavaMta thai paMDitonA vajana avadhArI sarva prakAre parimaha chAMDatAMja niHparigrahI thAyache. [209] tIrthakaradeva samatAdhI dharma varNavyo che, te bolyA che ke "he loko je rIte meM adA karma khapAnyAM che te rIte vIjA mArgoyAM karma khapAvavA muzkela che, mATe 1 niSpakSapAtapaNe [Vithout. RArtitilits]
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ [76] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. sie' eva-maNNattha saMdhI dujjhosae bhavati / tamhA bemi No NahaNejja vIriyaM / " (290) 1 je puvyaDhAI No pacchANivAtI / je puvbunAI pacchANivAtI / jeNo puTTAI No pacchANivAI / se 2 vi tArie siyA / je pariNNAya loga maNNesitA / eyaM NiyAya 4 muNiNA paveditaM / (291) iha ANAkhI paMDite aNi puvyAvararAyaM jayamANe sayA sIlaM sapehAe 5 / (292) suNittA bhave akAme ajhaMjhe 7 / (293) imeNaM' caiva jujjhAhi, kiM te jujjheNa vajjhao / juddhArihaM kha 1 sevitaH kSapitovA 2 zAkyAdirapi / 3. pAsatthAdayaH 4 jJAtvA . 5 saMprekSya tadevAnupAlayet / 6 bhavet 7 mAyAlobhacchArahita : 8 svazarIreNa , hu~ kahuM huM ke mAro dAkhalo lai vIjA mumukSAoe paNa potAnuM parAkrama chupAvakaM nahi N keTalAeka pahelI paNa ujmAla thai dIkSA le che ane pAchAM paNa patita nayI thatA. keTalAekara pahelA ujmAla thai dIkSA le che paNa pAchA patita thAya che. kalAnI pahelA ujmAla thatA ane nathA tethI pAchA pati / thatA. (zAktAdika tethI sAvadha 4kriyAmAM pravarttanArA pAsatyAo 5) nayI UTelA ane nathI paDelA A vA munie (dIra prabhue) ja ruDI rIte jANIne jaNAvI che. [291] tIrthaMkara devanI AjJA pALavA icchanArA catura munie nirIhapaNe rAtrinA pahelA tathA chelA pahore yatnavaMta thaha hamezAM zILane mokSAMga vicArIne tene pALaM. [212] zILane nahi pALanArAonI yatI durdazAo sAMbhaLI kAmabhoganI icchA tathA mAyAthI rahita thaM. [296] he muni, A zarIra sAja tuM yuddha kara, vIjA bAharenA yuddhanI tane zI - 1 gaNadharAdika. 2 naMdiSeNa vagere. 3 gRhastho. 4 AraMbha bharelA vartaNukramAM 5 AcArahIna yatio. 6 saMyamane. 7 monuM kAraNa.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pAMca. (77) lu dullahaM / (294) jahetya kusalehiM parinnAvivege bhAsite 11 cute hu bAle gabbhAisu rajjati / (295) assiM 2 ceyaM pavvuJcati / rUvaMsi vA chaNaMsi4 vA / (296) se hu ege saMviddhapahe muNI aNNahA loga-suvehamANe / (297 itikammaM parinnAya savvaso, se Na hiMsati saMjamati No pagabhati / uvehamANo patteyaM sAyaM, / (298) __ 1 sa tathaiva zraddheya itizeSaH 2 jinamata 3 rUpAdau gRddhaH 4 hiMsAdI pravartate ityarthaH jarura cha. yuddhane yogya AvaM zarIra pharI maLavU ghaj muskela che. [294] tIrthakara deve vicitra adhyavasAyonI je rIte samana ApIche te teja rIte svIkAravI, mATe dharya pAmIne tethI bhraSTa thaelo vALa jIva garbhAdika duHkha pAme che. [295] ___ A jinazAsanamAMja evaM kahevAya che ke je viSayomAM gRddh| thAya che te hiMsAmA pravarte che. [293] ane muni to kharekharo teja jANavo ke je lokone mokSa mArgamA vimukha pravRtti karato devI temane duHkhI vicArato thako mola mArgamAM ruDI na cAlyo jAya. [20.7] mATe karma svarupa jANIne zuddha munio " dareka jIvarnu sukha alaga alaga che" ema vicArI koi jIvanI hiMsA nathI karatA kiMtu saMyamamAM varttatA rahI ghATAiyI dUra rahe che. [288] 1 Asakta. - - --
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 78 ] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. bannAdesI' NArabhe kaMcaNaM savvaloe, ega-ppamuhe vidisappatinna 2 nivvinnacArI arae payAsu / (299) se vasumaM savvasamannAgayapannANeNaM appANeNaM akaraNijjaM pAva kammaM taM No annesI / (300) jaM sammaM - ti pAsaha, taM moNaM-ti pAsaha / jaM moNaM-ti pAsaha taM sammaM - ti pAsaha | (301) Na imaM sakkaM siDhilehiM addijjamANehiM guNAsAtehiM vaMkasamAna yArehiM pamattehiM gAramAvasaMtahiM 4 / ( 302 ) bhuNI moNaM samAyAya dhuNe kamma- sarIraMgaM / paMtaM lUhaM sevati vIrA saMmattadaMsiNo / esa ohaMtare muNI tiNNe mutte virae viyAhitta-ti 3 bemi / (303) 1 varNaH sAdhukAraH suyazaitiyAvat tadAkAMkSI / 2 vidikpratIrNaH 3 AdrayamANaiH 4 agAramAvasadbhiH / suyazanA icchanAra sunie sarva lokamAM kaMi paNa pApa pravRtti na karavI. . kiMtu phakta mokSa tarapha dRSTi rAkhI AI avaluM nahi jotAM strIomAM arakta rahI AraMbhI udAsIna rahe. [299 ] evA saMyamI munioe sarva rIte pavitra vodha pAmIne, nahi karavA yogya pApa karma tarapha kadApi dRSTi nahi ApavI. [300 ] je samyakatva che te munipaNuM che ne je sunipaNuM che te samyakatva che. [ 301] e samyakatva yA munipazuM himmata hIna, kAcA haiyAnA, dipayAsakta, mAyAvA, mamAdI, ane gharamA rahenArA jIvothI gharI zakAyaja nahi. [302] kiMtu munioja evaM munipaNuM dharIne zarIrane kaze che. tevA samyakatvaveta vIra puruSo lakhuM ane halakuM bhojana kare che. ane evA parAkramI ane sAvadhAnutorter nivarttelA munioja saMsAranA taranAra hovAthI tarIne pAra pAmelA tathA niHsaMga hovAthI mukta varNavyA che. [303] 1 nizcaya sampakatva.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pAMcamuM. [79] [caturtha uddezaH] gAmANugAmaM dUijjamANassa dujjAtaM dupparakaMtaM bhavati aviyttbhikkhunno| (304 vayasAvi ege coiA kuppaMti mANavA / unnayamANe ya gare tA moheNa mujjhati / saMbAhA 3 bahavo bhujjo duratikamA ajANato / sto| eyaM te mA hou / eyaM kusalassa4 dasaNaM / (305) taddiTTIe 5 tammuttIe tappurakAre tassanI tanIvesaNe jayavihArI jANivAtI paMthaNijjhAtI palibAhira pAsiya pANe gacchejjA / se| 1 avyaktasya 2 unnata mAnaH 3 pIDAH 4 varddhamAnavibhoH gurordRSTayA 6 paribAhyaH avagrahA- bahirvartI cAtho uddeza. [ajANa, agItArtha, ane sUtrAthamI nizcaya dinAnA munine ekalA pharadAmAM ghaNA dopa thAya che) sAmarthyahIna? muni ekalo thaine gAmogAma phare to tenuM te phara tathA jarbu suMdara gaNAya cha. keTalAeka manuSyo mAtra vacanothI sArI zIkhAmaNa ApatAM khuza thAya che. evA abhimAnI puruSo 2 mahAmohathI vivekavikala vanI ganchayI jhA paDe che. tevA ajANa ane atatvadarzI puruSone aneka AvI paDatI pIDAo ghanIya thAya che. he munio, evaM tamArA mATe nahi bano evaM kuzaLa purupa cIramabhurnu ] darzana che. [30] mATe munie hameza gurunI najara Agala rahIne gurue vatAvelI niHsaMgatAthI runA bahumAna pUrvaka, ane guru paranA zraddhAthI, gurusagIpa nivAsa karatA thakAM tanApUrvaka gurunA abhimAyane anusarIne mAganA avalokana sAye jIvajaMtane jo 1 vaya nayA jJAnanI yogyatAthI rahita. 2 anAnadhI.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ [80] AcArAMga-pULatathA bhASAntara, abhikamamANe paDikkamANe saMkucemANe pasAremANe viNiyadRmANe sNplimjjmaanne| (306) egayA guNasamiyassa rIyatA kAyasaM-maNucinnA eMgatiyA pANA uddayaMti; ihaloga veyaNavejjAvaDiyaM / ja AuTTIkayaM kAmaM taM parinnAya 2vivega-meti / evaM se appamAeNaM vivegaM kiti vedavI / (307) se pabhUyadaMsI pabhUyaparinnANe uvasaMte samie sahite sayAjae duTuM vippaDivedeti 4 appANa:-" kimesa jaNo karissati / esa se paramArAme jAo logaMsi ithio." muNiNA hu etaM pavedeitaM / (308) uvvAhijjamANe gAmadhammahiM. avi NivvalAesa, 7 avi o 1 rIyamANasya samyaganuSTAnavataH 2 prAyazcitaM. 3 kIrtayati. 4 viprativedayati. 5 strIjana: 6 uddhAdhyamAna: 7 nibalAzaka: nirvalabhojI " syAditizeSa tAM thakAM bhUmaMDaLapara bhayatA rahe. eMTalaMja nahi paNa jatAM, AvatAM, dezatAM, UThatAM, vaLatAM, ane pramArjana karatAM sarvadA gurunI anujJA lai varta. [306] koI vakhate evA sadguNI munie ruDI rIte varttatA chatAM tenA zarIrasaMsparzathI koi jaMtu maraNa pAme che to teno tene A bhavayAM kSaya thai zake eTalo karmabaMdha paDe che. ane jo AkuTTiyo jANI joine kAyasaMghaTanAdikavaDe kaMi karya baMdhAya che to tenA mATe yogya prAyazcita AcaryAthI karma kSaya thAyache. e prAyazcita apramAdipaNe AcaryAthI karmakSaya thAya ema AgamanA jANa puruSo bAlecha. [307] mATe dIrghadarzI, bahujAnI, kSamAvaMta, pavitra pravRttivaMta, sadguNI, ane sadA yatnavaMta sunie strIone dekhI vicAra ke estrIo mAruM zuM kalyANa karavAnI cha ? tathA A duniAmA strIo ja atizaya cittane muMjhAvanArI che. e vadhU munie [vIramabhue] jaNAvyu cha. [308] vipayothI jo muni pIDAya to teNe nivaLa AhAra karavo, peTane apUrNa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pAMcamuM. ___ [81 mAdariyaM kujjA, avi uTheM ThANaM ThAejjA, avi gAmANugAyaM dUijjA, avi AhAraMvothiMdijjA, avi caai / itthIsu maNaM / (309) puvvaM daMDA pacchA phAsA, puvvaM phAsA pacchA daMDA / icchete 2 kalahAsaMgakarA bhavaMti / paDilehAe AgamittA4 ANavejjAaNAsavaNAe -tti bemi / (310) se No kAhie, 5 No pAsaNie, jo saMpasArae No mamAe, No kayakirie, vaigute,ajjhappasaMvuDe, parivajjae sadA pAvaM / eyaM moNaM samaNuvAsejjAsi-tti bemi / (311) 1 tyajet. 2 strIsaMbaMdhAH 3 pratyuprekSayA. 4 jJAtvA. 5 kathAkA rakaityarthaH 6 paryAlocanakArItyarthaH rAkhavAtuM ka, eka jage ubhA rahI kAyotsarga karavA, prAmAMtara jatA rahe, chevaTa tadana AhAra paNa choDI Apayo,2. paNa strIomA jANI joine nahi phasAvaM. strIomA phasAtA, pahelo saMkaTo bhogavayAM par3e che ane pachI kAmabhoga thAya che. athavA pahelAM kAmabhoga thAya che to pachI saMkaTa bhogavavAM paDe che. e khI kalahanI utpanna karanArI che. mATe e vaLU jANI vicAra karI temanAthI dura rahe. ___ strIsaMga parityAgI munIe strIonI zRMgAra kathA na karavI. strIonA aMgopAMga 3 na jovA, strIo sAye bAtacIta na karavI, strIopara mamatA na karavI, strIonI AgatAsvAgatA na karavI, kiMbahunA, svIo sAthe vacanamAtrayI paNa paribhApaNa nahi karatA potAnA manane kabaje karIne hamegAM pApAcArathI dara thai varcavaM. [311] 1 kAraNa zivAya munine vihAra nipiddha * che. paNa moha upazamAvatrA ne paNa karavo. 2 tathA game te rIte AtmaghAta paNa karavo paNa svIo.mAM na phasAI, 3 avayavo * A vAna caturmAsasthita munine mATe saMbhave. [ bhA. ka. ]
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ [82] AcArAMga-mULa tathA bhApAntara [paMcama uddeza.] __ se bemi-taM jahA, avi harae 1 paripunne citi samaMsi bhome uvasaMtarae sArakkhamANe / sera citi soyamajhagae, se pAsa, savvato gutte / pArsa, loeM mahesiNo, je ya pannANamaMto pabuddhA AraMbhovathAra, samma meyaMti pAsaha, kAlarasa kaMkhAe parivvayati tti bemi / (312) vitigicchasamAvaSNeNaM appANeNaM No labhati samAdhi / (313) siyA vege aNugacchati / asiyA vege aNugacchati / aNugacchamANehiM aNaNugacchamANo kahaM Na NivijejjA / tameva saccaM NIsaMke, jaM jiNehiM paveiyaM / (314) 1 hRdaH 2 AcAryaH 3 sitA badha gRhasthA ityarthaH pAMcamo uddeza. (munie sadAcArayI vartavU tathA tenA mATe jalAzayano dRSTAMta.) jema koi eka sapATa pradezamA eka nirmaLa jaLayA bharapUra thaelo ane murakSita jaLAzaya hamezAM svaccha banyo rahe che tema keTalAeka pavitra AcAryo jJAna jaLathI bharapUra banI nirdoSa kSetramA rahIne jIvonuM saMrakSaNa karatA dhakA jJAnajaLanA pravAhane calAvanAra thaine gurakSita vanyA raheche. eTaluMja nahi paNa keTalAeka munio paNa vivekadaMta banI prativodha pAmIne AraMbhathI nivRta yai samAdhi maraNanI icchA rAkhatA thakA te jaLAzayanA jevAja varte che. [312] "phaLa thaze ke nAhi thAya " evo saMzaya rAkhyAdhI jIvane samAdhiH nayI maLatI. [613] vaLI AcAryanA vAkyone vakhate gRhastho paNa samajI zake cha, athavA munio samajI zake che, eve vakhate je muni potAnA karmodayathI te samajI zakto nahi hoya tene manamAM kheda uptanna thayA vinA raheto nathI. (AvA prasaMge gurue tevA ziSyane kahe ke he ziSya, "je jinoe bhASyuM che teja niHzakapaNe satya cha," (evI tAre zraddhA rAkhavI.) [314] 1svasthatA.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pAMcamuM. samaNunnassa saMpavyayamANassa samiyaM-ti maNNamANassa egayA samiyA hoti, samiyaM ti maNNamANassa egayA asamiyA hoti asamiyaM-ti maNNamANassa egayA samiyA hoti, asamiyaM-ti maNNamAssa egayA asamiyA hoti / (315) samiyaM-ti maNNamANassa samiyA vA, asamiyA vA, samiyA hoti uvehAe / (316) asamiyaMti maNNamANassa samiyA vA, asamiyA vA, asamiyA hoti uvehAe / (317) uvehamANo aNuvehamANaM brUyA-" uvehAhi samiyAe; iccevaM tattha saMdhI jhosito bhavati " / (318) se uThiyassa dviyarasa gati samaNupAsaha / etthavi bAlabhAve 1 pratiSTAM gativA.. zraddhAlu ane savinabhASita jIvo ke jeo dIkSA letI vakhate "jina bhApitaja satya che." evaM mAne che teomAMnA keTalAeka tyAra vAda tevIja zraddhA TakAcI rAkhe che ane keTalAeka saMzayI vanI jAya che. vaLI jeone zuruAtA pAkI zraddhA nadhI hotI teomAMnA keTalAeka uttara kALamAM zuddha zraddhAvaMta yai jAya che ane keTalAeka tevAne tevAja rahe che. (e rIte pariNAmanI vicitratAche) je purupanI zraddhA pavitra cha tene samyak yA asamyak vastu banne samyak vicAraNAthI samyak rupe pariName che. [316] / ane je purupanI zraddhA apavitra che, tene samyak yA asamyak vastu asa myak vicAraNAdhI asamyak rupe pariNama che. [317] mATe samyakRvicAra karanArA purupe vicAra nahi karanArA purupane samyak vicAra karavA prerita karavo ke "he purupa. tuM samyak vicAra kara, je pATe tema karyAthI ja saMyamamA karmakSaya karAyacha." he munio, zraddhAvaMta ane gurukulamAM vasanAra muninI padavI ane gati 1 saMvigna eTale muni nemaNe bhAvita eTale samajAvalA. - - - -
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ [84] ..... AcArAMga-mULa tathA bhASAntara, appANaM No uvadesajjA / (319) tumaMsi nAma taM caiva, jaM haMtavvaM ti manasi / tumaMsi nAma ta ceva, jaM ajjAveyavvati manasi / tumaMsi nAma ta ceva, jaM paritAveyavvaMti manasi / tumaMsi nAma taM ceva, jaM parighetavyaMti mannAsa / evaM tumaMsi nAma taMceva, jaM uddaveyavyaMti manasi / aMjU ceyapaDibuddhajjIvI ra tamhA / Na haMtA, Na vidhAyae; aNusaMveyaNa-mappANeNaM, jaM haMtavyaM nnaabhiptthe| (320) a AyA se vinnAyA / je vinnAyA se AyA / jeNa vijANati se AyA / taM paDucca parisaMkhAyae esa AyAMvAdI samiyAe pariyAe 1 RjuH 2 etatpratibodhajIvI / 3 jJAtvA itizeSaH juo ane pAsatthAonI paNa padavI ane gati juo. mATe bALajanAcarita asaryamamA AeNA AtmAne nahi sthApa. [319] hai purupa, jene tuM haNavAno isado kare che tyAM ema vicAra kara ke te tuja pote che, jenA para hukummata calAvA tuM dhAre che tyA vicAra kara ke te tuMja pote che, jegane duHkhI karavA tuM dhAre che tyAM vicAra kara ke te tuMja pote che, jene pakaDavA cAhe che tyAM vicAra kara ke te tuMja pote che, ane jemane mArI nAkhavA dhAre che tyAM paNa vicAra kara ke te tuMja pote che. satpuruSa ja kharekhara evI samaja dharatA varce cha. mATe sunie koi paNa jaMtune haNaQ ke mAra nahi. kemake tene haNavA ke mAravAdhI ApaNe pArcha tevU duHkha bhogavay paDe che. ema jANIne koinA para iNavAno irAdo nahi dharavo. bhAvArtha-parane duHkha upajAvatAM potAno vicAra karavo e Tale ke ApaNane koi duHstra upajAve to kevu lAge ? ema dareka pAvata prathama potA upara ajamAvadI joie. [320] je AtmA che teja jANanAra cha. jejANanAra cha teja AtmA che. kiMvA je
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pAMcamuM. yAhite-tti bemi / (321) ___[] [ SaSTha uddezaH] aNANAe ege sovaTANe 2 / ANAe ege nikhvdaanne| etaM te mA hou / eyaM kusalassa desaNaM / (322) taddiTTIe tammuttIe tatpurakAre taslaNNI tANNavesaNe abhibhUya adakkhU, aNabhibhUte pabhU nirAlaMbaNayAe; je mahaM abahimaNe 5 / (323) 1 tasyatizeSaH 2 sodyamAH 3 tannivezanaH gurukuLyAsItyarthaH 4 tattvamitizeSaH 5 bhagavadabhiprAyattimano yeSAMte jJAnavaDe jANI zakAya che te jJAna ja AtmA che. e jJAnane anusarIne tadrupa AtmA bolAya che. 1 e rIte je jJAna ane AtmAnu ekapaNuM mAne teja kharo AtmavAdI che..ne tevA puruSaluMja yathArthapaNe saMyamAnuSTAna kaheTu che. [321] chaTho uddeza. .. (unmArgamAM na jarbu tathA rAga dveSa tajavA.) kaTalAeka jinAjJAthI viparIta pravRttimA udyamI varte che. keTalAeka jinA jJAnukULa pravRttimAM nirudyamI che. e vanne vAta, he muni, tAre na thAo, ema kuzala (vIra pramuonuM darzana che. [322] mATe je puruSa hamezAM gurunI dRSTimAM vartato hoya, guru pradarzita mukti svIkArato hoya, gurunu bahu mAna karato hAya, gurupara zraddhA dharato hoya, guru kuLavAsa karato hoya, te puruSa kone nItIne tattva jor3a sake cha. ane evA mahA puruSa ke jenuM mana lagAra paNa sarvajJopadezayI bAhera januM nadhI te koinAMcI paNa parAbhUna na yatA nirAlaMbanatA rupa bhAvanAne bhAdavA samartha thAya che. [33] . ? jemake je iMdra zabdamA upayukta hoya te iMdra kadI zakAya che.. -
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ [86] __ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. pavAdeNaM 1 pavAyaM 2 jANejjA; sahasammaiyAe, paravAgaraNeNaM, annesi vA aMtie soccA / (324) / NisaM 4 NAtivattejA mehAvI supaDilehiya savanto savvayAe sammameva samabhijANiyA / [325] ihArAmaM parinnAya, allINagutto parivvae / NiTTiyadi vAre AgameNaM sadA parikkamejjA (si tibemi / [326] uddhaM sotA 8 ahaM sotA, tiriyaM sotA viyAhiyA; ete sAyA viyakkhayA, jehiM saMgati pAsaha / (327) . AvadR-meyaM tu pehAe, eNtha viramejja vedavI / (328) 1 gurupAraparyeNa. 2 sarvajJopadezaM 3 sahasAtmatyA, sahasaMmatyAvA 4 AjJA 5 jJAtvetyarthaH 6 saMyamamityarthaH 7 mokSArthI, niSThitArthovA 8 parAkramethAH 9 AzravadvArANi guruparaMparAdhI sarvopadeza jANavo, athavA jinapravAdathI paratIrthikanA pravAda tapAzavA. te jinapramAda tathA paratIrthika pravAda traNa prakAre jANI zakAya che:jAti smaraNAdikathI, tIrthakaranA upadezathI, athavA vIjA AcAryonA pAsethI sAM-- maLavAthI. [324] ____ mATe sarva rIte sarva prakAre sarvajJavAda tathA paramavAdane tapAzIne sarvajJapravAdane yathArtha jANI buddhimAn munie sarvajJopadezanuM ulaMghana na kara. [325] A duniAmAM saMyamane kharekhalaM sukhasthAna jANIne jiteMdriya thai vartavaM. kiMbahunA, mokSArthI vIra puruSe hamezA jinAjJAthI ja pravarta. [326] UMce, nIce, tathA tirazvIna dizAAmAM sarva sthaLe pApa upArjana karanArA pravAha rahelA che. jyA jyAM Asakti thAya che tyA tyAM karma baMdha thayA kare che. [327] karma rupI bharatA cakrane joine viSayabhogadhI AgamanA jANa purupe dUra rahe. (228) 1 jyAM jyAM jIva potAnA manathI baMdhAi vese che.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ adhyayana pAMcamuM. [8] viNe-tuM soyaM Nikkhama esa mahaM' akasmAjANati, pAsati, paDilehAera NAvakhati, iha AgatiM gatiM pariNNAya avvati jAtimaraNassa vahamagaM NavakkhAyarata' / (329) savve sarA4 Niyati, takA 5 jattha Na vijjati, mati tattha Na gAhitA, oe appatiTTANassa kheyanne / (330) se Na dIhe, Na hasse, Na vadde, Na tase, Na cauraMse, Na parimaMDale, kinha, Na NIle, Na lohie, Na hAliTTe, Na sukille, Na surahigaMdhe, Na durahigaMdhe, Na titte, Na kaDue, Na kasAte, Na aMbile, Na mahure, Na kakkhaDe, Na maue, Na garue, Na lahue, Na sIe, Na uNhe, Na Nihe, Na __ 1 mahAn 2 pratyuprekSya 3 vyAkhyAtomokSastatrarataH 4 svarAH dhvanayaH 5 tAH 6 ojaH ekaeva 7 mokSasyajJAtA yahA apratiSTAno naraka stana jJAtA sarvalokAlokajJaityarthaH je koi puruSa pApa AvavAnA pravAhone baMdha karavA dIkSA le che te mahA puruSa ghAti karya kSaya karIne sarvajJa tathA sarvadarzI dhAya che, (iMdrAdikane pUjanIya thAya che) chatAM paramArtha vicArIne iMdrAdikanI pUjAnI pota abhIlApA nayI dharatA, ane prANionA saMsAramA thavA paribhramaNane jANatA yakA janma maraNanA cakramAMyI chUTA thaIne muktipurInA mukhamAM jai virAje che. [329] (muktinA mukhamA rahenArA jIvAnI ji avasthA varce cha te jaNAvA) koi paNa zabda samartha dhanA nayI, koi paNa kalpanA doDI zakatI nathI, ane kAunI mAni paNa pohoMcI zaktI nathI. tyAM sakala karma rahita ephalo jIva saMpUrNa jJAnamaya virAje che. [330] te muktisthita jIva nathI lAMbo, nayI TUko, nadhI goLa, nayI trikoNa, nadhI caurasa, nayI maMDaLAkAra; nayI kAlo, nayI lIlo, nayI rAto, nayI pILo, nadhI ghoLo; nI mugaMdhi, nathI dudhi; nayI tIkho, nayI kar3ao, nayI kasAenge, nayI khATo, nadhI mITho; nayI karkaza, nayI mukumAna, nayI bhArI, nathI ilako nayI yaMDo, nathI garama, nayI snigdha, nayI rukSa, nagai zarIravAlo, nathI janmaghara
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. lukkhe, Na kAU, 1 Na ruhe, Na saMge, Na itthI, Na purise, NaannahA,2 pariNe, saNe / (361) uyamA Na vijjatI / arUvI sttaa| apayassa payaM Natyi! (332) se Na sadde, Na rUve, Na gaMdhe, Na rase, Na phAse iccetAvAMta ti bemi / (333) - - - 1 na kAya-kAyAvAn napuMsaka ityarthaH nAra, nathI saMgapAmanAra; nathI strIrupa, nathI puruSarupa, nathI napuMsakarupa; kiMtu jJAtA ane parijJAtA thai virAje che. [331] mukta jIvone jaNAvavA mATe upamA koi cha ja nahi. kemake teonI arupI haiyAtI rahelI che, temaja teone kazI paNa avasthAvizeSa che nahi, mATe temane jaNAvavA mATe koi zabdanI paNa zakti nathI. [332] kaimake teo nathI zabda rupa, nayI ruparupa, nathI gaMdha rupa, nathI rasa rupa ane nathI sparza rupa. (ane vAcya vastunA vizeSa to mAtra e zabdAdika pAMca 'guNaja che te mukta jIvomA che nahi mATe teo avAcya che.) [333]
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana chaTuM. dhUtAkhyaM SaSTa madhyayanam. [prathama uddezaH ] obujhamANe ' iha mANavesu akkhAti se pre| jassimAo nAtio savvao supaDilehiyAo bhavaMti, akkhAi se NANa-maNevisaM 2 (334) se kiti tesi samudriyANaM NidikhattadaMDANaM samAhiyANaM pannANamaMtANaM iha muttisaggaM / evaM pege mahAvIrA viparakamati / pAsaha, ege 1 avabudhyamAnaH 2 anIzaM adhyayana charcha pahelo uddeza. [svajana saMbaMdhio chaDIne dharmamAM parAyaNa tharbu.] tIrthakaro pote jA saMsAra- yathArtha valpa jANatA yahA manuSyone temanA kalyANa mATe dharma banAvatA rahe tathA jebhone A ekadriyAdika jIva jAtiora sarva rIte yathArthapaNe mAma kSeya evA phevaLI ane zruna kevaLIo paNa sarvottama bodha jApa che. [4] teo dharmAcaraNa mATe utsAhI thapalA mAgi hiMsAcI nivattaMnyA-sAvadhAnaane samajavAna munione muttimArga batAye cha. eve banvate keTalAeka mahApagamayI 1 dhata pani dhovaM. 2 jIvonA vargo. kevaLanAnI 4 caudapUrvibho.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. visIyamANe aNattapanne ? / (335) / ' se bemi se jahAvi kumme, harae viNivicite pacchannapalAsera ummaggaM 3 se Na labhati / (336) bhaMjagA iva sannivesaM No cayati / evaM ege aNegarUvehiM kulehi jAyA rUvehiM sattA kaluNaM thaNaMti / NidANato te Na labhaMti mokkhaM / [337] aha pAsa tehiM kulehiM AyattAe jAyA / (338) 1 anAtmaprajJA; 2 palAzapracchannaH 3 unmajjanaM urdhamArgavA 4 vRkSA iva 5 stanaMti lapaMtItyartha:6 AtmatvAya AtmIyakarmAnubhavAya, puruSo saMyamayAM sArI rIte parAkrama vatAve che, ane keTalAeka aNasamajuo saMyamamA lathaDatA paNa rahe che. [335] / jema koieka jalAzayamA koieka kAcayo tadAsakta thaine rahetA hoya ane te jaLAzayatuM jaLa sevAla tathA kamalinIonA ,patroyI chavAyalu hai.vAthI pelA kAghavAne pANInI Upara AzvAnuM bAMku maLI zakabuM ghaNuM muzkela che, tema A saMsAra rupI jaLAzayamAM jIvarupI kAcabAne samyakatdapa bAMkuM hAtha caDavU paNa eTaTuMja muskela che. [336] tathA jema ho (teone game teTaluM duHkha veThavU paDe che toe) potAnA sthAnathI AghA jatA nathI. teya keTalAeka jUtA jUdA kuLomAM janmelA jIvo zabdAdika viSayomA Asakta vanI (duHkhadhIja bharapUra gharavAsane nahi choDatAthakA aMte) karuNa vilApa karatA rahe the, paNa duHkhanA mULa kAraNa karmathI chUTI zaktA nathI. [338] bhUdA jUdA kuLomA pAtazetAnA karma bhogakvAne jIvo janma dharIne aneka avasthAo bhogave che. (338)
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana cha?. gaMDI aduvA kuddI, rAyaMsI avamAriya;2 kANi jhimmiyaM ceva, kuNittaM khujjitaM thaa| uariM ca pAsa mayaM ca sUNiyaM ca gilAsiNi; vevayaM pIDhasappica, silivati mahumehaNaM / solasa ete rogA, akkhAyA aNupubbaso; aha NaM phusaMti AyaMkA, phAsA ya asamaMjasA / maraNaM tesi sapehAe, uvavAyaM cavaNaM NaccA; pariyAgaM ca sapehAe, taM suNeha jahAtahA / [339] saMti pANA aMdhAtamasi viyAhiyA; tA-meva saiM asaI10 1 rAjayakSmavAn 2 apasmAravAn , 3 kANatvaM 4 jaDatAM 5 bhazmako cyAdhistaM 6 bepaM kaMpaM. 7 zlIpadaM. 8 avasthAM. 9 sakRta (anubhUyotazeSa :) 10 asakRt. koine gaMDamALAno roga thAyache, koine koDha nIkale che, loine kSayaroga thAya che, koine apasmAra 1 thAya che, koine AMkhanA rogo thAya che, koine zarIranI jaitA thavAnA roga dhAya che, koine hInAMgapaNAnA dopo hoya che, koine kUdaDAparyu hoya che, koine peTanA roga thAya che, koine mUMgApaNu thAya che, koine sojo caI che, koine bhasmakarogare thAya che, koine kaMpavA dhAya che, koine pITha veLelI zeya che, kAina zIpaderAga thAya che, tathA koine madhu prameha thAya che. erIne e sola mahArAMgo batAcyA. tathA vaLI aneka zULAdika pIDAo ane jalaga vigaire bhaka. ra banAyo paNa thatA rahe cha. e sarve roga ane pIDAbodhI chekTa maraNa paNa thApa che. tavA jebhane roga napI thatA evA (devatAone) paNa janmavaraNa ravA che. eya jANIne tathA e bayAM karelAM karmanAM phaLa cha ema dhArIne karmanA ucchedana mATe vApara caM, he munio, haja karmanAM phaLa huM varNa chaM te sAMbhaLo. (331) karmanA vazIja jIvo aMgha thaine ghora aMdhakAramaya sthadAmA rahelA vargakA ghelApaNaM, sanipAta vagere. 2 atizaya bhUkha utpanna dhAra te. 35. kadina thai rahete. 4 yaha karma karavAyI.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ [92] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. phAse paDisaMvedeti / buddhehiM evaM paveditaM / atiacca' ucAvae saMti pANA vAsagAre, rasagA ude| udayacarA, AgAsagAmiNo; pAgA pANe kilesaMti / (341) pAsa lAe mahabbhayaM / [342] bahudukkhA hu jaMtavo / (343]] sattA kAmehiM mANavA / abaleNa vahaM gacchaMti sarIreNaM pabhaMgu, reNaM / [344] . aTTe se bahudukkhe, iti bAle pakuvvavi; ete roge bahu NaccA, Auta paritAvae 5 / [345] NAlaM paas| alaM tavatehiM / eyaM pAsa muNI ! mahabbhayaM / NAtivAejja kaMcaNaM / (346) 1 atigatya. 2 vAsakA : zabdakartuM samarthAH dvidriyAdayaH 3 rasagA: saMjJinaH 4 udakarupAH 5 paritApayeyu: prANigaNaM. che, jeo vAraMvAra tyAM jaine dAruNa duHkha bhogaveche. e vadhuM tIrthaMkaroe jaNAdekheM cha. [340] vaLI veiMdriyAdika jIvo, jaLacara jaMtuo, tathA pazio e vaghA ekamekane duHkha ApatA rahe che. [341] e rIte jagatamAM mahAbhaya varte che. [342] jaMtuonA duHkhanI parisImA nathI, [343] manuSyo kAmabhogayAM Asakta rahe che. niHsAra kSaNabhaMgura zarIranA mATe pApa karI loko duHkhI thAya che. [344] vivekahIna ane bahu duHkhane pAmanArA ajJAnI purupo zarIramAM aneka rogo utpanna thaelA dekhI tenI cikitsAmAM aneka jaMtuono nAza kare cha, [345] paNa tedhI kaMi roga to TaLatA nathI. mATe he muni, tAre evI pApabharapUra cikitsA nahi karavI. je mATe jIvahiMsA mahAbhayaMkara che. mATe munie koi jIvane mAraco nahi. [346]
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana chaTuM. __[93] AyANa ? bho, sussUsa bho, dhUyavAdaM pavedaissAmi iha khalu attattAe 2 tehiM tehiM kulehiM abhiseeNaM' abhisaMbhUtA, abhisaMjAtA abhiNivvaTTA, abhisaMvuDA, abhisaMbuddhA, abhiNikkhaMtA, aNupuveNaM mahAmuNI / (347) ta parakkamataM paridevamANA "mA Ne cayAhi" iti te vadaMti; "chaMdovaNIyA ajjovavannA", akaMdakArI jaNagA ruvNti| "atArise maNI ohaMtarae, jaNagA jeNa vippajaDhA (348) saraNaM tattha No sameti, kiha NAma se ramati / evaM NANaM sayA samaNuvAsijjAsi-tti vemi / (349) 1 AjAnIhi. 2 jIvAstitayA. 3. zukrazoNitAdikrameNa 4 abhavannitizeSaH kuTuMvinaH 5 vayaM tvayIti zeSaH 7 (kuTuMbivAkya metat ) 8 [ etadapi kuTuMbivAkyaM ] 9 muniriti zeSaH he munio, dhyAna dharIne sAMbhaLo, huM tamone karmo ghovAno vAda' kahI yatA . A saMsAramA ghaNAeka jIvo svakRtakarmonI pariNatithI te te kuLomAM, mAvApanA zukrasoNitasaMyogAdikara jame karIna utpana yai, janma pAmI, mohoTA thai prativodha lahI dIkSA grahI anukrame mahAmuni dhayA hai. [347] jyAre satpuruSa dIkSA levA taiyAra thAya cha tyAre tenA mAyApa tayA strIputrAdika zoka karatA thakA tene kahe che ke "ame tamArI icchA pramANe vacanArA ane tamArA para prIti dharanArA chIe mATe amone choDIne dIlA lyomAM. je mAvApane choDI de che ne kai muni na gaNAya tathA saMsArane paNa tarI zake nahi" [348] paNa Ave vakhate te dIkSA levA taiyAra dhaelo purupa neparnu kayana svIkArato nayI kemake te jANa che ke tenAyI have A duHkhabharapUra gRhavAsamA rahI zakAya ema nathI. AI jJAna hamezAM munie dilamAM dhArI rAkha. [349] 1 vAtI 2 lAdI ane vIryano rAMyoga.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara, (dvitIya uddezaH) AturaM loya-mAyAe 1 caittA pucasaMjoga, hiccA 2 uvasamaM, vasittA baMbhacemi, asu aNuvasu vA jANItu dhamma ahAtahA adhege ta-mavAi 5 kusIlA, vatthaM pADeggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM , viusejjA, aNupuvveNa aNahiyAsamANe parIsahe durahiyAsae / kAme mamAyamANassa iyANiM vA muhuttaNa vA aparimANAe " bhedo 8 1 evaM se aMtarAiehiM kAmehiM AkevaliehiM 8 avatinnAvee 10 / (3.50) 1 AdAya jJAtvA. 2 gatvA. 3 vItarAgo munirvA. 4 sarAgaH zrAvakovA. 5 tyajeyuH 6 vyutsRjya-tyaktvA. 7 aparimitakAlaMyAvat 8 zarIranAzaH 9 asaMpUNa 10 avatIrNA bhrAMtAH / - bIjo uddeza. (kone AtmAdhI dUra karavA . A duniAne duHkhI jANI, mAvApa tathA strIputrAdikone choDI karIne upazama dhAraNa karI brahmacaryane pALana karanArA keTalAeka 'munio dharmane jANatAM chatA paNa tathAvidha karmanA udayathI mohajALamA phasAi sadAcArane choDI Ape che; ane vikaTa parIpahone anukrame sahana karatAM dhAkI jaine vastra, pAtra, kaMvala, tathA pAdapucchanane choDI gRhasthapaNuM Adare che. paraMtu e te je kAmabhogamA mUchita thAya che tene ghaNA thoDA vakhatayAM A kSaNabhaMgura zarIrathI jUdA paDyA pachI anaMta kALa lagI AvI sAmagrI maLavI muzkela che. e rIte teo bahu duHkhamaya kAmabhogomAM atRpta yayA thakA bhaTakatA rahevAnA.. [350] keTalAeka bhavya puruSo dharma pAmIne dIkSA lai zaruAtathI ja sAvadhAna rahI jaMjALamAM nahi phasAtAM lIdhelI pratijJAmA dRDha thai vartta che. [35] "'"'
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana chaTuM. ahege dhammamAdAya AdANappabhiti supaNihie care appalIyamANe daDhe / (351) savvaM giAI pariNNAya / esa paNate mahAmuNI / (352) aiacca sabbato saMgaM "Na mahaM asthiti iti ego-ha-masi" jayamANe ettha virate, aNagAre, sacaso muMDe, rIyaMte, je acele parisie saMcikkhati omaayriyaae| (353) se Akur3he vA, hae vA, luMcie vA, paliyaM pakaMthe, aduvA pakaMthe, atahehiM saphAsoha, iti saMkhAe egatera annayare abhinnAya" 1 satiSTati 2 avamaudaryA 3 prakathya 4 svakRtatakarmaphaLamitisaMvyAya 5 anukUlAn 6 pratikalAn 7 jJAtvA se puruSa vadhI Asaktione duHkha karanArI jANI tethI dUra rahe che teja mahAmAne saMyamI jANavo. [352] mATe munie sarva prapaMca loDIne, " mAruM koI nayI, hu~ ekalo ja cha," evI bhAvanA dharI pApakiyAthI nivRtta thai muninA AcAramA yatna karatA thakAM, va prakAre muMDita thai acela' banI saMyamamAM utsAhavAna rahI parimita AhAra lai peTane apUrNa rAkhatA rahe. [353] jyAre koi purupa yunine tenA prathamanA niMdita kAmo volIne athavA game tema veadava bolo volI tathA khoga Aropo caDAvI niMdavA maMDe, athavA muninA aMga upara humalA kare, mAre ke bAla kheMce, tyAre munie potAnA kapilA samAna phaLa AveTu jAgI tevA kaMTALo ApanArA pratikULa parIpaTAne tathA stutivigere ma jInakAlpika coya no marvayA vasna rahita banI ane sthavira kalpika hAya to alpa patra dhAraNa karI, 2 bhAvalagna. -
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. titikkhamANe parivvae je ya hirI, je ya ahiriimaanne| ciccA savvaM visottiyaM phAse samiyadaMsaNe / (354) ete bho NagiNA vuttA, je lAgIsa aNAgamaNadhammiNoH / " ANAe mAmagaM dhamma esa uttaravAde iha mANAvANaM viyAhite / (356) etthovarae 7 te 8 jhosamANe / AyANija pariNNAya, pariyAeNaM / ' vigicai 10 (357) iha megesiM egacariyA hoti| tasthiyarA iyarehiM kulehiM suddhesaNa e savvesaNAe se mehAvI price| subhi aduvA dubhi / aduvA tattha bheravA pANA pANe kilesaMti / te phAse pulo dhIro ahiyAsejjAsi tti bemi|(358) 1 manoharAH 2 amanoharA : 3 spRzeditizepaH 4 pratijJAnirvAhakAityarthaH 5 tIrthakRvAkyametat 6 pradhAnavAda 7 atra: uparataH raktaH 8 karma 9 zrAmaNyena 10 kSapayati. nane haranAra anukULa parIpahone paNa sahana karatA rahevU. kiMbahunA, kazI paga phikara nahi dharatAM zuddha zraddhA dharIne sarva parIsaha tathA upasarga sahyA karavA. [354] he munio, e rIte jeo parIsaha sahI niHparigrahI rahe che ane gRhavAsamAM pAchA nathI phasAtA, teo ja paramArthe nagna 1 kahelA che. [355] tIrthakara deve katyu cha ke "AjJAthI mAro dharma pALavo." A temaNe manuSyo mATe utkRSTa bhApaNa kahaluM che. [356] . mATe munie saMyamamAM lIna rahI kone rUpAvatAM thakAM dharma karyA karavo. je pATe karmanu svarupa jANyAvAda saMyamayI karma kSaya thAya che. [357] keTalAeka maharpione ekalA pharavAnI pratijJA hoya che tyAre te uttama mahapioe aMtaHprAMta 2 kailAgAMdhI nidApa AhAra lai pavitrapaNe vicaratA rahe ane te AhAra sugaMdhI hoya athavA durgadhi hoya chatAM tenA para kazI prItA ke aprIti nahi lAvalI. vaLI jyAre ekalA vicaratAM bhayaMkara siMha vigere zvApado herAna kare tyAre dhairya dharIne ruDI rIte te parIpaha sahana karavA. [358] ? bhAvanagna, 2 sAdhAraNa-utaratA.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana chaTuM. [tRtIya uddeza:] eyaM khu suNI AyANaM tayA suakkhAyadhamme vidhUtakappe Ni jjhosaittA / ( 359) [ 97] ne acele parivasie tarasa NaM bhikkhussa No evaM bhavai : - pari jine me vatthe, vatthe jAisyAmi, suttaM jAissAmi, sUI jAissAmi, saMdhissAmi, sIvissAmI, ukkasissAmi, bokkasirasAmi, pariharissAmi, pAuNissAmi / (360) aduvA tattha parakkamaMtaM bhujjo acelaM taNaphAsA phusaMti teuphAsA phusaMti daMsamasagaphAsA phusaMti, egayare annayare virUvarUve phAse ahiyA 1 dharmopakaraNAtiriktaMvastrAdi trIjo uddeza. [munie alpa upakaraNa rAkhavAM ane zarIrane jema cane tema kasatA rahevuM.] hamezAM pavitrapaNe dharma sAcavanAra ane AcArane pALanAra muni dharmopakaraNa zivAya sarva vakhAdika vastuo tyAga kare che. [359] je muni alpavatra rAkhe che athavA tadana balarahitara rahe the, te munine ArI ciMtA nayI rahetI, jevI ke mArAM catra phATI nayAM che, mAre cIjuM nanuM bana lAM, lAche, soya nyAvavI hai, tathA va sAMdhavaM che, sIvaTa, cavAkhaM, toM che, che che, ke viTALa . [360] Tita rahetA tetrA suniyone kadAca vAraMvAra zarIramAM taNakhalA ke kA~TA 1 kha bagere sAmAna 2 jinakanpiNAma. 3 zrIvavAno doro.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ [98] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. seti acele lAghavaM AgamamANe / tave se abhisamaNNAgae bhavati / (361) jayaM bhagavatA paveditaM tameva abhisameccA savvato savvattAe samatta-meva samamijANiyA / evaM tesiM mahAvIrANaM cirarAiM puvvAiM vAsANi rIyamANANaM daviyANaM pAsa, ahiyAsiyaM / (362) AgayapannANANaM kisA5 bAhA bhavaMti, payaNue maMsasoNie / vissaNiM kaTTa prinnaae| esa tinne mutte virae viyAhie-tti bemi / (363) virayaM bhikkhu rIyaMta cirarAtosiyaM aratI tattha kiM vihArae ? 1 budhyamAnaH 2 tapaH / prabhUtAni 4 varSANi 5 kRzAH 6 parijJayA 7 pratiskhalet bharAyA kare ? athavA tATa vAya, athavA tApa lAge, athavA daMsA ke maccharo krdde| e vigaire aNagamatA parIpaho yAvI naDe, tyAre te munio vastrarahitapaNAmAM nizcitapaNuM mAnI te vadhA parIpaha sahetA rahe che. ema kothI tapa kareThe gaNAya che. [361] mATe je rIte bhagadAne jaNAvyuM che tene anusarIne sarva rIte pavitra bhAvadhI vartavaM. ane pUrve bhavya maharSioe ghaNA vo laMgI saMyamamAM rahI je je kaSTo. sahana kayoM che te tarapha jotA raheg. [362] samajazana munionI bhujAo kRza hoya che ane temanA zarIramAM mAMsa tathA lohI bahu thoDa hoya che. evA munio samatvabhAvanAthI rAgadveSa tathA kapAyarupa saMsArazreNIne toDI pADI kSamAdika guNo dhArIne varttatA hovAthI bhavajaLadhithI tarelA, bhavabaMdhanadhI chUTelA, ane pApapravRttithI dUra thaelA kahyA che. [363] , lAMbA vakhatathI saMyamane dharanArA, asaMyamI nivartalA, uttarottara prazasta bhAvamA vartanAra munine paNa vakhate saMyamamA thaelI arati saMyamI skhalita karAve?. 3 athavA kadAca evA guNa viziSTa munine arati kazaM paNa karI 1 tRNazayyApara sUvAtuM hovAthI. 2 DAMsa. 3 je mATe karmapariNati vicitra cha 4 guNasaMpanna.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana cha? ___(99) (364) saMdhemANe smuhie| jahA se dIve asaMdINe / (365) evaM se dhamme Ariyapadesie / (366) te aNavakaMkhamANA, pANe aNativAtemANA daitA mehAviNo paMDiyA / (367) evaM tesiM bhagavaora aNuTANe jahA se diyapoera / evaM te sirasA diyAya rAoya aNupubveNa vAjhya-tti vemi / (368) caturtha uddezaH] evaM te sissA diyA ya rAo ya aNuputreNa vAiyA tehiM mahA 1 varDamAnasvAmina : 2 pakSipota : 3 vAcitA : pAThitAityarthaH zakatI nathI. 365 kesake te muni uttarottara prazasta pariNAmapara caDhayo jAya che. ane evA uttarottara prazasta bhAvamAM baDanAra-muni kharekhara pANIcI kadApi nahi DhaMkAi jatA dvIpa tulya cha. [365] temaja tIrthakarayApita dharma paNa tevA ja dvIpatulya che. [66] mATe ne munizrI saMsAranA bhAgAnI icchA lAga karI prANImonI hiMsA nahi karatA thakA sarva lopane priya thai mAtrAmA rahetA dhA paMDitapada pAme che. [367 jebhone te jJAna nahi devAcI jebhI iju bhagavAnanA dhargamA DI zana utsAtvAn nayI yAlA ekA ziSyone ne paMdita sunio jaya paliA ponAnA vayAne aMdare cha tema vaNI ghaNI rIne saMbhALa rAnI dhargamA kugaLa kamavatA rahecha. erIne ne gijyAna gata divasa anukrame bhagAcyA karavAyI tezro saMsAra tarI zastrA samartha dhAya che. [38] cotho uddeza. (munie mumbalaMpaTa na thaI ) para vanAcyA pramAge mahAparAkramI ane vicAna guruAga rAtadivasa
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ [100] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. 'vIrohi~ paNNANamaMtehiM tesitie paNNANa-muvalabbha heccA uvasamaM phArusiyaM samAdivati / (369) vasittA baMbhaceraMsi ANaM taM No-tti mnnnnmaannaa||370] agdhAyaM tu soccA Nisamma, " samaNunnA jIvissAmo, " ege| Nikkhamma te asaMbhavetA viDajjhamANA kAmehiM giDA ajjhovavaNNA samAhi-mAghAya-majhosayaMtA satthAra-meva pharUsaM vadati / [371] sIlamaMtA uvasaMtA saMkhAe rIyamANA "asIlA" aNuvayamANassa bitiyA maMdassa baalyaa| (372) NiyamANA vege AyAragoyara-mAikkhati / [373] 1 AkhyAtaM 2 AkhyAtaM 3 prajJayA potAnA ziSyone bhagAvyAthI te ziSyomAMnA keTalAeka ziSyoM tevA gurumo pAsedhI vidyA meLavIne upazamane chor3I dai garvita thaine uddhata banI jAya che. [369] vaLI keTalAeka ziSyo saMyamamAM joDAyAvAda tIrthakaranI AjJAno anAdara karIne sukhalaMpaTa thai zarIranI zobhA karavA maMDI par3e che. [370] keTalAeka " ApaNe sarvane mAnanIya thaizaM." ema vicArIne dIkSA le cha, ane tethI mokSamArgamAM nahi cAlatAM kAmecchAthI vaLatA thakA sukhamAM mUchita thai karI viSayomA dhyAna dharIne tIrthaMkarabhApita samAdhine nayA sevatA. ane jo temane koi zIkhAmaNa Ape che to te sAMbhaLIne te zIkhAmaNa denArane ja niMdavA maMDe che. [e sarva emanI mUrkhAi jANavI. ] [371] vaLI keTalAeka to pote bhraSTa chatAM vIjA suzIla kSamAvaMta ane vivekayA vartatA munione paNa bhraSTa kahetA rahe the, tevA pAsatyAdika maMdajanAnI to kharekhara vevaDI mUlAi jANavI. [372] keTalAeka pote saMyama nathI pALI zakatA, paNa AcAra zuddha kahI batAveche teonI devaDI mUrkhAi nathI thatI.) [373]
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ bana gaI pandra iMsalUli palTAmA ro ra vide| pudrA ko niyate viyova kama / kina teti dulitaM navati / (33) balvayana hu nA sunepurale sarne ekati. he tanavatA vijJAyatA sahana dine, utarane para btt| paliya ye, uDcha, naye atahi / taM nehAvI ticA in / __ ahandI tuti pAnakale antI anuyo hapa prahamati deza vivAlo dina nayanAlA : shuruu| se le ne ke darihara dena bAbara ke devAne yA yA nadI bhavAne namaH havaM nazIlane vAlI hai. kA mAra ko paropI harale kAma saMpalyA RyAra ke kaI kahI na kahaM disAva rahu~ndI ) bhavanta, rA. vikAsa ke pantapaza leka ena. viddhana kA pala rahalane kinnara kara ra anila ne mahala dI hai vo mAnavina kAlo ki ma mA rahere, ma bujhena nanara ne hI ka hAna mI Dara bane nuko kAlejace hai pura hu~ne bAle palesa ne maI karata karato rako hareka kile mana de. ane de kara le. ara jamaka ra ne naI par3a gaI ekadA "
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ . [102] AcArAMga-mULa tathA bhApAntara. 'ghAyamANe, haNaoyAvi samaNujANamANe "ghore dhamme udIrie " uvahai NaM aNANAe esa visaNNe vitahera viyAhite-tti bemi / (377) kimaNeNaM bho, jaNeNa kArassAmi-tti maNNamANA evaM ege vidittA, bhAtaraM pitaraM hiccA NAtao ya pariggahaM, vIrAyamANe samudrAe avihiMsA suvyayA daMtA, pasta, dINe, uppaie paDivayamANe / (378) vasadyA kAyarA ya jaNA lusagA bhavaMti / (379) aha-megesi siloe pAvae bhavati; se samaNavinbhaMte. samaNavibhaMte [380] ' ' pAsahege samannAgaehiM asamannAgae. NamamANahi aNamamANe viratehiM avirate dabiehiM adavie / (381) 1 upekSate 2 vihiMsakaH 3 vIpsAyAM dvirukti 4 udyuktavihAribhiH sAdhAraNa-UtaratA. dhArI tuM temanI AjJAthI vAhera thai te dharmanI upekSA karato rahe che te kharekhara tuM kAmabhogamA mUrchita ane hiMsAmA tatpara thaelo dekhAya che, ema hu~ kahuM chaM. ... (377) zaruAtamAM keTalAeka puruSo dIkSA letI vakhate mAtApitA tathA strIputrAdiko anarthamULa jANIne mAvApa, jJAti, tathA dhanadolata choDI karI parAkrama dAkhabatA thakA dIkSA lai ahiMsaka, pavitra niyamane dharanArA, ane jIteMdriya thaine. saMyamapara caDayA thakA pAchA teparathI bhraSTa thai dIna bane cha. [378] . . kAraNa ke jeo viSaya ane kayAyane nAve thai durthyAMnI thAya che tathA. neo satvahIna hoya che teo saMyamayI bhraSTa ja thAya che. [379] ane saMyamayI bhraSTa thatAM temanI duniAmAM ghaNI apakIrti phelAya che, jivIke, are A juo, sAvu-thaine pAcho saMsAranA mUlAvAmAM paDayo che. [380] ' . keTalAeka kamanazIva puruSo ugravihArio sAthai rahyA thakA Alasu thai rahe che, vinayavaMta purupo rAAthe avinIta raheche. virativaMta puruSo sAthe raddI avirata rahe che ane pavitra puruSo sAthe rahI apavitra rahe che. [381]
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana chaTuM. 103] .. abhisameccA paMDie mehAvI NiTTiyaDhe vIre AgameNaM sayA parakkamajjAsitti bemi / (382) [paMcama uddezaH] se gihesu vA gihataresuvA gAmesu vA gAmaMtaresu vA nagaresuvA nagaraMtarasuvA jaNavaesu vA,jaNavayaMtaresuvA, saMtegatiyA jaNA lUsagA bhavAMte, aduvA phAsA phusaMti, te phAse puTTho dhIroahiyAsae oe' samiyadaMsaNe / [383] . 1 upasargakArakAityarthaH 2 ojaH ekaH 3 prAptadarzanaH .. ema dhArIne mayAdAzILa paMDita puruSe viSayavAMcchA tyAga karI himmatavAna __ rahI tIrthakaranA upadezane anusarIne hamezAM pravartavU. [382] .. - .. pAMcamo uddeza. ( munie saMkaTothI nahi DarakhaM tathA kAi prazaMsA ke satkAra kare . ... . tethI khuzI na thaq.) __munine AhArAdika levA jatAM gharoMmAra, gharonI AsapAsamAM, gAmomAM, gAmonI AsapAsamAM, nagaromAM, nagaronI AsapAsamAM, ane vihAra karatAM dezomAM tathA dezAnI AsapAsamAM, keTalAeka lAko upasarga kare, athavA yojA kai paNa saMkaTo ke duHkho AvI paDe to te dhIrapaNe aDaga rahI samyakatvavaMta munie sarva sahana karavAM. [383] 1 UMca nIca tathA madhyama gharomAM.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ [104] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara, dayaM, logarasa, jaNittA pAdINaM paDINaMdAhINaM udINaM, Aikkhe, vibhaye, kiTTe, vedavI / (384) se udiesu vA aNuTriesu vA sussUsamANesu pavedae, saMti, viratiM, uvasamaM, NivvANaM sAyaM ajjaviyaM madaviyaM lAdhaviyaM, aNai. vattiya / (385) savvesiM pANANaM savvesi bhUyANaM savvesi jIvANaM savvesiM sattANaM aNuvIi bhikkhU dhamma-mAikkhejjA / [386] aNuvIi bhikakhU dhamma-mAikkhamANe No attANaM AsAijjA, No paraM AsAijjA, annAiM pANAI, bhUyAiM jIvAiM sattAI aasaadejjaa| [387] 1 dayA 2 sAdhuSu 3 zrAvakeSu 4 anatipatya-anAtikrAmya 5 atra prANAdaya ekArthavAcakAH AgamanA jANa munie pUrva, pazcima, dakSiNa tathA uttara e sarva sthaLomAM lokanA Upare dayA karatA thakAM temane dharma kahevo, dharmanA vibhAga vatAvavA, tathA tenAM phaLa jaNAvA. (384) ____ teNe sAMbhaNavA icchanAra dIkSIta puruSone tathA zrAvako vigairene ahiMsA, tyAga, kSamA, uttama phaLa, pavitratA, saraLatA, komaLatA, tathA niSparigrahatA e sarva vAvato yarthArthapaNe darzAvavI. [385] e rIte vicArapUrvaka sarva jIvone munie dharma kahevo. [386] pUrvApara vicArapUrvaka dharma kahetA thakAM munie potAne tayA vIjA sUtra jIvone kazA nukazAnA UtAravA nahi. [387]
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana chaTuM. [10] se aNAsAdae aNAsAdamANe vajjhamANANaM pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM jahA se dIve asaMdINe evaM se bhavati saraNaM mahAmuNI (388) evaM se udie ThiyappA aNihe acale cale abahilesse privve| (389) ____ saMkhAya pesalaM dhamma dichimaM pariNibuDe / [390] . tamhA saMga-ti pAsaha / gaMthehiM gaDhiyA NarA visaNNA kAmakatA / tamhA lUhao No privittsejjaa| (391) jassime AraMbhA savvato savvattAe supariNNAyA bhavaMti, jesi me 2 lUsiNo No parivittasaMti, sevatA kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lobhaM ca 4 / esa tuTTe 5 viyAhite-ttibemi / (392) 1 rUkSataH (saMyamAt) 2 yeSu AraMbheSu) ime lUSakAH ( hiMsakAH) 3 vAtvA 4 mohanIyaM troTayatIti zeSa: 5 tru:apagataH karmasaMtateritizeSa: ane tema karyAthI te mahAmuni, nAza pAmatA jIvone uttama veTanA mujava zaraNa ApanAra thAya che. [388] e mATe dIkSita purupe AtmA sthira rAkhI nirIha rahI parIpahothI nahi haratAM tathA sthiravAsa nahi karatAM saMyamamAM lakSa rAkhI vA karavaM. [389] je mATe pavitra dharmane jANI karone ja satkriyA karanArA purupo mukta dhayA che. [paNa pavitra dharmane na jANanArA puruSo mukta thatA nathI.] [390] mATe (he munIo) tame apaMcamA muMjhAso nahi. dhanadaulatamA muMjhAelA loko aneka kAmanAodhI pIDAtA rahe che. mATe munie saMyamayI nahi DagavaM. [391] je pApapravRttio karatAM hiMsaka lAko nathI DaratA tevI sarva pApattiAdhI je puruSa sarva prakAre yathArtha jJAna pUrvaka dUra raheche , te puruSa kreAdha mAna mAyA tathA lobhane vamI karIne (mohanIya karma toDe che ) ane evo puruSa karmanI jAlo thI ) chUTo paelo cha ema I kahuM huM. (692)
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAga-mULa tathA bhASAMtara. ___ kAyassa viyAghAe saMgAmasIse viyAhie / sehu pAragame muNI / avihammamANe phalagAvayAdi kAlovaNIte kaMkhejja kAlaM jAva sarIrabheo-tti bemi / (393) "zarIrano nAza karavo" e kharekhara, saMgrAyana Toca che. (e vakhate je nahi muMjhAya) ne muni nakI saMsArano pAra pAme che. mATe munie aMtakALe parIpahAthI nahi DaratAM lAkaDAnA pATIAnI mAphaka acaLa rahIne mRtyukALa AdatA aNasaNa AdarI jyAM lagI A zarIrathI jIva jUdo paDe, tyA lagI maraNakALane icchatA rahe. (373)
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana sAtamuM. [107 BHAI . 8 piOO VIO REAMINATIONAL mahApArijJAkhyaM saptama madhyayanam. (idaM saptodeza madhyayanaM vyavacchinam) adhyayana sAtamuM mahAparijJA. Ji Ji Cheng Cheng Zhang Zhang Zhang Xian Chang Bing Da Ji Ji Xuan Guan Zhuang Zai Xian Zai Chang Chang Huan Song Fa Tuo Tuo Zhuang Chang Di Kuang Kuang Kuang Kuang Bing Ji Ji Ji Qian Kuang Kuang Kuang Kuang Kuang Kuang Kuang Kai Bang Kai Bing Xu An Kuang Kuang Kuang Kuang Kuang Sheng Bing Huo Bing Bai Tuo Wang Wang Wang Wang Bing Chou Chou Jian Hao Bing Zhu Xu Qi Zhuang Gong Chou Qian Lian Qi Huan Xu Xia 4 (sAta uddezanuM A adhyayana vicchinna thayu che. kerake evaM kahevAya che ke zrImAn devaddhigaNie jyAre A sUtra pustakapara lakhyuM tyAre te adhyayanamAM keTalIka camatkArika vidyAo jenA tenA hAthe jAya to lAyanA badale geralAma thavAnA vadhu saMbhava rahe ema dhArI te lakhatuM baMdha rAkhyu. game tema hoya paNa ApaNA kamanazIve Adhu uttama adhyayana vicchi nna thayuM che, tethI ApaNane atizaya aphazopa jAhera karyA zivAya vIjo upAya rahyA nathI. ] bhASAMtara kartA. FOR PAKIST ANNovi-PHiramr TISonam + SA THAVA 1ERE 4
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ [108 bhAcArAMga-mULa tathA bhASAntara. vimokSAkhya-maSTama madhyayanam, (prathama udezaH) se bemi samaNunnassa vA asamaNunnarasa vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vatthaM vA pahiggahaM vA pAyapuMchaNaM vA No pAejjA No nimaMtejjA No kujjA veyAvaDiyaM paraM ADhAyasANetti bemi / (394) "dhuyaM cetaM jANejjA asaNaM vA jAva pApapuMchaNaM vA labhiyA, No labhiyA, bhujiyA, No bhuMjIyA, paMthaM viyattuNavi ukamma." vibhattaM dhamma jhosemANe samemANe valemANe pAejjAvA NimaMtejjAvA kujjA veyA adhyayana AThamuM. vimokSa. pahelo uddeza. (kuzIla parityAga.) hu~ kahuM chaM ke munie ruDA vepavAlA ? athavA narasA vepavAlA 2 asaMyatine atizaya AdaravaMta thaine * azana, pAna, khAdima, svAdima, vastra, pAtra, kaMbaLa, ane pAdapuMcchana 3 ApAM nahi, ApavA mATe nimaMtraNa kara nahi, ane temarnu vaiyAvRttya4 ka nahi. [394] / te asaMyatio kahe ke " he munio tame nakI karI mAno ke tamane azanAdi maLyuM hoya athavA na maLyuM hoya, tame te khAI hoya athavA na khAI hoya, to paNa tamAre amAre tyAM Ava. kadi ADo mArga hoya athavA vaccamAM kaMDa ? svamatI-pAsatyA pramukha. 2 paramatI-zAkyAdi. 3 rajoharaNa, 4 cAkarI * bhanna, pANI, mevo, mIrAi-A artha hareka ThekANe samajI sevo.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana AThamuM. vaDiyaM paraM aNADhAyamANe-tti bemi / (395) iha megesi AyAragoyare No suNisaMte bhavati / te iha AraMbhadrI aNuvayamANe, "haNapANe" ghAyamANe, haNato yAvi samaNujANamANe, aduvA adinna mADyaMti, aduvA vAyAo vippauMjaMti; taMjahA, asthi loe, Natthi loe, dhuve loe, adhuve loe, sAdie loe, aNAdie loe, sapajjavasite loe apajjavasite loe sukaDe-tti vA dukkaDe-tti vA, kallANe-tti vA, pAve-ti vA, sAdhU-tti vA asAdhU-tti vA, siddhI-tti vA, asiddhI-ci vA, Nirae-tti vA, anirae-ti vA (396) munA ghoya, topaNa te orlaMgIne padhAra " e rIte volIne jUdA dharmane pALanAra teo AvatA thakA ke jatA thakA kai Ape ke ApavA mATe nimaMtraNa kare athavA kaMi vaiyAratya kare to te kabula kara nahi. kiMtu jema bane ma alagA rahe keTalAekAne' AcAra saMbaMdhI pAvatanI mAhitI hotI nathI tethI teo AraMbhanA arthI thaine paradharmionA vacanonI nakala karIne " jIvone mAro" evaM kahI vIjA pAse jIvone marAve che, ane jIvanA mAranArane ruDaM jANe che, athavA aNadIdhelaM letA rahe che, athavA aneka prakAranA nIce mujaya vAkyo bole cha:-eka kahe che "loka cha" vIjAre kahe che "loka nayI." eka kahe cha "loka nizcala che" vIjA kahe ke "caLa [pharato] che." eka kahe che "loka Adisahita che, " vIjA kahe che "anAdi che. eka kahe cha "lokatuM aMta cha," pIjA kahe che "nathI." eka kahe che "e ThIka karyu," vIjA kahe che "e khoTaM pharyu." eka kahe che "e kalyANa che," mIjA kahe cha "e pApa che." eka kahe cha A sAdhu che," vIjA" kahe che "e asAdhu che." eka kahe che "siddhi che," bhIjA kahe cha " siddhi nathI." eka ko che "naraka che," vIjA kahe che "naraka nayI." [396] 1 pAsatyA bagerene. 2 nAstika. 1 bhUmoLayAdI.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. " jamiNaM vippADavannAM " mAmagaM dhammaM " pannavemANA, etthavi jANaha - amhA / evaM tesiM No suakkhAe supannate dhamme bhavati, se jahetaM bhagavayA patreodataM AsupaNNaNa jANayA pAsayA / aduvA guttI vaugoyarassa - tibemi / [397] savvattha samayaM pAvaM / tameva uvatikamma' / esa mahaM vivege viyAhite / [398 ] gAme aduvA raNe, NeNa gAme Neva raNe, dhamma- mAyANaha pave -- ditaM mAhaNeNa maImayA (699) jAmA tiNNi udAhayA, jesu ise AriyA saMbujjhamANA' samu dviyA / ( 400 ) 1 vyavasthitohamitizeSaH 2 vratavizeSAH ete je potapotana dharma vatAvatA rahe che temane mATe uttara ApavAne eTaluM jANavuM basa che ke "tamAruM bolavaM akasmAt [ hetuvinAnuM ] che." e rIte te ekAMta vAdiono dharma zighra buddhizALI sarvajJa sarvadarzI bhagavAna vIra prabhuna kahelA dharmanA mujaba kharekhara rIte kahelo ke jaNAvelo siddha thato nathI. ( mATe samartha munie paravAdIone bAdamAM jItIne yathArtha uttaro devA ) asamartha sunie mauna rahe. [397 ] - ( paravAdione zaruAtamAM sunie kahe ke ) vadhAyAmAM pApa rahetuM che, 2 DuM tene choDA varttachaM, e mA viveka jANavo, [198] buddhizALI 4 mahAna vIra prabhue ka che ke ( viveka hoya to ) gAmamAM rahetAM paNa dharma che ane aTavImA rahetA paNa dharma che. [ viveka hoya to ] gAmamAM raheta paNa dharma nadhI ane aTavImAM rahetA paNa dharma nathI. [399] . [ vaLI te bhagavAne] traNa yAma [ mahAvrata ] batAnyA che; jeomAM A A ya pratibodha pAmIne taiyAra thayA che. [400 ]. 1. sadA upayogavaMta. 2 kAraNake vathAo pApa kare che. 3 mukAbalA-taphAvata Distinction 4. kevala jJAnavAn 5 kAine homa " evaM bolanAra.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'adhyayana AThamuM. [111] je NivvutA, pAvehiM kammehiM ANiyANA te viyAhiyA / (401) urdU adhaM tiriyaM disAsu savvaMto savyAvaMti ca NaM pADiyakI jIvehiM kammasamAraMbhe NaM / (402) / taM parinnAya mehAvi Neva sayaM etehiM kAehiM daMDaM samAraMbhejjA, NevaNNe etehiM kAehiM daMDaM samAraMbhAvejjA, nevanne kAehiM eehiM daMDaM samAraMbhaMtevi samaNujANejjA / (403) jeyane etehiM kAehiM daMDaM samAraMbhAta tesipi vayaM lajjAmo / (404) taM pariNAya mehAvI taM vA daMDaM aNNaM vA daMDaM No daDaMmI daMDaM samAraMbhajjAsi tibemi / 405 1 pratyekaM jeo nita [krodhAdika maTavAthI zAMta ] thayA che te pApanA kAmI . alagA rahenAra kahyAche. [401] ___ ucanIce, trichu, ane saghaLI dizAo tathA vidizAAmAM, sarva prakAre jIvAmAM darake jIvadITha karma samAraMbha rahelo che, [402] tene ruDI rIte samajI karIne, maryAdAvaMta munie pAte e pRthvIkAyAdika jIvono AraMbha na karaco, vIjAvatI na karAvavo, ane jeo karatA hoya temane ruDA paNa na gaNavA. [403] [munie vicAra ke ] jeo e jIvono AraMbha kare che tenAdhI paNa ame zaramAie chIe. [404] * ema ruDI rIte jANIne maryAdAta ane AraMbhathI bIhItA munie te AraMbha athavA vIjA AraMbha nahi pharavA. [405] /
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ [112] bhAdhArAMga-mULa tayA bhASAntara, dvitIya uddeza.] se bhikkhU parakkameja vA, cidvajja vA NisIejja vA tuyadejjara vA susANaMsi vA, sunnAgAraMsi vA, giriguhaMsi vA, rUkkhamalaM si vA, kuMbhArAyayANasi vA, huratthA vA kahiMci viharamANaM taM bhikkhU uvasaMkamitu gAhAvatI bUyA, "AusaMto samaNA! ahaM khalu tava aTAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapuMchaNaM vA pANAI bhutAI jIvAiM sattAI samAralaMbha samuddissa, kIyaM pAmijaM acchejjaM 2 aNisaTuM amihaDaM AhaTTa vetami, AvasahaM vA samussiNAmi, se bhuMjaha vasaha / " (106) AusaMto samaNA? bhikkhu taM gAhAvati samaNasaM savayasaM saMpa 1 tvagvarttanavidadhyAt. 2 aparasmA duddhArya gRhItaM.3 AcchedyaMmAcchidya gRhItaM. 4 vitarAmi. 5 saMpratyAcakSIta. bIjo uddeza. [akalpanIya parityAga] muni, zmazAnamA athavA sUnAM gharamAM athavA parvatanI guphArmA athavA 'jhADanA mULamAM athavA kuMbhAranA gharamA pharato hoya ubho hoya athavA sUto hoya athavA bAhera kyAM paNa vicarato hoya, tene joi koi gRhastha, pAse AvI kahe ke "he AyuSyamAn muni, huM tamArA sAraM asana pAna khAdima svAdima vastra pAtrakaMvala tathA pAdapucchana, mANionA AraMbhathI vanAvIne athavA vecAtAM laine athavA UdhAre ANIne athavA koi pAsethI jhuMTAvI laine athavA vIjAnA hovA chatAM temanI rajA lIdhA zivAya athavA mArA gherathI lAvIne tamone ApuMcha athavA tamArA sAraM makAna caNAbUddhaM ke samAraMchaM. mATe tamo khAo ane raho. "[406] he AyuSyamAn sAdhuo ? te munie te potAnA jANItA athavA mitra gR 1 smazAnamA sthavira kalpIne rahe, na ghaTe mATe tevA pada jinakalpI mATe nA jANavA ema TIkAkAra jagAve .
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana AThamuM. [113] DiyAikkhe 1 "AusaMbho gAhAvai? jo khalu te vayaNaM ADhArAme, No khala te vayaNaM parijANemi, jo tumaM mama aAe asaNaM vA [4] vatthaMvA [1] pANAI vA [4] samArava, samudissa kIyaM pAmicaM acchejja aNisaTuM abhihaDaM AhaTTa veesi, AvasahaM vA samurisaNAsi / se virato Auso gAhAvatI! eyarasa akaraNayAe / [407] se bhikkhU parakameja vA jAva huratthA vA kahiMci viharamANaM taM bhikkhuM uvasaMkali-tu gAhAvatI AyagayAe pehAe asaNaM vA (4) vatthaM vA (4) pANAI (8) samAraMbha jAva AhaTTa veti AvasahaM vA samussiNAti taM sikkhU parighAsiuM, taM ca bhikkhU jANejjA saha saM. maiyAe paravAgaraNeNaM apNesiM vA soccA "ayaM khalu gAhAvatI mamaTTAe asaNaM vA (4) vatthaM vA (4) pANAI (4) samAraMbha jAva eti AvasahaM vA samussiNAti" taM ca bhikkhU saMpaDilehAe AgamettA 2 ANavejjA aNAsevaNAe-tti bemi / (408) 1 saMpratyAcakSIta 2 jJAtvA. hasthane A rIte kahe,." he AyuSyamAn gRhastha, huM tAraM e volavU kabula kara to nadhI ane pALato nathI. mATe zA sAraM tuM mArA mATe AraMbhAdika karIne va. strAdikanI khaTapaTa kare che athavA makAna caNAve che? he AyuSyamAn gRhastha, hu~ e bAvato na karavAnA lIdhe to tyAgI thayo I. [407] ___muni smazAnAdikamA pharato hoya ke bAhera kyAM paNa vicarato hoya tene joine te munine jamADayA koi gRhastha potAnA manayAM dhAraNA rAkhI te muninA sAru AraMbhAdika karIne AhArAdika Ape athavA makAna caNe, evAmAM te munine potAnA buddhibaLe athavA tIrthakara deve batAvelA mArgathI khabara paDe athavA te gRhastha nA sagA vahAlAnA pAsedhI ' sAMbhaLyAthI khabara paDhe ke " A gRhastha mArA mATe AhArAdika nIpajAvI mane ApayA cAhe cha athavA makAna caNe che" Ama thanAM te munie pUrI tapAsa karIne te vAvata jANIne te gRhaspane manAi pADavI ke I AhAra ke makAna vAparayAno nadhI. [408]
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ {114 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. bhikkhaM ca khalu puTA vA apuTThA 2 vA je ime Ahacca gaMthA" phusaMti se haMtA "haNai khaNaha chiMdaha dahaha payaha Alupaha vilupaha sahasAkareha vipparA musaha" / te phAse pudo dhIro ahiyAsae aduvA AyAragoyara-mAikkhe takiyANa-maNelisaM, aduvA vaiguttIo goyarassa aNupuvveNa samma paDilehAe, Ayagutte / buddhehiM eyaM paveditaM / se samaNane asamaNannassa' asaNaM vA [] vatthaM vA [87 no pAejjA no nimaMtejA no kujjA veyAvaDiyaM paraM ADhAyamANetti bemi / (410) 1 pRSTvA vA 2 apRSTvA vA 3 gAthApatayaH 4 AhRtya DhaukayitvA graMthAt mahato dravyavyayAt 5 upatApayaMti 6 kSaNata 7 anIdRzaM tarkathitvA 8 pArzvasthAdeH koi gRhastho munine pUchI athavA nahi pUchIne moTaM kharaca karI AhArAdika vanAvI muni AgaLa dhare te muni azuddha jANI na lye eTale teo tape ane kadAcI mAre athavA bole ke "A sAdhune mAro, kUTo, kApo, vALo, pacAvo, lUTo, jhUTo, pUruM karI gho, vadhI rIte satAvo. " AvA saMkaTamAM AvI pahatAM dhIra -munie cadhuM sahana kara; athavA purupa vizeSa vicArIra sarasa rIte sAdhunA AcAra kahI vatAvavA; athavA mauna dharI Atmagupta [sadA upayogI ] dhaine gocarInI anukrame ruDI rIte zuddhi karatA rahe. ema jJAnioe kaheluM che. [409] saMvigna munie AdaravAna thaine asaMvigna purupane AdhAra tathA vastrAdika ApavAM nahi, te saMbaMdha mAgaNI paNa na karavI ane tenu veyAvRtya paNa na kara, ema hu~ kahuM cha. [410] 1 vakhate rAjAdika hovAthI 2 sAmA purupanA svabhAva vigaire yogyatAnI vicAra dArI.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana AThamuM. [11] dhamma-mAyANaha paveiyaM mAhaNeNa matimayA; samaNunne samaNunnarata asaNaM vA () vatthaM vA (1) pAejjA NimaMtejjA kujA veyAvaDiyaM paraM ADhAyamANetti bemi / (411) tRtIya udeza:] majjhimeNaM vayasA egesaMbujjhamANA samudbhitA / (412) seoccA medhAvI vayaNaM paDiyANaM nisAmittA' / (413) samayAe dhamme AriehiM pavadite / (414) te aNavakrakhamANA aNativAemANA apariggahamANA No pariNAhAvaMti' savvAti ca NaM lAgasi / NihAya daMDaM pANehiM pAvaM kamma 1 samatA mAlaMbeta itizeSa : 2 na parigrahavaMta - buddhimAn mahAna mahAvIra prayue kahelo dharma samajo. savigna munie saMvigna munine AhAravastrAdika AdarapUrvaka ApAM te saMbaMdhe nimaMtraNa paNa kara, ane temanI cAkarI paNa karacI, ama hu~ kahUMchaM. [411] trIjo uddeza. khoTI zaMkA nivAraNa madhyama vayamA keTalAeka jIva pratibodha pAmI dIkSA le che. [412] catura puruSe paMDitAnA vacana sAMbhaLI tarA avadhArIne [samatA rAkhavA] Arya tIrthakaradevoe samatAe dharma bhASyo che. 414] dIkSita guniyo kAmabhaganI abhilApA choDIne koi jIvanI paNa hiMsA nahi karatA thakA nayA phazo paNa parigraha nahi dhArata makA AkhA jagatmA niHpa
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ [116] AcArAga- mULa tathA bhASAMtara. akuvvaimANe esa mahaM agaMthe viyAhie, oe jutimassa kheyanna a 3 uvavAyaM cavaNaM ca NaccA / [ 415] rigilAyamANehiM (416) oe dayaM dayati [17] je saMnihANasatyassa' kheyanne se bhikkhU kAlaNNe bAlaNe, mAyANNe, khaNayaNNe viNaya samayagNe pariggahaM amamAyamANe kAleguDAi AhArovacyA dehA, parIsaha pabhaMgurA / pAsahege savbidiehiM pa apaDine duhao cheta NiyAti / [ 418 ] taM bhikkhu sIyaphAsapariveyamANagAyaM uvasaMkamittu gAhAvaI 1 cutimataH saMyamaraya khedajJonipuNa ityartha: : sayamasya rigraha thAya che. prANionI hiMsA choDIne pApanA kAma nahi karatA thakA teo mahoTA nirbaMtha kahelA che. evA sunio rAgadveSa choDIne oja eTale ekarUpa vanyA thakA saMyamanA jANanAra thA, devatAone paNa janyamaraNa thatAM jANI pApano parihAra kareche. [415] zarIra AhArathI va che ne Take che, chatAM parIpaho [saMkaTo] AvatAM tenuM vaLa ghaMTe che. juo banAeka kAtara jano [ vyasanI manuSyo -Men whose organesre failing] pariSahothI saghaLI iMdriyo narama paDatAM asamartha banatA rahe che. [416 ] parAkramI puruSa parIpo paDatAM paNa dayA choDatA nathI. [417] je muni saMyamamAM kugala hoya teja muni, kALa? vaLa mAtrA kSaNa vinaya tathA samayanA jANa jANavA. tevA muni parigrahanI mamatA choDIne TAimasara kriyAo karatA thA atijJa eTale nidAnarahita thaine rAgadveSa banne vAju kApatA thakA ruDI rIte saMyama mArgamA cAlyA jAya che. [418] tevA sunituM zarIra vakhate tADhathI dhrujatuM ya tevAyAM koi gRhastha kahe 1 kALAdi padono artha lokavijayanA pAMcamAM udegamAM phuTanoTamAM Aye h B.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana AThamuM. [117 bUyA :-" AusaMto samaNA, No khalu te gAmadhammA? ubbAhaMti ? " AusaMto gAhAvai, No khalu sama gAsadhammA ubbAhaMti, sIyaphAsaM No khalu ahaM saMcAesi ahiyAsittae / No khalu me kappati agaNikAyaM ujjAletae vA pajjAlettae vA kAyaM AyAvettae vA payAvettae vA, aNNesiM vA vynnaae| (419) siyA se evaM vadaMtassa paro agaNikAyaM ujjAletA ejjAlettA kAyaM AyAvejjA vA payAvejA vA / taM ca bhikkhU paDilehAe AgamettA ANavejjA .aNAsevaNAetti besi / (420) - - - - [caturtha uddezaH] je bhikkhU tivatthehiM parivasite pAyacautthehi tassaNaM No evaM 1 viSayAH 2 pAtracaturthaiH ke "he AyuSyamAn zramaNa tamane kAma to pIDatA nathIne ? " tyAre munie tene kahe ke " he AyupyamAn gRhastha, mane kaMi kAma pIDato nathI, kiM tutADha vAyache te hu sahI zakato nathI, veNI zarIra kaMpe che ; mAre kaMi ani salagAvavo ke vALavo kalpato nathI. nemaja senA pAse zarIrane tapAva_ kara athavA vIjAne tema karavA kahevU paNa kalpatuM nathI." [419] kadAca sunie ema kahyAthI gRhastha pote agni saLagAvI munituM zarIra tapAve to munie te saMbaMdhI hakIkata jANIne tene manAi pADavI ke mAre e ani sevavo yukta nathI. [420] navAjAne tema karayA kahalAyI. negala senA pAra kapa che / mAre kI cotho uddeza. [munie kAragayoge vehAnasAdi vAla maraNa paNa karavA.] je sAdhune pAtra ane traNa vastra hoya tene etro vicAra na thAya ke mAre 1 jinakalpIne. - -
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. bhavati "cautthaM vatthaM jAissAmiga se ahesaNijjAiM vatthAI jAejjA, ahApariggahiyAI vatthAI dhArejjA, no dhovinjA, no raejjA, no dhottarattAI vatthAiM dhArejjA, apaliuMcamANe gAmaMtaresu, omcele| eyaMkhu vatthadhArista sAmaggiyaM / (421) ___aha puNa evaM jANejjA;-uvatikaMte khalu hemaMte, gimhe paDivanne adhAparijunnAiM vatthAiM parivijjA; aduvA saMtaruttare, aduvA omacele, aduvA egasADe, aduvA acele, lAghavIyaM AgamamANe / tave se abhisamannAgae bhvti| jameyaM bhagavayA paveditaM tameva abhisameccA savvato savvattAe samatta-meva samabhijANiyA / (422) 1 yadipunaH kalpatrayaM na syAt tadA 2 agopayan 3 aparahemaMtasthiItisahiNanitutAni pratyupekSayan bibharti, 4 kacit prAvRNoti kvacit pArthavarti bibharti co, vastra joize. jo traNa vaha na hoya to sUjhatI vastra yAcavAM ane jevAM jaDe tevAM paherakhAM, vastra dhovAM ke raMgavAM nahi2, dhoelA ke raMgelAM paheravAM nahi, gAmAMtare jatAM vastra saMtAThavA nahi ane e rIte halakAM vastra rAkhavA. e vastradhArI munino AcAra che. [421] have jyAra muni ema jANeke zIyAlo gayo have unALo veTo tyAre jUnAnUnAM vastra paraThavI nAkhavAM athavA (vakhate unALAmAM paNa kSetrAdiyoge tADhanA saMbhava hoya to] koi barasate pAse rAkhavAM athavA traNamAthI eka paraThavI dai ve paharevAM athavA ve paraTavI eka paherakhaM athavA tAha TaLatA vadhAM chAMDapAM. kAraNa ke e rIte upakaraNarnu lAghava [ ochApaNU] prApta thAya che. Aga karatAM tapa karakheM gaNAya che. je e vadhu bhagavAne bhAjyu taneja jANIne vastrasahitapaNAnAM tathA dasahitapaNAmAM jema vane tema sarakhApazuja jANatA rakheM. [422] 1 sAdhune levA ghaTe evA. 2 sthavirakalpA varSAdi kAraNe vastra dhura kharA. jinakalpI na dhue. 3 arthAta saMtADavAnI jarura na paTe evAM halakAM vastra paheravA 4 chAMDI ApavAM.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana oThamuM. [119] jassaNaM bhikkhassa evaM bhavati puTTho khalu ahamaMsi, nAla mahamasi sIyaphAsaM ahiyAsittae, se vasumaM savvasamaNNAgayapatrANeNaM appANeNaM kei akaraNAe Avahe, tavassiNo hu ta seyaM jaM sege viha mAdie' / tatthavi tassa kAlapariyAe / seci tattha viaMtikArae / ictaM vimohAtaNaM hiyaM suha khamaM NisseyasaM ANugAmiyaM tti bemi / 423) 1 AdadyAt 2 vehAnasamaraNakatIpi 3 vyaMtikArakA'ta : kriyAkArakaH je sAvanA manamAM evo vicAra upaje ke " huM uparsagamAM sapaDhAyochu, hUM tAki upasargakhamI zakato nathI ? " tyAre te saMyamI sAdhue jeya bane tema samajavAna thaine akAryamA ra pravRtti na karatAM vehAnasAdika maraNe makhaM uttama che. tyAM paNa tenA kAlaparyAyaja cha (eTale jema bhaktaparijJAdika 4 kALaparyAyavAlA maraNa hita katI che tema e behAnasAdi maraNa paNa hitakatAja che. ] tevI rIte maranArA paNa muktie jAya. che. e rIte e vehAnasAdika maraNa paNa moharahita puruSonuM kRtya che, hitakattI che, sukha karttA che, vAjavI che, karma khapAvanAra che, ane bhavAMtare tenuM puNya cAlI zake che. [423] * 1 Adizabde strI vagerenA upasargo sevA 2 maithunAdikamAM. 3 vehanata maraNa eTale AkAzamAM cAlI makhaM Adi zabdayI jhapApAta vigere maraNa levA. 4 bhakta eTale bhojana tenI parijJA eTale tyAga teNe karI maratuM eTale aNasaNadha maraM te vigere. 5 varakhatanA anukramavALA.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ [122] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. karaNAe / (427) AhaTTa parinna, ANakhessAmi, AhaDaM ca sAtijjissAmi (1) AhaTTa parinnaM, ANakkhessAmi, AhaDaM ca No sAtijissAmi (2) AhaTTa parinnaM, No ANakkhessAmi, AhaDaM ca sAtijjissAmi (3) AhaTTa pariNaM No ANakhessAmi, AhaDaM ca No sAtinjissAmi (4) evaM se ahAkihiya meva dhammaM samahijANamANe saMte virate susamAhitalese / tatthavi tarasa kAlapariyAe / se tattha viaMtikArae / iccetaM vimohAyataNaM hitaM suhaM khamaM NisseyasaM ANugAmiyaM-ti bemi / (428) 1 karaNAya-tadupakArAya ( sa bhikSuH prakalpaM pAlayan bhaktaparijJayA prAmAnapi jahyAt napunaH prakalpa khaMDayoditi zeSa) 2 parijJAM 3 anveSayiSyAmi. tavA munie e potAno AcAra pALatAM bhaktaparijJA nAmanA maraNe karIne prANa javA devA paNa AcAra khaMDavo nahi.] [427] caubhaMgI] I vIjAne mATe lAvIza, vIjAnuM lAvyu paNa khAiza. [1] hu~ vIjA mATe lAvIza paNa vIjA, lAvyu nahi khAuM [2] huM vIjA mATe nahi lAvIza, paNa vIjAe AgalaM khAiza. [3] huM vIjA mATe paNa nahi lAvIza, vIjAnuM lAvyuM paNa nahi khAiza. [4] A rIte jema pratijJA lIdhI hAye temaja kahyA mujava dharmane pALatA thako saMkaTa paDatAM zAMta ane virata vanI sArI le. zyAo dharato thako muni (aNasaNa kare) paNa pratijJA-bhaMga na kare. tema karatAM paNa teno kALaparyAya 1 che. te muni tyAM karmasayano karanAra che, e rIte e vibhAhI puruSAnuM sthAna cha, hitakartA che, sukha katA cha, vAjavI che, karma khapAvanAra che ane enuM sukRta bhavAMtare paNa cAla che, [428] kAlaNyAya paTale cAra varpattI mailevanAyI zarIra ghasI aNasaNa karavaM te.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana AunuM. [ SaSTa uddeza: ] [223] je bhikkhu egeNa vatyeNa parivasiMte pAyavitieNa tassa No evaM bhavai, "vitiyaM vattha jAistAmi " / se ahetaNijjaM vatya jAejjA, aghApariggahiyaM vA vatyaM dhArejA / jAva gimhe paDivanne, aghAparijunna batthaM pariTuvejjA | aduvA egasADe aDuvA acele lAghaviyaM AgamamANe / tave se abhisannAgae bhavai / jaheyaM bhagavayA paveiyaM tameva abhisameccA savvao savvacAe samatta meva samabhijANiyA / (429) se bhikkhU vA, bhikkhuNI vA asaNaMtrA (4) AhAremANe No vAmAo haNuyAo dAhiNaM haNuyaM saMcArejjA AtAemANe, dAhiNAo vA chaTho uddeza. [ dhairyavaMta muni iMgita maraNa' karkhu.) je tAvu pAse pAtrA sAye mAtra ekaja catra hoya, tene ema ciMtA nahi cavAnI ke huM bIjaM va mAgIza ne muni yathAyogya vastra yAce, ane je maLe tenuM pahere; UnALo AvatAM ke parijIrNa bala paraThavI ye athavA te eka catra pare paNa aMte DAMDI karIne vastra rahita yaha nizciMta yAya ema karyAyI tene prApta sthAya che. mADe jema bhagavAne bhASyuM tenena jAgI karIne jema bane tema samapaguM samajatA rahe. [429] sAbu athavA sAcIe, asanAdika AhAra karatAM svAda meLavyA mAThe ve AhArane DAvA gAyI jamaNA gAle na lAvaI ane jamaNAvI DAve na lAvaI. Ama svAda nahi levAyI vaNI paMcAta boLI yavAnI, tathA tapa paNa prApta dhAya mATe jema bhagavAne kau che teneja jANIne jema vane tema samaparaM jANatA raheM. 1 iMgina eTale sAMketika eTake ke ATalA dazamAMja mAre hakha phakhaM eva rAvA agaraNa karIne zarIra chAMDaM te iMgita maraNa kaktaya. 2 tetro abhi lIvela hovAthI.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ [124] AcArAMga-mULa tathA bhApAntara. haNuyAA vAmaM haNuyaM No saMcArejjA AsAemANe / se aNAsAyamANe lAghaviyaM AgamamANe / tave se amisamannAgae bhavai / jaheyaM bhagavatA paveiye tameva abhisamecA savvato savyatAe samatta-meva smbhijjaanniyaa| (430) jassa NaM bhikkhussa evaM bhavati;-se gilANAmi ca khalu ahaM imami samae imaM sarIragaM aNupuvveNa parivahittae, se aNupuveNaM AhAraM saMvadvejjA / AhAra aNupubveNa saMvaTittA kasAe payaNU kiccA samAhiyacce phalagAvayaTTI uTTAya bhikkhU abhinivvuDacce, aNupacisittA gAma vA, Nagara vA, kheDaMra vA, kabbaDaM vA, maDaMbaM vA, padaNaM vA, doNamuha 1 kararahitaM 2 dhULiprAkAraveSTitaM 3 kSullakaprAkAraveSTitaM 4 aItRtIyagavyUtAMtAmarahitaM 5 jaLasthaLa bhedabhinnaMdvividhaM 6 jaLasthaLanigemapraveza [430 je munino evo abhiprAya thAya ke hu~ A vakhatamA have A zarIrane kriyAnA kramamAM dharatAM thakAM azakta thAUM chu, te munie anukrame AhArane ghaTADavo, ane tema karIne kapAyo pAtalA karI zarIrathI thatA vyApAro niyamIne phaLakanI mAphaka rahetA thakAM rogAdika AMvI paDatAM taiyAra thai zarIranA saMtApa thI rahita thai dhairyadharI iMgita maraNa kara. te A rIte ke gAma, nagara, kherDakasabo, pragaNo, pATaNa, vaMdara, Agara, Azrama, yAtrAsthaLa, vyApArasthaLa, ke rA 1 rogAdika dhavAthI athavA lukhA AhArathI zarIra kSINa thai javAthI, 2 AvazyakAdika kriyAomA 3 chaTa aThamAdikrame, nahi ke vAra varpanI saMlekhanAnA krame, kAraNa ke mAMdu mANasa kaMi teTalo vakhata TakI zake nahi. 4 jema phaLaka [pATIyuM] kapAnAM ghaDAtAM vadhU sahana kare tema vadhU sahana karatAM thakAM
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana AThamuM. vA, AgaraM vA, AsamaM vA, saMNivesaM vA, Nigama vA, rAyadhANiM vA, taNAiM jAejjA / taNAi jAittA se taM-mAyAe eMgata-mavakkamijjA / egaMta mavakkamitA appaMDe appapANe appabIe appaharae appose appodae apputtiMga paNaya-daga-maTTiya-makaDAsaMtANae paDilehiya [2] pamajjiya [2] taNAI saMtharejjA / taNAiM satharettA etthavi samae ittariyaM kujjA / taM saccaM saccavAdI oe tiNNe chiNaNakahakahe AtItaTTe aNAtIte, cecANa bhiuraM kAyaM, saMvihaNiya virUvarUve parIsahovasagge; assiM visaMbhaNayAe, bherava-maNucinne / tatthavi tassa kaalpriyaae| sevi tattha viyaMtikArae iccetaM / vimohAyayaNaM hitaM suhaM khemaM hisseyasaM ANugAmi 1 svarNAkarAdi 2 tApasAvasathaH 3 yAtrAgatajanAvAsaH 4 prabhUtataravaNigvargAvasathaH jadhAnImA jaine darbha vigere taNakhalA mAgI AvavA. te laine ekAMta sthaLamAM javU. tyAM jai, kIDionAM iMDA, jIvajaMtu, vIja, vanaspati, jhAkaLa, pANI, kIDionA nAgarA,1 lIlaphula, lIlI mATI, tathA karoLiAthI rAhata jamInane ruDI rIte joi puMjI pramArjI, darbha pAtharavA. ane tyAM eve vakhate itvarikara eTale pAdapopagama maraNanA hiMzAve thoDI muzkelIvALU iMgita maraNa karatu. [431] __ satyavAdI parAkramI, saMsArano pAra pAmela, " kema karIza " evI vIkathI rahita, ruDI rIte vastusvarupane jANanAra, saMsAramA nahi phasela, muni jinamavacananA vizvAsadhI bhayaMkara parIpaha tathA upasarga avagaNIne A vinazvara zarIrane chAMDatAM thakAM kharekharuM satya ane dukkara kAma vajAve che. Ama karatAM paNa teno kALaparyAya [saMlekhanA] ja gaNAya che, te muni A sthaLe paNa aMtakriyA kare che. e rIte e iMgiva maraNa vimohI purupornu sthAna cha, hitakartA che, mukhakartA che, vAjavI 1 darakIDIyArAM 2 ahIM sAgArI aNasaNa na lebu kemake te jinakalpIne na saMbhave, - -
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ [126] yaM-ti bemi / (432) AcArAMga mULa tathA bhASAntara. -10/ [ saptama uddezaH ] 1 je bhikkhU acele parivusite. tassa NaM evaM bhavati, cAemi ahaM taNaphAsaM ahiyAsittae, sIyaphAsaM ahiyAsittae, teuphAsaM ahi yAsittae, daMsamasagaphAsaM ahiyAsittae, egatare annatare virUvarUve phAse ahiyAsittae; hiripaDicchAdaNaM ca No saMcAemi ahiyAsittae 2 evaM sa kappati kaDibaMdhaNaM dhArittae / (433) aduvA tattha parakkamaMtaM bhujjo acelaM taNaphAsA phursatI, sIyaphAsA phusaMti, teuphAsA phusaMti, daMsamasagaphAsA phusaMti, egayare annayareM virUvarUve phAse ahiyAseti acele lAghaviyaM AgamamANe / tave se abhisamannAgae bhavati / jahetaM bhagavayA pavediyaM tameva abhisameccA 1 zaknomi 2 hrIpracchAdanaM tyaktuM na zaknomi . che, karma khapAvanAra che ane bhavAMtare enuM sukRta sAthe cAle che [432] sAtamI uddeza. [pAdapopagamana maraNa. ] je sAdhuvArahita [ digaMbara ] hoya, tene evaM thaze ke huM ghAsano sparza khamI zakuMchu, tApa khamI zakuchu, deza ke mazakano upadrava khamI zakuMchu ane bIjA paNa anukUla pratikULa parIpaha khamI zakuMchaM; paNa nama rahetAM lajjA parIpaha khamI zakato nadhI, te sAdhue kaTibaMdha vastra [ colapaTa 2 rAkha.) [ 433 ] jo lajjA jItI zakAtI hoyato acela [vastra rahita] ja raheM. tema rahetA 1 macchara 2 caroTo [apabhraMza ]
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana AThamuM. savvao savvattAe samatta - meva samabhijANiyA / (434 ) jassaNaM bhikkhurasa evaM bhavati:- ahaM ca khalu annesiM bhikkhUNaM asaNaM vA [4] AhaDnu dalaissami, AhaDaM ca sAtijjissAmi [1] jassaNaM bhikkhussa evaM bhavati; - ahaM ca khalu annesiM bhikkhUNaM asaNaM vA. Ahadru dalaissAmi' AhaDaM ca No sAtijjissAmi [2] jarasaNa bhikkhussa evaM bhavati; ahaM ca khalu asaNaM vA0 AhaDTTu no dalaislAmi AhaDaM ca sAtijjissAmi [3] jassaNaM bhikkhussa evaM bhavati; - ahaM ca khalu aNNesiM bhikkhUNaM asaNaM vA0 AhaDDa no dalaissAmi AhaDaM ca No sAtijjissAmi (4) - ahaM ca khalu teNa aghAtirittaNaM adhesaNijjeNaM aghApariggahieNaM asaNeNaM vA * abhikaMkha sAhAmmiyassa kujjA C (127) tRNasparza, tADa, tApa, daMzamazaka, tathA vIjA paNa aneka anukUla pratikULa parISada Ave te sahana karavA. ema karyAIthI lAghava [ alpaciMtA ] prApta pAya che, ane tapa paNa prApta thAya che. mATe jema bhagavAne kahuM che teneja jANI jema vane tema samapaNuM jANatA 'rahe. [434] [cabhaMgI] je sAbunA manane ema dhAya ke huM vIjA sAdhune AhArAdika lAvI ApIza, ane huM paNa vIjAnuM laiza [1]; athavA lAvI ApIza paNa laiza nahi [2]; athavA huM nahi lAvI ApuM paNa lAveluM lar3aza. [3] athavA hu~ vIjA mATe lAvIza paNa nadi ane laiza paNa nahi. [4] [ e rIte caDabhaMgIthI pratijJA kare athavA A pramANe chUTI pratijJA kare ke] mAre mArA khapathI vadhelA yathAyogya jevA maLela tevA AhArAdikathI nirjarAnA arthe sAdharmi muninuM upakArArthe vaiyAvRttya karakhaM. athavA mAruM koi tevI rIte AhArAdika ApI vaiyAvRtya kare te svIkArIza. je mATe evI pratimAthI lAghava prAtpa thAyache. tapa prAtpa thAyache. mATe jema bhagavAne
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. kasAe payaNue kiccA, appAhAro titikkhae; ahabhikkhU gilAejjA, AhArasleva atiyaM / 3 / (440) jIviyaM NAbhikakhejjA, maraNaM NAvi patthae; duhatovi Na sajjejjA, jIvite maraNe tahA / / / majjattho NijjarApehI, samAhi-maNupAlae; aMtobahiM viussajja, ajjhatthaM suddha-mesae / 5 / (441) jaM kiMci bakkame jANe, Aukkhemassa appaNo; tasseva aMtaraDAe, khippaM sikkhejja paMDie / 6 / (442) gAme vA aduvA raNNe, thAMDilaM paDilehiyA; appapANaM tu vinnAya, taNAI saMthare muNI / 7 / (443) kapAya pAtalA karI AhAra gaTAvI [saMkaTa] sahana karato thako jo sAdhu kadAca AhAra vinA bahu ja muMjhAya to tadana AhArano tyAga karI aNasaNa kare athavA samAdhi rAkhavA mATe thoDo vakhata AhAra lai pachI saMlekhaNA calAve. (440) munie aNasaNa karatAM jIvag paNa na icchyuM tema maratuM paNa na iccha. jIcita ane maraNa e vaneyAM AzA na bAMdhavI. kiMtu samabhAdI thai nirjarAnI icchA dharatAM thakAM samAdhi pALyA karavI. aMdaranA [kapAya] ane bAheranA (zarIrAdika) choDIne pavitra aMtaHkaraNa (rAkhavA) cahAbu. [441] (ocityo kaMi roga utpanna thAya to samAdhine icchatA munie) potAnA yama pALavAnA je upAya mAlama hoya te upAya aNasaNanA aMdara karI lai pAdhi meLavI pAchI paNa saMlekhaNA karavI. [442] gAmayAM athavA araNyamAM sthaMDilA tapAzIne tene jIvajaMtu rahita jANIne laM darbhAdi tRNodhI tyAM saMthAro pAtharavA. [443] 1sthaLa.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ [131] adhyayana AThamuM. aNAhAro tuahejjA, puDho tattha hiyAsae; NAtivelaM ubacare, mANussehiM vi hue | 8 | [ 444 ] saMpappagA ya je pANA, je u uDDa-mahe-carA; bhuMjaMte maMsasoNItaM, Na chaNe Na pamajjae | 9| (445 ] pANA dehaM vihiMsaMti, ThANAto Na viumbhame; AsavehiM vivitehi, tippamANo hiyAsae |10| gaMthehiM vivittehiM, AukAlassa pArae; [ 446 ] paggahiataragaM' ceyaM, daviyassa viyANato | 11 | (447) ayaM se avare dhamme, NAyaputtaNa sAhie; 1 ita iMgitamaraNasUtraM pragRhItatarakaM zreSTataramityarthaH saMthArA para AhAra tyAga karI (aNasaNa karI) munie zayana karavuM. aNasaNama je parISada ke upasarga [duHkha tathA saMkaTa ] Upaje te sahana karavAM. bahu manuSyo taraphadhI upasarga thAya to maryAdA ullaMghavI nAha. (AyAmAM no paDaM.) [444] pharatA jaMtuo' pakSio 2, rApadi jaMtuo, mAMsabhakSI prANIo, ane Taarat prANio4 aNasaNamA rahela sunine upadrava kare to sunie hAtha vigerethI temane mArakhaM nahi ane rajoharaNAdikathI zarIra pramArjavaM paNa nahi. [445 ] jaMtuo mAruM zarIra khAe che paNa yArA guNoM nathI khAtA, ema vicA sunie te ThekANethI UThI vIje sthaLe na javaM, Azramo chAMDIne AnaMdayAM ra sarva sahana kara. baLI jUdA jUdA zAstrone sAMbhalatAM athavA jUdI jUdI jAtano parigraha chAMDatAM potAnuM AyuSya pUruM karavu. [446 ] have je saMyamI muni gItArtha hoya tevA muni iMgitamaraNa nAmanuM aNasaNa kare che. te agasaNa ghaNI kaThina rIte levAya chai. (447) 1 kIDio pramukha. 2 gIdhavigere 3 siMhAdi 4 machara jevA. 5 kapAya vigere pApanA hetuo. 6 jaghanyathI paNa navapUrvI hovA joie.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ ASArAMga-mULa tathA bhASAntara AyavajjaM paDIyAraM vijahejA tihA tihaa|12| [448] hariesu Na NivajjejjA, thaMDilaM muNiAra sae; viussajja aNAhAro, puTo tattha hiyAsae / 13 / (449) iMdiehi gilAyaMte, samiyaM Ahare muNI; tahAvi se agarahe, acale je samA hae / 14 / 4(50) abhikkame paDikkame, saMkucae pasArae; kAyasAhAraNaTTAe, itthaMvAvi aceyaNe / 15 / (451) parikkame parikilate, aduvA ciTTe ahAyate; 2 ThANeNa parikilaMte,NisiejjA ya aMtaso 16 / (452) 1 jJAtvA 2 yathAyataH e aNasaNamATe jJAtaputra vIra prabhue ema kahelu che ke te aNasaNasaMsthita munie jAte ja udvartanAdi 1 kriyAo karavI vIjA pAse trividhe triSidhe na karAvavI. (448) lAlotarIkALI jagyAmAM na sUvaM kiMtu nirjIva sthaMDilamAM zayana karaI AhArane tyAgIne je upasargo thatA rahe te sahana karavA. (449) vaLI iMdriyo bahu akaDAya tyAre te iMdriyAne heravI pheravIne AtmAne samAdhimA rAkhavo. kAraNa ka jema tema karatAM paNa je samAdhivaMta rahe che te pavitra ane acala kahelo che. [450] e aNasaNamA niyamita karelI bhUmimAM zarIranA sahaja TakAva mATe jarbu AvavU, vesa, caraNAdika pasAravA vagerA kriyAo karI zakAya che. ane jo koi samartha muni hoya to teNe acetana (nirjIva vastu) mAphaka aDagaja thai rahe. [451] paNa tema nahi karI zakatA munie vezI dezI thAkI jatAM (samAdhinA A 2 ] haraduMpharavU, athavA haratAM pharatA thAkelA munie yatanApUrvaka vesavU, ane ye savAcI thAkI jatAM zayana paNa karavU. [452] 1 udvartana-UThavU, parivartana-pAmuM pherava, ucyAra. kharaca javaM, prazravaNa-pigAra 'karacA javeM, ityAdi kriyAo. 2 karacaraNAdika.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana AThamu. [133] AsINe NelisaM maraNaM, iMdiyANi samIrae; kolAvAsaM samAsajja, vitahaM pAduresae | 17 | [ 453] jao vajjaM samuppajje, Na tattha avalaMbae; tato ukase apANaM, savve phAse ahiyAsae | 18 | [ 454 ] ayaM 2 cAyatatare siyA, jo evaM aNupAlae; savvagAyaNirodhevi, ThANAto Na viubbhame / 19 / [455 ] ayaM se uttame dhamme, vahANassa pagga he; AcaraM paDilehittA, viha e ci mAhaNe / 20 / [456] acittaM tu samAsajja, ThAvaetattha appayaM vAsire savvaso kAyaM, Na me dehe pahA | 21 | ( 457) 1 gaveSayet 2 pAdapopagamamaraNavidhiH 3 anupAlayedityarthaH kAryaH AvA agasaNamAM ujamAla thaelA munie potAnI iMdriyo temanA viSayothI khUba kheMcI levI. avaSTaMbhanA mATe ( aDhelavA mATe ) je munio potAnI pauTha pAchala pATiu~ rAkhne che te suSira hoya to te badalAvI vIjaM leM. (453) kAraNa ke jethI pApa utpanna thAya tenuM avalaMbana na karaM. mATe sarva sadoSa yogothI AtmAne dura karIne sarva parISada tathA upasarga sahevA. (454) ( have pAdapopagama aNasana kahe che ) je muni sarva zarIra akaDAtAM paNa je sthAnamA aNasaNa kareluM hoya te sthAnathI lavaleza paNa na Dage ane e rIte je pAdapopagama aNasaNa pALe te sarvathI adhika kAma jANaM. [455] A aNasaNa sarvathI uttama che, kAraNa ke e pehelA batAvelA bhaktaparijJA tathA iMgitamaraNa e vanne aNasaNodhI muzkela che. [enI vidhi A rIte che] acira eTale nirjIva bhUmi tapAzIne tyAM vezIne e aNasaNa Adara. (456) matalaba e ke acitta sthaMDila athavA phaLaka meLavIne tyAM pote sthita thaM, ane AkhA zarIrane ghosarAvaM. [ pachI parISada ke upasarga thAya to vicArakhaM ke ] mArA zarIramAM parISaha cha ja nahi. -[ zarIra meM mAruM nayI tyAre tenA parIvaha te mAre zenA hoya] (457)
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ [134 AcArAMga-mULa nathA thApAntara. jAvajavaM pIptahA, usagA iti saMkhayA; saMbuDe dehabheyAe, itipanne dhiyAsae / 22 / [458] bhiuresuna rajjejjA, kAmesu bahutarasu viH icchAlobhaMNa sevejja, dhuvaM vannaM sapehiyA / 23 / (459) sAsaehiM NimaMtejjA divyamAyaM Na saddahe; taM paDibujjha mAhaNe, savvaM nUmaM vidhUNiyA / 24 / (460) savva hiM amucchie, AukAlassa pArae; titiskha paramaM NaccA, vimAhanataraM hitaM-ti bemi // 25 // (461) 1 (upasaMhArasUtra) vaLI vicAravaM ke jyAM lagI jIvIza tyAM lagI parIpahopasarga sahebAnA che ema dhArIne "meM zarIrathI jUdo thavA mATe ja zarIrako tyAga karelo che ? " ema vicArI paMDita munie sarva parIpahopasarga sahana karavA. (458) vaLI Ane vakhale kadAca koi rAjAdika tyAM AvI aneka lAlaco vatAva muninuM mana DagAve to paNa munie te kSaNabhaMgura zabdAdika vipayotrAM rAga karado nahi. sadA sthira rahenArI yazakIrti vicArAne munie icchAlAbha eTale" hu~ cakravartI thAuM" e vimare nidAna na karavA. [459] vaLI koi kaTAca zAzvata eTale anargala dravyayI munile nimaMtraNA kare to munie ciMtakg ke mAra gari ja zAzvana nayI mATe e dravya zAzvata zI rIte vana." baLI koi devatA AvI mAyA vatAve te! te paNa mAnavI nahi ; kiMtu sarva jaMjALa dUra karIne he muni, tuM samaja ke e nakkI devamAyAja che. [460] . e rIte sarva vipayomA amUchita thaine munie AyukALanA pAraMgAmI tharbu [upasaMhAra e rItetraNe maraNAsaM utkRSTa titinA sahanazIlatA rahelI hocAdhI svayogyatAnusAre gama te maraNa kalyANakartA cha (461) . . . . . . . . . . . . . . .
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayala navamuM. (135) upadhAnazRtAtya navama madhyayanam prathama uddezaH] ahAsuyaM vadissAmi, jahA se sanaNe bhagavaM uThAya; saMkhAya taMsi hemaMte, ahuNApavvaie rIyatthA 191 462) NocevimeNa vatyeNa, pihissAmi taMsi hemaMte, se pArae AvakahAe, eyaM khu aNudhammiyaM tassa / 2 / (463) 1 jJAtvA 2 rIyatesma-vijahAra ityarthaH 3 nacaivAnena 4 vastradharaNaM . .. .. adhyayana navasaM. upadhAnazru. pahelo uddeza. (mahAvIra svAmino vihAra ) . (he jevU, ) meM jema sAMbhaLyuM che tema kahuM chaM ke zramaNa bhagavAna [mahAvIre dIkSA laine hemaMta rutumA tarataja vihAra karyo. [462] . ... (temane iMdre eka devadUdhya bana apekheM hatuM paNa) bhagavAne nathI vicAryu ke e dalane hu~ ziyALAyAM paherIza. te bhagavAna to jIvitaparyaMta parIpahonA sahanAra hatA. mAtra vadhA tIrthakazelA rivAjane anusarIne temaNe [ iMdre ApalaM] vastra dharyu hatuM, [463]
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ [136] Aca,rAMga-mULa tathA bhASAntara cattArI sAhie mAse, baDhe pANajAiyA Agamma; abhirujjha kAyaM vihAriMsu, AruhiyA NaM tattha hiMsiMsu / 3 / / (464) saMvaccharaM sAhiyaM mAsa, jaM Na rikAsi vatthagaM bhagavaM, acelae tato cAI, taM vosajja vatthaM-maNagAre / 4 / (465) adu porisiM tiriyabhitti, cakkhu-mAsajja aMtaso jhAti; aha cakkhubhIyA sahiyA te', haMtA haMtA 10bahave kaMdisu 5 / (466) sayahiM vitimisehiM, itthIo tattha se parinnAya, 1 Aruhya 2ktayatvAn. 3 atha 4 puruSapramANavIthiM 5 sAvadhAnobhUtvA 6 dhyAyati 7 darzanabhItAH 8 saMhitA militAH 9 DiMbhAH 10 hatvA hatvA 11 zayaneSu-vasaniSu [ bhagavAnanA zarIre dIkSA letI vakhate puSkaLa sugadhi vAsakSepa varSelo hovAyI ] cAra mahinA lagI ghaNA bhramarAdika jaMtuo temanA zarIrane valagatA itA ane mAMsa tathA lohI cUsatA itA. [464] __ bhagavAne lagabhaga tera mahinA lagI te [iMdre dIdheluM] vastra skaMdhapara dharyu hatuM. pachI te vastra chAMDIne bhagavAna vastrarahita aNagAra thayA 465]. bhagavAna sAvadhAna thai purupapramANa mArgane iyosamitithI zAdhIne cAlatA hatA. A ghakhate mAnA pALako temane dekhI bhayabhrAMta thai ekaThA maLI temane lAThamUTha vagereyI mAratA mAratA raDavA lAgatA. [466] __vaLI bhagavAna, gRhastha ane tIrthaMkarodhI seLabheLa thAlI vastimA rahetA tyAre jo khio temane prArthanA karatI to te bhagavAna te strione zubhamArganI argaLAora gaNIne temano parihAra karatA thakA maithuna nahi sevatA. e rIte teo 1 lakaDI-muThI 2 AgaLiyA rupa -vighna karanAra. - -
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana navamuM. ___ [137 sAgAriyaM Na sevai, iti se sayaM pavesiyA' jhAti / / (467) je kei ime agAratthA, mIsIbhAvaM pahAya se jhAti; puTThovi NAbhibhAsiMsu, gacchati NAivattatI aMjU / 7 / (468) No sugara-meta-megesiM, NA bhibhAse abhivAyamANe; hayapuco tattha daMDehiM, lUsiyapucco apunnehiM / / (469) pharusAiM duttitikkhAiM, atiacca muNI parakkamamANe; AghayaNagItAI, daMDajujhAiM muTTijujjhAiM / 9 / (470) gaDhie mihokahAsu, samayaMmi NAyaputte visoge adakkhU; 1 AtmAnaM vairAgyamArgepravizya. 2 hisitapUrvaH 3 atigatya pAte potAnA AtmAne vairAgyamArgamA lAvIne dharmadhyAna dhyAtA hatA. [467] bhagavAna, gRhastho sAthe haLavU maLavU ToDIne dhyAnanimagna rahetA. gRhastho kaI pUchatA to temanA sAthe e vakhate bhagavAna bolatA nahi paNa potAnuM hita saMpAdana karavA cAlyA jatA hatA. sarala svabhAvI bhagavAna e rIte mokSa mArgane anudacatA hatA. [468] bhagavAnane koi vakhANatA to tenA sAthe paNa kazuM bolatA nahi, temaja je puNyahIna anAryo temane daMDAdikathI mAratA ke vALa khecIne duHkha detA temanA tarapha kopa karatA nahi. [evaM pravartana khare evA mahApuruSo ja karI zake che. prAkRta janothI ema vartavu muzkela che. ] [469] baLI bhagavAna, nahi khamI zakAya evA kaThora parIpahonI kazI darakAra nahi karatA ane lokothI thavA nRtya ke gItamAM rAga nahi dharatA; tathA daMDayuddha ke muSTiyuddhanI vAto sAMbhalI utsuka nahi banatA. [470] koi vakhate jJAtanaMdana bhagavAna, strIone parasparanI kAmakathAmAM tallIna thae-' . lI jotA to tyAM rAgadveSarahita madhyasthapaNe rahetA. e rIte evA javarajasta saMkaTo para kazuM paNa lakSa nahi ApatAM jJAtaputra bhagavAn saMyamamAM pravA jatA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ [138] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. etAiM so urAlAI, gacchati NAyaputte asaraNAe / 10 / avi sAhie duvAse sItodaM abhoccA NikkhaMte; egattagae pihiyacce, se ahinAyadaMsaNe saMte / 11 / (472) puDhaviM ca AukkAyaM, teulAyaM ca vAukAyaM ca. paNagAya bIyahariyAI, tasakAyaM ca savvaso NaccA / 12 / " eyAiM saMti" paDileha, cittamaMtAI se abhinnAya; parivajjiyANa viharitthA, iti saMkhAe se mahAvIre / 13 / (473) adu thAvarA tasattAe, tasajIvA ya thAvarattAe; aduvA savvajoNIyA sattA kammuNA kAppiyA puDho bAlA // 14 // (474) bhagavaM ca eva-mannesI, sovahie hu luppatI bAle; hatA. [471] bhagavAne dIkSA lIdhA agAu lagabhaga ve varSathI thaMDaM pANI pI chADaMyu hatuM. e rIte teo ve varSa lagI acitta jaLa pItA thakA ekatvabhAvanA bhAvatA kapAyarupa agni upazamAvIne zAMta vanyA thakA tathA samyakatvabhAvathI bhAvita rahetA thakA dakSita thayA. [470] bhagavAna, pRthvI, jaLa, agni, vAyu, sevALa-vIja-lIlotarIrupa, vanaspati, tathA trasakAya e vavAne " chatA " ane " samavi cha " ema gaNIne tenA AraMbhano parIhAra karI vicaratA. [473] vaLI sthAvara jIvo karmAnusAre bhavAMtare trasarupe paNa UpajI zake che ane basa jIvo sthAvararupe paNa Upaje che. athavA rAgadvepa sahita sarva jIvo karmAnusAre saI yoniomAM UpajatA rahe che. [ ema saMsAranI vicitratA rahelI che evaM bhagavAn vicAratA] [474] ane ema bhagavAna mahAvIradeve vicArIne jANyu ke upadhisahita / ajJAnI 1 upavi-upAdhi-te ve prakAranI che dravyopadhi tathA bhAvopadhi.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana navak, [139 kammaM ca savyaso NacA, taM paDiyAikkhe pAvagaM bhagavaM 115 // (475) duvihaM saMmecca mehAvI, kiriya-makkhAya maNelirsa NANI; AyANasoya-mativAya, soya jogaM ca savvasoNaccA / 16! (476) ativAtiyaM aNAurTi', saya-sannarsi akaraNayAe; jassi thio parinnAyA savvakammavahAu se adakkhU 17 // (477) ahAkaDaM na se seve, savvaso kammuNA baMdhaM adakkhU; jaMkiMci pAvagaMbhagavaM, taM akuvvaM viyarDa bhujitthA; // 18 // (478) 1 atipAtika nirdoSAM 2 ahiMsAM "Azritya." itizeSa:: 3 adrAkSIta. jIva karmothI baMdhAya che. mATe sarva rIte karmone jANIne te karmo tathA tenA hetu pApane bhagavAna tyAga karatA hatA. [475] te jJAnavaMta buddhimAn bhagavAne ve prakAranA karmI tathA tenA Avava.nA mArga, hiMsAnA mArga, tathA yoga 2 e vadhu jANIne saMyamanI atyuttama kriyA kahelI che.. vaLI te bhagavAne pavitra ahiMsAne anusarIne potAne tathA vIjAone pApamA paDatA aTakAvyA. ane te bhagavAne sIone sarva pApanI mULa tarIke jANIne tyA-' gI che mATe kharevara te ja bhagavAna paramArthadarzI hatA. [477] te bhagavAn , AdhAkarmAdika dUSita AhArathI sarva rIte karma baMdhAtA dekhIne tevo AhAra sevatA nahatA. ema je kai pApanA kAraNa che te. baMdhAne chAMDIne bhagavA-- na zuddha AhAra karatA hatA. 478 / 1 iryApatyaya karma tathA sAMparAyika karma vartamAna bhAvI karmo (Jacobi) Present and future Karmans. 2 mana vacana kAyarupa.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ [140 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara No sevatI ya paravatthaM, parapAe2 vi se Na bhujitthA; pariyajjiyANa omANaM, gacchati saMkhaDiMasaraNAe / 19 / (479) mAyanne asaNapANassa, NANugiddhe rasesu apaDinne; acchipi No pamajiya, Noviya kaMDUyaye muNI gAyaM / 20 / (480) appaM tiriyaM pehAe, appaM piTTao va pehAe; appaM vuie paDibhANI, paMthapehI care jayamANe / 21 / (481) sisirAMsa addhapaDivanne, taM vossajja vattha-maNagAre; pasArittu bAhU parakame, No avalaMbiyA Na kNdhNsi.22|| (982) 1 pradhAna parakIyaM vA yastraM 2 parapAtrepi 3 bhuMkte 4 apamAnaM 5 pAkasthAmaM 6 alpazabdotrAbhAvavAcI. - vaLI parAyuM vastra aMge nahi dharatA; parAyA pAtramA paNa te nahi jamatA; ane apapAnane nahi gaNatAM ahIna bhAve rasoikhAnAomA AhAra yAcavA jatA hatA. [479] vaLI teo niyamita azanapAna vAparatA; rasamAM Asakta na thatA; tathA rasa mATe pratijJA paNa nadi bAMdhatA; kiMbahunA kharaja maTADavA mATe kharaDatA paNa na hatA. 480] bhagavAna vihAra karatA ADaM ke pUMThe alpa jotA arthAt jotA nahi rastAmAM alpa volatA arthAta volatA nahi. kiMtu mArga jotA thakA yatnavaMta thainalyA jAtA hatA. [481] ___ bhagavAna vIje varSe jyAre ardhI zizirarutu veThI tyAre te [iMdradatta] vakhane chAMTI daine chUTa bahuthI vihAra karyA jatA. [arthAt] tAhanA mATe vAhune saMkocatAM [nahi.] tathA skaMdha upara paNa vAhu dharatA nahi. [482]
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana navamuM. (141) esa vihI aNukato, mAhaNeNa maimayA; bahuso appaDinneNa, bhagavayA evaM riyaMti tti bemi / 23 / [483] [dvitIya uddezaH cariyAsaNAI sejjAo, egatiyAo jAmo bhaiyAo; Aikkha tAI sayaNA, saNAiM jAiM sevitthA se mahAvIro 191 [484] 1 ayaMca zloka zciraMtanaTIkakAreNa na vyAkhyAtaH sUtrapustakeSu tu dRshyte| e rIte matimAn mahAna nirIha bhagavAna vIra prabhue aneka rIte evI vidhi pALI cha. e vidhimA vIjA munioe paNa karma khapAvavA yatna karato. (483) bIjo uddeza. (mahAvIra khAminI vasati) vIra prabhue vihAra karatA je je sthaLe nivAsa karyo te te sthaLo A pramANe che. (484) .
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ {142] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. AvekhaNI--samAra-pavAsu', paNiyasAlAsu 4egadA vAso; aduvA paliyaTANesu palAlaje.su egadAvAso / 2 / [485] AgaMtAre ArAmA gAre Nagare vi egadA vAso; susANe suNNagAre vA, rukkhamUle vi egadA vaaso.|3| [186] etehiM muNI sayaNehiM, samaNe AsIM patarasa vAse; rAI diyaMpi jayamANe, appamatte samAhie jhAti / / [487] NidaMpi No pagAmAe, sevai ya bhagavaM uTTAe, jaggAvatI ya appANaM, isiMsati / ya apaDine ||488) - 1 zUnyaM gRhaM / kuDayAdyAkRti 2 pAnIyazALA. 3 paNyazAlASu haTTeSu 4 ayaskArakuDyAdiSu 5 maMcoparivyavasthiteSu tadadha; 7 prakarpaNa trayodazaM varSa yAvat 8 shete| koi varakhate bhagavAna nirjana jhUpaDhAomA; jhupaDIomAM, pANI pIvA mATe karelA paravAmAM ke hATAmA rahetA to koi vakhate luhAra vigairenI koDomAM athavA ghAsanI gaMjIoyA~ nIce rahetA. [485] koi vakhate parAmAM, vAgamAMnA gharomAM ke zaharamA rahetA to koi varavate mazANa, sunAM ghara ke jhaDanI taleTImA rahetAM. [486] e rIte evA sthaLomA rahetAM thakAM te zramaNa muni pramAda parihAra karI samAdhimAM lIna thai barobara teramA varSa lagI pavitra dhyAna dhyAtA rahyA. (487) / dIkSA laine bhagavAna bAMya paNa vadhu nidrA letA nahi.1 ane hamezAM potAne jagAvatA rahyA. kyAMka jarA sUtA to paNa tyAM nidrA karavAnI icchA nahi karatA. [488 1 phakta vAra mAM asthikagrAma (vaDhacANa) pAme kAusagmA rahyA itA te vakhate eka muhurta mAtra nidrA lIdhI hatI ema TIkAkAra jaNAve che..
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana navamu. saMbujjhamANe puNaravi, AsaMsu bhagavaM udyAe; Nikkhamma egayA rAu, bahiM caMkamittA muhuttAgaM 6 / (489) sayahiM / tassuvasaggA, nIcA AsI aNegarUvA ya, saMsappagAya 2 je pANA, aduvA pakkhiNo uvacaraMti 3 17 (490) aduvA kucarA uvacaraMti, gAmarakkhAya sattihatthA ya; adu gAmiyA ubasaggA, itthI egati yA puriso vA. 18 ihalAiyAI paraloiyAiM bhImAiM aNegarubAI; avi subbhi-dunbhigaMdhAiM saddAI aNegarubAI / 9 / ahiyAsae sayA samite, phAsAiM birUvarUbAI; [492] 5 zayaneSu vasatiSu zayanai rvA. 2 ahinakulAdayaH 3 mAMsAdikaM bhakSayaMti - teo nidrAne karma bAMdhanArI jANatA thakA jAgatA rahetA. kadAca nidrA AvavA mAMDatI to teo zIALAnI rAta tADhamAM bAhera jai muhurta lagI dhyAna lIna thai nidrA TALatA. [489] upara jaNAbalA sthalomA rahetAM bhagavAnane bhayaMkara aneka prakAranA upasarga : (duHkha) thayA. sarpa vigaire jaMtuo tathA gIdha vigaire paMkhio AvI bhagavAnane karaDatA hatA. [490] ___jAra puruSo zUnya gharamA kukarma karavA jatAM bhagavAnane dekhI upasarga karatA gAmanA rakhevAlo zakti vigere hathIAro hAthamAM dharI bhagavAnane upasarga karatA. paLI viSayavAMchanAthI bhagavAnane loko upasarga karatA ; jema ke bhagavAnane ekalA dekhI temanA rupathI mohita thai vyAkUla banelI strIbho viSaya bhoga mATe temane prA. InA karatI, tathA puruSo paNa satAvatA hatA. [491] e rIte bhagavAne manuSya tathA tiryaco taraphathI aneka prakAranI bhayaMkara sugadhi tathA durgadhi vastuonA tathA aneka jAtanA zabdAnA, vIhAmaNA upasarga hamezA samitithI varttatAM thakAM sahana karyA. 490]
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ [144] AcArAga-mULa tathA bhASAntara. aratiM rati abhibhUya, rIyati mAhaNe abhuvaaii|10| [493] sa jaNehiM tattha pucchisu, egacarA vi egadA rAo; avvAite kasAitthA, pehamANe samAhiM apaDinne 111 (494) aya-maMtaraMsi ko ettha, aha-masi-tti bhikkhU AhaTTa, aya-muttame se dhamme, tusiNIe sakasAie jhAti / 12 / jasi-ppege paveyaMti', sisire mArue pavAyaMte / tasi-ppege aNagArA, himavAe NivAya5 mesaMti. 13 // saMghADio pavisissAmI, edhA ya samAdahamANA, pihitA vA sakkhAmo, atidukkhaM himagasaMphAsA // 14 // tAMsa bhagavaM apaDine, adhA viyaDe ahiyAsae davie.7 1 pRSTa ekacarA upapatyAdayaH papracchu ritizeSaH 3 avyakRte 4 pravepate yahA pravedayaMtyanubhavati 5 nivAtaMvAtarahitasthAnaM. 6 vastrANi 7 saMyamI vaLI bhagavAna harSa zoka TALIne bahu thoDaM bolatA thakA vicaratA rahetA. (nirjana sthaLamAM bhagavAnane ubhelA joi) loko pUchatA athavA rAtrine vakhate jAra puruSo temane pUchatA ke are tuM koNa ubho cha ? A vakhate bhagavAna kazuM nahi volatA; tethI teo cIDavAi dakhate bhagavAnane mAravAna paNa karatA. paNa bhagavAna to nirIha vanyA thakA samAdhiyAM tallIna vanyA rahetA. [494] ___ " are ahIM koNa ubho che" evaM lokoe pUchatAM, koi vakhate bhagavAna volatA ke " huM bhikSuka ubho cha." te sAMbhaLI jo teo bolatA ke " ahIthI jaladI jatA rahe " to bhagavAna anyatra jatA. kAraNa ke e uttama AcAra che. ane jo teo javAnuM kazuM nahi kahetAM kapAyavaMta vanatA to bhagavAna mauna rahI tyAM ja [je thavAtuM haze te thaze ema vicArI] dhyAna karatA. (495) jyAre zizira rutumAM caMDo pavana josadhI phukAto hato, jyAre loko tharathara
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana navamuM. [145] Nikkhamma egadA rAo, cAeti bhagavaM samiyAe. // 15 // esa vihI aNukaMto mAhaNeNa maImayA; bahuso appaDiNNeNa, bhagavayA evaM riyaMti-ti bemi|16| (497) [tRtIya uddezaH] taNaphAse sIyaphAse, teuphAse ya daMsamasageya; 1 zaknoti dhUjatA hatA, jyAre apara sAdhuo tevI thaMDImA nirvAta [ vAyarA vinAnI ] jagyA zodhatA hatA, tathA vastro paheravAne cahAtA hatA, jyAre tApaso lAkaDA vALIne zItanuM nivAraNa karatA hatA, ema jyAre zIta sahana kara, ghaNuM duHkhabareluM hatuM, teve samaye saMyamI bhagavAna (vIra prabhu) nirIha banI khullA sthAnamA rahI zItasahana karatA rahetA. kadAca atyaMta zIta paDatAM te sahana karavaM vikaTa paDatuM tyAre rAtrie (muhUrta mAtra) vAhera harI pharIne sAmyapaNe rahetA thakA pAchA aMdara vezI; te zIta sahetA rahetA. [496] e rIte matimAn nirIha bhagavAne vAraMvAra evI vidhi pAlana karI che tema vIjA munioe paNa varttava. [497] trIjo uddezaH (vIra prabhue kevA parISaha sahyAM.). . . (mahAvIradeva) sadA samitivaMta vanIne karkaza sparza, tAha, tApa, tathA daMza
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ [146 ] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. -ahiyAsae sayA samie, phAsAI virUvarUvAI |1| [ 498 ] aha duccara-lADhavArI, vajjabhUmiM ca subbhabhUmiM ca; paMtaM sejjaM seviMsu, AsaNagAI caiva paMtAI |2| [ 499 [ lADhesu tassu-vasaggA, bahave' jANavayA lUsiMsu; aha lUhadesie bhatte, kukkurA tattha hiMsiMsu Nivartisu | 3| (500) appe jaNe NivArei, lUsaNae suNae DasamANe; chuchukAraMti AhaMtuM, "samaNaM kukkurA DasaMtu " |4| [501 ] elikkhae jaNo bhujjo, bahave vajjabhUmi pharusAsI; 1 upasargANAM vizeSaNaM 2 IdRkSaH ane mazakanA DaMkho vigere bhayaMkara parISaho sahana karatA. [ 498 ] caLI bhagavAna durgamya lATadezanA vajrabhUmi tathA zubhrabhUmi nAmanA vane bhAgomAM jai vicaryA hatA. tyAM temane rahevAne ghaNI halakI vasatio maLatI. temaja pIThaphaLakAdi Asana paNa ghaNAM halakAM maLatA. [ 499 ] ore dezamAM te bhagavAnane ghaNA upasaMrgo thayA. tyAMnA loko temane mAratA bhojana paNa lakhuM maLatuM; tathA kUtarAo AvI vIraprabhunA Upara paDatA ne karaDatA. [500 ] A vakhate vahu thoDA ja loka te kRtarAone karaDatAM nivAratA.1 nadi to; ghaNA loko to ulaTA bhagavAnane mAratA thakA temane karaDavA mATe kUtarAone chuchukArIne temanA tarapha mokalAvatA. [501] AvA lokamAM bhagavAna ghaNIvAra vicaryA. tyAMnI vajrabhUminA ghaNAkharA loka lukhu khAtA tethI teo vadhAre krodhavALA hovAthI sAbune dekhI kUtarAovaDhe tene eTalo dho upadrava karatA ke tyAM (bauddhadhamIM) bhikSuko tyAnA bhomiyA chartA 1 aTakAvatA.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana navamuM. [147) laTThi gahAya NAlIyaM, samaNe ' tatthaeva vihariMsu | 5 | evaMpi tattha viharaMtA, pupuvvA ahesi suNaehiM; saMluMcamANA suNaehiM, duccaragANi tattha lADhehiM 2 | 6 | NidhAya daMDaM pANehiM, taM kAyaM vosajja maNagAre; aha gAmakaMTa bhagavaM, te hiyAsae abhisamencA |7| [502] NAgo" saMgAmasIse vA, pArae tattha se mahAvIre; ( 503) epi tattha lADhehiM, alapuvvovi egadA gAme 181 uvasaMkamaMta-mapaDinnaM, gAmaMtiyaMpi appattaM; paDiNikkhabhittu lUsiMsu, " etAto paraM palehi" tti. 9/ [504 ] 1 zAkyAdayaH 2 lATeSu 3 rUkSAlApAn 4 hastI 5 paryehi paNa eka moTI lAkaDI ke nAla hAthamA pakaDIne vicaratA, sema chatAM paNa kUtarA - o temanI pUTha pakaDatA tathA karaDI khAtA. e rIte lATadeza vihAra karavAne ghaNo vikaTa hato. tyAM vIraprabhue AraMbha tyAga karIne zarIrane paNa vosarAvIne nirjarAne arthe nIca janonAM kaDavAM vAkyo sahana karyo. [502] ete jema vaLavAna hastI saMgrAmanA mokhare pohoMcI jaya meLavI parAkrama batAve tema vIraprabhu e vikaTa upasargonA pAraMgAmI thayA. [503]. ' caLI eka vakhate jaMgalamAM cAlatAM cAlatAM sAMja lagI temane koi gAma paNa prApta thayuM nahAtuM. ane koi sthaLe vaLI teo gAmanA pAdara jatA ke tyAMnA anArya loko sAmA AvI temane mAratA ane vAlatA ke " ahiMthI dUra jato rahe " [504]
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ [150 ] AcArAga- mULa tathA bhASAntara. sisiraMmi egadA bhagavaM, chAyAe jhAi AsIyA | 3 | AyAvaI ya gimhANaM, atthati ukkuDue abhitAghe; [ 512] adu jAvaI -ttha lUheNaM, oyaNa - maMdhu - kummAseNaM |1| etANi tini paDiseve, agamAse ya jAvae bhagarva (513) avi ittha egayA bhagavaM, addhamAsaM aduvA mAsaMpa |5| avi sAhie duve mAse, chappi mAse aduvA viharitthA'; rAyovarAyaM apaDine, annagilAya 4 megayA bhuMje |6| chaNa egayA bhuMje, aduvA aTTameNaM dasa meNaM, duvAlasameNa egayA bhuMje, pehamANe samAhiM apanei // 76 (514) NaccANa se mahAvIre, Nociya pAvagaM saya makAsI, anehiM vA Na kAritthA, kIraMtaMpi NANujANitthA / 8 / (515) 1 yApayati 2 jalamapItyA iti zeSaH 3 rAtroparAtraM 4 paryuSittAnnaM bhagavAna zIALAni afyAmAM vezI dhyAna karatA, ane UnALAmAM utkuTuka Asane saDakAmAM ghezI tApa sahana karatA. [ 512 ] zarIra - nirvAhArthe teo lukhA bhAta, maMthu ane aDadono AhAra karatA. ema ATha mahinA lagaNa e traNa cIjoja bhagavAne vAparI. [513] vaLI panara panara divasa lagI mahinA mahinA lagI tathA ve ve mahinA ne cha cha mahinA lagI bhagavAna pANI nahi vAparatAM dinarAta nirIha thai vicaratA. vaLI anna paNa glAna eTale urIgaelo vAparatA ne tepaNa traje trIje, cothe cothe, tathA pAMca pAMca dahADe vAparatA. [514] tAjIne mahAvIra deva pote pApa nahi karatA, vIjApAse nahi karAvatA, tathA karanArane ruDuM nahi mAnatA. [515] 1 ThaLiyAsahita borano bhuko Pounded Jujube [Jacobi]
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana navamuM. ____[151] gAmaM pavissa NagaraM vA, ghAsa-mese kaDaM paraTrAe; suvisuddha mesiyA bhagavaM, AyatajogayAe sevitthA. 19 // (516) adu vAyasA digiMcchittA, je anne rasesiNo sattA; ghAsesaNAe cidaMte, sayayaM Nivatie ya pahAe / 10 / (517) adu mAhaNaM va samaNaM vA, gAmapiMDolagaM ca anihiM vA; soghAgaM mUsiyAraM vA, kukkuraM vA viditaM purato // 11 // vitticchedaM vajjato, tesi-mappattiyaM pariharaMto; maMdaM parikkame bhagavaM, ahiMsamANo ghAsa-mesitthA // 12 // (518) . avi sUiyaM vA sukkaM vA, sIyapiMDaM purANakummAsaM; adu bakkasaM pulAgaM vA, laddhe piMDe alahue davie / 13 / (519) bhagavAna zahera ke gAmamA jai bIjAme mATe karelo AhAra mAgatA, ane e, rIte pavitra AhAra laine sAvadhAnapaNe te AhAra vAparatA. [516] mikSA levA jatAM bhagavAnane rastAmAM bhUkhyA kAgaDA vigere pakSIo jamInapara rahIne hamezA potAno AhAra letAM jo najare paDatA to, bhagavAna taimane kazI paNa aDacaNa na pADatA thakA cAlyA jatA. [517] tathA tyAM koi brAhmaNa, zramaNa, bhikhArI, videzI, cAMDALa, mArjAra ke kUtarAne kaI maLatuM dekhI temane vighna na pADatA thakA tathA manamAM kazI aprIti nahi dharatA thakA dhIme dhIme cAlyA jatA (kiMbahunA, bhagavAna kuMthu vigairenI paNa hiMsA nahi karatA thakA bhikSATana karatA.) [518] vaLI AhAra paNa bhAMjelo, ke sUkelo, TharI gaelo ke bahu divasaparano rAdhelo aDadano athavA junAdhAnyano ke javavigare mIrasa dhAnyanA javo maLI Ave tAte zAMtabhAve vAparatA, agara nahi maLato topaNa zAMtabhAve rahetA.6.9] 1 kathA
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ - dvitIyaH zrutaskaMdhaH (prathama cuDA) piMDaiSaNAnAmakaM dazama madhyayanam, M (prathamA maddezaH) se bhikkhU vA, bhikkhuNI vA, gAhAvaikulaM piNddvaaypddiyaae| 1 piMDapAtapratijJayA. zrutaskaMdha bIjo. ( pahelI cULikA ) adhyayana dazamuM. piMDapaNA. pahelo uddeza. [ munie kayo AhAra levo ane kayo nahi levo.] jo koi bhikSu athavA bhikSuNI AhAra levA mATe gRhasthanA dherai jAya ane
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ [158] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. puNa osahIo jANejjA akasiNAo asAsiyAo vidalakaDAo tiricchacchiNNAo ayocchiNNAo taruNiyaM vA chivADi abhikaMtabhajjiyaM pehAe, phAsuyaM esaNijjati maNNamANe lAbhe saMte paDiggAhejA (526) - se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jAva pavitu samANase jja puNa jA. NejjA pihuyaMvA 2,bahurayaM vA, bhujjiyaM vA, maMthu vA, cAulaM vA, cAulapalaMbaM vA, saI 3 bhajjiyaM aphAsuyaM aNesaNijja bhaNNamANe lAbhe saMte No paDiggAhejjA, (527) se bhikkhU bA bhikkhuNI vA, jAva paviDhe samANe se jjaM puNa jANejjA pihuyaM vA, jAba cAulapalaMbaM vA, asaI bhajjiyaM dukkhutto vA bhajjiyaM tikkhutto vA bhajjiyaM phAsuyaM esaNijja jAva lAbhe saMte paDigagAhejA (528) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAhAvatikulaM jAva pavisittukAme No annausthieNa vA, gArathieNa vA, parihArio vA, aparihArieNa saddhi, gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisejja vA, Nikkhameja 1 bharaNesati 2 pRthukaM. 3 sakRt 4 parihArikaH sAdhuH vastuo laine kaparavI.1 (526) bhikSu athavA bhikSuNIe ekaja vAra pauvA, mamarA, poka. ghahuMno bhUko, cokhA, kaNaka vigaire anAjuka ane ayogya jANIne grahaNa karavAM nahi. (527) jo e vA vigere devAra ke vaNavAra zekelA hoya to te prAsuka ane yogya jANI grahaNa karavA. [528] (gRhasthanA ghera praveza karavAnI vidhi ) bhikSu athavA bhikSuNIe Azara levA mATe gRhasthanA ghara tarapha jatAM anyatIrthako sAye athavA brAhmaNo sAthai athavA pAsatyAvigere sAthe tenA gharamA pesavU 1 prayojana hoya vo.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ adhyayana dasamuM. [159] vA, [529] se bhikkhU vA, bhikkhuNI bA, bahiyA viyArabhUmi vA, vihAra bhUmire vA, NikkhamamANe vA pavisamANe vA No aNNautthieNa vA gArathieNa vA, parihArio vA aparihArieNa sahi bahiyA vicArabhUmi vA, vihArabhUmi vA, Nikkhameja vA pavisejja vA [530] ___ se bhikkhUvA [2] gAmANugAmaM dUijjamANe No aNNautthieNa vA, gArathieNa vA, parihArio aparihArieNa vA saddhi, gAmANugAmaM duijjejjA (531) ' se bhikkhUvA [2] jAva paviThU samANe se No aNNautthiassa vA, gAratthiyassa vA, parihArio aparihAriassa vA; asaNaM vA [4] dejjA vA aNupadejjA vA [532] se bhikkhU vA [2] jAva pavidve samANe se jjaM puNa jANejjA a. 1 saMjJAvyutsargabhUmi. 2 khAdhyAyabhUmi. 3 anupradApayet pareNa. ke nIkaldhuM nahiM. (529) eja mujaba dizAe tathA svAdhyAyasthaLamAM paNa anyatArthika, ke pAsatthAo sAthe Avaq ke jaMbu nahiM. [530] vaLI grAmAnugrAma vicaratAM paNa anyatIrthika gRhastha ane pAsatthAo sAthe vicarakhaM nahiM. [631] ___ tathA e traNene munie AhAra devo ke devarAvavo nahi. (532) - gRhasthe je AhAra nigraMtha sAdhunI sAru eTale ke amuka sAdharmika sAdhune uddezIne chakAyanI hiMsA karI taiyAra karyoM hoya, vecAto lIdho hoya, udhAre lIyo hoya koinA pAseyI jhUTAvI lIdhA hoya ke mAlekanI rajA vagara lai rAkhyA heya tevo AhAra te gRhastha koi paNa muni ke AryAne ApavA mAMDe to, temaNe jANato chatAM te AhAra grahaNa nahi karavo. agara jo ke te AhAra te gRhasthe pote koM hoya athavA vIjAe kayoM hoya, gharathI bAhera kADhayo zeya athavA na kADhayo
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ [160] AcArAga-mULa tathA bhASAntara. saNaM vA (4) assaMpaDiyAe / sAhammiyaM samuddissa, pANAiM bhUtAI jIvAiM sattAI samAraja, samudirasa kAyaM pAmicaM 2 acchenaM 3 aNisaTra abhihaDaM AhaTTha vetaMti, tahappagAraM asaNaM vA (4) purisaMtarakaDaM aparisaMtarakaDaM vA, bahiyA NIhaDaM vA, anIhaDaM vA, attaTTiyaM vA, aNattaTThiya vA, paribhuttaM vA, aparibhuttaM vA, AseviyaM vA, aNAsovayaM vA, aphAsuyaM jAva No paDiggAhejjA (533 evaM bahave sAhammiyA, egA sAhammiNI, bahave sAhammiNIo, samudirasa cattAri AlAyagA bhANiyavvA (534) se bhikkhU vA [2] gAhAvaikulaM jAva paviDhe samANe se jja puNa jANejjA asaNaM vA (4) bahave samaNa mAhaNa-Atithi kivaNa-vaNImae pagaNiya pagaNiya samuddissa, pANAiM jAva sattAiM samAraba AsobiyaM vA aphAsuyaM aNesaNijjaMti maNNamANe lAbhe saMte jAva No paDiggAhejjA 1 asvapratijJayA,-nigraMthapratijJayA. 2 ucchinnakaM. 3 AcchecaM 4 pUrvapazcimatIrthakaramunaniA mayaM kalpaH 5 zAkyAdayaH zramaNAH 6 vanIpakAH baMdiprAyAH hoya, te gRhasthe te AhAra potAno karI rAkhyo hAya agara na hoya, teNe vAparelo hoya topaNa te aprAsuka ane anepaNIya jANIne munie ke AryAe grahaNa na karavo. (533) e rIte ghaNA sAdhArmaka sAdhunA mATe karelo AhAra tathA eka ke ghaNI sAdhvIo mATe karelo AhAra paNa koi sAdhu ke sAdhvIe grahaNa karavo nahi... je bhojana, gRhastha ghaNA paNa mukarara saMkhyAmAMnA zramaNa, brAhmaNa, pAhaNA, dIna, ke cAraNabhATanA mATe kareluM hoya te vAparalaM chatAM ke aNAparelu chatAM aprAmuka ane anepaNIya gaNI munie nahi vhAg. (535) 1 pehelA tathA challA tIrthakaranA sAdhuA mATeja A niyama che.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ t adhyayana dala , se mikkhU kA (2) gAhAlakkula jAna paviDhe samANe se jaM puNa jANejA alaNaM vA (4) bahave sA mAhagA--Atidhi kivaNa-vaNInae sadista pANAI (4) jAba AhaTTa beteti, taM tahappagAra aparNa vA () aparisaMtarakaDaM jabahiyANIhaDaM agattaSTriya aparibhutaM aNAsevitaM aphAsuyaM aNesapijja jAda No paDiggAhejjA (536) ___aha puNa evaM jANejjA purisaMtakaDaM pahiyAnIhaDaM bhattatira paribhutvaM AseviyaM phArasuyaM esaNijja jAva paDiggAhejjA (537) ' se sikkha vA (2) gAhAvAkulaM piMDavAyaeDiyAe padisintuka vA se jAI puNa kulAI ANejA, Imasu khalu kulesu Nitie piMDe dijiti nitie aragapiMDe dijjati, Nitie bhAe dijjati Nitira abaimAe digjati, tahamagArAI kulAI NiziyAI NitiyANAI, jo macAe pANAe dA paniseja vA Nikaratojja dA (538) je bhojana, ahasye emANa, Ama, zAhuppA, dIna, ke bhAvAraNamA bhATe esTuM jhepa para te royo poreja vA hoya, ghI bAheda paNA nahi lAnyu horaha jbl cul laal hbe ? o hjtb ch n i smstu ai anpIya maNIne yuniTa nahi . [836] paNa yA bhojana saiye bIjAnA hA rAjyu hoya, ghara bAhera rAlayu hosa ne pote potAlA parnu mahadi se bAparela paNa hoya to le mAlaka ane para SANIne grahaNa kA dAda devA sAhAya athamA Alamako matadA . kuLovAM hamezA dAna devAtuM hoya athavA jamavI aikA mAramA dAma maant ati kaajii daanggaa thaanaa chaatb adh, aast maanlaa dibaa? ke stuzi vAlamA aparano jhae ane le cyA ghaNA saca mAlavA kI asA ho nepA kulomA purie mAhAra pAnI mAda namA, 1538]
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ [162] AcArAga- mULa tathA bhASAntara. eyaM khalu tassa bhikkhurasa vA bhikkhuNIe vA somaggiyaM jaM - sabahiM samite sahite sayAjae-tti bebhi [ 539 ] -23: dvitIya uddeza : ) A se bhikkhU vA [2] gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe, aNupavi samANe se jjaM puNa jANejjA asaNaM vA (1) adbhumiposahiesa bA, anumAsiesa vA, domAsiesa vA, temAsiesa vA, yA ummAsiesa vA, paMca mAsiesa vA, chammA sisuvA uUsa vA, uusaMdhIsu vA, uupariya su vA bahave samaNa-mAhaNa-atihi kviNa-vaNImage egAto ukkhAto' pariesijjamANe pehAe, dohiM ukkhAhiM pariesijjamANe pehAe, tihiM ukkhAhiM parie sajjamANe pehAe, cauhiM ukkhAhiM pariesijjamANe pehAe, kuMbhI1 utsaveSu 2 piTharakAt. sAdhu ke sAdhvInaM eja karttavya che ke hamezAM sarva padArthoMmAM samabhAva rAkhI jJAnadarzana ane cAritra sAcyatAM thakAM sadA udyogI tha varttanuM . [539 ] bIjo uddeza. [ munie azuddha AhAra na levo tathA jamaNavAramAM na ja ] gRhasthanA ghare jyAre aSTamInA upavAsanA utsavaprasaMge athavA arddhamAsika, mAsike, dvimAsika, caturmAsika, chamAsika, utsavanA vakhate athavA rutubhonA aMtyAdane ke Adyadivase ghaNAeka [zAkyAdi] zramaNa, brAhmaNa, paroNA, dIna, ane bhAcaraNAne eka ke aneka vAsaNomAMthI bhojana dhIrasAnuM dekhavAmAM Ave "
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dasamuM. [163 ] hAto vA kAlovAtito vA saMNihisaMNicayAo vA parie sijjamANe pehAe tahappAraM asaNaM vA [4] apurisaMtaraMkaDaM jAvaM aNAsevitaM aphAyaM aNesaNijjaM No paDiggAhejjA ( 540 ) aha puNa evaM jANejjA purisaMtarakaDaM jAva AsevitaM phAya jAva paDiggAhejjA (541) ra 1 se bhikkhUvA [2] jAba, paviTTe samANe se jAIM puNa kulAI, jANejjA, taMjahA, ugga kulANivA, mogakuMlANi vA, rAiNNakulANi vA, khaciyakulANivA, ikkhAgakulANi vA, harivaMsakulANi vA, esi - yakulANi 4 vA, besiyakulANi vA, gaMDAgakulANi " kA, kohAgakulANi cA, gAmarakkhakulANi cA, vokkasAliyakulANi 7 vA, aNNayareSu vA tahapagAre kulesa adugaMcchiesa agarahitesu vA, asaNaM vA (4) phAsUyaM esaNijjaM jAva paDiggAhejz2A (542 ) 5 4 1 ArakSakakulAni 2 rAjJaH pUjyasthAnIyAnI 3 rASTrakUTAdIni 4 gopAlakulAni. 5 nApitakulAni 6 varddhakikulAni 7 taMtuvAyakulAni . ane haju gRhasthe te bhojana jAte karyAchatAM vAparyu na hoya to munie te bhojana aprAmuka ane aneSaNIya jANI na levaM . [ 540 ] ane jo te koi vIjA puruSe rAMdhI taiyAra karya hoya ane gRhastho vAparyu hoya to te munie yogya jANI grahaNa kara. [ 541] sunie, ugrakuLa, 1 bhogakuLa, rAjanyakuLa, kSatriyakuLa, ikSvAkukuLa, harivaMzakuLa, eSyakuLa, 2 vaizyakuLa, gaMDukakuLa, koTTAgakuLa, 4 grAmarakSakakuLa ane cokazALIyakuLa, tathA evIja jAtanA vIjA paNa atiraskRta ane aniMdita, kuLomAM nirdoSa AhAra levA jaM. [542 ] 5 F 1 ugrathI harivaMzalagInA chakuLo rajapUtavarganA che. ane epyathI vokazALI lagInA cha kulo vaizyavarganA che. 2 govALa. 6 udghosaNA karanAra 4 sutAra 5 sALavI
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaani- kngkaa gaandhb, . . . se miNakhU vA [2] gAhAvai kula piMDavAyapaDiyAra aNuvidve samANe se jaM puNaM jANejjA asaNaM vA (8) sapavAe bA, piMDaNiyaresu zA, iMdhamahecha vA, khaMdamahecha bA, sahamahecha bA, sugudarahecha bA, bhUtamhe vA, jakkamahecha bA, jAgamahala vA, zubhamahe kA, dehayAmaheca kA, rukamahezca vA, girimaheSu vA. darinahechu vA, agaDamahesa kA, taDAgamahesa kA, sahamahentu bA, dinahesa vA, saramahala kA, sAgaramahala vA, Agaramahechu cA, aNNataresakA tarUpagAra dilavarUnesa mahAmahetu baddamAgoha bahave samaNa-AhaNa atihi kivaNa-vaNImae egAto ukravAto parisijjA jo pahAe, hohiM, jAba saMNihisaMNicayAto vA parielijamANe pahAe tahaH sAraM asaNaM vA [4] apurisaMtarakaDaM jAda ko paDiggAhejA (543) / / aha puSa evaM jANejjA, viSNaM jaM tesiM dAyadhvaM, aha tatya jhuM. jamANe pehAe gAhAbatibhAriyaM bA, gAhAvatibhAgaNi ghA, gAhAlatiputvaM vA, gAhAzatipUyaM bA, suhaM za, dhAti za, dAsa bA, dAsiM dA, sammakara pyAre gRhasthanA ghare melo bhayo hoya athavA pihojana hoya asadA iMdra, S, , paLadeva, bhUta, yakSa, ke sAno mahotrUpa hoya adavA stUpa ke caityalo ahollara hoya abakA kSa, giri, bUSA, talAva, daha, nadi, slara, sAgara ke bhAga se apanA enA jepI game te vAhatako pahollaka hora are dezI dhamAeka - yAdi] zrama, prAmaNa, atithi, hIna tathA bhATamAraNo eka ke aneka zAlayocI bhojana dalAtu hopa sane se bhojana mAlele zAre karelu chattA hasu se muhaldhoe vAparelu na doSa ko seza sAhArane zuru gare sunIra dve mAhAra ro . [542] pana jo tyo sunine esa jaNAya ke apane e bhojana ApavAnuruddhaM te sane apAyu are have gRhastha loko tene pAra to ani suspanI bIne dayA kSetrane athavA purayudhI ke puravadhUne yA pAI, dAsa, ke dAlane paha
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dasa . __ (165) dA, kasakAra bA le pubbAmeva AloejjA, Ausohi kSA, mAgi jotibA, dAhisi me hatto anaya bhoyaNajAyaM? 7 sevaM vadaMtaka paro asaNaM vA, [4] AhaTTa dalaejjA, tahappagAra asaNaM vA () sacce vANaM jAejjA, paro vA se dejjA, phAsuyaM jAda paDijAhejA (944), se bhikkhU vA. [2] para ajoyaNalerAe saMsthA mAjhA saMsADapaDiyAra yo abhisaMdhArejA gamaNAe (545) se bhikkhU vA [2] pAINaM saMkhadi jacA paDINaM gacche aNAlA. thanANe, paDINaM saMkhaDiM NacA pAINaM gacche aNADhAyamANe sAhiNaM saMpAdi gacA udINaM gacche aNADhAyamANe, udINaM saMva iNacA bAhiNaM gacche amAdAyamANe (5546) ___jattheva sA saMkhaDI siyA, taMjahA gAmasi kA, pAhi vA, kheDa sAyI joine kahay ke haiM AyuSyamAna bhayakA banda, bande mA yojanA antara iil jaamaa, aami shuinaa sthaan baa alaasstti aachaa jaa H sutt sunie nirdoSa jANI se AhAra ledo. (544) bIjA aAmomA saMkhaDi jamaNavAra hoya so eye ghaDale zunira he mAjanI idayA eNa saMkhaDimAthI bhojana levA bATe na bhaI. [545] jo pUrva dizAmAM saMvADi hoya to munie sadADi tarapha kazI lAlaca meM rAkhatA pazcivadizA tarapha jatA rahe. jo pazcimabAju saMkhahi hoya vo pUrvatarapha paLavU. jo dakSiNa bAju sakhahi hoya to uttara tarapha baLavaM. ane.ko ucarayAMzu saMdasvaDi hoya to dakSiNatarapha vaLavU. [546] vidahunA, jyA jyA bhAmamAM, sAramA kheDAmA, bAhAmA kalAmAM, zaharamAM, AgomA, vaMdarama, vyApArasthaLayAM, tIrthasthaLayo, rAjyapAnImA ke nagarosthaLamA lApamA saMsADi hora to saMbahine manamA dhArIne tyAMnA lAI
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ [166] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. sI vA, kavvaDaMsi vA, maDaMbaMsi vA, padaNasi vA, AgaraMsi vA, doNamuhaMsi vA, nigamAMsa vA, AsamaMsi bA, rAyahANisi vA, saMNivesaMsi vAra saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArejjA gamaNAe / kevalI cUyA 'AyANa-meyaM " (547) saMkhaDi saMskhaDipaDiyAe abhisaMdhAremANe AhAkAmmayaM vA, uddesiyaM bA, mIsajAyaM vA, kIyagaDaM vA, pAmiccaM thA, acchejjaM vA, aNisaDhuM vA, abhihaDaM vA, AhaTTa dinjamANaM bhujejA. assaMjae bhikkhupIDayAe khuDDiyaduvariyAo mahalliyAo kunjA, mahalliyaduvAriyAo khuDDiyAo kujjA, samAo sijjAo bisamAo kujjA, visamAo sijjAo samAo kujjA, pavAyAo sijjAo NivAyAo kujjA, NivAyAo sijjAo pavvAthAo kujjA, aMtovA bahiMvA uvasayassa, hariyANi chidiva [2] dAliya [2] saMthAragaM saMthArujjA, esa vilaMgayAmo sijjAe" tamhA se saMjae NiyaMThe aNNayaraM vA tahappagAraM purasaMkhaDiM yA pacchasaMkhaDiM vA saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArejja 1 itivicitya kAraNa ke kavaLI bhagavAne kahAM che ke "saMkhaDimAM javAthI karma vadhAya che" [547] jo muni saMkhaDimAMdhI bhojana levA mATe saMkhaDi tarapha jaze to AdhAkamikAdidopa-yukta duSTa AhAramA phasAi paDaze. vaLI asaMyati grahastho tenA sAru nAnA daravAjAvAlI jagyAone mohoTA daravAjAvAlI karaze athavA moTA daravAjAvAlI jagyAone nAnA daravAjAvAlI karaze, sIdhI jagyAone ADI karaze, ADIone sIdhI karaze, bahu pavanavALI jagyAone nirvAtajagyAo karaze, nirvAtaMjagyAone bahu pavanavALI karaze, vaLI aMdara ke vahAra vanaspatio kApI toDI makAna mudharAvaze athavA sAdhune akiMcana dhArI tenA mATe sUvAtuM vichAnuM patharAvaze. (ema aneka dopa saMbhave che.) mATe nigraMtha saMyati munie aneka prakAre.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dazamuM. gamaNAe (548) ___ eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNAe vA sAmaggiya, jaM savvaTThU hiM samite sahite sayAjaye-tti bemi (549) (tRtIya uddeza :) se egayA aNNataraM saMkhaDiM AsittA pivittA chaDDejja thA vamejja vA, sutta vA se jo sammaM pariNamajjA, aNNatare vAsedukkha royAtake samuppajjejjA, kevalIbUyA ' AyANa meyaM." (550) manuSyanI hayAtImAM ane manuSyanA maraNa pachI karAtI saMkhaDiomAM bhAjana lecA mATe nahi javU. [548] muninuM eja karttavya che ke hamezAM sarva padArthomAM samatA rAkhI pavitra guNo sAcavatAM thakAM yatnavaMta thai vartta [549] trIjo uddeza. (munine jamaNavAramA javAthI thatA gairaphAyadA) jo muni saMkhaDibhojana karaza to koi vakhate tene tenArthI camana ke vizacikAnA duHkhamA Utara paDaze. athavA to khAdheluM anna ruhI rIte na pacatAM kuSTaM ke zULAdika roga utpanna thaze. mATe kevaLI bhagavAna jaNAve che ke saMkhaDhibhojana karmavaMdhano hetu che. [550] .
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ aa l -muut ykh? gaaph, iha rahalu mikkhU gAhAvatIhiM vA, gAhAnaniNIhi / vA, parivAyaehi kA, erivAiyAhiM vA, egabbha sahi sADaM pAu bho batimissa huratthA vA upastavaM eDilehasANe yo lajjA , tameva uvasmayaM samissimAvabhAvajejjA aNNama vA khe mate vipariyAsivaste ithiniggahe vA kilIve vA taM milDaM uksakami bUyA "AusaMto sammaraNA, ahe ArAmasidhA ahe upalayaMti kA rAo kA, ciyAle vA, gAmadhammaNiyaMtiyaM kadda rahAstiyamehuNadharamapariyAragAe AuTTAmo." taM vegatito sptijjejjaa| akaranija ceyaM skhaae| ete.AyatamA saMti sacijamANA pachAvAyA bhavati lamhA se saMjae miyaThe tahagAra paresavArDa vA pacchA saMkhaDi vA khanAdi 5 pApItvetyartha : 2 pahiH 3 saMkhaDigaganaM na kuryAditizaSaH paLI e sahA samora pakayA yaha hasyo, gRhamdhanI lIo, parimAkA, sathA parimAvikA thiine to muni tyo jai ekaTho bheLAyAthI kadAca -- dirApAna para phalI ele 1 ane tethI te madirAmatta banI potAnA mukAme na. hi pohosatA tpAla lalaI de che. tathA tyA nisAnA AvezathI behoza thaI vIjAmA Asakta bhAya hai. azyA tyA rahelI hIo ke napuMsakAyArnu koi eka munipara Asaka thai kadA mAMDe ke ke " he AyuSyan zramaNa, A bagIcAmAM apavA upAbharamA rAte athA amuka varadate jANe ekatA pabbI bhogavilAsI vasaM. " ma kahI teo sutile viSayodhI lalacAcI kabaje kare che. anedemAM kadAca ekale sunni phasAi paNa paDe cha, mATe e bAtale akaraNIya jANIne munie saMkhaDimAM nahi ja{. kAraNa ke tyAM javAthI upara jaba tathA te karatA paNa darakhate vadhatA dheraphAyadA yA saMbhara che, gaTenisa saMpatipayUda saMkhadi ke pAtratADi bhAjanAthai sadAno irAdo mAha karato. [651] karake lolupa anema sarda kA samanda.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dazama. [169] saMpaDiyAe No abhisaMdhArejjA gamaNAe. (551) se bhikkhU vA (2) annataraM saMkhaDiM bA sAccA Nisamma saMpahAveti ussuyasUtaNa appANaNaM "dhuvA saMkhaDI 7 No saMcAeti tattha iyaretarehiM kulehiM sAmudANiyaM esiyaM vesiyaM piMDavAyaM paDigAhettA AhAra: AhArettae / mAiTANaM saMphAse / No evaM krejjaa| se tattha kAleNaM aNuparisittA tatthetaretarehiM kulehiM sAmudANiyaM esiyaM vasiya piMDavAyaM paDigA sA AharaM AhArejjA (952) - se bhikkhU vA (2) se jaM puNa jANejjA gAma va jAva rAyahANiM, vA, isapti khalu gAmasi vA jAva rAyahArgisi vA saMkhaDI siyA, taMpiya gAna vA zayahANi vA saMkhapiDiyAe No abhisaMdhArejjA gamaNAe / kevalI bUyA AyANa-meyaM (553) AiNNovamANaM saMkhaDiM aNupavirasamANassa pAeNa vA pAe akaM1 itikRtveti zeSaH jo koi muni pUrvasaMkhaDi ke pazcAtsaMkhaDi thatI sAmaLI tyAM utsukatA dharI cAlyo jaze to tyA jUdA jUdA kuLomAMthI AdhAkarmAdidoSarahita pavitra AhAra grahaNa karIne vAparI rukavAnA nathI, kiMtu tyAM dUpita AhAra vAparIne doSapAtra thavAno. mATe munie saMkhaDimAM nahi javU. kiMtu bhikSAnA samaye jUdA jUdA kulomA jaine pavitra AhAra meLavI te bAparavo. [652] je gAma ke rAjadhAnImAM saMkhaDi thavAnI hoya tyAM tenA mATe munie javAno irAdo na karavo. kemake kevaLajJAniyo yolyA che ke tema karatAM karmavaMdha thAya che. [553] je saMraDimAM ghaNA loka ekaThA maLyA hoya ane bhojana thoDaM raMdhAyalu hoya tyAM jo muni jAya to tyAM bhIDabhIDAmAM tenA paga dhIjAonA pagata.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ [170 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. tapubve bhavati, hattheNa vA hatthe saMcAliyapuvye bhavati, pAeNa' vA pAe AvaDiyapuvve bhavati, sIseNa vA sIse saMghaTTiyapuvve bhavati, kAeNa vA kAe saMskhobhiyapuve bhavati, daMDeNa vA aTTiNA vA muTTiNA vA leluNA vAkavAleNa vA abhihayapube bhavati, sItodaeNa vA usattapuve bhavati, rayasA vA parighAsiya pubve bhavati, aNesaNijjeNa vA paribhuttapucve bhavati, aNNesiM vA, dijamANe paDigAhitapubve bhavati, tamhA se saMjae NiggaMthe tahappagAraM AiNNomANa saMkhArDa saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArejA gamaNAe (554) * se bhikkhU vA [2] gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pavite samANe se jjaM puNa jANejjA asaNaM vA (4) esaNijjaM siyA aNesaNijjaM siyA vitigicchasamAvaNNaNaM appANeNaM asamAhaDAe lessAe tahatpagAraM asaNaM vA (4) lAbhe saMte No paDiggAhejjA. (555) 1 pAtreNa. davAze, hAtha ghIjAnA hAyo sAthai athaDAze, pAtra yAMjAonA pAtro sAye aphaLAze, mAthu vAjAnA mAthA sAthe aDakAye ane zarIra bIjAnA zarIra sAthe ghasAze. vaLI tyAM tevI bhIDamAM lAkaDI, hADakA, mUTha, patthara ke svapparano mAra paNa kadAca sahevA paDaze. agara koI muninA zarIrapara tADaM pANI pheMkaze, athavA dhULa pheMkA athavA munine tyAM azuddha AhAra maLaze, athavA vIjAne maLavA chatAM vacagALeyI muni te AhAra jhuTAvI laze. [e rIle aneka doSa saMbhave che] mATe nidhaya munie tenI jAtanI saMkhaDimAM bhojana meLyavAnA irAdAdhI kadApi nahi ja. [554] gRhasyanA ghare bhikSA levA jatAM munine je.AhAra nirdoSa ke saDhopa chatA zaka bharelo jaNAya to te AhAra tevA malinAzayI grahaNa na karavo. [555]
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dasamuM. . (171) se bhikkhU vA [2] gAhAvatikalaM pavisijkAme savvaM bhaMDagamAyAya gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisejja vA Nikkhameja vA se bhikkhU vA [2] bahiyA vihArabhUmi vA vicArabhUmi vA NikkhammamANe pavisamANe savvaM bhaMDaga mAyAe bahiyA vihArabhUmi vA vicArabhami vA Nikkhamejja vA pavisejja vA (557) se bhikkhU vA [2] gAmANugAmaM dUijjamANe savvaM bhaMDaga-mAyAe gAmANugAmaM duijejjA (558) se bhikkhU vA [2] ahapuNa evaM jANejjA tivvadesiyaM vAsaM vAsamANaM pehAe, tivvadesiyaM mahiyaM saNNivayamANi pehAe mahAvAraNa vA -- rayaM samuDuyaM pehAe, tiricchasaMpAtimA vA tasA pANA saMghaDA sannivayamA NA pahAe, se evaM NacA No savvaM bhaMDaga mAyAya gAhAvaikulaM piMDavAya paDiyAe pavisejja vA Nikkhaneja vA, bahiyA bihArabhUmi vA viyArabhUmi vA paviseja vA Nikkhamejja vA. gAmANugAmaM dUijjeja vA [559] munie gRhasthanA ghare milA levA jatAM sarva dharmopakaraNa sAthe laine tyAM javU Ava. [553] temaja svAdhyAyabhUbhipara athavA dizAe jatAM paNa tevIma rIte jaI AvaLa, [557] ane grAmAnugrAma vihAra karatAM paNa teja rIte varta. 558] paNa jo parasAda bahu varasato hoya ayavA dava bahu paDatuM heya athavA AkarA vAyudhI dhULa bahu uDatI hoya athavA jhINA jIvajanuMo ghaNA UDanAM hoya to tyA sarva dharmopakaraNa sAye laine bhikSA lebA ke bhaNavA dizAe yA grAmAMtare javA AvavAtuM karavaM nahi. [559] 1 A sUtra jinakalpika vigere mATe che. ema TIkAkAra jaNAve cha. ihAM, samAcArI e che ke jinakAlpake to teve TAMkaNe cAlaDhuMja nahi. paNa sthavirakalpika kAraNa yoge jAya Ave to sAye sarvopakaraNa nahi levA.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ [172] AcArAga-mULa tathA bhASAntara. - se bhikkhU vA [2] se jjAiM puNa kulAI jANejjA; taMjahA, khattiyANa vA, rAINa vA, kurAINa vA, rAyapesiyANa vA, rAyavaMsaSTiyANa vA, aMto bahivAsaMNividrANa vA,gacchaMtANa vA NimaMtemANANa vA, aNimatemANANa vA, asaNaM vA (4) lAbhe saMte No paDigAhejjAsitti bemi [560] caturtha uddeza. se bhikkhU vA [2] jAva paviThe samANe se jjaM puNa jANejjA maMsAiyaM vA, macchAiyaM vA, maMsakhalaM vA, macchakhalaM vA, AheNaM vA, paheNaM vA, hiMgolaM vA, saMmelaM vA, hIramANaM saMpehAe, aMtarA se maggA bahupANA bahubIyA bahuhariyA bahuosA bahuudayA bahuuttiMgapaNaga-daga mahiya-makaDAsaMtANagA, bahave tattha samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa* vaNImagA uvAgatA uvAgamissaMti, tatthAiNNA vittI, No paNNassa munie cakravarti pramukha kSatriyo, rAjAo, ThAkoro, saradAro, ke rAjavaMgI loko, jeo zaharamAM ke zahera bAhera rahetA hoya yA raste prayANa karatA hoya tamane tyAMcI nimaMtraNa chatAM yA nahi chatAM AhAra grahaNa na karavo. [560] cotho uddeza. [munie jamaNavArayAM na javU.] munie gRhasthanA ghare bhikSArthe jatAM tene tyAM evaM jaNAya ke ahiM mAMsa, matsya ke madyavAluM vivAhabhojana, mRtakabhAjana, yA prItibhojana che, ane tene tyAM koi lai jatuM hoya, topaNa jo mArgayAM vIja, vanaspati, TAra, pANI, ke jhINA jIvajaMtu ghaNA hoya azyA tyAM ghaNAeka [buddhadhamI] zramaNo, brAhmaNo, vaTemAguo, , 1 skArmiko, ka bhATacAraNo, AvelA ke AyavAnA hoya ana tethI tyAM bahu bhIDa bhavAnI hoya jeyI catura panine tyAM jag vaLavU mulabhigleM thai paDe ane 1 gRhasyavAM tamAma bALAno samAveza thAyache.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' adhyayana dasamuM. NikkhamaNapavesAe, vAyaNayucchaNapariyahaNANupehAe dhammANuogaciMtAe, sevaM NaccA tahappagAraM puresaMkhaDiM vA pacchAsaMkhaDiM vA saMkhaDipaDiyAe No abhisaMdhArajjA gamaNAe (561) se bhikkhU vA (2) gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe paviThe samANe se jjaM puNa jANejjA, maMsAiyaM jAva saMmelaM vA harimANaM pehAe aMtarA se maggA appaMDA jAva appasaMtANagA, jo jattha bahabe samaNamAhaNA jAva uvAgamissaMti, appAiNNA vittI, paNNassa NikkhamaNapaksAe paNNassA vAyaNa-yucchaNa-pariyaNANupehAe dhammANuogaciMtAe, sevaM NaccA tahappagAraM puresaMkhaDi vA pacchAsaMkhaDi vA saMkhaDipaDiyAe abhisaMdhArejja gamaNAe (562) se bhikkhU vA (2) gAhAvaikulaM jAva parisittukAme se ja Na jANejjA khIrAiNiyAo gAvIo khIrijjamANIo pehAe asaNaM vA (4) uvasaMkhaDijjamANaM pehAe purA appajUhie, sevaM NacA No gAhAvaikulaM paThanapAThana ke dharmopadeza aTakI paDavAnA jaNAya to tevA sthaLe te munie javAno irAdo nahi karavo. [561] paNa jo tevA mAMsa matsya, ke mapradhAna, vivAhabhojana, mRtakabhojana, yA prItibhojanamA munine koi teDI jatuM hoya ane munine mArgamAM kazI vanaspati, jaLa, ke jIvanatuM nahi jaNAya temaja tyAM zramaNa-vahmaNAdikanI,bahu bhIDa paNa nahi hotha nethI munine tyAM jag AvayuM mulabha hoya ane paThanapAThanAdika paNa thai zake to tevA sthaLe [kAraNayoge] munie bhikSArthe javU paNa kharaM. [562] ____ gRhasthanA ghare sunie jatAM tyAM e vakhate gAyo dovAtI hoya athavA bhojana raMdhAtuM hoya athavA taiyAra thai raghu chatAM hajU vIjA yAcakone apAyuM nahi 1 muni raste cAlI thAkyo hoya yA mAMdagIthI uThyo hoya yA durbhikSa hoya vigaire kAraNayoge mAMsAdika tyAga karavA samartha munie tyAM javU ema TIkAkAre jaNAvyuMche,
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAga-mULa tayA bhASAntara, piMDavAya paDiyAe Nikkhameja vA pavisejja vA / se ttamAyAe egata mavakkamajjA, aNAvAya-maruloe cidvejjA / ahapuNa evaM jANejjA, khIriNIo gAvIo khIriyAo pehAe, asaNaM vA [4] uvakkhaDiyaM pehAe, purApajahite, se evaM NacA tato saMjayAmeva gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe paviseja vA nikkhamejja vA (563) bhikkhAgA NAmege eva mAhaMsu samANe vA vasamANe vA, gAmANugAma dUijjamANe, "khuDDAe khalu ayaM gAme saMNiruddhAe No mahAlae, se haMtA-bhayaMtAro bAhiragANi gAmANi bhikkhAyariyAe vayaha " (564) / saMti tatthegatiyassa bhikkhussa puresaMthuyA vA pacchAsaMthuyA vA parivasati, taMjahA, gAhAvatI vA, gAhAvatiNIo bA, gAhAvatiputtA vA, gAhAvatidhUyAo vA, gAhAvatisuNhAo vA, dhAIo vA, dAsI vA, dAsIo vA, kammakarA vA, kammakarIo vA, tahappagArAiM kulAI puresaMthunahi hoya to munie te gharamA praveza na karavo. kiMtu pAchA vaLIne koi nahi dekhI zake tevA sthaLe jai UbhA rahe. ane jyAre jaNAya ke gAyo dovAi rahI che yA bhojana taiyAra thai rahya che ane vojA yAcakone apAi cUkyuM che tyAre yatanApUrvaka te gRhasthanA ghare jaine AhAra lai vaLavU. [533] vRddhapaNAthI sthiravAsa karanArA ke mAsakalpathI pharanArA munio navA AvatA munione ema kahe ke "he pUjya munio, A gAma ghaNuM nAnaka9 che ane ahIM [sUtakAdikathI ghaNAM gharo rokAyelAM che. mATe Apa vIjA gAme bhikSAmATe padhAro." to munie tema sAMbhaLI grAyAMtare cAlyA nahu~. [564] koi gAmamA muninA pUrvaparicita tathA pazcAtparicitara sagAvahAlA ra. hetA hoya, jevAke;-gRhasyo, gRhastha vAnuo, gRhasthaputro, gRhasthaputrIo, gRhastha putravadhuo, dAio, dAsa, dAsIo, ane cAkaro, ke cAkaraDAo; tevA gAmamA jatAM jo te muni evo vicAra kare ke hu~ ekavAra vadhAthI pahelAM mArA sagAogAM bhikSArthe jaiza, ane tyAM mane anna, pAna, dUdha, dahi, mAkhaNa, ghI, goLa, tela, 1 svapakSanA 2 sIpakSanA zvazurAdika.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dazamuM. [17] yANi vA pacchAsaMthuyANi yA puvAmeva bhikkhAyArayAe aNupavisissAmi, aveya ittha labhissAmi piMDaM vA, loyaM vA, khIraM vA, dadhiM vA, navaNIyaM vA, vayaM vA, gulaM vA, tellaM vA, mahuM vA, majjaM vA, maMsaMvA, saMkuliM vA, phANiyaM vA, payaM vA, sihariNiM vA, taM puvAmeva bhuccA peccA, paDiggahaM saMlihiya sapamajjiya, tato pacchA bhikkhUhiM saddhiM gAhAvatikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisissAmi nikkhamissAmi vA / mAiTANaM phAse / No evaM karejjA / se tattha bhikkhUhiM saddhiM kAleNa aNupavisittA tatthiyareyarehiM kulehiM sAmudANiyaM esiyaM vesiyaM piMDavAyaM paDigAhettA AhAraM aahaarejjaa| (565) eyaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / (566) [paMcasa uddezaH] se bhikkhU vA [2] jAva pavidesamANe se jjaM puNa jANejjA, a madhu, madyamAMsa? tilapApaDI, goLavADaM pANI, khudI, ke zrIkhaMDa maLaze te huM sarvathI pahelAM khAi pAtro sApha karI pachI vIjA munio sAthe gRhasthanA ghare bhikSA levA jaiza, to te muni doSapAtra thAya chai mATe munie ema nahi karavaM, kiMtu vIjA munio sAthe vakhatasara jUdA jUdA kulomA bhikSAnimitte jai karI bhAgamA maLelo, nirdUSaNa AhAra lai vAparavo. [565] eja bhikSu ke bhikSuNAMnI pUrNa AcAra che. [533] pAMcamo uddeza. munie kayo AhAra levo ane kayo nahi leve.. gRhasthane tyAM raMdhAra taiyAra thaelA AhAramAMyI zaruAtamAM yADaMeka 1 pakhate koi atipramAdi gRddha, hovAyI madyamAMsa paNa khAvA cAhe mATe te lIdhA ema TIkAkAra lakheche.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ [176] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. ggapiMDaM ukkhippamANaM pehAe, aggapiMDaM NikvipamANaM pahAe, aggapiMDaM hIramANaM hAe, aggapiMDaM paribhAijjamANaM pehAe, aggapiMDaM paribhujjamANaM pehAe, aggapiMDaM parivejamANaM pehAe, purA asiNAti vA, avahArAti vA purA' jatthanne samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa vaNImagA kharcA khaTTuM 1 uvasaMkamaMti, se haMtA ahamavi khalu ubasaMkamAmi, mAiTTANaM saMphAse No evaM karejjA / (567) . se bhikkhU vA (2) jAva samANe aMtarA se vappANi vA, phalihANi 2 vA, pAgArANi vA, toraNANi vA, aggalANi vA, aggalapAsagANi vA sati parakkame saMjayAmeva parakkamejA, No ujjuyaM gacchejjA / kevalI bUyA AyANa-meyaM. " / (568) se tattha parakamemANe payaleja vA pavaDejja vaa| se tattha payalemANe vA pavaDemANe vAtatstha se kAye uccAreNa vA, pAsavaNeNa vA kheleNa vA, siMghANeNa vA, vaMteNa vA, pitaNa vA, pUeNa vA, sukkeNa vA sogieNa vA, u, 1 tvarita tvaritaM 2 parikhAH devatAne caDAvavAmATe kahADelA agrApaMDanAme AhArane, kAhADatI veLA, nAkhatI veLA, lai jatA veLA, veheMcatI veLA, khAtI veLA, ke devAlayanI cAmera uchALatI veLA ghaNAeka zramaNa-brAhmaNAdika bhikSuo pUrve ghaNI vakhate te AhAra khAdhelA ane meLavelo hovAthI pharI tenAmATe tyAM jatAraLA UtAvaLA doDayA jAya che. temane dekhIne muni vicAre ke hu~ paNa tyAM jAUM to te dopapAtra thAyache. mATe munie tema na karavU. (567) munie gRhasthane tyAM bhikSA levA jatAM vacagAle gaDha, khAi, koTa, toraNa, ke AgaLIo ADI Ave to te raste najitAM vIja raste sunie tyAM jabuM. kAraNake te raste jatAM kevaLajJAnio jAkhama bharekheM gaNeche. [568] je mATe te ra te cAlatAM kadAca muni tyAM lathaDI jAya ke paDI paNa jAya ane tema thatA tenuM zarIra, viSTA mutra, zleSma, thUka, vamana, pitta, paru, vIrya, ke lohIthI kharAva paNa thAya [have kadAca bIjo mArga na hovAdhI munie teja raste jatAM]
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dasamuM. [177] palite siyaa| tahappagAraM kAyaM No aNaMtarahiyAe puDhavIe, No sasANadvAe puDhavIe, No sasarakkhAera puDhavIe, No cittamaMtAe silAe, No cittamaMtAe lelUra, kolAvAsaMsi vA dArue, jIvapatiTrie saaMDe sapANe jAva sasaMtANae, No Amajjejja vA, No pamajjejja vA-saMlihejja vA, Nillihejja vA,-uvvalejja vA,-ucaTTejja vA,-AyAveja vA,-payAveM jja vA / se pavvAmeva appasasarakkhaM taNaM vA, pattaM vA, kaTaM vA, sakkara vA jAejjA / jAittA se tta mAyAe egaMta-mavakamajjA (2) ahe jhAmathaMDilaMsi vA jAva aNNayaraMsi vA tahappagAraMsi paDilehiya (2) palajjiya (2) tato saMjayAmeva Amajjejja vA jAva payAvejja vaa| se bhikkhU vA (2) jAva paviSTe samANe se jjaM puNa jANejjA, goNaM viyAlaM5 paDipahe pehAe, mahisaM viyAlaM paDipahe pehAe, evaM maNussaM AsaM hatthi sahiM vagvaM dIviyaM acchaM taracchaM parasaraM siyAlaM virAlaM su 1 anaMtarhitayA. 2 sarajaskayA. 3 ghuNAkoNe 4 atha dagdhasthaM Dile. 5 vyAlaM duSTaM. tenuM zarIra Upara jaNAvelI rIte azucithI kharAva thAya to teNe taratanI sUkailI ke cIkaNI ke kacarAvALI mATIthI athavA sacitta pattharAthI yA aNiAjIvajaMtuthIM bharelA lAkaDA vigerethI zarIrane ghasabuM ke sApha kara ke sUkavaI nahi. kiMtu tevA vakhate tarataja gRhasthapAsethI nirjIva ghAsa pAna ke kASTa athavA retI mAgI lAvavI. ane te laine ekAMta sthaLamAM jarane tyAM nirjIva jamInane joi pramAjI yavanApUrvaka te tRNAdikavaDe zarIrane sApha kara. [569] munine bhikSA levA jatAM mArgamAM vikrALa vaLata, pADo, matupya, azya, hAthI siMha, bAgha, dIpaDo, rIcha, taraza, zarabha, aSTApada], sIALa, bilADo, kUtaro cArAhisUara, lokaDo, ke koipaNa jAtaveM jaMgalI jAnavara UsuM raheThe jaNAya
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 78 ] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. yaM kolasuNayaM kokaMtiyaM' cittAceharayaM viyAlaM paDipahe pehAe, sati parame saMjayAmeva parakamejjA, No ujjuyaM gacchejjA / [ 570 ] se bhikkhU yA (2) jAba tamANe aMtarA se ovAo vA, khANU vA, kaMTae vA, ghasIu vA, bhilagA' vA visame vA vijjale" vA pariyAbajjejjA, sAta parakkame saMjayAmeva No ujjayaM gacchejjA / [ 571 ] se bhikkhU vA (2) gAhAvatikularasa duvArasAhaM kaMTakacadiyAe paDipihiyaM pehAe tesiM puvvAmeva uggahaM aNaNunnaviya apaDilehiya apamajjiya no avaguNejja' vA, pavisejja vA Nikkhamejja vA / tersi puvyAmeva uggahaM aNunnaviya paDilehiya pamajjiya tato saMjayAmeva avaguNejja vA, pavisejja vA, Nikkhamejja vA / [ 572 ] se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jjaM puNa jANejjA samaNaM thA, mAhaNaM vA, gAma piMDolagaM vA, atithiMvA, puvvapaviTTaM pehAe No tesiM 1 lobhaTakaM 2 AraNyajIvavizeSaM 3 sthalA dughastA davataraNaM 1 sphuTitakRSNabhUrAjiH 5 kadarbhaH 6 udghATayet ane bIjo rasto hoya to te bhayabharelA sIdhe raste na jatAM vIje rastethI natuM . [ 570 ] eja pramANe mArgamAM khADA hoya, khIlA hoya, kAMTA hoya, vaoNkarAnA gharA [naLiyAM] hoya, phoTelI jamIna hoya, TIbATekarA hoya, ke kIcaDa hoya, to mArga tara chatAM te mArge na ja. [571] sunie gRhasthanA gharano daravAjo kAMTAnI DALathI DhAMkelo dekhI gRhasthanI rajA lIdhA zivAya tathA joyA pramArjyA zivAya UghADavo nahi temaja tenA aMdara pesa paNa nahi. kiMtu (jo jarUrI kAma hoya to ) gRhasthanA rajA lai puMjI pramAjI yatnA pUrvaka ughADo ane aMdara ja. [ 572 ] sunie gocarIra jatAM gRhasthA ghare kor3a paNa zramaNa, brAhmaNa, bhIkhArI, , Ly
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dazamuM.... - - 179] saMloe sapaDiduvAre vidvejjA, / kevaLI bUyA "AyANa-mevaM" [573] __ . purA pehAe tassadAe paro asaNaM vA [4] AhaTTa dalajja aha bhikkhUNaM pavvAbAdivA esa patinA, esa heU. esa. uvaeso, jeNe tesisaloe sapaDiduvAre cijjA se tt-maayaae| egaMta-mavakamajjA (2) aNAvAya-masaloe ciTejA / (574) se paro aNAvAya-masaMloe ciTThamANassa asaNaM vA AhaTa dalaejjA, se ya vadejjA " AUsaMto samagA, ime bho asaNe dA (4) savvajaNAe nisiddhe, taM bhujaha ca NaM, paribhAeha ca paM." taM cegatio paDigAhettA tusiNIo ohejjA, " aviyAi eyaM mamameva siyA " evaM mAiTTANaM saMphAse / No evaM karejjA / se ca-mAyAe tattha gacche-jA (2) se puvvA meva AloejA "AusaMto sapaNA, ime bho, asaNaM vA (4) savvajaNAe Nisite taM bhujaha caNaM, paribhAeha ca NaM" se vaM vadaMtaM paro vaejjA, "AusaMto samaNA, tumaM deva NaM paribhAehi " se tattha paribhAemANe No apaNo khalu khare DAyaM (2) UsaDaM (2) rasiyaM 2 maNunaM . 1 taM pUrvapraviSTha AdAya jJAvA. 2 pracuraM pracuraM. 3. zAkaM. 4 utsRtaM varNAdiguNopetaM - - ke paradesIne potAthI pahelo aiThelale joi tmanA dekhatA gRhasthanA daravAje jamA rahe nahi. kemake tena umA rahetA kSevaLI bhagavAne bahu doSa jaNAnyA che. [573] je mATe te sunnei damAje ubho rahelo joi gRhastha tenA maTe AhArAdipha banAvIne AyadAna kare che. mATe suninA sAru upara jaNAjyA mujaba bhAvI pratijJA Ayo hetu ane bhAvo upadeza jarurano che ke teNe gRhasthane tyA pUrva peThelA nAcakonA dekhatA darabAje nahi umA rahe. kiMtu koi nahi dekhI sake tevA - sthaLe jai ubhA rehe. [574]
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ (280] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. [2] NiTuM (2) lukkhaM [2] se tatthaM amucchita agiddhe agaDhie aNajhovajNNe bahusamameva paribhAenjA / (575) se NaM parimAemANaM paro vadejA "AusaMto samaNA. mANaM tamaM paribhAehi, savve vegatiyA bhokkhAmo vA pahAmo' vA" se tatthara bhuMjamANe No appaNo khaTvaM (2) jAva lukkhaM- (2) se tattha amucchie (1) bahusamameva bhuMjejja vA pIejja vaa| (576) 1 pazyAmo vA 2 paratIrthikaiH sAI na bhoktavyaM svayUthyaizca pArzvasthAdibhiH ha jAnAnA mayaM vidhi: eve sthaLe ubhA rehetA chatAM munine te gRhastha tyAM AtI azanAdika AhAra Ape ane kahake " he Ayupman sAdhuo, A AhAra meM tamo sarva jaNane Apyo che. mATe tame vadhA jaNa bhegA maLI khAo athavA beheMcI lyo." tema chatAM te muni AhAra maLyAvAda gupacupa rahI ema vicAra kare ke "A to maneja mAtra pUrato cha" to te dopapAtra thAya che. mATe evo vitarka kadApi na karakho. kiMtu te AhAra lai vIjA zramaNAdiko pAse jarnu ane zaruAtamAMja jaNAbU ke "Ayupman zramaNo, A AhAra Apa sarva jaNane ekaTho maLyo che. yATe bhegA khAo athavA veheMcI lyo." Ama munie kadetAM munine koi kahe ke " he Ayupman zramaNa, tuMga vadhAne heMcI Apa." tyAre munie te veheMcI ApatAM potA tarapha jhAjo jhAjo, yA svAdiSTa yA uttama uttama yA rasika rasika yA manohara manohara ghRtavAne ghRtavALo yA cokho cokho nahi nAkhavo. kiMtu tyAM munie sarva lola,pipaNuM tyAna, karI zAMtapaNe te barobara sarasIrIte ja veheMcI Apavo. [575] / agara vehecatI veLA koi sunine kahe ke "he AyuSyan zramaNaM tuM heca mA. ApaNa vadhA ekaThA maLI khAzupIAM." tya.re munie temnaa| sAthe jamatAM paNa kazuM vayatuM vadhanuM ke sAraM sAraM pote nahi khAtAM sarakhI rIte zAMtapaNe jamavU [576] 1 (paratIrthio sAye nahi jamag paNa svayUdhika pAsatyAdika sAthe jamavAne A vidhi cha, ema TIkAkAra jaNAve che.)
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dasamuM. [181] __ se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jaM puNa jANejjA samaNaM vA, mAhaNaM vA, gAmapiMDAlagaM vA, atihiM vA, puvapatriSTuM pehAe No te uvAtikamma pavisejja vA obhAsejja' vaa| se ya ta-mAyAe egaMta-mava. kamajjA aNAvAya-masale e cittrejjaa| aha puNa evaM jANejjA, paDisehie va dinne vA, tato tasi NiyATTate saMjayAmeva pavisejjavAobhAsejja vaa| (577) evaM khalu tassa bhikkhassa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / (578) [SaSTha udde] se bhikkha vA (2) jAva samANe se jjaM puNa jANejjA, rasasiNo bahave pANe ghAsesaNAe saMghaDe saMNivatie pehAe, taMjahA; kukkuDa 1 avabhASeta vA. munie gRhasthanA ghare bhikSArthe jatAM tyAM potAthI agAU peThelA zramaNa, brAhmaNa, bhIkhArI ke atithine UbhA rahelA joine temanuM ullaMghana karI kadApi aMdara pezabu ke mAgavU nahi. kiMtu tema jANI koi nahi dekhI zake tevA sthaLamAM ekAte jai ubhA rahe. ane jyAre ema jaNAya ke temane gRhasthe pAchA vALyA che athavA dIdhuM che tyAre temanA javA vAda munie yatnApUrvaka te gRhasthanA gharanI aMdara javU ke mAgavU. [577] eja kharekharo muni ane AryAono AcAra che. [578] chaTho uddeza, [kevo AhAra leno tathA kevo na levo tenA niyamo.] munine bhikSe mArgamA rAtha jAtaselalupA kUkaDAo, muaro, nayA
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULe tathA bhApAntara jAtiyaM vA, sUyarajAtiyaM vA, aggApaDAsai vA vAyasA saMghaDA saMNivaDiyA pehAe, sati parakame saMjayAmeva no ujjuyaM gacchejjA / [579] se bhikkhU vA (2) jAva paviDhe samANe no gAhAvatikulassa duvArasAhaM avalaMbiya (2) ciTThajjA; no gAhAvatikulassa dagacchaDDaNamattae cidvejjA; no gAhAvatikulassa caMdaNiuyae' cijjA No gAhAvaikulassa siNANassa vA baccassa vA saMloe sapaDiduvAre cidvejjA; No gAhAvatikulassa AloyaM vA thiggalaM vA saMdhi vA dagabhavaNaM vA bAhAu pagijhiya (2) aMguliyAe vA udisiya (2) oNamiya (2) uNNabhiya (2) NijjAejjA; No gAhAvarti aMguliyAe udisiya [2] jAejjA; No mAhAvarti aMguliyAe cAliya [2] jAejjA; No gAhAvatiM aMguliyAra tajjiyara (2) jAebjA; No gAhAvati aMgaliyAe upakhalaMpiya 2] jAejjA. NA gAhAvati vaMdiya[2] jAejjA No vayaNaM pharutaM vdejaa| [580] kAgaDA vigere ghaNAeka mANio sAvA mATe rastAmA ekaTA maLelA jaNAya to te rasto sIdhA chatAM vIjA mArga maLI Avato hoya to te raste munie nahi cAlavU. [579] munie bhikSArthe gRhasthanA ghare jatAM tyAM gRhasthanA daravAnAnI zAkhA pakaDI ubhA rahevU nahiM, grahasthanA pANI dobbAnA sthAnaka tarapha UmA rahe, nahi, kogaLA pheMkavAnA sthAnaka tarapha UbhA rahenuM nahi, ane snAna karavAnA ke kharacu javAnA sthAna tarapha UmA rahevU nahi. vaLI prasthanA gharanI pArIo yA chidro yA phATa tathA pANIArAne munie potAnA hAtha ke AMgaLImo aDakAvI uMcAnIcA thai teomAMthI grahastharnu ghara jo gahi. munie AMgaLIovaDhe nizAnI karI yAcavU nahiM. temaja AMgaLIo baDe tele dhuNAIne ke danAyIne paNa yAcaY nahi tathA AMgaLIovaDe tene araja karIne yAca nahi vaLI azyane salAma karIne paNa kaMi yAcaI nahi. grahastha kadAca kaMi nahi Ape to pADora vacana na rolavA. [580
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dazamuM. [183] aha tattha kaMci bhujamANaM, pehAe taMjahA; gAhAvaiyaM vA jAva kammakariM vA, se pulvAseva AloejjA;-" Auso-ti vA, bhaiNitti vA, dAhisi se etto annayaraM bhoyaNajAtaM / " se evaM vadaMtassa paro hatthaM vA, mattaM bA, daviM vA, bhAyaNaM vA, sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA,ucchAlaja vA, pahoejjavA, se puvAmeva AloenjA Auso tti vA bhagiNI-ti vA, mA eyaM tuma hatthaM vA, mattaM vA, daviM vA, bhAyaNaM vA, sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholoha vA pahovAhi vaa| abhikaMkhasi me dAtuM, emeva dalAhi / " se sevaM vadaMtassa paro hatthaM vA [4] sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholettA padhoittA AhaTTa dalaejjA, tahappagAreNa purekammaeNa hattheNa vA [4] asaNaM vA [4] aphAsuyaM aNesaNijjaM jAva No pddigaahejaa| ahapuNa evaM jANe 1 udakAi~Na, sunie gRhasthane ghare jatAM tyAM koine jamato dekhI zaruAtamA tapAsa karavI ke A koNa che. ke yAvat cAkara cAkaraDI cha ? tyAravAda teNe volaq ke "he AyuSman athavA he vehena, A bhojanamAthI mane kaMi paNa thoDaMeka bhojana Apazo?" ema munie bolatAM gRhastha potAnA hAtha, pAtra, ane cATavo ke vAsaNa thaMDA pANIthI athavA TharIne sacitta thaelA UnA pANIthI chAMTe ke dhovA maMDe to munie zaruAtamA ja tene jaNAvayu ke " he AyuSyamAn yA vena tame ema pANIyA chAMTIne ke pAina mane ApatA nA, vagara chAMTe dhoeja mane Apo" tema kahetA paNa jo te gRhastha potAnA hAthapAtra pANIdhI chAMTI ke ghAine ja ApavA maMDe to munie tevA AhArane azuddha gagIne grahaNa na kara. temaja kadAca ema vane ke gRhastha AhAra ApyA agAu tema cAhIna hAthapAtra pANIthI bhAMjAi gaelA hoya topaNa tenAvaDe AhAra munie na levo. vaLI kadi gRhasthanA hAtha pAtra
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ / [186] . AcArAMga-mULa tayA bhASAntara. * evaM khalu tassa bhikkhussa vA 'bhikkhaNI e vA sAmaggiya / 1586] . ...... ... . mpe- .. (saptama uddeza:) se bhikkhU vA [2] jAva samANe se jja 'puNa jANejjA, asaNaM vA (4) khaMti vA, bhasi vA, maMcasi vA, mAlaMsi vA, pAsAyasi vA, hammiyatalaMsi vA, anayaraMsi vA tahappagAraMsi aMtalikkhajAyAMsa uvaNikkhitte liyA, tahappagAraM mAlohaDaM asaNaM cA [1] jAva aphAsurya No pddigaahejjaa| kevalI cUyA "AyANa-metaM" / assaMjae bhikkhupaDiyAe pIDhaM vA, phalahagaM vA, NissaiNi e muni ane AryAAno pavitra AcAra che. [5.86] - . . sAtamo uddeza. (kema ane kevo AhAra levo tathA kema ane kevo na lego.) . . bha AhAra gRhasthe bhIta Upara, yAMbhalA upara, mAMcA Upara, mALa Upara, ghara Upara ke havelI upA athavA evI jAtanA koi paNa ucca sthaLamA rAkhyo hoya ane tyAMcI lAvIne rahasya ApatrA mAMDe to te AhAra azuddha gaNIne munie na levo kemake zAniaura temAM doSa batAyAche. je mATe gRhasya sAdhunA mATe .tyAM vA goTha, pATa, nisaraNI ke UrakhalI mAMDI tyAM caTatAM jo par3e to ? catsoft Handmill dc.'
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' ___.. adhyayana-dazarmu. ..... [187) vA, udahalaM vA; AhaTTa ussaviya duruhejA / se tattha duruhamANe payaleja vA pabaDeja vaa| se tattha payalemANe vA pavaDemANe vA hatthaM yA, pAyaM vA, bAhuM vo UrUM bA, udaraM vA, sIsaM vA, agNayaraMvA kAyaMsi I- . diyajAya lusajja vAH pANANi bA bhUryANI vA jIvANI vA sattANi vA abhihaNeja vA vatteja-cA lekheja vA saMghaseja vA saMghaTTejjaH vA. pariyA vejja vA kilAmeja vA ThANAo ThANaM saMkAbhenja vA / taM tahappagAraM mAloharDa asaNaM yA (4) lAbhe sate No paDigAhejjA / (587) se bhimkha vA [2] jAva samANe se jaM. puNa jANejA asaNaM cA () koriyAto vA kolajjAto. 1 vA assaMjae bhikkhupaDiyAe upakuAljiyA aghaujiyA ohariyA AhaTTu dalaejA, tahappagAra asaNaM vA (4) mAlohaDati NaccA lAbhe saMte No paDigAhelA / (588) se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jja puNa jANejjA asaNaM vA (4) maTTiolittaM tahappagAraM asaNaM vA (4) jAva lAme saMte No paDi 1 amovRttakhAtAkArAt.. tenA hAya, paga, yAhu, sAthaLa, peTa, mAthu ke game te aMganoM bhaMga yAya tyA. cIjo jIva jaMtuo paNa haNAya mATe tevI jAtano mALathI ANelo AhAra maLatAM chatAM paNa na leboH [587] paLI jo gRhasya, koThImAM ke koThalAmAthI sAdhunA-mATe uMco nIco. ke. Aho thaha AhAra lAvI munine ApavA mAhe to te paNa na levo. 588] munie je AhAra mATIdhI lApI baMdha rAkhelo hoya te maLacA chatAM nAhi levo. je. mATe kevaLanAnie emAM dopa vatAcyA cha, kemake asaMyati rahasya sAdhunA mATe mATI akheDI te AhArane kahAravA jatAM pRthvIkAya tayA ANi, vAyu,
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ [188] .. .. ... AcArAMga-mULa tayA~ bhASAntara gAhejjA / kevalI cUyA " AyANa-meya. " asaMjae bhikkhU-paDiyAe maTTiolittaM asaNaM [] udimANe puDhavikAya samAraMbhejz2A, tahA teU' vAUM-baNassati-sa-sAyaM samAraMbhejjA, puNaravi oliMpamANe pacchAkasmaM karejI |ah sika gaNa pucovadivA jAva jaM tahappagAraM maTTiolittaM asaNaM vA [ii lAmeM saMte No. paDigAIjjA / [589] se bhikkhU vA (2) jAba patrivesamANe se jja puNa jANejjA, asaNa vA (4) puDhaMvi kAyapatiSTriya, tahappagAraM asaNaM vA (4) aphAsuyaM jAva No paDiMgAhejjA / [590 meM se bhikkhU.vA.(2) se ja puNa jANejA, asaNaM yA [2] AukAyapatidviya taha ceva evaM agaNikAyapatidviya lAbhe saMte No pddigaahejjaa|,. kevalI bUyA " AyANa-meyaM " assaMjae bhikkhupaDiyAe agaNiM u sakkiya (2) Nisakiya (2) ohAriya (2) AhaTu dalaejjA aha mi. kkhUNa puvAvadivA jAba No paDigAhejjA / (599) . vanaspati, ane trasakAyanI hiMsA kare, tathA pAhuM baMdha karatA paNa telI hiMsA kare yATe sAdhune evI. bhalAmaNa che ke teNe mATIthI baMdha karelo AhAra maLatAM nahi :. levo. [589]..:: : . . munie je AhAra sacita pRthvIkAya para pahelo hote polAne "apanya dhArI grahaNa na pharado. 10] . . . . eja rIte-pANI upara rahelo AhAra paNa na levo. vaLI ani upara caDeloM - AhAra paNana ledo kemake tema-karatA karmadha cAya ke je mATe. teve rakhate asaMyati gRhastha muninA, mATe agmile dadhatI bALaze athavA moThI karo, athavA hala , ne AeM pAI karo. mATe sutile upara jazAvelI khAsa malApaNa chai' ke teNe a-, . mi upara caDelo AhAra grahaNa na karavo. [591] '.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana darza#. 189]. se sikkhU vA (2) jAvaM pavidvesamANe selaM puNa jANejA, asaNaM vA (e) ancusiNaM asaMjae-"bhikpaDiyAe sUghaNa vA, viyoNa vA, sAligaTaga vA, paNa 'vA, sAhAe cA, sohAbhaMgeNa-vApihuNeNa. vA. pihuNahatyeNa vA daleNa vA, likanneNa vA hatthega vA / suheNavA, phusajja vA vIejja : vA; se pukAmeva AloejjA AusAtivA, bhagiNi-ti, vA, mA eya : tumaH asaNaM vA accusipaM sUeNa vA jAva phutsAhi vA vIyAhi vA / abhikkhati me dAta, emeva dalayAhi / " se seva, vadatassa parosUNa vA. jAva vIilA AhaTTa dalaejjA, tahappagAraM asaNaM vA-(4) jAvaNo pddighijjaa| ... se bhikkhU vA [2] jIva samAge se jjaM. puNa jAgenjA asaNaM vA [4] vastaikAyapatiSTriya, tahapagAra asaNaM- vA. [4] vaNassaikAya: 'pattidviyaM aphAsuyaM akSaNijjaM lAbhe saMte No pddigaahejaa| eyaM tasakAevi / (593) ... . AhAra-pANI ati UnA kSevAsI gRhastha tene muninA mATe : sUpaDAvaDe, bajamAvaDe, mArapIchanA lojagAvaDe, pakhAvaDe, zAkhAbaDe, zAkhAnA kaTakAvaDe, vArasIDe, kapaDAvaDe,"kapaDAnI kinArakheDe, hAthavaDe ke sukhavaDhe vIMjIkarIne paMDA pAhavAM moDe. tyAre yunie zaruAtamA jatene joine jaNAva ke." hai.' Ayujman, athavA hena, tame A AhArapANIne sUpar3A ke- paMkhA . vigarecI vIja mA.. jo mane deSA cAhatA ho to emaja Apo" ema kayA chatAM paNa gRhalya ve Amarane sUpaDA vigerethI pIjI parIne. bhApe to telI jAtanAM / AhAra pANI sahaNa na karako [592] . " je AhAra panarapati Upara ke trasa jIvo kapara paDelo hoya te paNa munie grahaNa na karayo. [693] /
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAcArAMga- mULa tathA bhASAntara. ....... (pAnakAdhikAraH) . se bhikkhU vA (3) jAva pavite samANe se ja puNa pANagajAtaM ANejjA, taMjahA~; uraseima' yA, saMseimaM yA, cAulodagaM vaa| aNetarai vA tahappagAraM pANagaMjAta ahuNAdhotaM aNaMbilaM abokataM apariNataM avidvatthaM aphAMsurya aNesaNije maNNamANe No pddigaahej|. [5941 aha puNa evaM jANejjoM cirAdhotaM abilaM vakataM pariNataM vidvatthaM phAMsurya jIva paDiMgAhejjA / (595) _' se mikkhU vA (2) jAva paviSTe samANe se jjaM puNa pANNAjAta ANeujA, tajahA; tilodagaM vA, 'tusodagaM vA, javodagaM vA, AyAma' yA, sovIraM vA, suddhaviyarDa vA, aNNatara vA tahappagAraM pANagajAtaM puccAmeva AloejjA, "Auso-tti vA,bhagiNi-ti vA, dAhisi me esoannataraM 1 piSTotsvedanArtha mudakaM 2 tiladhAvanodakaM 3. avidhvarataM. 4 avazyAnaka 5 AcchaNanAnAprasiddha (pANIno adhikAra.) * loTa gazaLavA. mATernu pANI, tila dhoyArnu pANI, cokhA yArnu pANI, tayA evIja jAtaveM vANu hareka pANI jo tarasatuM dhAralaM hoya hanu teno svAda pharyo na hoya temaja ternu pUraMtuM pariNAmAMtara paNa na thayu hoya tathA teno yonidhvaMza paMNa' harnu na dhayoM hoya to seva pANI aneSaNIya jANIne munie nahi le. [549] paNa jo setuM pANI lAMcA vakhatanuM dhoela svAdayI ghareluM pariNAmAMtara pAmele ane yonirahita thaevaM hoya to te du. [595] munie tila, tupa, ke yothI Apatta kareguM pANI, ausAmaNarnu pANI chAsatI paNA UtuM pANI, tathA evI jAtanAM pIjA .pANI Aine tenA-mAleka ne kahevU " he AyuSyamAn ayavA behena, mana A pANImAMyI thAI pANI Apa
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dasamuM... pANagajAtaM ?" se sevaM vadaMtaM paro vaejjA "AusaMto samaNA, tumaM ceveda pANagajAnaM paDiggaheNa vA ussiciyANaM (2) oyattiyANa giNhAhi " tahappagAraM pANagajAyaM saMyaM vA gihijjA, paro.vA se dijjA, phAsayaM lAme saMte paDigahijjA / (596) / . se bhikkhU vA [2] se jjaM puNa pANagaM jANejA aNaMtarahiyAe puDhavIe jAva saMtANae oha nikkhitte siyA, assaMjae bhikkhupaDiyAe udauddheNa vA sasiNidveNa vA sakasAraNa vA matteNa, sIodaeNa vA saM-- bhoecA AhaTTa dalaejjA, tahappagAraM pANagajAtaM aphAMsurya lAbhe saMte No paDigAhejjA / (597) ___ eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikSuNIe vA sAmaggiya / (598) 1 apavRttya - - - zA?" tyAre te kadAca evaM vAle ke " he AyuSman tame potana vIjA vAsaNa baDhe athavA teja pANInA vAsaNane ulaTAvI ne pANI lai lyo" pAre munie se pote paNa levU, athavA bAjo Apa to tema paNa levU [596] je pANI lAlI ke jIvajaMtuvAlI mATI para rAkhayuM haya ayavA asaMyata gRhasya sacittapANI ke mATIthI bhAMjelA ke kharaDelA vAsaNavaDhe munIne ApavA mAMDe athavA te pANImAM bIjUM ghor3e dhaDaM pANI umerIne ApavA mAMDe to te amAsuka jANIne munie nahi lebu. [595 . . . . . . e sarva muni tathA AryAonA AcAra che. [598] ...
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ [194] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. se bhikkhU vA [2] jAva paviThU samANe sejaM puNa jANejjA palabajAtaM taMjahA ; abapalaMbaM vA, aMbADagapalaMbaM vA, tAlapalaMbaM vA, jhijhiripalaMba vA surabhipalaMba vA; sallaipalaMba vA, annatA vA tahappagAraM palabajAtaM AmaMga amatthapariNataM aphAsuyaM aNesaNijja jAva lAbhesaMte jo paDigAhejjA / (603) se bhikkhU vA (2) jAva pavidesamANe se jaM puNa pavAlajAtaM jANejjA, taMjahA ; AsotthapavAlaM 4 vA, NaggohaphvAlaM vA, pilaMkkhapavAlaM5 vA, NIyUSavAlaM vA, sallaipavAlaM vA, annataraM vA tahappagAraM pavAlajAtaM AmagaM asatthapariNayaM aphAsuyaM aNesaNijjaM jAva No paDigAhejjA / (604) __ se bhikkhU vA (2) jAva samANe se jjaM puNa saraDuyajAyaM jANejjA, taMjahA ; aMbasaraDuyaM vA, kavisaraDuyaM vA, dADima saraDuyaM 1 phala jAtaM 2 ( vallIvizeSa :) 3 (zatadru :) 4 ( piplN)| 5 (pippalI) 6 (naMdI vRkSa :) 7 abadAsthikaphalajAtaM. vaLI AMvAnAMphaLa, aMbADAnAphaLa, tALaphaLa, jinjhirivalanAphaLa, zatadruphaLa, sallakiphaLa, tathA eyAM bIjAM paNa hareka phaLa kAcAM hoya ne zastradhI chudAyalAM nahi hoya to grahaNa na karavAM (603) tathA kAcAM ane zastrathI nahi bhedAyalAM pIpaLAnAM kuMpaLa, vaDanAM kuMpaLa, pIpaLInAM kuMpaLa, naMdIrakSanAM kuMpaLa, tathA zallakinAM kuMpaLa paNa nahi levAM. {604] eja rote kAMcA ane zastrayI nahi bhedAralAM vAnAM mAra ( kAcAM phaLa ) kAMnA mAra, dAiyanAM mora bIlunAM mAra tayA evI jAtanA vIjA paNa sapaLA
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dazamuM. vA billasaraDayaM vA, aNNataraM vA tahappagAraM saraDuyajAtaM Ama * satyapariNataM aphAsuyaM jAva No paDigAhajjA / [605] se bhikkhU vA [2] jAva. paviDhe samANe sejjaMpuNa mathujAtaM jANejA, taMjahA ; ubaramaMthu vA, Naggohamathu vA, pilakkhumathu vA AsotthasaMthaM vA, aNNataraM vA tahappagAra mathujAtaM AmayaM durukkara sANuvAya 3 aphAsuyaM jAtra No paDigAhejjA / [606] se bhikkhU vA (2) jAva samANe sejjaMpuNa jANejjA, AmaDAgaM: vA patipiNNAgaM5 vA mahaMvA, majja vA, sami vA, kholaM vA, / purANaM; ettha pANA aNuppasUtA, ettha pANA saMvuDDA, ettha pANA jAyA ettha. pANA adhukaMtA, ettha pANA apariNatA, ettha pANA avidvatthA, No paDigAhejjA / (607) 1 cUrNajAtaM 2 ISatpiSTaM 3 avidhvastayonikaM 4 arddhapakvaM 5 kuthitakhalaM 3 madyAdha : kardama : mora munAe grahaNa na karavA [605] / munine UMvaranuM cUrNa, vaDatuM cUrNa, pIpaLInu cUNa, pApaLAnuM cUrNa, ke evI jAtanA vInA cUrNa kAcAM thoDA pIselAM ane savIja [yonisahita] jagA to grahaNa na karavA. [606] munira gocarIe jatAM ardhI raMdhAela zAkabhAjI na levI tathA saDelu kho: na levU, tathA jUnuM madha, jUnI madirA, jUnuM ghRta jUno madirAnI nIce vezada kacaro, e paNa na levA, eTale ke je cIja jUnI thatAM temAM jIvajaMtu UpajenTa, ane haju hayAtImA vartanArA jaNAya te cIja na levI. [607] 1 davAomAM Tinctures spirits vaparAya che te.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga mULa tathA bhApAntara. gaM vA, kAsavaNAliyaM vA, aNNataraM vA AmaM asatthapariNataM jAva No paDigAhejjA / (613) . se bhikkhU vA (2) jAvaM samANe se jjaM puNa jANejA, kaNaM vA, keNakuMDaga vA, kaNapUyaliM vA, cAulaM vA, cAulapi8 vA, vA, tilaM vA, tilapiSTuM vA, tilapApaDaga vA, anataraM vA tahappagAraM AmaM asatthapariNata jAva lAbhe saMte No paDigAhejjA / (614) . ____ evaM khalu tassa bhikakhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / (615) - 1 zrIparNIphalaM 2 kaNamizrakukkusAH kAcAM ame zastravaDe nahi cUrAyalA hoya to grahaNa na karavA. [613] munie dhAnyanA dANA, dANAvAlA kUsakA, dANAvAlI roTalI, cAvala, cAvalano loTa, tala, talano loTa, talapApaDI, ke evIja jAtanuM vIjeM kaMi paNa kA . cuM ane zastravaDe nahi curAeluM hoya te grahaNa na karavU. (614) e sarva, muni ane AryAno AcAra cha. [615]
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dazamuM. - [199] [ navama uddeza : ] iha khalu pAINaM vA, paDINaM vA, dAhiNaM vA, udINaM vA, saMtegatiyA saGkA ' bhavaMti; gAhAvatI vA jAva kammakarI vA / tesiM caNaM evaM vRttaputraM bhavati, je ime bhavaMti samaNA, bhagavaMto, sIlamaMtA, vayamaMtA, guNamaMtA, saMjatA, saMvuDA, baMbhacArI, uvarayA mehuNAo dhammAo, NoM khalu etesiM kappati AhAkammie asaNaM vA (4) bhoitara vA pAittae vA / sejjaMpurNa imaM amhaM aDhAe NiTTitaM, taMjahA; asaNaM vA (4) savyameyaM samaNANaM NisirAmo / aviyAI vayaM pacchAvi appaNo saadvAe asaNaM vA [4] cetissAmo, 2 " eyappagAraM NigghosaM socA Nisamma 4 taha ppagAraM asaNaM vA (4) aphAsurya aNesaNijjaM lAbhe saMte Na paDigAhejjA / WACHAN 3 (616) 1 zrAvakAH prakRtibhadrAvA' 2 cetayiSyAmo niSpAdayiSyAma iti - yAvat 3 (svayaM) 4 ( parataH ) navamo uddeza. (kayo AhAra levo ane kayo na lebo) A jagtamAM cAre dizAo tarapha keTalAeka gRhastho, strIo ke temanA dAsa dAsIo zrAvako athavA bhadra svabhAvavALA hoya che. teo hamezAM evaM vAle che ke " je munio jJAnacaMna, zILavaMta, vratavaMta, guNavaMta, saMyamaveta, saMvaravaMta, brahmacArI, ane methunane tyAga karanArA hoya teo AdhAkarmika AhAra pANI bilakula letA nathI. je ApaNA sAru AhAra pANI taiyAra karelAM che te sarva temane ApazuM ane ApaNa caLI ApaNA sAruM vIjA taiyAra karazuM " AvA vAkyo sAMbhaLIne munie AhAra pANI anepaNIya jANIne grahaNa karavAM nahi. [616 ]
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ [200] AcArAMga-mULa tathA bhApAntara. __ se bhikkhU vA (2) jAva samANe vasamANe vA gAmANugAma duiMjamANe sejjapuNa jANejjA gAmaM jAva vA rAyahANiM vA, imaMsi . khalu gAmasi vA jAva rAyahANisi vA saMtegati yassa bhikkhussa puresaMdhuyA vA pacchAsaMthuyA vA parivasaMti, taMjahA ; gAhAvatI vA jAva ka mmakarI vA; tahappagArAI kulAiM No puvAmeva bhattAe vA pANAe vA Nikkhamajja vA pavisejja vaa| kevalI bUyA, " AyANa-meyaM / " purA pehAe tassa paro aTTAe asaNaM vA [4] uvakarajja vA uvakkhaDejja vA ; aha bhikkhUNaM pUyovadiTTA (4) ja No tahappagArAI kulAI puvAmeva bhattAe vA pANAe vA pavisejja vA Nikkhamejja vA / se ta. mAyAya eMgata-mavakkamittA aNAvAya masalAe ciTrejjA / se tattha kAleNaM aNupavisejA [2] tatthitaretarohiM kulehiM sAmudANiya esiyaM vesiya piMDavAyaM esittA AhAraM AhArajjA / (617) siyA se paro kAleNa aNupaviddhassa AdhAkammiyaM asaNaM vA [] munie zaharamAM vasatAM ke grAmAnugrAma pharatAM tene evaM jaNAya ke A gAmamAM ke A rAjdhAnImAM amuka sAdhunA sagAvahAlAM rahe che to tevA sagAonA ghare bhikSAkALathI agAU AhArapANI mATe na javU. kemake tema karatAM bahu dopa saMbhave che. je mATe bhikSAkALathI agAu tyAM gayAthI te gRhastho munine joine tenA mATe upakaraNa vanAvavA mAMDaze athavA AhAra rAMdhavA mADaze. mATe bhikSune eja bha. lAmaNa cha ke teNe bhikSAkALathI agAu tenA sagAvAhAlAonA ghare nahi javU. kedAca ociMtuM tyAM javAya to jhaTa pAchA vaLI koi dekhe nahi tevA ekAMta sthaLamAM ubhA rahe. ane pachI bhikSAkALa thatAM jUdA jUdA gharomAMdhI nirdepaNa AhAra laDne vAparavo. [617] munie vakhatasara milArye jatAM gRhastha tenA mATe upakaraNa ke AhAra vanAvavA mAMDe ane muni tema jANIne te vakhateja tene manAi na pADatAM ema vicAre je jyAre
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ DIRT adhyayana samuM. [201] upakareja vA uvakkhaDejja vA, taM cegatio tusIo uvehejjA " AhaDa-meva paccAikkhissAmi " mAjhANaM saMphAse / go evaM krejjaa| se pukAmeva AloejjA " Auso ti vA bhAgaNi-tti vA jo khalu ' se kappati AhAkasmiyaM asaNaM vA (4) bhAttae vA pAyae vA / mA uvakArijA, mA uvakkhaDoha / " se sevaM vadaMtassa paro AhAkammiyaM asaNaM vA (4) ubarakhaDettA AhaTTa dalaejjA tahappagAraM asaNaM vA [4] aphAsuyaM lAbhe saMte No paDigAhejjA [618] se bhikkha vA [2] jAva samAge se jaM puNa jANejjA maMsaM vA macchaM vA bhajijjamANaM pahAra tellapUyayaM vA AesAe 2 uvak khaDijjamANaM pehAe No khaddhaM khalu uvasaMkamittu obhaasejjaa| Namattha gilAgaNIsAe / (619) se bhikkhU vA jAba samANe aNNataraM bhoyaNajAthaM paDigAhettA 1 upakaraNaM Taukayet 2 prApUrNakArtha 3 tvaritaM tvaritaM pane ApanA mAMDage tyAre nA pAThIza to te dopapAtra thAya che. mATe ema nadi kara. kiMtu zaruAtamAMja munie te gRhasthane jaNAva_ ke " he Ayupyan athavA vehena, mane bArA mATe banAve AhArapANI kAya AvatuM nathI. mATe taye mArA mATe banAyo mA." ema kayA chatoM paNa gRhastha AdhArmika AhArapANI vanAvI ApayA mAMDe to te, sunie grahaNa na kara. 618] munie mAMsa ke mansya sujAtA joda athavA paroNAnA mATe pUrIo telamAM taLAtI joda tenA sAru gRhasthAme utAvaLA utAvalA doDI ne caMno mAgavI nahi. agara mAMdagI bhagavanAra munInA sAraM [ garama pUrIo] sapanI hoya to jUdIvAta che. [610] jo muni koTpaNa bhojana lai AvyA bAda mAMgeM mugaMdhi sugaMdhi khAi
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. subhi subhi bhoccA dubhi dubhi paridvaveti; mAiTTANaM saMphAse / No evaM karejA / subhi vA dubhi vA savvaM bhuje, na chaDDae / (620) ___ se bhikkhU vA (2) jAva samANe annataraM ghA pANayajAyaM paDigAhettA puppha AsAittA kasAyaM 2 pariveti, mAiTANaM saMphAse No , evaM karejjA / puSpha puppheti vA, kasAcaM kasAetti vA, sabameyaM bhuMjejjA, No kiMcivi parivejjA / (621) se bhikkhU vA (2) bahupariyAvaNNaM bhoyaNajAyaM paDigAhettA, bahave sAhammiyA tattha vasati saMbhoiyA samaNunnA aparihAriyA 3 adUragayA, tesiM aNAloiyA aNAmaMtiyA pariTveti, mAiTTANaM saMphAse No evaM karejA se ta mAdAya tattha gacchejjA, (2) se puvAmeba AloejjA " AusaMto samaNA, ime me asaNaM vA [4] bahupariyAvaNNe taM bhuMjaha 1 varNagaMdhopetaM . tadviparItaM 3 ekArthikA ime zabdAH karIne durgadhi durgadhi paraThavI Ape to te dApapAtra thAyache, mATe tema na karavaM. kiMtu sugaMdhi durgadhi sarva kaMi khAi ja; choDavU nahi. [620] jo muni kaMi paNa pANI lai AvyA vAda temAMna bhITaM ane suMdara pANI pI karIne kasAyaluM pANI paraThavI Ape to te dopapAtra thAya che mATe ema nahi karatAM mITuM ke kasAyalaM sarva kaMi pI javaM; AMDavU nAha. [621] je muni potAnA khapa karatAM vadhu bhojana lai Avyo hoya ne tyAM najIkamAM ghaNAeka samAnadharmi muniko rahetA hoya to temane te AhAra batAvyA ke AmaMtraNa karyA zivAya jo paraTavI Ave to dAMpapAtra thAya che mATe tema nahi karA. kiMtu te AhAra laine munie te sArmika munio pAse jaDa kahe "he Ayupman munio; A AhAra mane vadhI paDayo che mATe Apa vAparo," Ama kahe ? nUruM Astringent
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ '[203] adhyayana dasamuM. ca NaM " se sevaM vadaMta paro vadejjA " AusaMto samaNA, AhAra-meta asaNaM vA [4] jAvatiya (2) parisaDati tAvatiyaM (2) bhokkhAmo vA pAhAmo vA, savva meyaM parisaDai sabameyaM bhokkhAmo vA / " (622) se bhikkhU vA 27 lejjaM puNa jANejjA asaNaM vA (4) paraM samudissa bahiyA NIhaDaM taM parehiM asamaNunnAtaM aNisiTuM aphAsuyaM jAba No paDigAhejjA, taM parehi samaNunnAtaM saMNitiSTuM phAsuyaM lAbhe saMte jAka paDigAhejjA / 623] eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / (624) nAra munine te sAdharmika munioe A pramANe kahe " he AyuSman suni, A AhAramAthI jeTalo amone joize eTalo vAparIzuM agara vadho vAparIzu [622] munie je AhAra vIjAne ApavAmATe lai javAno hoya te bIjAnI rajA zivAya grahaNa na karavo. ane jo vIjAo rajA Ape ke ApavA mADe to te grahaNa karavo. [623] e sarva, muni ane AryAono AcArache. [624]
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ [204 AcArAMga-paLa tathA bhApAntara dazama uddezaH] se egatio sAdhAraNaM vA piMDavAyaM paDiMgAhettA, te sAhammie aNApuchittA jassa jasta icchaMi tarasa tassa khar3e, khaTvaM dalAti, mAiTTANaM saMphAse, no evaM karejA / se ta-mAyAe tattha gacchejjA [2] puyAmeva AloejjA "AusaMto samaNA, saMti mama puresaMthuyA vA pacchAsaMthuyA vA, taMjahA; Ayarie vA uvajjhAe vA payattI vA, there vA, gaNI vA, gaNahare vA, gaNAvaccheira vA aviyAiM enesi khalu khaH dAhAmi" seNevaM vayaMtaM paro vaeDjA "kAma khalu Auso ahApajjattaM NisarAhi, jAiyaM [2] paro vadati tAvaiyaM (2) NisirejjA, sabameyaM paro vadati savyameva NisirejjA" / (625) dazalo uddeza. (munie AhArapANI lAvatAM zA rIte data.) koi paNa muni'vadhA munionA mATe sAdhAraNa AhAra lAvyA pachI taAne pUchayA zivAya potAnI garajI mujaba gaye tene jhaTa jhaTa ApavA mAMDe to ta dopapAtra thAya mATe koina tama nahi karaDaM kiMtu tevo AhAra lAvIne vadhA munio pAsa lai jai kahetuM ke "he Ayugman sAdhuo mArA pUrva paricita yA pazcAt parici 2 AcArya ra upAdhyAya4 pravartaka 5 sthadira gaNI, gaNadhara, ke gaNAvacchedakane A AhAra hu~ Apa AI?" AI sAMbhaLI te munioNa bolag ke "he AyuSyat , khuzIvI je joie te ApI Ayo. agara jo temane vo joDato hoya to vo A pI Avo." [625] 1 jemanA pAse dIkSA lIdhelI teo 2 jeganA pAsa jAnA di rilAya teo : sUtrArtha zIkhavanAra '4 mUtra zIkhavanAra 5 pravarttAvanAra 6 vRddha 7 gacchanAyaka 8 gacchanA amuka bhAgane saMbhAvanAra . gannI ciMtA karanAra.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dasamuM. [205] se egatio maNunnaM bhoyaNajAyaM paDigAhittA paMteNa bhoyaNeNa palicchAeti "mAmetaM chAiyaM saMtaM dRDhaNaM saya-mAie Ayarie vA jAva gaNAvaccheie bA, No khalu se kassavi kiMci dAyavvaM siyA," mAimANaM saMphAse, No evaM karajjA, se ta mAyAe tattha gacchejjA (2) puvAmeva uttANae hatthe paDiggahaM kaTTa " imaM khalu imaM khalu ti " Ale, ejjA, No kiMcini NigRhejjA / (626) se egatio aNNataraM bhoyaNajAyaM paDigAhejjA, bhaddayaM [-] bhoccA bivannaM (2) samAharati, mAidANaM saMphAse / No evaM krejaa| [627] , se bhikkhU vA (2) sejjaMpuNa jANejjA, aMtarucchyaM vA ucchagaMDiyaM vA, ucchacoyagaM bA, ucchameragaM vA, uchasAlagaM vA uchDAlagaM va saMbali, vA, saMbalivAlagaM vA; ariMsa khalu paDiggAhiyaMsi appe siyA bhoyaNa koi muni manohara bhojana lAvIne manamAM vicAre ke " rakhene A khullu batAvaza to AcArya ke uparI sAdhu lai lege paNa mAre to koine Apa, nathI" ema vicArI te manohara bhojanane halakA bhojana paDe DhAMkI karIne pachI AcAryAdi kane batAye to te dopa pAtra thAya che. mATe ema munie nahi kara; kiMtu te manohara bhojananA pAtrane UMcA hAthamA khulThe dharIne "A A raho, A A raghu" ema khulDaM batAna. kaMi paNa vastu chupAdavI nahi. [626] koi muni lAvelA bhojanamAthI sAraM sAraM khAi karIne srAva kharAba banAbavA jAya to te dopapAtra thAya che, mATe tema paNa nahi kara. [627] munie gelaDInI gAMTo, gAMTAvAlaM kakaDaM, zelaDInA chAlA, zelaDInAM pUMchaTA, zelaDInI AkhI zAkhA ke teno kaTako ke vAphailI magaphaLI ke vAlanI
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. jAe, bahu ujjhiyadhammae-tahappagAraM aMtarucchuyaM jAva saMvalivAlagaM vA " aphAsuyaM jAva No paDigAhejjA / (628) se bhikkhU vA (2) se jjaM puNa jANejjA, bahuaTTiyaM maMsaM vA, macchaM vA bahukaMTagaM;-ariMsa khalu paDigAhitaMsi appe siyA bhoyaNajAe, bahu ujhiyadhammie-tahappagAraM bahuaTriyaM maMsaM macchaM vA bahukaMTagaM lAbhe saMte jAgha No paDigAhejjA / (629) se bhikkhU vA (2) jAva samANe siyA NaM paro bahuahieNa maseNa maccheNa uvaNimaMtejjA " AusaMto samaNA, abhikaMkhasi bahuadviyaM maMsaM paDigAhettae ? " eyappagAraM NigyosaM socA Nisamma se puvyAbheva AloejjA, " Auso-tti vA bhaiNitti vA, No khalu me kappai se bahuadriyaM maMsaM paDigAhettae / abhikaMkhasi me dAuM, jAvaiyaM tAvaiyaM phaLI vigere jeomAM thoDaM khAvAtuM hoyache ane bahu chAMDavAnuM hoyache, sevI cIjo grahaNa na karavI. [628] vaLI bahu ThaLiyAvALu [panasa vigere phaLotuM daLa] garbha yA bahu kAMTAvALI matsyAkAranI vana pati ne levAthI thoDaM khAvAtuM vane ane vahu chAMDabuM paDe che te paNa grahaNa nahi karavAM. [629] kadAca munine koi nimaMtraNa kareke "he AyuSman zramaNa, tamane TaLiyAvArcha pudgala joie chIe"? bhAI vAkya sAMbhaLI munIe tarataja javAva Apavo ke "he Ayupman yA vahena, mane vahuuLiyApa DhuM pudagala-garbha nathI joituM, agara tame mane te devA cahAtA ho to jeTaluM tenA aMdara pudgala-garbha cha teTaTuMApo ThaLiyA nahi 1 TIkAkAra-bAhya pari bhogAdi mATe alidArya kAraNapoge mULa pATanA zabdono artha matsya-mAMsa apavAda mArge kareche. paraMparA artha bhASAnsaramA lanyA mujaba prasiddhache. juo zabdArya viveka.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayala dasamuM. [207] galaM dalayAhi, mA aTriyAI / " se sevaM vadaMtassa paro AbhahaTa aMto paDiggahagasi bahuadviyaM maMsaM paribhAettA NihaTTa dalaejjA; tahappagAraM paDiggahagaM parahatthaMsi vA parapAyAMsa vA aphAsuyaM aNesaNijja lAbhe saMte jAva No paDigAhejjA / se Ahacca paDigAhie siyA, taM No "hi" tti vajjA, No " aNahi " ti vaijjA / se-ta mAyAe egaMta-mavakamejjA, [2] ahe ArAsaMsivA ahe uvassayAMsi vA appaMDae jAva apparAMtANae maMsagaM macchagaM bhoccA aTriyAI kaMTae gahAya se ta mAyAe egaMtasavakkamejjA / ahe jjhAmathaMDilaMsi vA jAva pamajjiya (2) prittvenjaa| [630 se bhikkhU vA (2) jAva samANe siyA, se paro abhihaTTa aMto paDiggahae bilaM vA loNaM, ubhiyaM vA loNaM, paribhAettA NahiTTa dalaejjA; tahappagAraM paDiggahaga parahatthaMsi vA parapAyasi vA aphAsuyaM jAva Apo" ema kahyA nAM paNa gRhastha potAnA vAsaNamAthI tevU bahu ThaLiyAvALU pudgala-garbha lAvIne ApadA mAMDe to te munie temAja hAthamAM ke vAsaNamA rahevA deyuM, grahaNa nahi karavU. agara kadAca gRhastha te muninA pAtramAM jhaTa nAkhIde to sunie te gRhasthane kazuM nahi kahe, kiMtu te AhAra lai ekAMta sthaLamA jai jIvanaMtu vigairethI rahita vAga ke upAzrayanI aMdara dezIne te bhogI TaLiyA ane kAMTA nirjIva spaMDilamA puMjI pramArjI paraThavI AvadA. [330 sunie gRhasthanA ghare bhikSArthe jai [khAMDavigere mAMgatAM] gRhastha potAnA bAsaNamAMdhI thoDaMeka vIDaLUNa ke dariAi lUNa laine ApadA mADe to tevU aprAmuka lUNa te vAsaNamAM ke tenA hAthamAMja rahevA devaM. agara AcituM levAi jAya ane haju gRhastha bahu dura rahelo nahi hoya to te lUNa laine tarataja munie te gRhasthane batAdaI ke "he Ayupman yA behena, A tame jANatAM chatAM dAdhuMche ke ajANatA
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] . AcArAMga-mULa tathA bhApAntara, No pddigaahejjaa| se Acca paDiggAhite siyA, taMca NAtidUragae jANejjA se tta-mAyAe tattha gacchejjA (2) puccAseva AloejjA, " Auso-tti vA bhaiNi-tti vA, imaM te kiM jANatA dinnaM udAhu ajANatA ?" so ya bhaNejjA " No khalu me jANatA dinnaM, ajANatA dinnaM / kAmaM khalu Auso idANi NisirAmi / taM bhuMjaha ca NaM, paribhAeha ca NaM / " taM parehiM samaNunnAyaM samaNusiTuM tato saMjayAmeva bhuMjejjavA pIejja vA / jaM ca No saMcAeti bhottae nA pAyae vA, sAhammiyA tattha va. saMti saMbhoiyA samaNunnA aparihAriyA adUragayA tesiM aNuppanAyavyaM / siyA No jattha sAhammiyA jaheba bahupariyAvanne kIrati taheba kAyavyaM siyA / (631) eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / (632) dodhecha" tyAre gRhastha vole ke "jANatAM nathI dI, kiMtu ajANa dIdhuM che. paNa have Apane khuzIthI ApuMchaM. mATe bhale khAo ke vAparo." A rIte jo gRhastha rajA Apeto munie yatanApUrvaka te [acitta] lUNa khAvU pIvU, ane je vadhu hovAyI potAthI na vAparI zakAya te tyAM najIkamAM rahanAra vIjA sAdharmimunione ApI Ava_ agara tyAM vIjA sAdharmika munio na ha.ya to jame bahuparyApanna ? AhAra mATe vidhi karAyache tema karavI [arthAt yatanApUrvaka paraTavI Ava.] [631] e badho muni ane aaryaaonN| AcAra cha [632] 1vadhI pddele| Agara.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ - adhyayana dasa . . [209] [ekAdaza uddezaH bhikkhAgA NAmege eva mAhaMsu samANe vA basamANe vA gAmANugAma duIjjamANaM maNuNaM bhoyaNajAtaM lamittA; "se bhikkhU gilAI, se haMdaha NaM tassAharaha4 seya bhikkha No bhaMjejjA, tumaM cevaNaM bhajejjAsi" segatito " bhokkhAmi ti" kaTTa paliuMciya' paliuMcIya AloejjA taMjahA; ime piMDe, imeloe, ime tittae, ime kaDue, ime kasAe, ime aMbile ime mahure, No khalu etto kiMci gilANassa sadati ti; mAiTTANaM saMphAse No evaM karejjA taheva' taM AloejjA jaheva te gilANassa sayati, taMjahA: 1 bhikSATAH 2 samAnAn sAMbhogikAn vA zabdAdasAMbhogikAMzca gRhIta yUyaM 4 tasya Aharata tasmai prayacchata 5 gopitvA gopitvA 6 rUkSaH 7 tathAvasthita - bhagIAramo udeza. miLelA AhAra mATenI ve zikSAo, tathA saatpiddepnnaao| ane sAta pANeSaNAo.] bhikSArthI munio potAnA saMbhogI ke tyAM vasanArA ke grAmAnugrAma pharanArA munine evaM kahe ke "ApaNAmAM amuka muni yAdo che, mATe tenA sAraM tame rahu~ bhojana maLe to lAvIne tene ApaNA; ana te muni jo te nahi khAya to te sme khAi jano." Ave varavate jo te AhAra lAnAra muni te AhAra paM.te khAvA ? AhAra levAnI patijJAmo 2 pANI levAnI pravijJAbho / sAye ghezI jamasara (TIkAmAMnA bhandayI asaMbhogika paga sAye mIdhA he.)
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ [210] AcArAMga-mULa tayA bhApAntara. tittayaM tittaeti vA, kaDuyaM kaDuetti kA, kasAyaM kasAetti bA, aMbilaM aMbile ti bA, mahuraM sahureti vA [633] bhikkhAgA NAmege evamAhaMsu samANe vA vasamANe vA gAmANugAmaM duIjjamANe maNunaM bhoyaNajAtaM lamittA; "se bhikkhU gilAi, se hahaha NaM tassAharaha se ya bhikkhU No suMjejjA, AharejjA si NaM" "jo khalu me aMtarAe, AharissAmi " icceyAi AyataNAI uvAtikamma / [634] - aha sikkhU jANejA satta piMDaSaNAo satta paannesnnaao| ta-. 1 dadyA bAharevetizeSaH / icchIne tenA maTe yAMdA munine Udhu catuM samajAve; jemake, "A lAveluM bhojana che jaNa te lUkhuTuM. yA tI, kaDaka, kasAye, khAda, ke mITuM che jethI te yAMdA mANasane lAyaka nathI," to te muni doSapAna thAya che. mATe ema kApi nahi karadu. kiMtu jana te AhAra yAMdA sunine kAma Avato hoya teya tene jagAva. vikSArthI sunio potAnA yogI ke tvAM basanArA ke grAmAnugrAya pharatA munine Adhu kaha ke ApaNAgA amuka muni mAMdo cha tenA pATe tene ruDe bhojana lacI Apatro. ane jo mAMdo muni te nA khAya to te agArA pAse lAvazo AbU sAMbhalI lAganAra muni bole ke gane kA viTa nahi naDaze-to hu~ lAvI ApIza, Ama kahI te muni AhAra lAvI gAMdA batAye ane bA le na hai khAya to ta pote khAvA icchI vIjAone jo vatAvayA nahi jAya te te kSepapAtra yAna che, mAre tama paNa na kara. [634] . : have munine sAta piMDepaNAmo ane sAta pAnepaNAoM jANavAnI che. tyA pahelI piMDepaNAo ke-cokho hAtha aMna cAvU pAtra. corasA kAya ane cogyA
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dasa . [211] stha khalu imA paDhanA piMDesaNA--asaMsaTe hatthe asaMsaTe matte; tahappa-- gAreNa asaMsadeNa hattheNa vA mattaeNa bA, asaNaM vA pANaM vA khAisaM vA sAimaM vA, sayaM vA NaM jAejjA, parovA se dijjA; phAsuyaM jAva paDigAhejjA iti paDhamA piNddesnnaa| [635] ahAbarA doccA piMDesaNA;--saMsaTTe hatthe saMsaTTe mattae; taheva doccA piMDesaNA iti doccA piNddesgaa| [636] - - - ahAvarA tacA piMDesaNA-ihakhalu pAINaM vA paDINaM vA dAhiNaM vA udINaM vA saMtagatiyA lar3A bhavaMti; gAhAvatI vA jAva kasmakarI vA, tesiM ca NaM aNNataresu virUvaruvesu bhAyaNajAtesu uvanizvittapanna / siyA, taMjahA;-thAlaMti bA, piTharaMsi vA, saragasira vA, paragati vA varagaMsi baa| ahapuNa evaM jANajjA-asaMsaddhe hatthe saMsadre satte, saMsade hatye asaMsale satte-seya paDiggadhArI siyA pANipaDiggahie vA- se 1 azalAdi itizeSa : 2 sUryAdau 3 chabbikAdau 4 maharyapAtre - - - - - - - - pAtradhIja maLatAM AtArapANI pote mAgI leyAM athavA vIjo ApayA mAMDe te grahaNa pharavA. e pahelI piMDepaNA. [635] vIjI piMDepaNA A ke kharaDelale sAtha ane kharaDelu pAtra. AvI rIteja __ AhArapANI grahaNa karavA. e vIjI piMDepaNA. [636] trIjI piMDepaNA A che. A pRthvIpara cAre vAju keTalAeka gRhasthathI mAMDI 'cAkara lagInA zraddhAlu jIva hoyache, teAne tvAM thALa , hAllA, sUpar3AM, chAya, ke pahu mUlAM vAsaNamA AvArapaNI paDelAM doya , jo evaM jaNAya ke tenA hAtha
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ [212] AMcArAMga-mULa tayA bhASAntara. puSyAmeva AloejjA, "Auso ti vA, bhagiNi tti vA, eteNaM tuma a. saMsaTreNa hattheNa saMsadveNa matteNa, saMsadvega vA hatyeNa asaMsaTreNa matteNa assi paDiggahagaMsi vA pANisi vA NihaTTa uvitu dalayAhi" tahappagAraM bhoyaNajAyaM sayaM vA NaM jAejjA paro vA se dejA, phAsuyaM jAva paDigAhe. jjA taccA piMDesaNA / (633) ahAvarA cautthA piMDesA;-se bhikkhU vA bhikkhUNI vA sejjaM puNa jANejjA-pihuaM vA jAva cAularalaMyaM vA-assi khalu paDigAhitaMsi appe pacchAkamme appe pajjavajAte --tahappagAraM pidhuM vA sayaM vA jAejjA jAva paDigAhejjA / cautthA piMDesaNA [638] .. ahAvarA paMcamA piMDesaNA; se bhikkhU vA bhikkhUNI vA jAva 1 alpaM tuSAdi tyajanIya cokhA che ane pAsaNa kharaDelA che, to A vakhate pAtradhArI athavA karapAtrI gunie zaruAtamAMja AI kahe ke " he AyuSman athavA behena, tamo cAravA hAtha a saraDelA pAtrabaDe athavA kharaDelA hAtha ane cokhA pAnavaDe A AhAra pAtramAM ke hAthamA ApavAI karo." ane A rIte maLelo AhAraja grahaNa karavo. e trIjI piMDepaNA. [667] ' cothI piMDepaNA-muni ke AryAe je pauvAM ke cokhAnI bhUkI evI jaNAya ke je lIdhAthI ghoDoja pavAlkarma nAmano doSa tho tathA tamAMnI thoDIja cha.la vagere chAMDavI paDaze tevAM pauvAM ke cokhAnI bhUkI vigaireja grahaNa karavA. e cothI piMDaSaNA . [638] .. pAMcapI piMDepaNA-muni ke AryAe je bhojana grAspe pote sAyA mAre
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana dasama... samANe uggahitameva bhoyaNa jAtaM jANejjA, taMjahA:-sarAvasi vA, DiDiMmAMsa vA kosagaMsira vA ahapuNa evaM jANejjA-bahupariyAvanne pANisuud galeve-tahappagAraM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA sayaM mA naM. jAe jA jAva paDigAhejA / paMcamA piNddesnnaa| [39] ahAvarA chaThA piMDasaNAH-se bhikkhU vA bhikkhuNI yA uggahiyameva bhoyaNajAyaM jANejjA jaMca sayaTTAe paggahiyaM jaMca paramAe pagahiyaM pAyapariyAvannaM pANipariyAvannaM phAsurya jAra paDigAhemjA / chaTA piNddesnnaa| - ahAvarA sattamA piMDesaNA; se bhikTa vA bhikkhuNI vA jAva samANe ujjhiyadhammiyaM bhoyaNajAyaM jANejjA-jaMcanne bahave dupaya-tau ppaya-samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagA NAvakhaMti, tahappagAraM ujjhiyadhammiyaM bhoyaNajAyaM sayaM vA NaM jAejjA paro vA se dijjA jAva DiDimaM kAMsyaM bhAjanaM 2 magadhaprasiddhabhAjanavizeSa: - ppAlA, thALI, ke koSaka nAmanA vAsaNamA khulle gharelu zera ne se gRhasthanA hAya paranI bhInAza sUkAha gaelI doya tola se grahaNa karaI ra parimI piMTepaNA. chaThI piMDepaNA- muni ke AyAe je bhojana gRhastha potA pATe ke bIjAne devA mATe pAtra ke hAthamA ullu dhAreluMje bhAjana jaNAya tema se, 5 sahI piMTepaNA. [640] ___ sAtamI piMDepaNA-sunI ke Ara je bhogana pheMkI degA yogya naNAra bhane bhane pInA manuSya ke mAnararo bhayavara to apaNa dhAmaNAdika sevA na je
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ [216) AcArAMga-mULe tathA bhASAntara. zayyAkhya mekAdaza madhyayanam (prathama uddezaH) je bhikkhU vA bhikkhuNI vA bhikaMkhejjA ubassayaM esiyae, se aNupavise gAmaM vA nagaraM vA jAva rAyahANiM vA / (645) senjaMpuNa uvassayaM jANejjA saaMDaM sapANaM jAva sasaMtANayaM tahappagAre ubassae go ThANaM vA seja vA nisIhiyaM vA cetejaa| (646) se bhikkhU vA bhikkhuNI bAM sejjaMpuNa urvassayaM jANejjA apaMDa 1 kAyetsarga 2 saMstArakaM 3 svAdhyAyaM 4 ciMtayet kuryAt, adhyayana agyAra. palo uddezaH (vasatinA vicitra dopArnu varNana.) je bhikSuka athavA AryAne upAzraya [makAna] meLyavAnI jarura pahe spAra seNe gAma nagara ke rAjadhAnimAM ja. [ 642] se makAna iMDA, jaMtuo, ane kADIbhIvAddhaM jaNAya tevA makAnabhAM sthAna zayyA ke yeThaka nohe karavI. [646] bhika bhayA AryApa na makAnamA iMDA, maMtuoM ane kIDIo ghaNa
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ . .adhyayana agAyAramuM. appapaNiM jAva appasatANAyaM tahappagAre uvaissae paDilehettA pamajettA tato saMjayAmegha ThANaM vA sejjaM vA nisIhiyaM vA cetejjA / (647) se jjaM puNaM uvarasayaM jANejjA assipaDiyAe5 egaM sAhammiyaM . samuddissa pANAiM bhUtAiM jIvAI sattAI samArabbha samuddissa kIyaM pAmiccaM acchejjaM aNisaTuM abhihaDaM AhaTTa veeti tahappagAre uvassae purisaMtaragaDe vA apurisaMtaragaDe vA jAva Asevite vA No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetejjA / evaM bahave sAhammiyA egA sAhammiNI bahave sAhammiNIo / [648] - se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNe ubassatyaM jANejjA 5 etAn munIn pratijJAya. thoDAM 1 jaNAya tevA upAzrayamA joi tapAsI pramArjana karI tyAravAda yatanApUrvaka tyAM sthAna zayyA ke veThaka karavI. [647] baLI je upAzraya munionA mATeja baMdhAvelo ke rAkhelo jaNAya, jemake, te eka mukarara samAnadharmI sAdhunA mATe jIvahiMsApUrvaka baMdhAyo hoya yA vecAto lai rAkhyo hoya athavA bhADe rAkhelo hoya yA jhUTAvI lai rAkhalo hoya yA mAlekanI rajA zivAya rAkhelo hoya yA te taiyAra thai rahetAM tarata vIjA mANasanI vatI muninA sAme jai jaNAvelo hoya tevo upAzraya agara teja denAra dhaNIe cagelo hAya yA vIjA purupe caNelo hoya temaja te denAre nahi vAparalo hAya yA cAparelo hoya topaNa temAM munie tathA AryAe sthAna zayyA ke veTaka nahi karavI. eja rIte ghaNA munione yA eka AryA ke ghaNI AyAone uddezIne karelA makAnamAM paNa nahi rahe. [648] . muni athavA AryAe je makAna ghaNAeka ( buddhamatI ) zramaNa. brAhmaNa, vana 1 nahi jevA only fest -- -- - --.aan a
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ {216) AdhArAMga-mULa tayA bhApAntara. zayyAkhya mekAdaza madhyayanam - ~(prathama uddezaH) je bhivakha vA bhikkhuNI vA bhikaMkhejjA uvassayaM esiyae, se aNupavise gAmaM vA nagaraM vA jAva rAyahANiM vA / (645) sejjaMpuNa uvassayaM jANejjA saaMDaM sapANaM jAva sasaMtANayaM tahappagAre uvassae No ThANaM vA sejja vA nisIhiyaM vA cetejaa| (646) se bhikkhU vA bhikkhuNI vAM sejapuNa ubassayaM jANejA appaMDa 1 kAyetsarga 2 saMstArakaM 3 svAdhyAyaM 4 ciMtayet kuryAt, adhyayana agyAra mA. palo udezaH (vasatinA vicitra doponuM varNana.) je bhikSuka athavA AryAne upAzraya [makAna] meJcabAnI jarura paDhe tyAre seNe gAma nagara ke rAjadhAnimAM ja. [ 645] ke makAna iMDoM, jaMtubho, ane koDInovALa jaNAya tevA makAnabhAM thAna zayyA ke beThaka nohe karavI. [646]" bhika bhayamA AryApa je makAramA iMDI, atuoM ane kIDIo ghaNA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana agIyAra. 217] appapANaM jIva appasatANAyaM tahaSpagAre uvassae paDilehettA pamajjettA tato saMjayAmegha ThANaM vA seja vA nisIhiyaM vA cetejjA / (647) se jja puNa uvassayaM jANejjA assipaDiyAe' egaM sAhammiyaM samuddissa pANAI bhUtAI jIvAI sattAI samArabbha samuddissa kIyaM pAmicaM acchejja aNisaSTuM abhihaDaM AhaTTa veeMti tahappagAre uvassae purisaMtaragaDe vA apurisaMtaragaDe vA jAva Asevite vA No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetejjA / evaM bahave sAhammiyA egA sAhammiNI bahave sAhammiNIo / [648] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa uvarasatyaM jANejjA 5 etAn munIn pratijJAya. thoDAM 1 jaNAya tevA upAzrayamAM joi tapAsI pramArjana karI tyArapAda yatanApUrvaka tyAM sthAna zayyA ke veThaka karavI. [647] vaLI je upAzraya munionA mATeja baMdhAvelo ke rAkhelo jaNAya, jemake, te eka mukarara samAnadharmI sAdhunA mATe jIvahiMsApUrvaka baMdhAyo hoya yA vecAto lai rAkhyo hoya athavA bhADe rAkhelo hoya yA jhUTAvI lai rAkhelo hoya yA mAlekanI rajA zivAya rAkheNe hoya yA te taiyAra thai rahetAM tarata vIjA mANasanI vatI muninA sAme jai jaNAvelo hoya tevo upAzraya agara teja denAra dhaNIe caNelo hAya yA vIjA purupe caNelo hoya teyaja te denAre nahi vAparalo hoya yA vAparelo hoya topaNa temAM munie tathA AryAe sthAna zayyA ke beTaka nahi karavI. eja rIte ghaNA munione yA eka AryA ke praNI ApAone uddezIne karelA makAnamAM paNa nahi rahe. [648] muni athavA AryAe je makAna paNApaka ( yuddhamanI) zramaNa, brAmaNa, cana 1 nadi javA only for
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ [218 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. assaMjae bhikkhupaDiyAe kivaNavaNImae pagaNiya pagaNiya samuhissa pANAI bhUyAiM jIvAiM sattAiM jAva veeI tahappagAre uvassae aparisaMtaragaDe jAva - aNAsevie No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetejjA ahapuNa evaM jANejjA purisaMtaragaDe jAva Asevite paDilehitA pamajjicA tato saMjayAmeva ThANaM vA seja vA NisIhiyaM vA cetejjA / (649) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA sejjaMpuNa uvassayaM jANejjA asaMjae bhikkhupaDiyAe / kAr3hee 2 vA ukaMpie vA channe vA litte vA ghaTe vA maDhe vA saMsaTTe vA saMpadhUmie vA, tahappagAre uvassae apurisaMtaraga De jAva aNAsevie No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetejjA ahapuNa eva jANejjA parisaMtaragaDe jAva Asevite, paDilehittA pamajjittA tato saMjayAmeva jAva cetenjA / (650) 1 upAzrayaM kuryAt sacaivaM bhUtaHsyAditizeSaH 2 kASTAdibhiHsaMskRtaH TemAgeM, yAcaka, ke bhATacAraNonA mATe karelu ke rAkhalaM jaNAya ane te makAna te denAra purupeja kareluM hAya ane haju vaparAyelaM paNa na hoya to tevA makAnamA rahe buM nahi, ane jo te denAra purupadhI vIjA purupe karela zeya ane caparAyela paNa hoya to muni athavA AryAe yatanApUrvaka temAM rahe. [645] je upAzraya muninA mATe asaMyati gRhasthoe sudharA- hoya, samarAjyo hoya, lIpAvyo hoya, mApha karAvyo hoya ke sugaMdhita karAvyo hoya tevo upAzraya jo te denAra purupeja tema karelo hoya ane sudharAvyA pAda vAparalo paNa na hoya to temAM muni tathA AryAe sthAna zavyA ke veThaka nahi karavI. ane jo te denAra purupayI vIjA purupe, karelo hoya ane vaphAyelo paNa hoya to yatanApUrvaka tyAM vasavaH [650]
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - adhyayana agIyAramuM. [219] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa uvarasayaM jANejjAassaMjae bhikkhupaDiyae khuDDiyAo duvArio mahalliAo kujjA, jahA piMDesaNAra, jAva saMthAragaM saMtharejjA bahiyA NiNakkhu tahappagAre uvassae aparisaMtaraMgaDe jAva aNAsevite No ThANaM vA sejjaM vA gisIhiyaM vA cetejaa| ahmaNa evaM jANejA-purisaMtaragaDe jAva Asevite-paDilehitA pamajjittA tato saMjayAmeva jAva cetejjA / (651) se bhikkha vA bhikkhaNI vA se jaM paNa uvassayaM jANajjA assaMjae bhikkhupaDiyAe udagapasUyANi kaMdANi vA, mUlANi vA, pattANi cA, pupphANi vA, bIyANi vA, hariyANi vA, ThANAto ThANaM sAharati, bahiyA vA NiNakkhu-tahappagAre uvarasae apurisaMtarakaDe jAva No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM dhA cetejjA / aha puNa evaM jANejjA, purisaMtaragaDe jAva cetejjA / (652) se mikkhU vA bhikkhuNI vA se jaM puNa jANejjA-assaMjae 1 nissArayati je makAnamAnA nAnA oraDAone muninA mATe asaMyati gRhastha mAhoTAM karAve agara mohaTAne nAnA karAve athavA munine mATe aMdara baiThaka kare athavA cAhera kare to tetro upAzraya jo te denAra purupeja nema karelo ane haja vAparelo na hoya to tyAM nahi vasa, paNa jo te vIjA purupe karelo ane vAparelo jaNAya te| tyAM yatanApUrvaka vasA [651] je makAnamAthI gRhastha sAdhunA mATe kaMda, mULa, patra, puSpa, phaLa, vIja, ke pAsa vagere lIlotarIne eka ThekANethI vAje ThekANe lai jAya athavA bAhera kahADe teSo upAbhaya jo te denAra puruSa tema karelo jaNAya to tyAM nahi rahe, paNa jo cIjA purupe tema pharalo naNAya to tyAM rahe. [652] je makAnamAMcI gRhastha sAdhunA mATe bAjoTa, pATa, nAsaraNI ke ukhaLa
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ [220] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. bhikkhupaDiyAe pIDhaM vA, phalagaM vA, NisseNi vA, udUhalaM vA, ThANAto ThANaM sAharati, bahiyA vA NiNakkhu, tahappagAre uvassae aparisaMtaragaDe jAva No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetejjA / ahapuNa evaM jANejjA purisaMtaragaDe jAva cetejjA / (653) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jaM puNa uvassayaM jANejjA, taM . jahA;-khadhaMsi vA, maMcaMsi vA, mAlaMsi vA, pAsAyasi vA, hammiyatalaMsi vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi aMtalikkhajAyaMsi, NaNattha AgADhA-gATehi kAraNehiM 2, ThANaM vA sejaM vA NisIhiyaM vA cetejjA / (654) se Ahacca cetite siyA, No tattha sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA hatthANi vA, pAdANi vA, acchINi vA, daMtANi vA, muhaM vA, ucchalejja vA pahoejja vA; No tattha Usadara pagarejjA, taMjahA;-uccAraM vA, pAsavaNaM vA, khalaM vA, siMghANaM vA, vaMtaM vA, pittaM vA, 1 tathAvidhAt prayojanAdityarthaH 2 utsRSTaM uthalAtrIne eka ThekANethI bIje ThekANe rAkhe athavA bAhera kahADI mele tevo upAzraya jo lenAra dhaNIeja tema karela hoya to tyAM nahi vasavU paNa jo purupAMtarakRta hoya to yatanApUrvaka tyAM rahe [653] ' munie ke AryAe thAMbhalA nI Toca para rahelA makAnamAM mAMcaDAo upara ke mALa upara athavA vIjI bhI upara athavA agAzImAM ke vIjA koi paNa AkAzavartI makAnamAM jarurI kAraNo zivAya rahe, nahiM [654] . kadAca tyAM rahevU paDa tyAre tyAM thaMDA ke garama pANIdhI hAtha, paga, dAMva ke mukha dhovAM karavAM nahi. tamaja tyAM kharaca pANI ke laghunIta [pizAva ] natha zlepma [vaDakhA], vamana, pitta, para, lohI ke koi paNa zarIra saMbaMdhI azuci karavI nahi, kemake tema karatA kevaLajJAnie dRpaNa varNavyAM che, je mATe tyAM tema
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana agIyAramuM. [221] pUrtivA, sANiyaM vA, annataraM vA sarIrAvayava / kevalI bUyA "AyANa-meyaM se tattha UsaDhaM pagaremANe payaleja vA pavaDeja vaa| se tattha payalemANe pavaDemANe vA hatthaM vA jAva sIsaM vA annataraM vA kAyasi iMdiyajAtaM lUsejjA pANANi vA abhihaNejja vA jAva vavarovejja vA / aha bhikkhUNaM pucovadiyA esa painnA jAva jaM tahappagAre ubassae aMtalikkhajAte No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetenjI / (655) . se bhikkhU vA bhikkhaNI vA se jjaM puMNa uvassayaM jANejjA-saitthiyaM sakhuTTa' sapasubhattapANaM tahappaMgAre sAgArie uvassae No ThANaM vA sejja vA NisIhiyaM bA cetejjA / AyANa-meyaM bhikkhussa gAhAvatika leNa saddhiM saMvasamANassa / alasae' vA visUiyA vA chaDDI vA NaM uvvAhijjA anatare vA se dukkhe rogAtake samuppajjejjA asaMjae kaluNavaDiyAe taM bhikkhussa gAtaM teleNa vA, ghaeNa vA, NavaNIteNa vA, vasAe vA, 1 sabAlaM kSudrajaMtusahitaM vA 2 hastapAdAdistabhaH zvapathurvA karatAM kadAca muni svalita thai nIce pahI jAya to tenA hAthapaga ke mAthu athavA koi paNa iMdriyo bhAMgI nAza pAme ane heThe AvelA jIva jaMtuono paNa nAza thAya. mATe munine evI bhalAmaNa cha ke teNe AkAzavattI makAnamAM nivAsa na karavo ' je makAnamAM ghAlavaccA ke strIA rahetI hoya athavA kUtarA vilADA vigaire kSudra jaMtuo rahetA hoya athavA jAnavaro rahetAM hoya tathA temanAM khAnapAna tyAM rakhAtA hoya tevA gRhasthanA paricayavAlA makAnamAM cAsa na karavo. kAraNa ke tevA gRhasthanA gharamA basatAM bahu doSa saMbhave che. tyAM rahelA munine tyAM paTelo dopa e ke kadAca jo sAjA: vizucikA, ulTI, ke koi paNaM gega ke zuLa vigaire pIDA utpanna thaze to tyAM rahetA asaMyAti gRhasthI tarata karuNA lAvIna te muninA zarIrana tela, ghRta, mAkhaNa ke caravI masaLe ke copaDe, athavA to sugaMdhi dravyA kaheM,
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ [220] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. bhikkhupaDiyAe pIDhaM vA, phalagaM vA, NisseNi vA, udUhalaM vA, ThANAto ThANaM sAharati, bahiyA vA NiNakkhu, - tahappagAre uvassae apurisaMtaragaDe jAva No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetejjA / ahapuNa evaM jANejjA purisaMtaragaDe jAva cetejjA / (653) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa uvarasayaM jANejjA, taM jahA; - khaMdhaMsi vA, maMcaMsi vA, mAlaMsi vA, pAsAyaMsi vA, hammiyatalaMsi vA, aNNataraMsi vA tahappagAraMsi aMta likkhajAyaMsi, NaNattha AgADhA - gAdehiM kAraNehiM 2, ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetejjA / (654) se Ahacca cetite siyA, No tattha sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA hatthANi vA, pAdANi vA, acchINi vA, daMtANi vA, muhaM vA, ucche, lejja vA pahoejja vA; No tattha Usadara pagarejjA, taMjahA; - uccAraM vA, pAsavaNaM vA, khelaM vA, siMghANaM vA, vaMtaM vA, pittaM vA, 1 tathAvidhAt prayojanAdityarthaH 2 utsRSTaM ucalAvIne eka ThekANedhI vIje ThekANe rAkhe athavA bAhera kahADI mele tevo upA zraya jo lenAra dhaNIeja tema karela hoya to tyAM nahi vasavaM paNa jo puruSAMtarakRta hoya to yatanApUrvaka tyAM rahe [653 ] munie ke AryAe bhanI Toca para rahelA makAnamAM mAM DAo upara ke mALa upara athavA bIjI bhoM upara athavA agAzImAM ke vIjA koi paNa AkAzavarttI makAnamAM jarurI kAraNo zivAya rahevuM nahiM [654 ] 13 kadAca tyAM rahevuM paDa tyAre tyAM thaMDA ke garama pANIthI hAtha, paga, dAMta ke mukha dhAvAM karavAM nahi. temaja tyAM kharaca pANI ke laghunIta [ pizAva ] taya zlepma [askhA ], vamana, pitta, paru, lohI ke kor3a paNa zarIra saMbaMdhI azuci - karavI nahi, kemake tema karatAM kevaLa jAnie dUSaNa varNavyAM che, je mAMTa tyAM tema
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana agIyAramuM. [221] pUrtivA, soNiyaM vA, annataraM vA sriiraavyvN| kevalI bUyA "AyANa-meyaM " se tattha UsaDhaM pagaremANe payaleja vA pavaDeja vaa| se tattha payalemANe pavaDemANe vA hatthaM vA jAva sIsaM vA annataraM vA kAyasi iMdiyajAtaM lUsejjA pANANi vA abhihaNejja vA jAva vavarovejja vA / aha bhikkhUNaM puvovadiTTA esa painnA jAva jaM tahappagAre ubassae aMtalikkhajAte No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetejjA / (655) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa uvassayaM jANejjA-saitthiyaM sakhuI sapasubhattapANaM tahappaMgAre sAgArie uvassae No ThANaM vA seja vA NisIhiyaM vA cetejjA / AyANa-meyaM bhikkhussa gAhAvatikuleNa saddhiM saMvasamANassa / alasaere vA visUiyA vA chaDDI vA NaM uvvAhijjA annatare vA se dukkhe rogAtaMke samuppajjejjA asaMjae kaluNavaDiyAe taM bhikkhussa gAtaM teleNa vA, ghaeNa vA, NavaNIteNa vA, vasAe vA, 1 sabAlaM kSudrajaMtusahitaM vA 2 hastapAdAdistabhaH zvapathurvA karatAM kadAca muni skhalita thai nIce paDI jAya to tenA hAthapaga ke mAthu athavA koi paNa iMdriyo bhAMgI nAza pAme ane heThe AvelA jIva jaMtuono paNa nAza thAya, mATe munine evI bhalAmaNa che ke teNe AkAgavattI makAnamAM nivAsa na karavo / je makAnamA vAlavaccA ke strIo rahetI hoya athavA kUtarA vilADA vigere kSudra jaMtuo rahetAM hoya athavA jAnavaro rahetAM hoya tathA temanAM khAnapAna tyAM rakhAtAM hoya tevA gRhasthanA paricayavAlA makAnamAM vAsa na karato. kAraNa ke tevA gRhasthanA gharamA basatAM bahu doSa saMbhave che. tyAM rahalA munine tyAM pahelo doSa e ke kadAca jo sAjA, vizucikA, ulaTI, ke koi paNa roga ke zULa vigere pIDA utpanne thaze to tyAM rahetA asaMyati gRhasthI tarata karuNA lAvIna te muninA zarIrane vela, ghRta, mAkhaNa ke carabI masaLe ke copaDe, athavA to mugaMdhi dravyo vaDe,
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. abhaMgejja vA makkhijja vA siNANeNa vA kakeNa vAlodeNa vA vaneNa / cA caNNeNa vA paumeNa vA AghaMsejja vA ucalejja vA ubaTTejja vA; sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholejja vA paccholeja vA pahoejja vA siNAvijja vA siMceja vA dAruNA vA dArupariNAma kaTTa agaNikAyaM ujjAlejja vA payAlijja vA ujjulittA kAyaM AyAveja payAveja vA aha bhikkhuNaM puvyovadivA esa patinnA jaM tahappagAre sAgArie chavassae No ThANaM vA sejaM vA nisIhiyaM vA cetejjA / (656) AyANaM-meyaM bhikkhussa sAgArie uvassae vasamANassa;-ihakhalu gAhAvatI vA jAva kammakarI vA annamannaM akosaMti vA vayaMti vA raMbhaMti vA uddavaMti vA, aha bhikkhUNaM uccAvayaM maNaM NiyacchejjA:-ete khalu annamannaM ukkosatu vA, mA vA ukkosaMtu jAva mA vA uddavaMta / aha bhikkhuNaM pubbovadivA esa painnA jAva jaM tahappagAre sAgArie ubassae No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM vA cetejjA / (657) / 1 (sugaMdhidravyasamudayaH) 2 [kaSAyadravyakvAthaH] 3 loghaM pratitaM 4 kaMpillakAdi 5 padmaM pratItaM yA ukALelA kvAtha jaLavaDe, yA lodravaDe yA cUrNavahe yA padmAvaDe ghazase ke kharaDaze; athavA thaMDA ke garama pANIyI chAMTajhe, thoze, navarAvaze, sIMcaze, athavA lA. kaDAne lAkaDA sAtha ghasI agni saLagAvI zarIrane tapAvaze. mATe sAdhune ekA bhalAmaNa che ke teNe tevI tarehanA gRhasthanA ghare nivAsa na karavo [356] smAM vasatAM vaLI bIjo A dopa che. tyAM rahetAM gRhasvayI pAkara lagInA loko arasaparasa bolAcAlI kare yA mArAmArI vigere pakheDo ko tyAre meM dekhI sAvunuM dila uMcuM yAya jemake "eo bhale laDyA karo ayavA po laDobhA" se mATe sAdhune e malApaNa che ke taNe tevA makAramA gRhasthanA ghare nikAsa na karavo [657]
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana amIAramu. [223] AyANa-meyaM bhikkhussa gAhAvatIhiM saddhiM saMvasamANassa:-ihakhalu gAhAvatI appaNo saaTAe agaNikAyaM ujjAleja vA pajAleja vA vijAvija vA, aha bhikkhU ucca vayaM maNa NayacchejjA:- ete khalu agaNikAyaM ujAleMtuvA, mA vA ujjAletu, jAva mA vA vijavetu aha bhikkhuNaM puvvavidivA jAva jaM tahappagAre uvassae no ThANaM vA senaM vA nisIhiyaM 'vA cetejA / (658) AyANa-meyaM bhikkhussa gAhAvatIhiM sarhi saMvasamANassa;-ihakhalu gAhAvatissa kuMDale vA, guNaM / vA, maNI vA, mottie vA, hiranne vA, kaDagANi vA, tuDiyANi 2 vA, tisaragANi vA, pAlaMbANi vA, hAre vA, 'ahahAre vA, egAvalI vA, muttAvalI vA, kaNagAvalI vA, rayaNAvalI vA taruNiyaM vA kumAri alaMkiyavibhUsiyaM pehAe, aha bhikkhU uccAvayaM maNaM NiyacchejA, " erisiyA vA sA, govA erisiyA" iti vA gaM bUyA, iti vA NaM maNaM sAejA / aha bhikkhuNaM puvyovadivA jAva jaM tahappagAre uvassae No ThANaM vA jAva cetejjA / (659) 1 rasanA-mekhalAmaMDana mitiyAvat 2 aMgadAni vaLI tyAM trIjo e dopa cha ke tyAM gRhastha potAnA mATe ani dhakhAvIne cALe ke vadhAre tyAre muninu kadAca dila uMcaM nIcaM thAya ke A gRhastho bhale ani dhakhAvo, mATe munine evI bhalAmaNa che ke teNe tevI jAtanA majhAnamAM nahi rahe [658] .. munine gRhastha sAthe vasatAM codho A dopa che-gRhasthane tyAM kuMDala, kaMdorA, mANa, motI, suvarNa, kaDA, bAjubaMdha, gaMThA, sAMkaLa, hAra, ardhahAra, ekAvaLI, muktAvaLI, ratnAvaLI, vigere AbhUSaNo joi athavA tenA zaNagArapI gobhita yuvAna kumArio joi muninA manane virtaka thAya ke mAre ghare paNa vadhU Abuja hanuM yA pAre tyAM AI na hatuM. mATe munine evI bhalAmaNa cha ke teNe. Ave sthaLe na rahe [659]
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ [224] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. AyANa meyaM bhikkhussa gAhAvatihiM saddhiM saMvasamANassa:-iha gAhAvatiNIo vA, gAhAvatidhUyAo vA. gAhAvatisumhAo vA, gAhAva- . tidhAtIo vA gAhAvatidAsIo [, gAhAvatikammakarIo vA, tAsiM ca NaM evaM vRttapuvvaM bhavati:-" je ime bhavati samaNA bhagavatI jAva uvaratAmehuNAto dhammAto, No khalu etesi kappai mehuNadhamma pariyAraNAe AuTTittae, jA ya khalu etesiM saddhiM mehuNadhammaM pariyAraNAe AuddejA, puttaM khalu sA labhejA oyassi teyariMsa vaccassi jasasti saMpahAriyaM / AloyaM darisiNijaM." eyappagAraM NigyosaM socA Nisamma tAsiM ca NaM aNNayarI sadiyA taM tavassi bhikkhuM mehuNadhammapariyAraNAe aauttaavejaa| aha bhikkhUNaM puvyovadiTTA jAva jaM tahappagAre sAgarie uvassae No ThANaM vA seja vA NisIhiyaM vA cetejjA / (660) eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / (661) . ............ 1 rupavaMtaM 2 saMgrAmazUraM 3 abhimukhaM kuryAt gRhastha sAthai vasatAM pAMcamo A dopa che, gRhasthanA ghare tenI ne o, athavA putrIo athavA bahuo, athavA dAio athavA dAsIo eka vIjAmAM AI vAle che ke "je A strI saMbhogathI nivartalA zramaNa bhagavaMta hoya che teone strIo sAthe maithuna kara nipiddha che, paNa jo koi strI (emane DagAvIna) emanA sAthe saMbhoga kare to teNIne baLavAn tejasvI rupavAn yazasvI ane vijayI putranI prApti thAya." AI volag sAMbhaLIne koi putranI vAMchA dharanArI bhoLI strI te tapakhi munine DagAvIne tene potAnA pAzamAM pADe. mATe munine evI bhalAmaNa che ke teNe evA sthaLe nahi rahe [660]. e sarva muni ane Ayarnu sadAcaraNa cha (661)
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ i adhyayana after. [ dvitIya uddeza: ] gAhAvaI gAyeMge suisamAyArA avaMti, bhikkhU ya asiNANAe moyAmamAyAre se tadugbaMdhe paDile paDilo yAvi bhavati / jaM puSvakammaM taM pacchAkaNaM, jaM pacchAkammaM taM puSvakammaM te bhikkhupaDiyAe baTTamANe karejA vA no karejA thA / jaha bhikkhUrNa puvyovadiTThA jAva jaM tapagAre uvassae jo ThANaM vA jAtra cetejjA / (662) [225] AyANa meyaM bhara gAhAvatihiM saddhiM saMvasamANarasaH - iha dalu gAhAratira appaNI saaTTAe virUvarUve bhoyaNajAe uvakhaDie 1 kAyikAvyApAravAn, kAryavazAt. na bIjo uddeza. neva thatA hopo tathA teNe kyA kyA sthaLe nase. gRhayA ne hI palo ke. ghaNAeka gRhasva pAlanArA ayAna rahita hovAcI nayA bA yo paNa suni karma karatA pApI) apUrNa durge yI te guNAlA paDe ke TI samAropa ke se kenana ke ke grAma
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. liyA, aha bhikkhupaDiyAe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA ubakkhaDejja vA uvakareja vA, taM ca bhikkhU abhikakhejjA bhottae vA pIttae vA viyaTTittae / vA / aha bhikkhUNaM puyobadivA jAra jaM no tahappagAre ubassae ThANaM cetejjA / (663) AyANa meyaM bhikSurasa gAhAvatiNA saddhiM saMvarUmANassa:-ihakhalu gAhAvatissa appaNo sayaTTAe virUbarUvAI dAruyAiM bhinnapuyAI bhavaMti, aha pacchA bhikkhupaDiyAe virUvarUbAI dAruyAiM bhiMdejja vA kiNeja vA pAmicceja vA dAruNA vA dArupariNAma kaTTa agaNikArya ujjAlejja vA pajjAlejja vA tattha bhikkhU abhikaMkhejja bA AtAvettae vA payAvettae vA biyaDittae vA / aha bhidakhUNaM puyobadivA jAba jaMtahappagAre ubaslae No ThANaM cetejaa| [664] se bhikkhU vA bhikkhaNI vA uJcArapAsavaNeNaM uvvAhijjamANe rA1 tava vivartituM AsituM. mATe jUdI jUdI jAtaveM bhojana taiyAra thaeTa hoya che. ane jo muni temane tyAM rahe to muninA mATe paNa te gRhastha AhAra pANI taiyAra karAve. ane vakhate muni ta AhAra pANI khAnA pInA ke vAparabAnI icchA paga kare. eTalA mATe tane bhala.maga che ke teNe tekA sthaLe sULacIja na raheI. [663] gRha tho sAtha vasatAM ATamo A doSa cha,-gRhasthane tyAM potAnA mAre ghaNAeka lAkaDAo kApI phADI rAkhelA hoya che. ane jo temane tyAM zuni jai rahe to pachI tenA sAraM teo lAkaDA phADe yA vecAtAM lAve yA udhAre lAya ane vaLI lAkaDA sAthe lAkaDaM ghasIne ami dharakhAve ane teve vakhate kadAca munine agni pAse tApanA karavAnI icchA utpanna dhAya. mATe munina e bhalAmaNa che ke taNe tevA sthaLe rahe nahi. [634] | gRhastha sAdhe vasatAM munine navamo A dopa che. grahasyane tyAM vasatA
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... adhyayana anIArasuM. [227] o vA biyAle vA gAhAvatikularasa duvAravAhaM avagaNejA , teNe ya tassaMdhiyArI aNupavisenjA, tarA bhikkhurasa No kappati evaM vadvittae-- " ayaM teNe pavisai vA, No vA pavisai, uvaliyati vA, jo vA uvaliyati, Ayavati vA, No bA Ayavati, vadati vA, govA vadati, teNa haDaM aNNeNa haDaM, tassa haDaM aNNassa haDaM, ayaM teNe, ayaM upayarae, ayaM haMtA, ayaM etya makAlI, " taM tavasmi bhikkhU atega teNe-ti saM. kati / aha bhikkhUme puzvocadilA jAtra No cetejA / (665) se bhikkhU vA bhikkhUNI vA se jaM puNa ubarasayaM jANejjA, taMjahA:-taNaMpujetu vA palAlapuMjesu vA saaMDe jAva sasaMtAgae, tahappagAre uvatsae No ThANaM vA sejjaM vA misIhiyaM vA ejjA / (666) 1 udghATayet. muni ke AryA ladhunIta ke vaDI nIta karavA mATe rAtrie yatrA sAMja savAre gRhasthanA gharano daravAjA ughADe te vakhataM kadAca koi cAra aMdara bharoi beze to havaM muniyI to Ayu bolI zakAya nahi ke "A cAra pepse che ke chapAe che yA dohI Adhe cha ke bole cha, athavA tege coyu ke vIjAe coyu, te bahatyatuM caugayu ke vIjA koiy cogayuM, A rayo cora, A to teno madadagAra, A rahyo pAranAra, ane eNe bahIM rASaTuM kIIM ityAdi." ethI karIne pAchaLyA te maharaya se tapaspineja cAra karI mAne che. mAre munine evI bhalAmaNa cha ke naNe grAmyanA sAthai nadi rahe. (665) sunine ke AryAne je makAna ghAsa tathA parAmnA jayyAmA bhAva hovAyI gADA tathA jIvanAta rahalu jaNAya teyA makAnamA vamaNe nadi raMja
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 AcArAMga-mULa tathA thApAntara. se miksva vA bhikakhaNI vA se jaM puNa ukttayaM jANejA-taNapuMjesubA palAlapuMje nu apaDe jAva cetejaa| [667] se AgaMtAresu vA ArAmAgAresu vA gAhAvatikulesu vA pariyAtrasahemu vA abhikkhaNaM abhikkhaNa sAhammiehiM ovayamANehiM No obaejjA / [668] se AgaMtAresu vA jAva pariyAvasahesu vA je bhayaMtAro uubahiyaM vAsAzasiyaM yA kapa ubAtiNittA tatyeva mujo bhujo saMbasaMti, aya. mAuso kAlAitakiriyA bhavati / (669) se AgaMtAranu vA jAva pariyAvasahesu vA je bhayaMtAro uubahiya vA vAsAvAsiyaM vA kappaM uvAtiNAvettA taM duguNAtti guNaNa apariharitA alpAvdo'bhAvavacanaH 2 avapatet 3 RtubaddhaM zItoSNakAlayoAsakalpaM. ana je makAna mAtra ke pAlanA jathyAgA AveguM chatoM jImajatu rahita gAya tyAM nivAsa karatI. [667] raLI susApharandAnA, vaMgalA, ghara, tathA bho ke jyAM vAraMvAra trImA sAdhuo AdhI par3atA hoya tyA paNa munie nati ja. [668] je muAne bhagavaMto tevA musApAravAnA, baMgalA, yA rage ke mayAM eka sahino adhavA vantunA cAra mahinA rahA bAda phI vAcAra tyAM bhArI varana cha te Ayunan , kAlAnimonakriyA nAye dopavAlI bastI jANatrI. (605) je muni bhagavatI tathA musAphArasyAnA ke maThomA eka mahinA athavA bAratunA cAra mahinA rahI pAchA te gujaralA kALayI vANA ? ayaNA bakhatanuM aMdara ? jeThando cayana eka gAmamA rahela hoya nI yANA ke pramANa badatara viNagAne gAgamA avAya.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ayAra. tattheva mujjo bhujo saMbasaMti aya-mAuso itarA utrANakiriyA yAdhi bhavati / [670 ihakhalu pAINaM vA paDaNaM vA dAhiNa vA udINaM vA saMgatiyA saTTA avaMti, taMjahA, gAhAktI vA, jAva karamakarIo vA / tasiM ca NaM AgAragoyare No suNisaMte 1 bhavati / taM saddahalAhiM taM pattiyamAhitaM royamAgehiM bahabe samaNa-mAhaNa-atihi- kiyA-vaNImae samuDhimsa ta. stha tattha agArIhiM agArAiM ceiAI 2 bhavaMti, taMjahA:-AelaNAgi : za, AyataNANi 4 bA, devakulANa vA, sahAo vA, pacAgi vA, paNiya 1 suSTunizAMtaHzrutaH 2 mahAMti-kRtAni iti zeSa, 3 lohakA razALAH 4 devakulapArthApadarakANa. nahi pADatAM tattajanyA pAca dAra base cha, e hai bhAyamAna umasthAniyA nAma TopavAlI vasati jAmavI. (670) __ A jaganAM nAre bAja keTalAeka raba nayA slI bhAlA ane zraddhAlu doya ke. teone muninA AcAranI nAhI mAhitI nayI. mAtra mAnine bAna ApakAmAMsAphala cha epI zraddhA ana racI pani dezoNA zamaNa, vAraNa, atithi, dIna. nA bhATa vAraNAne gvA nAMda maMdodA gAntoM NAva vA kelAranA kAraravAnAo. devAlayAMnI bAjanA AraDAo, devAlayA. sabhAtrI. sapAaduvAnI. baravAga. yAnanAlAlo, vaganA kAraravAnAzedanA kAgvAnAmo. yAtanA karatAnA kavanA pAravAnAo, vana vinA kAraNAma bhI pAlanA panna. pAnI natI jaya mAnI 11 - r hurt 111 Firriage . : nAnA bharamAne vakIna lI zAhA pANInAmAMkI ko mAga
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ [230] __bhAcArAMga-mULa tathA bhApAntara. gihANi vA, paNiyasAlAo vA, jANagihANi vA, jANasAlAo, sudhA. kammaMtANi vA, DavbhakammaMtANi vA. baddhakasmatANi2 vA. vakakammaMtAgni vA, vaNakammaMtANi vA, iMgAlakasmatANi vA. kaTakammaMtAgi vA, surAANakammaMtANi vA, saMtikammaMtANi vA, saNNAgArakammaMtANi vA. girikammaMtA vA, kaMdarAkammaMtANi vA selokdANakammaMtANi vA, savaNagihANi 4 vA, je bhayaMtAro tahappagArAiM AesaNANi kA jAva bhavaNagihANi vA tehiM ova-- yamANehiM ovayaMti aya-mAuso . abhikaMtakiriyA 5 vi bhavati / (671) ihakhalu pAINaM vA paDINaM vA dAhiNaM vA udINaM vA saMtegatiyA saTTA bhavaMti-jAva taM royamANehiM baDhe samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa vaNImae samuddirasa tattha tattha agArIhiM AgArAiM cejhyAI bhavaMti; taMjahA:-AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vaa| je bhayaMtAro tahappagA 1.sudhAkItAni sudhAgRhANi 2 vAdhakarmAtAni 3 pASANamDapagRhANi 4 hAvapi zabdAvekArthI 5 alpa veSAceyaM aMgAranA (agninA)kArakhAnAyo, kATanA kArakhAnAo,smazAnagRha, zAMtigRha,zUnyabaro, parvatanA mathALApara vAMdhelA gharA, guphAo, tathA pApANanA maMDapo vigare sthaLoAvI jAtanA saLomAM te zramaNa brAhmaNAdika AvI gayA pachI je munibhagavaMto temAM utare che te he AyuSyaman, abhinAMtakriyA nAme dopavALI vasati: jANavI [671] A jagatmAM cAra vAju keTalAeka zraddhAlu loko hAya che teo zraddhA dhI ghaNA eka zramaNa nAhmaNa atithi dIna tathA vaMdijanenA moTe jagAe jamAe upara jaNAMvalA jUr3hI jUdI jAtanAM gharo caNAve che. tevA gharomAM ruju anya zramaNabrAma 1 A vasani thoDA dopavALI zevAcI muni seve che, -
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana agAyArasuM.. 23] rAI AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA tehi aNeviyamANehiM ovayaMti, aya mAuso, aNabhikaMtakiriyA vi bhavati / / 672 ihakhalu pAINaM vA paDINaM vA dAhiNaM vA udINaM vA saMtegaiA sar3A bhavaMti, taMjahAH-gAhAvaI vA jAva kamsakarI vA / tesiM ca NaM eva vRttaputraM bhavati-"je ime bhavaMti samaNA bhagavaMto sIlamaMtA jAva uvarayA mehuNAo dhammAo, No khalu eesiM kappati AhAkammie uvassae vatthae; se jANi imANi amhaM appaNo aTAe ceiyAiM bhavaMti, taMjahAH -AesagANi vA jAva bhavaNagihANi vA, savvANi tANi samaNANa NisirAmo / aviyAI vayaM pacchA appaNoM sayedvAra cetissAmo, taMjahA:-AesaMyANi vA jAva bhavaNagihANi vA / " eyappagAraM NigdhosaM socA Nisamma je bhayaMtAro tahappagArAiM AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi yA uvAganchati, uvAgacchittA itarAtarehiM pAhuDehiM 2 vaTTati, aya-mAuso, vajakiriyA vi bhavati / (673) 1 vasituM 2 prAbhUteSu datteSu gRhepu. NAdiyA nahi AvI gaelA chatAM je muni bhagavaMto utare te he Agupyan anabhinAlabhiyA nAme dopavALI vasati jANavI [672] / __A jagatmA yAtru keTalAekA adAlu jIvo hoya che teo Ama bole la-"jo A maigana-karmathI nivatIne zILavaMta pApA bhagavaMta pagalA hoya cha tabhAne tejonAja mATe karegA makAnamA utamu niSi, che. mAhe je ApaNa AraNA gAre banAyelAM gharo meM te nemane ASI deza bhane bhApaNe pAchA ApaNA gATa nayAM vanAcI lazu." bhAco avAja sAMbhavI ne sani bhagavAnA saMvA ghage tarapha jAya che aMne tyAM rahe, te hai oyupman, payakriyA nAmanI dIpAlI cAsati jANavI. [676]
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga - mULa tayA bhASAntara saGkrA 1 ihakhalu pAINaM vA paDINaM vA dAhiNaM vA udINaM vA saMtegaiyA bhavaMti / tesiM ca NaM AyArayoyare NA suNisaMte bhavai, jAva taM royamANehiM bahave - samaNa - mAhaNa - atihi - kivaNa - vaNIsae pagaNiya pagaNiya pamuddissa tattha tattha agArihiM agArAI ceDyAiM bhavati, taMjahAH - AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA / je bhayaMtAro taha pagArAI AesaNANi vA jAva NagihANi vA uvAgacchaMti itarAtarehiM pAhuDehiM vaiMti, aya- mAuso, mahAvajjakiriyA vibhavai / (674) [22] ihakhalu pAINaM vA paDINaM vA dAhiNaM vA udIrNavA saMtegaiyA saDDhA sarvati, jAya taM royamANehiM bahave samaNa jAe samuddissa tattha tattha agArIhiM agArAI cehayAI bhavaMti taM jahA; - AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA / je bhayaMtAro tahappagArAI AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA uvAgacchaMti iyarAyarehiM pAhuDehiM vaTTati, aya- mAuso sAvajjakiriyA vibhavai / ( 675) jALu jIvo ya ke temane muninA zraddhA dharIne ghaNA gaNa bANa nirdhAra karane yAnI caNI rAkhe ke krayA yA jagatyAM cAra vAju kelAekaka AcAranI kazI mAhita nathI hotI topaNa atithi dInatA ne ghATe chU va makAnoM tarapha je yudhi jaIna rahe che te he Ana nAmanA doSapALI varAta jANatI [674] yA jagadAM cAre argeneka bhI vA eka munionAune karI teganA sArI makAna kAgaja munizrI ne basadi nAgarI. [37] Ama jIvo doSa che, teyA va nA yA gerpavALI
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana agIAramuM. (233] ihakhalu pAINaM vA paDINaM vA dAhiNaM vA udINaM vA saMtegaiyA sar3A bhavaMti, taMjahA:-mAhAvaha vA jAva kammakarI vA / tesiM ca NaM AyAragoyare No suNisaMte bhavati, jAva taM royamANehiM evaM samaNajAyaM samuhissa tattha tattha agArihiM agArAiM ceiyAiM bhavaMti, taMjahA:-AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA mahayA puDhavikAyasamAraMbheNaM evaM mahayA Au- teu-bAu-vaNassai-tasakAyasamAraMbheNaM, mahayA saMraMbheNaM mahayA AraMbheNaM, mahayA virUvarUvehiM pAvakammehi, taMjahA:-chAyaNao, levaNao, saMthAraduvArapihaNao, sItodae vA paridRviyapuve bhavati, agaNikAe vA ujjAliyapuve bhavati / je bhayaMtAro tahappagArAiM AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA uvAgacchati, itarAtarehi pAhuDehiM vaTuMti, dupavakhate kamma sevaMti, aya-mAuso, mahAsAvajjakiriyA vi bhavai / (676) ihakhalu pAINaM vA jAva taM royamANehiM appaNo sayaTTAe tatya tatya agArihiM agArAI ceiyAI bhavaMti, taMjahA:--AesaNANi vA jAva bhavaNagihANi vA mahayA puDhavikAyasamAraMbheNaM jAva agaNikAe vA ujjAliyapuce bharati, je bhayaMtAro tahappagArAiM AesaNANi vA jAva meM eja rIte je makAna ekalA neja munine uddeza gRhasya kAyanA jIvanI hiMsA karIna tathA lIpaNa guMpaNa jaLa chaMTana agnijvAlana vigaire aneka pApa karma karIne tayAra karelaM hoya tyAM jar3a muni rahecha teyo desItA mAthu chatAM paramArtha gRtsya vA savAthI dipakSI kAma kare re. mATe te mahAsAvadha nAmanA nepAlI vasani thAya . [676] A jagadamA cAre yAga padenA zraddhATa jane,ne aneka pApa karI pAnAnA papa mAre caNelA nAgaragAna ke makAna mAM ne muni-bhAsAno jAne rahe nizrI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhApAntara. vaNagihANi vA uvAgacchaMti itarAtarehiM pAhuDehiM vaTaMti, egapakkhaM te kammaM sevati, aya-mAuso appasAvajjA kiriyA vi bhavati / (677) evaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / (678) [ tRtIya uddezaH] ___" se ya No sulabhe phAsue uMcche 2 ahesaNijje / No ya khalu suDe imehiM pAhuDehiM taMjahAH-chAyaNao, levaNao, saMthAraduvAra 1 gRhasthaM prati munivAkya metat 2 chAdanAdidoSarahitaH 3 pA popAdAnakarmabhiH sAdhupaNA rupa eka pakSanA kAmaneja karanArA che. temanI vasatine alpaniyA (kriyAdopa rahita) bamati jANavI. [677] (e nava jAtanI vasatioyAM abhikrAMtakriyA nAmanI vasati ane alpakriyA nAmanI vasati munine utaravA yogya che) vAkInI vasati ayogya che e sarva muni tathA AryAno AcAra che. [678] bIjo uddezaH] (munie kyA sthaLe rahe-kyA sthaLe na rahe.), (jo koI gRsya munine kahe ke ahI AhAra pANI mulabha cha mATe rahepAnI kRpA karo te munie A pramANe tena kahevU:-) "sabachaM sulabha utA paNa
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana agIyAramuM. pihaNao, piMDavAyesaNAo / seya bhikkhu cariyArae ThANarae nisIhiyArae sajjA-saMthAra-piMDavAtelaNArae, " saMti bhikkhugo eva makkhAiNo ujjuaDA NiyAgapaDibannA amAyaM kucamANA viyaahiyaa| (679) saMtegaiAra pAhuDiyA ukkhittapuvvA bhavati, evaM NidikhattapuvvA bhavati, paribhAiya puvvA bhavati, parimuttapubbA bhavati, paridhAviyAcyA bhavati / evaM viyAgaremANe samiyAe viyAgareti ? hatA, bhavati / (680) 1 bhikSavaH 2 saMti kecana ye evaMmRtAM chalanAM karyaryathA 3 dAnArtha kalpitA vasatiH nidapa jagyA paLacI mubhala che. kAraNa ke temA munina mATe chata karI ho yA. lIpyu yu ho yA vaTakanA pheraphAra karyo haMga yA daravAnA kamAuna moTA karyA ho vaLI kaDhAca tyAM rahenAM muni ne jagyAnA mAlekanA yAvI mAmAtara dopane gaLayA AhArapANI na lye tyAre te mAleka kopAya pAna paNa yAyaH nyAdi aneka doSa saMbhave che. ane kahAca e poyI gati makAna maLe topaNa muni nA khapane anuja makAna gaLa, murakelana ke kAraNa ke netrAne to basane pharacA, hoya cha, varadate sthira desavAtuM soya , bavate abhyAla kakhAnu rAya cha, barakhate svAna hoya hai, aMne bakhana gocarIpa javAtuM geya he. mATegavI vAcanamA samaU panuM makAna mahu~ dalabhana cha." Ane keTayAeka saraLa mumukSa munizrI nipharaTapaNe vasatinA doSa kahI banAye cha. [675) ghaNIeka melA keTApaka gRhanyo muninA gATeja makAna bAMdhIne muni prA. gaTa bhAvI cha janA cha, janake bhA mavAna to meM pArA sAraMja va sa , ka . ke vAyu ke. mATe muniSa panIranArI bhara nahi. je muni mAyANe vaninA bole gRTamyAne kAhI banA le ne gamAga gAna kA ulaMgana nayI. [680
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ [236] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. se / bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa uvassayaM jANejjAkhuDDiyAo, khuDDaduvAriyAo, nIyAo, saMniruddhAo bhavaMti-tahappagAre uvassae rAo vA viyAle vA NikkhamamANe vA pavisasANe vA purA hatyeNa pacchA pAeNa tato saMjatAmeva Nikkhayejja vA paviseja vaa| kevalI bUyA " AyANa meyaM / " je tattha samaNeNa vA mAhaNeNa vA chattae vA, mattae vA, daMDae vA, laTTuiA vA, bhisiyA vA, cele bA. cilimilI 4 vA, cammae vA, cammakosae vA, cammacchedaNae vA, dubbaddha dumNikkhitte aNikaMpe calAcale; bhikkhU ca rAo vA ciyAle vA jikrakhammamANe vA pavisamANe vA payaleja vA pavaDejja vaa| se tattha payalemANe vA pavaDemANe vA hatthaM vA pAyaM vA jAva iMdiyajAyaM vA lUsejja bA pANANi pA bhUyANi vA jIvANi vA sacANi vA abhihaNeja vA jAva vavarovejja vA / aha bhikkhUNaM pubbovadivA jAva jaM tahappagAre uvara e 1 kArya kzAt carakAdibhiH saha saMvAse vidhi rayaM yathA se bhikkhU vetyAdi. 2 anyatheti adhyAhArya / 3 (kamaMDaluH) 4 yavanikA 5 pArNitraM kAraNayoge munie caraka tArasa vigereonA sAthai ekaja makAnamA rahetA te / makAna jo ghaNuM nAnuM nIcaM ke sAMkaDe hoya to tevA makAnamA rAtatrirAte nIkaLatAM ke pesatAM pahelA hAtha AgaLa karI pachI paga AgaLa dharIne yatanA pUrvaka nIkaLavU ke pesavU. ema karyA zivAya kevaLajAnio kahe che ke dopapAtra dhavAya che kAraNa ke tyAM rahelA caraka tApasAdikonA grAmaNonA chatra, pAtra, daMDa, lAkaDI, kamaMDalu bata, paDadA, cAmaDA, pagara, ke carma kApavAnA i Aro Ama tema rakhaDatA paDelA hoya che, ane sAdhu jo vAtavirAte tyAMcI upara jaNAvelI rIta vAparyA zivAya Ava jAva kare to tyAM par3I ke AvaDIne hAyapaga ke koi paNa garIgno avayava
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayama agIyAra,. [237] purA hattheNaM pacchA pAeNaM tato saMjayAmeva Nikkhameja vA pavisejja vaa| (681) se AgaMtAresu vA aNubIi uvassayaM jAejjA / je tatya Isare je tattha samAhie, te ubassayaM aNuNNavejjA:-" kAmaM 1 khalu Auso, ahAlaMdaM ahApariNNAtaM vasissAmo, jAva' AusaMto, jAva AusaMtarasa uvassae, jAra sAhammiyAe, tAvatA ubassayaM gihissAmo. teNa paraM viharissAno / (682) se sikna vA bhikSuNI vA assuvassae saMvasejjA tassa NAmagoyaM payAmeva jANejjA / tao pacchA tamsa gihe NimaMtemANassa aNimaMte 1 tavecchayA 2 anna yAvacchabdo nAtideze kiMtu parimANArthe tAvatA saMvaddhazvAsti. khoi gheza tathA teya panA jIvajaMtunI paNa virAdhanA dhAya mATe munine e bhalASaNa che ke teNe eve mamaMge pehelA hAtha AgaLa karI pachI paNa AgaLa gharavA. [681] munie musApharakhAnA, vaMgalA ke gharo mAgI levAmAM ghaNaM,sAvaceta rahe. leono je mAleka athavA kavanedAra mukhatyAra hoya tenI ApramANe rajA levI" yupman jo tamArI chA ho| to tamArI rajAnA anusAre ame atre eka mAma ke cAra mAma rahIza, agara eTalo ghagdata ApanI ahiM sthiratA do tI jyAM lagI Apa aI dazA azyA vyAM budhI Apane karane A makAna sTo tyA supIna ame evaM rahI. (pAca gRhatsya pRche the tabhe keTalAnaNa ahIM rahego nA munIe saMkhyA niyama na pAiyo kiMtu A pagANa kareM-) TalA munizrI bhAvaMge paTalA rahIzu [682] muni adhayA prArINa janA makAnamA Teve se dhaNInA nAyaTAma paTIna jANI levA. ane nyAra bAda lenA gharacI nimaMtraNa unA ke na nA bhazuddha AhA
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-sULa tathA mApAntara. mANasa vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAi vA asAyaM jAva No paDiggAhejA / [683] se bhikkhU vA bhikkhaNI vA se jjaM puNa ubassayaM jANejA-sasAgAriyaM sAgaNiyaM saudayaM No paNNarasa NikkhanaNapavelaNAe jo paNNassa vAyaNa jAba ciMtAe-tahappagAre ubassae No ThANaM vA sejjaM vA nisIhiyaM vA cetejjA / [684] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa ubassayaM jANejjAgAhAvaikulasta majha majjheNaM gaMtu paepaepaDibaddhaM No paNNassa NikkhamaNa jAva ciMtAe tahappagAre uvassae No ThANaM vA sejjaM vA NisIhiyaM yA cetejjA / [685] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jaM puNaM ubassayaM jANejAiha khalu gAhAvaI vA jAva kammarIo vA aNNamaNNa-makosaMti vA jAva uddati vA, No paNNasya jAba ciMtAe, tahappagAre ubassae No ThANavA jAva cetejjA / [686] rapAgI grahaNa nahi karavAM [ 683 ] muni athavA AryAe je makAna, abhi tathA pAgInA pracAravALU jaNAya ane tethI temAM nIkaLag pesa ke pAMcavA bhagavAna karavU muzkelI bhare jaNAya to tyAM nahi rahe. [684] muni athavA AryAe je makAnamA gRhasthanA ghAnI aMdarathI jAtuM hoya ne tethI nIkaLavA pezavAnI tathA bhaNavA gaNavAnI aTacaNa paDatI mAlaya paDe to tyAM nahi rahedhu. [685] muni avadA AyAe ke makAnamA gRhasyoM ke cAkaraDInI arasaparasa vAlA cAlI ke mArAmArI karanA jaNAya tavA makAnoM paNa nIkALA-zAnI tathA bhaNavA gaNavAnI aDacaNa paDatI hovAthI nahi rahe. [ 686]
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayanaM agIyAra,. [239] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa ubassayaM jANejjA, iha khalu gAhAvaI vA jAva kammakarIo vA aNNamaNNassa gAyaM telleNa vA vA ghaeNa vA NatraNIeNa vA vasAe vA asageti vA makkheti vA No paNNa___ ssa jAva citAra-tahaSpagAre ubassae No ThANaM vA jAva cetejjA / [687] se bhikkhU vA bhikkhugI vA se jjaM puNa-uvassayaM jA. NejA-ihakhalu gAhAvaI vA jAba kAmakarIo vA aNNama Nasa gAya siNANeNa vA kaleNa vA lodeNa vA vaNNeNa vA cuNNeNa vA paumeNa vA AghasaMti vA pasaMti vA uvvaditi vA jo paNNassa NikkhamaNa jAva ciM. tAe-tahappagAre uvassae No ThANaM vA jAva cetejjA / [688] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jja paNa uvasasyaM jAgejjA-ihakhalu gAhAvaI vA jAva kammakarIo vA aNNamaNNassa gAyaM sIodagaviyaDeNa muni athavA AryAe je makAnamA gRhastho ke cAkaraDIo arasaparasanA zagarane tela, ghRta, mAkhaga, ke cAbI mazaLatA hoya ke copaDatA hoya tevA makAnamA upara mujaknI aDacaNa paDatI hovAthI nahi raheI. [687] muni athavA AryAe je makAnamA gRhastha ke cAkaraDIo eka ekanA zarIrane khuzavodAra cIjo, kasAyalI cIjonA kvAtha, lodra, vargaka, curNa ke padmaka vigere sAbunA guNa dharAvanAra cIjo ghasatA mazaLatA ke mela utAratA hoya tyAM paNa nIkaLayA pesavAmAM tatha bhaNavA gaNavAmAM aDacaNa paDatI hovAthI nivAsa na karato. [688] munie athavA AryAe je makAnayAM gRhastho ke cAkaraDI eka-dhIjAnA zarIrane thaMDA ke garama pANIthI chAMTatA hoya, dhotA hoya, pakhALatA hoya, ke ? Astil.gent
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 240 ] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara vA usigaudagaviyaDeNa vA uccholiMti vA padhorveti vA siMcaMAMti vA siNA vaiti vA No pa Nassa jAva No ThANaM vA jAva tejA / [ 689 ] se bhikkhu vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa uvassayaM jANejjA ihakhalu gAhAyaI vA jAva kammakarIo vA NiginA ThitA NigiNA ubalINA mehuNadhammaM viNa'veMti' rahastiyaM vA maMtaM marteti No paNNasta jAva No ThANaM vA jAva cetejjA / [ 690 ] sebhikkhU vA bhikkhuNI vA me jjaM puNa uvassayaM jANejjA AiNasaMlekhaM 2, No paNNassa jAva ciMe jAva No ThANaM vA se jjaM vA nisIhiyaM vA cetejjA / [6] 1 kathayati. 2 citrAka ----|| @ R &||------ navarAvatA hoya tyAM paNa javA AvAnI tathA bhaNavA gaNavanI aDacaNa rahelI Frater utaraM nahi. [ 689 ] muni athavA AryAe je inrani gRhastha aear cAkara-cAkaraDIo nama thar3ane khullA ke chAnA maithuna karavA vAvatanI vAto karatA jaNAya athavA bAjI kaI paNa chUpI akArya saMbaMdhI gupta vAta karatA jaNAya tyAM paNa bhaNaarrearni paDatI aDacaNa tathA potAnA manamA utpanna yatI kAmavAsanA vigere aneka dopano saMbhava hovAthI nahi raheM. [ 690] muni athavA AryAe je makAnayAM virUpa citrAM pADela hoya tevA yakAnamaH paNa pUvAnubhUtaM kAmakriDAnA smaraNAdikana saMbhava hovAnI nahi rahe [ 691]
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana aMgIyAramuM. 241] se mikkhU vA bhikkhaNI vA ayikakhejjA saMthAraM / esittae :- / - se jjaM puNa saMthArayaM jANejjA saaMDaM jAva saMtANagaM tahappagAra saMthAragaM lAbhe saMte jo paDiggAhejjA / (693) - se bhikkhU vA bhikSaNI vA se jjaM puNa saMthArayaM jAgejjA appaMDaM jAva saMtANagaM garuyaMtahappagAraM : lAbhe saMte No paDiggAhejjA / (694) se bhikkhU vA bhikSuNI vA sejjaM puNa saMthArayaM jAgejjA appaMDaM jAva saMtANagaM lahuyaM appaDihAriyaM tahappagAra sejjAsaMthArayaM lAbhe saMte yo pddiggaahejaa| [695] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa saMthAragaM jANejjA-a. ppaDaM jAva saMtANagaM lahuyaM paDihAriyaM No ahAbaddhaM-tahappagAraM lAbhe neNo paDiggAhejjA / (696) 1 phalakAdi 2 apratihArukaM gRhasthenapunaranAdIyamAnaM saMstAraka eTale sUvAnI zayyA te kevI levI ? muni tathA AryAne jyAre saMstAraka (sUbAnI zayyAnI ) jarUra paDe tyAre temaNe A rIte vartavU. [ 692 ] je saMstAraka jhINA iMDAM ke jIvajaMtu sahita jaNAya te na lebu. [693] je saMstAraka jIvajaMtu rahita chatAM mAho? jagAya te paNa na lebu. [394] je saMstAraka jIvanaMtu rahita tathA nAtuM chatAM paNa gRhastha te pArcha rAkhavA nA pADato hoya to te paNa na levU. [695 ] je saMstAraka nijIba nAtuM ne gRhasthe palevA kabUla karelu hovA chatA varovara goThavAyeluM na hoya te paga nahi le. [696]
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242]. AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jje puNa saMthArayaM jANejjA-a. ppaDaM jAva saMtANagaM lahuye paDihAriye ahAvaDaM-tahappagAraM saMthAragaM jAva lAbhe saMte pddiggaahejjaa| (697) icceyAiM AyataNAI uvAtikamma / aha bhikkhU jANejjA i. mAhiM carahiM paDimAhiM saMthAragaM esittae; tattha khalu imA paDhamA paDimAH -se bhikkhU vA, bhikkhuNI vA udisiya uddisiya saMthArage jAejjA, taMjahA; ikkaDe vA, kaTiNaM 2 vA, jaMtuya' vA, paragaM4 vA, moragaM vA, taNaM vA, kusaM vA, kucagaM 5 vA, pavvagaM vA; pippalagaM vA, palAlagaM vA; se 1 saMstArako grAhyaitizeSaH 2 vaMzakaTAdi. 3 jaMtujhe tRNavizepotane 4 yena tRNena puSpANi pathyaMte 5 yena kUrcakAH kriyate 6 eteca jaLapradhAnadeze sArdrabhUmyaMtaraNArtha manujJAtAH mAtra je saMstAraka nijIva nAtuM gRhasthe pAI levA kabUla karo ane parAvara gAThavelaM hoya te maLe to muni ke AryAe grahaNa kara. [697] (saMratArakanI cAra pratijJAo) munie upara mujava dopo TALIne A cAra pratijJAovaDhe saMstAraka laMbA garikha tyAM pahelI pratijJA AH-muni athavA AryAe ikkaDarnu pAtharapuM, sAdaDI, jaMtuka nAmanA ghAsatuM pAtharaNaM, phUla guMdhavAnA ghAsad pAtharapuM; moranA pIchArnu pAtharapuM, tuNatuM pAtharapuM, darbha, pAtharaNaM, zara nAmanA ropAnuM pAvara\, gAMgenuM pAtharaguM, pIMpaLanA pAna- pAtharapuM, ke parALanuM pAyara', ityAdika pAyaraNAa.mAdhI game te ekanuM mukarara nAma laine mAgaNI karavI. zaruAtamAMja munie kahe ke "he Ayupman, athavA vehena, A sastArakomAMdhI amuka saMstAraka mane Apazo ? .. A pAyaraNAo jaLabharapura dezamAM lIlI jarmana DhAMkavAne muni grahaNa kare che.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana agIyAraM. [243] puvvAmeva AlaejjA " Auso tti vA, bhagiNI ti vA, dAhisi me eto. aNNayaraM saMthAragaM ? " tahappagAraM sayaM vA NaM jAejjA paro vA se dejjA phAsuyaM esaNijjaM lAbhe saMte paDiggAhejjA / paDhamA paDimA / ( 698 ) ahAvarA doccA paDimA:-se bhikkhU vA bhikkhuNI vA paihAe pehAe saMthAragaM jAejjA, taMjahA; gAhAvaI vA jAva kammakarI vA puvvAmeva AloejjA " Auso ti vA bhagiNi ti vA, dAhiMsi me ettoM aNNayaraM saMthAragaM ? " tahappagAraM saMthAragaM sayaM vA NaM jAejjA paro vA. se dejjA phAsayaM esaNijjaM jAva paDiMggAhejjA / doccA paDimA ! (699 ahAvarA taccA paDimA :- se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jassuvassae saMvasejjA, je tattha ahAsamaNNAgate, taMjahA; ikaDe vA jAva palAle vA; tassa lAbhe saMvasejjA; tassa alAbhe ukkuDDae vA nisajji e vA viharejjA tatvA paDimA / ( 700 ) ete pote mAgI leM, yA bIjAe ApavAnuM karatAM grahaNa kara, e pehelI pratijJA * [698] bIjI pratijJA A pramANe chaH-muni athavA AryAe gRhastha ke tenA cAkara nakara pAse potAne joitaM saMstAraka potAne dRSTigocara thAya toja te mAgavaM. teNe zaruAtamAMja kahetuM ke "he AyuSman athavA vehena, A. saMstArakomAMthI mane saMstAraka Apazo?" e rIte tevI jAtanuM saMstAraka jAte mAgI leM athavA gRhastha pote ApakA mAMDe to nirdoSa jANI grahaNa kara- e. bIjI pratijJA. [699 ] trIjI pratijJA A pramANe:-muni athavA AryAe pote jenA makAnamani-vAsa karyo hoya. tene tyAMthIja jo kaI saMstAraka maLI Ave to te grahaNa karava ane jo nahi maLe to (AkhI rAta) utkuTTaka Asane? athavA palAMThI jALI bezI karIne gujAravI- e trIjI pratijJA [ 700 ] 1 ve ghuTaNapara utasta bezIne.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ [244 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. ___ ahAvarA cautthA paDimA:-se bhikkhU vA bhikkhuNI vA uhA - thaDa-meva saMthAragaM jANajjA, taMjahA, puDhavisilaM vA, kasilaM vA ahA- . saMthaDameva; tassa lAbhe saMvasejjA; alAbhe ukkuDae vA nisaJjie vA viharejjA / cautthA eDimA / (701) . icchoyANaM cauehaM paDimANa aNNayara paDima paDibajamANe taM ceva jAva annonnasamAhIe evaM ca NaM viharati / (712) se bhikkhU vA bhikkhuzI vA abhikaMkhejjA saMthAraM paJcappiNitae, se jjaM puNa saMthAragaM jANejjA saaMDaM jAva saMtANagaM tahappagAraM saMthAraMga No paJcappiNejjA / [703]] se bhikkhU vA bhikhuNI vA abhikakhejjA saMthAragaM pancappiNittae; se jjaM puNa saMthAragaM jANejjA appaDaM jAva saMtANagaM, tahApagAraM saMthAra', cothI pratijJA A pramANe:-suni athavA AryAe je patthara ke hArnu saMstAraka yathAyogya paNe pAthareluMja maLI Ave lenApara rahe. agara teSa nahi paLe to (AkhI. rAta) utarata Asane ke palAMThI vAlI vezIne gujAravI. e codhI pratijJA. [701] e cAre pratijJAogAMnI koi paNa pratijJAne svIkAra karatA munie vIjA munine koi vakhate paNa dhikkAraI nadi. kAraNa ke teo sarve parasparanI samAdhithI jinAjJAmA rahI sarakhApaNe rahelA che. [702] . ' ' 'muni athavA AryAe jyAre lIdhelaM saMstAraka gRhasthane pArcha Apa paDe tyAre jA te saMstAraka iMDoM ke jhINA jIvajaMtuvAlu jaNAya to te pArcha nahi Apa. [703] .. kiMtu jyAre te iMDA ke jIvajaMtu rahita jaNAya. tyAre joi tapAzI pramArjana
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana agIAramuM.. .. [2250 paDilehiya paDilehiya pamajjiya pamajjiya AyAviya AyAviya viNidhU, Niya viNidhUNiya tao. saMjayAmeva pccpinnejjaa| [706] . se bhikkhU vA bhikkhuNI vA samANe vA vasamANe vA gAmANugAma dUijjamANe puvAmeva NaM paNNassa uccArapAsavaNabhUmi paDilehejjA / kevalI' bUyA "AyANa meyaM" / apaDilehiyAe uccArapAsavaNabhUmIe bhikkhU vA bhikkhuNI vA, rAo vA biyAlevA uccArapAsavaNaM parivemANe payalejja vA pavaDejja vA / se tattha payalamANe vA pavaMDamANe vA hatthaM vA pAyaMvA jAva lUsijjA, pANANi vA jAva vavarovejjA / aha bhikkhUNaM puvyovadidA jAva jaM pacAmeva paNNassa uccArapAsavaNabhUmi paDilehajjA / se bhikkhU vA bhivakhuNI vA asikaMkhejA sejjAsaMthAraMgabhUmi pa1 anyathetiyojyaM karI taDakAmA tapAcI tapAvI (yatanAthI) jhATako jhUTakIne tyAravAda yatanA pUrvaka / gRhasthane pAeM Apa. [704] . . . munie ke AryAe koi paNa sthaLe rahetAM ke grAmAnugrAma pharatAM zaruAtamI tyAM kharacupANInI bhUmi joi tapAzI rAkhavI. nahi to te dopa pAtra thAya chai ema kevaLajJAnIe jaNAvyu che. kAraNa vagara tapAzelI jagyAmAM muni ke Ayo rAtavirAta vaDInIta ke laghunIta chaMDatA thakA paDhe ke AkhaDe to hAthapaga ke iMdriyano paNa bhaMga thai jAya tathA jIvajaMtunI virAdhanA dhAya. mATe munine evI bhalAmaNa che ke temaNe prathamacIja ne jagA joi tapAzI rAvacI. [705] :.:..; muni athavA AryAe suvA mATe agAuthI jamIna tapAzI rAkhI ane ene .
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ [246] AcAgaMga-mULa tathA mApAntara Dilohiyae, paNattha AyarieNa vA uvajjhAeNa vA jAva gaNAvaccheieNa vA vudveNa vA seheNa vA gilANeNa vA AeseNa vA aMteNa vA majheNa vA sameNa vA visameNa vA pavAeNa vA nivAraNa vA tao saMjayAmeva paDilehiya paDilehiya pamanjiya pamajjiya bahuphAsuyaM sejjAsaMthAragaM saMtha. renjA / [706] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA bahuphAsuyaM sejjAsaMthAragaM saMtharittA abhikaMkhejjA bahuphAsue sejjAsaMthArara duruhittae / [707] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA bahuphAsue sejjAsaMthArae duruhamANe se puvAmeva sasIsovariyaM kAyaM pAe ya pamajjiya panjiya tato saMjayA.. meva bahuphAsue sejjAsaMthArage duruhittA tao saMjayAmeva bahuphAsue sejjAsaMthArae saejjA / [708] 1 prAghUrNakena vA 2 itaH saptamyartha tRtIyA. prasaMge AcArya, upAdhyAya, gaNAvacchedaka, tathA vRddha, vALa, vimAra ke mAhaNA . muninA mATe rakhAyalI jagA choDI vAkInI bInI jagAmAM cheDe ke vaccamAM sarakhI jamInamAM ke kharabacaDhImAM bahu pavanavALImAM ke pavana vinAnImAM munie. yatanA purvaka joi tapAsI puMjI pramArjIne nirjIva zayyA pAtharavI. [706] muni ke AryAe upara jaNAcyA mujava nirjIva zayyA pAtharIne tevI zayyAmAM ALoTavA cahA. [707] . muni athavA AryAe zayyA para sUtI varakhate zaruAtamAja mastakI paga lagInA zarIrane pramAjA mAjIne yatanA pUrvaka te zayyA upara zayana karavaM [708]
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana agIyAra,. [247] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA bahuphAsue sejjAsaMthArae sayamANe jo aNNamaNNassa hatyeNa hatthaM pAeNa pAya kAeNa kAyaM AsAejjA / se. aNAsAyamANe tao saMjayAmeva bahuphAsue sejjAsaMthArae saejjA / (709) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA UsasamANe vA NIsasamANe vA kAsamANe vA chIyamANe vA jaMbhAyamANe vA uDDAe vA vAtaNisagge vA karemANe puvbAmeva Asaya vA posayaM vA pANiNA paripihittA tao saMjayAmeva Usaseja vA jAva vAyaNisaggaM vA karejjA / (710) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA, samA vegayA sejjA bhavejjA, visamA ve gayA sejA bhavejjA, pavAtA vegayA sejA bhavejA, NivAtA gayA sejA bha-. vejA sasarakkhA vegayA sejA bhavejA, appasasarakkhA vegayA sejjA bhayejA, sadasamasagA vegayA sejA bhavejA, appadaMsamasagA begayA sejjA bhavejA, sa 1 AsyaM mukhaM 2 popyaM adhiSTAnaM muni athavA AryAe zayyAmAM zayana karatA koi koinA hAtha paga ke zarine aDakavU nahi. ane vagara aTake yatanA pUrvaka tevI zayyAmAM sUvaM. [709] muni athavA AryAe sUvA vAda zvAsozvAsa letAM khAMsI karatA, chIMkatA, muMbhA ke udgAra karatAM yA vAtotsarga karatAM potAnA mukha ke adhiSTAnane hAthathI DhAMkI yattanA pUrvaka se karavA. [710] muni athavA AryAne sUvA mATe koi vakhate sarakhI jagA maLe koi vakhate kharavacaDI maLe, koI vakhate pavanavALI maLe koi pakhate baMdhIAra maLe, koi vakhate kacarAvALI maLe koi vakhate sApha karelI maLe, koDa vakhane DAMsamaccharavALI male koi vakhate DAMsamacchararahita maLe, koI vakhate paDelI khaDelI maLe koi vakhate
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ [248 AcArAMga-mULa tathA bhApAntara. parisADA vegayA sejjA bhavejjA, aparisADA vegayA sejjA bhavejjA, sauvasaggA vegayA senA bhavellA, NiruvasaggA vegayA senA bhavejjA, tahappagArAhi~ sejAhiM savicamANAhiM pagahitatarAga 1 vihAraM viharejA, No kiMcivi gilaaejjaa| [711] * eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikSuNIe vA sAmaggiyaM jaM savva hiM sahite sadA jaejjAsi tiM bemi / [712' 1 pragRhItataraM suSTu gRhItaM. AvAda maLe, koi vakhate bhaya bharelI maLe, koi bakhate nirthava maLe, ema vicitra prakAranI jagAo maLatA suni tathA AryAe sarvane sarakhI rIte grahaNa karI samabhA vapaNe varttavaM. kaMi paNa narama garama na thakuM. (711) eja muni ane AryAnA AcAranI pUrNatA che ke temage sarva kAryogAM hamezAM utsAhI thai rahe, ema hu~ kahu~ chu.
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ [249] adhyayana vAra,. IryAkhyaM dvAdazasadhyayanaM. (prathama uddezaH) " abbhuvagate khalu vAsAvAse, abhipavuDhe ', bahave pANA amisaMbhUyA, bahave bIyA ahuNunbhinnA, aMtarA se maggA bahupANA bahabIyA jAva saMtANagA, aNNokaMtA paMthA, No viNNAyA maggA, " sevaM NaccA No gAmANugAmaM dUIjjejjA, tao saMjayAmeva vAsAvAsaM uvllie-jaa| (713 se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jaM puNa jANejjA gAmaM vA jAva rAyahANi vA-imaMsi khalu gAmasi vA jAva rAyahANisi vA No mahatI 1 payodhara itizeSaH adhyayana bAramuM. IyA.. pahelo uddeza. muni athavA AryA eva~ jANe ke "varasAdanI rutu AvI cUkI che, varamAda varasyoche, ghaNA jIvajaMtu utpanna thayAche, ghaNA aMkura phUTayAMche, rastAo teo baDe bharAi gayA che, ane teonA para vadhu AvajAva thatI aTakI paDavAthI teo pUrepUrA mAlama paNa paDI zakatA nathI" to temaNe gAmogAma pharavAtuM baMdha karI vakAlanA (cAra mahinA) lagI eka mukAme nivAsa karavo. [713] je gAma ke zaheramAM munine yogya mohoTI bhaNayA karavAne anukULa paDatI 1 phara ke cAlavU hAlavU.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] . AcArAMga-mULa tathA mApAntara. vihArabhUmI , No mahatI vicArabhUmI 2, No sulabhe pITha-phalaga sejjA -saMthArae, No sulabhe phAsue ucche 3 ahesaNijje, bahave jattha samaNa -mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagA uvAgayA uvAgamissaMti ya, accAiNNA vittI, No paNNassa NikkhamaNapasAe jAva dhammANuogaciMtAe,se vaM NaccA tahappagAraM gAma vA NagaraM vA jAva rAyahANi vA No vAsAvAsaM uballiejjA / (714) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa jANejA gAma vA jAva rAyahANi vA imaMsi khalu gAmasi vA rAyahANisi vA mahatI vihArabhUmI mahatI vicArabhUmI, sulabhe jattha pIDhaphalaga sejjA-saMthArae, sulabhe phAsue uMcche ahesaNijje, No jattha bahave samaNa jAva uvAgayA uvAgami ssaMti ya, appAipNA vittI, jAva rAyahANisi vA tato saMjayAmeva vAsAvAsaM uvAlliejjA / (715) 1 svAdhyAyabhUmiH 2 bahirgamanabhUmiH 3 eSaNIyaH jagA na hoya athavA kharaca pANInI savala paDatI jagA na hoya athavA munine joitA paTa vAnoTha ke darbhAdikanA pAtharaNAM ke zuddha AhArapANI maLI zakatAM na hoya athavA jyAM ghaNAja bhikSuko AvI vaselA hoya ke AvatA hoya jethI munine bhaNavA gaNavAmAM I paNa aDacaNa De tevA gAma ke zaheramA vakALa gujAravA mATe nivAsa nahi karavo. [714] / je gAma ke zaheramA bhaNavA gaNavAne tathA kharaca pANAne anukULa pdd'tii| vizALa jagA maLI Ave tathA joitI vastu ke AhAra pANI maLavA sulabha paDe / ane jhAjhA bhikSuko paNa AvelA ke AvavAnA na hoya teve sthaLe munie varSAkA. LagujAvo. [715]
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vArak. . [251 ahapuNa evaM jANejjA,-cattAriM mAsA vAsANaM vIIjhaMtA, hemaMtANa ya paMcadasa rAyakappe parivusite, atarA se maggA bahupANA jAva. saM. tANagA; No jattha bahave samaNa jAva uvAgayA ubagamissaMtiya-sevaM NacA No gAmANugAmaM duijejjA / (716) ahapuNa evaM jANejjA,-cattAri mAsA vAsANaM vIikaMtA, hemaMtANa ya paMcadasa rAyakampe parivusie, aMtarA se mamA appaMDA jAvaM saMtANa. gA, bahave jattha samaNa jAva uvAgamissaMti ya, sevaM NacA tao saMjayAmeva gAmANugAmaM duijjejjA / (717) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAma duIjjamANe purao jugamAyaM pehamANe duTTaNa tase pANe daha12 pAyaM rIejjA, sAha1 pAyaM rIejjA, ukkhippa pAyaM rIejjA, tiricchaM vA kaTu pAdaM rIejjA, sati 1 yugamAtraM caturhasta pramANaM. 2 udhdhRtya. 3 saMhRtya. 4 ayaM cAnya mArgAbhAve vidhiH satittasmin tenaivagacchet. jyAre ema jagAya ke varSAkALanA cAra mAsa vahI gayA cha temaja hemA rutunA paMdara divasa paNa pasAra thayA che, chatAM haju eka gAmadhI bIje gAma jaba.nA rastAo jIva tathA vanaspatithI bharapUraja che ane temanA para haju ghaNA loko cA latA thayA nathI to tema jaNAtAM munie te vakhate paNa grAmAnugrAma pharavAveM zaru nahi karavU 716] paNa jo e vakhate rastAo alpa jIvajaMtu ane alpa vanaspativALA thayelA , hoya ane temanApara le,konI paNa pUratI AvajAva thavA lAgI hoya to tevU jANI yatanA pUrvaka munie prAmAnugrAma pharavU. [717] muni athavA AryAe grAmAnugrAma pharatAM potAnI Agalno cAra hAtha jeTalo rasto jotAM jotAM cAla. tema cAlanAM te rastAmA haratA pharatA mIrajaMtu de
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ [252] - AcArAMga-mULa tayA~ bhASAntara. parakkame saMjatAmeva parakamejjA, No, ujjuyaM gacchejjA, tao saMjayAmeva gAmANugAmaM duIjjejjA / (718) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAma duIjjamANe aMtarA se pANANi vA bIyANi vA hariyANi vA udae vA maTTiyA vA avidvatthe, saI parakkame No ujjuya gacchejjA, tao saMjayAmeva gAmANugAma dUilejjA / (719) se bhikkhU vA bhikSuNI vA gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se virUvarUvANi patrAMtikANi darasugAyataNANi milakkhuNi dussannappANi duppaNNavaNijjANi akAlapaDibAhINi akAlaparibhoINi, sati lADhe viyArAe saMtharamANehi jaNavaehi No vihAravattiyAe para jejjA gmnnaae| kevalI bUyA 'AyANa mayaM te NaM bAlA " ayaM teNe, ayaM uvacarae, 1 laSTe zreSTe 2 anyeSu AryadezeSu satsu. khava.mA Ao ane vIjo ra to maLI Avato hoya to te jIvajaMtuvAko rasto choDI bIje rasteja cAlavU. paNa jo vIjo rasto nahi maLe to potAnAM paga jIvajaMtu thI AgaLa yA pAchaLa yA paDakhe saMbhALI saMbhALIne mukavA ane e rIte cAlavU. [718] muni athavA AryAe grAmAnugrAma pharatAM bacce rastAma nAnA jIvajaMtu, vanaspatinA cIja, vanaspati, yA lIlI mATI ApavI par3e to vIjo rasto mAtA chatAM te raste na cAlavU. kiMtu bIjeja raste yatanA pUrvaka cAlavU. [719] ___ muni athavA AryAe grAmAnugrAma pharatAM vacagAle ke dezanA sImADe vaselA haThIlA, jaDa, akALacArI ane akANabhakSI jUdI jUdI jAtanA TUTArA vathA mlecchAdika anArya lokonA vibhAge.mo vIjA sArA dezo vihAra karavAne anukULa maLI AvatAM chatAM nahi karavaM. kAraNa ke tema karatAM kevaNajJAnio bahu
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vArama. [203] ayaM tao Agae " ti kaTTa taM bhikkhu akkoseja vA jAva uvaddavejja vA, vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMcchaNaM acchideja vA abhideja vA avahareja vA paribhaveja vA, / aha bhikkhUNaM puvvovadiTTA patiNNA jAba jaMNo tahappagArANi virUvarUvANi paccaMtiyANe dussugAyataNANi jAva vihAravatiyAe No pavajjejjA gamaNAe, tao saMjayAmeva gAmANugAmaM dui jyA (720) . se sikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAma duijjamANe aMtarA se arAyANi vA gaNarAyANi vA jubarAyANi vA dorajjANi vA verajjANi vA viruddharajjANi vA sati lADhe vihArAe saMtharamANehiM jaNavaehiM No vihAravattiyAe pavajeja gmnnaae| kevalI bUyA 'AyANa meyaM te Na bAla "ayaM teNe, " taMceva jAva No vihAravatiyAe pabajjejja gamaNAe, to saMjayAmeva gAmANugAma dUijjejja / (721) dopa batAve che. je mATe munie tyo jatA tyAMnA anArya loko te munine cora ke jAsusa TherAvI tene aneka upadrata kare yA tenA vastrapAtra lUMTI le yA corI le. mATe munine e bhalAgaNa che ke teNe tevA prAMtamA javAnuja nahi karavU. [728] vaLI je prAMtomA koi rAjAja nahi hoya yA aneka jaNa rAjya kI thai paDayA hoya yA rAjyakarttA bahu laghuvayano yA ve rAjya cAlatAM hoya yA eka vIjAnAM virodhI rAjya thai paDayAM hoya tevA mAMtomAM, vIjA sArA dezo vihAra karavAne anukULa maLI AvatAM chatAM vihAra nahi karavo, kAraNa ke kevaLajJAnie tama kara niSiddha karyu cha je mATe munie tevA sthaLe jatAM tyAMnA loko tene cora ke jAnusa TherAvI aneka aDacaNo pADaze. mATe munine evI bhalAmaNa che ke teNe tevA prAMtomA nahi jatAM vIjA sArA prAMtomA saMbhALa pUrvaka pharatA rahe. [721
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ [254] AcAgaMga-mULa tathA bhASAntara se bhikkhU vA bhikSuNI yA gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se vihaM siyA:-- se jaM puNa vihaM jANejjA egAheNa vA duyAheNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa vA paMcAheNa vA pAuNeja vA, No pAuNejja vA, tahappagAra vihaM aNemAhagamaNije sati lADhe jAva No bihAravattiyAe pavajenja gamaNAe / kevaLI bUyA 'AyANa meyaM / aMtarA se vAsasi vA pANasu vA bIesa vA hariesu vA udaesu vA maTTiyAe vA bhviddtthaae| aha bhikkhUNaM pucco vadivA jAva naM tahappagAraM aNegAhagamaNijjaM jAva No gamaNAe, tato saMjayAmeva gAmApugAma dUijjejjA gamaNAe / (722) / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAma duIjamANe aMtarA se NAvAsaMtArimaM udayaM siyA, se jaM puNa NAve jANejA-asaMjae bhikkhupaDiyAe 1 anekAhagamanIyaH paMthAH / muni athavA AryAne grAmAnugrAma pharatAM vacce koi yohorse medAna ullaMghakA nu AvI paDe ke jeno cheDo Akho eka divasa ke vetraNa cAra yA pAMca divasa cAlyAdhIja maLI zake yA nahi paNa manI zake, tevA bahu lAMbA raste vIjo hu~ko rasto maLI AvatAM chatAM nahi cAlavU. kAraNa ke tave lAMce raste cAlatAM kevaLajJAnie aneka doSa vatAvyA che. je mATe tyAM lAMvo vakhata cAlavA hotAM bacce kadAca varasAda AvI paMDa to te rastAmAM jIvajaMtu, vanaspati, pANI tathA lIlI mA TI bharAi jAya che, mATe munie teve mArge nahi cAlavU. [722] munie vahANa para kyAre caDhavU ? muni ke AryAne eka grAmathI vIje grAma jatAM bacce kadAca vahANathIna tarI zakAya eTalaM pANI ADe Ave to temaNe A pramANe varta:-je vahANa asayamI gRhasthe sAvunA mATeja vecA lai rAkhthu hoya yA uchItuM lai rAkhyu hoya.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ (256] adhyayana vAramuM. kiNe, vo pAmicceja vA, NAvAe vA gAvAMpariNAmaM kaTTI thalAo vA NAvaM jalaMsi ogAhejA, jalAo vA NAvaM thalaiMsi ukasejA, puNNaM vA NAvaM - ussicenjA, saNa vA gAvaM uppIlAvejjA, tahappagAraM gAvaM uGgAmiNiM vA ahegAmiNiM vA tiriyagAmiNiM vA paraM joyaNemerAe ajoyaNamerAe appatarI 2 vA bhujatarou vA No duruhela gmnnaae| [723] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA puvAmeva tiricchasaMpAtimaM NAvaM jANejA, jANittA se ta-mAyAe 4 egaMta mavakkamittA bhaMDagaM paDilehejjA, paDilehitA egao bhoyaNabhaMDaga karajjA, karittA sasIsovariye kAya pAe yApamajjejjA, pamajjittA sAgAriyabhattaM paccakkhAejjA, paJcakkhAittA egaM pAyaM jale kiccA 5 ega pAya thale kiccA, tao saMjayAmeva NAvaM duruhejjA / [724] 1 kuryAdityarthaH 2-3-ime mArgavizeSaNe 4 jJAtvA. 5 kullA, yA adalabadala karI rAkhyu hoya yA sthaLathI jaLamAM ke jaLathI sthaLamA lAvelu hoya yA bharelU hotAM khAlI karyu hoya yA khUcI gaeluM hotAM UpaDAvI rAjyu hoya tevA jUdI jUdI dizA tarapha jatA vahANa para cAra gAra yA ve gAU jhAjhA yA thohA rastA lagI paNa caDvU nahi. [723] kiMtu je vahANane gRhastho potAnA mATe te pANInA ArapAra lai javAnA hoya tevA vahANanI muni ke Ae zaruAtamAM tapAsa karavI. tapAsa karatA te mAlama paDyAthI munie ekAMta sthaLamAM AvI potAnA upakaraNa pAla joi tapAzI levA. te tapAzI lai eka tarapha pAthI dharI mAthA lagInA zarIrane pramArjita kara q. te karyA dAda sAgArI aNasaNa grahaNa kara. te grahaNa karIne pachI eka paga pA NImAM dharatA eka paga sthaLamAM [ eTale pANInA Upara ] dharatAM vahANa para caDabuM. [724]
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ [256] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. se bhikkhU vA bhikkhuNI vA NAvaM duruhamANe No NAvAe purao du. ruhejjA, No NAvAe aggao duruhejjA, No NAvAe majjhato duruhejjA. No bAhAo pagijjiya paginbhiya, aMgulIe uvadaMsiya ubadasiya upagamiya uNNamiya NijjhArajjA / 725] se NaM paro' NAvAgato NAvAgayaM vaejjA AusaMto samaNA, eyaM tumaM pAvaM ukasAhi vA vokasAhi vA khivAhi vA. rajjae vA gahAya AgasAhi" No se-yaM parinnaM pariyANejjA, tusiNIo uvehejjA / [726] se NaM paro NAvAgato gAvAgayaM vaejjA " AusaMto samaNA, No saMcAesi gAvaM ukkasittae vA vokasittae vA khivittae vA rajjuyAe vA gahAya Akasittae, Ahara etaM NAvAe rajjuyaM, sayaM ceva NaM vayaM nAvaM 1 nAvikaH 2 Anaya. muni athavA AryAe vahANapara caDatAM vahANanA mokhare jai na bezarbu tathA . sarvathI agAu caDI na veza, tathA vahANanA vaccovaca paNa caDI na veza. temaja zaruAtamAM vahANanA bAhera ubhA hotAM vahANanA paDakhAone pakaDI AMgaLIo vaDe tAkI tAkIne yA uMcA uMcA thaine tenA aMdara jovAnuM paNa nahi kara. [725] vahANapara caDelA munine vahANavArA loko ema kahe ke "AyuSman zramaNa tame A vahANane (amuka dizA tarapha) kheMcI yA vALo yA emAMnA sAmAnane dariAmAM ke nIce pheMko yA doraDAMo kheMco." to munie te bAta karavA kabula nahi tharbu kiMtu abola rahI dharmadhyAna karyA karavU. [726] vahANapara caDelA munine vahANavALA loko ema kahe ke " he Ayupman zramaNa, tame A vahANane kheMcavA karavAmAM tathA emAMnA sAmAnane pheMkI doraDAo
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ - adhyayana vAramuM. [27] ukasissAmo vA jAva rajae vA gahAya AkasissAmo, ". No se-ya parika naM pArayANejjA, tusiNIo uvehejjA / (727) se gaM paro NAvAgao NAvAgayaM vaejA "AusaMto samaNA, eyaM / tA tuma NAvaM alitteNa vA pIDheNa vA baseNa vA valaeNa vA avallaeNa vA vAhehi; " No se yaM pariNaM parijANejjA, tusiNIo ubehejjA / (728) se NaM paro NAvAgao NAvAgayaM vadejjA " AusaMto samaNA, eyaM tA tuma NAvAe udayaM hattheNa vA pAeNa vA matteNa vA paDiggaheNaM vA NAvAussicaNeNa vA ussiMcAhi " No se-yaM pariNaM parijANejjA / (729) se NaM paro NAvAgato NAvAgataM vaejjA " AusaMto samaNA, tANavAnA kAmamA azakta cho to amuka doraDaM mane lAvI Apo ame pota vahANane vALavA karavAnuM karatA rahIzaM." AvU sAMbhaLI munie tema paNa kabula nahi kakhu kiMtu mauna rahI dharma dhyAna dhyAyA karavU. [727] ___ vahANapara caDelA sunine vahANavALA lo eva~ kahe ke "he AyuSman zramaNa, A vahANane tame A pATIAnA alatAo ke halesAMovaDe yA vAMsa ke vaLAvaDe yA aballaka nAmanA hathiyAra vaDe AgaLa calAvo." to A vAta paNa munie na svIkAravI. kiMtu mauna rahyA karavU. [728] ___ vahANapara caDelA munine vahANavALA loko ema kahe ke " he AyuSman zramaNa, A vahANanA aMdara bharAtA pANIne tame tamArA hAthathI yA pagathI yA vAsa thI ke pAtrayI yA vahANa maaNhen| pANI kahADavAnA hathiyArathI vahAra kADhatA raho" to A vAta paNa munie na svIkAracI kiMtu mauna dharI rahe. [729] vahANapara caDelA munine vahANavAlA loko ema kahe ke he "Ayupman zramaNa
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 268 ] bhAcA mULa tathA bhASAntara etaM to tumaM NAvAe uttiMga hattheNa vA pAeNa vA bAhuNA vA UruNA vA udareNa vA sIseNa vA kAraNa vA NAvAusiMcaNeNa vA veleNa vA mahiyAe vA kusapacaeNa vA kuruviMdreNa vA pihehi " No seyaM pariNNaM parijAjjA / ( 730) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA NAvAe uttigeNaM udayaM AsavamANaM pehAe uvaruvari NAvaM kajjalAvemANaM 2 pehAe No paraM uvasaMkamitta evaM bU yA " AusaMto gAhAvai, eyaM te NAvAe udayaM uttigeNa Asavati, uvaruvari vA NAtrA kajjalAveti " etappag2AraM maNaM vA vAyaM vA No purao kaTTu viharejjA | appussue abahilesse egatigaeNaM appANaM viposejja samAhIe, tao saMjayAmeva NAvAsaMtArime udae ahAriyaM 4 rIejjA / (731) ti tathA 9 raMdhre 3 2 plAvyamAnA mityarthaH 3 avimanaskaH 1 yathArya bhava A vahANa paDelA amuka chidrane tase tamArA hAtha, paga, vAhu, jaMghA, udara, mastaka, ke AkhA zarIra baDe yA vahANamAM rahelA ulicaNa nAmanA hathiyAravaDe yA vastra, mATI, kamaLa patra ke kuruviMda nAmanA ghAsavaDe DhAMkI rAkho." to munie A vAta paNa nahi svIkAravI. [730] muni athavA AryAe vANamAM chidra paDayAthI pANI bharA joi tathA uparA uparI vahANane buDatuM jor3a vIjAne e vAta jaNAvavI nahi ane pote paNa potAnA manamAM e vAvatanA saMkalpavikalpa dharavA nahi. kiMtu zAMta paNe svasvarupamAM ramatA rahI ekAMta pradezamAM rahIne samAdhistha raheM. e rote brahANathI pAra pamAtA jaLamArgamAM yathAsuMdaratAe pravarttatA rahe. [ 731]
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vAramuM. . . [259] eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM sabbadehiM sahita sadA jaejjAsi tti bemi / (732) [dvitIya uddezaH] se NaM paro NAvAgao gAvAgayaM vadejjA:-" AusaMto samaNA, eyaM tA tumaM chattagaM vA jAva cammacheyaNagaM vA giNhAhi, eyANi tuma virUvarUvANi satthajAyANi dhArehi, eyaM tA tumaM dAragaM vA dAriMgaM vA pajjehi , No settaM pariNaM 2 parijANejjA, tusiNIo uvehejjA / (733) 1 pAyaya 2 prArthanAmityarthaH - - - eja kharekhara muni ane AryAnA AcAranI saMpUrNatA cha ke temaNe vadhI pAvatomA saMbhALa pUrvaka vartavaM. [732] bIjo uddeza. - (bahANapara caDavA tathA pANImAMdhI pasAra thavA vigaire vidhi.) vahANapara caDelA munine vIjA vahANapara caDelA loka eyU kahe ke " he AyuSAn zramaNa ja chatra yA cameM kApatrAnuM hathiyAra pakaDa, tathA AjUdI jUdI jAtanA hathiyAro dharI rAkha, athavA A vALaka ke vALikAne (dUdha vigere) pIvarAva" A hukama svIkAravA nahi kiMtu mauna rayA karava'. [733]. .
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ mApArAgamULa tayA mApAntara. se NaM paro NAvAgao gAvAgayaM vadejjA:- esa NaM samaNe NAvAe bhaMDabhArie 3 bhavati, seNaM bAhAe gahAya gAvAo udagaMsi pakkhivaha," etappagAraM NigyosaM socA Nisamma se ya cIvaradhArI siyA khippAmeva cIvarANi uvveDDeja vA NivveDDeja vA uppAsaM 4 vA karejjA / [734] aha puNa evaM jANejA:-abhikaMtakUrakammA khalu bAlA bAhAhiM gahAya nAvAo udagaMsi pakkhivejjA, se puvAmeva vaejjA " AusaMto gAhAvatI, mA metto bAhAe gahAya NAvAo udagaMsi pakkhivaha; sayaM ceva NaM ahaM NAvAto udagaMsi ogAhistAmi. " se NevaM vayaMta paro sahara sA balasA bAhAhiM gahAya udagaMsi pakkhivejjA, taM No sumaNe siyA No dummaNe siyA, No uccAvayaM maNaM NiyacchejjA, No tesiM bAlANaM ghAtAe vahAe samujjA, appusura jAva samAhIe tato. saMjayAmeva udagaMsipavajejjA / (735) 1 bhaMDavat bhAravAn bhaMDena vA bhAravAn 2 ziroveSTanaM. vahANapara caDelA muni tarapha dahAgamAMnA koi vole ke "A sAdhu yahANa upara bahu vojo kare che, mATe ene vAhuthI pakaDIne pANImAM pheMkI yo, "AvAM vAkyo sAMbhaLIne vastradhArI munie tarataja potAnA bhAravALAM vastro UtArIne halakA vasro vIMTI lebAM. tathA mAthApara paNa vastra vIMTI levU. [734] evAmAM te krura kamI ajANa manuSyo munine bAhurthI, pakaDI pANImAM nAkhavA taiyAra thAya to tenA nAkhavA agAuja munira kahevU ke "he AyuSman gRhastho tamAre mane pakaDIne pANIyAM nAkhakAnI kazI jarura nathI. huM jAteja bahANathI pA'NImAM jhIMpalAyUM cha," A bolatAM chatAM jaladI te mANaso munine bAhuthI pakaDI 'ne pheMkI ye to munie manamAM kazo paga gaga ke dveSa na lAvato tathA saMkalpavi,kalpa na karavA, temana te ajANa purupone nAza karavA ke mAravA kadApi nadi uThyu. zAMta paNe pANImAM jai paDava. [735]
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ - adhyayana bArama, ... [26] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA udagaMsi patramAge No hattheNa hatthaM pAeNa pAyaM kAeNa kArya AsAejA, se aNAsAdae aNAsAyamANe tao saMjayAmeva udagaMsi pavajjejjA / [736] . 5 se bhikkhU vA bhikkhuNI vA udgasi paramANe No ummaggaNimma giyaM karejjA, mA meyaM udagaM kaNNesuvA accha.su vA Nakasi vA muhaMsi vA pariyAvajjejA, tao saMjayAmeva udagaMsi evjejaa| [737] se bhikkhU vA bhikkhuNI yA udagaMsi pavamANe dobbaliyaM2 pAuNe. jjA, khippAmeva uvadhi vigicejja vA visohejjA , No ceva NaM sAti. jjejjA aha puNa evaM jANejjA, pArae siyA uMdagAo tIraM' pAupittae tao saMjayAmeva udaulleNa vA sasiNiddhega vA kAraNa udagatIre cittejaa| [738] 1 saMspRzet. 2 zramaM muni athavA AryAe pANImA taNAdA hAtha sAthe hAtha, paga sAthe parga, ane zarIranA koi paNa avayava sAthe vIjo avayava lagADavA nahi e rIte yatnapUrvaka taNAtA rahe. [736] " muni athavA Arzae pANImA taNAta, DUbakIo nahi yAravI, jethI karIne kAna, AMkha, nAsikA, tathA mukhamAM pANI jaIna vinAza na pAye. [737] muni athavA AryA pANImA taratAM dhAkI jAya pAre temaNe tarataja potAne 'bhArI par3atA vastro choDI devA. te vasropara mUrthita nahi rahe. pachI jgare kAMThA mApta thAya tyAre pANIthI zarIra bhInAvalaM hoya tyAM lagI kAMThAparaja vezI rayaM. {738]
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ [262] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. se bhikkhu vA bhikkhuNI vA udaullaM vA sasiNiddhaM vA kAyaM No. Ama vA pamajjeja vA saMliheja pichehena vA uvvaleja vA uvvaTTejja cA AyAvejja payAvejja vA / aha puNa evaM jANe, vigatodara meM kAra vocchiNNasiNehe, tahapagAraM kArya Amajjejja vA jAva payAvejja vA, tao saMjayAmeva gAmA NugAmaM dRinjejjA / [ 739 ] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAmaM dUijjamANe NA parehiM saddhiM parijaviyA' parijaviyA gAmANugAmaM dUijjez2z2A / tao saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijejjA / (740) se bhikkhu vA bhikkhuNI vA gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se jaMghAsaMtArime udae siyA, se puvyAmeva sasIsovariyaM kAryaM pAde ya pamajejjA, se puvyAmeva pamajjittA egaM pAyaM jale kiccA evaM pAya thale kiccA tao saMjayAmeva jaMghAsaMtArime udae ahAriyaM rIejjA / ( 741 ) 1 bhRza mullApaM kurvan muni athavA AryA pANIthI bhIMjAyalA zarIrane ghasavaM choTa ke dAva nahi temaja tapAvaM karaM paNa nahi. (kiMtu potAnI meLe pANIne paDavA devaM ) ane jyAre zarIraparathI saghaLI bhinAza uDI jAya tyAreja zarIrane ghasavUM chAMTaM ke dAva tathA tapAva. ane tyAra bAda grAmAnugrAma pharaghAnuM zaru kara. [ 739] muni athavA Ayae grAmAnugrAma pharatA mArgamAM mLelA gRhastho sAthe vahu vakratrakAro karatAM nahi cAlavaM, kiMtu saMbhALa pUrvakaja cAlatA rahenuM [740] muni athavA AryAne grAmAnugrAMma pharatAM vacagAle jaMghA pramANa pANI utaravAnuM Ave tyAre temaNe AkhA zarIrane pramArjana karI eka paga jaLamAM gharatAM ane eka paga sthaLamAM dharatAM saMbhALapUrvaka rUDI rIte te jaLamAMthI pasAra buM [ 741] 1 sAthaLa.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vAramuM.. se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jaMghAsatArime udage ahAriyaM rIyamANe No hatyeNa vA hatthaM pAdeNa vA pAdaM kAraNa vA kAyaM AsAejAH / se aNAsAdae aNAsAdamANe tao saMjayAmeva jaMghAsaMtAribhe udae ahAriya rIejA / (742) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jaMghAsaMtArime udae ahAriyaM rIyamANe No sAyAvaDiyAe No paridAhavaDiyAe mahati mahAlayaMsi udgasi kAya vittosejjA / tao saMjayAmeva jaMghAsaMtArime udae ahAriyaM rIejA / ahapuNa evaM jANejjA pArae siyA udagAo tIraM pAuNittae, tao saMjayAmeva udaulleNa vA sasiNiNa vA kAeNa udagatIre ciTejA / (743) ___ se bhikkhU vA bhikkhuNI vA udaullaM vA kArya sasiNiDaM vA kAyaM No Amajeja vA pamajeja vA / ahapuNa evaM jANejjA, vigato. dae me kAe chiNNasiNehe, tahappagAraM kAya Amajejja vA jAva payAvejja cA / tao saMjayAmeva gAmANugAma dUijjejjA / [744] 1 vakSasthaLAdipramANe muni athavA AryAra Ave vakhate hAtha sAthe hAtha, paga sAthe paga, tathA zarIra sAthe zarIra lagAvavAM nahi. [742] muni athavA AryAe jaMghApramANamA pANImAthI pasAra thatAM zarIrane thaMDaka meLavavA mATe ke vaLatarA mADavA UMDA pANImAM jhokAva, nahiM. kiMtu jaMghA-pramANanA pANImAMdhIja cAlyA javU. ane jyAre kAMTho prApta thApa tyAre zarIrapara pANInI bhinAza hoya tyAM lagI tyAMja thobhI rahe. [74.] ' muni athavA AryAe e vakhate zarIrane ghasa, ke napAva nahi. paNa jyAre bhinAza potAnI meLe uDI gaelI jaNAya tyAre zarIgne chAMTI chaTI taDake tapAnI kara ne grAmAnugrAma pharavArDa zama karavU. [744]
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ {264] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. se bhikkhU vA bhikkhugI vA gAmANugAmaM dUIjjamANe No maTTiyAmaehiM pAehiM hariyANI chidiya chidiya vikunji viphAliya ummaggeNaM hariyavadhAe gacchejjA; "jaheyaM pAehiM maTTiya khippAmeva haritANi avaharaMtu." mAimANaM saMphAse / No evaM krejaa| se puvAmeva appahariyaM maggaM paDilehejjA, tao saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijejjA / (745) se bhikkhU vA bhikkhaNI vA gAmANugAma duIjjamANe aMtarA se vaSyANi vA phalihANi vA pAgArANi vA toraNANi vA agalANi vA agalapAsagANi vA gaDDAo vA darIo vA sati parakkame saMjayAmeva parakkame jA, No ujjuyaM gacchejjA / kevalI bUyA 'AyANa meyaM / ' se tattha parakkamamANe payalejja vA pakDeja vA / (746) se tattha payalamANe vA pavaDamANe vA rukkhANi vA gucchANi vA gummANi vA layA. vA vallIo vA taNANi vA gahaNANi vA hariyANi muni athavA AryAe tra mAnumAna pharavAtuM karatAM cIkhaLathI kharaDAyalA. potAnA pagAne sApha karavAnA irAdArthI mArgathI AghApAchA jai lIlotarIne toDatAM toDatAM dAvatAM dAvatAM ke ukheDatAM ukheDatAM nahi cAlavU. jo tema kare to dovapAtra thavAno, mATe ema nahi karavu. kiMtu zaruAtamAMja temaNe thoDI lIlotarIvALo rasto zodhavo ane tenA vaDe grAmAjugrAma pharavU. [745] muni athavA Arya ne grAmAnugrAma pharatAM vacagALe killA, khAi, koTa, toraNo, AgaLIo, AgaLInA paDakhAo, khADAo, ke kotaro oLaMgavAnA A vI paDe to bIjo rasto matAM te raste pasAra nahi thaQ. kemake kevaLajJAnie temAM dopa jaNAcyA che. je mATe teve raste cAlatAM kadAca paDI AkhaDI paNa javAya, (746) . (vIjo rasto na saLatAM jo tevena raste javu paDe to.) tyAM paDatAM ke
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vAranaM. [265] vA avalaMbiya avalaMbica uttarejjA, je tattha pADipahiyA uvAgacchaMti te pANI jAejjA, tao saMjayAmeva avalaMbiya avalaMbiya uttarejjA, ta. o gAmANugAmaM dUijejjA / [ 747] se 'bhikkhu vA bhikkhuNI vA gAmANugAmaM dUijmANe aMtarA se javasANi' vA sagaDANi vA rahANI vA sacakANi vA paracakANi vA se NaM 2 vA virUvarUvaM saMNivi pehAe sati parakkame saMjayAmeva No ujjuyaM gacchejjA 1 (748) se NaM paro seNAgato vadejjA, "AusaMto esaNaM samaNo seNAeM abhinivAriyaM karei, se gaM bAhAe gahAya AgasAha. " se NaM paro bAhAhiM gahAya AgaMsejjA, taM No sumaNe siyA jAva samAhIe tao saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjejjA / ( 749) 1 godhUmAdidhAnyani. 2 skaMdhAvAranivezAdikaM f 1 ** 1 AkhaDatAM jhADa, guccha, gulma, latAo, belAo, ghAsa, bUTAo, ke game te lIlotrIne pakar3I pakaDIne utarakhaM, athavA to tyAM je ghaTemArga AvI paDe tenA hAthanI madadaM mAgavI ane tenA hAtha pakaDI pakaDIne te vipama rasto pasAra karI grAmAnugrAma phara. [ 747 ] muni athavA AryAe grAmAnugrAma pharatAM vacce dhAnyanI vajAro, gADIo, ratho, lazkara ke jUdI jUdI senAo paDAva nAMkhI paDelI joine vIjo rasto maLatAM te raste nahi calavaM. [748] kadAca bIjo rasto na maLata teja raste munine cAla paDe teve varakhate koi sainyano mANasa evaM kahe ke "AyuSyan sainiko, A sAdhu ApaNA laka ranI hAlacAla jovAne jAsusa tarIke Avelo che mATe ene dhakkA mArI kahADI melo" AI kahI te karavA mAMDe topaNa munie kazI harSazoka na lAvavo, kiMtu samAdhithI netA rahe. [749]
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ [266] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara se bhikkhU vA bhikkhuNI vA aMtarA se pADipahiyA uvAgacchejjA, te NaM pADipahiyA evaM vadejjA " AusaMto samagA, kevatie esa gAme rAyahANI vA ? kevaiyA etya AsA, hatthI, gAmapiMDolagA, maNussA, parivasaMti ? se bahubhatte bahuudae bahujaNe bahujabase ? se appudae appabhatte appajaNe appa jayase ? eya-ppagArANi pasiNANi pulo No AirakhelA; etappagArANi pasiNANi No pucchejjA / (750) eyaM khalu tassa mikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiya / (751) ... 1 grAmabhikSAcarAH muni athavA AryAne mArge cAlatAM bacce vaTemANuo maLe ane teA ernu pUchavA mAMDe ke "he AyuSman zramaNa A gAma ke zahera kevaDaM moDaM cha? temana ahIM keTalA ghoDA, hAthI, bhikhArI, ke manuSyo rahe che? tathA emAM bhAta pANI mANaso, ane dhAnya ghaNAM che ke thoDAM cha? AvA prazno sAmaLI teno kazo javAba nahi vALavo. temaja munie pote paNa evA prazna koine nahi pUchavA. - e sabako muni ane AryAono saMpUrNa AcAra che. [751] - RRB --
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ [267] adhyayana varamuM. [ tRtIya uddeza : ] 1 ra se bhikkhu vA bhikkhuNI thA gAmANugAmaM dUtijjamANe aMtarA se cappANi vA, phalihANi vA, pAgArANi vA, jAva darIo vA, kUDAgAsaNi cA, pAsAdANi vA, NUmagihANi vA, rukkhAgahANi vA, pavvayagi-hANi vA, rukkhaM vA cetiyakaDaM 4, thUbhaM vA cetiyakaDaM, AesaNANi vA, jAva bhavaNagihANi vA No bAhAo parijjhiya panijjhiya aMgulIyAe uddisiya uddisiya uSNamiya uSNabhiya NijjhAejjA / tato saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijejjA / (752) 8 9 se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se kacchA Ni vA datriyANi vA NUnANi 7 vA valavANi vA gahaNANi vA 1 parvatoparigRhANi 2 bhUmigRhANi 3 guhAH 4 vRkSasyAdhovyatarAdisthAnakaM 5 nayAsannanimna pradezAH 6 aTavyAMcA sArtharIjarakSitabhUmayaH 7 garttAdIni 8 nadyAveSTitabhUbhAgAH 9 raNyakSetrANi trIjo uddeza. ( vihAra karavAnI vidhi.) muni athavA AryAne grAmAnugrAma pharatAM vacce AvatA killA, khAI, koTa, guphAo, TekarIopara rahelA baro, bhayarAo, jhADothI zobhatAM gharo, parvata upara bAMdhelA gharo, zAda nIcenA jyaMtarAdikanA sthAnako vyaMtarAdikanA stUpo (ghuyaTo), musAphara zALAo, tathA hareka jAtanAM gharo hAthe pakar3I pakaDIne ke AMgaLIo caDe tAkI dAkIne yA UMcaM nIdhuM thaine jovAM nahi, kiMtu ruDI rIte saMbhALayI vartta. [752] eja prayAga muni athavA Ayae grAmAdAya cAlatAM parace AdhI paDatAM nadInA najadIkanA nIcA pradeza, cArAnA jaMgale, khADAo, nadIcI pITAyaTI
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ [268] AcAgaMga-mULa tathA bhASAntara gahaNa viduggANi vA vaNANi vA vaNapavayANi vA pavvataviduggANi vA pavvatagihANi vA agaDANi vA talAgANi vA. dahANi vA NadIo vA vAvIo vA pukkharaNIo vA dIhiyAo vA guMjAliyAo, vA, sarANi vA sarapaMtiyANi vA sarasarapaMtiyANi vA, No bAhAo pagijhiya jAya nnijjhaaejjaa| kevalI bUyA 'AyANa meyaM / je tattha migA. vA pasU vA, pakkhI vA, sirIsivA bA, sIhA vA, jaLacarA vA, thalacarA vA khacarA vA sattA te uttaseja vA vittaseja vA vADaM vA saraNaM vA kakhejA "bAre ti me ayaM samaNe / " aha bhikkhUNaM pucovadivA patiNNA jaM No bA. hAo pagijhiya pagijjhiya jAva nnijjhaaejjaa| tao saMjayAmeva Ayari. yauvajjhAehi saddhi gAmANugAmaM dUijjejjA / (753). . . -- ... 1 kamaLarahitAH vApyaH 2'dIrghA gaMbhIrAH kuTilAH lakSaNAH vApyaH . . . . . TekarIo, ujaDa TekarIA, jaMgalo, ADIthI bharelA parvato, parvatoparanA killAyo, parvataparanA gharo, kUvA, taLAyo, draho, nadIo, vAvaDIo, puSkariNIo (phUlo vALI vAvaDIo) dIpikAo; (syavAnI vADIo) gujALikAo, (UMDI kuMDALAvALI vAvaDIo) sarovaro, sarovaronI hAro, ityAdika sthaLene hAtha pakaDI pakaDIne ke AMgaLIo vaDe tAkI tAkIne jovAM nahi kAraNa ke kevaLa , jJAnAe tena karatA doSa vatAcyA che. je mATe tebha karatA tyAM je hariNAdika pazuo tathA pAkSio, so, siMho vigare jaLajara tuo, sthaLacara jaMtuo, tathA AkAzacArI jaMtuA rahelA hoya te bhaya pAya doDamadoDA karavA maMDe athavA ",amone A zramaNa pAchA yA cha' ema dhArI teo pAchA gIca jhADImA Azaro tye. ela -moTe muniona evI bhalAmaNa cha ke tenaNe tema nahi karaI. kiMtu saMbhALa pUrvaka AcArya ke upAdhyAya sAthe grAmagrAna pharyA karaI. [753]
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vAramuM. [269] sebhikkhU vA bhikkhuNI vA AyariyauvajjhAehiM saddhiM gAmANugAmaM duIjjamANe No. AyariyauvajjhAyarasa hattheNa vA hatthaM jAva aNAsAyamANe tao saMjayAmeva AyariyauvajjhAehiM saddhiM jAba duijjejjA / [ 754 ] ( 31 1 se bhikkhU vA bhikkhuNI vA AyariyauvajjhAehiM saddhiM dUijjamANe aMtarA se pADipahiyA uvAgacchejjA / teNaM pADipahiyA se evaM badejjA "AusaMto samaNA ke tubbhe ? kao vA eha ? kahiM vA gacchihiha?" " je tattha Ayarie uvajjhAe vA se bhAsejja vA viyAgarejja vA / 'AyariyovajjhAyarasa bhAsamANassa vA viyAgaremANarasa vA No aMtarAbhAsaM karejjA / tao saMjayAmetra ahArAtiNiyAe duIjejjA / (755) 1 se. bhikkhU vA bhikkhuNI vA hArAtiniyaM gAmANugAmaM duIjja. yA No ahArAtiNiyarasa hattheNa hatthaM jAMca aNAsAyamANe tato saMjayAmeva ahArAtaNiyaM gAmANugAmaM dUI / ( 756) 1 muni athavA AryAe AcArya ke upAdhyAya sAdhe vicAta temanA hAthapa sAre potAnA hAthapaMga nahi aphaLAvatAM tenI sAthe 'vinayapUrvaka gAme gAma phara. [754] muni athavA AryAne AcArya ke upAdhyAya sAthai pharatoM bacce ko beTemArga evaM puche ke "he AyuSman zramaNo tame koNa cho ? ane kyAMcI Ado ho ? athavA kyoM jAo cho?" tyAre tenA javAba suniena ApatAM AcArya ke upAdhyAye vALavo, ane temaNe javAva vALatAM sunie baccAM kathaM voM kara nahiM kiMtu saMbhALa sAMye vinayayI namra yaha varttanaM [750 ] * muni athavA Ae grAmAnu me panArthI adhika guNavaLA muni sAve vicaranAM tenA hama vigere avayavAne aDakI aDacaNa ApanI nahi. [706 ] t
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ [270 AcArAMna-mULa tathA bhApAntara. se bhikkhU vA bhikSuNI vA ahArAtaNiyaM duIjamANe aMtarA se pADipahiyA uvAgacchenA / teNaM pADipahiyA evaM badejjA:- " AusaMto samaNA, ke tun ?" je tattha savarAtiNie se bhAseja vA vAgareja vA / ahArAtiNiyassa bhAsamANassa viyAgaramANassa vA No aMtarAbhAsaM bhAse jjA / tato saMjayAmeva mAmANugAmaM duiijejaa| [757] .. se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmApNugAma duIjamANe aMtarA se pADipahiyA AgacchejjA / seNaM pADipahiyA evaM vadejA:-" AuMsaMto samaNA, aviyAI etto paDipahe pAsaha, taMjahA, maNussaM vA goNaM vA mahisaM vA pasu vA pakkhi vA sirIsi vA jalacaraM vA, Aikkhaha daMseha. " taM ko AikkhejA, No daMsejjA, No tesiM taM pariSNaM parijANejjA, tusiNIo uvehejA, jANaM vA, No jANate vaenjA / tao saMjayAyeva gAmANugAm duijejjA (258 muni athavA AyAra posAthI adhika guNavAna sAdhu mAthe prAmAma ka. ratAM vacce koi vaTemANu ma ane te puSa ke " he AyuSman zramaNo, tame koNa cho?" to Ano javAva adhika guNavALA munie vALavo bhane tenI bacce bIjA munioe kazuM na volaghu. kiMtu saMbhALa-pUrvaka vA kara. [757] muni athavA AryAne grAyAnuprAga pharatAM bacce koi vaTegA maLe ane te puche ke he Ayupman zramaMgo, tame A rastApara jo koI manuSya, vaLada, pADaM anya jAnavara, pakSi, sarpa ke jaLacara jaMtu joyu hoya to kaho ane ghatAvo" tyAre muni ke AryAe te vAvata tamane kaMi paNa kahe ke vatAva nahi. ane temanA te savAlane kazI rIte paNa svIkAra na karatA mauna dharI rahe. athavA to saru jANatA chatAM paNa "jAguM chaM ema naM polavU" ane saMbhALapUrvaka grAmAnugA pharatA rahe. [758]
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vAra (271] se bhikkhU vA bhikSuNI vA gAmANugAnaM duIjamANe aMtarA se pa.DipahiyA AgacchejjA / teNaM pADipahiyA evaM vadejA:-" AusaMto mamaNA, aviyAI etto paDipahe pAsaha udagapasUyANi kaMdAgi vA mUlAgi vA tayANi vA pattANi vA pupphANi vA phalANi vA bIyANi mA 'haritANi vA, udaga vA saMNihiyaM, ANi cA saMNikkhittaM, sesaM taM ceba, se Aikkha ha, jAva, dUIjejjA / (759) se bhiSakhU vA bhikSuNI vA gAmANugAma duIjjamA aMtarA se pADipahiyA uvAgacchejjA / teNe phaDipahiyA evaM vaDejA:-" AusaMto samaNA, aviyAI eco paDipahe pAsaha javasANi vA jAva seNaM vA virUvarUvaM saMNiviTuM; se AIkkhaha, jAva duIjjejjA / [760] se bhikkhU vA bhikkhaNI vA gAmANugArma duIjjamANe aMtarA se pADipahiyA jAna " AusaMto samaNA, kevatie etto gAme vA jAva rAyahA eja rIte muni athavA AryAne grAmAnugrAma pharatAM vacce koi vaTamAgu ra ane te pUche ke "he AyuSman zramaNo, tame A raste jo kaMda, mULa, pAna, phala phaLa, vIja, vanaspati, pANIno jathyo, ke amijoi hoya to amane kaho ane vatAvo" tyAre muni phe Ayoe te bAvata temane kaMi paNa kaheM, karavaM nahi ane temanA te savAlano kazI rIte svIkAra na karatA mIna dharI raheva athavA jANatAM chatA "jAgu cha ema na bolavu" [759] muni athavA AryAne grAmAnugrAma jahAM racce koi kTemArguo maLe, ane neo evaM pUche ke "he Ayupman zramaNo, A mArgapara tame dhAnya, ke paDAva nAvI paDelaM jUdaM jUdaM lazkara dekhatA ho to kaho ane batAvo." Ave vakhate paNa munie upara gamANeja mauna rahe athavA "hu~ jANuM huM ema na bola. (760) eja rIte muni tathA AryAne grAmAnugrAma jatAM koi vaTemArguo evaM pUche ke he AyuTarA zramaNo, " dhI have kayuM gAma ke zahera Avaze" tyAre paNa munie
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ [272] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. . NI vA, se Aikkhaha jAva dUIjjejjA / [761] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAya duIjjamANe aMtarA se pADipahiyA jAva AMusaMto samaNA, kevatie etto gAmassa vA Nagarassa'vA jAva rAyahANIe vA maMge, 'se Aikhaha, taheba jAva duiijjejaa| se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAmaM dUIjjamANe aMtarA se goNaM viyAla paMDipahe pehAe jAva citAcellUDaM 'viyAlaM paDipahe pehAe jo tersi bhIto ummaggeNaM gacchejjA; No maggAoM maggaM saMkamajjA, No gahaNaM vA, duggaM vA, aNupavisejjA, No rukkhasi duruhejjA, No mahati mahAlayAMsa udayasi kAyaM viusejjA, No vADaM vA saraNaM vA satthara vA kaMkhejjA / appasue jAva samAhIetao saMjayAmeva gAmANugAmaM dUijjejA / (763) . .. ! 1 jinakalpina mAzritya sUtradvayametadvijJeyaM 2 sArtha / .. . upara pramANeja mauna rahe athavA "hu~ jANuM cha ema na bolavU. [761] : . vaLI muni ke AryAne yArge jatAM koi vaTemArga: ebuM pUche ke ",he AyuSman zramaNo, ahIthI gAna zahara ke rAjadhAnIno kayo rasto jAya che te jaNAvo" to te paNa munie nahi jaNAvayo. (762) ' / - suni tathA AryAe prAmAnugrAma jatAM bacce cArgamAM vikrALa baLada yAvikALa bAMdhane ubhelo joine temanAthI vI jaine adaLe ghArge nahi dezavU, jhADapara nahi caDae~, uMDA pAgImAM nahiDa, temaja vADa digere AzarAne ke sAthane paNa nahi vAMccha. kiMtu dhIrapaNe samAdhiyarthI saMyamIM saMbhALa pUrvaka tyAMthI grAmAnugrAma cAlyAM jaI. [766] / ... ? A sUtra jina kalpinA mATernu cha ema TIkAkAre jagAvyuM che.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ - adhyayana vAsmuM.. se bhikkhU vA bhivatuNI vA gAmANugAmaM dRijjamANe aMtarA se vihaM siyA / sejaM puNa vihaM jANejjA, imaMsi khalu vihaMsi-bahave AmosagA ubakaraNapaDiyAe saMpiDiyA gacchejjA, No tesiM bhIo usmagaM ceva jAba samAhIe tato saMjayAmeva gAmAgugAmaM dRijejjA / (764) se minarakhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAnaM dUijjamANe aMtarA se AmosagA saMpiMDiyA gacchejA teNaM AmosagA evaM vadejAH-" AusaMto samaNA, Ahara eyaM vatthaM vA pAyaM vA kaMbalaM vA pAyapuMcchaNaM vA, dehi, NivikhabAhi; " taM No dejA, gikkhivejA, No vaMdiya baMdiya jAejA, No aMjaliM kaTu jAejjA, jo kalugapaDiyAe jAejjA, dhammiyAe jAejjA, tusiNIyabhAveNa vA se NaM AmosagA " sayaM karaNicaM " ti kaTTa akkosaMti bA, jAva ubaddavati vA vatyaM vA, pAyaM vA, kaMbalaM vA, pAyapuMchaNaM 1 anekadivasagamyamArgaH muni 1 athavA AryAne grAmAnugrAma pharatAM kacce lAMbo mArga ullaMghavAno A vI paDe ane tyAM evU yAlama paMDe ke A mArgamAM ghaNA luTAruo patrAdi upakaraNa laeNTavA mATe ekaThA thai AzvAnA che topaNa teyanAthI vIne avaLe mArge yA cAlato mArga choDI ghIjA mArge nahi cAlavU kiMtu teja raste dhIrapaNe samAdhiyI cAlyA jayaM. [764] - muni athavA AryAne mA cAlatA bacce lUTAruo maLe ane teo evaM kake " he AyuSman sAbuo, A vastra, pAtra, kaMvaLa, ke paga pramArjacAnuM upakaraNa amArA AgaLa paro, apane Apo, athavA tame tamArA kavajAmAMthI choDI dyo tyAre te munie ne temane AphvAM nahi kiMtu potAnA kavajAgAMdhI choDI devAM, ane tezroe te upADI letAM munie teone galAya bharI bharIne ke hAtha joDIne ke kasArIne te pAchAM nahi mAgavA kinu dharmakathana purvaka yAgavAM, athanA mAna dharI rahavaM. kadAca te luTAruo temanA duSTa rAjane anusarIne munine dhamakAye athavA 1 A sUtra paNa jinakalpine mATe che.
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ AMcAgaMga-mULa tayA bhASAntara vA acchidekhna vA jAva pariTTavejja vA; taM NaM No gAmasaMsAriyaM kujjA, No rAyasaMsAriyaM kujA, No paraM uvasaMkamittu bUyA " AusaMto gAhAvaI, ete khalu me AmosagA uvakaraNapaDiyAe ' sayaM karaNijaM / ti kaTTha akkosaMti vA jAva paridraveMti vA / etappagAraM maNaM vA vayaM vA No purao ka1 viharejjA, appussue jAva samAhIe tato saMjayAmeva gAmANugAma duIjejjA / [765] . evaM khalu tassa bhikkhussa mikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savaDhe hiM sahite sayA jaejjAsi ci bemi / [766] herona kare ke vastrAdi upakaraNa lUTIlye to te vAta munie gAmamAM ke darabAramA paMsarAvavI nahi. temaja koi gRhastha pAse jai tene evaM paNa nahi kahe, ke "he AyuSman gRhastha, A lUTAruo vastrAdivastu DhUMTavA potAnA duSTa rIvAjane anusarIne mane dhamakAve che, herAna kare cha ke TUTe che." vaLI AvI rIta manadhI ke zarIrathI paNa kazI hIlacAla na karavI. kiMtu dhIrapaNe samAdhiyI yatnA pUrvaka grA. mAnugrAma pharatA raheI. (765) eja muni ane AryAnA AcAranI saMpurNatA cha ke temaNe vadhI vAyatomA sAvadhAnIthI vartatA rahe- ema hu~ kahuMcha. [766]
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 275] adhyayana veraMmu.. bhASAjAtaM nAma trayodaza madhyayanam / [pramatha uddezaH se bhikkhU vA bhikSuNI vA imAi vai AdhArAI sA~cA jisamma imAiM aNAyArayapuvAiM jANejA:- je kohA vAyaM viuMjaMti, je mANa vA, je mAyAe vA, je lobhA vA, vAyaM viuMjaMti, jANao vA pha. rusaM vayaMti, ajANao vA pharupta kyaMti; saba metaM sAvajjaM vajejjA vivega mAyAe / (767) - 1 vAci adhyayana tera. bhApAjAta pahelo uddeza. (mApAnA sola vibhAga tayA cAra prakAro) muni apavA AryAe potAne je rIte volavU joie te rIto jANIne je roto kharAba ane satpurupoe nahi vAparelI cha tevI rIto parihAra karavI. jevI ke:-kroparI gholAtA vAkyo, mAnadhI volAtA yAkyo, kapaTayI bolAvA vAsyo lomayI pozAtA pAkyo, jANI bRsIne bolAnA vAkyo, ajANapaNe bolAlA kaTora vAkyo, ityAdika sarve dopabharelA vAsyo munie viveka rAkhIne varjana kara vA. [767]
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ [276 ] AcArAMga - sULa tathA bhASAntara dhuvaM veyaM jANejjA, adhuvaM vA; asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA vA sAimaM vA labhiya, No labhiya; bhuMjiya, No bhuMjiya; aduvA Agate, aduvA No Agate; aduvA eti, aduvA No eti; aduvA ehiti, aduvANo hiti; ettha Agate, etyavi No Agate; etthavi eti, etyi No eti; etthavi ehiti, etthavi No ehiti / [ 768 ] aNuvIi NiAbhAsI ra samiyAe saMjae bhAsaM bhAsejA; taMjahA, egavayaNaM, (1) duvayaNaM (2) bahuvayaNaM, (3) itthavayaNaM, (4) purisavayaNaM, 1 sAdhunA naiva sAvadhAraNaM baco vAcyaM yathA 2 sAvadhAraNabhASI. munine koi kaM pUchatAM (jo pAkI khabara nahi hoyato ) sunie evaM nakkI ThevIne nahi bolavUM ke A nakkI emaja che yA ema nathIja, athavA amuka ing nakkI AhArapANI lAvaze ke nahija lAvI zakaze, yA tyAM khAineja Avaze yA nahija khAi Avaze, athavA te Avyoja che ke nathIja Avyo, yA Aveja che ke navIna Avato; yA avazeja ke nahi Avo, yA aMhI Aveloja che ke nIja Alo, yA ahIM Aveja che ke nathIja Avato, yA aMDI Avazeja ke nahi Avaze, ityAdi [ 768] kiMtu kAma paDatAM vicAra karIneja pachI nakkIyaNe, bolatAM sAvadhAna rahIne bhASAsamiti sAcavIne bhASA bolavI te bhASAyAM volAtA vAkyonA soLa bhAga rahelA che, jeo o pramANe che: 2 3 eka vacana, dvivacana bahuvacana, strIjAtivacana, 4 puruSajAtivacana, "napuMsaka jAtivacana, adhyAtma vAkya, utkarSa vAkya,' apakarSa sekya, utpI1 ghodde| 2 saMskRtamAM avau 3 ghoDAo 4 gAya 5 vaLada 6 para 7 peTamA hoya te kholI javAnuM vAkya nemake "jaLa pA" ne badale " rupA" 8. rupavatI strI 9 kurupavatI strI
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vAramuM.. [277] (5) NapuMsagavayaNaM, (6) ajjhatyavayaNaM, (7) uvaNItazyaNaM, (8) ava: tatrayaNaM, (9) uvaNIyAvaNIyazyaNaM, (10) atraNIya-umaNIya trayaNaM (11) tIyavayaNaM, (12) paDuppannakyaNaM, (13) aNAgatavayagaM, (14) pa. cakkhavayaNaM, (15) parokkhavayaNaM / (16) [769] se egavayaNaM vadissAmIti egavayaNaM vadejjA, jAva, parokkha-bayaNaM ya dissAmIti parokkhavayaNaM vadejjA / itthI ve-ma, purisa ve- sa, NapuMsaga ve-sa, evaM vA veyaM, aNNahA vA veyaM, aNubIi giTTAbhAtI samiyAe saM jae bhAsaM bhAsejjA, icceyAiM AyataNAI / uvAtikamma / [770] aha bhikkha NaM jANejjA catAri bhAtAjAyAiM; taMjahA, saccamegaM paDhamaM bhAsajjAyaM, bIyaM mosaM, taiyaM saccAnosa, jaMNeva saJcaM paMva mosaM " asaccAmosaM" NAma taM cautthaM bhaaljjaanN| 7717 1 dopasthAnAni. pakarSa vAkya, apakarpotkarSa vAkya,2 bhUtakALa cana, vartamAnakALa cana,anAgatakALa vacana,5 pratyakSa vacana : ane parokSa racana. 5 [760] munie eka vacana jyA kahevA, hAya nyAM ekavacana vApara. ema parola vacananA ThekANe parokSavacana vAparatuM. vaLI A cIna ke purupaja cha ke napuMsakeMja che azyA A vAvata Amaja che ke tavaja che e marcha tarAzI nadI kA vAda bhASAsamiti sAcavI nakI paNe boladu. ane lathaLI jAlanA vacanadoSa parihAra karavA. [770] munie nIce larakhelA bhASAnA cAra prakAre nANavA jaM.hae:-pehelI satya bhASA, vIjI asatya bhASA, trIjI mizra bhAmA ane cAcI bhatNalatyahina vyavahAra bhASA. [771] 1 rupavanI kiMtu duHzIlA * kullA patu sanILA 3 ba{ yAra cha 5 yo 6 mA 7 te. - -
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - [278] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. se bemi je atItA jeya paDuppannA je ya aNAMgatA arahaMtA bha-- gavaMto, saJce te eyANi ceva cattAri bhAsajjAyAI bhAsiMsu vA bhAsaMti vA bhAsissaMti vA, paNNavisu vA paNavvaMti vA paNNavirasaMti vA / savvAI ca gaM eyANi vaNNamaMtANi gaMdhamaMtANi rasavaMtANi phAsamaMtANi caovacaiyAiM vipariNAmadhammAiM bhavatIti samakkhAyAI / [772] se bhikkhU vA bhikSuNI vA', puvaM bhAsA abhAsA, mAsamANA bhAsA bhAsA, bhAsAsamayavitikatA bhAsiyA bhAsA abhaasaa| [773] se bhikkhU vA bhikSuNI vA jAya bhAsA saccA, jAyabhAsA mosaa| jAya bhAsA saccAmosA, jAya bhAsA asaccAmosA, tahappagAraM bhAsaM sAvamaM sakiriya' kakasaM kaDuyaM NihuraM pharasaM aNhayakAra chedakAra 1 evaM jAnIyAditi zeSaH 2 anarthadaMDapravRttyupetAM. 3 carcitAkSarAM. 4 cittoDegakarI. 5 hakkApradhAnAM. 6 maryAdoghaTanaparAM. 7 ApravakarI. hu~ kahuM cha ke yaha gaelA, vartamAna, ane yanArA tIrthaMkaro bhASAnA ela. cAra prakAra kahI batAve che. e cAre bhedomAM vaparAtI bhASAnA pudgalo varNa-gha rasa-ane spardhavAlA che, tathA vadhavaTa ane pheraphArane pAmatA paNa kahelA . [772] muni athavA AryAe jANavAnuM che ke vAlyA agAunI bhApA (arthAta bhASAnA pudgalo) te abhASA che volyA pachInI bhASA paNa abhASAja che mAtra kholAtI bhASAja bhASA jANavI. [773, muni athavA AryAe pApaprahAta phelAvanArI, niMditAkSaravALI, mAmA gha. NInAdilamAM kacavATa upajAvanArI, dhamakI bharelI, sAmA dhaNInA marmane khulDaM karanArI, karmabaMdha karAvanArI, koipaNa jIvanA. aMgopAMgano cheda karAvanArI, pari
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279] adhyayana terak. paritAvaNakari uvaddavakari bhUtovaghAiyaM, abhikaMkha No bhAsa bhAsejjA / [774] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA pumaM AmaMtamANe, AmaMtite vA apa. DisuNamANe No evaM padejA;-hole-ti vA, gole-ti vA, vasale ti vA, kupakkhe ti vA, ghaDadAse ti vA, sANe ti vA teNe ti vA, cArie ti vA, mAI ti vA, musAvAdI ti vA, eyAiM turma, itiyAiM te jaNagA / etappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAva abhikaMkha No bhAsejjA / [775] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA pumaM AmatemANe AmaMtie vA apaDisuNamANe evaM vadejjA:-amugeti vA, Auso ti vA, AusaMto ti __ thA, sAvageti vA, upAsameti vA, dhammieti vA dhammapiyeti vA / eyappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva abhUtovadhAtiyaM abhikaMkha bhAsejA / 776] sApa upanAvanArI, koine upadrava karanArI yA jIvayAta karAvanArI-satya bhASA yA mRpA bhASA yA vyavahAru bhASA jANI jhIne kadApi nahi bolacI. [774] ' muni athavA bhAryAe koi paNa purupane volAyatAM athavA rolAnyA cha tAM nahi sAMbhaLato hotA sene ema na kahe, ke are hola, are gola (gulAma), __are pala (pAMDhALa), are kupakSa, are ghaDadAsa, are kUtarA, are cora, are vya bhIcArI bhare kapaTI, are jUga, ityAdi athavA tuM bhAvo che yA tArAM mAyApa AvANe ityAdi bhAvI rItanI dopita bhASA munie nahi gholavI. [775) kiMtu koha paNa purupane muni athavA AryApa lAvatA athavA bolAvyA patA teNe naDi sAMbhaLatAM A pramANe nene yolAva he amuka, he AyuSNan, he AyuSyatve, he zrAyaka, he upAsaka, he dhArmika, he papamiya, ityAdi. AvI tarehI nidoSa bhASA pApara. [776] .
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara jAva, mahumehI mahumehIti vA, hathacchiNNe hatthacchiNNe tti vA, evaM pA da-Naka-kaNNa-uddha-cchiNNe ti vA / jeyA vanne tahappagArA tahappagArAhiM bhAsAhi bUiyA bUiyA kuppati mANavA, teyAvi tahappagArAhi bhAsA hiM amikaMkha No bhAsejjA / [782 __ se bhikkhU vA bhikkhuNI kA jahAvegaiyAI rUvAiM ghAsejjA tahAvi tAiM evaM vadejjAH oyaMsI oyaMsIti vA, teyaMsI teyasIti vA, baccasI bacAMsIti vA, jasaMsI jasasiti vA abhirUvaM abhirUveti vA, paDiruvaM paDirUvati vA, pAsAdiyaM pAsAdiyeti vA, darisaNijja darisaNIeti vA / jeyAvaNNe tahappagArA eyappagArAhi bhAsAhiM bUiyA bUiyA No kuppaMti mA NavA, teyAvi tahappagArA eyappagArAhiM bhAsAhiM abhikaMkha bhAsejjA / tahappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva bhaasejjaa| [783] se bhikkhU vA bhikkhUNI vA jahA thegatiyAI rUvAI pAsejjA, taMja mehI, chinnahastI ne chinnaharata, eja rIte chinnapAda, chinanAsa, chinnakarNa, tathA chinnaoSTha kahIne bolAva_ nahi. matalaba ke je manuSyo je zabdovaDe volAvyAthI nAkhuza thatA hoya te manuSyAne te te zabdobaDe cArIne nahi volAva. [782] muni athavA AryAe tevAM rupo joine paNa tezromA rahelA koi paNa guNane grahaNa karIne kAma prasaMge telane ruDAM nAmodhI bolAvaj, jemake parAkramIne parAkramI, tejasvIne tejasvI, vattAne vaktA, yazasvIne yazasvI, surupane surupa, manoharane manohara, ramaNIyane rayaNIya, ane.dekhavAlAyakane dekhavA lAyaka kahIne bolAgalaM ane e rIte vIjA paNa je manuSyo je zabdovaDe bolAvyAthI nAkhuza thatA nahi hoya tevA nirdoSa zabdovaDe temane volAva. [783] muni athavA AryAe koTa, killA, ke ghara vigere devIne eyUM kahevU nahi ke . 1 jenA hAtha kapAyalA hoya te chinnahasta kahevAya,
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana teraMmu. [283] hA, vappANi vA, jAtra, bhavaNagihANi vA, tahAvi tAI No evaM vadejjA, taMjahA, sukaDe i vA, suTU kaDe i vA, sAhu kaDe i vA. kallANe i.vA, karaNijje i vA / eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAva No bhAsejjA / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jahAve yAiM rUbAiM pAsejA, taMja hA, bappANi vA jAva, avaNagihANi vA tahAvi tAI evaM vadejA, taMjahA, AraMbhakaDe ti vA, sAvajjakaDe ti vA, payattakaDe ti vA, pAsAr3iyaM pAsAdie ti vA, darisaNIyaM darisaNIe tti vA abhiruvaM abhirUveti. cA, paDirUvaM paDilave ti vA eyappagAraM bhAsaM asAvajaM jAva bhaasejaa| [785] se bhikkhU vA, bhikkhuNI vA asaNa vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA uvakkhaDiyaM pehAe, tahAvi ta No evaM vadevA, taMjahAH-sukaDe ti vA, suTakaDe ti vA, sAhukaDe ti vA, kallANe ti vA, karaNijje ti vA / eyappagAraM bhAsaM sAvajA jAba No bhAsejjA / 786] e ruDA banelA che yA yuva vanAvyA che, yA phAyadAkAraka cha yA karavA lAyaka che kAraga ke e volaDaM sAdaya (sadoSa) che. [784] kiMtu muni avatrA AryAe koTa, killA, ke ghara vigere dekhIne kAma patA ebu boladhu ke e hiMsAdhI karelA che, yA pApathI karelA che, yA bahu mehenate karelAM che, yA ramaNIya cha; yA dekhavA gAyaka chaH yA sarakhI vAdhaNIvAla ke zobhItA cha ete nizcaya (nirdoSa) bhASA bolabI. [782] eka rIte muni athavA bhAva AhArapANI tayAra karalAM joi ena vo. laMbU ke e sArAM kI che yA gaDI rIne kA che yA phAyadAkAraka cha; yA karavA lAyaka che kAraNa ke ema vola, e dora bhare2. [786]
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ [284] bhAcArAMga-mULa tathA bhASAntara. se bhikkhU vA mikhuNI vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA uvAkhaDiya pahAe evaM vadevA, taMjahA, AraMbhakaDe ti vA, sAvajjakaDe ti vA, payattakaDe ti vA, bhadaM bhahaeti vA, asaDhaM UsaDhe ti vA. rasiyaM rasie ti vA maNuNaM saguNNe ti vA / eyappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva bhAsejA / [787] se bhikkhU pA bhikkhuNI vA, maNurasa vA goNaM vA, mahisaM vA, migaM vA. pasaM vA, pakkhi vA jalayaraM vA, se taM parivaDhakAyaM--pahAe jo evaM vadevA-zule ti vA patile 1 ti vA baTTe ti yA, bajhe ti vA, pAime ti vA / eyappagAraM bhAsaM sAvalaM jAva No bhAsejjA / [788] se bhikkhU vA bhikkhUNI vA maNussaM jAva jalayaraM vA se tapariyaDhakAyaM pehAe evaM vadejjA;-parivUDhakAe ti vA, ucitakAe ti vA 1 prameduraH kiMtu muni athavA AryAe AhArapANI taiyAra thaelA joi kAya pahA eI bolavU ke e hiMsAthI ke pApathI karelAM che, yA mehenatathI karelA che, vaLI te jo DAM hoya to ruhAM kahevA; tAjA hoya to tAjAM kahebAM, rasavAlA hoya tora 'sika kaheca ane manohara hoya to anoira kahebAM ema nidApa bhASA vAparapI., [787 suni athavA bhAyAMe manuSya, yA paLada, yA pADA, yA hariNa, yA koipaNa jAtamA jAnavara, yA pazi, yA sarpa, yA jaLacArI jaMtune yuvAvasthA prApta thaelA dekhI e nahi bolabuM ke A jADAche, apanA AnaMdI che, athavA goLa che, athavA mAravA lAyaka cha, athavA pADavA lAyaka cha, AdhI rItanI bhASA pApa, bharelI che mATe nahi bolavI. [788] :- suni athavA AryAe manuSya ke yAvat jaLacArI jaMtune avasthAvaMta thaelA dekhI kAya pahatAM evaM bola ke AzarIre yohATA tharalA cha, yA zarIre sudhara
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana terama. 285] uvacitamaMsasoNie ti bA, bahupaDipuNNaidie tirA, eyappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAva bhAsejjA / (789) ro sikkha vA bhikkhuNI vA virUvarUvAo gAo pehAra No evaM vadejjA, taMjahA, gAo dojjhA ti vA, dammA i vA goharA, vAhimA ti vA rahajoggA ti vA / eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAba jo bhAlejjA / se bhikkhU vA bhikSuNI vA virUvarUvAo gAo pahAe evaM vadejjA, taMjahA:-juvaM gave ti vA, gheNU ti bA, rasavati ti vA; hasse ti vA, mahallae ti vA, mahabbae ti, saMvAhaNe ti vA / eyappagAraM bhAsaM asvAvajaM jAva Abhikakha bhAsajjA (791) se bhikkhU vA bhikSuNI vA taheva gaMtu mujANAI paccayAI va'NANi vA, rukakhA mahallA pehAe No evaM vadejA, taMjahA:--pAsAyajoggA lAche, yA lohImAMse sudharelA che, gA lagabhaga saMpUrNa aMgavAya thayA che, AvI rI tanI thApA nirdIpa che mATe te bolavI. [789] muni athavA AryAe jUdI caidI tarehanI gAyo athavA baLado jor3ane evaM nAhe volaMbu ka A gAyo dohavA lAyaka cha, athavA A vAyaraDAo kheDavA lAyaka cha, aparA gADImAM joDavA lAyaka cha, AvI rItanI bhApA pApa bharelI che, yATe nahi vAparavI. [790] muni athavA AryAe jUdI jUdI tarehanI gAyo athavA paLado joine kAma paDatAM e, bolaghu ke A caLada yuvAna che, athavA A gAya dUdhavALI ke rasavAkI cha, yA A vaLada nAno cha, yA mohATo che, yA bhAra upADavA samartha cha, thApI rItanI bhASA nidApa cha, mAde bolatrI. [791] muni athavA jAe, pAga parvata ke vanamA jai nyAM raheyA mohAMTA jhADAne joi eyu nahi polavU ke A jhADo havessInA kAmanA cha yA daravAjAnA kAmanA
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 286 ] AcAgaMga- mULa tathA bhASAntara ti vA, toraNajoggA ti vA gijoggA tivA, phalihajogA ti vA, aggala - NAvA - udgadoNi- pITha - caMgavera - maMgala--- kuliya- aMtalaNAli - gaMDI - AsaNa-sayaNa - jANa - uvarasaya-joggA ti vA / eyappagAraM bhAsaM sAvajjaM jAva NA bhAsejjA / ( 792 ) se bhikkhu vA bhikkhuNI vA taheva gaMtu mujjANAI yANivaNANiya, rukkhA mahallA pahAe evaM vadejA, taMjahA, jAtimaMtA ti vA, dIvaTTA ti vA, mahAlayA ti vA, payAyasAlA ti vA, viDimasAlA' ti vA, pAsAdiyA ti vA, jAtra paDirUvA ti vA / eyappagAraM bhAsaM asAvajjaM jAba abhikakha bhAsejjA / ( 793) se bhikkhu vA bhikkhuNI bahusaMbhUtA baNaphalA pehAe tahAvi te 1 caturSu dikSu catuHzAkhAvaMti che, yA ghanA kAyanA che, yA vAMkaDA karavAnA kAmanA che, yA agalAnA kAmanA che, yA vahANa ke mavAnA kAmanA che, yA pATa ke bAjoThanA kAmanA che, yA haLa kuriyA ke yaMtraSTinA 1 kAmanA che, yA panALa ke gaMDInA (kuDInA) kAmanA che yA vezavAnA, sUdAnA, caDavAnA ke rahevAnA sAmAnanA kAmanA che, AvI rItanI bhASA pApa bhola, che, mATe nahi bolavI. [ 792] suni athavA Ae bAga, parvata, ke vanamAM jar3a mohoTA jhADa jone kAma paDatAM evaM kevaM ke A* jhADo sArI jAtanA che, yA uMcA ane goLa che, yA mohoTA vistAravALA che, yA vahu zAkhAvALA che comera sarakhI nIkaLelI cAra zAkhAvALA che, yA ramaNIya che, AvI zatanI bhASA nirdoSa che mATe kAma paDatAM bolavI. [793] muni athavA AryAe nayAM ghaNAM phalo pAkelA joine evaM na bolaM ke. 1 gADAnI UMgha vagerenA.
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana terasuM. [087) No evaM vadejjA, taMjahA;-pakA tivA, pAyakhajA ti vA, velociyA ti vA, TAlA ti vA, vehiyA ti vA / eyappagAraM bhAptaM sAvajjaM jAba jo bhAsejjA / [794] se bhikkhU vA bhikSuNI vA bahusaMsUtaphalA aMbA pehAe evaM vadejjA, taMjahA:-asaMthaDA ti vA, bahuNivaTTimaphalA ti vA, bahusaMbhUyA ti vA, bhatarUvA ti vA / eyappagAraM bhAsaM asAvajaM jAba bhaasejaa| [795] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA bahusaMbhUyAo osahIo pehAe na. hAvi tAo No evaM vadejA, taMjahA:- pakkA ti vA, nIliyA ti vA, chavI i vA, lAimA i vA, bhanjimA i vA bahukhaljA i vA / eyappagAraM bhAsaM sAvajaM jAva No bhAsejjA / [796] 1 komalAni 2 dvidhAkartuyogyAni 3 asamarthAH A phaLo pAkelAM che athavA pacAvIne khAvA lAyaka che, athavA hamaNAja phoDavA lAyaka cha athavA komala che athavA ve kaTakA karavA lAyaka che, AvI rItanI bhASA pApa bharelI che, mATe nahi volapI. [794] muni athavA AryAe AMbAnAM jhADa bahu phUlelA joi kAma paDatA evaM yolavU ke A pADo bhAra zrIlI zarutAM nathI, yA bahu phaLelA che yA eogAM ghaNAM phaLo taiyAra thaelAM che, yA eyomA phaLeotuM rUpa dhAyuM che. AvI rItanI niryApa bhASA kAma paDatAM bolavI. [795] muni athavA AryAe dhAnya bahu pAsalA joi etuM nahi bolaghu ke e pAkelAMche athavA kAcAM che. ghaTache, yA mukavA yogya cha, yA muMjavA yonya cha, ArI rItanI bhApA pApa bharelI cha mATe nahi bolavI. [796]
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ [290 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. -dastra praNAkhyaM caturdaza madhyayanam. PORAN [ prathama uddezaH] se mikkhU vA bhikkhuNI vA abhikakhejjA vatthaM esittae / se jaM puNa vatthaM jANejjA, taMjahA,-jagiyaM vA, bhaMgiyaM 2 vA, sANaya' vA, pottayaM 4 vA, khomiyaM 5 vA. tUlakaDaM vA, tahappagAraM vatthaM [802] je NiggaMthe taruNe jugavaM balavaM appAyaMke thirasaMghayaNe, se egaM 1 UrNAniSyatraM 2 lAlAniSpannaM, 3 saNaniSpannaM 4 patraniSpannaM 5 kAsikaM 6 dhArayeditizeSaH . . . - adhyayana caudamuM. vastraSaNA. pahelo uddeza. 2 . (munie vastro kevAM ane kema levA ?) muni athavA AryAe kapaDA tapAsa pUrvaka levA. jevAM ke jananAM, rezamI zaNanA, pAnanA, kapAsanA, arka tUlanA, ane evI tarehanI vIjI jAtInAM [802] je muni yuvAna vaLavAna nirogI ane majabUta bAMdhAvALo hoya teNe e 1 durvaLa haddha ke halakA saMhananavALo hoya te potAnI samAdhi pramANe ve ka vadhu vastro paNa dhAre. jinakalpi to potAnI pratijJA pramANeja varte-tene apa' vAda nathI.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 'adhyayana caudamuMH [291] vatthaM dhArejA, No bitiyaM / jANigaMthI sA cattAri saMghADIo dhArenA; -egaM duhatyavitthAraM, do tihatyavitthArAo, egaM cauhatyavitthAm / eeI / vatyehiM avijjamANehiM aha pacchA egamegaM saMsIvijA / (803) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA paraM addhajoyaNamerAe vatthapaDiyAe no abhisaMdhArejjA gamaNAe / (804) . - . . se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jaM puNa vatthaM jANejA, assaMpaDiyAe " egaM sAhammiyaM samuddisa pANAI, (jahA piNddesnnaar)| (805) evaM-bahave sAhammiyA, ega sAhammiNi, bahave sAhasmiNIo, bahave samaNamAhaNA, taheva purisaMtarakaDaM [ jahA piMDesaNAe ] (806) 1 asvapratyayaM, nirganimittaM. kA vastra paheranu ; bIju nahi paheravaM. AryAe cAra sADImo rAkhavIH-eka ce hAthanI, ve jaga hAyanI, ane eka cAra hAthanI. ane e mujaba kadAca vatna na maLe / to te vInA sAye sAMdhI pUrA karavA. [80.] muni athavA Aya.e ve gAUrI lAMce kapaDA mAgavA mATe javAno irAdo / na karaco. [804] __ muni athavA AryAe je vastra gRhasthe ekaja munine mATe taiyAra karela hoya . te nahi lebu. ( bhAI vadhAre vizeSa piMDepaNA nAmanA adhyayana pramANa samajavo.) [805] eja gate ghaNA muni, eka AryA, paNI Ayoo, nayA praNA dharaNa trA. smaNonA mATe taiyAra karelAM vatrA vire paNa piMDapaNA nAmanA adhyayanamA kolA AvIja kizamanA sUtra pramANe samajI le. [806]
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ [292] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa vatthaM jANejjA, assaMjae bhikkhupADiyAe kItaM vA, rattaM vA, dhaGkaM vA, maGkaM vA, saMsakaM vA, saMpadhUmitaM vA tahappAraM vatthaM apurisaMtarakaDaM jAva No paDiggAhejjA / ahapuNa evaM jANejjA, purisaMtarakaDaM jAba paDiggAhejjA / (807 ) - sebhikkhu vA bhikkhuNI vA se jjAiM puNa vatthAiM jANejA virUvarUvA mahaNamollAi, taMjahA; -- AjiNANi vA, sahiNANi vA, sahikallANANi vA, AyANivA, kAyakANi vA, khomiyANi vA, du u gullANi vA, pANi vA, malayANi vA, patuNNANi vA, aMsuyANi vA, do } cIrNasuyANi vA, desarAgANi vA, amilANi vA, gajjalANi vA, phAliyANi vA, kAyahANi vA, kaMbalagANi vA, pAvaraNANi bA, aNNayarANi 1 lakSNAni 2 ajAromaniSpannAni 3 iMdranIlavarNakapAsohavAni 4 dukUlAni 5 valkalo hAni 6 dezaprasiddhAni ataH paraMsarvANi muni athavA AryAe je kapaDAM gRhasthe sAdhunA mAMda kharIdI lAvelAM, yA ghoi rAkhela, yA raMgI taiyAra karelA, yA sApha karelAM, yA sudhArelAM, yA dhUpa A pI sugaMdhita karI rAkhelAM hoya tevAM vastra teja mANase tema karelAM hoya to tenA pAsethI nahi levAM, paNa jo vIjA mANase, tema karelA hoya to lai zakAya. [407 ] A muni athavA AryAe nIce jagAvelA jUdI jUdI kizamanAM bahu mUlyavAna vastro nahi levAM:- cAmaDAnAM kapaDai, suMvALAM kapaDai, suvALA ane zobhitAM kapaDAM, cakarInA vALathI banelAM AzamAnI raMganA sthA banelAM, sapheda rana, baMgALI runAM banelAM, paTTasUtranA vanelAM, maLaya sUtranAM vanelAM, chAlanA banelAM, aMzuka, cInAMzuka, dezarAga, Amila, gajjaLa, phAlika, kAyaha, tathA UnanAM a 1 1 aMzukadhI kAyaha lagInI jAto dezonA nAmothI ghakhalI che.
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana cATamuM. tahappagArAiM vatthAI mahaNataNamollAI lAbhe saMte No paDiggAhejjA / [808] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjAiM puNa AINapAuraNANi vatthANi jANejjA, taMjahA; uddANi / vA pesANi vA pesalesANi vA, ki. ehamigAINagANi vA, NIlamigAINagANi vA, gorabhigAINagANi vA, kaNagANi vA, kaNagakaMtANi vA, kaNagapaTTANi vA, kaNagakhaiyANi vA, ka . NagaphusiyANi vA, vagdhANi vA, vivagdhANi vA, AbharaNANi vA, AbharaNAvicittANi vA, aNNayarANi vA tahappagArANi AINapAuraNANi vatthANi lAbhe saMte No paDiMgAhejA / [809] icceyAiM AyataNAiM ubAtikamma aha bhikarabU jANejjA cauhiM paDimAhiM vatthaM esittae / [810] 1 matsyacarmanippannAni ne malamalanA kapaDAM tathA evI tarehanAM vIna paNa sarve bahumUlyavAn kapaDAM muni e nahi levA. [808] muni athavA AryAe nIce jaNAvelAM cAmaDAnA vastro na levA:-udra jAtanA matsyanA cAmaDAnAM, peza nAmanA jAnavaranA cAmaDAnAM tathA pazamanA banelA kALA-nIlA-tathA dhoLA haraNanA cAmaDAnA, sonA jevI kAtivALA tArathI yA sonAnA pATathI yA kinakhAvadhI yA jarIcI bharelA cAmaDAnAM, vAghanA cAmaDAnAM yA vAyanA cAmaDAdhI maTelAM, yA AbhUpaNa rupa yA AbhUpaNayI jaDelAM, tathA evI jAtanA cInA cAmaDAnAM kapaDAM munie paheravAM nahi. [809] upara jaNAvelA dopo TALIne munie nIce lakhI cAra pratijJAoyI vastra lebAM. [810]
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ [293] AcAgaMga-mULa tathA bhApAntara tattha khalu imA paDhamA paDimA-se bhikkhU vA bhikkhuNI vA uddisiya vatthaM jAejjA, taMjahA, jaMgiyaM vA, bhaMgipaM vA, sANayaM vA, pottayaM vA, khemiyaM vA, tUlakaDaM vA, tahappaNAraM vatthaM sayaM vA NaM jAejjA paro vA NaM dejA, phAsuyaM esaNIyaM lAbhe saMte paDigAhejA / paDhamA pddimaa| (811) ahAvarA docA paDimA.-se bhikkhU vA bhikSuNI vA pehAe pehAe vatthaM jAejjA, taMjahA, gAhAvatI vA, jAva, kammakarI vA,-se puvAmeva AloejjA, " Auso ti" vA bhagiNI ti" vA " dAhisi me etto aNNataraM vatthaM ? " tahappagAraM vatthaM sayaM vA NaM jAejjA, paro vA se dekhA jAba phAsurya esaNIyaM lAbhe saMte paDiggAhejA doccA paDimA / 812 ahAvarA taccA paDimA:-se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa vatthaM jANejA, taMjahA; aMtArejjagaM vA, uttarijjagaM vA tahappagAre vatthaM sarya tyAM pahelI pratijJA A pramANe chaH muni athavA AryAe unanAM, rezamanAM, zaNanAM, pAnanAM, kapAzanAM, ke tUlanAM kapaDAMmArnu amuka jAtaja kapar3e levAnI dhAraNA karavI. ane tevu kapar3e pote mAgatAM athavA gRhasthe ApayA mAMDatAM nirdoSa hoya to grahaNa karatuM. e pehelI pratijJA. [81?] vIjI pratijJAH-muni athavAAryAe potAne khapa lAgatuM vastra gRhasthanA ghare joine te mAgavU. te A rIte ke zaruAtamAMja gRhasthanA gharamA rahetA mANamo tarapha joine kaheyaM ke he AyuSman athavA he vehela, mane A vamArA vastromAMthI ekAda vastra Apazo? AvI rIte mAgA athavA gRhasthe potAnI meLe te vastra ApatAM nipa jANIne te vastra grahaNa kara. e cIjI pratijJA. [812] trIjI pratijJAH-muni athavA AryAe je vastra gRhasthe aMdara paherIne vAparelUM . yA upara paherIne vApare, hoya tevU vastra pote mAgI lebu, yA gRhasthe AzvA mAMDa
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana caudamuM. [297] vA NaM jAejjA, jAva paDiggAhejjA / taccA paDimA / (813) ahAvarA cautthA paDimA:-se bhikkhU vA bhikkhuNI vA ujhicammiyaM vatthaM jaaejjaa| jaMcaNNe bahave samaNa-mAhaNa-atihi-kivaNa-vaNImagA NAvakhaMti, tahappagAraM ujjhiyadhammiyaM vatthaM sayaM vANaM jAejjA, paro cA se denA phAsuyaM jAva paDigAhejjA / cautthA paDimA / (814) iccheyANaM cauNheM paDimANaM jahA piMDesaNAe / (715) siyA NaM tIe esaNAe esamANaM paro vadejjA "AusaMto samaNA ejAhiM tumaM mAseNa vA dasarAeNa vA, paMcarAeNa vA, sue vA suyatare vA, to te vayaM Auso aNNayaraM vatthaM dAsAmo," tahappagAraM NigghosaM socA jisamma se puyAmeva AloejjA "Auso tti vA bhaiNi ti vA, No khalu me kappati, eyappagAre saMgAre vayaNe paDisuNettae / abhikakhasi me tAM nirdoSa jaNAtAM grahaNa karavU. e trIjI pratijJA. [813] cothI pratijJAH-muni athavA AryAe pheMkI devA lAyaka vastro mAgavAM eTale ke je vastro vIjA koi paNa zramaNa, brAhmaNa, musAphara, rAMka, ke mi khArI cAhe nahi tevAM pote mAgI levAM yA gRhasthe potAnI meLe ApatAM nidardoSa jaNAtAM grahaNa karavAM. e cothI pratijJA. [814] e cAre pratijJAo mATe vadhu khula so piMDepaNA nAmanA adhyayanathI dhAravo. [815] ___ kadAca uparanI pratijJAone anusarIne joitAM vastra levA jatAM munine koi gRhastha evaM kahe ke he AyuSman zramaNa, tamo eka mAsa raTIne athadA dasa divasa rahIne athavA pAMca divasa rahIne adhavA AyatI kAle athavA parama dahADe atre Avajo to tamAne ame koi paNa vastra ApI " AvA bola sAMbhaLI munie kahe joie ke "he Ayupman athavA vehena, mArAdhI AvI rItanuM volavU kabUla
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ [296 ] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. dAtuM, iyANimeva dayAhi. " se NevaM vadataM paro bar3hejjA "AusaMto samaNA aNugacchADi to te vayaM aNNayaraM vatthaM dAsAmo, " se puvyAmeva AloejjA, "uso ti vA bhaiNi tti vA No khalu me kai eyappagAre sagAre paDisuNece / abhikakhaMsi me dAtu, imANimeva dalayAhi / " se seva vadataM paro NettA vadejjA " Auso tti vA bhayaNI tti vA, AhareyeM vatthaM, samaNassa dAssAmo; aviyAI vayaM pacchAvi appaNo sayagAe pANAI bhUyAI jIvAI satAI samArambha samuddirasa jAva ceissA - mo. " eyappagAraM NigghosaMsAccA Nisamma tahappagAraM vatthaM aphAsurya jAva jo paDiggAhejjA / (816) yn siyA NaM paro NettA vaejjA " Auso ti vA, bhaiNI ti vA, AhareyaM vatthaM, siNANeNatrA jAva AghaMsittA vA paghaMsittA vA samaNassa 1 Aharakhaitat karI zakAya tema nathI mATe jo devA cAhAtA ho to hamaNAMja Apo Ama kahAthI gRhastha kadAca kahe ke he AyuSman zramaNa tyAre mArI pAchala cAlyA Avo to tamane koi paNa jotuM vastra ApIzuM." tyAre munie javAba Apako joie ke he AyuSman athavA vehena mArAthI evA bola kabUla thai zake tema nathI. mATe jo devA cahAtA ho to hamaNAja dyo. " AvI rIte munie kahyAthI gRhastha potAnA gharamA rahelA mANasane kahe ke "he AyuSman athavA vehena, peheluM vastra laD Ava, ApaNe te vastra A sAdhune ApIzuM; ane ApaNe ApaNA mATe pAchu banAvI lezuM." AvA bola sAMbhaLI munie tevI jAtanAM vastra sadoSa dhArIne grahaNa karavAM nahi. [816] kadAca sunine teDI janAra gRhastha potAnA gharanA mANasAne AI kahe ke "he AyuSman athavA behena, peyuM vastra lai Avo, ene ApaNe snAnAdikamAM pa t
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana caudamuM. [297] NaM dAssAmo. " eyappagAraM gigghosaM socA Nisamma se puvAmeva Aloe jjA, Auso tti vA, bhayaNI ti vA, mA eyaM tumaM vatthaM siNANeNa vA jAtra paghaMsAhi vA / abhikaMkhasi me dAtuM, emeva dalayAhi / " se vaM vadaMtassa paro siNANeNa vA jAva pAMsittA dalaejjA, tahappagAraM vatthaM aphAsuyaM jAva No paDigAhejjA / [810] se NaM paro NettA vadejA " Auso tti vA bhaiNI ti vA, Ahara etaM vatthaM, sIodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNavA uccholetA vA padhovattA vA samaNarasa dAsAmo " eyappaMgAraM Nigghosa-taheva, NavaraM, "mA eyaM tumaM vatthaM sIodagaviyaDega vA, usiNodagaviyaDeNa vA uccholehi vA padhovehi vaa| abhikakhasi-sesaM taheba, jAva No paDiggAhejjA / [818] se NaM paro NettA vadejA,- Auso ti vA bhayaNItti bA, A1 sugaMdhidravyeNa gatA sugaMdhI dravyo baDe ghasI ke vAsI karIne sAdhune ApIzuM' AvA zabdo sAMbhaLIne munie pehelethIja kahevU ke " he AyuSman athavA vahena, e vastrane tame tevA sugaMdhi dravyo baDe ghasatA ke cAsatA mahi. jo devA cAhatA ho to ghasyA ke vA syA vagara emaja Apo. tema chatAM gRhastha ghasI ke vAsIne Ape to tevU vastra ayogya gaNIne lebu nahi. [817] kadAca munina teDI janAra gRhastha potAnA gharanA mANasone evU kahe ke he AyuSman athavA vehena, pelaM vastra lai Avo, ApaNe tene thaMDA yA garama pANIthI chAMTIne athavA dhoina A sAdhune ApIzaM. AvA bolo sAMbhaLI mAnIe tema karavA grahasthane nA pADavI; ane kahe, ke jo tame mane devA cAhAtA ho to emane emaja Apo. tema kayA chatA gRhastha mAne nahi to te vasa grahaNa na karavaM. [818] kadAca munine teDI janAra gRhasya ghera jA pAtAnA mANasAne kahe ke " he
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1298] AcAga-mULa tathA bhASAntara haretaM vatthaM, kaMdANi vA hariyANi vA visodhettA samaNassa dAsAmo." eyappagAraM NigghosaM socA Nisamma jAva, " bhaiNI ci vA, mA eyANi tuma - kaMdANa vA jAba visohehi, No khalu me kappati ettappagAre vatthe paDi gagAhittae / " se sevaM vadaMtassa paro kaMdANi vA jAva visohecA dalaejA tahappagAraM vatthaM aphAsuyaM jAva No paDiggAhejjA / (819) siyA se paro NettA vatthaM NisirejjA se puvAmeva AloejjA "Auso tti vA bhaiNI zi vA tumaMcevaNaM saMtiyaM vatthaM aMtomaMteNa pa. DilehissAbhi." kevalI bUyA 'AyANa-meya;-vatthaMteNa obahe siyA kuMDale vA, guNe vA, hiraNe vA, suvaNNe vA, maNI vA, jAva, rayaNAvalI vA pANe vA, bIe vA, harie vA / aha bhikkhUNaM puyovAdiSTvA jAva jaM puccAmeva vatthaM aMtoaMteNa pddilehijjaa| (820) 1 dadyAt 2 tvadIya meva 3 rUpyaM Ayu ma / athavA behena, peTu vastra lAne ApaNa enA upara aDelA kaMda ke lIlo tarI UtArI sApha karIne e vastra sAdhune ApAzaM." AvA volo sAMbhaLIne tema karavA gRhasthane nA pADavI. nA pADyA chatAM gRhastha mAne nahi to te vastra grahaNa na kara. (819) __kadAca munine teDI janAra gRhastha munine koi paNa vastra ApavA mAMDe -to munie zaruAtamAMja kahevU ke "he AyuSman athavA behena hu~ ekavAra tamArA vastrane cAre bAju tapAzI lara, pachI grahaNa karIza. jo tapAsyA vagaraja te vastra muni grahaNa kare to kevaLa jJAnioe temA doSa vatAvyA che. kAraNa ke te vastranA chaDAmAM kadAca kuMDaLa, sAMkaLa, ru', sonu, maNi ke ratnanI mALA vigere paNa vAMghelA hoya (ane te kaMi munine levA yogya nathI.) tathA vaLI te vastra sAthe jIvajaMtu ke dhAnya yA lIlotarI vaLagelA hoya, mATe munine khAsa eja bhalAmaNa che ke teNe zaruAdamAMja vastrana cAre bAju tapAzI pachI grahaNa karavU. (820) ,
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ [299 adhyayana caudamuM. ., se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jaM puNa vatthaM jAgajA saaMDaM jAva saMtANagaM, tahappagAraM vatthaM aphAsuyaM jAva No paDiggAhejjA / [821] . se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa vatthaM jANejA appaMDaM jAva saMtANagaM alaM athiraM adhuvaM adhAraNijjaM roijjataM Na roccai tahappagAraM vatthaM aphAsuyaM jAva No paDiggAhejjA / [822] . . . se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa vatthaM jANejjA, appaMDa jAva saMtANagaM alaMthiraM dhuvaM dhAraNijjaM roijjataM ruccAi tahappagAraM vatthaM phAsuyaM jAva pddiggaahejaa| se bhikkhU vA bhikkhuNI vA " No Navae me vatthe " ti kaTTa No bahudesiega siNANeNa vA jAva pavaMsejjA / [833] muni athavA AryAe je vastra, iMDoM ke jIvajaMtuthI bhareluM jagAya ane je potAnA varatuM paNa na hoya tathA je jhADaM TakI zake nahi tathA je thoDA vakhata sUdhI ja vAparavA maLatuM hoya tayA je dharavA lAyaka na hoya tathA koi paNa rIte . pasaMda paDatuM paNa na hoya tevA ayogya vasane grahaNa na kara. [821] huni athavA Ae je vastra iMDoM ke jIvajaMtuthI rahita, potAnA sapanA va, TakAu, hamezanA mATe maLatuM, ane dharavA lAyaka tathA pasaMda paDatuM hoya te. __.. nirdoSa vastrane grahaNa karavU. [822] muni athavA AryAe " mAraM vastra nabuM nayI arthAt jurnu dhaDa gaeTuM che" ema dhArIne tene jarA jhArA sugaMdhI dravyoyI ghasaI ke masaLag nadi, [823]
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ [300 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara se bhikkhU vA bhikkhuNI vA " No Navae me vatthe." tti kaTu No bahudesieNa sItodagaviyaDeNa vA jAva padhovejjA / (824) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA " dubbhigaMdhe me vatthe " tti kaTu No bahudesieNa siNANeNa vA, taheva, sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA, (AlAvao) / (825) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA abhikaMkheja vatthaM AyAvettae vA payAvettae vA, tahappagAraM vatthaM No aNaMtarahiyAe puDhavIe, No samaNihA e, jAva saMtANAe AyAvejja vA payAveja vA / (826) . se bhikkhU ghA bhikkhuNI vA abhikaMkhejjA vatthaM AyAvettae vA payAvettae vA tahappagAraM vatthaM thUNasi vA, gihelagaMsi vA, usuyAlaMsi 2 - uMbare vA. 2 udUSale vA. . eja pramANe jUnA thaelA vastrane jarA jhAjherA thaMDA ke garama pANIthI dhovU paNa nahi. [824] muni athavA AryAe "mAraM vastra melaM thaela che" ema dhArIne jarA jhAjherA sugaMdhi dravyothI tene ghasa masaLavU nahi tathA thaMDA ke garama pANAthI tene dhovU karavU nahi. [825] muni athavA AryAne jyAre koi paNa vastrane taDake sukavavAnI jarura paDe tyAre te vastrI temaNe taratanI sUkelI, yA bhIMjelI yA jIvajaMtuvALI jamIna para na sukAvavAM, [826] eja pramANe te vastro lAkaDAnI sthUNI upara yA daravAjA para yA Ukhala 1 maccha nirgata arthAt jinakalpi sAdhunA mATe A sUtra che. gacchamAM rahelA munie to yatanApUrvaka vastra dhovAM paNa kharAM ema TIkAkAra jaNAve che.
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana caudamuM.. [30] . vA, kAmajalaMsi / vA, aNNayare vA tahappagAre aMtalikkhajAe dumbaddha dunnikkhatte aNikaMpe calAcale No AyAveja vA No payAveja vA / [827] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA abhikaMjjA vatthaM AyAvettae vA payAvettae vA, tahappagAraM vatthaM kuliyaMsi2 vA, bhittisi vA, selasi vA, aNNatare vA tahappagAre aMtalikkhajAe jAva No AyAvejja vA payAveja vA / [828] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA amikakhejjA vatthaM AyAvettae vA payAvettae vA, tahappagAre vatthe khaMdhasi vA, caMcaMsi vA, mAlaMsi vA, pAsAyaMsi vA, hammiyatalaMsi yA, aNNayare vA, aMtalikkhajAe jAva No A. yAveja vA payAveja vA / [829] - se-ta-mAdAya egaMta mavakamajjA; ahe jjhAmathaMDilAMsa vA, jAva, aNNayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi paDilahiya pamajjiya pama 1 snAnapIThe vA. 2 bhittau 3 nadItaTe upara yA snAna karavAnA vAjoTha upara yA evIna kizamanI koi jamInayI uMcI rahetI vastu upara Amatema laTakatAM TAMgIne nahi sUkavavAM [827] vaLI te vastro bhItaupara yA nadInA taTa upara yA pApaNo upara athavA evIja kizamanA hareka jamInathI uMcA rahetA padArtha para paNa nahi mukavavAM [827] vaLI te vastro koi paNa cIjonA DhagalA upara yA mAMcA upara yA mALa upara yA ghara upara yA havelI upara athavA evI jAtanA vIjA koi paNa uMcA padArthoM upara paNa nahi sUkavavA. [829] kiMtu te vastro laine ekAMta sthaLamAM ja. ane tyAM jIvajaMturahita sthaLa
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ [304]] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. vA pariharittae vA; " thiraM vA NaM sataM No palicchidiya palicchidiya pa.. riTTavejA; tahappagAraM sasaMdhitaM vatthaM tarasa ceva NisirejA; No acarNi sAijjejjA / [834) ' se egatio taha pagAraM NigghAse soccA Nisamma je bhayaMtAro tahappagArANi vatthANi sasaMdhiyANi mahattagaM mahattagaM jAittA jAvaM egAheNa vA duyAheNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa vA paMcAheNa vA vippavasiya vippavattiya uvAgacchaMti, tahappagArANi vatthANi No apaNo geNhati aNNa maNNassa aNuvayaMti, taM ceva, jAva, No sAtijjaMti, bahuvayaNeNa bhAsiyavvaM (835) se haMtA " ahamavi muhattaM parihAriyaM vatthaM jAittA jAba egAheNa vA du-ti-cau-paM vAheNa vA vippavassiya vippavasiya uvAgacchirasAmi, aviyAI ethaM gameva siyA" mAiTTANaM saMphAse / No evaM karejjA (836 1 upahata DIne paraThavabuM nahi kiMtu evI jAtaveM vastra pArcha AphnAra muninaja sApa.... [834 eja pramANe ghaNA munio pAsethI ghaNA munio vastra mAgI bIje gAma ... eka vetraNa cAra ke pAMca divasa rahI pAchA avI vastra pAchA ApadA mAMDe tA / ghaNA munioe te vastra jo kaMi paNa vagaDelAM hoya to levAM nahi-kiMtu temaneja saoNpavA. [835] . AI vAta sAMbhaLIne koi muni evaM vicAre ke "paNa koi muni pAra thI udhAru vastra mAgI vIje mAma jai Abu ke jethI e vastra vagaDI avAyA ja maLaze," to te muni doSa pAtra thAya che. mATe tema nahi vicAra. [826]. ? choDI devU nahi
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana caudamuM. [30] vA, kAmajalaMsi ' bA, aNNayare vA tahappagAre aMta. likkhajAe dubbaDe dunnikkhatte aNikaMpe calAcale No AyAja vA No payAja vA / [827] sebhikkhU vA bhikkhuNI vA abhikaMkhejjA vatthaM AyAvettae vA payAvettae vA, tahappagAraM vatthaM kuliyaMsi vA, bhittisi vA, selasi vA, aNNatare vA tahappagAre aMtalikkhajAe jAva No AyAtrejja vA payAve vA / [828] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA abhikaMkhejjA vatthaM AyAvettae vA payAvettae vA, tahappagAre vatthe khaMdhaMsi vA, caMcaMsi vA, mAlaMsi vA, pAsAyaMsi vA, hammiyatalAMsa yA, aNNayare vA, aMtalikkhajAe jAva No AyA vA payAja vA / [829] se-ta-mAdAya egaMta mavakamejjA ; ahe jjhAmathaMDilaMAMsi vA, jAva, aNNayarAMsa vA tahappagAraM se thaMDilaMsi paDile hiya pamajjiya pama1 snAnapIThe vA. 2 bhittau 3 nadItaTe upara yA snAna karavAnA bAjoTa upara yA evIja kizamanI koi jamInayI uMcI rahetI vastu upara Amatema laTakatAM TAMgIne nahi sUkavacAM [ 827] vaLI te vastro bhIMtaupara yA nadInA taTa upara yA pApaNo upara athavA evIja kizamanA hareka jamInadhI uMcA rahetA padArtha para paNa nahi zukavacAM [827] P caLI te vastro koi paNa cIjonA DhagalA upara yA mAMcA upara yA mALa upara yA ghara upara yA havelI upara athavA evI jAtanA vIjA koi paNa uMcA padArthoM upara paNa nahi mUkavatrAM. [829] kiMtu te vastroM lar3ane ekAMta sthaLamAM jayaM, jane tyAM jIvajaMturadita sthala
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ [302] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. jjiya tato saMjayAmeva vatthaM AyAveja vA payAveja vA / (830) eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhugIe vA sAmaggiyaM / (831) ! 6 (dvitIya uddezaH) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA ahesaNijjAiM1 vatthAI jAejjA ahApariggahAI vatthAI dhArejjA, No dhoejjA, No raijjA, No dhoyarattA iM vatthAI dhArejjA, apali uMcamANe 2 gAmaMtaresu omacelie / eyaM khalu vatthadhArirasa sAmaggiya / (832] 1 aparikarmANi 2 agopayan 3 etacca sUtraM jinakalpikoddezena draSTavya, vastradhAritva vizeSaNAt gacchAMtargatepi cAviruddhaM / joi tapAzI puMjI pramArjI yara na pUrvaka te vastro sUkavavA. [830] eja kharekhara muni ane AryAonA AcAranI saMpUrNatA che. [831] bIjo uddeza (vastra saMvadhI vadhu AjJAo) muni athavA AryAe vastrone sudhAravAM karavAM nahi, kiMtu jevA maLe sevAMja, paheravAM tathA dhovAM ke raMgavAM paNa nahi, ane jo dhoelAM ke raMgelA zeya to paherayAM nahi. ane grAmAMtare jatAM potAnAM vastro saMtADavAM nahi, e vastrAdhAra munino AcAra le. [832] A sUtra jinakalpi muninA mATe che ane vastradhAra evA vizeSaNathI sthavira kalpinA mATe paNa ghaTI zake che. (vRtti.)
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ . adhyayana caudamuM. [303] se bhikkhU bA bhikkhuNI vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisiukAme savvaM cIvara mAyAe gAhAvaikalaM piMDavAyapaDiyAe / Nikkhameja vA paviseja vaa| evaM bahiyA vicArabhUmI vihArabhUmI vA gAmANugAma dUijejjA / aha puNa evaM jANejjA tivvadesiyaM vA vAsaM vAsamANaM pehAe jahA piMDesaNAe, NavaraM, savvaM cIvara-mAyAe / (833) se egaio muhattagaM muhuttagaM paDihAriyaM bIyaM vatthaM jAejA,jAva egAheNa vA duyAheNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa paMcAheNa vA vippavasiya uvAgacchejA / tahappagAraM vatthaM No appaNA giNhejjA', No aNNamaNNassa dejA, No pAmiccaM kujjA, No vattheNa vatyapariNAmaM karejA, No paraM ubasaMkamittu-evaM vadejA " AusaMto samaNA, abhikaMkhasi vatthaM dhArettae mahAdikAlodezena / 1 vastrasvAmI muni athavA AryAe bhikSA levA jatAM yA kharaca pANI jatAM yA grAmAsugrAma vihAra karatAM saghaLAM vastra sAye levA. ane jo thoDo ke ghaNo varasAda varasato jaNAya piMDhapaNA nAmanA adhyayanamAM kA mujaba vartava. [833] koi muni pAsathI koi muni, ve ghaDI yA eka ve traNa cAra ke pAMca di. casa sUdhI vAparavA mAre udhAraM patra mAgI teTalo vakhata bIje gAma ekalo rahI AcI pAcho bhAvatAM te vastra pArcha ApavA mAMDe to (jo se vastra te munie tyAM ekalA rahyAthI sUtAM karatAM ghagADayuM hoya to) te tevU pahelA munie potA sArUM lebuja nahi, tathA laine cInAne devU nahi, tathA udhAru TeracI rAkha nahi ke haraNA tuMja vApara pachI mane ghIjU deje, tathA tenA badale vI(c) patra badalavAmAM le nahi, tathA yAMnA munine paNa ema nahi kaha ke A patra tamAne joDnu hoya ta lyo;" baLI te bana lAMbo bakhata cAlI zaka taM manavRta hoya to tene tADI pha..
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ [304] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. vA pariharittae vA; " thiraM vA NaM sataM No palicchidiya palicchidiya pariTvejjA; tahappagAraM sasaMdhitaM 2 vatthaM tarasa cetra NisirejA; No anANaM sAijejjA / [834) : se egatio tahappagAraM NigyAsaM socA Nisamma je bhayaMtAro tahappagArANi vatthANi sasaMdhiyANi muhuttagaM muhattagaM jAittA jAva egAheNa vA duyAheNa vA tiyAheNa vA cauyAheNa vA paMcAheNa vA vippavasiya vippavattiya uvAgacchaMti, tahappagArANi vatthANi No appaNo geNhati aNNamaNNassa aNuvayaMti, taM ceva, jAva, No sAtijaMti, bahuvayaNeNa bhAsiyavvaM (835) se haMtA " ahamavi muhuttaM parihAriyaM vatthaM jAittA jAva egAheNa vA da-ti-cau-vAheNa vA vippavassiya vippavasiya uvAgacchirasAmi, aviyAiM evaM gameva siyA" mAiTTANaM saMphAse / No evaM karejjA / (836 1 upahata DIne paraThava nahi kiMtu evI jAtaveM vastra pArcha AphnAra munineja sApa. [834) . . eja pramANe ghaNA munio pAsethI ghaNA munio vastra mAgI vIje gAya eka vetraNa cAra ke pAMca divasa rahI pAchA avI vastra pAchA ApadA mAMDe to ghaNA munioe te vastra jo kaMi paNa vagaDelAM hoya to levAM nahi-kiMtu temaneja sopavA. [835] AdI vAta sAMbhaLIne koi muni evaM vicAre ke "hu~ paNa koi muni pAse thI udhAraM vastra mAgI vIje gAma jai A ke jethI e vastra bagaDI javAthI maneja maLaze," to te muni doSa pAtra thAya che. mATe tema nahi vicAravaM. [836] 1 choDI devU nahi
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ , adhyayana cauda . . [105] se bhikkhU vA bhikSuNI vA No vaNNamaMtAI vatthAI vivaNNAI kre| , njA; jo vivaSNAI ghaNNamaMtAI karejjA; "aNNaM vA vatthaM labhissAmi ti" kaTu aNNamaNgarasa dejA; No pAmiccha kunjA; No battheNa vatthapari NAma karejA; No paraM ubasaMkamittu evaM vadezA, " AusaMto samaNA, abhikakhasi me vattha dhArittae vA pariharittae vA;" thiraM vA Na saMtaM jo palicchidiya palicchidiya parivejjA, jahAceyaM vatthaM pAragaM-paro mamnaDa / paraM caNaM adattahAra / paDipahe pahAe tarasa vatthassa NidANe No tesiMbhIo ummaggeNaM gacchejjA / jAva appussue jAva tato saMjayAmeva gAmA NugAmaM dUijjejjA / [837] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAma dUijjecA aMtarAse vihaM 2 siyA / se jaM puNa vihaM jANajjA 'imaMsi khalu vihaMsi bahave A 1 adatvahAriNaM taskara. 2 aTIprAyaH paMthAH / suni athavA AryAe zobhItI dAne (cogenA eyaNa) kugobhItA na karavAH kuzobhitAM vastrone mugAbhina na karavA "padalAyA huM bIja bala meLapazi" ega vicArI eka bIjAne vo ApayAM nahi; vaLI valo udhAre paNa AevA nAha tathA eka vastra ArI vI vastra levU nahi tathA vIjA munine te vastra levAnuM pRchayu nahi, nayA vastra majabuta chtA "e vastra vIjAone sAru nI degvAnu" ega dicArI nenA phaTakA karI paraThavayaM nahi. vaLI raste jatAM corone dekhI ADe mArge nahi ca,laghu, kiMtu dhIranadhI yAtanApUrvaka cAlyA . [837] muni athavA AryAne grAmAnAma jatAM bacce yodo gedAna AvI paDatA bane tyAM ey jaNAya ke A medAnamAM paNA lUMdhArAo sTemAguonA kapaDA lattA 1 mukhyatve meM tavAM para levAMja nahi.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara bhosagA vatthapaDiyAe saMpiMDiyA, ' No tesi bhIo ummaggeNa gcchejaa| jAva gAmANugAmaM dUijjejjA / (838) ' se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAmeM dUiJjamANe aMtarA' se AmosagA paDiyAgacchejjA, te NaM AmosagA evaM vadejA " AusaMto samaMNA; AharettaM vatthe, dehi nivikhvAhi, " jahA iriyAe' NANattaM vasthapar3iyAe / [839] evaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiya / 1 IryAdhyayanavat nAnAtvaM bodhyaM / TUTayA mATe bharAi veThA che. to temanAcI ghIhI nahane ADe mArge nahi ja, kiMtu dhIrajathI teja raste cAlyA javU. [838] . muni athavA AryAne grAmAnugrAma jatAM bacce lUMTArAtho AvI maLe ane teo kahe ke 'Ayupman tapasvI, A vastra lAva, de, ke chor3I de" to jema iyAdhyayanamAM kaheluM che sema vartavaM. [839] - . e muni athavA AryAnA AcAranI saMpUrNatA cha. [840] , . . /
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. adhyayana paMdarama .. pAtreSaNAkhyaM paMvadaza madhyayanam. - . [30] .. [prathama uddezaH ] se bhikkhU vA bhikkhaNI vA abhikaMkhejjA pArya esittae / sejaM puNa pAyaM jANejjA taMjahA,-alAupAyaM vA, dArupAyaM vA, maTTiyApArya, cA tahappagAraM pAya je NigaMthe taruNe jAva thirasaMghayaNe se egaM pAyaM ghArejjA, No bIyaM / [841] se bhikkhU vA bhikkhaNI vA paraM advajoyaNamerAeM pAyapaDiyAe No abhisaMdhAreja gamaNAe / [842] . , jinakalpikAdiH adhyayana padaramuM. pAtrapaNA. pahelo uddeza. . - (pAtra kevAM ane zI rIta lekhA?) muni athavA AryAe uyAre pAtra joituM hoya tyAra tuMvarnui pAtra athavA mAna pAtra athavA evIja tarehatuM pIju koi paNa pAtra le. ane ja muni yuvarAna ane majabUta bAMdhAgalo hoya teNe mAtra ekaja pAtra rAkhavu. 1841] suni athavA AryAe pAtra lekhA mATe ve. gAUnI idI bAhara na jaI. ? A niyama paNa ninakalli sAdhune mATe che, ema TIkAkAra ja NAre
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ [298] AcAgaMga-mULa tayA bhApAntara se bhikkhU vA bhikkhuNI vA sejjapuNa pAya jANejjA, assipaDiyAe egaM sAhammiyaM samuhissa pAgAI; jahA piMDesaNAe cattAri AlA vagA / paMcame bahale samaNamAhaNA pagaNite taheva / 843] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA assaMjae bhikkhupaDiyAe yahave samaNamAhaNa ( vatthesaNA lAvao) 1.44] / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjAI puNa pAdAI jANejA virUbarUvAiM mahaddhaNamullAI, taMjahA, ayapAdANi vA, naMbapAdANi vA, sIsaga-hiraNNa-suvaNNa-rIriyA-hArapuDa / pAyANi vA, maNi-kAya-kaMsasaMkha-siMga daMta-cela-sela-pAyANi cA, cammapAyANi vA, aNNayarANi vA tahappagArAI virUvarUvAI mahaddhaNamollAI pAyAI aphAsuyAiM jAva jo paDiggAhejjA / [845] 1 lohapAtraM. muni athavA AryAe je pAtra gRhastha ephaja munine mATe uddezAne taiyAra karya hoya te nahi levU. ahIM piMDepaNA nA nA adhyayana pramANe cAra AlApaka bolI javA. [843] temaja aneka bhamaNa-brAmaNa mATeno AlApaka vastrapaNA mujava jANale. [844] . muMni athavA AryAe je pAtro bahu mUlyavALA jaNAya jevA ke lohAna trAMvAnA, sIsAnA, rupAnAM, sonAnI, pItaLanA, pAlAdanAM, maNinAM, kAcanAM, mAMsAnA, zaMkhanA, zIgaDAnAM, dAMtanoM, kapaDAnA, pattharanA, cAmaDAnA, ke ekI koi paNa mohanA bahu mUlyavAna pAtro hoya te temaNe grahaNa karavAM nahi. [84-]
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana paMdara. [800] sebhikkhu bA, bhikkhuNIcA se ujAI : puNa pAdAI jANejjA virUvatvAiM mahaNabaMdhaNANi vA, ayabaMdhaNANi vA, jAva cammabaMdhaNANi vA tahappagArAI mahaNabaMdhaNAI aphAsuyAI No paDiggAhejjA / icceyAiM AyataNAI ucAtikamma | [ 846 ] aha bhikkhu jANejjA cauhiM paDimA hi pAr3he etie / tattha khala imA paDhamA paDimA :- se bhikkhU vA bhikkhuNI vA udisiya uddisiya pAye jAejjA, taMjahA, lAuyapAyaM vA, dArupAyaM vA, maTTiyApAyaM vA, tahappAraM pAyaM sayaM vANaM jAejjA, jAva paDigAhejjA / paDhamA paDimA | [ 847 ] ahAvarA doccA paDimA :- se bhikkhU vA kkhuiNI vA pehAe pahA e pAyaM jAejjA, taMjahA, gAhAvaI vA jAba kammakarI vA se puvyAmeva AloejjA " Auso tivA, bhaiNI ti vA, dAhiti me eto aNNa shi vaLIje pAtro upara loDhA ke cAmaDa ke kor3a paNa tevI cIjanA bahu mUlyacAna paTTA lagADelA hoya te paNa grahaNa nahi karavA. e rIte pApanA svayI a lagA rahI varttaM. [846] sunie cAra pratijJAocI pAtra gavagavA javaM. te cAra pratijJA onAMnI pehelI pratijJA A pramANe:-muni athavA AryA amuka jatanuM nAma lA teja pAtra mAge - buM ke bIpatra, kASTapAtra, mRttikApAtra, vagere, ane te mAgyAcI yA potAnI meLe Apa to te grahaNa kare. e pahelI pratijJA. [847] cIjI pratijJA A mamANe:-muni athavA AryA amuka jAtanuM pAtra gRhasthanA ghare joyA vAija mAge ane te natra gRhastha ke cAkaraTIne zurubhAnama jo kahe ke " he Asana yA vana, A tUMcIpAtra, kASTapAtra ke mRttikApAtra varga
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ , [310] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. yaraM pAdaM, taMahA, lAuyapAdaM vA " jAba tahapagAraM pAyaM sayaM vA NaM jA* ejjA, paro vA se dejjA jAva paDigahijjA / doccA "paDimA / (848) ahAgharA saccA paDimA; - se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jjaM puNa pAdaM jANejjA saMgatiyaM vA vaijayaMtiyaM vA, tahapagAraM pAyaM sayaM vA jAtra paDiggAhejjA / taccA paDimA / (849) ahAvarA cautthA paDimA - se. bhikkhU vA bhikkhuNI vA ujjhiyagha 1 2 smiyaM pAdaM jAejA jaM ca - NNe bahave samaNamAhaNA jAtra vaNamagA NAcakaMkhaMti, tahappAraM pAdaM sayaM vANaM jAba paDhiggAhejjA / cautthA paDi mA / (850) [549] remAnaM amuka pAtra mane Apazo?" e rIte mAgyAthI yA potAnI maMLe gRhasya ke cAkara te Ape to grahaNa kare. e vIjI pratijJA. [ 448 ] . d' icceyANaM cauNhaM paDimANaM. aNNayaraM paDimaM ( jahA piMDesaNAe ) trIjI pratijJA A. pramANe:-muni athavA AryA, gRhasthe vAparela. yA gRhasvanA parAtA ve RNa pAtromAtuM eka pAtra mAgyAyI yA potAnI bheLe gRhasthe, ApartA grahaNa kareM. e trIjI pratijJA. [ 849 ] i cauthI pratijJA A pramANeH-muni athavA AryA je pAtra pheMkI devA je hoya ane tethI ne vIjA. koi (bauddha) bhikSuka brAhmaNa ke bhIkhArI loka le nahi te pAtra sApAyI yA potAnI meLe gRhasthe ApatA grahaNa kare. e. cothI pra-nizA. [850 ] e cAra pratijJAomAMnI koDa paNa pratijJAne aMgIkAra karanAra munie uskapa na karavo ke " ke huM ugratapano karanAra hU~; yA, bIjo sAtha ema karI. zake nahi. " kiMtu "jinAjJA pALanAra sarva sAdhu mahApurupatra che" ema. jANI zuddha saMyama pALavo. [851] f
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana caudamuM. [3] se NaM etAe esaNAe esamANaM paro pAsittA badejjA " Ausato samaNA ejAsi tumaM mAseNa vA " ( . jahA vatsaNAe. .) (852) se NaM paro NettA vadejjA, " Auso ti vA bhaiNI ti vA Ahare yaM pAdaM, telleNa vA, dhaeNa vA, NavaNIeNa ghA, basAe vA, abbhadhecA vA taheva, siNApAi taheva, sItodagaMkadAdi taheva / (853) . ... . se NaM paro NettA vadejjA "AusaMto samaNA, muhattagaM muhattagaM atyAhi jAva, tAva amhe asaNaM yA ubakaresu vA uvakkhaDesu vA, to te vayaM Auso sapANe saMbhoyaNaM paDiggahagaM dAssAmo. tucchae paDiggahae diNNe samaNassa No sudR sAha bhavati." se puvAmeva AloejjA "A A rItanI tajavIjayI munine pAtra mAgatA joi gRhastha kahe "he AguSman zramaNa, tamo eka mahino rahIne Avano" ityAdi sAMbhaLI munie jema piDhapaNAdhyayanamA kAMche tema karakhaM. [852] / ___muni ke Ayone tehI janAra gRhastha kI muni ke Azene teDI janAra gRhastha kahe ke "he AyuSman zramaNa, yA rahena, pahelaM pAtra lAva; ke jethI tene tela, ghI, mAkhaNa ke caravI copaDI yA yA sugaMdhi cIjo baDe suvAsita karI yA unA ke nADhA pANIthI dhoi yA kaMda ke vana mpatidhI svaccha karI munina ApazuM." AvAM ghola sAMbhaLI munie tarata te kA yata manAI pADayI ane kaheyu ke jo ApanA cAhatA ho to emaja Apo." tema kanyA chatAM gRhastha nAha mAne to teM pAtra munie ke bhAryAe le nahi. [853] teDI janAra gRhastha kahe ke " Ayupman zramaNa, tase ghADIvAra ubhA rahI, 1 teTalAmAM ame A rasoipANI tayAra pharI leza; ane tyAre hai Ayupman tamAne rasAdapANI sahita pAtra ApIzaM, vemake khAlI pAtra sAdhune ApyAthI sA. 1 kAraNa ke amAra pAsa cIjeM vartu pAtra nabhI darzakA) . . -
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ J [3] AcArAMga-mULa tathA bhApannira. uso tti vA bhaiNI ni bA, No khalu me kappai AdhAkAmmae asaNe vA pANe vA khAime vA sAime vA, bhottae bA pAyae vaa| mA urakarahi . mA uvakkhaDehi; abhikakhasi me dAtuM, emeva dalayAhi " se seva baratasta paro asaNaM vA jAva upakarenA uvavarakhaDettA sapANaM sabhoyaNa paDiggaha gaM dalaejjA, tahapagAraM paDiggahaM aphAsuyaM jAya No paDiggAhejjA / (854) siyA sevaM paro NettA paDiggahagaM NitirejA, se puyAmeva AloejA " Auso ti vA bhaiNI ti vA tumaM caiva NaM saMtiyaM aMtoaMtaNa paDilehirapAmi (855) . kevalI bUyA AyANa-meyaM / aMto paDiggahAMsa pANANi vA dhI yANi vA hariyANi vA jAva aha bhikkhUNaM pulcovadiTThA esa patigNA jaM . puyAmeva paDiggaharagaM aMtoaMteNa paDilahijjA / (856) ruM na dekhAya" Ave prasaMge sAdhue joi tapAzI kaha ke "he AyuSman athavA cehena, mane mArA mATe karalAM rasoipANI kAma lAgavAnA nathI. mATe mArA mATe te tayAra karatA nA. jo pAtra devA cAhatA ho to emaja khAlI bhApo." Ama kahyA chatAM gRhastha AhArapANI taiyAra karI te sahita pAtra ApavA mAMDe to te ayogya jANI grahaNa kara nahi.,[854] seDI janAra gRhastha pAtra ApayA mAMDe tyAre munie zaruAtamA joi karI kahevU ke ke "he Ayupman yA ahena, A pAtra tamAra, chatAMja hu~ cAre bAjuyI joine laiza.855] jo joyA vagara muni pAtra le to kevaLanAnI kahe cha ke eyI karmabaMdha thAya. kAraNa ke kaDhAca te pAcanA aMdara jIvajaMtu ke dhanaspati (lIlaphUla) paNa AvI jA. te moTe munine upara mujava bhalAmaNa che ke teNe zaruAtamAMja pAtra. ne bI vAju noi tapAzI grahaNa kara. [856].
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ __. adhyayana paMdara. saaMDAdi savve AlAvagA jahA vatthesaNAe; NANataM, telleNa vA ghaeNa cA NevaNIeNa vA vasAe vA siNANAdi jAva aNNayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi paDilehiya paDilohaya pamajjiya tao saMjayAmeva Amajjeja vA / [857] eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM 'jaM sabaToha sahitehiM sayA jaejjAsi tti bemi / [858]. dvitIya uddezaH] se nibhAvU vA bhikkhuNI vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pavi saNddaadi| sarva AlApaka vastraipaNA mujava jANavA mAtra e vizeSa che ke jo tela, ghI, mAkhaNa, ke caravI vigairethI kharaDela pAtra jaNAya to nirjIva sthaMDila bhUmimAM jai joi puMjI prayArjI yatanA purvaka tene ghasI nAkhavaM. [857] eja kharakhara muni athavA AryAnA AcAranI saMpUrNatA che ke vadhI vAvatAmAM sadA yatnA purvaka varta. ema hu~ gAI cha. [858] vIjo uddeza. pAtra dipe vadhu AjJAo. muni athavA AryAe AhAra ledA mATe gRhasvanA ghare jatAM zaruAnamAMja 1 vatapaNA nAmanA caudamA adhyayanamAMnI kalama 821 thI 80 lagI nI kanTamo mamANe ahiM paNa sarva hakIkata jANI lekI.
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. samANe puvvAmeva pehAe paDigahagaM, avahaTTu pANe, pamajjiya rayaM tato saMjayAmeva, gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe Nivakhamejja vA pavisejja - vA / (859) 1 1 kevalI bUyA 'AyANa meyaM.' aMtopaDiggahaMsi pANe vA, bIe vA, rae vA pariyAvajjejjA / aha bhikkhuNaM puvvovAdinA esa patiSNA, jaM puvyAmeva pehAe paDiggahUM, uvahaddu pANe, pamajjiya rayaM, tato saMjayAmeva gAhAvara kulaM piMDavAyapaDiyAe pavisejja vA Nikkhamejja vA / [860 ] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAhAvai - jAda- samANe siyA. se paro abhihaddu aMto paDiggahagaMAMsi sIodagaM paribhAettA NIharu dalaejA tahappamAraM paDiggahagaM parahatthaMsi vA parapAdaMsi vA aphAsuyaM jAva No paDiggAhejjA / [ 861 ] 1 nissArya. 2 ( agra mUlasUtra pustake " taha pagAraM paDiggahagaM' iti likhitaM labhyate paraM TIkAkAreNa tathA prakAraM zItodaka miti vyAkhyAtatrAt tahappagAraM sIodagaM" iti zuddha pAThaH saMbhAvyate, na jJAyate bAlAvabodhakAraH kathaM vRttiM nAnusRtaH ! ) pAtrane joi tapAzI, jIvajaMtu dUra karI, raMja pramAjI yatanApUrvaka AhAra levA javaM Ava. [859 ] jo pAtra joyA pramA vinA AhAra levA jAya to kevaLa jJAnI kahe che ke tethI karmabaMdha thAya che. je mATe kaDhAca te pAtranI aMdara jIvajaMta, lIlaphUla ke raja paNa rahelI hoya mATe munine Upara mujava bhalAmaNa che ke teNe zaruAtamAMja pAtrane joi tapAzI puMjIpramArjI yatanA pUrvaka AhAra devA jaI Ava. [860 ] muni athavA AryA gRhasthanA ghare AhArapANI levA gaelA hoya, anekadAca tyAM te gRhastha potAnA pAtramAM TADhuM pANI nAkhIne te munine ApanA mAMDe to te gRharUnA hAthamAM ke pAtramA rahe te TADhuM pANI ayogya jANIne grahaNa karo nahIM [861]
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana padara. [315] seya Ahacca paDigAhie siyAra se khippAmeva udagaMsi sAharejjA, sapa Diggaha-mAyAe ca NaM parihavejjA, sasaNiDAe caNaM bhUmIra piyameA / (862) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA udaullaM vA sasaddhiM vA paMDigga No Amajjejja vA jAva payAvez2a vA 1 (863) aha puNa evaM jANejjA, - triyaDodae me paDiggahe chiSNasiNehe, tahappagAraM paDiggahaM tato saMjayAmeda Amajjeja vA jAva payAve vA / (864) se bhikkhU vA bhikkhuNI yA gAhAbai. pavisiukAme sapaDi gaha: mAyAe gAhAba3kulaM piMDavAyapaDiyAe pavisejja vA Nikkhamejja vA / evaM bahiyA vihArabhUmiM vA gAmANugAsa~ duijenA / (865 ) 1 kadAcit 2 prathamaM tasya dAtu rudakabhAjane prakSipet tadanicchAyAM zeSasUtraM. kadAca te bhUlacUkathI levAi jAya to tarataja' (te denAra ghaNIne tyAM pAI ApI AvakuM paNa jo te levAnI te nA pAMDe to) vIjA vA vigerenA sarakhI jAtAnA pANImAM tene nAkhI devaM; tema naM bane to pAtra sahita paraThavI devaM; athavA bhInAzavALI jamInayAM DhoLI Ava. [862] muni athavA AryAe pANI bhIje ke bhInAzavALu pAtra mazaLaM ke sUkavaM nahi. [863] kiMtu jyAre evaM jagAya ke mArA pAtra uparatuM pANI ke bhInAza dUra thayAM che, tyAre te magaLaM ke sUkavanuM [ 864 ] muni athavA AryAe gRhasthanA ghera AhAra levA jatAM pAtroM sahita, ja Ava ne eja te bAhera vihArabhUmimAM gAmAMgAma pharatAM paNa pAtro sahita pha khuM. [865]
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. tivvadesiyAdi jahA bIyAe vatthesaNAe. NavaraM, ettha pddigghto| (866) eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM sabahehiM sahitehiM sayA jaejjA si, tti bemi / (867) . munie pAtra levA jatAM jo thoDo yA ghaNo barasAda varasato hoya to jema piMDepaNAmAM vidhi vatAvI che tema vartavaM. 866] eja kharekhara muni tathA AryAnA AcAranI saMpUrNatA cha ke teoe sarva vAvatamAM sadA yatnavaMta rahe; ema huM kahuM chu. [867]
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana soLamuM. . . avagraha-pratimAkhyaM SoDaza madhyayanam, [prathama uddezaH ] " samaNe bhavissAmi aNagAre akiMcaNe aputte apasU paradattabhogI pAvaM kamma No karissAmI ti, samAe, savvaM bhaMte adiNNAdANaM ' paJcakkhAmi " | [868] se aNupavisittA gAmaM vA jAva rAyahANi vANeva sayaM adinnaM giNhejjA; Neva-paNeNaM adinnaM giNhAvejjA; Neva-paNeNaM adigaM giNha adhyayana soLamuM avagraha-pratimA. pahelo uddeza. (rahevArnu makAna keg pasaMda kara.) 'hu~ zramaNa cha mATe hu~ ghara, daulata, putra, parivAra, tathA catuSpadAdika save vastunI mamatA choDIne bhikSAttithI vIjA pAsevI je kaMi maLaze tenAvaDe nirvAha karato thako pApakarma nahi karIza. A rIte sAvadha thai hu~ evI pratijJA laGa cha ke he pUjya, mAre sarva jAtanI vInAe nahi ApelI vastu grahaNa karavI nahi." [868] AvA pratijJAvaMta munie gAma ke zaheramA jai pote jAte, vIjAe nahi ApelI vastu levI nAha; vIjAna kahine levarAyacI nahi, tathA je leto hAya tene
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ [318 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara taM samaNajANejjA / jehi vi sahi saMpavaie, tesipi vAiM mikkha, chattayaM vA mattayaM vA daMDagaM vA jAva, cammacchedaNagaM vA, tesiM puvAmeva uggahaM aNugNaviya apaDilehiya apamajjiya No gijja vA pagiNhejja vA; tesiM puyAmeva uggahaM aNuNNaviya paDilehiya pabjiya giNhejja vA pagiNheja vA / [869] se AgaMtaresu vA (4) aNuvIi uggaheM jAejA:-je tattha Isare je tattha samAhidvAe, te uggahaM aNuNNavejjA, " kAmaM khalu A-- uso, ahAlaMda ahApariNNAt 2 vasAmo / jAva AusaMtassa uggahe, 1 varSAkalpAdi, yadivA kAraNikaH kvacit kuMkuNadezAdA vatikRSTi saMbhavAt chatrakamapi gRhNIyAt. [TIkA ] 2 yAvanmAnaM kAlaM..3 yAvanmAtraM kSetraM. bhalu mAnavu nahi kiM bahunA jaonI sAthe dIkSA lIdhelI hoya. teonAM paNa chatraka, mAtraka, daMDaka ke carmachedanaka temanI rajA, lIdhA zivAya tathA. joyA pramA yA zivAya nahi lekhAM, kiMtu, teonI rajA lai joi pramAjIne te grahaNa karavAM. [869] munie jyAre musApharakhAnA ke ghara vigere sthaLe potAne rahevAnI jagyA mAgavI hoya tyAre pahelA "A jagyA mane yogya cha ?' ema vicAra karIne pachIM tyAM je mAleka ke mukhI hAya teyonI A pramANe rajA levI:-"he AyuSman, jo ApanI marajI hoya to jeTalA vakhata lagI jeTalI jasA vAparakhA Apazo teTalA vakhata lagI teTalI jagyAmAM ame rahIzu, ane jyAM lagI. he AyuSAn, tapArI 1 varSAkalpa nAmarnu kapaDaM athavA koMkaNa vigere dezomAM vaha varasAda hotrAthI kadAca munine te kAraNe chatra paNa, rAkhapahe (TIkA)
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 adhyayana eMdaram. [19] jAba sAhammiyAe, tAva uggahaM givhirasAmo, teNaparaM viharirasAmo | " (870) 1 se kiMpuNa tattho - haMsi payogahiyaMsi ? je tattha sAhammiyA saMbhotiyA samaNuSNA uvAgacchejjA, je teNa saya mesiyae asaNe vA (4) teNa te sAhasmiyA saMbhoiyA uvaNimaMtejA No veva NaM paravaDiyAe ugijjhiya ugijjhiya uvaNimaMtejA / (871) se AgaMtAresu vA ( 4 ) jAva se kiMpuNa tatthoggahaMsi payogahiyaM si; je tattha sAhammiyA aNNasaMbhoiyA samaNunnA uvAgacchejjA, je tegaM sayamesiyae pIDhe vA phalae vA sejjAsaMthArae vA, teNa te sAhammie aNNasaMbhoie samaNunne uvaNimaMtejjA; No cevaNaM paravaDiyAe ugijjhiya ugijjhiya uvaNimaMtejA / (872) 1 ekasAmAcArIpraviSTAH paravAnagI che tyAM lagI jeTalA amArA samAnadharmI sAdhu Avaze teo sAdhe rahIzuM tyAravAda cAlyA jazu. " [870 ] rahevAnI jagyA meLavyA bAda tyAM je sadAcAravaMta sAMyogika (sAthai vezI jamanArA) sAdhuo Ave to teone munie pote lAvalA AhArapANIthI nimaMtrita karavA, paNa bIjAe lAvalA AhArapANIthI vahu bahu cIne nimaMtraNa na kara. [871 ] rahevAnI jagyA meLAvyA vAda tyAM je sadAcAravaMta samAnadharmIpaNa asAMbhIgika (sAthai nahi jabhI zakanAra) sAdhuo Ade to teone sunie pote lAvelA bAjoTha, pATa, ke zayyAnA pAtharaNAthI nimaMtrita karaSA; paNa bIjAe lAvelAthI vahu bahu kheMca me nimaMtraNa na kara. [ 873 ]
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ [322] AcAgaMga-mULa tathA bhASAntara se bhikkhU vA bhikkhuNI vA sejjapuNaM uggahaM jANejjA gAhAikulassa majjhemajjhaNa gaMtuM paMthepaDibaddhaM vA, NA paNNassa-jAva se evaM gaccA tahappagAre uvassae No uggahaM ugiNheja vA [2] (879) / se bhikkhU vA bhikSuNI vA sejjapuNa uggahaM jANejjA-ihakhala gAhAvaI vA jAva kammakarIo vA aNNamaNaM akosaMti vA-taheva tellAdi-siNANAdi-sIodagaviyaDAdi-NagiNAdi ya-jahA sejjAe AlAvagA / NavaraM ugavattavatA / (880) se bhikkhU vA bhikkhaNI vA sejjapuNa uggahaM jANejjA AiNNasaMlekkhaM No paNNassa jAva ciMtAe, tahappagAre uvassae No ugagahaM ugiNheja vA [2] (881) eyaM khalu tassa bhikkhussa [2] sAmaggiyaM / (882) muni athavA AryAe je makAnamA gRhasthonA samudAyamAthI thaine dAkhara thai zakAtuM hoya ane tenA lIdhe prAjJa puruSane nIkalavA pezavAmAM agavaDa bharelu hoya te, makAna na levU [879] muni athavA AryAe je makAnamAM gharadhaNI ke cAkaraDIo arasaparasa laDhatA zeya, teja mujava jyAM tailAdikathI abhyaMgana karatA hoya, nahAtA hoya, athavA nagna thai rahetA hoya tevA makAnamA rahevU nahi. [880] muni athavA AryAe je makAna citrAmaNathI bharapUra hoya ane tethI dharmadhyAnane anukULa na hoya tevA makAnamA rahevU nahi. [881] eja muni athavA AryAnA AcAranI saMpUrNatA cha ke sarva pAvatomA sAvadhAna rahe. [882)
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana soLamuM. [323] [ dvitIya uddezaH ] se AgaMtAresu vA [3] aNuvIi uggahaM jAejA - je tattha IsareM samAhiTThAe te uggahaM aNuNNavittA, "kAmaM khalu Auso, ahAlaMM ahApariNAyaM vasAmo, jAva Aumo. AussaMtassa uggahe, jAva sAhampiyAe, tAva uggahu~ uggihissAmo; teNaparaM viharistAmo " / (883) se kiMpuNa tattha uggahaMsi pavoggahiyasi ? je tattha samaNANa yA mAhaNANa vA, daMDae vA chattae vA jAtra cammacchedaNae vA, taM No aMtohiMto bAhiM NINejjA; bahiyAo vA No aMto pavesejjA No suttaM vA NaM paDibohejA; No tesiM kiMcivi appatiyaM' paDiNIyaM karejjA / (884) 1 manasaH pIDAM bIjo uddeza. ( rahevAnuM makAna pasaMda karavAnI rIta tathA te cAvatanI sAta pratijJAo ) munie musApharakhAnA vigere sthaLe vimarga - pUrvaka' avagraha (mukAma) mAgatAM te sthaLanA mAleka athavA mukhInI A pramANe rajA levI:- "he AyuSman, jevaM sthaLa ane jevI tenA mAlekanI rajA hoya te mamANe ame rahie chIe. mATe jyAM sUdhI tamo ahIM cho athavA jyAM lagI tamArI rajA che tyAM lagI ane jeTalA amArA saMghAtI Avaze te pramANe avagraha (mukAma) lezuM; tyAra vAda cAlyA jazuM." [883] avagraha (mukAma) lIghA bAda zaMkaraM tyAM je zramago ke brAhmaNonA daMDa, chatra, ke cammacchedaka zastra paDayAM hoya te aMdarathI bAhera na lAvavAM; bAherathI aMdara na mokalaboM; teo sUtelA hoya to temane jagADavA nahi; tathA temane kaMha aNagama ke pratikULa nahi kara. [ 884 ] 1 nizcayapUrvaka Having effected on his fitness,
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ [322) AcAgaMga-mULa tathA bhASAntara se bhikkhU vA bhikSuNI vA sejapuNaM uggahaM jANejjA gAhAikulassa majhemaJjhaNa gaMtuM paMthepaDibaddhaM vA, NA paNNassa-jAba se evaM gaccA tahappagAre uvassae No uggahaM ugiNheja vA [2] (879) ___ se bhikkhU vA bhikSuNI vA sejjapuNa uggahaM jANejjA-ihakhalu gAhAvaI vA jAva kammakarIo vA aNNamaNaM akosaMti vA-taheva tellAdi-siNANAdi-sIodagaviyaDAdi-NagiNAdi ya-jahA sejjAe AlAvagA / NavaraM ugavattavatA / (880) / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA sejjapuNa uggahaM jANejjA AiNNasaMlekkhaM No paNNassa jAva ciMtAe, tahappagAre ubassae No ugahaM ugiNheja vA [2] (881) eyaM khalu tassa bhikkhussa [2] sAmaggiyaM / (882) muni athavA AryAe je makAnamA gRhasthonA samudAyamAMthI thaine dAkhala thai zakAtuM hoya ane tenA lIdhe prAjJa puruSane nIkalavA pezavAmAM agavaDa bharelu hoya te makAna na levU [879] muni athavA AryAe je makAnamAM gharadhaNI ke cAkaraDIo arasaparasa laDhatA zeya, teja mujaba jyAM tailAdikathI abhyaMgana karatA hoya, nahAtA hoya, athavA nagna thai rahetA hoya tevA makAnamA rahevU nahi. [880] muni athavA AryAe je makAna citrAmaNathI bharapUra hoya ane nethI dharmadhyAnane anukULa na hoya tevA makAnamA rahevU nahi. [881] eja muni athavA AryAnA AcAranI saMpUrNatA che ke sarva vAvatomA sAvadhAna rahe. [882]
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ [323] adhyayana soLamuM. [ dvitIya uddezaH ] se AgaMtAsu vA [3] aNuvIi uggahaM jAejA - je tattha IsareM samAhiDAe te uggahaM aNuNNavittA, "kAmaM khalu Auso, ahAlaMM ahApariNNAyaM vasAmo, jAva Aumo. AussaMtassa uggahe, jAva sAhampiyAe, tAva uggahaM uggahissAmo; teNaparaM viharissAmo " / (883) se kiMpuNa tattha uggahaMsi pavoggahiyAMsa ? je tattha samaNANa vA mAhaNANa vA, daMDae vA chattae vA jAva cammacchedaNae vA, taM No aMtohiMto bAhiM NINejjA; bahiyAo vA No aMto pavesejjA; No suttaM vA NaM paDibohejA; No tesiM kiMcivi appatiyaM' paDiNIyaM karejjA / (884) 1 manasaH pIDAM bIjo uddeza. - ( rahevAnuM makAna pasaMda karavAnI rIta tathA te vAvatanI sAta pratijJAo) sunie musApharakhAnA vigere sthaLe vimarza - pUrvaka avagraha (mukAma) mAgatAM te sthaLanA mAleka athavA mukhInI A pramANe rajA levI:- "he Ayujman, jevaM sthaLa ane jevI tenA mAlekanI rajA hoya te pramANe ame rahie chIe. mATe jyAM sUdhI tamo ahIM cho athavA jyAM lagI tamArI rajA che tyAM lagI ane jeTalA amArA saMghAtI Avaze te pramANe avagraha ( mukAma) lezuM; tyAra vAda cAlyA jazuM." [883] avagraha (mukAma) lIghA bAda zuM kakhaM / tyAM je zramago ke brAhmaNonA daMDa, chatra, ke carmacchedaka zastra paDayAM hoya te aMdarathI bAhera na lAvavAM; vAhe - rathI aMdara na mokalaboM; teo sUtelA hoya to temane jagADavA nahi; tathA temane kaMDa aNagama ke pratikULa nahi kara. [ 884] 1 nizcayapUrvaka Having reflected on his fitness*
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 324] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. se bhikkhu vA [2] abhikakhe nA aMbavaNaM uvAgI chattae : je tattha Isare je tattha samAhiTThAe, te uggahaM aNujANAvejjA " kAmaMkhalu jAva viharislAmo " 885) se kiMpuNa tatthoggahaMsa pavoggAhiyasi ? aha bhikkhU icchejjA aMba bhottara vA, se puNa aMba jANejjA saaMDaM jani saMsatANaM tahappagAraM aba aphAsuyaM jAva No paDigAhejjA | (886) se bhikkhu vA [2] se jaMpuNa aMba jANejjA appaMDaM jAva saMtANagaM atiricchacchiSNaM avocchiNaM aphAsuyaM jAva No paDiggAhejjA / (887) se bhikkhu vA [2] sejjaM puNa aMba jANejjA apaMDaM jAva saMtAgaMga tiricchachiSNaM vocchiNaM phAsUyaM jAva paDiggAhejA / ( 888 ) sAdhu athavA sAdhvI AMvAnA vanamAM (mukAma levA ) jatAM tenA mAleka ke mukhInI paNa upara mujavaja rajA levI. [ 885 ] vAnA vanamAM mukAma lIvA vAda zuM karavaM ? tyAM jo sAdhu AMvAnA phaLa khAvA icche to je AMvAnuM phaLa (kerI) iMDA tathA kIDIodhI bhare hoya tevaM ayogya phaLa nahi levu. [886] t sAdhu athavA sAdhvI je AMbA phaLa DaMDA tathA kIDIodhI rahita chata kApeluM ke kaTakA pADeluM na hoya te ayogya jANI leM nahi. [887] sAdhu athavA sAdhvIe je AMvAnuM phaLa iMDA tathA kIDIothI rahita chata A avakuM kApeyuM hoya ke tenA judA jUdA kaTakA karelA hoya te phaLa yogya jANIne leM. [888] * kare 1 kAraNayoge TAkA. kalama 885 thI 899 sutrI AMvA gaeNlaDI kasaNa Ave tyAM te acitta hoya toja vAparavAnA bhAvArya che.
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana soLamuM. [325] se bhikkhU vA [2] abhikaMkhejA aMbabhittaya vA aMbapasi para vA aMbacAyagaM vA aMbasAlagaM vA aMbadAlagaM vA, bhottae vA pAyae vA sejaM puNa jANejA aMbamittagaMvA jAva aMbadAlagaM vA saaMDaM Ava saMtANagaM aphAsuyaM jAva No paDiggAhejjA / (889) se bhikkhU vA (2) sejaM puNa jANejjA aMbabhittagaM vA appaMDaM jAva saMtANagaM atiricchacchiNNaM vA avocchiNNaM vA aphAsuyaM jAva No paDiggAhejjA / (890) se bhikkhU vA (2) sejjaM puNa jANejjA aMbabhittagaM vA apaMDaM jAva saMtANagaM tiricchacchiNaM vocchiNNaM phAsuyaM jAva pddiggaahejaa| (891) 1 AmrAI 2 AmraphAlI 3 AmRcchI 4 rasaM 5 sUkSma khaMDAni. sAdhu aravA sAdhvIe AvAnA phaLanA ardhakaTakA, athavA phAla, athavA chAla, athavA rasa, athavA jhINA kaTakA khAvA pIvAnA hoya to je kaTakA vigare iMDAM ke kIDa,onI bharelA hoya te ayogya jANIne nahi le . 889] sAdhu athavA sAdhvI ra AMcAnA phaLanA artha kaTavA vigere, iMDoM ke kIDIothI rahita chata ADA avaLA kApelA ke chUTA pADelA na hoya to ayogya jANI nahi lavAM. [890] kiMtu jo te AMvAnA artha kaTakA vigere, iMDoM ke kIDIpI rahita chatAM kApelA kU.pelA ke chUTA pADelA hoya to levAM. [891]
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ [326] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara se bhikkhU vA (2) abhikaMkhejjA ucchavaNaM uvAgacchittae; je tattha Isare, jAva, uggahaMsi / (892) aha bhikkhU icchejjA ucchu bhottae vA pAyae vA, se jaM ucchu jANejjA saaMDaM jAva No paDiggAhejjA / atiricchacchiNNaM taheva / tiricchacchiNNaM taheba / (893) se bhikkhU vA (2) sejja puNa abhikaMkhez2A aMtarucchayaM 1 bA, ucchugaMDiyaM vA, ucchucoyagaM vA, ucchasAlagaM vA, ucchudAlagaM bA, saaMDaM jAva No paDiggAhejjA / [894] se bhikkhU vA [2] se jjaM puNa jAgejjA aMtarucchuthaM vA jAva DAlagaM vA saaMDaM jAva No paDiggAhejA / [895] se bhikkhU vA (2) se jjaM puNa jANajjA aMtarucchuyaM vA jAva DAlagaM vA appaMDaM jAva No paDiggAhejjA atiricchacchiNNaM / (896) tiricchacchiNaM taheva paDiggAhejjA / / 897] 1 parvamavyaM / sAdhu athavA sAdhvIe selaDInA vanamA mukAma karatA tenA mAleka ke mukhInI rajA lai rahe. [89] * tyAM jo selaDI sAdhune khAvI pIvI par3e to je selaDI iMDoM ke kIDIothI bharelI hAya ke kApelI kUpelI na he.ya te nahi levI kiMtu iMDAM-kIDiothI rahita chatAM kApelI ke chUTI pADelI hoya te lebI. [893] eja mujaba selaDInI gAMTho, gaMDerI, phALiyAM, rasa, ke kaTakA paNa iDAMkIDIvALAM ke kApakUpa vinAnA hAya te na levAM [894-855-896] kiMtu iDAM phIDIAdhI rahita chatAM kApelAM kUailAM deya te ledAM. [897] * juo phuTanoTa kalama 885 nI.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana soLamuM. se bhikkhU vA bhikkhuNI vA abhikaMkhejA lhasuNNavaNaM uvAgachitta e / tiNNiAlAvagA taheva / NavaraM lhasuNaM / (898) se bhikkhU vA [2] abhikaMkhesA rahasuNaM vA, lhasuNakaMdaM vA, lhanuNacoyagaM vA, lhasuNaNAlaga vA, bhottara vA pAyae vA, se jjaM puNa jAgejA lhasuNaM vA, jAva, lhasuNa bIyaM vA saaMDa jAva No paDiggAhejjA / evaM atiricchacchiNNevi / tiricchachiNe paDiggAhejA / (899) se bhikkhU vA [2] AgaMtAresu vA [4] jAva; uggahiyasi, je tattha gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA iccheyAI AyataNAI uvaatism| - aha bhikkhU jANejjA imAhiM sattahiM paDimAhiM uggahaM ugiNhittae / 1901] 1 AmrAdisUtrANA mavakAzo nizIthaSoDazoddezakA davagaMtavyaH 2 avagrahaMgRhItuM jAnIyAditizeSaH sAdhu athavA sAdhvIe lasaNanA vanamA jatAM paNa eja mujava vartavU [898] * sAdhu athavA sAdhvIe lasaNa, lasaNarnu kaMda, lasaNanI phALa, ke lasaNanI nALa khAvA pIcA icchatAM te jo iDAM-kIDIothI bharelAM ke kApakUpa vagaranAM hAya to na levAM kiMtu iDAM-kIDiothI rahita chatAM kApelA kUpelA hoya to lekhA. [899] * sAdhu athavA sAdhvIe muzApharazALA vigaire sthaLomA nivAsa karyA vAda tyAM gRhasthonI karmajanaka pratidhI dUra rahI vartta [900] . . pahelI pratijJAH-muzApharakhAnA vigere sthaLomA mukAma mAgI tenA mAlekanI rajA lagI rahIzaM. e pahelI pratijJA . [901] * juo phuTanoTa kalama 885 nI.
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ [320] AcArAMga - mULa tathA bhASAntare. tattha khalu imA paDhamApaDimA :- se AnaMtAresu vA [ 4 ] aNuvIi uggahaM jAejjA, jAva, viharirasAmo / paDhamA paDimA / ( 902) ahAvarA docA paDimA : - jassaNaM. bhikkhussa evaM bhavati, "ahaM ca khalu aNNasiM bhikkhUNaM aDAe uggahaM giNDissAmi; asiM bhikkhUNaM ugalie umar3e uddhasta me " / doccA paDimA / (903) ahAvarA taccA paDimA : - jassaNaM bhikkhussa evaM bhavati, " ahaM 1 dvitIyA pratimA sAmAnyena iyaM gacchAMtargatAnAM saMbhogikAnA masaMbhogikAnAM codyuktavihAriNAM yata stenyonyArtha yAcaMta iti. 2 tRtIyA - eSA tyAhAlaMdikAnAM yataste sUtrArthavazeSa mAcAryAdabhikAMkSaMte, AcAryArtha yAcate vIjI pratijJA:- koi sAdhu evo TharAva kare ke " huM bIjA sAdhuone mATe avagraha mAgIza. ane vIjAoe lodhelA avagrahamAM rahIza. " e va.jI pratijJA. [103] trIjI pratijJAH 2 - koI sAdhu evo TharAva kare ke " huM bIjA sAdhuonA arthe avagraha (mukAma) laiza; paNa bIjAonA lIvelA avagrahamAM rahIza nahi. "e trIjI pratijJA. [904] " cothI pratijJA : - koI sAdhu evo TharAva kare ke " hu~ vIjA mATe avagraha 3 ? vIjI pratijJA; gacchamAM rahela sAMbhogika yA asa/bhogika udyukta vihAravALAne hoya; kAraNa ke teo eka vIjA mATe mAge che. juo phuTanoTa kalama 855 nI 2 trIjI pratijJA, AhAlaMdika munine hoya; je mATe teo sUtrArthano avazeSa AcArya pAthI cAhe che temaja AcArya mATe yAce che. 3 cothI pratimA, gacchamAM rahelA abhyudyata vihAri munio jeo jinakalpI AdikA mATe taiyArI karatA hoya temane hoya.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana soLamuM.. __[29] ca khalu aNNesi bhikkhUNaM aTAe uggahaM gihissAmi; aNNesiM ca uggahie uggahe No uvalissAmi / taccA paDhimA / (904) .. . ahAvarA cautthA paDimA ?:-jassaNaM bhikkhussa evaM bhavati, "a haMca khalu aNNesiM bhikkhUNaM ahAe uggaha No ugihissAmi; aNNesi ca uggahe uggahie uvallitsAmi / " cautthA paDimA / (905) , ' ahAbarA paMcamA paDimA 2:-jassaNaM bhikkhussa evaM bhavati "a. haM ca khalu appaNo aTTAe uggahaM ugihissAmi, No doNhaM, No tihaM, No cauNhaM, jo paMcaNDaM / paMcamA paDimA. / (906) / ahAvarA chaTvA paDimA :-se bhikkhU vA (3) jasseva uggahe . 1 caturthI, iyaMtu gacchaevAbhyudyatavihAriNAM jinakalpAdyartha parikarma kurbatAM. 2 paMcamI-iyaMtu jinakalpikasya. .3 SaSTI, 'eSApi jinakalpikAdeH -~ nahi laiza; paNa vIjAonA lIdhelA avagrahamA rahIza. " e pothI pratijJA. . * sunie avagraha (mukAba) letA Ae sAta pratijJAo jANavI joie:.[901] pAMcI pratijJA :- koI sAdhu athavA sAdhvI evo TharAva kare ke 'hu phakta mArA mATeja avagraha laiza; zivAya ve, traNa, cAra, ke pAMcanA mATe nahi laiza." e pAMcamI pratijJA. [906] chaTI pratijJAH4 -koi sAdhu athavA sAdhvI koinA avagrahamA rahI jo 1 pAMcamI jinakalpine hoya. 2 chaThI jinakalpi vigerene hoya. * 327 mA pAnAmAM 901 kalamanu bhASAMtara rahI javAthI ahI dAkhala kareluM che. mATe vAMcanAre teno saMbaMdha meLavI levo.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ [230] yAcArAMga mULa tathA bhASAntara. uvalliejjA, je tattha ahAsamAgate, taMjahA, ikkaDe jAva palAle vA, tarasa lAbhe sabase jjA; tassa alAbhe ukuDDae vA Nesajjie vA viharenjA | paDimA / (907) sattamA paDimA;-se bhikkhU vA [2] ahAsaMthaDameva uggahaM jAejA; taMjahA, puDhavisilaM vA, kaDasilaM vA, ahAsathaDameva, tassa lAbhe sabasejjA; tarasa alane ukkuDDuo vA ptajjio vA viharejjA / sacamA paDimA / ( 908) icetAsi sataha paDimANaM aNNapara, jahA piMDesaNAe / 909) suyaM me Au, teNeM bhagavayA eva makkhAyaM; iha khalu thero bhagavaMterhi paMcavihe uggahe paNNatte:- taMjahA, deviMdoggahe, rAyoggahe, gA tyo ikkaTa ke parALa vigere zayyA maLe to sue; nahi to utkaTuka bhAsane athavA vezIne rAtri kahADe. e chaThThI pratijJA. [907] sAtamI pratijJA:- sAdhu athavA sAdhvI amuka prakAranoja avagraha mAge, jevase ke, pattharanA taLavALo yA, kATanA taLavALo viMgare, ane tevoja jo maLe to tyAM sue, nahiM. to cIjI tarehano maLatAM utkuTTaka Asane athavA bezIne rAta kahAr3e e sAtamI pratijJA. [ 908 ] e sAta pratijJAomI game te pratijJAthI vartakuM. yA sthaLe AtmotkarSa - varjanAdika piMDepaNA sujava jANavo. [ 909 ] he AyuSman meM sAMbhaLyuM cheH te bhagavAne A rIte kartuM che - sthavira bhagavaMtoe pAMca prakArano avagraha ko che, jemake, deveMdranA avagraha, rAjAnora ava 1 java, gahUM vigerenuM parALa. 2 rAja bande cakravartti rAjA ihAM levo.
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ ] - -- ___ adhyayana soLamuM.. .. hAvaiuggahe, sAgAriyauggahe, sAhammiyauggahe / (910) ___ evaM khalu tassa bhikkhussa [2] sAmaggiya 911) [prathamA nyUlA samAptA] graha, gAthApatino avagraha, sAgArikanora avagraha, sAghammiko avagraha, (910) eja vadhI sAdhu athavA sAdhvInA AcAranI saMpUrNatAcha ke sarva yAvatama : vajavIjayI rahe. [911] (pahelI pUlA pUrNa para) mer - - - - - --- - gAyApati zabde je jagyAno rAjA rAya se sevo. 2 sAnArika sandayI ehasya mevo.
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ [332] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. dvitIyA cUlA sthAnanAma saptadaza madhyayanam. RY, # ( ekoddezaM ) . sebhikkhU vA bhikkhuNI vA abhikaMkhei ThANaM ThAie; se agupavisejjA gAmaM vA, nagaraM vA, jAva saSNivesaM vA / se aNupavisittA gAmaM vA, jAva saNNivesaM vA, se jjaM puNa ThANaM jANejjA saaMDaM jAva samakkaDAsaMtANayaM, taM tahappagAraM ThANaM aphAsuyaM aNesaNijjaM lAbhe saMte No paDigAhejjA / evaM sejjAg2ameNaM NeyavvaM / jAva. udayapasUyAIti / [89.x] Vi" bIjI dhULIkA. adhyayana sattaramuM. sthAna. pahelo uddeza. (ubhA rahevA mATe jagyA kevI pasaMda karavI ? ) sAbu athavA sAdhvIra ubhA rahevA mATenI jagyA geLavavA sAru nAma nagara ke sannivezamAM jatAM je sthAna iMDI-makoDI vigerethI bharelaM jaNAva tevaM sthAna maLatAM chatAM ayogya gaNI nahIM letuM e rIte saghaLu zayyAdhyayana mAphaka jANa. yAvat je sthAna pANIthI pedA thatAM kaMdrAdikathI vyApta hoya teyuM sthAna paNa nahi, vaM. [ 912]
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana sattara. [333] ___ icceyAiM AyataNAI uvAtikamma aha bhikkhU icchejjA- cauhiM paDimAhiM ThANaM ThAittae / (313) / tatthimA paDhamA paDimA:-" acitta khalu uvasajjejjA; avalaMbe jja kAraNa, viparikammAdI ; saviyAra.2 ThANaM ThAissAmi " / paDhamA paDimA. (914) __ ahAvarA doccA paDimA:-acittaM khalu uvasajjejjA; avalaMbe jjA kAeNa / viparikAmAi; No saviyAraM ThANaM ThAirasAmi / doccA paDimA / (915) ahAvarA taccA paDimA:-acittaM khalu uvasalelA; avalaMbejA No kAraNa; vipparikammAi; No saviyAraM ThANaM ThAissAmi ti| taccA paDimA / (916) , AkuMcanaprasAraNAdi 2 pAdaviharaNaM. e upara batAvelA karmajanaka sthAnothI dUra rahI sAdhue ghAra pratijJAothI sthA rahedAnuM sukarara kara. [913] ., tyAM pahelI pratijJA A pramANe:-acitta sthaLamA rahe acita vastutuM apalaMghana karavU, hAtha pagarnu AkuMcana-prasAraNa kakhaM, tathA thor3eM pharavArnu rAkhavU. e pahelI pratijJA. [914] pIjI pratijJAH-acitta sthaLamA rahevU; acitta vastu avalaMbana karakhaM ___ hAtha pagarnu bhAkuMcana-prasAraNa phakhaM, kiMtu pharavAveM ghaMdha rAkha. e pIjI pratijJA [915] __trImI pratijJAH-acitta sthaLamAM raddevU; avalaMbana kaMha paNa na kara; iMthi pagarnu AkuMcana-prasAraNa karakhaM, ane pharavAveM vaMdha rAkhag. e pIjI pratijJA... [916]
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ [334] AcAgaMga-mULa tayA mASAntara ___ ahAvarA cautthA paDimAH-acittaM khalu uvarAjjejjA, No avalaMbejjA kAraNa, No viparikammAdI, No savicAraM ThANaM ThAissAmi, vo sahakAe vosahakesamaMsulomaNahe saMgiruddhaM vA ThANaM ThAissAmi tti; cautthA paDimA / (915) icceyAsiM cauNhaM paDimANaM jAva paggahiyatarAyaM viharejjA / No tattha kiMcivi vadejjA / (918) ___..eyaM khalu tassa bhikkhussa - bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jAva jaejjAsi tti bemi / (919) ThAppasacikkayaM samattaM paDhamaM. cothI pratijJAH acitta sthaLA na rahe, acitta vasturnu paNa avalayana na karavU, hAya pagarnu AkuMcana ke prasAraNa na karaI, temaja hara pharavU paNa nahi; kiMtu zarIra tathA goza, smazru, 1 loga2, ane nakhAne (mukarara valata sudhI) vAsarAvIne eTale ke mArA nayA~ esa gaNIne ni:prakapaMpaga rahe. e yothI pratijJA. [917) 9 cAra pratijJAomAthI game se pratijJA dhArIne vadhu- kadAca koi e pratijJAoM nahi dhAra leno avarNavAda na karato. [1.18] ....e-sapaLI sAdhu tayA sAdhvInA AcAranI saMpUrNalA che ke temaNe sarva vA patomA sAvadhAnapaNe varga [921] . . ' ____., . . . . . .:.; 1 dAdI Beard 2 ruvATA hAlyA cAlyA vinA perfectly mo ticn
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ * bhavyayana maTAra. niSIthikA 1 nAmaka maSTAdaza madhyayanam.. , [ekodeza] se bhikkhU vA mikkhuNI vA abhikaMkhejjA NitIhiyaM gamaNAe; se puNa NisIhiyaM jAgejjA saaMDaM sapANaM jAva makkaDAsaMtANaya, tahappagA raM NisIhiyaM aNesaNijAM lAbhe saMte No cetissAmi / [920] . se bhikkhU vA (2) abhikaMkhai NisIhiyaM gamaNAe se jaM puNa NisIhiyaM jANejjA appaMDaM appapANaM jAva makaDAsaMtANayaM, tahappagAra NisIhiyaM phAsuyaM esaNija lAbhe saMte cetissAmi evaM sejjAgameNaM NeyacvaM jAva udayapasUyAe tti / [921] .. 1 svAdhyAya bhUmiH adhyayana aDhAramuM. nipIthikA, pahelo uddeza. . ( abhyAsa karavA mATe jagyA kevI pasaMda karavI ?) sAdhu athavA sAdhvIe svAdhyAya karayA mATe [potAno upAzraya chADI] ghInI jagyAe jatAM te jagyA jIvajaMtuvALI jaNAya to maLatAM chatAM ayogya gapaNI nahi levI. [920] sAdhu athavA sAdhvIe svAdhyAya karayA mATe (potAno upAzraya choDI) dIjI jagyAe jatAM te jagyA jIvajaMtuthI rahita jaNAya ne te maLe to pogya jA NIne levI. e rIte sabaLI vinA zayyA nAmanA adhyayananA mujaba lebI. (929) ? abhyAsa karavA mATe bIjI jagyA. - - - -- -
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAcArAMga-mULa tayA bhApAntara je tathaM dubaggA vA, tivaggA vA, cauvaggA vA, paMcavaggA vA, abhisaMdhArei NisIhiyaM gamaNAe, te No aNNamaNNassa kAyaM AliMgejja vA viliMgeja vA cuMbejja vA daMtehiM vA pahehiM vA acchideja vA / . . eyaM khalu tassa bhikkhussa mikkhuNIe vA. sAmaggiyaM jaM savaDhehiM sahie samie sadA jaejA seyamiNaM maNNejAsitti bemi. [923] .. (NisIhiyAsattikkayaM samattaM biiyaM ) jo tyAM bave, traNa praNa, cAra cAra, ke pAMca pAMca sAdhuo tevI svAdhyAya bhUmimAM jAya to tyAM temaNe eka vIjAnA zarIrane AliMgana ke sparza athavA daMta ke nakhathI chedana nahi kara. [922] e saghaLI sAdhu tathA sAdhvInA AcAranI saMpUrNatA che ke temaNe sarva pA. yatAmA sAvadhAna rahI imezA udyamavaMta thai raheI. ane eja kalyANa kA che ema mAna. [923]
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ogaNIzamu. uccAra-prazravaNaM nAma ekonaviMza madhyayanam [ekoddezaM ] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA uccArapAsavaNakiriyAe uccAhijjamANe sayarasa pAyapucchaNassa ! asatIe taoM pacchA sAhammiyaM jAejA / (924) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA se jaM puNa thaMDilaM jAgejjA saaeNDe saMpANaM jAva makkaDAsaMtANayaM, tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccArapAsavaNaM vosireMjjA / (925) . 1 pAdapucchanaM samAdhyAdikamiti. adhyayana ogaNIzamuM. uccAra prazravaNa. pahelo uddeza. (sthaMDila mATe kevI jagyA pasaMda karavI?) sAdhu athavA sAdhvIe kharacupANImI pIDA thatAM potAMnA mAtrakamAra te phAyA; paNa jo potApAse mAtraka na hoya to pachI vIjA sAdhunA pAsathI mAgI lai nemAM karacA. [924] sAdhu athavA sAvIe je jagyA jIva jatuMbALI jagAya lA kharacupANI karavA nahi. [225] kharacupANI-zAho pegAva, 2 jhADo pezAva karapA mATe rAkhe bhAjana sarAvalaM ( Broonu-Jacobi) -
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAcArAMga-mULa tathA bhASAntara se bhikkhU vA. [2] se jaM puNa thaMDilaM jANejjA appapANaM appavIyaM jAva makaDAsaMtANaya, tahappagArati thaMDilAMsa uccArapAsavaNaM vosirejjA / (926) . se bhikkhU vA (2) se jaM puNa thaMDilaM jANejjA:-assipaDiyAe ega sAhammiyaM samudista, assipaDiyAe baDhe sAhammiyA samuddissa, a. ssipaDiyAe egaM sAhammiNi samudissa, assipADiyAe bahave samaNamAhaNa vaNImagA pagaNiya pagANiya samuddissa pANAiM (e) jAva uddessiyaM ceteti, tahappagAraM thaMDilaM purisaMtarakaDaM jAva bahiyA NIhaDaM vA, aNNayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMti No uccArapAsavaNaM vosirejjA / (927) - se bhikkhU vA (2) rojaM-puNa thaMDilaM jANejjA bahave samaNa. mAhaNa-kivaNa-vaNImaga-atihI samuddissa pANAI.(4) jAba uddesi sAdhu athavA sAvIe je jagyA nirjIvane nija jaNAya tyAM kharacupANI karavA. [926] sAdhu athavA sAdhvIne je jagyA evI jaNAya ke A jagyA eka amuka sAvunA mATe danAvelI che yA eka amuka sAdhvInA mATe vanAvelI che yA ghaNI sAdhvIonA mATe vanAvelI che athavA ghaNA zramaNa brAhmaNa ke bhIkhArIomAMnA darekanA mATe pRthak pRthak TherAvI ThegavIne ghaNA jIva jaMtunI hiMsA pUrvaka banAvAmAM AvI che. e rIte je jaggA audezikadoSaduSTa jaNAya tevI jagyA puruSAM. sarasvIkRta athavA asvIkRta chatAM temA temaNe kharacupANI karavAM nahi. [927] sAdhu athavA sAbIe je jagyA ghaNA zramaNa, brAhmaNa, kRpaga, bhikhArI, tayA musApharonA mATe sAmAnyapaNe karavAmAM AvelI naNAya, tevI jagyA apuru 1 AdhA kI dopathI dupita sAdhu mATe nIpajAvela.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ogaNazik. [339] ye ceteti, tahappagAraM thaMDilaM ayurisaMtarakaDaM jAva bahiyA agIhaDaM vA, aNNayaraMsa vA tahappagAraMsi 1 thaMDilaMti No uccArapAsavaNaM votirejjA / [928] aha puNa evaM jANejjA purisaMtarakaDaM jAva bahiyANIhaDaM vA, aNNayAMsi tahappagAraMsi thaMDilaMsi uccArapAsavaNaM votirejjA / (929) , se bhikkhU vA [2] se jjaM puNa thaMDilaM jANejjA assipaDiyAe kayaM vA, kAriyaM vA, pAmiciyaM vA, chaNNaM vA, ghaTTa vA, litaM vA, maTuM vA, sapadhUvitaM vA, aNNayaraMsa tahappagAraMsi 2 thaMDilaMsi No uccArapAsavaNaM vosijjA / (930) se bhikkhU yA (2) se jja puNa thaMDilaM jANejjA--iha khalu gAhAvaI vA gAhAvai puttA vA, kaMdANi vA mUlANi vA jAva hariyANi ghA aMtAto bAhiM NIharitaM, bAhAo vA aMto sAharati, aNNayaraMsi vA tahappagArAMse thaMDilaMsi No uccArapAsavaNaM vosirejjA / [931] .. ' 1 yAvaMtike 2 uttaraguNAzuddhe pAMtarakRta athavA ragara vaparAela hotA teA kharacupANI karavA nahi. [928] paNa jo tevI jagyA puruSAMtarakRta athavA vaparAyela jaNAya to temAM khara-. cupANI karA. [929] sAdhu athavA sAdhvIe, je jagyA temanA mATe ja karelI oya yA karAvelI hoya, yA bhADe rAkhalI hoya, yA chajAdelI hoya, yA samarAvelI hoya, yA lIpA-. celI hoya, yA TekarI bhAMgI sarakhI karAvelI hoya, yA dhupa ApIne mugaMdhita ka. relI hegya tevI jagyAmAM kharacupANI karavAM nahi [930] sAdhu adhadA sAdIne je jagyA evI jaNAya ke A jagyAmAM gRhagyo ke. gRhasyonA putro kaMda mULa cIja ke lIlonarI aMdarathI bAhera lAve che yA bADera.. aMdara lAve che, tejI janyAmAM temage kharacupANI karavAM nahi. (131)
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ [40]] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. se bhikkhU vA (2) se jjaM puNa thaMDilaM jANejjA - khaMdhasi vA pIr3hAsa vA, maMcaMsi vA, mAlaMsi vA, ahaMsi vA, pApAyaMsi vA, - aNNayaraMsiMthaMDilaMsi No uccArapAsavaNe vosirejjA / ( 932) se bhikkhU vA [2] sejjaMpuNa thaMDilaM jANejjA anaMta rahiyAe puDhevI, saraNiDAe puDhavIe, sasarakkhAe puDhadIe, saTTiyAmakkaDAe, cittamaMtAra, silAe citamaMtAe, lehue cittamaMtAe, kolAvAsAMsi vA dAruyaMsi vA, jIvapaiDiyasi vA, jAtra makkaDA saMtANayAMsa vA, aNNayaraMsi vA' tahappagArAMta thaMDilaMsi No uccArapAsavaNaM vosirejjA / (933) - se. bhikkhU vA [2] sejjaMpuNa thaMDilaM jANejjA -- iha khalu gAhAvaI vA gAhAvaiputtA, vA, kaMdANi vA jAtra bIyANi vA parisADeMsa vA parisAMDeMti vA parisADissaMti vA - aNNayaraMsi vA tahappagArasi thaMDilaMsi No uccArapAsavaNe vosirejjA / ( 934 ) 1 ghuNavAse. - sAdhu athavA sAdhvI dhAMgalA, vAjoTha, mAMcA, mALa, agAsI, prAsAda ke tevI jAtanI jagyAo para kharacupANI karavAM nahi. [932] sAdhu athavA AryAe sacittamATIvALI jamInamAM, lIlImATIvAlI jamInamA kAcI mADIvALI jamInamAM, sacitazilAmA, sacittapatyarAma, kIDAvALA lAkaDApara. athavA evI jAtanA jIva jaMtusahita sthaLayAM kharapANI nahi karavAM[933] sAdhu athavA sAdhvIe je jagyAmAM gRhasya ke gRhasthaputro kaMda, mULa, ke aft bhaya hatAM yA bhareche yA bharaze tevI jAtanA sthaLamAM kharacupANI nadi : . [934]
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ Irrad adhyayana ogaNIzama 341] * se bhikkhU vA (2) sejjaMpuNa thaMDilaM jANejjA-ihakhalu gAhAvai gAhAhAvaiputtA vA, sAlINa vA, vIhINi vA, muggANivA, mAsANi vA, kulatthANi, javANi vA, javajavANi vA, patiriMsu vA patiriti2 vA patirirasaMti vA-aNNayasi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi No uccArapAsavaNaM vosirejjA / (935) se bhikkhU vA [2] sejjaMpuNa thaMDilaM jANejA-AmoyANi / vA ghasANivA, bhilupANi vA, vijjulANi" vA, khANuyANi vA, kaDayA Ni vA, pagaDANivA, dezINa vA, padugAge vA, samANi vA visamANi vA-aNNayaraMsa vA taippagAraMsi thaMDilasi No uccArapAsavarNa bosirejaa| [936] 1 uptavaMtaH 2 vapati 3 vapsyati. 4 AmokAni kacavarapaMjAH 5 ghasA bRhatyobhUmirAjayaH 6 zlakSNAbhUmirAjayaH 7 picchalAni 8 ikSa yotikAdidaMDakaH 9 praga- mahAgA 10 kuDayaprAkArAdIni.. sAdhu athavA sAdhvIra je sthaLamA gRhastha yA gRhasthaputroe bhAta, java, maga, adada, kulatthI', java, tathA javajava pAlyA. hoya yAvatA hoya ke vAvAnA hoya: sevA sthaLe kharacupANI nahi karA. [935] sAdhu athamA sAdhvIe, kacarAnA DhagalAmA, vaha phATelI jamInamA, thoDI phATelI jamInamA, kAdavayAM, jyAM dhAMgalAo hoya tyAM, jyAM selaDI ke jAranA sAMThA palyA hAya tyAM gardAomAM,2 guphAAmAM, athavA koTaphillAmA teo sapATa yA kharavaDA chatAM tyAM varANI nadi karavA. [236] - 1 kaLayI kaToLanI jAta 2 khADAvALI jagyAo.
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] mAcAraMga- mULa tathA bhAntara pakAyapaNesu vA ugghAyayaNesu vA seyaNavahAM vA aNNayarasa vA taha pagA raMsi thaMDilaMsi No uccArapAsavaNaM vosirejjA / (943) se bhikkhU vA [2] sejpuNa thIDalaM jANejjA - gaviyAsu vA maTTiyakhANiyAsu, NaviyAsu vA goppalehiyAsu gavAdaNIsu vA, khaNIsuvA, aNNa yasi vA tahappagArasi thaMDilaMsi No uccArapAsavarNa vosirelA 1, (944) 1 se bhikkhu vA sejpuNa thaMDilaM nANejjA : - DAgavaccAMsa ' vA, sAgavAMsi vA, mUlagavaccAMsa vA, hatthaMkaravaccasi vA, aNNayarAMsa vA tahapagArIse thaMDilAMsa No uccArapa savarNa vosirejjA / (945) M se bhikkhU vA [2] sejjaMpuNa thaMDilaM jANejjA -- asaNavaNAse vA, saNavaNaMsi vA, dhAyaIvaNaMsi vA, keyaIvarNasi vA aMbavaNasi vA, aso'gavaNAsa vA, nAgavaNaMsi vA, puNNAgavaNAMse vA, cuSNagavarNasi vA, aNNa yaresu vA tahappagAre pattovaesu vA, pupphovaesa vA, phalovaesa vA, bIovaesa vA, harioesa vA, No uccArAsavaNaM vosirejjA / [ 946 ] 1 DAlapradhAnazAkaM taiti. vaMzaparaMparAyI cAlatA AvelA pUjanIya sthazhomAM, ke pANI sIMcavAnI nIka vigere sthaLa kharaca pANI nahi karavAM [947] sAdhu athavA sAdhvI mATIMnI navI khANomAM, gAyoMne paravAnA navA gaucara sthaLoma, ke khANomAM kharaca pANI nahi karavAM [944] sAdhu athavA sAdhvI dALavALA sthaLAmAM, zAkacALA sthaLomAM ke mULAdi kaMdavALA sthaLomAM kharaca pANI nahi karavAM [245] - sAdhu athavA sAdhvIe bIyAMnA vanamAM, sapanA vanamAM, ghAuDAnA vanamAM, ketakInA vanamAM, AMvAnA banamAM, azokanA vanamAM, nAganA vanamAM, punnAganA banamAM, cUrNakanA vanamAM, athavA evI jAtanA bIjAM patra puSpa phaLa vIja tathA lonarI sahita sthaLAmAM kharaca pANI nahi karavAM [9:46] .
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ogaNIzarmu.. [345] * se bhikkhU bA (2) sayapAyayaM vA parapAyayaM vA gahAya settamAyAe egaMta mavakamejjA aNAvAyaMsi-asaMloiyaMsi appapANaMsi jAva makkAsaMtANayaMsi ahArAmaMsi vA uvassayaMsi uccArapAsaraNaM bosirejjA; vosirittA settamAdAya egaMtamavakkamajjA aNAvAyaMsi jAva makkaDAsaMtANayaMsi ahArAmaM si vA jjhAmathaMDilaMsi vA aNNayaraMsi vA tahappagAraMsi thaMDilaMsi acittaMsi tato saMjayAmeva uccArapAsavarNa privejaa| (947) eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jAva jaejjAsi tti bemi / (948) uccArapAsavaNasattikkayaM samattaM taiyaM sAdhu athavA sAdhvIe potArnu athavA vIjAnuM pAtra lai ekAMta sthaLA jyAM koi Ave nahi tathA jyA koi dekha nahi tevA nirjIva sthaLamAM kharacupANI karavAM-karIne te pAtra lai ArAma ke vaLelA sthaLamAM athavA evI jAtanA anya acitta sthaLamA yatanA pUrvaka paraThavA. [947] ___ yA vadhU sAdhu athavA sAdhvInA AcAratuM saMpUrNapaNuM che ke temaNe sarva vAvatomA sAvadhAnapaNAcI varttava. [948]
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ [346] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. zabdanAmakaM viMzatitama madhyayanam. [ekodezaM ] . se bhikkhU vA bhikkhuNI vA muIgasadANi vA, naMdImuiMga sadANi vA, jjhallarisaddANi vA, aNNatharANa vA tahappagArANi virUvarUvANi vitatAI. sadAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejjA gamaNAe / (949) se bhikkhU vA [2] ahAvegaiyAiM saddAI suNeti, taMjahA, vINA sadANi vA, vipacisaddANi vA, vaccIsagasaddANi vA, tuNayasadANi vA, paNayasadANi vA, tuMbavINiyasaddANi vA, dukulasahANi vA, aNNayarAiM vA tahappagArAI virUvarUvANi sahANi tatAiM kaNNasoyapaDiyAe No abhisaM adhyayana bIzamuM. zabda. pahelo uddeza. (munie zabdamAM mohita na tha.) sAdhu athavA sAdhvaei mRdaMga, nAMdImRdaMga, tathA jhAlara vimarenA vitata zabdo sAMbhaLavA jaI nahi. [949]. sAdhu athavA sAdhvIe vINA, vipaMcI, vazika, tunaka, paNava, tuMvIvaNiA, ? A kalamayI 952 sudhIgAM cAra nAtanAM vA tro gaNAvelA che. vitatamizeSa vistAranA avAjavALAM
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vIzamuM. [347] dhArejjA gamaNAe / (950) se bhikkhU vA (2) ahAvegaiyAiM sadAI suNeti, taMjahA, tAlasadANi vA, kaMsatAlaladANi vA, lattiya 1 sadANi vA. gohiya 2 sahANi vA, kirikiriya3 sadANi vA, aNNayarANi vA tahappagArAiM virUvarU vAI tAlasadAI kaNNasovapaDipAe No abhisaMdhArejjA gamaNAe / [951] se bhikkhU vA (2) ahAvegaiyAI saddAI suNeti, taMjahA, saMkhasadANi vA, veNusadANi vA, vasasahANi vA, kharamuhIsadANi vA, piripiriyasadANiM vA, aNNayarAiM vA tahappagArAI virUvarUbAI sadAI jhusirAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejjA gmnnaae| [952 se bhikkhU vA [2] ahAvegaiyAiM sadAI suNeti, taMjahA, vappANi vA, phalihANi vA, jAva sarANi vA, sarapaMtiyANi vA, sarassarapaMti 1 lattikA kaMzikA. 2 gohikA bhAMDAnAMkakSA. 3 kirikiriyA vaMzAdikaMvikA. dukula vigairenA tata zabdo sAMbhaLayA jaI nahi. [950] sAdhu athavA sAdhvIe tAla, kaMsatAla,kaMzikA, kirikirikA vigerenA tAla,2 zabdo sAMbhaLavA jarbu nahi. [951] sAdhu athavA sAdhvIra zaMkha, vegu, vaMga, kharamukhI, pirapirikA vigerenA zupira' zabdo sAMbhaLavA jaI nahi. [6.52] sAdhu athavA sAdhvIe, khetaronA kyAraTAM, rAi, taLAva, vigere svaLogA 1 sAmAnya vistAranA avAjavAda ra tAla paDatA avAjavALA. 3 pokaLa avAjavALAM
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ [348] AcArAMga-mULa tathA bhApAntara. yANi vA, aNNayarAI vA tahappagArAI virUvarUvAiM sadAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejjA gamaNAe / (953) se bhikkhU vA [2] ahAvegaiyAI saddAI suNeti, taMjahA, kacchANi vA, NUmANi vA, gahaNANi vA, vaNANi vA, vaNaduggANi bA, pacca yANi vA, pavyayaduggANi vA, aNNayarAiM vA tahappaMgArAiM vikhvarUvAI sadAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejjA gabhaNAe / (954) se bhikkhU vA (2) ahAvegaiyAiM sadAI suNeti, taMz2ahA, gAmANi vA, NagarANi vA, gigamANi vA, rAyahANio vA, AsamapadaNasAMja vesANi vA, aNNayarAiM vA tahappagArAiM sahAI go abhisaMdhArejjA gamaNA e| [955] se bhikkhU vA [2] ahAvegaiyAI sadAiM suNeti, taMjahA, ArAmANi vA, ujjANANi vA, vaNANi vA, vaNasaMDANi vA, devakulANi vA, sabhANi vA, pavANi vA, AggadaraI vA tahappagArAiM sadAiM No abhisaM thatA zabdo samiLavA tyAM nahi javaM .1 [953] . sAdhu athavA sAdhvIe, jaLabahula pradeza, vanaspatinI ghaTA, ghIca jhADI, vana, vanadurga, parvata, parvatadurga ityAdi sthaLomAM thattA zabdo sAMbhaLavA tyAM nahi jabu. [954] sAdhu athavA sAdhvIe gAma, nagara, nigama, rAjadhAnI, Azrama, pATaNa, ke sanniveza vigaire sthaLomA thatA zabdo samiLavA nahi jaI. [15] sAdhu athavA sAdhvIe, ArAma, udyAna, vana, vanakhaMDa, devaLa, sabhA, pA, .? (mULa pakSamA ema che ke kyAraDA, khAi, talAva, vigare zabdo samiLavA nahi ja. ema agAu paNa jANa)
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vIzamuM. . dhArejjA gamaNAe / (956) se bhikkhU vA [2] ahAvegaiyAiM sadAiM suNeti, taMjahA, ahA Ni vA, adyAlayANi vA, cariyANi vA, dArANi ghA, gopurANi vA, aNNa yarAiM vA tahappagArAI sadAI No abhisaMdhArejjA gamaNAe / (957) ' se bhikkhU vA (2) ahAvegaiyAiM saddAI suNeti, taMjahA, tiyANi vA, caukkANi vA, caccarANi vA, caummuhANi vA, aNNayarAiM vA tahappagArAiM sadAI No abhisaMdhArejjA gamaNAe / (958) se bhikkhU vA [2] ahAvegajhyAiM sadAiM suNeti, taMjahA, mahisANakaraNANi vA, vasabhANakaraNANi vA, assaTTANakaraNANi vA, hatthidvANakaraNANi vA, jAva, kaviMjalaDhANakaraNANi vA, aNgayarAiM thA tadda ppagArAI sadAiM No abhisaMdhAreja gamaNAe / (952) nIyazALA, vigere sthaLomA thatA zabdo samiLavA nahi javaM. [986] sAdhu athavA sAdhvIe, agAsI, bhamatI, 2 daravAjA, ke gopura : vigare sthaLomAM thavA zabdo sAMbhaLavA nahi javU [957] sAdhu athavA sAdhvIe, trika (trikhuNa), coka, covAI, ke caumukha vigaire sthaLe thatA zando sAMbhaLavA nadi javaM. [158] sAdhu athavA sAdhvIe, mahipasthAna, pabhamyAna, azvagALA, hAdhIsthAna, tathA kapiMjaLa vigare pakSIonA sthAnamA thatA zabdo sAmaLavA nadi ja. pANInAM parava muLamAM pANi vA zadacha tetuM saMskRta prapA thAya cha tapanthI pAnIyagALA artha ko ( Wells Jacobi) 2 pharatI cAlIbhI pathicays 3 maharanA daravAjA toungates.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara ___se mikkhU bA [2] ahAvegaiyAI saddAI suNeti, taMjahA, mahisajuddhANi vA, vasabhajuddhANi vA, assajuDANi, vA, hathijuDANi yA, jAva kaviMjalajuddhANi vA, aNNayarAI vA tahappagArAiM, No abhisaMdhArejja gamaNAe / [960] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA ahAvegaiyAI sadAI suNe ti taMjahA,puvaTTANANi vA, hayajUhiyaTTANANe vA, gayajUhiyaTThANANi vA, aNNayarAI vA tahappagArAI No abhisaMdhArejja gamaNAe / 961] / ' se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jAva suNeti, taMjahA,-akkhAiyadANANi vA 2, mANusmANiyaTTANANi bA, mahayAhayaNaTTa gIya-vAiya-taMti-tala-tAla-tuDiya-paDuppa vAiyaTANANi vA, aNNayarAI vA tahappagArAI NA abhisaMdhArejja gamaNAe / [962] 1 pUrvamiti dvaMdva vadhUvarAdikaM tatsthAnaM vedikAdi tatra zrAvyageyAdizabdazravaNapratijJayA na gacchet / 2 AkhyAyikAsthAnAni vaa| sAdhu athavA sAdhvIe pADA, caLada, ghoDA, hAthI, ke kapijala pakSi vigerenA yuddha thatA sAMbhaLI tyA sAMbhaLavA nahi jabu. [960] sAdhu athavA sAdhvIra vara phanyAnI corInA sthAne, athavA hAthI ke ghoDAo jyA rahetA hoya te sthAne zabdo sAMbhaLavA nahi ja. [961] sAdhu athavA sAvIe, vArttAo thatI hoya tevA sthaLe, tola mApa thatA hoya tevA sthaLe, tathA jyAM mahodAM nAca gIta ke vINA-tAla mRdaMgAdikanA vAdina yatA hAya te sthaNe zabdo sAMbhaLavA nAhe jarbu. [962]
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vIzamuM. se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jAva suNeti, taMjahA,---kalahANi kA. DiMbANi vA, DamarANi vA, dorajjANi vA, viruddharajjANi vA, aNNayarAI vA tahappagArAI No abhisaMdhArejja gamaNAe / (963) . se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jAva sadAiM suNeti khuDDiyaM dAriyaM paribhuyaM maMDiyAlaMkiya-nittusamANiyaM pehAe, egaM purisa vA vahAe pANijjamANa pehAe aNNayarAI vA tahappagArAiM No abhisadhAreja gamaNAe / (964) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA aNNayarAiM virUvarUvAi mahAsavAI: evaM jANejjA, taMjahA, bahusagaDANi vA, bahurahANi vA, baTumilakaraNi vA, bahu paccaMtANi vA, aNNayarAiM vA tahappagArAI virUvarUvAI mahAsavAI kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhAreja gamaNAe / (965) se bhikkhU vA bhikkhuNI vA virUvarUvAI mahussabAI evaM jANe. jjA, taMjahA, itthINi vA, purisANi vA, therANi vA. DaharANi vA, mAjhi 1 parivRtAM. 2 nIyamAnAM azvAdinA. 3 mahAzravasthAnAni sthaNe athavA jyA ve rAjya ke viruddha rAjya hoya sevA sthaLe zabdo sAMbhaLavA nahi jaI, [963] sAdhu athavA sAdhvIe sArI rIte zaNagArela nAnI chokarIne ghaNA jaNoe vITAyalI ane ghoDApara caDAvIne lai javAtI joI, athavA koi puruSane vadha ka. rakhA lai javAto joi tyAM sAMbhaLavA nahi jaI. [964] __sAdhu athavA sAdhvIe aneka makAranA mahA AzravanA sthAna, jeomAM ghaNAM gADA, ghaNA sya, ghaNA mleccha, ke ghaNA AjubAjunA loka ekaTAM thayAM hoya tevA sthAnomAM kAnadhI zabda sAMbhaLavAne nahi ja. [966] sAdhu athavA sAdhvIra aneka prakAranA mahotsavo ke jemAM strI, puruSa, vRddha, bALa, tathA juvAno zaNagAra sajI gAtA hoya, bajAvatA hoya, nAcanA hoya,
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ [352] AcAgaMga- mULa tathA bhASAntara mANi vA, AbharaNavibhUsiyANi vA, gAyatANi vA, vAyaMtANi vA NacaMtANi vA, hasaMtANi vA, ramaMtANi vA, mohANi vA, vipulaM asaNapANakhAimasAimaM paribhuMjaMtANi vA, paribhAItANi vA, vicchaDDayamANANi vA, viggovayamANANi vA, aNgayarAI vA sahappagArAeM virUvarUvAI mahastavAeM kaNNasoyapaDiyAe No abhisaMdhArejja gamaNAe / (966) se bhikkhu vA bhikkhuNI vA No ihaloiehiM sahehiM No paraloiehiM / sadehiM No suterhi sadehiM No asutehiM sadehiM No divahiM sahi, No adihiM sadehiM No sajjejjA, No rajjejjA No gijjhejjA, No mu jhajjA, No ajhojjA / (967) 9 eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikhuvaNIe vA sAmaggiyaM jAva jaejjAsitti bemi / (968) sadasattikkayaM caThatyaM. + 1 pArApatAdikRtaiH hasatA hoya, ramatA hoya, moha pAmatA hoya, tathA ghaNuM azanapAna khAdimasvAdimarupa AhAra jamatA hoya, arasaparasa detA letA hoya, choDatA hoya, ke sAcavI rAkhatA hoya devA mahotsavonA sthaLe zabda sAMbhaLavA nahi ja. (966) sAdhu athavA sAdhvIe svajAtinA zabdovaDe athavA vijAtIyanA zabdovaDe, sAMbhaLelA zabdovaDe athavA ghamara sAMbhaLelA zabdovaDe, temaja dIThelA zabdovaDe athavA aNadIThelA zabdovaDe, Asakta, rakta, gRddha mohita, ke tanmaya na dhavaM. (967) eja te sAdhu athavA sAdhvIno paripUrNa AcAra che ke tamaNe va vAghasadA yatmavaMta raheM. (968)
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ [353] adhyayana ekavIMsamuM. rupAkhya mekaviMzatitama madhyayanam. . [ekodezaM ] se bhikkhU vA (2) ahAvegayAI rUvAI pAsai, taMjahA, gaMthimANi vA, vaDhimANi 2 bA, pUrimANi vA, saMdhAimANi 4 vA, kaTakammA Ni vA', potthakammANi vA, cittakammANi vA, maNikammANi vA, daMtaka, . mmANi vA, mAlakammANi vA, pattacchejjakammANi vA. vividhANi vA veDhimAI, aNNayarAI tahappagArAI virUvarUvAiM cakkhudaMsaNapaDiyAe No abhisaMdhArejja gamaNAe / (969) 1 grathitapuSpAdinirmitasvastikAdIni 2 vastrAdinirvalitaputtAlakAdIni. 3 yAnyataH puruSAdhAkRtIni. 4 colakAdIni 5 sthAdIni. adhyayana ekavIsamuM.. pahelo uddeza. (rupa jor3a mohita na dhaq.) sAdhu athavA sAdhvIe phUlathI racela sastikAdika, vasavaDe racela putachIo. putaLAMo, kapaDAMgo, lAkaDakAma, pustako, citrakAma, maNikAma, dAMtakAma, mAnAo, kotarakAma, vigaira aneka kazavanA kAmo AMkhathI jovAnA irAde nahi javaM. [961] 1 sA AnA AkAramA guMdhalA phulonA goTA-toga.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhApAntara ' evaM hoyavvaM jahAsaddapaDiyAe savvA vAittavajjA ruuvpddiyaavi| [970] [ruvasattikkayaM paMcamaM] e pramANe zabdAdhyayananI mAphakaja rupAdhyayananI vinA jANI levI. [970] rime
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vAvIsamuM. parakriyAkhyaM dvAviMza madhyayanam / . [ekAdezaM] pakiriyaM anbhatthiI saMsesiyaM yo taM sAtie, yo ta niya. meN| (971) se se paro pAe Amajjeja vA, NotaM sAtie, NotaM niym| se se paro pAyAI saMvAhejja vA, palimadejja vA, jo taM sAtie, jo taM * 1 AdhyAtmikI Atmani kriyamANAM 2 saMzlaiSikI 3 svAdayet abhilaSet 4 niyamayat-kArayet vAcA kAyenaca. 5 tasya 6 sa para: adhyayana cAvIzama. parakriyA. pahelo uddeza vIjAnI kriyAmAM munIe keya vartavaM. muninA zarIrane koi gRhasya karmabaMdhajanaka kriyA kareM to te munie iccharnu nahi ane niyama, 1 paNa nahi. [971] [dAkhalya tarIke 7 koi grahasthara muninA paga sApha kare cAM, dAve, a. Dake, raMge, tela, ghI, ke gharavIthI masale ke copaDe, ledara kSAra loTa ke mukAvaDe ? ihAM TIkAkAra tathA bAlAvabodhakartA " niyama " e par3hano artha evo kare le ke iccha nahi te manavaDe cahAI nahi ane niyamaI nahi te vacana tyA phAyAvaDe karAga nahi. paraMtu grejI bhASAMnara kA ema adha kara indu nAdi ane " niyamag " eTale aTakAva paNa nadi, check 2 dharmAdAyI TIkA
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-La tathA bhASAntara niyame / se se paro pAdAiM phusajja vA, raejja vA, No taM sAtie, jo taM niyame / se se paro pAdAiM telleNa vA, dhaeNa vA, vasAe vA, makkheja vA, bhiliMgeja vA, No taM sAtie, jo taM niyame / se se paro pAdAI loddeNa vA, kakkeNa vA, cunneNa vA, vanneNa vA, ullolejja vA, uvalivejja vA, No taM sAtie, NotaM. niyame / se se paro pAdAiM, sItodagaviyaDeNa vA, usiNodagaviyaDeNa vA, uccholejja vA, padhoejjA bA, jo taM sAtie, No taM-niyame / se se paro pAdAI aNNayareNa vilevaNajAteNa AliMpeja vA, viliMpeja-vA, No taM sAtie No taM niyame se se paro pAdAiM aNNayareNa dhUvajAeNa bhUvejja vA, padhUvejja vA- No taM sAtie, No taM niyame / se se paro pAdAo khANuM vA kaMTayaM vA NIhareja vA, visoheja vA, jo taM sAtie, jo taM niyame / se se paro pAdAo pUrva vA soNiyaM yA NIharaja vA visAhajja vA, No taM sAtie, No taM niyame / (972) se se paro kAyaM Amajjejja.vA pamajjejja vA, No ta sAtie jo taM niyame / se se paro kArya saMvAhejja vA, palimadeja vA, No taM sAtie, jo taM niyame / se se paro kAya telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA makkhana vA, abhaMge ja vA, No taM sAtie, jo taM niyme| se se paro UMvaTe / ke la.pe,2 ThaMDA ke garama pANIthI chAMTe ke dhuve, game te jAtanA vilapanavaDe lIMpe, game te jAtanAdhRpathI dhUpita kare, athavA pagamAthI kholI ke kATA kahADI cAkhU kare athavA paru ke lohI kahADI cokhaM kare tA tene icchayU~ paNa nahi ane niyama, paNa nahi. [972] ez2a rIte muninA zarIra, zarIramA rahelA naNa (cAThA), gaDa gRmaDAM, arga, 5 ghase rubs 2 lepakare shainpaos.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vAzima. [357] kAyaM loddeNa vA kakkeNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA, ullolejja vA, uvvalejja vA, No taM sAtie No taM niyame / seM se paro kArya sIodagaviyaDeNa vA usiNodgaviyaDeNa vA uccholenja vA pahoenja vA No taM sAtie, No taM niyame / se se paro kArya aNNaya raNaM vilevaNajAteNaM AliMpejja vA viliMpejja vA No saM sAtie No taM niyame / se se paro kAyaM aNNayareNaM dhUvaNajAteNa dhUvejja vA, padhUvvejja vA, jo taM sAtie No taM niyame / (973) 1 r 1 se se paro kAryaMsi vaNaM Amajjejja-vA, pamajjejja vA, No taM sAtie No taM niyame / se se paro kAryasi vaNaM saMvAhejja vA palimaddejja vANo taM sAtie No taM niyame / se se paro kAryasi varNa telleNa vA ghaeNa vA vasAe vA maksvejja vA bhilaMgejja vA, No taM sAtie No taM niyame / se se paro kAryasi vaNaM loddeNa vA kakkeNa vA cuNNeNa vA vaNNeNa vA ulleoDejja vA, uvvalejja vA, jo taM sAtie No taM niyame / se se paro kAyaMsi vaNaM sItodgaviyaDeNa vA usiNodgaviyaDeNa vA uccholejja vA, padhovejja bA, jo taM sAtie, No taM niyame / se se paro kAryasi vaNaM aNNayareNaM satthajAteNaM acchideja vA vicchidejja vA No taM sAtie, No taM niyame / se se paro aNNayareNaM satthajAteNaM acchidattA, pUyaM vA soNiyaM vA, NIharejja vA visohejja vA No taM sAtie No taM niyame / (974) se se paro kAryasi gaMDaM vA, aratiyaM vA, pulayaM vA, bhagaMdalaMbA, - Amajena vA pamajJena cA, No taM sAtie, No taM niyame / se se paro kA 1 bALa tathA bhagaMdara pe paNa pratyeka vAvatamAM samajI leveM. (973-074-073 )
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ [158] AcAroMga-mULa lathA mApAntara. yasi gaMDaM vA, aratiyaM vA, pulayaM vA, bhagaMdalaM vA saMvAheja vA palimaddeja vA, No taM sAtie No taM niyame / se se paro kAyaMsi gaMDaM vA jAva bhagaMdalaM vA telleNa vA ghaeNa ghA vasAe vA makkheja vA bhiliMgeja vA, No taM sAtie No taM niyame / se se paro kAyasi gaMDaM vA jAva bhagaMdalaM vA lodeNa vA koNa vA cuNNeNa vA ghaNNaNa vA ulloDejja vA uvvalejja vA, No taM sAtie No taM niyame / se se paro kAyasi gaMDa vA jAva bhaga dalaM bA, sItodagaviyaDeNa vA usiNodagaviyaDeNa vA uccholejja vA padhovejja vA, No taM sAtie No taM niyame / se se paro kAyAMsa gaMDaM vA jAva bhagaMdalaM vA aNNayareNaM satthajAeNaM achidejja vicchidejja vA, se se paro aNNayareNa satthajAeNaM acchiAdittA vA pUyaM vA seNiyaM vA NIharejja vA, No. taM sAtie No taM niyame (975) se se paro kAyAo seyaM vA jallaM vA NAharejja vA visodhejja / vA. No taM sAtie No taM niyame / (976) se se paro acchimalaM vA, kaNNamalaM vA, jahamalaM vA, NIhareja vA visohejja vA No taM sAtie 0 (977) se se paro dIhAiM vAlAI, dIhAI romAiM, dIhAiM bhamuhAI, dIhA iM kakkharomAiM dIhAI vatthiromAiMkappeja vA saMThaveja vA, No taM sAtie * [978] - vaLI koi gRhastha su.nanA zarIrano maLa utAre ke tene sApha kare ke AkSa maLa1 karNamaLa athavA nakhamaLa utAre ke sApha kare to te paNa icchabu ke niyamabuM nahi. (976-977) vaLI koi muninA ghALa, roma, bhavAM, karikhanA roma, sathA guhya pradezanA roma lAMvAM dekhI kApe ke sudhAre to te paNa icchabuM ka niyama nahi. [978] .. 1 AMkhanA cIpaTA vigere Meas
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana vAvIzI vA bisaheja jaja adhyayana vAvIzamuM. se se paro sIsAo likkhaM vA jUyaM vA NIhareva vA visoheja cA, No taM sAtie 0 [979] se se paro aMkasi paliyakasi vA tuyahAvA, pAdAI Amajeja cA pamajeja vA-evaM heTiMmo gamo pAyAdi bhANiyavyo / se se paro aMkasi vA paliyaMkasi vA tuyAvecA hAraM kA, addhahAraM vA, uracchaM vA, geveyaM vA, mauDaM vA, pAlebaM vA, subaNNasuttaM vA) Avidheja vA, pigiMdhajja vA No taM sAtie 0 [9.80] ___ se se paro ArAmasi vA ujAgasi vA jIharittA vA visohittA vA pAyAI Amajeja vA, pamajeja vA No taM sAtie * [981] evaM NetavvA aNNamaNNakiriyAvi / [982] se se paro suddheNaM vatibaleNaM 1 teicchaM 2 AuTTe, sa se paro asu heNaM vatibaleNaM teicchaM AuTTe, se se paro gilANassa sacittAI kaMdANi / 1 vAgbalena-maMtrAdisAmarthyena 2 cikitsA. vaLI koi muninA mAthAmAMdhI lIkha ke jU kADhe ke zodhe to te paNa iccha buM ke niyama nahi. [979] vaLI koi munine khoLAmAM ke palaMga para mubADhI paga vigerenI pUrvokta kriyA kare athavA hAra, ardhahAra, urasthA AbharaNa, grevAbharaNa2, mugaTa, bhalaMba [mALA) ke suvarNa sUtra (sonAno doro) paherAve to te paNa icchabU ke niyamabuM nahi [980) ___ eja rIte koi munine ArAma ke udyAnamA lai jai paga vigarenI pUrvokta kriyA kare to tyA paNa teyaja samaja. [181] Aja rIte anyonya kriyA (muniomAM ekavIjA taraphacI karelI kriyA) vAcana paNa samajI levU. [2.82] koDa gRhastha zuddha ke azuddha vacanavaLa (maMtra) thI, athavA kaMda, muLa, chAla, .. 1 chAtIe laTakatA 2 gaLAgAM paravAnAM AmaraNa.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ [360 AcArAMga-mULa tathA bhASAntara vA mUlANi vA tayANi vA hariyANi vA, khaNeNa vA kadveNa vA kadAveNa vA, teicchaM AuddezA, jo taM sAtie / [983] / ___kaTTa veyaNA, pANabhUtajIvasattA veyaNaM vedeti / (984] eyaM khalu tassa bhikkhussa bhikkhuNIe vA sAmaggiya, naM sabaTehiM sahite samite sadAjae, seya miNaM maNNajAsi tti bemi. [985] (parakiriyAsattikayaM samattaM charTa) 1 kRtvA vedanAH ( pareSAM.) ke lIlotarI kahADI ke kaDhAvI lAvI mAMdA muninI cikitsA kare to te paNa icchayU~ ke niyamavU nahi. [983] kAraNa ke dareka prANa-bhUta-jIva-satva [pUrve] vIjAne upajAvela vedano humaNA pote bhogave che. (ema vicAra) [984] eja kharekhara sAdhu tathA sAdhvInA AcAranI sapUrNatA cha ke temaNe sarva bAvatomA yatvavaMta rahe, ane eja zreya mAnavaM, ema hu~ kahuM hUM. [985]
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - adhyayana trevIzamuM. anyonyakriyAkhyaM trayoviMzatitama madhyayanam, [ekoddezaM] se bhikkhU vA bhikkhuNI vA aNNamagNakiriyaM anbhatthiyaM' saM-- seiyaM 2, no taM sAtie, no taM niyame / (986) se se aNNamaNNo pAe Amajjejja vA pamaneja vANo taM sAtie,No te niyame / [987] sesaM taM ceva. [988] evaM khalu tassa bhikkhurasa bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM / (annunnakiriyAsattikkayaM saimattaM sattama) AdhyAtmikI 2 sAMzleSikI adhyayama trevIzamuM anyonya kriyA uddeza pahelo. - (muniopa aramaparasa yatI kriyAmA kema vartatuM ?) sAdhu athavA sAdhvIe potAmAM karAtI anyAnya karmabaMdhananaka kriyA pare icchAI ke niyama, nahi. [986] ihAM paNa parakriyAmA vargavelA paga vigaranA dareka AlAparu lAgu pADayA .87.1.80 esarva muni tathA AryAnA bhAcAranI saMpUrNatAcha ke nemaNe yadhI cAratomA patnavana pa vana [...]
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULa tathA bhASAntara ' tRtIyA cUlA. bhAvanAkhyaM caturviMzatitama madhyayanam. - M940120 - teNe kAleNa teNaM samaeNaM, samaNe bhagavaM mahAbIre paMcahatthuttare / yAvi hotthAH-hatyuttarAhiM cue-caittA gambhaM vakte; hatthuttarAhiM ganmAo gambhaM sAharie; hatyuttarAhiM jAe; hatyuttarAhiM savvao sabatAe muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie; hatthuttarAhi kasiNe paDipuNNe a vvAghAe nirAdaraNe aNaMte aNucare kevalavaraNANadaMsaNe samuppaNNe / sAiNA bhagavaM parinivvue / [990] 1 hasta uttaro yAsA suttaraphAlgunInAM tA hastottarAH tAzca paMcasu sthAneSu saMvRttA. yasya sa paMcahastottaraH zrIjI cUlikA adhyayana cobIsamuM bhAvanA (mahAvIra caritra tathA paMca mahAvatAnI bhAvanAo.) te kALe te samaye zramaNa bhagavAn mahAvIranA saMbaMdhe pAMcavAra uttarAphAlgu nI nakSatra Avyu; te ema ke uttarAphAlgunImAM garbhayI gItaragAM saMharAyA, uttarAphAlgunIyAM janmyA, uttarAphAlgunImAM sarva (vastu) thI sarvarIte (alamA thai) muMDapaNu dharI gharavAsa choDI agagAra thayA, ane uttarAphAlgunImAMja saMpUrNa pratipUrNa vyAyAnarahina AvaraNarahita anaMta utkRSTha kevaLajJAnadarzana pAmyA, mAtra bhagavAn, nirvANa svAlinakSatramA thay. [10]
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIzamuM. [363] samaNe bhagavaM mahAvIre, imAe osappiNIe sutamasusamAe samAe vItirkatAe, susamAe samAe bItikaMtAe, susamadusamAe samAe vItitAi, dusamasutamAe samAe bahuvItikatAe, paNNattarIe vAsehiM, mAsehiya aNavaya sesehiM, je se gimhANaM cautthe mAse aThThameM pakkhe AsADhasuddhe - tarasaNaM AsADhasuddhassa chaTTIpakkheNaM hatthuttarAhiM NakkhaceNaM jogo gaeNaM, mahAvijaya - siddhattha - pupphutara - pavarapuMDarIya - disAsobatthiya vaddhamANAo mahAvimANAo, vIsaM sAgarotramAI AuyaM pAlaittA AukkhaerNa bhavakkhaeNaM ThitikhaeNaM cue; caItA ihakhala jaMbuddIce dIve, bhArahe vAse, dAhiNaDDUbharahe, dAhiNa-mAhaNakuMDa purasANivesaMsi, usabhadattarasa mAhaNarasa koDAlasagottarasa, devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharAyaNasagottAe sIhambha yabhUeNaM appANeNaM kucchisi gamaM vate / ( 991 ) + samaNe bhagavaM mahAvIre tiNANo gae yAvi hotyA / cassAi ci ANai cue mitti jANai, cayamANe ga jANai; suhame NaM se kAle paNNatte / (992) zramaNa bhagavAn mahAvIra A avasarpiNInA mupapanA, supamA, ane supamaduHpamA, e vraNa ArA vyatIta to ane cothA duHsmayupamAnA paNa mAtra paMcotera va ane sAdhana mAsa bAkI rahetA unALAMnA covA mAse AThamA patre pAda chuTTI 6 nAhine unI nepura mahAvimAna ke jaine mahAvinaya, siddhArtha mAlaka paNa kahe he tyAMcI vIsa tA Anubhava, tathA sthitino kSaya thatAM cavIne hAM jaMdIpa kSetra dakSiNArdhamA kuMDapurAne koDAyagotrI kapa mAmaNInI kUle nAkaka NanA ghare jAgavI devA tI. [991] veLA trAsahita hatA. tI cavI nahi jANanA. vA. evaM jANatAH canyo patra jANatA kaLavaNa [22]
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 364 ] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. taoNaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNukaMpaMteNaM deveNaM " jIya meyaM" ti kaDu, je se vAsANaM tacce mAse paMcame pakkhe Asoyabahule, tassaNaM Asoyabahularasa terasIpakkheNaM hatthuttarAhiM NakkhatteNaM jogovagateNaM, bAsItIhiM rAtidiehiM vItikaMtehiM tesitimassa rAtiMdiyassa pariyAe vahamANe dAhiNa-mAhaNakuMDapurasaNivesAo uttara -- khattiya kuDapura sANivesaMsi, NAyA NaM khaciyANaM siddhatthassa khatiyarasa kAsavagotassa tisalAe khattiyANIe vAsihasagotAe asubhANaM poggalANaM avahAraM karetA subhANaM poggalANaM pakkhevaM karettA kucchisi gabrbha sAharie / je viya tisalAe khattiyANIekucchisi game, taMpiya dAhiNa - mAhaNakuMDapurasaMNivesaMsi usa bhaktarasa mAhaNassa koDAlasagottassa devANaMdAe mAhaNIe jAlaMdharAyaNasagottAe kucchisi gamaM sAharie / [993] samaNe bhagavaM mahAvIre tiSNANo gae yAtri hotthA: - sAharijji - ssAmi tti jANai, sAhariemitti jANai; sAharijjamANe vi jANai samapAuso | [ 994 ] 14 tyAMravAda zramaNa bhagavAna mahAvIrane anukaMpAvAna eTale bhaktivALA devatAe pItAnA jIta eTale hamezanA AcArane anusarI varSARtumA trIjA mAse pAMcamA pakSe Aso vadi 13nA dine uttarA phAlgunI nakSatre vyAsI dina bItyA keDe tyAsImA dine dakSiNa brAhmaNakuMDapura sthAnathI uttaramAM AvelA kSatriyakuMDapurasthAnamAM zAtavaMzI kAzyapagotrIya siddhArtha kSatriyanA ghare vAziSTagolavALI vizalA kSatriyANInI kUkhe azubha pudgalo apaharI zubha pudgalono prakSepa karI garbhamAM dAkha'la karyA (993) A veLA paNa zramaNa bhagavAna mahAvIra RRNajJAnavaMta hovAthI he AyuSman zramaNo, garbhAramA mAruM saMharaNa thaze, thayuM, tathA thAya che, e traNe kALa jANatA. (994) 1
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIsamuM. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM tisalA khattiyANI, aha annayA kayAi NavaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM adRTTamANaM rAiMdiyANaM vItikaMgANaM je se gimhANaM paDhame mAse doce pakkhe cittasuddhe tasna NaM cittasuddhassa terasIpakkheNaM hatthuttarAhiM jogovagateNaM, samaNaM bhagavaM mahAvIraM AroyAro. yaM pasRyA / (995) jaMNaM rAiM tisalA khattiyANI samaNaM bhagavaM mahAvIraM AroyArAyaM pasUyA, taM gaM rAiM bhavaNavai-vANamaMtara-joisiya-vimANavAsi-vehi ya devIhi ya uvayaMtehiya uppayaMtehi ya ege mahaM divve devajjoe devasagiNavAte devakahakahe uppijalagabhUteyAvi hotthA // (996) jaNaM rayaNi tisalA khattiyANI samarNa bhagavaM mahAvIraM AroyAroyaM pasayA, taM NaM rayaNi baDhe devA ya devIo ya egaM mahaM amayavAsaM ca, gaMdhavAsaM ca, cuNNavAsaM ca, pupphavAsaM ca, hiraNNavAsaM ca, rayaNavAsa ca, vAsiMsu / (997) te kALe te samaye trizalA kSatriyANIe navamAsa pUrA payA bAda sADI sAta dina cIte chate unALAnA pelA mAse vIje pakSe caitra sUdi 13 nA dine uttarA. phAlgunI nakSatre zramaNa bhagavAna mahAvIrane kSemakuzale janma Apyo. [195] je rAte trisalA kSatriyANIe bhagavAnane janma Apyo te rAte bhuvanapati, vANavyaMtara, jyotipika, tayA vimAnavAsi devadevIonA utaravA tathA upadravAcI eka madAna dinya devono 'dyota, devono meLAvaDI, devonI kathaMkathA (bAtacIna) tathA prakAza thai rahyo no. [996] vaNI te rAne ghaNA devadevIoe. eka mahotI agRtanI dRSTI, gaMyanI dRSTI cUrNanI raSTI, phUlanI dRSTI, sonArupAnI dRSTI tayA ratnonI TI varSAvI. [557)
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAcArAMga-mULa tathA mApAntara. jaMgaM tyaNi tisalA khattiyANI samarNa bhagavaM mahAvIraM AroyAroya pasUyA, taMNaM rayaNi bhavaNavai-vAgamaMtara-jotisiya vimANavAsiNo devAya devIo ya samaNasta bhagavao mahAvIramsa kotugabhUtikammAiM titthayarAmiseyaM ca karisu / [998] jatoNaMpamiti bhagavaM mahAvIre tisalAe khattiyANIe kucchisi gambhaM Ahue, tatoNaM pabhitiM taM kulaM vipulaNaM hirapaNeNaM suvaNNeNaM dhaNeNaM ghaNNeNaM mANikagaM motieNaM saMkhasilappavAleNaM atIva parivai / tatoNaM samaNasta bhagavao mahAvIrassa ammApiyaro eyama jANivA, NivyattadasA. haMsi cokaMtasi suvibhUtaMsi vipulaM asaNapANakhAisasAimaM uvakkhaDAvaMti; vipulaM asaNapANakhAimasAimaM uvakkhaDAvettA mikSaNAtisayaNasaMbaMdhivaggaM uvaNimaMteti; uvaNimaMtettA bahave samaNamAhaNakivaNavaNamigabhi chaMDagapaMDagAratINa viccha ti viggovota vistANeti latAresaNaMdAyaM pajjAbhAaiMti; vicchaDicA viggovitA virasANicA dAyAresu NaM dAyaM pajjAbhAitA mitaNAisayaNasaMbaMdhivaggaM suMjjAveMti milaNAisayaNasaMbaMdhivagaM bhuMjAveMcA mitaNAisayaNasaMbaMdhivaggeNa imeyArUvaM NAmadheja kareMti; jaoNaM pabhiI ime kumAre tisalAe khaciyANIe kucchisi gambhe Ahae, tatogaM pabhii ane eja rAte cAre jAtanA devadevIoe maLI bhagavAna mahAvIratuM kautukarma, bhUtikarma, tathA tIrthakarAbhiSeka karyo. [198] jyArayI bhagavAna mahAvIra trizalA kSatriyANInI kUkhe AjyA tyAralI te. garnu kuLa ghaNA sonArupA, dhanadhAnya, mANeka, maunI, tathA (uttama jAtanA) zaMkha patthara ane paravAnAdhI bahu bahu vadhavA mAMDayuM tethI bhagavAnanA gAvApe e artha jANIne daza diisa vyatikrAMta yatAM cokhAi ane pavitratA thanAM gharoM asanamAna khAdimatvAdimaspa AhAra taiyAra karAvI, mitra, jJAti, vanna nathA saMbaMdhi vargale. nodarI ghaNA zramaNa prAtmaNa kRpaga bhikhArI AMzlA pAMgaLA ane. dona AdhAra
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ekavIsana imaM kulaM, vipulaNaM hiraNgaNaM, suvaNgeNaM, dhaNNa, dhaNeNaM, mANikSeNaM, morie NaM, saMkhasilappavAleNaM, atIva atIva paribai-taM houNaM kumAre "bahamANe" / (999) taoNaM samaNe bhagavaM mahAvIre paMcadhAtiparibuDe-taMjahA; khIradhAIe, majjaNadhAIe, maMDAvaNadhAIe, khellAvaNadhAIe, aMkavAIe-aMkAo aMkaM sAhArajjamANe rasme praNikohimatale, girikaMdarasamallINe va caMpayapAyave, ahANapuccIe saMvadai / (1000) taogaM samaNe bhagavaM mahAvIre viNNAyapariNaye viNiyacavAlabhAve aNNussayAi, urAlAI mANussagAI,paMcalakhaNAI kAmabhogAI saddapharisarasarUvagaMdhAI pariyAremANe omaM vati viharati / (1001) AdhI temaja potAnI nyAtamAM veMcI karIne pachI (notarelA) mitra jAti svajana saMbaMdhione jamADI karIne temanI svarumA kuLanI thatI vaddhi jagAdIne kumArarnu "varddhamAna" evaM nAma Apyu. {199] have zramaNa bhagavAn mahAvIranA mAMTe pAMca dhAtrI (dAio) rAkhavAmAM A. vI, javI ke dUdha dhavADanAra dhAtrI, snAna karAvanAra pAnI, zaNagAra karAranAra dhAtrI, khalAvanAra dhAtrI, ane khoLAma saMbhALanAra dhAnI. e pAMca dhAvImA parikyoM thakA ane ekanA soLAmAMcI vIjAnA soLAmAM janAthakA ramya ratnataLavALA pakAnamA rahI giriguphAmAM (patnI) bacI rahelA caMpakalanI mAphaka anunAme yathA lAgyA 1000 yAbAda zramaNa bhagavAna mahAvIre viropajJAna ane anubhavAlA hoi thAlyAvasthA TaLatA anutsukapaNe uttama kAlA ganupya maraMdhI manda-parza-sakapa-nAMdha e pAMce prakAranA kAmabhoga bhogaratAM dhakAM kALa vyatima karo. [1001]
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAgaMga-mULa tathA bhASAntara samaNe bhagavaM mahAvIre kAsAvagore; tassaNe ime tiSNi NAmadheujA eva mAhijjatiH-amApiusaMtie " baddhamANe; " sahasamudie " samaNe;" bhImabhayabheravaM urAlaM acelayaM parIsaha sahai vi kaTTa devehiM se NAmaM kayaM " samaNe bhagavaM mahAvIre " / [1002] samaNassa bhagavao mahAvIrassa pitA kAsavagoSeNaM; tassaNaM tiNiNAmadhejjA eva mAhijjati, taMjahA-siddhatyeti vA, sejaseti vA, jasase ti vA / [1003] samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa ammA vAsiddhasagotA; tIseNaM tiNi NAmadhejjA eva mAhijjati, taMjahA-tisalA ti vA, videhadiNNA tivA, piyakAriNI ti vA / / 1064] samaNasa NaM bhagavao mahAvIrassa piciyae supAse kaasvgotrnn| samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa jeTe bhAyA NadivaNe kaasvgorege| samaNassa NaM bhagavaA mahAvIrassa jeTTA bhaiNI sudaMsaNI kaasvgonn| bhagavAn kAzyapagotrIya hatA. temanA A traNa nAma bolAya che mAvApe varddhamAna ebuM nAma pADayu; sahajaguNothI zramaNa nAma paDalaM, ane bhayaMkara mahAn acela parIpada sahana karatAM devAe "zramaNa bhagavAn mahAvIra" evaM nAma kayu. (1002) ___ bhagavAnnA pitA kAzyapa gotrIya; temanA naNa nAma cha:-siddhArtha, zreyAMrA, yazasvI. (1003) - bhagavAnnI mAtA vAziSTha goganI temanA gaNa nAma :-zilA, videhadinnA, priyakAriNI. (1004) bhagavAnnA kAkA mRpArtha, moTA bhAi nadivardhana, moTI vehena sudarzanA, e. ghadhA kAzyapagotrIya hatA. bhagavAnanI bhAryA yazodA kA~Dinya gotranI isI. bhagaH,
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ , adhyayana covIzamuM. [369 samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa bhajjA jasoyA goSeNa koDiNNA / samaNassa NaM bhagavaoM mahAvIrassa dhUyA kAsavagotteNe; tIse NaM do NAmadhe jjA eva mAhijjati, taMjahA-aNojjA ti vA, piyadasaNA ti vA samaNasa NaM bhagavao mahAvIrassaM NattuI kosiyagotteNaM; tIse Na do NA madhejjA eva mAhijjati, taMjahA-sesavaI ti vA, jasavatI ti vA __ saMmaNasleNa bhagavao mahAvIrassaM ammApiyaro pAsAvaccijjA saMma govAsagA bAvi hotthA; teNaM. bahUiM vAsAI samaNovAsagapariyAnaM pAlayittA chaNhaM jIvanikAyANaM saMrakkhaNanimittaM AloittA niMdittA garahitta paDikkamittA ahArihaM uttaraguNapAyacchittaM paDivajjittA kusasaMthAraM duruhita bhattaM paJcaskhAiMti; bhattaM paJcakkhAittA apacchimAe sAraNatiyAe sarIrasaM lehaNAe susiyasarIrA kAlamAse kAlaM kiccA taM sarIraM vippajahitA a. - - cAnnI putrI kAzyapagotrInI tenA ve nAma cha: anavadyA, priyadarzanA. bhagavAnna dAhinI kauzika goganI tenA ve nAmaH-zepavatI, yazomatI. [1005] bhagavAnnA mAvApa pArzva saMtAniya zramaNonA upAsaka hatA. teo dhaNA varSa zramaNopAsakapaNuM pALI chakAyanA jIvanI rakSArSe [pApanI] AlocanA 2 karI niMdI gahIM paDikamI yathAyogya prAyazcita lai darbhasaMstAraka upara vezI bhakta pratyAkhyAna3 karI chelI maraNaparyaMtanI zarIra-saMlekhanA baDe zarIra zoSI kALasamaye kALa karI te zarIra choDI acyuta kalpamA devapaNe utpanna thayAM. tyAMcI AyukSaya thatAM ? pArzvanAthanI paraMparAnA 2 yAdagirI 3 AjJarano tyAga rupa aNasaNa 4 'zarIra-zopaNA. 5 vAramA devalokamAM. (Avazyaka niyuktimAM cothA devalokamA gayA ema kayu che.) - Manoramen
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ [370] AcArAMga-mULa tathA bhASAntara. ccue kappe devattAe uvavaNNA; taoNaM AukkhaeNaM ThiikkhaeNa cue, cavittA mahAvidehe vAse carimeNaM UsAseNaM sijjhirasaMti, bujhissaMti, maccissaMti, pariNivvAisaMti, savvadakkhANaM aMtaM karissati / [1006] teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre NAye NAyaputte ___NAyakulaNivatte videhe / videhadiNNe 2 videhajacce videhasumAle 4, tI saM vAsAiM videhatti 5 kaTTa agAramajhe vasittA ammApiuhi kAlagahiM devaloga maNupattehiM samattapaiNNe, ciccA hiraNaM, ciccA suvaNaM, ciccA ba laM, ciccA vAhaNaM, ciccA dhaNadhaNNakaNayarayaNasaMtasArasAvadejaM , vicchaDDe ttA, vigovittA, vissANittA, dAyAresuNaM dAyaM pajjAbhAtitA, saMvaccharaM dANaM dalaittA, je se hemaMtANaM paDhame mAse paDhame pakkhe maggasirabahale, tassaNaM maggasirabahulassa dasamIpakkheNa hatyuttarAhiM NakkhatteNaM jogovateNaM abhiNikkhamaNAbhippAe yAvi hotthA / [1007] 1 viziSTadehaH 2 videhadinnA trizalyA tasyA apatyaM 3 videhajAyAH jAtA arjA zarIraM yasya saH yahA videhaH kaMdarpaH yAtyo yasya saH 4 videhe gRhavAse sukumAla: 5 videhe gRhavAse 6 svApateyaM dvyaM. cavIne mahAvideha kSetramA chelle usAse siddhabuddha mukta thai nirvANa pAmI sarva duHkhanuM aMta karaze. [1006] te kAle te samaye jagatlyAta, jJAta (siddhArtha) putra, jJAnavaMzotpanna, viziTadehadhArI, videhA (trigalA) putra ,kaMdarpajetA, gRhavAsathI udAsa evA zramaNa bhagavAn mahAvIre trIza varSa gharavAsamAM vasI, mAvApa kAlagata thai devaloka pahocatAM potAnI pratijJA samApta thai jANI, sonuM ru', senA vAhana, dhana dhAnya, kanakaratna, tathA dareka kImatI dravya choDI [dAnArthe] pAdhalaM karI, dAna dai, sIALAnA pelA , pale mAgasara vadi 10 nA dine uttarA phAlgunI nakSadanA yoge dInA ladAno abhiprAya kAryo. [1007]
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana cauvIsamuM... [371, saMvacchareNa hohiMti, abhiNikkhamaNaM tu jiNavAradANaM; to atthi saMpadANaM, pavyattI puvvsuuraao| 1 (1008) egA hiraNyakoDI, aheva aNUNayA sayasahassA; surodayamAdIya, dijai jA paayraasotti| 2 (1005) tiSNeva ya koDiMsayA, ahAsItiMca hoti kauDIo, asiyaM ca sayasahassA, eyaM saMvacchare diNNaM / 3 (1010) vesamaNakuMDaladharA, devA logaMtiyA mahiDIyA bohiMti ya titthayaraM, paNNarassasu kammabhUmIsu. / 4 (1011) baMjhami ya kappaMmi ya, boduvvA kaNharAiNo majjhe logaMtiyA vimANA, aDasuvatthA asNkhejjaa| 5 (1012) ete devaNikAyA, bhagavaM bohiMti jiNavaraM vIreM sabajagajIvahiyaM, arahaM titthaM pavvattehi / 6 (1013) gayA ? (1008) 2 (1009) [ doharA.] vapIte lenAra che, dIkSA jinavararAya tethI sUraja UgatAM, dAna pravRti karAya, pratidina sUryodaya thakI, pahora eka jyAM thAya eka noDane ATha lAkha, sonA mhora apAya, varpa ekamAM traNazo, ane aThayAgI kroDa eMsI lAkha yahoranI, saMkhyA pUrI joDa. kuMDaLadhArI vaizramaNa, baLI lokAMtika deva. karmabhUmi paMdara vipe, pratiyodhe jinadeva.. brAhma kalpa muralokamAM, kRSNarAjInA mAMhi asaMkhyAta lokAMniko-taNA vimAna kahAya. e. devo jina vIrane, samajAye e vAta sarva javihita tIrtha tuM, pradaryAca sAhAn. 4 (1011) 5 (1012)
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga - sULa tathA bhASAntara taoNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa abhiNikkhamaNAbhippAyaM jANettA bhavaNavai-bANamaMtara - joisiya- vimANavAsiNo devAya devIo ya ehiM saehiM rUhiM, saehiM saehiM NevatyehiM, saehiM saehiM ciMdhehi, savvidIe, savvajattIe, savvabalasamudaeNaM, sayAI sayAI jANavimANAI duruhaMtiH sayAI sayAI jANatrimANAI duruhicA ahAbAdarAI poggalAI parisADeMti, ahAbAdarAI poggalAI parisADicA ahAsuhumAIM poggalAI pariyAIti, ahAsuhumAI pogalAI pariyAittA uGkaM uppayaMti, uDDa uppaittA tAe ukkiTThAe sigghAe cavalAe turiyAe divyAe devagaie ahaNaM uvayamANA uvayamANA tirieNaM asaMkhejjAhUM dIvasamuddAI vItikamamANA cItikkamamANA, jeNevaM jaMbUdIve teNeva uvAgacchati, uvAgacchicA jeNeva uttarakhatiyakuMDa purasaMNivese tetheva uvAgacchitA jegeva uttarakhatiyakuMDapurasaMNivaisassa uttarapuratthime disibhAe teNeva jhAci vegeNa uvadiyA / [ 1016 ] [372] taoNaM sake devide devarAyA saNiyaM saNiyaM jANavimANaM Thaveti, saNayasaNi vimANaM ThavezA saniyaM jANamiNAo paccotarati, sANeyaM saNIyaM te pachI bhagavAnno niSkramaNAbhiprAya jANIne cAre nikAyanA devo pota potAnA rUpa, vega, tathA cinho dhAraNa karI saghaLI Rddhi, zruti, tathA vaLa sAthe potapotAnA vimAnopara caDI vAdara pulo palaTAvI sUkSma buddhalomAM parINamAvI UMce UpaDI atyaMta zIghratA ane capaLatAvALI divya devagatithI nIce utaratA tiryaka lokamAM asaMkhyAtA dvIpasamudra ullaMghIne jyAM jaMbUdvIpa che tyAM AvA kSatriyakuMDa nagaranA izAna koNamAM UtAvaLA AvI pahoMcyA. [1014 ] tyAvAda zakra nAme devanA iMde dhIme dhIme vimAnane tyAM thApI, dhIme dhIme mAMgI karI, ekAMte jar3a mohoTo vikriya samudyAta karI eka mahAn maNi
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIza. [37] saniyaM jANavimANAo paJcotaritA egaMta mavakameti, egaMta matrakabhettA mahayA veuccieNaM samugdhAeNa samohaNati, mahayA veuccieNaM samunvANaM samohaNittA, evaM sahaM NANAmaNi kaNagarayaNa matticittaM subhaM cAkaM tarUvaM devacchaMdayaM viuvvati; tassaNaM devacchedayasta bahumajjha desamAe egaM mahaM sApAyapIThaM sIhAsaNaM NANAmaNikaNayasthaNabhatticittaM subhaM cArukaM tarUvaM vindha, vivvittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre tethena uvAgacchatiH teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuttA AyAhiNaM payAhiNaM karei; samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuto AyAhiNaM payAhiNaM karettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdati NasaMsati; vaMdittA NamaMsicA samaNaM bhagavaM mahAvIraM gahAya jeNeva devacchaMda, tegeva uvAgacchati; uvAgaMcchitA saNiyaM sA yaM purasthAbhimuhe sIhAsaNe nisIyAvei; saniyaM saNiyaM puratyAbhimuhaM NisImAnetA sayapAgasahassapAhiM tehiM abhaMgeti; asaMgecA gaMdhaka sAi suvarNa tathA ratnajaDIta, zubha, mamohara rUpavAnuM devacchedakaviku (banAvyaM) te devacchedakanI vaccAvacca madhyabhAge eka teyuMja ramaNIya pAdapIThikAsahita eka mahAn siMhAsana viku, pachI jyAM bhagavAna hatA tyAM AvIne bhagavAnane traNavAra dakSiNA karI vAMdI namI bhagavAnne lar3a jyAM devacchaMda hatuM tyAM AvI dhIme dhI pUrvadizA sAme bhagavAnne siMhAsanamAM besADayA. pachI zatapAkara ane sahastrapAka telovaDe mardana karI gaMdhakApAyika bavaDe luMchIne pavitra pANIthI nayagavI lakSamUlyavAnuM thaMDa raktagozIrSacaMdana vasI taiyAra karI tehA bar3e lepana kareM. tyAsa vAda nizvAsanA lagArekavAyuthI calAyamAna banAeM, vakhaNAyalA nagara ke pATaNama vanelAM, canurajaneomAMkhaNAelAM, ghoDAnI phINa jevAMmanahara, catura kArIgaroe sonAthI khacalA haMsa samAna svaccha ve vo paherAvyAM pachI hAra, ardhahAra, urasya, ekA 1 kamAnadAra ghumaTavAeM divya AsanasthAna Divine parillion. 2-3-zo tathA hajAra ApadhIonA pAkadhI ela, 4 suvAsita bhane pAraMganA.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ [374] AcAgaMga- mULa tathA bhASAntara ihiM ulleoleti; ullolitA suddhodaeNaM majjAvei, majAvitA jarasa ya mullaM saya sahasse hiM ti paDolamitara pasAhieNaMNa sItaeNaM gosI saratacaMdaNeNaM aliMpati, aNurlipitA isi nissAsavAtabojjhaM varaNagarapaTTaNuggataM kusala - NarapasaMsitaM assalAlA pelavaM cheyAyariyakaNagakhaciyaMtakammaM haMsalakkhaNaM paTTajuyalaM niyaMsAvei; NiyaMsAvecA hAraM anuhAraM uratthaM egAvali pAlaMbasutapaTTa -mauDa - rayaNamAlAi AvidhAtreti; AvidhAvecA gaMThima-vedimapUrima- saMdhAtimeNaM malleNaM kapparukkhamiva samAlaMketi; samAlaMkecA docepi mahayAM vetriyasamugdhAeNaM samohaNai, samohaNicA egaM mahaM caMdappabhaM siviyaM sahassavAhiNiM viuvvai : - taMjahA, IhAmiya - usabha - turaga-ra-makara - vihaga-bANara - kuMjara - ruru - sarabha camara - saddUla - saha - caNalaya - vi cicavijjAhararAma huNajugala - jaitajoga - jutaM accIsahassamAliNIyaM suNirU vitamisimisita rUvagasahassakaliyaM isibhisamANaM cakkhUlloyaNalessaM mutA * cALe, prAlaMba, sUtrapaTTa mukuTa, tathA ratnamALAdi AbharaNo paherAvyAM pachI jUr3hI jUdI jAtanI phUlanI mA oyI puSpatarunA mAphaka saNAryA. pachI iMdre pAchAM bIjIvAra vaiki-samudghAta karI hajAra jaNa upADI zake evI eka mahAn caMdraprabhA nAme zivikAra vikuvI. e zivikAnuM varNana A pramANe che:- zivikA ihAmRga, 4 vaLada, ghoDA, nara, magara, pakSI, vAnara, hAthI, ruru, 5 sarabha, camarIgAya, vAgha, saha, vananI latAo, tathA aneka vidyAdharayugmanA yaMtrayoge karI yukta hatI tathA hajAro tejarAzioyI bharapura hatI, ramaNIya ane jhagajhagAyamAna hajAro cimAgaNAthI bharapura ane devamAna ane AMkhayI sAye joDa na zakAya tevI hatI, aneka motIthI virAjita suvarNamaya matara baLI hatI, tathA jhulatI motIonI mALA, hAra, arddhahAra, vigere bhUpaNothI zobhatI hatI, atizaya dekhavA lAyaka hatI, padma 1 laMvAyamAna mALA 2 kaMdo 3 pAlakhI 4 zahAmRga 5 aSTApada.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIsamuM. [7] haDaM mutajAlaMtarodhiyatavaNIyapayaralaMbUNaM palaMbaMtamutadAmaM hAranuhArabhUsaNasamo NayaM ahiyapecchaNijjaM paumakyabhaticitaM NANAlayabhativiraiyaM sumaM cArukaMtaruvaM NANAmaNipaMcavaNNa ghaMTApaDAyaparimaMDiyaggasiharaM pAsAdIyaM darisaNIyaM suruvaM / (1015) sIyA uvaNIyA jiNa, varassa jaramaraNavippamukkassa uvasaMtamalladAmA, jalathalayaM divvakusumehi siviyAi majjhayAre, divvaM vararayaNarUvacevatiya sIhAsaNaM maharihaM, sapAdapIDhaM jiNavarassa / AlaiyamAlamauDe, bhAsuraboMdI varAbharaNadhArI khomayavasthaNiyattho, jassaya mollaM syshssN| 3 ___ latA, azokalato, vigaire aneka latAothI citrita hatI, zubha tathA manoharaAkA vALI hanI, aneka prakAranI paMcavarNI maNiovALI ghaMTA tathA patAkAvaDe zobhitA agrabhAgavALI hatI, tathA manohara, dekhavAlAyaka ane suMdaraAkAravALI hati. [1015] [arthA chaMda] jaramaraNamukta jinavara-mATe zivikA tihAM bhaLI AvI; jaLthaLaja divya puppanI, mALAo jhUlatI TAvI. zivikAnA bacagALe, thApyu cha ranarapa jhaLahantuM; siMhAsana bahu kImatI, padapIThasahita ginavaratuM. mALA mukuTa vigere. uttama bhUpaNa dharI pravAni thai ; lAnya mUlyanA uttama bhaumika vo paharI karI. ? masalIna-malamalanAM vakho.
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ [373] AdhArAMga-mULa tathA bhAntara chaTTeNau bhateNaM, ajyavasANeNa sohaNaNa jiNo lepArha visujhato, AruhaI utamaM sIyaM / sIhAsaMNe NiviTTo, sakkIsANAyeM dohi pAzehi bIyAMta cAmarAhiM maNirayaNavititadaMDAhiM / purvi ukkhitA mANussehiM sA haTuromapulaehi pacchA havAMta devA, suraasurA garulaNAgiMdA / purao surAvahaMtI, asurA puNaM dAhiNami pAsami ako bahaMti garulA, NAgA puNa utare paase| vaNasaMDaM yahusumiya, paumasaro vA jahA sarayakAle sohai kusumabhareNaM, iya gamaNatalaM suragaNehiM / siddhatthavaNaM va jahA, kaNiyAravaNaM va caMpayavaNaM vA sohai kusumabharaNaM, iya gagaNatalaM surgnnehi| 7 8 9 ve upavAsa karrAma, pavitra pariNAma sAtha minadeva, zubha lezyAe caDatA, zivikA upara caDe deva. siMhAsana para yeze, ve paDakhe zakrane izAna rahi maNiratnamDayALA cAmara DhoLe svahAtha nahIM. pelA te zivikAce, upADe mANaso saharpa dhai, te pachI sura asura garuDa, nAga upADe susajja rahI. pUrva dizAe devo, dakSiNamA asura ucake zivikA pazcima vAjU garuDo, nAga rahe utare dharatA. gagana virAje devathI, zothe phUleDhuM jama banakhaMDa athavA zarada RtumAM, padAkAra padma vikasaMta. gagana dhIgaje devadhI, gobhe sarasavatuM jema vanakhaMDa kaNiyara ke caMpakarnu, bana zobhe puppa vikasana,
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIzarmu. _ [377] varapaDaha-meri-jhallari-saMkha-sayasahassiehi turehiM gagaNatale dharaNitale, turiyaNiNAo prmrmmo| 10 tatavitayaM ghaNasusiraM AujaM cauvihaM bahuvihIyaM vAyaMti tattha devA bahahiM ANagasaehiM 11 [1016] teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM, je se hemaMtANaM paDhame mAse paDhane pakkhe maggasirabahule, tassaNaM maggasirabahulassa dasamIpakkheNaM suvvaeNaM divaseNaM vijaeNaM muhutteNaM hatthuttarANakkhatteNaM jogovagateNaM pAINagAmiNIe chAyAe viyacAe porisIe chaTeNaM bhatteNaM apANaeNaM egasADaga mAyAe caMdappahAe siviyAe sahassavAhiNIe sadevamaNuyAsurAparisAe samannijjamANe samannijjamANe uttarakhattiyakuMDa purasaNivesassa majhamajheNaM NigacchitA jeNeva NAyasaMDe ujjhANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA IsirayANappamANaM acchoppaNaM bhUmibhAgeNaM saNiyaM saNiyaM caMdappamaM siviyaM paDaha bherIne jhAlara zekhATika lAkha vAjiyAM vAjAM gaganataLa dharaNitaLamAM, avAja pasaryA ati jhAjhA. tata vitata dhana zupira e, cAre jAtitaNA bahu vAjA nATaka sAthe devo, vajADavA valagiyA jhAjhA 11 [1016] te kAle te samaye zIyALAnA prathamamAse prathamapakSe mAgasara badi 10nA suna vratanAmanA dine vijayamuhurte uttarAphAlgunI nakSatrano yoga AvatAM pUrvamA chAyA vaLatAM challAM pahoramAM pANI vagaranA ve apavAse eka potanuM vastra dhArI sahasravAsInI caMdraprabhA nAmanI zivikA upara caDI deva manuSya tathA anuronI parpadAo sAthai cAlatA cAlatA bhatriyakuMDapura saMnivezanA madhyamAM thaine jyAM jJAtavaMDa nAme udyAna hatuM tyAM bhagavAna AlyA, AvIna dhIme dhIme bhUmithI eka hAya daMcI zivi
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ [378] AcArAMga-mULa tathA bhApAntara. sahassabAhiNi Thavei; ThavetA saNiyaM caMdappabhAo sibiyAo sahastavAhiNIo paccoyarai; paccoyarittA saNiyaM saNiyaM purasthAbhimuhe sahiAsaNe NisIyei; AmaraNAlaMkAraM umuyai, taoNaM vesamaNe deve jaMtuvAyapaDie samaNassa bhagavao sahAvIrasta haMsalakkhaNeNaM paDeNaM AbharaNAlaMkAraM paDicchA taoNaM samaNe bhagavaM mahAbIre dAhiNeNaM dAhiNaM, vAmaNe vAma paMcamuSTriya loyaM kareiH taoNaM sakke devide devarAyA sasaNassa bhagavao mahAvIrassa jaMtuvAyapaDiye bayarAmayeNaM thAleNaM kesAiM paDicchai paDicchittA' "aNujANesi bhaMte ti kaTTa khIroyasAyaraM sAharai taoNaM samaNe bhagavaM mahAvIre dAhiNeNaM dAhiNaM, vAmeNa vAma paMcamuTTiyaM loyaM karettA siddhANa NamokAraM karei; karettA "savvaM me akaraNijjaM pAvakamma" ti kaTTa sAmAiyaM caritaM paDivajjai, sAmAiyaM carittaM paDivajjetA devaparisaM ca maNuyaparisaM ca AlekhAcittabhUya miva havei / [1017] divyo maNalaghoso, tariyaNiNAo ya samavayaNeNa khippAmeva Niluko jAhe paDivajjai cari kA sthApI dhIme dhIme temAMthI utA. utarIne dhIme dhIye pUrvAbhimukha siMhAsana para vezI AbharaNa-alaMkAra utAravA lAgyA. tyAre vaizravaNa deve goDhohAsane rahI laphedavaskhamAM bhagavAnanA te AbharaNAlaMkAra grahaNa karyA. pachI bhagavAne jamaNA hAthI janaNA ane DAvA hAyavI DAvA no paMcapuSThiyI loca karyA tyAne zaku deveMdre godAhAsane rahI bhagavAnanA te kALa rAnA thAlanAM grahaNa karIne bhagavAnane ja. NAne dhIrasamudrayAM pahoMcAiyA. eramANe bhagavAne loca karyA pachI siddhAne namaskAra karI "mAre kaMi paNa pApa nahi karavU" ema TharAva karI sAmAyikacAritra svIkAryu e veLA devo tathA manuSyonI parpanA citrAmaNanI mAphaka (gaThavaDa rahi tapaNe stabdha) banI rahI [1017] jinavara cAritra letAM, iMdra vacanadhI tatakSaNe sapaLA . deva manuSya avAjo, temaja vAjitra baMdha rahyA.
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ [379] adhyayana covIzak. paDibajjittu caritaM, ahoNisiM sabapANamUtahitaM sAhaTa lomapulayA payayA devA nisAmote. 21018] taoNaM samaNassa bhagavao mahAvarista sAmAiyaM khAovasAmiya carittaM paDivannarasa maNapajjavaNANe NAmaM NANe samutpanne; aDDAijjehiM dIhi, dohiMya samuddehi saNIrNa paceMdiyANaM pajjattANaM viyattamaNasANaM maNogayAiM bhAvAI jANei ; [1019] taoNaM samaNe bhagavaM mahAvIre pavvaite samANe mittaNAisayaNasaMbaMdhivaggaM paDivisajjeti, paDivisajittA taoNaM isa eyAkhvaM abhiggaheM AbhAgaNhai "bArasavAsAiM vosaTTakAra cattadehe je kei ubasaggA samuppa-- jjati, taMjahA;-divvA vA, mANussA vA, tericchiyA vA, te savve uvasagge samutpanne samANe samma sahissAni khamissAmi ahiyAsaissAmi / " [1020 jinavara cAritra letA, hamezA prANa bhUta hita kartAH / harpita pulakita thaine, sAvadha thai devatA muNatA. 2 1018] e rIte bhagavAne lAyopAmika sAmAyikacAritra lIpApachI temane manaparyavajJAna utpanna thay; tethI aDhI dvIpa tathA ve samudnA paryApta ane vyakatamanavALA saMjJi paMcedriyonA manogata bhAva jANatA lAgyA. [1019] pachI pranita thaelA bhagavAne mitra, zAti, sagA, tathA saMbaMdhione visarjita karI evo abhiha lIdho ke "cAra varpa lagI hu~ kAyAnI sAra saMbhALa nAhi karatAMja kaMha deva maTapya ke tiryottarapaca upasargo thaze, te padhA eTI rIte sahIza, khagIga ane ahiyAna [1020] 1 khapAza (sutler) -ra. . . ...
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ [380] AcArAMga-mULa tayA bhASAntara taoNaM samaNe bhagavaM mahAvIre imeyArUbaM abhiggahaM abhigihitA vosaTTakAe cattadehe divase muhattasese kummAragAma samaNupatte / [1021] .. taoNaM samaNe bhagavaM mahAvIre vosaTTacanadehe aNuttareNaM AlaerNa, aNuttareNaM vihAreNaM, evaM saMjameNa, paggaheNaM, saMvareNaM, tavaNaM, babhaceravAsaNaM khaMtIe, mottIe, tuTrIe, samitIe, guttIe, ThANeNaM, kammaNaM, sucariyaphalaNevyANamuttimaggaNaM appANaM bhAvemANe viharai / [1022] ____evaM vA viharamANasta je kei uvasaggA samupajisa-divyA vA, mANusA vA, tericchiyA vA, te savve uvasagge samuppaNNe samANe, aNAile, avvahite, adIgamANase tiviha magavyaNakAyagutte samma sahai khamai titikkhai ahiyAsei / (1023) taoNaM samaNasta bhagavao mahAvIrassa eteNaM vihAreNa niharamANassa vArasa vAsA vitikatA; terasamassa vAsarata pariyAe baTTamANassa, je se Avo abhigraha lai zarIranI mamatAthI rahita thayA thakA eka mahattaM jeTalo divasa hotAM kummAra gAme AvI pahocyAM. [1021] __ pachI bhagavAna utkRSTa Alaya, utkRSTa vihAra, temaja tevAja saMyaya, niyama, saMvara, tapa. brahmacarya, zAMti, tyAga, saMtopa, samiti, gupti, sthAna, karma, tathA ruDA phaLavALA nirvANa mArgavaDe potAne bhAvatA yakA vicaravA lAgyA. [1022] ema vicaratAM je kAi deva manuSya tathA tiyacotaraphathI upasarga thayA te sarve bhagavAne svaccha bhAvamA rahI agapIDAtA adInamana dharI manavacanakAyAe gupta rahI samyak rIte sadyA khamyA tathA ahiyAzyA. [1023] __ AvI rIta vicaratAM bhagavAnane vAra varSa vyatikramyA. have teramA varpanI aMdara unALAnA vIjA mAse vAje pakSe vaizAkha mudi 10 nA sucata nAmanA vijayamuharne uttarAphAlgunIna rege pUrvadizAe chAyA vaLatA challe pahore jaMbhikagAma
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana caubIsamuM. [381] gimhANa docce mAse cautthe pakkhe vaisAhasuddhe-tastaNaM vaisAhasuddhassa dasamIpakveNaM, suvvaeNaM divasaNaM, vijaeNaM muhatteNaM, hatthuttarAhiM NakkhateNaM jAgovagataNa, pAINagAmiNIe chAyAe, viyattAe porisIe, jamiyagAmassa garassa bahiyA, NadIe ujjuvAliyAe uttare kUle, sAmAgasta gAhAvaissa kaThThakaraNaMsi, veyavattassa ceiyassa uttarapurasthime disIbhAe, sAlarukkhassa adUrasAmaMte, ukkuDuyassa godohiyAe AyAvaNAe AyAvemANassa chaTTeNaM bhattegaM apANaeNaM uDDUMjANu-ahosi rasa jjhANakoTrovagayassa sukajhANaMtariyAe vaTTamANassa nibANe kasiNe paDipuNe avvAhae NirAvaraNe aNaMne aNuttare kebalavaraNANadaMsaNe sammapaNe / (1024) se bhayavaM arahA jiNe jAe kevalI savaNNU savabhAvadArasI sadevamaNuyAsurasa loyassa pajjAe jANai, taMjahA;-Agati, gati, Thiti, cavaNaM, uvavAtha, bhuttaM, pAyaM, kaDaM, paDiseviyaM, AvIkamma, rahokamma, laviya, kahiyaM, maNomANAsiyaM, satyaloe sabajIvANaM, sababhAvAiM nagaranI bAhera juvAlikA nardAnA uttara kinAre zyAmAka gAyApatinA karpaNa sthaLamAM vyArata nAmanA caityanA izAnakoNamAM zALakSanI pAse arthA ubhA rahI godohikA Asane AtApanA karatAM yakAM tathA pANIvagaranA ye upavAse jaMghAo uMcI gakhI mAthu nIce ghAlI dhyAnakoSTamA rahetAM dhakA zukladhyAnamAM varttatAM chevatuM saMpUrNa pratipUrNa avyAhata nirAvaraNa anaMta utkRSTa kevaLajJAna tathA kevaLadarzana upajyu. [1024] have bhagavAna ahan nina, kevalI, sarvajJa, sarvabhAvadarzI, thai deva manuSya, tathA apura pradhAna (AkhA) lokanA paryAya jANavA lAgyA eTale tenI Aga ti-ni, sthiti cyavana, upapAta, khAdyupII, karalaM kArave, pragaTakAma, chAnAMkAma, bola, kahena, ema ArakhA lokamAM sarva jIvAnA sarvabhAva jANatA dekhatA
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAgaMga-sULa tathA bhASAntara jANamANe pAsamANe evaMvAe viharai / (1025) jaNNaM divasaM samaNasta bhagavao mahAvIrassa vyANe kasiNe jAva samuppaNNe, taNNaM divasaM savaNavai-vANamaMtara-joisiya-vimANavAsi -dehi ya devIhi ya uvyayaMtahi ya jAva uppijalagabhUeyAvi hotthA / (1026) taoNaM samaNe bhagavaM mahAvIre upANaNANadasaNadhare appANaM ca logaM ca Abhisamakkha puccaM devANaM dhamma mAikkhati; taoM pacchA magussANaM (1027) taoNaM samaNe bhagavaM mahAvIre uppaNmaNANadaMsaNadhare goyamAINaM samaNANaM giggaMthANaM paca mahavvayAI sabhAvaNAI chanjIvanikAyAiM Aiskhai, bhAsai, parUbei; taMjahAH- puDhavikAe jAva tasakAe / (1028) paDhamaM bhaMte mahabvayaM, paccakkhAmi savvaM pANAivAyaM; se suhumaM vA bAyara vA, tasaM vA, thAvaraM vA, va sayaM pANAivAyaM karajA [3] thakA vicaravA lAgyA.. [1025] je dIne bhagavAnale kevalajJAna darzana upanA te dine bhavanapatyAdi cAre jAtanA devadevIo AvatAM jatAM AkAza devamaya tathA dhochaM thai rA. [1026] . e rIte upajelAM jJAnadarzanane dharanAra bhagavAne pAlAne tathA lokane saMpUrNapaNe joine pahelA dedone dharma kahI saMbhaLAvyo ane pachI manuSyone. [1027] __ pachI upajelA jJAnadarzananA dharanAra zramaNa bhagavAna mahAnAre gautamAdika zramaNa nigraMthone bhAvanA sahita pAMca mahAvata tathA pRthivIkAya vigare cha jIvanIkAya kahI jaNAvyA. (1028) (pAMca pAMca bhAvanA sahita pAMca maha vrata) pahelu mahAvataH-he.bhagavAn huM sarva prANAtipAta tyAga karaM -ta e rIte.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. [383] jAvajjIvAe tivihaMtiviheNaM maNasA vayasA kAyasA / tarasa bhaMte paDikkasAmi, niMdAmi, garihAmi, appArNa vosirAmi / ( 1029) tassimAo paMca bhAvANAo bhavaMti : - (1030) tatvimA paDhasA bhAvaNAH - iriyAsamie se NiggaMthe, No aNairiyAsamie tti; kevalI bUTA - aNairiyA samite NiggaMthe pANAI [4] abhihajja vA, vattejja vA pariyAvajja vA, lesejja vA, uddavejja vA / iriyAsamie se viggaMthe, No iriyAasamie tti paDhamA bhAvaNA / (1031) ahAvarA doccA bhAvaNA:- maNaM parijANAi se NiggaMthe; jaya maNe pAvae sAvajje sakirie aNhayakare cheyakare bheyakare adhikaraNie pAusie paritAvite pANAtivAdite bhRtovaghAtie, tahappagAraM maNaM No padhArejjA / ke sukSma ke bAdara, sake sthAvara jIvano yAvajjIvaparyaMta manavacanakAyAe karI trivi pAte ghAta na karIza, bIjA pAse na karAvIza ane karatAne ruDuM na mAnIza tathA te jIvadhAtane padamuM huM, niduddhaM, garahuM huM ane tevA svabhAvane vosarAvucha. (1029) tenI A pAMca bhAvanAo che: - (2030) tyAM pelI bhAvanA e ke sunie irzanamiti sahita thA varttavaM paNa ti thaDa na varttaM. kAraNa ke kevaLa jJAnI kahe che ke irSyAsamiti rahita hoya te muni prANAdiko ghAta vigere karato rahe che. mATe nivedayamiti vartta e pelI bhAvanA. [1031] bIjI bhAvanA e ke nirNaya sunie mana oLakha paTole ke je mana pApa bhareM, sadopa, (bhuMDI) kiyA sarita, karma vaidhakAri cheda karanAra bheda karanAra, kalahakAraka, maheSa bhare, parivasa tathA jIva-bhUtanuM upacAtaka hoya vA manane
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ [84] adhyayana covIsamuM. maNaM parijANAti se NigaMthe; jeya maNe apAvate ti doccA bhaavnnaa| (1032) ahAvarA tacA bhAvaNA:-vatiM parijANAti se NiggaMthe; jAya vatI pAviyA sAvajjA sakiriyA jAva bhUtovaghAiyA tahappagAraM baI No uccahijjA / vaiM parijANAi se NigaMthe; jAya vai apAviya ti taccA bhAvaNA / (1033) .. ahAvarA cautthA bhAvaNA:-AyANabhaDaNikkhavaNAsabhie se NigaMthe, No aNAyANabhaMDaNikkhevaNAsamie NigaMthe; kevalI bUyA-AyANabhaMDaNikkhevaNAasamie NiggaMthe pANAI bhUyAiM jIvAiM sattAI abhihaNejja vA jAva uddaveja vA / AyANabhaMDaNikkhevaNAsamie se NiggaMthe, No AyANabhaMDaNiskhevaNAasalie tti cautthA bhAvaNA / (1034) ahAvarA paMcamA bhAvaNA:-AloiyapANabhoI se Niggathe, jo nahi dhArakhaM ema mana jANIne pAparahita mana dhAra, e vIjI bhAvanA. (1032) / trIjI bhAvanA e ke nigraMthe vacana olakhavU eTale ke je vacana pApa bharakheM sadopa, (maMDI) kriyAvAlaM, yAvat bhUtopayAtaka hoya -te, vacana nahi uccara. ema vacana jANIne pAparahita vacana ucara. e trIjI bhAvanA. (1033) cothI bhAvanA e ke nigraMthe bhaMDopakaraNa letAM rAkhatA samiti sahita yaha varga, paNa rahitapaNe na varga. kamake kevalI kahe che ke AdAnamAMDAnikSepaNAsamiti-rahita nigraMya prANAdikano ghAta vigaire karato rahe che. mATe nive samitisahita dhai vargavaM e cAthI bhAvanA. [1034] pAMcamI bhAvanA ga ke nigraMthe AhArapANI joine vAparabA, vagara jAe, na
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIzamuM. [385 ] aNAloiyapANabhoI; kevalI bUyA - aNAloiyapAgasoyaNa bhoI se NiggaMthe pANAI abhihaNjejja vA jAva uddavejja vA / tamhA AloiyapANabhoyaNa bhoI se NiggaMthe, No aNAloiyapANabhoI ci paMcamA bhAvaNA / [ 1035 ] etAvatA mahAe sammaM kAraNa phAsie pAlie tIrie kiTTite avahite ANAe ArAhie yAvi bhavati / [ 1036 ] paDhame bhaMte mahacca pANAivAyAo veramaNaM / [ 1037] ahAvaraM doccaM mahavyayaM; - paJcakakhAmi savvaM susAvAyaM vatidAsaM se kohAvA, lohAvA, bhayAvA, hAsAvA, va sayaM musaM bhAsejjA, nevaNaM mukhaM bhAsAvajjA, aNNaM pi sutaM bhAsataMga samAjANejjA, tihiM tiviheNaM, maNasA vayasA kAyasA, tarasa bhaMte paDikkamAsi jAva vosirAbhi / [1038] tassimAo paMca bhAvaNAo bhavaMtiH - [1039] vAparA. kemake kevaLI kahecha ke bagara joe AdArapANI vAparanAra nirbaMdha prANAdi-' kano ghAta vigere kare. mATe nigraMthe AhArapANI jor3ane vAparavA, nahi ke vagara jor3ane, e pAMcI bhAvanA. [1035 ] e bhAvanAo mata ruDI rIte kAyAe sparzita, pAlita, pAra pADeluM kIrttita, avasthita ane AtA pramANe ArAdhita thAya che. [1036 ] e pehetuM prANAtipAta viramaNa epa mahAtrata che. [1037 ] aj mahAvrata:- "kRpAvAdarUpa vacanadoSa tyAga karUM chaM eTale ke kodha, loga, bhaya, ke hArI jIva paryaMta trividhe trividhe eTale manavacanakAe krIna kRpANa karUM nahi karA nA ane bharatAne anumoduM nahi; tathA te mRpAbhASaNa dine vA svabhAvane zetarA." [1038] tenI pAMca bhAvanAo :-- [1030]
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ [386 ] AcArAMga mULa tathA bhASAntara tatthimA paDhamA bhAvaNAH - aNuvIibhAsI se NiggaMthe, jo aNuvIibhAsI; kevalI bUyA - aNavaiibhAsI se NiggaMthe samAvadejjA mosaM vayaNAe / aNuvaibhAsI se NiggaMthe, No aNaNuvI bhAsIti paDhamA bhAvaNA / [ 1040 ] ahAvarA doccA bhANA. - kohaM parijANAi se NiggaMthe, No kohaNe siyA; kevalI bUyA kohappatte kohI samAvadejjA mosaM vayaNAe / kohaM parijANAi se NiggaMthe, Naya kohaNe siyatti doccA bhAvaNA / [ 1041] ahAvarA taccA bhavarNAH - lobhaM parijANAi se NigaMthe, No ya lobhaNe siyA; kevalI bUyA - lobhapatte lobhI samAvadejjA mosaM vayaNAe / lobhaM parijANai se NiggaMthe, No ya lobhaNae siyati taccA bhAvaNA / [1042 ] tyAM pelI bhAvanA A :- nirgrathe vimAsIne bolavaM, vagaravicAredhI na bolavaM kemake kevaLI kahe che ke baMgara vimAse volanAra nirgratha mRpA vacana bolI jAya. mATe nirgrathe vimAsIne volaM, nahi ke vagara vimAse. e pelI bhAvanA [1040] vIjI bhAvanA e ke nirvraye krodhanuM svarUpa jANI krodhI na thavaM. kemake kebaLI kahe che ke krodha pAmela krodhI jIva mRpA bolI jAya. mATe nirvraye kronuM svarupa jANI krodhI na thavaM. e bIjI bhAvanA. [1041] jIjI bhAvanA e ke nigraMthe lobhanuM svarupa jANI lobhI na thavaM. kemake ke valI kahe che ke lobhI jIva mRpA volI jAya. mATe nigraMthe lobhI na thavaM e trIgI bhAvanA. [1042 ] 1 vicAra pUrvaka (with deliberation )
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana bonAsana ahAvara utyA bhAvanA:- parijAi le gaye, po bhayasIe siyAH devalI yA mayAre bhI tanAvagjA mose vyapAra / nyaM parijAi ke liye, syamIla liyaa| caDatyA bhAvanA __ ahAvarA paMcanA bhAvagAH-hAnaM parijANai se nigaye, po ya hAragara siyA: balI vyA-hAttapatte hAtI samAvanejA nAle vypaar| hAnaM parijApa se gigaye, po yahAsAgara liya ci pacanA bhAvaNA / etAvanAba mahalae sannaM zarana pasalie jAva A ra ArAhite yA vi bhavati / bocaM bhale mahatvayaM (2045) ahA naI mahada:-patrastati savaM adigA dAna le gAne vA NAre vA arange kA ayaM vA huM vA aNu vA thUla vA ci cAyI bhAvanA e ke niye bhayarnu svalpa jAnI bhabhIrU na yo kemake jevajI kaI ke ke bhI puruSa mRSA bolI jApa. maTe bhIrU ra yadu e corthI bhAranA-104 pAMcamI bhAvanA e ke jJAtuM svarUpa jAgI niye hAsya karanAra na yaI mo kerI kahe cha ke hAva karanAra pula mA bolI mAya, mATe priya hAsya karanAra na yaI e pAMcamI bhAvanA. [1044) e bhAvanAoyI mAnana rakhIrIle pAe ko sabhita ane yA AjA pramAge ArAdhita yAya . e bAhuM mahAta. [1043 - bAI mahAntaH-"sarva anuttAjana najuI. eTala ke gAma nagara ke araNyamAM ralaM. yAI ke , nA mohoI. sacina ke avitta agadodhe (1) hUM
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ [388] AcArAMga-mULa tathA bhApAntara ttamaMtaM vA acittanaMtaM vA Neva sayaM adigaM giNhejjA, balgehiM adigaM geNhAvejA, agaMpi adigaM giNhataM ga samaNujANajjA, jAvajIsae, jAva vosirAmi / (1.046) tassisAo paMca bhAvaNAo bhavaMtiH-(1047) tathimA paDhamA bhAvaNA aNuzIi miugahajAtI se girane, No aNaNuvIimiuggahajAI se NiggaMthe kevalI bUyA-agaNuvIimi ho- ' gahajAtI se NiggaMve adiNNaM ginnhejjaa| aNavIi miugagahajAtI se NigaMthe, jo agaNavIisitogahajAi ti paDhamA bhAvaNA / (1048) ahAvarA docA bhAvaNA:-ajagaviyapANaloyaNabhotI se nigaMthe No apaNupNaviyapAgamAyaNayoI kelI byA-agamuNmaviyapANasoyaNabhoI se NiggaMthe adivaM bhujejjaa| tamhA agugnaviyapANabhoyaNabhAI se Nigathe, jo aNaNuNNaviyapANabhoyaNamotI ti dobA bhAvaNA / (2049) yAvajjIva trividhe eTale mana-vacana-kAyAe karI lau~ na, lebarAvU nahi, lenArane anumata karaM nahi tathA adattAdAnane paDiko yAvat tevA stramAdA dosarAbuMchu." [1046] tenI A pAMca bhAvanAo cha:- [1047] tyAM pehelI bhAvanA A ke nithe vicAzane parimita annAha gAyo, paNa vaMgara vicAre aparimitta anAda na mAgako. kemake kevaLI kahe cha ke nagara vicAre aparimita annada mAnanAra niIya adatta lenAra thai jAya. mATe vicArIne parimita avagraha mAgayo. e pahelI bhAvanA. [1048] vIjI bhAvanA e ke nithe raja. meLyAne AhArapAnI vAparabA, paNa rajA meLavyA vagara na dAparavA. vAyake kevaLI kahe che ke bagara rajA bheLave AhArapANI vAparanAra nimraya adatta lenAra thai paMDe mATe rajA meLavIne AhArapANI vAparavA e bIjI bhAvanA. ] 1049 1guru agara paMDarAnI.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIzamuM. __ [389] ahAvarA tacA bhAvaNA:-NigaMthe NaM uggahasi uggAhitasi ettAvatAva umgahaNasIlae piyA; kevalI bUyA-NigaMtheNaM uggahasi u. gahitasi entAvatAva aNoragahaNasIle adiNaM giNhejjA / NigaMtheNaM uggahasi uggahisi etAvatAva uggahaNasIlae siya ti tacA bhaavnnaa| (1050) ahAvarA cautthA AtraNA:-NigaMtheNaM uggahasi uggahiyasi abhikkhaNaM [2] uggahaNasIlae siyA; kevala, bUyA-ggiMtheNa uggahAMsa uggahiyasi abhikkhaNaM [2] agoggahaNatIle adiNNaM giNhejjA / NiggaMthe uggahasi uggahiyaMsi abhikkhaNaM [2] uggahaNasIlae siya tti cautthA bhAvaNA / (1051) ahAvarA paMcamA bhAvaNA:-aguvIimitogahajAtI se NiggaMthe sAhammiesa, No apaNuvIimiuggahajAtI; kevalI vyA-aNaNuvIimimagahajAtI se NigaMthe sAhambhiesu adiNaM uginnhejaa| aNuvIimito trIjI bhAvanA e ke nithe avagraha yAgatAM pramANa sahita (kALakSetranI hadavAMdhI) avagrahaM lebo. kemake kevaLI kahe che ke prayANa binA avagraha lenAra nigraMtha adatta lenAra thai jAya; mATe prayANa sahita avaha levo. e trIjI bhAvanA [1050] / codhI bhAvanA e ke nirmAthe avagraha mAgatAM vAraMvAra hada bAMdhanAra tharbu, kemo kevaLI ko che ke vAraMvAra hada nahi bAMdhanAra puruSa adatta lenAra thai jAya. mATe vAraMvAra hada aMdhanAra I. e cAcI bhAvanA. [1051] pAMcI bhAvanA e ke vicArIne pAtAnA mAdharmika pAsethI paNa parimita avagraha mAgayo. kemake vevaLI kahecha ke tema na karanAra nigraMtha adatta lenAra thai jAya. mATe sAdharmika pAsethI paNa vicArAne parimita avagraha mAgavo, nahi ke bagara vicAre
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 300 ] AcArAMga - mULa tathA bhASAntara. gRhajAtI se NiggaMtha sAhammiesa, No aNuvI mite gahajAtI / paMcanA bhAvaNA / (1052) etAvatAva mahavvara samnaM jAtra ANAe ArAhite Avi bhavati, taccaM bhate mahavvayaM / ( 1053) ahAvaraM cautthaM mahavvayaM; - paccakkhAmi savvaM mehuNaM; - se divyaM vA mANusa vA tiriksva joNiyaM vA, Neva sayaM mehuNaM gacche, taM caiva adiNNAdANavattavyA bhANiyavyA jAva vosirAmi / (1054) tassimAo paMca bhAvaNAo bhavaMti : - (1055) tatthimA paDhamA bhAvaNAH -- No NigaMthe abhikkhaNaM [2] itthINaM kahaM kahaittae siyA; kevalI bUyA - NiggaMthe NaM abhikkhaNaM [2] itthINaM kahaM kahamANe saMtibhedA, ' saMtivibhaMgA, saMtikevalipaNNattAo dhammAo 1 zAMtibhedAt aparimita, e pAMcamI bhAvanA. [1052] e bhAvanAo zrI mahAkRta ruDI rIte yAvata AjJA pramANe ArAdhita thAya che. etrI mahAvRta. [1051] cauthaM mahAvRta:- " sarva maithuna tanuM huM eTale ke deva manuSya tathA tiryacasavaMdhI maithuna huM yAvajjIvatrividhe trividhe karUM nahi." ityAdi adattAdAna mAphaka bolakaM. [1054 ] tI A pAMca bhAvanAo che:- (1055) tyAM pehelI bhAvanA e ke ni vAraMvAra khInI kayA kayA karavI nahi. kemake kevaLI kaha che ke vAraMvAra strIkathA karatAM zAMtInA bhaMga yAcI niryaya zAM
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIsa muM. [391] abhikkhaNaM [2] itthIgaM kaI kahae siyatti ma~sejjA | No NiggaMthe paDhamA bhAvaNA / ( 1056) ahAvarA doccA bhAvaNA:- No NigaMthe itthINaM maNoharAi iMdiyAI Aloettae NijjhAittae siyA; kevalI bUyA - NiggaMthe NaM maNoharAI iMdiyAI AloemANe NijjhAemANe saMtibhaMgA saMtivibhaMgA jAva dhammAo ma~sejjA / jo NiggaMthe itthINa maNohasaiM iMdiyAI Aloettae gijjhAittae siyatti doccA bhAvaNA / ( 1057 ) ahAvarA taccA bhAvaNA:-No NiggaMthe itthINaM puvvarayAI putrakIliyAI sumarittae siyA; kevalI bUyA - NiggaMthe NaM itthINaM puvvarayAI puvvakIliyAI saramANe saMtibheyA jAva bhaMsejjA / jo ningaMthe puvyarayAI pubvakIliyAI sarie siyati taccA bhAvaNA / ( 1058) tithI tathA vAbhAti dharma bhraSTa thAya. mATe nirgrathe vAraMvAra strIkathAkAraka na e pelI bhAvanA. (1056) 1 vIjI bhAvanA e ke nirgrathe strIonI manohara iMdriyo jovI ciMtaaat nahi kemake kevaLI kahe che ke tema karatAM zAMtibhaMga thavAthI dharmabhraSTa dhavAya. mATe nigraMthe onI manohara iMdriyo jobI tapAsavI nahi e vIjI bhAvanA. (1057) trIjI bhAvanA e ke nirgraye strIo sAtha pUre ramelI ramakrIDAo yAda na karavI. kemake kevaLI kahe che ke te yAda karatAM zAMtibhaMga thavAthI bhraSTa - cAya. mATe nirpraye strIo sAthe ramelI ramatagamata saMbhAravI nahi e trIjI bhAvanA (2058) 1 sIo suMdara rUpa. (forw9)
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] AcArAMga mULa tathA thApAntara. ahAvarA cautthA bhAvaNAH - NAtimattapANabhoyaNabhAI se NiggaMthe NopaNIyarasabhoyaNabhoI; kevalI vRthA - atimattapANabhoyaNabhAI se i paNIyarasabhoyaNabhoyaNa bhoI yatti saMtibhedA jAva bhaMsejjA / No timattapANabhoyaNabhoI se NigaMthe, No paNIyarasabhoyaNabhoi ti cautthA bhAvaNA / (1059) ahAvarA paMcamA bhAvaNA: - NA NiggaMthe itthIpasupaMDagasaMsattAI sayaNAsaNAI sevitae siyA; kevalI bUyA - NiggaNaM itthIpasupaMDagasaMsattAI sayaNAsaNAI sevamANa saMtibheyA jAva bhasejjA / No NiggaMthe itthIpasupaMDagasaMsacAI sayaNAsaNAI sevicae siyahi paMcamA bhAvaNA / ( 1060) etAvayava mahatvae sammaM kAraNa jAtra ArAhite yA vibhavati cautthaM bhaMte mahavtrayaM / (1061) ahAvaraM paMcamaM bhaMte mahavvayaH - savvaM parigrAhaM paccavakhAbhi; se appaM vA bahuM vA aNUM vA thUlaM vA cittamataM vA acittamataM vA Neva rA codhI bhAvanA e ke nirNaye adhikarakhAnapAna na vApara, tathA dharatA rasavALu khAnapAna na vApara. kemake kevaLI kahe che ke adhika tathA jharatA rasavALu khAnapAna bhogavatAM zAMtibhaMga thavA dharmabhraSTa vAya. mATe adhika AhAra ke jharatA rasavALA AhAra nigathe na karavo e cauthI bhAvanA. [2059 ] pAMcamI bhAvanA e ke nirgrathe strI, pazu, tathA napuMsakathA gherAyala zayyA tathA Asana na sevavAM kemake kevaLI kache ke tevA zayyA-Asana sevatAM zAMti bhagavAna dharmabhraSTa dhApa, mATe nirNaye strI paMDakathI gherAyala vyA Asana na sevAM. e pAMcamI bhAvanA. [1060] e rIte mahAtrata ruDI rIta kAyAe karI sparzita tathA yAvat ArAdhita dhAya che. e yo mahArata (1061) pAMcamuM mahAvRtaH - " sarva parigraha tanuM huM eTale ke thoDaM ke ghaNuM, nAnuM ke
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIzarmu, [393] parigrahaM givhajjA, NavaNNeNa pariggahaM giNhavijjA, aNNaMpi parigrahaM givhataM Na samaNujAjjA jAtra vosirAmi / (1062) J tassimAo paMca bhAvaNAo bhavatiH - ( 1063) tatyimA paDhamA bhAvaNA:- sotatteNaM jIve maNuSNAmaNuSNAI sadAI suNei, maguNNAmaguNNehiM sadehiM No sajjejjA, No rajjejjA, No gijhajjA, No mujjhejjA, No ajjheovajejjA, No viNigghAya mAvadejjA; kevalI bUyA-NiggaMthe NaM saguNNAmaNuSNohiM sadehiM sajjamANe jAva viNigghAya mAvajjamANesaMtibheyAsaMtivibhaMgAsaMti - kevalipaNNattAo dhammA. o sejjA / [ 1064 ] Na sakANa sAuM sadA, sAyavisaya mAgatA ; rAgadAsAu je tattha, taM bhikkhU parivajjae 1 [1065 ] moI, sacica, ke acita, huM pote laDaM nahi, bIjAne levarAkhuM nahi ane letAneM anumata karuM nahi. yAvat tevA svabhAvane vosarA hai. [1062 tenI bhA pAMca bhAvanAo che. [1063] tyA pelI bhAvanA e ke kAnathI jIve bhalA bhuMDA zabda sAMbhaLatAM tema mAsakta, rakta, gRddha, mohita, tallIna ke viveka bhraSTa na thavaM kemake kevaLI kahe che ke tema thatAM zAMti bhaMga yavAthI zAMti tathA kevaLa bhASita dharmathI bhraSTa yavAya che. [1064] kAza paDato to, aTakAvAya nA kadi; kiMtu tyAM rAga dveSone, parihAra kare yAta. 1 [1065 ]
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArAMga-mULaM tathA bhApAntara. - sAyaMo jIvo maNuNNAmaNuNNAiM sahAI suNati / paDhamA / [1066] ahAvararA doccA bhAvaNA:-cakkhUo jIvo maNaNNAmaNuNNAMI rUvAI pAsai,. mANNAmaNuNNehiM rUbehiM jo sajjejjA ko rajjejjA jAva goviNigdhAya mAvajjejA ; kevalI bUyAmaNuNNAmaNuNNehiM svehiM sajjamA-Ne rajjamANe jAva viNinyAya mAtrajamANe satibheyA saMtisiMgA jAva bhesajjA / [1067] Na sakkA rUva madahu~, cakvuvisaya mAgaya; . rAmosA u je tatya, taM bhikkhU parivajjae. 1 [1068] cakkhUo jIyo maNupNAmaNuNNAI khvAI pAsati * doccA bhAvaNA / [1069], ahAvarA taccA bhAvaNAH-dhANato jIvo maNuNNAmaNuNNAiM gaMdhA ... ema kAnadhI jIye bhalA bhUTA zava. sAMbhaLI gaga dveSa na karayo, e pelI bhAvanA [1066] pIjI bhAvanA e ke cakSuthI jIve bhalA mUMDA rUpa dekhatAM temAM Asakta ke yAvara viveka bhraSTa na tha. demake kevaLI kahe cha ke tema thatAM zAMti bhaMga pavAyI yAvat dharma bhraSTa thavAya che. [1067] . .. AMkha rUpa pahatA to, aTakAyAya nA kAda. kiMtu tyAM rAga dvepona, pariyAra kare vati, 1 [1068) ema canuyI jIve bhalA muMDA rUpa dekhI rAga dveSa na karado. e bIsI bhAvanA. [1069] / zrInI bhAvanA e ke nAkyI jIve bhalI muMdI gaMdha sUcanAM temAM Asakta
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana covIsamuM... [3951 iM agghAyai; maNuSNAmaNuNehi gaMdhehiM No sajjejjA, No rajjejjA, jAva jo viNigdhAya mAvajjejjA; kevalI bUyA_maNugNAbhaNuNNehiM gaMdhehi. sajamANe rajjamANe jAva viNigyAya mAvajjamANe saMtibhedA sativibhaMgA jAva bhaMsejjA / (1070) No sakkA gaMdha magghAuM, NAsAvisaya mAgayaM; rAgadAso u je tattha, 'taM bhikkhU parivajjae. 1 (1071) ghANao jIvo maNuNNAmaNuNNAI gaMdhAi agdhAyati0 taccA bhA-- vaNA / (2072) ...ahAvarA cautthA bhAvaNAH-jibbhAo jIvo maNuNAmaNugAI rasAiM assAdeti, maguggAmaNuNNehi rasehiM No rajjejjA, jAva No viNigvAya mAtrajjejA; kevalI bUyA-NiggaMdheNaM maNuSNAmaNuSNehiM. rasehi sajjamANe jAva viNigyAya"mAvajamANe saMtibhedA jAva bhesejjA / / (1073) ke yAvad viveka bhraSTa na. tharbu, kemake kevaLI kahe cha ke sema dhatAM zAMti bhaMga thavAthI yAvat dharma bhraSTa thanAya che. [1070] nAle gaMdha paDhatA to aTakAvAya nA kadi / kiMtu tyAM rAga gheghone, parihAra kare yati. 1 [1071] / - ema nAkayI jIve bhalA DA gaMdha sUdhI rAgadeSa na karadI e bIjI bhAvanA 2072] cothI bhAvanA ke jImadhI jIye bhalA hA rasa cAlanAM tenA bhAvata ke vivakabhraSTa na ghaI, keya ke keLI dohe ke taga patA latibhA kApI dharmada dhavAya che.[107 .. .7
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 396 ] AcArAMga- mULa tathA bhASAntara No sakka rasa maNAsAtuM, jIhAvisaya mAgayaM; rAgadosA u je tatya, te bhikkhU parivajjae 1 (1074) jIhAo jIvo maNuNNAmajuNNAiM rasAI assAdeti cautthA bhAvaNA / ( 1075) ahAvarA paMcamA bhAvaNA:- maNuNyAmaNuNNAI phAsAI paDisaMvedeti, maNuNAmaNuNNehiM phAsehiM No sajjejjA, No rajjejjA, No gijjhejjA, No mujjhejjA, jo ajjhovajjajjA, No viNigdhAya mAvanjejjA; kevalI - bUyA - NiggaMthe NaM maNuNNAmaguNNehiM phAsehiM sajjamANe jAva viNigghAya mAvajjamANe saMtibhedA saMtivibhaMgA, saMti kevalipaNNattAo dhammAo bhaMsejjA / (1076) * , No sakA phArsa Na vedetuM, phArsa visaya mAgaye rAgadosAu je tatya, te bhikkhU parivajjae. jIbhe rasa caDhatAM to, aTakAvAya nA kadi kiMtu tyAM rAgadveSa, parihAra kare yati 1 1 (1077) 1 [1074] ema jIbhayI jIve bhalA bhUMDA rasa cAkhI rAma dveSa na karavo. e ke.pI bhAvanA. [1075 ] pAMcamI bhAvanA e ke bhalAbhUMDA spA anubhavartA temAM Asakta ke viveka bhraSTa na tha. kemake kevaLI kahe che ke tema thatAM zAMtibhaMga yavAyI dharmabhraSTa thavAya che. [1076 ] sparzedriye sparza Ave, aTakAvAya nA kadi; kiMtu tyAM rAgadveSone, parihAra kare yati. [1077]
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ghobIsamaM. [397] phAsao jIvo maNuNNAmaNuSNAI phAsAIM paDisaMvedeti * paMcamA bhAvaNA / [ 1078 ] etAvayAva mahavvate sammaM kAraNa phAsie pAlie vIrie kiTTie ahidvite ANAe ArAhiye yAvi bhavati / paMcamaM bhaMte mahayvayaM / [1079] icvetesiM mahavvatesa paNavIsAhiM ya bhAvaNArhi saMpaNe aNagAre ahAsuyaM ahAkappaM ahAmaggaM sammaM kAraNa pha. sisA pAlittA tIricA kiTTittA ANAe ArAhiyAvi bhavati / [ 1080 ] ( bhAvanA samAptA ) 1 ema sparzayI jIve bhalAbhUMDA sparza anubhavI rAgadvepa na karavo e pAMcamI bhAvanA, (1078) parIte mahAvrata ruDI rIte kAyAthI sparzita, pALIta, pArapahacADela, kIciMta, avasthita, ane AjJAthI ArAdhita paNa thAya. e pAMcamuM mahAtrata. [1079] e mahAtratonI pacI bhAvanA vaDhe saMpanna aNagAra sUtra, kalpa, tathA mA ne yathArthapaNe ruDI rIte kAyAthI sparzI, pALI, pApahoMcADI, kIrttita karI AjJAno ArAdhaka paNa thAya che. [1080]
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ - AcArAMga-mULa kyA bhASAntara jo sakkaM rasa maNAsAtuM, jIhAvisaya mAgaya; rAgadosA u je tattha, te bhisva parivajjae. 1 (1044) jIhAo jIvo maNuNNAmaNuNNAiM rasAiM assAdeti. cautthA bhAvaNA / (1075) ahAvarA paMcamA bhAvaNAH-maNuNmAmaNuNgAI phAsAI paDisaMvedeti, maNuNNAmaNuNNehiM phAsehiM No sajjejjA, No rajjejjA, go gijjhegjA, jo mujjjA , jo anjhovajjajjA, No viNigyAya mAvanjejjA; kevalI. vyA-NiggaMthe Na maNuNyAmaguNNehi phAsehiM sajjamANe jAba viNagyAya mAvajjamANe saMtibhedA saMtivibhaMgA, saMtikevalipaNNatAo dhammAo bhaMsejjA / (1076) No sakA phAsaM. Na vedetaM, phAsaM visaya mAgayaM rAgadosAu je tattha, te bhikkhU parivajjae. 1 (1077) jIbhe rasa caDhatAM so, aTakAvAya nA kdi| kiMtu tyA rAgadveSa, parihAra kare pati 1 [1074] ema jIbhayI jIve bhalA muMDA rasa cAkhI rAma dveSa na karavo. e ke.pI bhAvanA. [1072] pAMcamI bhAvanA e ke bhalAmuMDA spaza anubhavartA temAM Asakta ke viveka bhraSTa na yaq. kemake kevaLI kahe che ke tema patA zAMtibhaMga kvAyI dharmabhraSTa thavAya che. [1076] mpazeMdriye sparza Ave, aTakAvAya nA kadi; kiMtu tyo rAgadeSone, parihAra kare yati. [1077]
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - -- adhyayana paMcIzama. tudati boyAhiM abhihavaM NarA sarohi saMgAmagayaM va kuMjaraM . 2 (1082) tahappagArehiM jaNahiM hIlie, , sasaIphAsA pharusA udIriyA titikrakhae NANi aduTThacetasA, girivva vAteNaM Na saMpavevae. 3 (1083) (rUpyadRSTAtAdhikAra) uvehamANe kusalehi saMvase, akaMta dukkhA tasa thAvarA duhI alsae saMbbasahe mhaamunnii| 'tahAhi se surasamaNe samAhie 4 (1084) 1 abhidravaMti lepTupahArAdibhiH 2 gItAthaiH saha 3 akrAMtaduH khA anabhipretaduHkhAH 4 samAkhyAtaH 2 [1082] tene naroM vANI tathA mahAre * saMgrAgenA hothIpare ja mAre. tevA jano 'jo apakIrti ghole, kaThora zabdAdikathI ukhole jJAnI aduSTAzayaMthI sahe te, 'dhrune nahi parvata jema vAte. madhyasthamA rahi vijJasAye haNe na duHkhI basa thAyarA je, duHkhothI pItA. gaNi, te mahAmuni kSamAnidhi uttama sAdhu mAkhyo. [1083] hapyAdhikAra 4[1084]
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ [398] (anityatvAdhikAraH) aNinca mAtrAsa mutreti jaMtuNo, paloyae' succa' midaM aNuttaraM ; (parvatAdhikAraH) i I AcArAMga - mULa tathA bhASAntara caturthI cUlA : vimukti nAmakaM paMcaviMza madhyayanam .. i : * viUsire vinnu" agAra baMdhaNaM 4 abhIru AraMbhapariggarha caeM tahogahaM bhikkhu maNaMta saMjayaM aNelisaM citra caraMta bhesaNaM anaMteSu ekeMdriyAdipusaMyataM 7 vijJ 1 pralokayet 2 zrutvA 3 pravacanaM 4 vyutsRjet 5 vijJa: 6 1 anityatvA * 14 adhyayana pazaj. vimukti 1 (upajAti chaMda) anitya AvAsa' phareja jaMtuoM siddhAMta e sAMbhALane vicAro; agAranuM baMdhana choDI vijJA, parigrahAraMbha (sadA ) nivAro. kharA aMna jIvadayALu bhikSuo utkRSTa ne vina phere napAzI; parvatAdhikAra 1 anitya ekeMdriyAdi gatiomAM. 2 ghara. (family) ; (1081) ... 1 [1081]
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ . : adhyayana pacIzamaH ____ [399] tudati bAyAhi abhiddavaM NarA 'sarehi saMgAmagaya va kujera - 2 (1082) tahappagArehiM jaNahiM hIlie, masaiphAsA pharusA' udIriyA titikhae NANi aduTTacetasA, girivya vAteNa Na saMpavevae. 3 (1083) (rUpyadRSTAtAdhikAra) uvehamANe kusalehi saMvase, akaMta dukkhA tasa thAvarA duhI alUsae savvasahe mhaamunnii| tahAhi se surasamaNe samAhie4 4 (1084) 1 abhidravaMti leSTuprahArAdibhiH 2 gItArthaH saha 3 akrAMtaduH khA anabhipretaduHkhAH 4 samAkhyAtaH 2 [1082] tane naro vANI tathA mahAre saMgrAmanA hAthIpare ja mAre. tevA jano 'jo apakIrti bole, kaThora zabdAdikathI ukhole jJAnI gaduSTAzayathI sahe te, dhune nahi parvata jema vAte. madhyasthamA rahi vijJasAya haNe naM duHkhI basa thAvarA je, . "duHkhodhI vItA gaNi, te mahAmuni kSamAnidhi uttama sAdhu bhAkhyo 3 [1083] rupyAdhikAra ... 4 [1084]
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ [400] - AvArAMga-mULa tathA bhASAntara. vid| Nate dhammapayaM aNuttaraM viNIyatahaNhassa muNissa jjhAyao samAhiyassa ggisihA va teyasA tabo ya paNNA ya jaso ya vati 5 (1085 disodisi gaMtajiNe Na tAiNA mahabbayA khemapadA paveditA mahAgurU NissayarA udIritA tamaM va teU tidisaM pagAsayA 6 (1086) sitehiM bhikkhU asito parivvae, asajja mitthIsu caejja pUaNaM 1 vidvAn.2 nataH 3 niHsvakarA:-karmApanayanakarAH vidvAna ne dharmapadAnucArI vRSNA tanI nirmaLa dhyAnadhArI samAdhiyALA muninA tapAdi amizikhA jema padhe prakAzI. 5 [1096] prAtA anaMtA jinadeva mAMkhe mahAnato kSema kare padhAne mahAguru karma harU prakAze, yathA vadhe2 tejayI AdhyaH nAze. 6 [1086] paddho viSe bhikSu abada cAle strImA asaMgI rahi mAna vAle ? tapa, prahA, mane yana. 2 vadhI dizAomAM. 3 aMdhArUM. 4 mAvAsamA baMdhAya. - - -
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pacIzamuM. [401] aNissioM loga miNaM tahA prN| Na majjatI kAmaguNehiM paMDieM 7 (1087) tihA vimukkassa pariNacAriNI dhitImato dukkhakhamarasa bhikkhuNo visujjhae jaM si malaM purekaDaM samIriyaM ruppamalaM, va joiNA 8 (1088) (bhujagatvAdhikAra) se hu ppariNNAsamayaMmi vaTTai NirAsase uvarayamahuNe care; bhujaMgame juNNatayaM jahA jahe vimuccatI se duhasejja mAhaNe. 9 (1089) 1 jyotiSA-agninA. nizrA nivArI iMha anya lokanI, na svIkare? kAmaguNo (ja) jJAnI. 7 [1087] dharI parijJAra trividha cimukta duHkho sahe che yati dhairyayukta tenA TaLe karma maLo karela agnithI rUpAta' jema mela. 8 [1088] te to parijJAkramayAMja cAle ' AzaMsa ne mathuna dUra TAle bhujaMga mele jima jIrNa kAMcalI tathA muni dUra kare duHsvAvaLI 9 [1089] bhujagAdhi 1 kabula kare. 2 zuddha samaja. 3 AzaMsA.
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ [402 ] (samudrAdhikAraH) AcArAMga - mULa tathA bhApAntara. ja mAhu ohaM salilaM apAragaM mahAsamudaM vaM suyAhiM duttaraM ahevaNaM parijANAhi paMDie se hU muNI aMtakaDe ticai. 10 samudrAdhikAra jahAhi baddhaM iha mAgavehi, jahAya tesiM tu vimakkha Ahio, ahAtahAbaMdhavimokkha je viU. se hu sugI aMtakaDe ti vuccai 11 imami loe parate ya dovi paNa vijjai baMdhaNaM jassa kiMcivi 1 apArasalilaM apArapAnIyamA yoge dustAra mahAsAgara ra jema lage tevoja saMsAra vicArI eha khare su. ne aMta kAMja teha. yathA ihAM mAnava va thAya, yatha, vaLI baMdha kI mukAya; khare khare baMdha mokSa e. je olakhe aMta karena te. Aloka mAMna paraloka mA jene nahi baMdhana hoya kAMi 1 vaNA pANInA lIye 2 mahAsAgara. [2030] [? 091 ] 10 [1890] 11 [1091]
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pacIsamuM. [403] se huNirAlaMbaNe appatihe kalaMkalI bhAvapahaM' vimuccai. 12 tti bemi / [1092 ityAcArasUtraM nAma prathamAMgaM samAptaM. [graMthAgU. 2500] 1 saMsAparyaTanAt. nirAza ne apratibaddha jeha saMsAra bhArI aTake na teha. 12 [1092] (AcArAMga sUtrahu~ yApAntara samApta.)
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUla pAThasya zuddhi patram , TOM [prathama zruta skaMdha] kalama paMkti azuddhaM zaMddha / appege uru 5 cc appage UrU ko vIre hiM laJjamANA kayabara 0 0 vIrehi lajjamANA kayavara 0 ega metti 0 0 10 / matti lAe sapehAe jANi-tu khUjjataM pariNNAya karAI a mohatarA saMpehAe jANittu khujjataM pariNNAya, kUrAiM aNohatarA tIraM pariyaDIta jANittu tho " 101 pariyadaTTati jANi-tu 104 120 / 1 thodhaM
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ Arie. ghiNayapaNe 126 129 | Arie AriyapaNe viNayapaNe bahuMpi vahuMpI ladhuM vipansI 132 143 144 vipassI 143 / . cccaa muNI maNa na jassa, jarasa 161 ta 192 ladhuM laDhuM 194 1943 la on la la 7 197 198 208 jamiNaM khudieiiM chijjai uvarayasatyasta . 212 jamiNa khudiehiM chijjA, ubarayasattharasa paliyaMtakara sa 208 vIrA mANaMca, maraNaMca satyasla arahaMtA bhagavaMto sorahie Aittu rahiyApAsa agghAti vIra 218 mANeca. 'maraNa caM | satyasta 221 / bhagavaMto 222 2.3, sovAhie 1 Ai-tu 230 1 vahiyA agvAti 243 / 1 / vinnu - - -
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 241 |NirUDhAuyaM viphaMdamANI NiruddhAuyaM vipphaMdamANe dAruNaM 259 260 palichiMdiya saphalataM saMghaDadAkSiNo vijjati mohaNa 262 263 266 2 282 290 291 - 2 303 , 2 0 palichidiya saphalata | saMghaDaMdasiNo vijjati mAheNaM pariragAhAvaMti ariehiM | tAritae viyAhita tanIvesaNe palibAhira paDijhamANe kAyalaM kiti AraMbhopayAra veyavvati 306 / 1 . . 0 0. pariggahAvaMti AriehiM tArisae / viyAhite unnIvesaNe palibAhire paDikkamamANe kAyasaMphAsa kidvati AraMbhovarayA veyavyaMti . | etpatha viNe-tuM kinhe ettha viNetaM Nakinhe 331 uvamA 361 uyamA ucAe lAe 340 342 unyAvae loe
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ | aNuputreNaM aNupuveNa . .. 348 muNI 9 agghAyaM asaMbhavetA . pharusaM 377 381 385 2 uvehai NamamANehi lAghAviyaM paDigahaM pAyapuMchaNaM viyattuNavi 394 agdhAya asaMbhavettA | pharUsa | uvahai NamamANehi lAdhaviyaM pahilgahaM pApapuMchaNaM viyattaNavi NeNa ise | savvaMto daMDamI rUkkhamalasi sutAI samArambha 395 ___ geva 402 savvato daMDebhI rUkkhamUlasiM lm bhUtAI m : 408 bhikkhU samArama bhikkhu pariggahA. >> l 415 parippAhA0 kheya khayanne 418 sh. m. b mAyANe kAlagu. 419 ? bhikkhu ujAlatae 4241 } tastaNa mAyaNNe kAleNu0 bhikkhaM ujAlettae tassaNaM
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! tassa . . m t 2 NA tarasa vattha lAdhaviyaM ami0 vatyA y s re s ittariya o s 4 lAghaviyaM abhi. ittiriyaM / dalaissAmiH jarasaNaM -adhA. bherava dalaissami "jarasaNa aghA. bhekha w m m 0 0 cc and w m bakkame Dattame vihe ciTTa 6 m vakrame uttame vihareciTTa bahutaresu egatiyA w 0 bahutarasu 459 / 491 , 2 egati yA 0 0 dukrA dukkhaM 509 521 cAeti saddarUvesu riyatite bhikkhuNi 0 0 0 jaM caeMti saMdaruvesu 522 riyatitti 526 bhikkhUNi 527 528 gAhejA 536 jaba. 538 pavisittu kamo 542 moga 556 / 1 / pavisikAme " ccc gAhejjA ava0 | pavisitukAme bhoga. parisiukAme
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ hIramANaM Nikna 565, 4 harimANaM Nikkha puNa puvAmeva pitteNavA sakkaraM vagdhaM kevalI / dalaejjA puvAva. vavaNNe puvAmeva piteNavA sakara vagdhaM . kevaLI dalaejja pavvAvA. vajNNe parimA0 aggApaDarsi NA asaMNa tahappagareNa bhikkhu sajja yittamaMtAe kohiti cAulapa. pArabhA0 agApiDasi po asaNaM tahappagAraNa bhikkhU sejja cittamaMtAe kohiti cAupala 583 58. eyaM - evaM Aha9 sarabhigadhANi | pippala. boya Aha? suramigaMdhANi pippali.. - bIyaM - -
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhaMga , vibhaMga lh 612 m. jANejA jANejjA coyaM coya m 617 w 627 bivannaM vivannaM m 628 m va vA wr h aTTi ahi. h 637 m cAupalaMyaM | sajayAmeva sh lm kATee 651 m h h paDiyae suphAo bhavati paDilome bhikkhUNi cAupalaMba saMjayAmava. kahie paDiyAe suNhAo bhavaMti paDilobhe bhikkhuNi bhujjo dAhiNaM NigyosaM 666 mujjo 671 673 dAhiNa NigdhosaM gaMtu gaMtuM paNa paNarasa viNa. appaDaM sate ahA jANajjA puNa paNNassa viSNa. appaMDa saMte ahAsaM jAejjA 701
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 mi khuNi bhikANi udda? ujayaM 738 745 747 749 ujjayaM sasiNi. vivAje layA AgasAha bhikkhaNI | viyAla catAri sakiriya AmaMtamANe 763 771 774 sasiNi. vikunjiyaM layAo Agasaha bhikkhaNi viyAlaM cattAri sakiriyaM AmaMtemANe ghAtiyaM. aMtalivakhe. eyappagArAhiM mANavA asaNaM bhikvANiyA rUDhA 772 776 dhAtiyaM 780 783 atIlakkhe - eyappagArAhi mA vA asaNa bhikkhuNi rUDA kkhUH bhikkhU bhikkhU0 bhikkhu. 823 / 1 vagdhA appaMDa bhogI u gaha. vAcA appaMDaM bhogA . - & 1 / uvAgAchi. uvAganchin
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 sasaMtANaM ` | saMsatANa paDhimA aNNayaraMsi . h bhikkhu paDimA aNNayasi . bhikkhU thaMDilaMsi m 936 939 thaMDilaMsi 942 sr m Dhahesu DAhesu mh 944 946 thoDalaM baNAMsa m 951 sadAiM thaMDilaM varNasi saddAI aNNayarAiM NiNijjamANe abhisa0 956 h s 3 s aNNayaraiM NiNijjamANa abhisa0 sadehi saddehi abhaMge ja anbhageja vA - - 1000 aNNayareNa | pamajjajja vaNamiga pucIeM 1002 vaddhamANe gosIsarata. 10 16, 8 lepAhi 11 merI 1018 3 mRta aNNayareNaM pamajeja vaNImaga pubIe vaddhamANe gosisarata. lesAhi 1016/ 10 bherI bhata lobha saMjameNaM 1022 2 saMjameNa
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1042 1045 9 1046 2 1048 9 1062 3 1068 2 O bhavaNA A e thUla jAtI giNhajjA rAma bhAvaNA ANAe dhUlaM jAI giNhejjA gaga
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa nyAsanaM 6 9. 10 3 1 h 37 77 79 82 326 3 95 6 2 101 104 116 129 140 142 178 193 34 4 267 296 5 5 216 1 218 240 Ta nyama zuddhipatram (phuTanoTa) (pra0 zru0 ) azuddhaM abhidyAt ityukatvA zAMtirmaraNaM jinamate. avagrahA-du bagha pratikalAna vidvAso anatikrAmya sayamasya kuyA pAkasthAma tada lobhaTakaM kaMdalyA di Adraka kAyetsarga kAprAhibhiH citrAka vyatarA 0 Aharavat (dvi0 zu0 ) zuddhaM AbhadyAt. ityuktvA zAMtimaraNaM avagrahAd cA pratikUlAna vidvAMso anatikramya saMyamasya kuryAH pAkasthAnaM tadadhaH lomaTakaM kaMdalyAdi AIka kAyotsarga kASThAdibhiH citrAkIrNa vyaMtarA0 AhArasyaitat
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASAMtara- zuddhi patra. zruta skaMdha pahelo. - kalama | paMkti azuddha zuddha kalama paMkti azuddha / zuddhaM tArthakara tIrthakara tamane 324 | 2 jinapramAda jinamavAda 3361 rahetA raheto zlIpaderAga zlIpadaroga 3 tegne tharaNa | marNa 30 min" on | karavA ghara LA 422 vakavAve 5 tevA ** *. deg 0 0 >> orm 9 sxi vadoor tevA m G 0 .. . 10.00MMARCH - 0 0 0n an ar ... . . . .... U .. 186 : 2 karA 348 vattanArA vatanArA sagaLA saghaLA 358 2 nidApa nirdoSa AcAravA- AcAravA 395 4 gha 401 ni ta nita 1/2 AsaMyama asaMyama 415 dhArata dhAratA 382 kevALI kevaLI |hitapaNAmA rahitapaNAmAM bakavAda ? pAga 428 | 4 hAye ? daMdriyo iMdriyo 432 / 12 kahU~ 259 2 mA mATe 435 pratipA pratijJA satya niSpajana niSprayojana ArtavyAna AtedhyAna 289/ 2 vajana vacana . 472 bhAvanA bhAvanA mumukSAo mumukSuo sajavi sajIva zAktA zAkyA | 509 1 rAgA rAgoM 602 | 1 mAyAvA mAyAvA / sUtrAthamIM sUtrAdhamAM / 1 kaTalAeka keTalAedA tyAga | hoya satma 440 gaTAvI ghaTAvI or or odeg * o oora 473
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ jiMghA ... rAkhyo veTemAgu sh sh lh (792 m 1808 N hoya varanu pAtra pA .. . SEEFFERRENTERTER : SHRIKE (dvi0 zru0) 1? anyatAthi- anyatIthi 741 9 jaMghA ka | ka 757 | AyAe Ayoe rAkhyA 759 vaTamAgu vahovU vahora 3 ghanA ghiranA 552 tyA tyAM agalA argalA |3 vakarI bakarI 4 hAtha 2 va 567/ 2 caDAvavA caDAvavA 1 pASaNo pApANo 574 | 3 | pUrve | pUrve saMvadhI saMbaMdhI 5761 zramaNaM zramaNa vastrAdhArI vastradhArI bhiH bhikSArtheja-833 jaNAya jaNAyato Ayupman AyuSman " rAtharasa cAmaDa cAmaDA jAtasaryu- lolupI 847 | patra 851 utkaSa | utkarSa caravI pharavo karavo vAvato vAvato mAMDa | AMvA / 2 vanapati | vanaspati kaTavA kaTakA vaDi vAda vAda vAvatama vAvatamAM jaNAtha jaNAya niji nirvIja tathA guphAAmA guphAomA makAna sthaLAmA sthaLomAM vitake pANI pANI gRhastho |taLAva taLAva 670 tevA sapUrNatA saMpUrNatA / 708 pramAjA pramArjI dhAtrIo dhAtrIorthI 7183 ra to rasto zaka rastAma rastAmA 1020/? saMbaMdhi 2 ApavI AvI (2024 3na roge nAyoge 7204 kavaNa kevaLa 723/3 yamI saMyamI 1071 2 dezo zo . . . . . .7.7.0 7.mu do to a wo or aur deus caravI 2006 mADe 889 ww AvA 0 vIDa 0 0 hAya hoya . - M 635 - & nou 664 gRha tho 1017 . . . zaku. 0 719 ? . trividhe trividhe
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
_