Book Title: Agam Jyot 1978 Varsh 14
Author(s): Agmoddharak Jain Granthmala
Publisher: Agmoddharak Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/540014/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAMga lil, ' //jp\ 11'\\\ GUJul UNIDIH VRTICI 10 payu , ||shaastrN sarvatragaMcA naMdI 2X anuyAga TAre gy *prazAzaka (14) (AgamodhdhAraka graMthamALA #paDavaMja,(kheDA) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 999999999999999999999 SF namra vijJapti UR A prakAzana caturvidha zrI saMghanA hitArthe tAtvika-daSTinA lakSyathI karavAmAM AvyuM che. je puNyAtmAne saMjogavaza AnI upayogitA na jaNAya te Agamika-vastuthI bharapura A prakAzananI AzAtanAthI bacavA mATe yogya adhikArI sAdhu-sAdhvI ke vivekI gRhasthane athavA yogya jinAlaya, upAzraya. jJAnamaMdira ke pustakAlayane A prakAzana bheTa ApI surakSitapaNe jaLavAI rahe tevo prabaMdha karavo. koI saMjogomAM A pustaka kacarApaTTI ke raddI tarIke paDI rahI avahelanA na pAme tenuM puratuM dhyAna rAkhavA namra vijJapti che. AnuM prakAzana dara varSanI A suda pUrNimAe thAya che. caturvidha zrIsaMghanA hitArthe AnuM prakAzana pU. sAdhu, sAvIjI, jJAnabhaMDAro tathA tavarUci gRhastha Adine vinA mUlya mokalAya che.. dharmapremIone sthAI kezamAM 101 lakhAvI sthAyI grAhaka thavA bhalAmaNa che. Arthika lAbha levAnuM saranAmuM prAptisthAna: zrI Agame. graMthamALA "Agama ta" kAryAlaya ramaNalAla jecaMdabhAI zAha mAstara haragovanabhAi kApaDa bajAra, C/o mIThAbhAI gulAbacaMda jaina Po. kapaDavaMja (jI. kheDA) upAzraya dalAlavADA, kapaDavaMja, DDD009099999999999999 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI vardhamAnavAbhine namaH / / pU. bhAgamAhAraka AcAya devazrInA tAttvika pravacA AdinA surUcikara sakalanarUpa zrI iAgama jyota vIra ni. sa 2505 AgamajJAnI maramaprahAro ' * * Agama te je agama atha vakhANuM" : prakAzaka : zrI AgamAdvAraka graMthamALA kapaDava'ja sabhya: 8-00 rUpiyA ' A pavitra pustakanI AzAtanA na thAya tenu pUrNa dhyAna rAkhavu.. visana 2035 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka: ramaNalAla jecaMdabhAI kAryavAhaka : zrI AgamAddhAraka graMthamALA kApaDamabara mu. kapaDava'ja [ ji. kheDA ] ha ................ve...........na.... AgamajyAta prativarSa AsA suda pUrNimAe ( cAra aMka bhegA ) pustakarUpe pragaTa thAya che. * vArSika-lavAjamanI yeAjanA baMdha karI pU. sAdhu-sAdhvIjI mahArAjAo, jJAnabhaMDArA tathA tattvarUci--gRhasthAne bheTa apAya che. pustaka-prAptisthAna : 5. hugAvanadAsa esa, zAhu mI, gu, jaina upAzraya lAlavADA anivArya saMjogavazAta te badala kSamA yAcIe chIe, mu. kapaDavaMja [ ji. kheDA ] 0 sthAyI-kAzanI yeAjanA cAlu che, jemAM ochAmAM ochA za. 101] levAya che. 0 chuTaka bheTa ceAjanAmAM pAMca rUpiyA ke tethI vadhu game te rakama svIkArAya che. TATila prinTIMga : dI pa ke prinTa rI rAyapura daravAjA bahAra amadAvAda pustaka prAzanamAM vilaMba thayA che. mudraka H kAntilAla DAhyAbhAI paTela maMgala mudraNAlaya ratanapoLa, amadAvAda. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeoe 75 varSanI vRddhavaye koI paNa jAtanA TekA vinA rogagrasta dazAmAM paNa chellA 15 divasa ardhapadmAsane kAussagga mudrAe rahI pUrvakAlIna anazana samAdhi-maraNa nI jhAMkhI karAvI 6 mAM thI AgamasamrA Agamajyotirdhara bahuzruta sUri puraMdara gItArtha-sArvabhauma dhyAnastha svargata pU. AcAryadevazrI AnaMdasAgara-sUrIzvarajI mahArAja Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sii prakAzaka taraphathI.... - devaguru-kapAe Atma-kalyANa mATe paramadhAra-svarUpa jinAgamonuM sAratatva samajavA ke jANavAne sat prayatna parama bhAgyazAlItAnuM cinha gaNAya! anopakArI zrI nIrthakara bhagave tenI gerahAjarImAM ekSamArganI pratipAdanA jinAgamanA AdhAre jJAnI mahApuruSa pharamAvI rahyA che. tethI AgAme zrI tIrthakara bhagavatenuM sAkSAt zabda svarUpa heI puNyAtmAone satata AdhyAtmika-dizAmAM preraka bane che. AvA AgamanA rahasyane kaLa prabhAve ogaNIsamI sadImAM samajanAra ke samajAvanAra virala thaI gayela, te kAlamAM pUrvajanmanI ArAdhanA-baLe ekale hAthe bhaDavIra vaiddhAnI jema mehanA saMskArane saphaLa laData ApI lagabhaMga vAI gayela Agamika-jJAnanA vArasAne jinazAsananI paddhati pramANe vocane Adi dvArA suvyavasthita karanAra AgamaidaMparyajJAtA, pravara prAvenika Agama tatvavettA, Agama samrATe,gItArtha mUrdhanya, dhAsthisvargata pUAgaddhAraka AcAryadevazrInA nAmathI pavitra bala amArI saMsthA tenA janmakALathI Aja sudhI pU. AmoddhArake AcArya devazrInA saMskRta, prAkRta ane gujarAtI sAhityane vijaja samakSa rajU karavA prayatnazIla rahI che. ' amArAM saghaLAM prakAzamAM "gamata nuM prAzana tavarUci-jijJAsu vAcakenI daSTie sApekSa rIte - hRSTa rahevA pAmyuM che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI pAchaLa pU. AgamAddhiAraka AcAryadeva bhagavaMtanAM vyAkhyAne, nibaMdha, praznottarI ane vividha saMskRta-gujarAtI padyakRtionA madhura saMgrahanI AgavI zreSThatA uparAMta tenI vyavasthita saMkalanA, suMdara saMpAdana tathA gaThavaNanI Adarza zaili Adi kAraNabhUta heya ema amane lAge che. ame amArI jAtane dhanya mAnIe chIe ke pU. AgadhrAraka AcAryadevazrInA paTTadhara, zAstradaMparyaMbedhaka vAtsalyasiMdhu gacchAdhipati sva. pU. A. zrI mANekasAgarasUrIzvarajIbhagavaMtanA maMgala AzIrvAda temaja teozrInI punita preraNAnuM baLa ane AdithI aMta sudhI maLela che. Aje paNa temanI adrazya varada-kRpAnA baLe AjanI viSama paristhitimAM paNa ame A jAtanuM prakAzana karI rahyA chIe e amArUM udAtta saubhAgya che. amArI graMthamAlAnA mukhya preraka pU. Agama ddhAraka AcArya devazrInA laghutama bALaziSya, karmagranthAdi sUkSma-tatvanA mArmika zAtA pU. paM. zrI sUryodayasAgarajI ma. gaNivarazrInI bahumukhI preraNAnA baLeja amArI graMthamALA dhImA paNa makkama pagalAM bharI rahI che. ame pU. sva. gacchAdhipatizrInI adazya varadakRpAnI jema pU. paM. zrI suryodayasAgarajI ma.nI punita upadaSTinA paNa kharekhara taNI chIe. zrIdeva-gurunI asIma maMgalapAe pU. sva. gacchAdhipatizrInI maMgala-nizrAmAM nakkI thayela A prakAzananuM Aje 14 muM vArSika pustaka pragaTa thaI rahyuM che. AnA prakAzanamAM pU. sva. gacchAdhipatizrInI asIma varadakRpAnA baLanI sAthe sAthe sAgara-samudAyanA pU. sAdhu-sAdhvIjI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavatenA upadeza. preraNA temaja tatvarucivALA jaina zrIsaMgha tathA guNAnurAgI, dharmapremI gRhasane maMgaLa sahakAra ane sAMpaDyo che. te badala ame amArI jAtane dhanya-kRtArtha mAnIe chIe. prastuta prakAzanamAM pakSa ane apakSa rIte sahAya Apa "nArA sahunI guNAnurAgabharI anumodanA karavA sAthe vizeSamAM jaNavavAnuM ke A prakAzananA Arthika-kSetrane su-samRddha banAvavA aMtabharyo zrama uThAvanAra pU.paM. sUryodayasAgarajI ma. zrI nA dharmapremanI bahumAna bharI anumodanA. vaLI prastuta -prakAzananA saMpAdananI javAbadArI svIkArI sarvAga suMdara banAvavA prayatnazIla pa. pU. parama tapasvI zAsana jotirdhara sva. pU. upAdhyAyabhagavaMta zrI dharmasAgarajI ma. zrI nA ziSyaratna pU. paM. zrI abhayasAgarajIma. zrIne atyaMta bhAvabharI vaMdanAMjali. A sivAya prakAzanane pagabhara banAvavA mATe upadeza-preraNAApanAra pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMte tathA zrI jaina saMgha ane sagRhastha AdinI zruta-bhaktinI hArdika sabhAvanAbharI anudanA. temAM khAsa karIne pU. A. devazrI hemasAgarasUrIzvarajI ma. pU. A. devazrI devendrasAgara sUrIzvarajI ma. pU.paM. zrIkaMcanasAgarajI ma. pU. paM. zrI dolatasAgarajI ma. pU. paM. zrI yazobhadrasAgarajI ma. pU.paM. zrI saubhAgya sAgarajI ma. zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI jJAna maMdira ujajainanA kAryavAhaka zrI kuMdanamajI Adi aneka puNyavAna gRhastha Adi caturvidha zrIsaMghanA dharmapremabharyA saganI kRtajJabhAve sAdara noMdha laIe chIe. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhumAM A prakAzana ane vyavasthA taMtramAM niHsvArthabhAve sevA ApanAra zikSaka zrI haradevanadAsabhAI (pradhAnA'yApaka zrI abhayadevasUrijJAnamaMdira-kapaDavaMja) sthA bAbulAla kezavalAla zAha cANamAvALA (11 nA zeTha mArkeTa, ratanapaLa amadAvAda) temaja saMpAdana-prakAzana aMgenI jhINavaTabharI khaMtapUrvaka tapAsa ane mupharIDiMga AdinI mUkasevA ApanAra zrI ratilAla cI. dezI (adhyApaka zrI hemacaMdrAcArya jaina pAThazALA-amadAvAda) mupha meTara vigere | saMbadhI hArdika sevA ApanAra AziSakumAra mANeklAlA zAha (sAta bhAInI havelI jhaverIvADa-amadAvAda) kumArapAla jayaMtilAla zAha (gaganavihAra phaleTa e/29, cothe mALe, zAhapura, amadAvAda) tathA presa kepa vigerenI khetabharI sevA AmanAra, zrI azvinakumAra esa. dave (pAlItANA) tathA kAMtilAla hahyAbhAI paTela (maMgala mudraNAlayanA mAlika) tathA TAITala pejanuM suMdara svaccha kAma karI ApanAra dIpaka prInTarInA kAryavAhaka Adi saghaLA sahagI mahAnubhAvanI kRtajJatA pUrvaka samaraNAMjali. - chele A prakAzanamAM chaghasthatAnA kAraNe je kaMI kSatio rahevA pAmI heya te badala kSamAyAcanA sAthe pustaka-prakAzanane sadupayeAga karI puNyavAna-vivekI AtmAo jIvanane tatvadaSTi saMpanna banAve e ja maMgala kAmanA. nivedaka vIra vi. saM. 151 ramaNalAla jecaMdabhAI zAha vi. saM. 2035 mukhya kAryavAhaka Aze % 1 zanivAra zrI rasagameddhAraka caMpALA tA. 6-10-79 kapaDavaMja ji. kheDA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vardhamAnasvAmine namaH - saMpAdakanI kalame... zrI deva-gurUnI kRpAe vAtsalyasiMdhu parama-zAstra-marmajJa pU. gacchAdhipatizrInI varad kRpAthI vi. saM 2022nA mAha mahinethI zarU thayela "zrI Agamajata" vaimAsikanA saMpAdanane punita-lAbha A sevakane maLe che. je paramasaubhAgyanI vAta che ! A saMpAdanamAM yathAzakya prayatna pU. AgaddhAraka AcArya devazrInA tAtvika sUmadhagamya tarkabaddha viziSTa AgamikapadArthonI samajutIrUpa pravacane, nibaMdha, lekhe Adine mATe bhAge aprakAzita saMgraha vyavasthita-zailimAM AgamajJa tatvapremI mahAnubhAvanI tatvadaSTinA vikAsamAM upayogI thAya te AzayathI raju karAya che! A bahAne mane paNa Agamika-siddhAntanA rahasyane rasAravAra maLI rahe che. pUba khUba pramodabhAvanAthI paripUrNa haiye A saMpAdananuM punitakArya yathAzakita karavA prayAsa cAlu che. A "Agama ta"nA prakAzanathI caturvidha zrI saMghamAM Agamika abhyAsa ane tAvika padArthonI ciMtanA prati ruci vadhavA saMbhava che. pU. Agama ddhAraka AcAryadevazrInI prauDha pratibhA ane AgamAnusArI tArkika aiti evI te ajaba che ke teozrInA lakhANanI paMkitao viziSTatA bharyA arthane punaH punaH vAMcananA baLe vyakta kare che. ane zrutajJAnanI viziSTa ArAdhanAnA baLe Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meLavela prakUTa-kSapazamanA AdhAre apAyela A tAtvika vyAkhyAne jijJAsu tatvaruci puNyAtmAone paNa viziSTa mahinA sopazama ane zrutajJAnanI ArAdhanAnI sAthe Atma-zuddhinA rahasyane samajAve che , samyajJAnanI bhUmikA A rIte kharekhara keLavAya che. A saMpAdanamAM jeTalI saphaLatA che te badhAnuM zreya parama pUjaya Agamatirdhara AgameddhAraka AcAryadevazrInI ahetukIkRpA ane pU. gacchAdhipati AcAryazrI bhANiyasAgara sari bhagavaMtatI varadAna tathA pU. zAsa, prabhAtaka kakSAcArya zrI hemasAgarasUrIzvarabhagavaMtanA punita anugrahane AbhArI che. vartamAna kAlIna zrI maNasaMghamAM kALabaLe saMyamanI punita Asevana zikSAnA dharakhama ghaTADA sAthe. aneka viparIta viSama akSIya pravRtiomAMthI upajatA maisacAravI bahulatA thavAthI zahaNazikSA paNa jokhamAI gaI che. mAtra vyAkhyAna vAMcI kSetra sAcavavA ke e@4-motsava karAvavA mATe lekAvarjananI laukika dizA vaphA vartamAnakALe moTe bhAge thayela vaLAMka hakIkatamAM jinazAsananA ArAdhaka AtmA ene khUce te thaye che. temAMthI chUTavA mATe zrI gurUgamathI vAcanApUrvaka meLavAtI Asevana zikSA ane te bhUmikA para Agamika padArthona tAvika chaNAvaTa bharyA abhyAsanI parikarmaNa rUpa nIce mujabanI AgamasaptikAnA gurucaraNe vinayapUvarka abhyAsanI khUba jarUra che. 1 zrI ogha niryukti 2 zrI Avazyaka sUtra haribhadrIya TIkA 3 zrIdazavaikAlika sUtra , i . 4 zrI uttarAdhyayana sUva bhAvavijyajI TIkA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 5 piMDaniryukti - 6 zrI naMdIsUtra 7 zrI anugadvAra sUtra A jAtanA abhyAsanuM valaNa upajAvavA prastuta prakAzana udAtta preraNA Ape che. Agamaceta" jevA tAtvika prakAzananA vAMcana-manana parizIlanAdithI zramaNa saMghamAM tattvajijJAsA ane AgamAbhyAsanI ruci upaje tevA zubha AzayathI anekavidha viSamatAo vacce paNa AnuM saMpAdana karavAne prayatna cAlu che. gurugamathI AnuM yogya vAMcana karavAthI keLavAtI tatvaniSkA-jijJAsAthI AgamikatAtvika sivAyanuM bAkInuM badhuM sAhitya khATI chAza jevuM lAgaze. uparAMta AgamajyotanA vAMcanathI Agamika-rasAsvAdanI vRtti janmavA pAmaze. AvA parameskRSTa Agamika tanI vicAraNAthI sabhara AgamatanA saMpAdana mATe mAruM vaiyaktika-jJAna ke anu. bhava sAva najIve chatAM pU. karuNAmUrti gacchAdhipatizrInI varada kRpA tathA mArA jIvananA ghaDavaiyA anaMtapakArI paramatAraka zAsana tirdhara gurudeva pUjya zrI upAdhyAya bhagavaMta zrI dharma sAgarajI ma. zrInA asIma anugrahane agaNya-aciMtya pratApa che ke buddhinA brahmacArI mArA jevA pAmara tucchanA hAthe AvA viziSTa virATa Amika rahasyathI bharapUra Agama jayota jevA mahA-tavika graMthanuM saMpAdana saphaLa rIte thavA pAmI A caudamA varSanuM pustaka deva-guru kRpAe prakaTa thavA pAmyuM che. jo ke A saMpAdanamAM vaDIlenI kupA, sahagIone pavitra sahakAra ane vividha maLI AvatA egya sahakArI nimitta kAraNee paNa mahattvane bhAga bhajave che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAta pU. Agamatirdhara Agamo dvArA zrI tathA pU. sva. gacchAdhipatizrInA varada kRpAbharyA AzIrvAda te mukhya che ja! e nizaMka bInA che. A uparAMta mArA jIvanane atha thI ruri sudhI ghaDavAmAM ajaba phaLa ApanAra mArA tArakavarya, 5 paramArAma parame pakArI sva. gurudevazrI zAsanatirdhara upAdhyAya bhagavaMtanI karUNAne viziSTa smaraNIya phALe che ke jenA pratApe yatkiMcita paNa sarvasAmukhI jIvana-zaktionI saphaLatAnI kakSAe jAtane laI jaI zakyo chuM. A uparAMta prastuta saMpAdananI saphaLatAmAM nIcenA mahAnubhAnA karaNAbharyA dharmasahaganI dha namrAtinamra bhAve kRtajJatA pUrvaka laI chuM. parama pUjya zAsana prabhAvaka pU. A. zrI hemasAgara sUrIarajI ma. jeoe nircAja-dharmasneha ane aMtaranI lAgaNI sAthe pU. Agama dvArakazrInI zI tatvArthasUtranI vAcanAnI AkhI presa ke sAdara mane ApI, te uparAMta bIjI paNa ghaNuM mahatvanI sUcanAo dvArA yogya sahakAra Ape che. pU. Agama dvAraka-AcAryadevazrInA upasaMpadA prApta ziSya ratna- vikArya pa. pU. paM. zrI kaMcanasAgarajI ma. pU. Agama dvAraka-AcAryadevazrInA ziSyaratna karmagraMthAdi vicAra-catura sAhadayI pa. pU. paM zrI sUryodayasAgarajI ma. paramapUjya guNamariSTha dharma snehI sunirazrI guNa sAgarajI ma. A uparAMta A saMpAdanamAM AjJA thatAMnI sAthe nAnI meTI dareka jAtanI kAmagIrI karI vinItabhAva darzAvanAra dharma Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eDI munizrI nirUpamasAgarajI ma. munizrI nyAyana sAgarajI ma. munizrI yazavadhana sAgarajI ja. Adi aneka mahAnubhAvonA saganA phaLarUpe A saMpAdana vyavasthita thaI zakayuM che. chelle nivedana e che ke yathAyogya jAgRti rAkhI pU. AgoddhAraka-AcAryadevazrInA Azaya viruddha kaMI na thAya tenI takedArI rAkhavA chatAM chadmasthatAnA kAraNe jinAjJa ke zAsananI paraMparA viruddha kaMI thavA pAmyuM hoya te te badala caturvidha zrIsaMgha samakSa hArdika mizyA duSkRta devA sAthe puNyavAna tatva-rucivALA mahAnubhAve A prakAzanane jJAnI-gItArtha gurUbhagavaMtanI nizrAe vAMcI-vicArI aMtaraMga tatvadaSTinI saphaLa keLavaNI karI saMpAdakanA anubhavanI jema pite paNa jinazAsananI vizvAsapUrvaka saphaLa ArAdhanAne lAbha meLavavA bhAgyazALI bane. e maMgala abhilASA. vIra ni. saM. 2505 vi. saM. 2035 A su 14 gurUvAra kalyANabhavana pAlItANuM ( saurASTra) niveda - pU. zasana tirdhara upAdhyAya dharmasAgarajI ma. caraNopAsaka abhayasAgara Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 A... ga. ma. jyota - varSa-14 pustaka:1-2-3-4 viSaya....darzana viSaya prArAkAya.... . saMpAdakIya...... . pRSTha 3 . pRSTha * 1 thI 4 pustaka-1* pustaka-2. pustaka-7.. pAka-4 * . . ... 1thI 40 ... 1thI 36 * .. 1 thI 20 oty pustaka-1 pRSTha 1 thI 60 zramaNa bhagavAna mahAvIra ane magadhAdhipati zrI zreNika mahArAja pRSTha 1 thI 7 - mUtra : hA ja tIrthayAtrA saMghayAtrA zIrSaka paricaya...8 viziSTa paricaya......0 tatvapremI janane rasasthALa 10-11 nibaMdha.....12 thI 64 1 - - - - Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 24 viSaya pupa pUna prabhu pUjanamAM lIna thayelAonI puSpa pUjA mATe kevI { ka uccatama bhAvanA ! * sarvavirativALAne dravya pUjA mATe niSedha kevI rIte che AbaranuM mukhya dhyeya * zAsana-prabhAvanA ane belibIjanuM kAraNa 0 zAsana-prabhAvanAthI utkRSTa kala tIrthaMkapaNe che.. . * abhigame kayA? kone ane kayAM sAcavavA joIe! 0 strIo utarAsananI jage zuM sAcave ? 0 vikI-trikane bhAvArtha ane kAma karavI rIte * girirI eTale paccakkhANa nahi ? * sihA eTale zuM? * prathama nadhikI kriyA pachI zuM hoya? che daza trike. * pUjana vakhate varjanIya zuM ? * abhiSeka kaI vakhate kara joIe ? 0 punaH prakSAla kyAre karAya? 0 svAmI sevaka bhAva che kharo ? abhiSeka karanAra kevo hoya ? - caMdaravA-jThIyAM paNa pUjAnuM sAdhana che. 0 prabhupUjanamAM pavitratAnA nAme upayogI dravyane mArga baMdha na karAya. 0 lAkhanA hAre caDhAvanAra bhAvine aMgaluMchaNa mATe kaMjusAIpaNuM na pAlave. * aMgabhUM chaNAnuM gaMdApaNuM nimAlya zuM hoI zake ? 0 nirmAlya mATe anya AcAryone ze mata che? 0 vilopana kAra sahita ja hoya. * suraMgI ane sugaMdhI paMpathI pUjA thAya. 31 33 34 38 8 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. viSaya 0 puSpapUjana aneka prakAre hoI zake, * vadhavAnI virAdhanAe te dravya-pUjAthI vaMcita rahevAya! 0 virAdhanAne vAstavika bhaya kyAre ? 0 vastrapUjAno adhikAra . 0 AstiA koNa? tenI karaNI zuM ? * rASTra ane samAjanuM sAmarthya. zAthI che. .0 vastrakAre pUjA kevI rIte? 0 avasthAtrayInI bhAvanA zA mATe ? * upakaraNanA niSedhathI AvI paDatI Apatti. 0 navIne matAvalaMbInI paristhiti, 0 mUrtionAM sarvasAdhAraNa cihna zuM? 0 vastranuM AropaNa siddhAvasthAne adasya na banAve. 0 vitarAga avasthA dhAratAM paNa pUjana 0 sAcuM vItarAgatva zAmAM? 0 sarAga avasthA kone saMbhave? 0 kaI avasthAe tIrthakara mekSe jAya ? 0 tIrthaMkarapaNuM kayArathI gaNAya ? 0 kayo AtmA tIrthakara gotra upArjana kare? 0 dIkSAdi zA mATe ? pustaka-2 pRSTha 1 thI 40, * khamavuM-khamAvavuM. upAmavuM-upazamAvavuM jenazAsanane sAra che 1thI8 - taravAthadhigama satranuM hRdayagrAhI vivecana * 9 thI 30 0 nAhyA teTaluM puNya na mAnatA 0 ahIM paNa bAkI kheMce * na thayuM eTaluM pApa samaje. 37 38 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 viSaya pustaka-3 pR. 1 thI 36 che. paryuSaNa ane ArAdhanA rIvAdAMDInA ajavALA pR. 5 thI 14 che 0 saMvatsarI parvanI mahattAnuM rahasya. 0 saMvacharI uparaja pabhuSaNane AdhAra che - 16 0 17 1 0 0 2. zrI upadhAnanI mahattA che 5. 1pa thI 36 : ' ' * upadhAnanI prasiddhivALAM sthAne ane tenAM kAraNe 0 upadhAna vahanano kALa. 0 upadhAnavahananA samayanI anukULatA. 0 upadhAna karAve koNa ? 0 paMcamaMgaLanI cUlikA. 0 mahAnizIthanA gavALA ja upadhAna karAve ema kema? 0 upadhAna ane tenuM tapa 0 upadhAnane sUkata tapa ane vartamAna patti 0 tapanI vidhinA parivartanane khulAso 27 0 upadhAna ane pauSadha * paMcamaMgala te mahAzrutaskaMdha kema? 0 pratikramaNa e zrutaskaMdha kema ? ane zakastava Adi e adhyayana kema? 0 upadhAna ane mALAropaNa 22 0 0 0. 28 29 31 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pRSTha : - - pustaka4 - 1 thI 20 * kArtikI pUrNimA ane zrI siddhAcala mahAtIrthanI mahattA * zrI vItarAga-paramAtmA stuti * zrI sihagirirAjaSTama * zrI ajitajina tyavaMdana * 0 zrI saMbhavanAtha jina gautyavaMdana 0 zrI tAraMgA zrI ajitanAtha stavana * zrI munivRtajina stavana 0 zrI mallijina stavana chAta va - 24 . gurucaraNuyAthI maLeluM = 0 zrI namaskan mahAmaMtra aMge mahatvanA praznottara * tAttvika praznottarANi gurjara anuvAda 9 thI 16 1720 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vardhamAna svAmine namaH AgAma jayota * * virani. jaae as we vi. saM. . . zramaNa bhagavAna mahAvIra 2015 ane 2505 magadhAdhipati zrI zreNika_mahArAja che. pustaka zrI jainazAsanamAM jema bhagavAna zrI kaSabhadevajI ane bharata mahArAjA tathA bhagavAn zrI ajitanAthajI ane sagaracakavatIne asIma pUjya pUjakabhava hato, tathA anya zAsanamAM jema zrI rAmacaMdrajI ane zrI vasiSTha gaDaSi vagerene ArAdhyaArAdhabhAva saMbaMdha hate. laukikamAM zivAjI mahArAja ane rAmadAsajIne je paraspara sevyasevakabhAva saMbaMdha ho. tevI rIte vartamAna zAsananA adhipati zramaNa bhagavAna mahAvIra prati zreNikano a-dvitIya ane a-sAdhAraNa e pUjyabhAva, ArAdhyabhAva ane sevyabhAvano saMbaMdha hate. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata e vAta zrI jaina-zAstronA jANanArAo ane mAnanArAo mAne che. ItihAsa premI ke paNa e vAta spaSTa_rIte maMjUra A kAraNathI e parasparanA saMbaMdhane vicAratAM teone viziSTa saMbaMdha ane tenI viziSTa saMgati vicAravAnI jarUra che. zramaNa bhagavAna mahAvIra ane mahArAjA zreNikane saMbaMdha vicAravA pahelAM e bannenA rAjyanI nikaTatA upara prathama dhyAna ApavAnI jarUra paDe che. zAkyasiMha bauddhanA nivAsasthAnane vicArIe te te kapilavastu hevAthI magadhanI rAjyadhAnI rAjagRhIthI ghaNuM dUra rahe, tyAre zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnuM janmasthAna je kSatriyakuMDa te rAjagRhIthI ghaNuM najIka che, eTaluM nahiM paNa jeo lachavADa jaI kSatriyakuMDanI yAtrA karI AvyA haze, teone jarUra mAlama haze ke rAjagRhI ane kSatriyakuMDanAM rA lagolaga heya, ane tethI zramaNa bhagavAna mahAvIranA pitA mahArAjA siddhArtha ane zreNika mahArAjanA pitA prasenajitane paraspara sAhajika-saMbaMdha heya. vaLI te vakhate a-prakaMpa ane UMca-zikhare gaNAtuM vaizAlInuM rAjakuLa hatuM. e vAta ItihAsakArothI ajANI nathI, ane te kuLavALA rAjAone mahArAjA siddhArtha sAthe svAbhAvika kauTuMbika saMbaMdha hatuM, ane tethI mahArAjA siddhArtha ane ceDA-mahArAjanI bahena trizalAnA lagna thayA hatA, eTaluM ja nahi paNa e ucca-saMbaMdhanI magadha dezamAM ghaNuM ja uMcI chAyA paDelI hatI, ane tethI mAtA trizalAne videhadattA evA nAmathI bolAvatI hatI. - A upara bArIka-daSTithI dhyAna detAM spaSTa jaNAI Avaze ke videDavALAonI kanyAo ghaNu UMcA-kuLanI gaNAtI hatI, Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArataka 1 luM eTaluM ja nahi paNa mahArAjA zreNikane mATe suceSThA kavarI ke je mahArAjA ceTakanI kuMvarI ane bIjI kumArikAethI moTI hatI, ema dhArIe te kadAca sAcuM paNa nikaLe ke celaNanuM asala nAma celaNuM na hoya, pitAnI mahaTI bahena rAjayeSThA hatI tenI sAthe te celaNuM haLI-maLIne vadhAre rahelI hoya, tethI kSullakapaNAne lIdhe cetavaNuM kahevAI heya ! vaLI kathA uparathI paNa joI zakIe chIe ke sujayeSThA ane celAne paraspara gADha-prIti hatI, ane tethI suSThAe varavA dhArelA dhaNane varavA te celaNuM paNa sAthe ja taiyAra thaI A uparathI ema kalpI zakAya ke te suceSThA maheTApaNAne lIdhe ja te hAnI bahenanuM nAma cellaNu prasiddhimAM AvyuM hoya, paNa e suSThAne mATe jyAre mahArAjA zreNike mAgaNI karI che, tyAre mahArAjA ceTake zreNikane sujayeSThA ApavAnI nA pADI ane kAraNamAM zreNika mahArAjane utaratA kuLanA jaNAvyA ane kanyA na ApI. jo ke pachI mahArAjA zreNike prapaMca karIne cellaNane te rANI banAvI che. paNa ahIM te ApaNe zrI siddhArthanA | kuLanI uttamatAne aMge vicAravAnuM thAya che. ke tethI ema spaSTapaNe kahevuM joIe ke zreNika mahArAjAne phaLanI adhamatAthI je ceDA-mahArAjAe kanyA nahatI ApI te I ceDA mahArAjA taraphathI zrI siddhArtha-mahArAjAnI sAthe rAlAnA lagna karavAmAM AvyAM hatAM. hi. vaLI e zreNika mahArAjA ke vazAlI rAjayanA jamAI nA hatA, chatAM te dIdhelI kanyAthI jamAI hatA, paNa haraNa nI kanyAthI jamAI thayA hatA, tyAre mahArAjA siddhArtha te thI kanyAthI ja vaizAlI-rAjyanA jamAI tarIke thayA hatA. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamana mATe ja mAtA trizalAnuM nAma ja videhari ema kahevAmAM AvyuM. eTaluM ja nahiM paNa bhagavAna mahAvIra mahArAjane lIdhe te vaizAlI rAjakuLa atyanta rAjI rahetuM ane temAM vaLI jyAre eNika-mahArAjane tyAM gayelI celaNane lIdhe ceDA mahArAjA ane tenA kuLane vAraMvAra zekavuM paDatuM, ane upako thatA hatA tyAre mAtA trizalAnA nandana cauda svothI jeoe garbhamAM AvavAnI sAthe ja pitAnI uttamatA sUcavI che, tevA bhagavAna mahAvIra mahArAjane lIdhe te vaizAlI trizalAmAtA tarapha advitIya-prema dharAve temAM Azcarya che Aja kAraNathI evI rIte mAtA trizalAnuM bIjuM nAma videhadattA thayuM hatuM. tevuM trIjuM nAma vihurUri arthAta videhane prIti karanArI evuM thayuM. vAcakone yAda rahe ke ceDA mahArAjanI vizAlA e videha-dezanI rAjadhAnI hatI. ATalA uparathI zrImadda bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA pitA siddhArtha mahArAjA ane mahArAjA zreNikanA pitA prasenajita-mahArAjAnA dezanI nikaTatA ane rAjyanI nikaTatA hevA sAthe zrIsiddhArtha mahArAjAnuM kauTuMbika uMcA paNa keTaluM badhuM ? ane kevuM hatuM? e samajI levAthI paraspara kauTuMbika saMbaMdha paNa samajI zakAze. AvI sthitimAM jyAre mAtA trizalAne cauda svapna siMhagaja-vRSabhAdine AvyAM. ane te svapnanA phalanI pRcchA, tathA tene nirNaya sabhA-samakSa thaye, te sabhAmAM svapna pAThakedvArA ja mahArANI trizalAne bhaviSyayuga kathaMcit cakravatI mAtA tarIke thaze ema jAhera thayuM, tyAre dUra dUra paNa prasarelI te vArtA hoya, ane tethI dUra dUra rahenArA caMpradyotana ane udAyana vagere rAjA sarakhA rAjakumAre kevaLa kauTuMbika-saMbaMdhathI nahiM, paNa Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 19 rAjya-saMbaMdhI bhaviSyamAM udaya thAya e icchAe paNa bhagavAna zahAvIra mahArAjAnI sevA karavA Ave te pachI najIkanA rahenArA najIkanA rAjyavALA zreNika Adi bhagavAna mahAvIra mahArAjanI sevA karavA Ave temAM Azcarya zuM? | ATaluM vivecana karavAnI jarUra eTalI ja che ke mahArAjA zreNika bhagavAna mahAvIra taraphathI zAsananI sthApanAne lIdhe zaktivALA hatA ema nahiM, paNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA AyakAlathI teo bhakta hatA ema jaNAya che. AvI rIte pUrva-saMbaMdhathI vicAratAM zAsananI sthApanA pachI zreNika mahArAjA bhagavAna mahAvIra tarapha ghaNA samAgamamAM Ave ane tenA pratApe advitIya ane asAdhAraNa dharma bhAvanA dharAve ane zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjA tarapha bhaktibhAva dharAve emAM Azcarya nathI. yAda rAkhavAnI jarUra che ke zreNika mahArAjA bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA parama bhakta hatA, enI pratIti aneka lakhata zreNika mahArAje karela zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA vaMdana-mahotsanA zrI bhagavatIsUtranA spaSTa ulekhethI thAya che. | dazAzrutaskaMdhaAdinA kathanathI paNa e vAta sahaja samajAya che ke mahArAjA zreNika ghaNu ThAThamAThathI ane aMtaHpuranI rANIone sAthe laIne zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAne vaMdana karavA gayA hatA, ane e arasAmAM na batanA niyANAnuM svarUpa ane temAM darekathI thatA jAta-jAtanAM tukazAne jaNAvavAmAM AvelAM che. che. chatAM zramaNa bhagavAna mahAvIranI parSadAnuM varNana ntAM bhagavAna mahAvIra zrAvaka parSadAnuM varNana zrI kalpasUtra romAM karavAmAM Ave che, temAM zreNikadi zrAvakene na gaNAvatAM hi, puSkalI Adi zrAvakane gaNAvavAmAM Ave che. tenuM kAraNa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamana e heya ke zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnI je amArA diparvadAnuM pramANa jaNAvavAmAM Ave che, te paNa sva-hasI dIkSita thayelAnuM che, evI rIte je zrAvaka Adi parSadanuM pratI che. te paNa sva-dezanAthI ja mithyAtvane vamane samyaktva paNa lAnuM heya, ane mahArAja zreNikane samyaktva-prApti saMjaya-anAthI jevA muniethI thayelI hoya. vaLI ema paNa kahevAya che ke zrAvakenI parSadAmAM teo gaNatrI che ke jeo samyaphavamUlaka dvAdazatrane dhAraNa karanArA he tethI bhagavAna gaDhaSabhadevajInI parSadAmAM paNa zrAvakanA varNana bharata mahArAjAne mukhya sthAna maLyuM nathI, ane e apekSAthI ahiM zrI zreNika mahArAjAne zrAvaka-parSadAmAM avirati paNa lIdhe paNa agrasthAna na maLyuM hoya, te e paNa asaMbhavita nathI paNa A vAta cakkasa ane cakakhI che ke zramaNa bhagavo mahAvIra mahArAjAne vihAra chavasthapaNAmAM ane kevalIpaNAmAM magadha deza ke je zreNikanI ja mAlIkInuM hatuM, temAM vadhAre thayela che. zrI AcArAMga, zrI Avazyaka, zrI kapalsane ane mahAvIra mahArAjAnA aneka caritrethI e vAta nakkI thAya che-ke zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjA chAstha paNAnI ajJAtacaryAmAM paNa magadhadezamAM nirUpadrava ja rahetA hatA ane upasarga tathA upadravane sahana karavA mATe teo magadhadezathI anyatra bahAranA dezamAM vihAra karatA hatA. te A hakIkta uparathI spaSTa thAya che ke zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanA chavAsthakAlamAM teo magadha dezamAM bhagavAna pArzvanAthajInA zAsanadhorI mahApuruSanA prabhAve nirupadrava hatA utpala ane IndazarmA Adi zrI pArzvanAthajInA zAsanane pAmelA ane patita thayelA che ane anya paNa aneka je gesa lAne maLelA dizAcare, te badhAnuM vihAra-kSetra ke paryaTana-legara magadha deza ja hatuM, athavA te zramaNa bhagavAna mahAvIra Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM mahArAjA pUrvAzramamAM magadhanA vatanI hevAthI paNa megadhazamAM ane tenI AsapAsamAM nirupadravapaNe vicarI zake e svAbhAvika ja hatuM. A badhuM tapAsatAM zreNika-mahAzAjane bhagavAna mahAvIra mahArAjanI zAsana-sthApanA karatAM pahelethI samyaktva prApta thayuM hoya ane tema kahevAya paNa che, ane kSAyikabhAve samyaktva bhagavAna mahAvIra mahArAjanA pratApe thayuM hoya, te temAM kaMIpaNa Azcarya nathI. sAmAnya rIte jaina-zAstro pramANe bhagavAna mahAvIra mahArAjanA janmathI pahelAM paNa zrI pArzvanAthajI mahArAjanuM zAsana magadha Adi dezamAM pravartatuM ja hatuM, khuda bhagavAna mahAvIra mahArAjanA mAtA-pitA pote zrI pArzva nAtha bhagavAnanA saMtAnIya zrAvaka hatA. e vAta zrI AcArAMga tathA zrI kalpasUtranI vRtti AdithI spaSTa che. vaLI bhagavAna mahAvIra mahArAjA chadmasthapaNAmAM hatA, tyAre mathurAnagarImAM ahaMdAsa ane jinadAsI parama-zrAvakapaNAnI dizAmAM hatA. bhagavAna mahAvIra mahArAjane kevalajJAna thavA pahelAM bhagavAnanA zrAvaka gaNAtA AnaMda sivAyanA bIjA AnaMda nAmanA zrAvakane avadhijJAna thayuM hatuM. ane teNe bhagavAnane kevalajJAna utpanna thavAnI AgAhI jaNAvI hatI. ane gRhasthane avadhijJAna te guNapratipannane ja thAya che. e vigere hakIkatathI bhagavAna pahelAM magadhamAM pravartatA janadharmanuM pravartavuM ItihAsa-siddha hevAthI magadha dezamAM pravartate hate ene lIdhe zreNika mahArAjanA rAjakulamAM dharma heya te Azcarya nathI, ane dharmanI bhAvanAthI paNa mahArAjA zreNika zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanA varada thayA hoya te Azcarya nathI. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAre te tIrtha karAtIrtha yAtrA viSaya-kaSAya ane ajJAna-vAsanAnA agAdha samudrathI tAranArA. tIrthonI yAtrA mATe upayogI hitakAriNI bAbatone nirdazatI tIrthayAtrA-saMghayAtrA saMghayAtrA tIrthayAtrAmAM jarUrI zuM? i-rInuM pAlana Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhas nA jhAjhA jatA rasa zrI vardhamAna-svamine namaH / mumukSu ArAdhaka tattvarUci puNyAtmAo mATe atyaMta upayogI ka tAtvika-bhajana [ Agemika-padArthonA talasparzI jJAtA, vivecaka ane ja vyAkhyAtA, AgamavAcanAdAtA AgamasamrATuM, dhyAnastha-svargata A 5. AgameddhAraka AcAryadevazrI zAsane pagI aneka che. pravRttiomAM gUMthAyelA chatAM zAsanAnurAgI bALajIvanA hitArthe che. e pitAnI dekharekha taLe pragaTa thatA "zrI siddhacaka" mAM ja te aneka prakAranA dhArmika prakAzanenA rahasyane samajAvanArA nAnA moTA nibaMdha, TUMkA lekhe, mArmika praznottarI vagere Aga- mika rahasya bharapUra vyAkhyAnanI sAthe ApatA hatA. temAM 8 zrI siddhacakanA chaThThA varSanA comAsAthI "tIrthayAtrA ane 3 A saMghayAtrA" zIrSakathI meTI lekhamALA cAlu karelache jemAM tIrthanI mahattA kema? ArAdhaka che tene lAbha ja zI rIte laI zake? tIrthayAtrAnuM zAstrIya svarUpa, te aMge u saMghayAtrAnI mAhitIpUrNa mahattA, vagere aneka tAtvika vyAva- hArika padArtho aneka Agama-zAstronA pATha sAthe chaNAvaTate pUrvaka rajU thayela, te lekhamALA jijJAsu adhikArI mahAnubhAnI A samakSa saLaMga rajU karavAnA IrAdAthI "Agama ta"nA che 0 prAraMbhakALathI rajU thayela "Agama rahasya"nI tAtvika lekha mALAnI jema A lekhamALA "Agamata"nA navamA 5 varSathI zarU karI che. che tene cha haste A varSanA prathama pustakathI zarU thAya che. 1. jijJAsu vAcake A lekhamALAne gya jJAnI gItArtha : 1 gurU bhagavaMtanI nizrAe vAMcI, vicArI, tIrthayAtrA ane saMgha- 4 1 yAtrAmAM te aMge gADarIyA pravAhathI keTalIka AvI paDelI ! 4 vikRta bAbatene sadaMtara varjavA upayegazIla bane. saM] che Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vardhamAna svAmine nama: tattvapremI jijJAsu Agama-bhakta vivekI puNyAtmAone ! atyaMta upayogI taravapremI-bhajanano rasathALa Agama-rahasyadvAraka, zAstranA talasparzI vivecaka, jinazAsana-prakhara-prabhAvaka, Amika-padArthonI chaNAvaTa pUrvaka saraLa-zailie bAlAjInA pratibodhaka, zrI devasUra-tapagacchasAmAcArI-saMrakSaka, vAdI-mada-bhaMjaka, prakhara-prauDha-pratibhAsvAmI, jaina-AgamamaMdira-saMsthA-saMsthApaka, dhyAnastha sva. pU. zrI AgameddhAraka AcAryadevazrI zAsanahitakara, anekavidha saMyamAnukULa pravRttiomAM gUMthAyela chatAM zAsana prabhAvanAnA. kAryomAM yathAzaya preraNA ApavAnuM cUkatA nahIM ! te rIte teozrInA upadezathI dharmamArgo pANInI jema lakSamIne chUTe hAthe vAparanAra udAra-cetA mahAmanA zeThazrI pipaTalAla dhArazIbhAI jAmanagaravALAne zrI siddhAcala mahAtIrthanA charI pALatA saMgha sAthe tIrthayAtrA karavAkarAvavAnA manorathA thayA. tyAre pU AgameddArazrIe sAta kSetramAM lakSmInA saduvyayanI mahattA samajAvavA sAthe tIrthayAtrA-saMghayAtrAnA dhArmika mahatvane samajAvela. tene anurUpa vivekI ArAdhaka-puNyAtmAe viziSTa rIte tIrthayAtrAnA svarUpane samajI zake tethI aneka vivekIonI AgrahabharI vinaMtithI "siddhacakra" pAkSikamAM zrIsaMghanA. prasthAna pUrve comAsA daramyAna mahatvapUrNa tAtvika-padAnI samajutIvalI "zrI tIrthayAtrA-saMghayAtrA" lekhamALA lekavidha pravRttiomAMthI paNa samaya meLavI lakhavI zarU karI. ' Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 19 je lekhamALA ghaNu lAMbA gALA sudhI cAlu rahela. A lekhamALAmAM tIrtha, tenuM svarUpa, tenI mahattA, yAtrA-saMghayAtrA -tIrthayAtrA Adi aMge zAstrIya mAhitIo DhagalAbaMdha che ja! paNa te uparAMta prAsaMgika viSamAM aneka mahatvanI bAbate paNa khUba saraLa dAkhalA dalIle sAthe AvI che. jemAMthI bAla ane tatvajJajI tIrthayAtrA aMge ghaNuM tAtvika mAhitIo meLavI zake. pU. AgamedAraka-AcAryadevazrInA ciMtana-manananA sAgaramAMthI ubharAyela AvI tAtvika-bAbate jijJAsu-tatvapremI puNyAtmAo samakSa upasthita karavAnA zubha-AzayathI pU. sva. gacchAdhipatizrInA maMgaLa-AzIrvAdathI vi. saM. 2022 mAM "Agamatane uddabhava thaye che. tenA prathama pustakamAM AvA viziSTatAttika-lekhe, nibaMdhe ApavAnA raNa mujaba navamA varSanA prathama-pustakathI tIrthayAtrA saMghayAtrA" lekhamALA zarU karI che. tene A chaThTho haste A vakhate lakhAya che. jijJAsu vAcake A lekhamALAnA tAtvika-gaMbhIra padArthone jJAnI gurU ma, nA caraNomAM besI rahasyagrAhI-daSTithI vAMcavA-vicAravA yogya prayatna kare. ApAtataH asaMgata lAgatI bAbate paNa gUDhArtha-pUrNa heya che. e vAtane pratyakSa anubhava vivekI-vAcakane pUjyazrInI lekhamALAthI thaze. mATe yogya jJAnI-gItArtha-gurU bhagavaMtanA caraNamAM besI A lekhamALAnA rahasyane avadhAravA namra vijJapti che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ x -se s - - Agamika-rahasya-vyAkhyAtA, sUkSmatatvaprarUpaka A Agama-vAcanAdAtA, dhyAnastha-svargata ke zrI AgameddhAraka AcAryadevazrIe A tIrthayAtrAnA zAstrIya-rahasyanA jijJAsu tatvaruci-puNyAtmAonA AtmahitArthe lakhela zrI tIrthayAtrA saMghayAtrA che (mahAnibaMdha) jemAM tIrthonI charI pALatA saMgha dvArA karAtI-karAvAtI yAtrAnA viziSTa tanI mArmika chaNAvaTa che. [tapAgacchanA ajoDa-ananya zAsana-prabhAvaka, AcArya devazrI, gItArtha-mUrdhanya zAstrarahasya pAragAmI, zAsana-vipakSa vAdI-vijetA, karUNA-vAridhi, dhyAnastha-svargata pU. AgaddhAraka AcAryadevazrIe jAmanagaranA (saM. 193) comAsA daramyAna svanAmadhanya zreSThivarya zrI popaTalAla dhArazIbhAIe kADhavA dhArela zrI siddhAcalAdi mahAtIrthonI saMgha-yAtrA prasaMge bhAvikane yAtrAnA tAtvika-svarUpanI mAhitI vadhu prApta thAya te zubha AzayathI saMghapati ane tIrthayAtrikanA kartavyanA nirdezathI bharapUra A tAtvika mahAnibaMdha "siddhacaka pAkSika (saM. 193 varSa 6 aM. 4 thI)mAM zarU karI ghaNA lAMbA gALA sudhI lekhamALA cAlu rahela. ' atyaMta upayogI A mahAnibaMdha AgamatanA navA varSanA prathama pustakathI prakAzita thaI rahyo che. gata varSanA prathama pustaka (pA. 4ra) thI have AgaLa cAle che.] Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM 13 je aTakAyatanA prabhAve bhagavAna svAmIjIne himavaMta-parvatamAM rahevAvALI zrIdevatA pAsethI ane hatAzanavanathI kula laI te puSpa vimAna dvArA lAvavAnuM thayuM hatuM, ane tene zAstrakAra-bhagavaMte egya gaNAvyuM che, arthAt te punuM lAvavuM zrIjainamatanI apabhrAjanAne TALanAra ane zAsananI unnati karanAra mAnela che. dhyAna rAkhavuM ke purikApurInA zrAvake atyaMta RddhimaMta hatA, ane te eTalA badhA RddhimatA hatA ke bauddhabhakatanA pakSamAM rAjA hatuM, chatAM paNa te bauddhabhakate bajAramAMthI paNa puchapane vecAtA levAmAM phAvI zakatA hetA, ane jinezvaramahArAjanI pUjA karatA hatA, AvI rIte zaheramAM thate zrAvakedvArA bauddhone parAjaya bauddhanA bhakta evA rAjAthI sahana thayA nahiM ane tethI teNe samagra nagaramAM hukama karI dIdhe ke "keIe paNa janene kule ApavAM nahi" e hukama eTale badho sakhta karavAmAM AvyuM hatuM ke jainenA gRhakArya mATe paNa keIe jainene phUle ApavAM nahiM, AnuM kAraNa eTaluM ja hatuM ke jainaleka gRhanA kArya mATe paNa levAtAM pupe bhagavAna jinezvaramahArAjanI pUjAmAM vAparI detA hatA, arthAt pitAnA upaganA bhege paNa bhagavAna jinezvaramahArAjanI puSpathI pUjA karavAmAM te zrAvake saMpUrNapaNe kaTibaddha thayelA hatA. AvI sthitimAM keTalAka Aja-kAlanA pracchannapaNe pratimA- lepakenI vAsanAvALA bAhyapaNe bhale zvetAmbara-mUrti pUjakanA samudAyanA hoya, paraMtu upara jaNAvela kAraNathI pupapUjA tarapha ghaNuM karanArA veSadhArIe te vakhate nahAtA ke jeo ema kahI che ke "puSpa nathI AvatA te tame vanaspatikAyanI virAdhanA bacI ema samajI lejo ane senArUpAnA kulethI kAma le." Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 Agamata, prabhupUjanamAM lIna thayelAonI puSpapUjA mATe kevI uccatama bhAvanA? bhagavAna vAsvAmIjIne vakhata vartamAnamAM dekhAtA gacchabhedanA je hete, eTaluM nahiM, paraMtu bhagavAna vajana svAmIjInI vakhate zrIjainazAsana pitAnA mukuTa samAna nAyake karIne zobhatuM hatuM, je AvI eka-nAyakavALI sthiti te vakhate na hota, te zrI svAmIjI mATe keTalAeka adhamapurUSanAM TeLAM nIkaLI paDyAM hatA, paraMtu zrIsaMghanuM te vakhate sadbhAgya caDhatuM hatuM ke jethI bhagavAna svAmIjInI hAmAM koI paNa ame koIpaNa jAtanI adhama cAla na calAvI. A hakIkatamAM bIjI paNa eka vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ane te e ke bhagavAna vAsvAmIjI vakhatanA 5rikApurImAM rahelA zrAvake paNa bhagavAna jinezvaramahArAjanI pUjAmAM eTalA badhA rasika hatA. ke teo kaI paNa prakAre pUjAmAM pupa meLavavA mATe kaTibaddha thayA hatA. meMghA mUle maLI zakyAM tyAM sudhI teoe bajAramAM meMghA-mUle paNa kule lIdhAM. pUjAmATe kulane rAjAnA hukamathI niSedha thaye tyAre pitAnA gRhakArya mATe AvatAM kule paNa bhagavAna jinezvaranI pUjAmAM vAparyA, ane jyAre prabhunI pUjAne niSedha thayuM hatuM tenI mAphaka jainene pitAnA gRhakAryane nAme paNa rAjAnA hukamathI kule maLavAne niSedha thaye tyAre samasta saMgha (zrAvakasaMgha) bhagavAna zrI svAmIjInI AgaLa vilApa karIne bhagavAna jinezvaramahArAjanI puSpapUjAne lAbha sAdhavA mATe keIka raste batAvavA vinaMti karavA lAge ane atyaMta AgrahathI bhagavAna vajAsvAmIjIne vinavyA ane bhagavAna svAmIjIe te vakhate prabhupUjAnA prabalarAgI evA zrIzrAvaka-samudAyarUpa saMghanI vinaMtine aMtaHkaraNamAM sthAna ApyuM. A upara jaNAvelI hakIkata jaina-janatAnI dhyAna bahAra nathI, paraMtu A hakIktathI ane eTaluM ja jaNAvavuM upayoga Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM che ke bhagavAna jinezvaramahArAjanI pUjAmAM puSpanuM sthAna keTaluM jarUrI ane jhaLahaLatuM che? te uparanI hakIkatathI samajI zakAze ane te je vAstavika rItie samajAze te zAstrakAroe ThekANe ThekANe dravyapUjAnA sthAnamAM pUSpAdipUjA kema jaNAvI che? tene tene khulAso thaI jaze. sarvavirativALAne dravyapUjA mATe niSedha kevI rIte? zAstrakAramahArAjA sAdhumahAtmAo ke jeo yAjajIvane mATe hiMsAdika sarva-sAvadhothI trividha-trividha virativALA hoya che, tethI teone dravyastava eTale dravyapUjA karavAnI hatI nathI, eTale ke teone dravyapUjAne niSedha hoya che. paraMtu te niSedha jaNAvatAM paNa zAsakAre purUAM chaMti arthAt bhagavAna jinezvaramahArAjanI dravyapUjAmAM pupAdika sAmagrI jarUra joIe ane te purapAdikane sava-sAvadyathI trividha-trividha viramelA mahAtmAo na icache eTale tevA mahAtmAone pupAdikathI dravyapUjA na hoya ema jaNAvavAmAM AvyuM che. A sthale paNa sAdhu-mahAtmAone snAna na hoya, sAdhumahAtmAonI pAse vilepana vigerenA padArtho na hoya, ane tethI teo bhagavAna jinezvaranI dravyapUjA na kare. ema na jaNuvatAM puSpAdikane na I che mATe sAdhumahAtmAone dravyapUjana na hoya ema je jaNAvyuM che, te bhagavAna jinezvaranI dravyapUjAmAM puchapanI pradhAnatAne jaNAvavAmAM ghaNuM upayogI che. ADaMbaranuM mukhya dhyeya zAsana-prabhAvanA ane bodhibIjanuM kAraNa A badhI vastu vicAranAre manuSya pU. A. zrI devendrasUrijIe grAmacetye jatI vakhate addhimAna zrAvake grAmacetyamAM bhagavAnanI pUjA karavA mATe je dravyo laI javAnAM jaNAvyAM temAM purapAdi ema kahIne phulane pradhAnapada kema ApyuM che! tene khulAse samajI jaze. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata saddhimAna zrAvake upara jaNAvyA pramANe hAthI, ghoDA vigere sAthe, kuTuMba ane mitravarganI sAthe, puSpAdikapUjAnA sarva upakaraNanI sAthe, grAmacetye pUjA karavA javA mATe je jaNAvyuM che, tenuM kAraNa zAsananI prabhAvanA che, te mATe teozrI rapaSTa zabdomAM jaNAve che ke bhavyajIne uttama e mezane mArga dekhADate raddhimAna zrAvaka-zAsananI prabhAvanA karate karate grAma-caityamAM jAya. AvI rIte grAmatyamAM ADaMbarapUrvaka pUjA karavA jatA dekhIne aneka bhavya-jene te paramapUjya evA trilokanAtha tIrthakara bhagavAnane jaNavelA mekSamArga tarapha pariNAma thAya ane tevA bhavyajIne A bhave ke bhavAMtare je pariNAma mekSamArganA thAya tenuM kAraNa ADaMbarathI grAmatya janAro RddhimAna zrAvaka bane. RddhimAna zrAvakane ADaMbarathI grAmacetye pUjA karavA te dekhIne lekamAM kevI rIte zAsananI prabhAvanA thAya te jaNAvatAM pU. A. zrI. devendrasUrijI lekenA vA nIce pramANe jaNAve che. A addhimAna zrAvaka ke je AvA ADaMbarathI bhagavAna jinezvaranI pUjA karavA jAya che, tene dhanya che! AvIrIte ADaMbarathI pUjA karanAra RddhimAna zrAvakanA janmane dhanya che ! AvI rIte ADaMbarapUrvaka bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjA karanArane maLela manuSyajanma kharekhara saphala che. * A addhimAna zrAvakane bhagavAna jinezvarane viSe bAhyapratipattirUpa (sevA) bhakti apUrva che A RddhimAna zrAvakane rUvAMTAM ubhA thavA vagerethI jaNAtI jinezvara mahArAjanI bhakita apUrva che. zarIra-zuddhi, pavitra veSa, pUjAnI sAmarthI vigere ADabarathI pUjA karavA janArA A RddhimAna zrAvakane bhagavAna jinezvaranI pUjAmAM atizaya Adara che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1luM 17 "A addhimAna zrAvaka haMmezAM bhagavAna-jinezvaranI pUjAmAM AvI rIte Adara rAkhI zake che, te dhanya che !" A addhimAna zrAvaka ke je bhagavAna jinezvaranI pUjAmAM pitAnI addhine upaga kare che, te tenI addhine paNa dhanya che!" para-bhavanA hitanI daSTi rAkhIne hamezAM bhagavAna jinezvaranA ne vaMdanAdi karavAne je udyama A ddhimA zrAvakane sUjha che, te kharekhara prazaMsavA gya che!" ! A bhavanA kAryomAM te sarva-prayatnathI leke pravarte, paraMtu tenA vazamAM jeTalA bhAge paNa lake para-bhavanA hitane mATe pravartatA nathI, chatAM A mahApurUSa para-bhavanA hitane mATe ATale badho udyama kare che! te tenA te ughamane paNa dhanya che !" A RddhimAna zrAvakane kuTuMba, mitra vigere je parivAra che, tene paNa dhanya che!" sAmAnyathI viSayAdikanI pravRtti karanArA AgevAnone anusaravAnuM Dagale-pagale bane che, paraMtu murabbI manuSya dharmamArgamAM pravRtti kare, tyAre te murabbIne anusarIne "dharmamAM pravartavAnuM te bhAgyazALI jIvene prApta thAya che, paraMtu A addhimAna zrAvakane parivAra merUparvate rahela ghAsa paNa jema sonuM thAya che, tema saMsArAnubaMdhI pravRttione choDIne dhArmika pravRttimAM joDAyeluM che, mATe tene paNa dhanya che ! A bhAgyazALI zrAvakane sarvasukhane devAvALA evA arihaMta-bhagavaMta A janmamAMja prasanna thayelA che!" te yAda rAkhavuM ke bhagavAna arihaMta mahArAja ke jeone upamiti-bhava-paMcA-kathAnI aMdara susthitadeva tarIke jaNAvavAmAM AvyA che teonI prasannatA vagara arthAt teonA A. 2 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 Agamata vacane aMtaHkaraNamAM utaryA vagara koI paNa jIva dharmamArgane pAmI zakato nathI !" je bhagavAna jinezvara mahArAjA A bhAgyazALI zrAvakane prasanna na thayA hoya te AvI puNya-ddhi ene kayAMthI maLe? kAraNa ke ratnAkaranI sevA karanArane ja sArAM sArAM ratna maLe che. A puNyazALIe pahelA bhavamAM jabarajasta puNyarUpI vRkSa vAveluM che. ane te puNyarUpI vRkSa atyAre phaLeluM che." upara jaNAvyA pramANe leke aneka prakAranI prazaMsA karatA hoya te vakhate te RddhimAnuM zrAvaka te sarvajIne dubhave samyaktva ke bhavAMtaramAM bodhi meLavavAnuM kAraNa bane A saMsAranA dukhee karIne pIDAyelA aneka che evI rIte dharmanI prazaMsA kare, temaja mahAphala che jenuM evuM samyaphalavRkSa prApta thAya, ane te badhAnuM kAraNa ADaMbarathI grAmacaitya pUjA karavA janAre bhAvika-zrAvaka bane !! zAsana-prabhAvanAthI utkRSTa phela tIrthaMkarapaNuM che. zAstrakAra kahe che ke bhagavaMta-jinezvara mahArAjanA zAsananI aMdara anumodanA vigere karavAthI je kSamAdika guNa maLe che, teja guNe bIjA bhavanI aMdara samyaktvanI prAptinuM kAraNa bane che. tethI pU. A. zrI abhayadevasUrijIe zrI aSTakacchanI TIkAmAM athavA pU. A. zrI devendrasUrijIe zrAddha-dinakRtyanI TIkAmAM jaNAvelA cara-yugalanA daSTAntane dhyAnamAM levAnI jarUra che. - zAsana-prabhAvanA dvArA anya- ne thatA phAyadA jaNAvI zAsananI prabhAvanA karanArane thate phAyade jaNAvatAM pU A zrI zrAddha-dina-kRtya-sUtrakAra kahe che ke Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 1 lu 19 zAsananI prabhAvanA karavAthI te prabhAvanA karanAra chAne anAdikAlathI saMsAra-samudramAM nahiM maLeluM ane pura-asura ane muninA nAyakethI pUjAeluM evuM tIrtha karapaNuM maLe che, daSTAnta tarIke jaNAve che ke kuNamahArAja ane zreNika mahArAja ke jeo eka nakArazI sarakhA paccakakhANane karavA paNa bhAgyazALI thaI zakyA nhAtA, te paNa AvatI covIsImAM je jinezvaranI padavIthI alaMkRta thaze, te sarva prabhAva zAsananI prabhAvanA che. abhigame kyA? kene? ane kyAM? sAcavavA joIe. parve jaNAvelI prazaMsAnI vANIe karIne haMmezA RddhimAna-zrAvaka grAma-ratye vaMdana-pUjana karavA jAya, AvI rIte addhimAna-zrAvakane ADaMbarathI javAnuM jinamaityanA uMbarA sudhI hoya ane jinacaityanA uMbarA AgaLa pitAne upayogamAM levAnAM puSpa-taMbala Adi sacitta choDI de. vAhana, chatra, khaDUga, mugaTa, cAmara ane pAvaDIo vigere choDI de, uttarAsaNane dhAraNa kare, mananI ekAgratA kare, ane mastaka upara aMjali karIne, * uMbarAmAM pesatAM bhagavAna jinezvara-mahArAjane dekhe tyAre amo nizAna" kahIne namaskAra kare. sAmAnya evA zraddhALu pUjA karanAra vargane mATe jema puSpa-tabelAdika upabheganAM sacitta sAdhane vajevA vigere dvArA pAMca abhigame jaNAvyA tevIrIte rAjA-mahArAjA mATe abhigame judI jAtanA che. ane te jaNa pitA jaNAve che ke rAjyanA cinharUpa evAM pAMca rAjyacihe misajA-mahArAjAe bhagavAna jinezvaranA maMdiramAM praveza karatAM vijevAM joIe. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA te pAMca rAjacinha A pramANe che, paga, chatra, pachI ja mukuTa, ane cAmare. rAjA-mahArAjAe maMdiramAM vaMdana jatAM je pAMca rAjacihe cheDI devAnAM che, te sUcave , bhagavAna jinezvara-mahArAjanA darabAramAM dhAraNa karAya che ? vaLI je rAjya-cinharUpa chatrAdika vastuo hoya che, te ja te jinezvara-mahArAjanA darabAramAM pitAnuM rAjApaNuM, pAlaka nAthapaNuM rahetuM nathI, mATe rAjyacinha choDI devAnAM heya ka jo ke upAzrayamAM sAmAyika karatAM rAjAe muTa vaya ! ke nahi? e vidhimAM keTalAka taraphathI vikalpa jaNAya che Ave che, paraMtu te viSaya AcAryanI sanmukhatAne che jinezvara bhagavAnanA maMdiramAM rAjA-mahArAjAe mugaTa che. deve ja joIe ema niyamita vidhAna hoya te temAM A nathI. strIo uttarAsananI jage zuM sAcave? upara jaNAvele pAMca prakArane abhigama purUSane e kemake strIone mATe pAMca abhigamamAM uttarAsaNa nAMkhI hetuM nathI, paraMtu te uttarAsaNa-abhigamane sthAne teone vinatI AkhuM zarIra name tevI rIte praveza karatI vakhate praNAma kasvAmI - jinezvara-bhagavAnanA maMdiramAM praveza karatAM pahelAM ja jaNAvelA pAMca abhigama sAcavIne maMdiramAM praveza karI vidhi jaNAvatAM zAstrakAra mahArAja jaNAve che ke jinezvara thI vAnanA maMdiramAM praveza karatAM bisiDI eTale nadhikIne karavuM joIe. jo ke ahiM praveza karatI vakhate te ekaja ji: gaNavAnI che, paraMtu nadhikI traNa vakhata kahevAnI hovAne prasaMgasara traNe nadhikI jaNAve che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 kha ravikI trikane bhAvArtha ane kAma kevI rIte? pahelI bisiphI zrI jinezvaramahArAjanA bhavana AgaLa "karatAM karavI joIe, bIjI nihi jinezvara bhagavAnanA * nI aMdara pradakSiNa pachI karavI joIe, ane trIjI che che pUjA karIne maityavaMdana mATe raMgamaMDapamAM praveza karatI vakhate eTale pahelI giNihIM karavAthI ghara-hATa-zarIra-kuTuMba te sarva vyApArone niSedha jaNAve che, bIjI giNiIthI che ke samArakAma, lekha, hisAba, sutAra, salATa, ugharANuM che ke je prayatna pahelI nisithI pachI karavAne have te paNa 3 karavAmAM Ave che, ane trIjI LisihIthI bhagavAna jinee mahArAjanI je snAna-vilepanAdikathI dravya-pUjAne vyApAra vita hatuM tene niSedha karavAmAM Ave che. riNI eTale paccakakhANa nahi? ke vAcakoe dhyAna rAkhavuM ke - A traNa niSedhamAM zAstrakAroe vyApAra eTale pravRttine kahIne sUcavyuM che ke A naidhikIo pApanA paccakakhA* nathI, paraMtu te te prakAranA vyApAranA niSedha rUpe che. ni tethI jinacaitya saMbaMdhI karAtI pravRtti ke pUjAsaMbaMdhI hatI je pravRtti te pAparUpa hatI ane tene naidhikI kahIne ja karavAmAM Ave, evuM sevane paNa sujJa-purUSa ja sAdhu-mahAtmAone jevI rIte rastAmAM gamanAgamana vika vakhata svAdhyAya karavAno niSedha karavAmAM che. athavA anya-vasatimAM rahelA surUmahArAjane vaMdana ne ke vAcanAdika laIne mULa vasatimAM Avela sAdhu giNiI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamana kahIne te te vyApArane niSedha kare che ane tene mATe piri bele che, te teTalA uparathI svAdhyAyanuM karavuM ke gurU vaMdana karavuM ke vAcanA levI te badhAM sAvadya eTale pApavA kAme hatAM ema keI paNa bhava-bharU, manuSya kahI zake na vaLI sAdhupaNAmAM sarvathA pApa-vyApArane tyAga che, mA ku-vikalpa karavAvALAonI apekSAe te sAdhuone uri zabda bela joIe ja nahiM, te pachI sAdhu-sAmAcArI mukhya bhUta evI auSadhikInI sAmAcArI te ghaTe zI rIte? | . vaLI jaina janatA sArI rIte jANe che ke gurU-mahArAja dvAdazAvarta-vaMdana karatAM ke staMbha-vaMdana karatAM nahi ! dareka sAdhu-sAdhvIne besavuM ja paDe che, te pachI kutarka karana rAo te bilihIyAra pada belanArAne pApamAM pravartanArA hatA ema zuM mAnaze? kadApi nahiM!!! bilidI eTale zuM? A badhI hakIkta vicAranAre manuSya spaSTapaNe samAM zakaze ke jinagRhanA vyApAranA tyAga mATe ane bhagavA jinezvaramahArAjanI dravya-pUjAnA vyApAranA tyAgane mATe kazuM jinikI ahiM je che, te pApanA tyAganI apekSAe na parantu te te vyApAra baMdha karI navA vyApAramAM ekAgra rAkhavA mATe che. che jyAre A vastu samajavAmAM Avaze tyAre eka maMdira bhagavAna jinezvara-mahArAjanI dravyapUjA karI tene mATe giri kahI bhAva-pUjA rUpa stuti-statra karIne bIjA maMdiramAM ja phera traNe giNiI ne prasaMga jaNAve paDe ane anukrame ji satyane vyApAra, pUjAne vyApAra ane stuti tetrane vyApa eTale prayatna karavAnuM thAya te te agya ke vidhithI viruddha ema nahi gaNAya, Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM 23 A rIte stuti-stetrAdikathI bhAva-pUjA karyA pachI kaI tevI viziSTa dravya-pUjAnI sAmagrI maLI Ave te phera dravyapUjA karavAne agara bhagavAna jinezvaramahArAjanI dravyapUjA ane stuti-stetrAdinI pUjA karIne bahAra nikaLatAM bhagavAna jinezvaramahArAjanA caityanA lekhA, hisAba, salATa, sutAra, kArIgara vigerenI paNa tapAsa karavAno prasaMga prApta thAya te te paNa na thaI zake ema samajavuM nahiM. je ke sAmAnya rIte nirihIne prasaMga hovAthI traNa Li rahI jaNAvelI che, chatAM atyAre ahiM te mAtra prathama zihiNI adhikAra che, eTale pUrve jaNAve che pramANe bhagavAna jinezvara-mahArAjanA tyamAM praveza kare. prathama vikI kriyA pachI zuM che? caityamAM praveza karyA pachI pitAnAM kuTuMbI ane bhAIbaMdha AdinI sAthe traNe pradakSiNA bhagavAnanA maMdirane ApavI. jo ke keTalIka jage para pradakSiNA devAne lAyaka bhamatIo agara sthAna nathI hatAM, paraMtu mukhyatAe grAmacetye pradakSiNa devA lAyakanI bhamatIvALAM hoya che, ane atre grAma-caityane adhikAra che tethI pradakSiNA jaNAvI che. AcArya mahArAjazrIdevendrasUrijI pharamAve che ke ahiM traNa LisiddI ane traNa pradakSiNA je jaNAvavAmAM AvI che te sirI ane pradakSiNAnAM beja trika jALavavA mATe che ema nahi, paraMtu upalakSaNathI naiSedhikI vigerenAM daze-trike jALavavA mATe che. yAda rAkhavuM ke daza-trikone jaNAvAvALuM prasiddha evuM je devavaMdana-bhASya ke jenI racanA AcArya bhagavaMta-zrIdevendra rie karelI che, temAM mAtra A nadhikaAdi daza- trine adhikAra che, ema mAtra nathI, paraMtu AcArya mahArAja zrIti Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamaceta sUrijIe karelA gautyavaMdana-sahabhASyamAM yAvat pU. A. zrI haribhadrasUrijIe karelA zrIpaMcAzakasavamAM paNa naidhikaAdi daze-trikone adhikAra che. e daze vike nIce pramANe che. - 1 naSedhatrika traNa sthAne karavAmAM AvatI naidhikI, mana -vacana-kAyA e traNenA vyApAranA niSedhane mATe traNa vakhata balavAmAM Ave che, chatAM paNa temAM niSedha mAtra ekeka prakAranA vyApArane che, tethI te traNe vakhatanA belAtA bilidI zabdane eka vakhata gaNI traNe jaga para bolAtI naidhikIne nisIhatrika kahevAmAM Ave che. 2 pradakSiNa-sAmAnya rIte pUrvakALamAM atyaMta Adarane mATe traNa pradakSiNA karavAmAM AvatI hatI, ane e kAraNathI sUtromAM sthAne sthAne jinezvara bhagavAna, gaNadhara ke sthavironA vaMdananI jagA para tigutto gAyAdiLa pAhi e vigere pAThakahevAmAM Ave che, yAda rAkhavuM ke e sUtromAM kahevAmAM AvelA pATha traNa vakhata pradakSiNA karavAnI vidhine jaNAvanArA che, paraMtu pratimAne lepanAra uMcakenA rivAja mujaba mAtra tirahuro belavAnuM jaNAvavAvALe eka paNa pATha nathI, paraMtu teone AvazyakasUtra yathAsthitapaNe mAnavAnuM na hovAthI gurUvaMdanane pATha maLa muzkela paDe ane bIjI bAju vyAkaraNane vyAdhikaraNa mAnavAvALA kya, eTale teone zabdArtha, vAkyartha ke prakaraNane vicAra karavAne hAya nahi, tethI teo gurUvaMdanamAM be-samajapaNe tirahutto ne pATha goThavI de ane tenI AkhI TeLI te aMdhaparaMparAe belavAnuM rAkhe, te vartamAna jamAnAmAM te kharekhara Azcaryajanaka che. rIte traNa pradakSiNA karavIte pradakSiNAtrika gaNAya. : 3 praNAmatrika bhagavAna jinezvara mahArAjane ane temanA mahine avAnI sAthe je aMjali karI mastaka namAvavuM te aMze Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 hamaNAbha ane derAsaramAM praveza karI raMgamaMDapamAM AvatAM cAra caityadvAranI AgaLa zarIrane adhuM namAvIne je praNAma thAya te avanata praNAma kahevAya, ane pradakSiNA karI garbhathazAM praveza karatAM tathA caityavaMdana zarU karatAM je paMcAMga caNAma karAya te paMcAMga praNipAta nAmane praNAma gaNAya. A praNAmatrika gaNAya. ( 4 pUjAvika bhagavAna jinezvara mahArAjanI snAtravilepanAdie karAtI aMgapUjA,naivedya-dhUpAdike kazatI agrapUjA ane caityavaMdanathI karAtI bhAvapUja ema traNa prakAranI pUjAo te pUjAvika gaNAya. - pa. avasthAtrika-bhagavAna jinezvara-mahArAjanI pratimA hepara parikaramAM je pUjana karanArA ane abhiSeka karanArA devatAone AkAra hoya che te dvArA bhagavAnane janmAbhiSeka vicArI janmAvasthArUpa chadmastha-avasthA bhAvavI. tevI rIte kezarahita mukha dekhI zrAmaya-avasthA je vicArAya, te paNa chadmastha-avasthA gaNAya. * prAtihAryoe kevIlapaNuM vicArAya ane paryakAsanathI siddhapaNuM vicArAya. A uparathI nakakI thAya che ke bhagavAna jinezvara-mahArAjanI pratimA samavasaraNa avasthAnI hotI nathI. paraMtu siddha-avasthAnI haiya che. samavasara-avasthAnI pratimA karanArAne chaghaMsthAvasthAnI ke siddhAvasthAnI pratimA bhAvavAne lAbha na rahe. bhagavAna jinezvara mahArAjanI pratimAne je paryakAsane niveza karavAmAM Ave che, te mAtra jinezvara bhagavAnanI siddhAvasthAne anusarIne Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamantrata e vAta tA jaina-janatAmAM prasiddha che ke bhagavAn jinezvaramahArAjA je vakhate meAkSapada meLave che. te vakhate teeka kAcetsaga ke paya kAvasthAmAMthI koIpaNa eka avasthAmAM hAya che. tethI anya-matanA devAnI mAphaka bhagavAn jinezvara mahArAjanI mUrtti A zayana vigere judI judI avasthAmAM banAvavAmAM AvatI nathI, 26 vaLI bhagavAn jinezvara-mahArAjanI pratimAmAM kAI paNa. tevA niveza pratiSThA (aMjanazalAkA) vakhate niyamita karAtA. nathI ke je siddhatvane sUcavanAra aMtima dazAne mAdhAkArI hoya.. A uparathI spaSTa thAya che ke janma ane rAjaya-avasthAnI bhAvanA mATe bhagavAn jinezvara-mahArAjane karAtA AbhUSaNa vigere nA alaMkAra te mULa pratimAnA rUpamAM hoi zake nahi. bhagavAn jinezvara mahArAjanI pratimAnI keza ane dADhI mUMchavALI avasthA na darzAvI zakAya. ane mUcha vagaranI avasthA jinezvara bhagavAnanI pratimAnI hAya che, tenA kAraNamAM paNa bhASyanI TIkA karanAra jaNAve che ke-- zrAmaNyAvasthA tu bhagavatopagatakeza-zIrSa- mukhadarzanAt sujJAnaiva arthAt bhagavAnanuM svarUpa mAthAnA ane mukhanA keza vagaranu dekhAvAthI sAdhupaNAnI avasthA saheje jaNAya ema jaNAve che. bRhadbhASyakAre paNa 'avagayakesaM sIsaM muha N diTTha / ca bhuvanaNAhassa | sAhei samaNabhAva" e vigere gAthA jaNAvI bhagavAnu` mukha ane mastaka keza rahita havu' joI e, ema nizcita kare che, banAvaTI dADhI ane mU thI tenI banAvaTa karavI te bahurUpI ke nATakIyA zivAya khIjAne cAlatuM gaNAya nahi, upara jaNAvelAM pAMca trikA dravya-pUjAmAM jevAM vizeSa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM 7. upagI che, tevI ja rIte AgaLa jaNAvAtAM pAMca-trike caityavaMdanarUpI bhAvapUjAne mATe vizeSa upagI che. 6 tri-diga-nirIkSaNa-virati-eTale je dizAmAM lagavAna jinezvara mahArAjanI pratimA birAjamAna hoya te sivAyanI zeSa traNe dizAmAM dekhavuM na joIe. 73 mArcanAtrika-caityavaMdana karavAnA sthAne yaNAne mATe bhUminuM pramAne traNa vakhata karavuM joIe. je ke dezavirativALA zrAvakene trasa-jIvanA vadhanI virati hoya che, ane te paNa jANI joIne niraparAdhI evA trasa-jIvane nirapekSapaNe nahi mAravA evA rUpe hoya che, chatAM paNa zrAvakajana sthAvaranI hiMsAthI paNa dUra rahevAnI IcchAvALo te hoyaja che. A kAraNathI kalikAlasarvazrI hemacaMdrAcArya mahArAja kahe che ke - nirarthikAM na kurvIta. jIveSu sthAvareSvapi / hUiMtAmahiMsA- arthAt zrAvakane pRthvI Adi sthAvara-jenI hiMsAnA je ke paccakkhANa nathI, paraMtu te sthAvarajIvanI hiMsAnAM paccakakhANa nahi karavAnuM kAraNa sthAvarajIvanI hiMsAmAM pApa mAnate nathI ema nathI, kintu pitAne kuTumba-kabIlAnuM ane dhanamAlanuM mamatva chuTatuM nathI, ane tethI grahavAsamAM rahevuM paDe che, ane Akho grahavAsa kevala sthAvara-jInI hiMsA upara mukhyatAe avalaMbe che, paraMtu grahavAsanA kAryanI jemAM kaMI paNa siddhi na hoya evI te sthAvaranI hiMsA paNa ahiM. sAmAM dharma jANanAro zrAvaka keIpaNa divasa kare nahiM. eTale sthAvaranI jayaNA mATe paNa traNa vakhata caityavaMdananI bhUmi pramArjana karavAnuM ucita che. . . . . . . . Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 Agamata ' che ke prapekSaNa pramArjanana vibhAgane vicArIe te pratyapekSaNa e vizeSe sthAvara jIvonI rakSA mATe ane pramAne te vizeSa vasajInI rakSA mATe che. paraMtu ahiM je caityamAM pramArjana karavAnuM kahevAmAM AvyuM che, te ubhayanI rakSA mATe che ane eTalA mATe taityavaMdananI pahelAM zrImahAnizIthasUtramAM jIva-prANa-bhUta ane satvanA saMghaTTAdikanA thayelA dezanA parivArane mATe iriyAvahiyA paDikkamavAnuM jaNAvavAmAM AvyuM che. - A uparathI zrI dharmaghoSasUrijIe pada-pramArjananI audhikInA sthAne karelI IriyAvahiyAnI carcA aprastuta nathI e saheje samajAze. 8 vadatrika-varNa, artha ane pratimAnuM AlaMbana je rItyavaMdana karatI vakhate karavAmAM Ave tene varNaditrika kahevAmAM Ave che. eTale sUtrone zuddha-rItie uccAra karavAne ke sUtrone artha vicAravAne pUjA karanAre upaga rAkhe, tenI sAthe bhagavAnanI pratimA upara daSTi rAkhIne upaga rAkhavo joIe. 9 suddhAtrika-catyavaMdana (bAra adhikAravALuM vizeSa caitya vaMdana) karatAM prathama IriyAvadiyA karavAnI hoya che, ane tethI traNa mudrAmAM prathama jinamudrA gaNelI che bhAva-jinezvaranI stuti mATe kahevAtA zakastavasUtramAM rogamudrA rAkhavAnI hovAthI mudrAmAM bIje naMbare yegamudrA lakhela che. bhAvajinanuM stava karyA pachI gautya ane yunivaMdanane mATe praNidhAna karavAnuM hovAthI temaja stava kahyA pachI prArthanArUpa Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1luM praNidhAnasUtra kahevAmAM AvavAthI mutAzukitamudrA aMte rAkhavAmAM AvI che. ne ke kAyotsarga jinamudrAe karavAne che ane tethI ahaMta maityastava bolatI vakhate jinamudrA rAkhavAnuM hoya che, paraMtu te vakhata hAthane AzrayIne te rogamudrAja hoya che. arthAta ahaMta caityastavamAM jimamudrA ane rogamudrA bene samAveza thAya che. 10 praNidhAnatrikamaityavaMdananA sUtromAM samasta caityavaMdana samasta-municaMdana ane prArthanAne jaNAvanAra je jAvaMti ceI AI, jAvaMta kevi sAhU ane jayavIrAya nAmanAM traNa sUtro che. tene praNidhAnatrika kahevAmAM Ave che. athavA te sarva- caityavaMdananAM sUtromAM mana-vacana ane kAyAnI ekAgratA karavAnI hovAthI te traNa sUtrone praNidhAnavika kahevAmAM Ave che. A dazatrikano vizeSa adhikAra jANavAnI IcchAvALAe zrIpaMcAzaka, zrIcetyavaMdanabRhad bhASya, ane zrIsaMghAcArabhASyanI kA jovAno prayatna karI jarUrI che. A sthAne te mAtra nedhikAtrika ane praNAmatrinA saMbaMdhathI AcArya mahArAjazrIdevendrasUrijIe daza trika jaNAvyAM che. sAmAnya rIte jaina janatA bilihI zabdathI tathA tenI kriyAthI ajANa nathI. chatAM te naidhika karanAre bhagavAna jinezvara mahArAjanA caityamAM kevI rIte vartavuM? tene khyAla ghaNuM chAone hoya che. mATe AcArya zrI devendrasUrijI mANArAja giNiI vALAnA vartanane jaNAvaja kahe che ke bisiDI vALAe nIce pramANe dhyAna jina maMdiramAM rAkhyuM hoya te sAthI jisihI karI gaNAya che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 AgamaLeta 0 mananI caMcaLatAne rekIne manane vaza karavuM. - vacanaganI aniyamita pravRtti baMdha karIne bhagavAnane vaMdanAdikanAM sUtronA uccAraNarUpI zubhavacananI ja pravRtti karavI. - zarIranI caMcaLatA baMdha karI tyavaMdana bhASyamAM kahelI mudA pramANeja vinayayukta kAyA rAkhavI. 0 zrotrendriya dine zabda vigere je pAMca viSaya che, tene aMge prazasta paNa upara rAga ane aprazasta paNa upara Sa na dhAraNa karavArUpa jitendriyapaNuM rAkhavuM - derAsaramAM haratAM pharatAM jIvanI jayaNAne upaga rAkhave 0 pUtra kalatra Adi kuTuMba dhanadhAnyAdine thAkSepa cheDI de - jinezvara bhagavAnanI pUjAdinuM kArya choDane keIpaNa kArya manamAM vicAravuM nahIM. 0 strIkathA, bhakatakathAdazakathA ane rAjakathA e yAcAra visthAe karavI nahIM. " . keInA paNa marmane prakAza karanAruM, keIne janma ane karmanI virUddhatAne jaNAvanArUMdezAdika AcArathI virUddha, juThuM, cADIvALuM ane kaThera evuM vacana belavuM nahiM, DuM ane hitakArI evuM vacana ja bolavuM - upara pramANe nava vAte giNiI karavAvALAne mATe upayoga rAkhavA ezya jaNAvI zAstra-kAra kahe che ke jene AtmA anya kAryothI niSiddha thayela hoya tene paramArthathI LisiddI hoya che, paratu je AmA anya kAryothI dUra rahele nathI. tevA manuSya ne te kahevAmAM AvatI rihI te kevala zabda mAtra che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asataka 1 huM du upara jaNAvyA pramANe bisiDI vALAne nava vastuo dhyAnamAM rAkhavAnI che. chatAM AcArya zrI devendrasUrijI ma. vartamAnakALane uddezIne vizeSa paNe kahe che keke jinezvara bhagavAnanA maMdiramAM jeo kAma-kInanI kathA ane vikathAo choDe che tene ja khiriNI hoya che ema kevalImahArAje kahyuM che. { AvI rIte jinezvaramahArAjanA caityamAM pahelI bisiDI ane tenI pachIte pradakSiNA vigerene vidhi jaNAvI have bIjI giNiIne vidhi ane pachI tenI vidhi jaNAve che. pUjana vakhate vajanIya zuM? AcAryazrIdevendrasUrijI ma. daza trikamAMthI prathama audhikI ane pachI pradakSiNAtrika karyA pachI jaNAve che ke* pUrve jaNAvelI vidhi pramANe pharI bIjI vakhate siddI kahIne bhagavAna jinezvara-mahArAjanA maMdira eTale gabhArAmAM praveza kare ane vicakSaNa e zrAvaka pUrve kahelA evI vidhi pramANe bhagavAna jinezvara-mahArAjanuM pUjana kare. - " bhagavAna jinezvara-mahArAjanuM pUjana karatAM zarIrane khaNaacAnuM vajavuM joIe, tevI ja rIte glemanuM kahADavuM te paNa vajevuM koIe. jevI rIte A be AzAtanAo bhagavAnanA pUjananI vakhate cheDavAnI che, tevI ja rIte jagabaMdhu evA jinezvara zigavAnanuM pUjana karatI stuti ane stotranuM kahevuM e paNa cijavAnuM che. - sAmAnya rIte zaMkA thaze ke khaNuM khaNavI ane zleSmanI kriyA - AvA e vagere te AzAtanA rUpa che ! mATe te varjI e vAbhAvika che! parantu bhagavAna jinezvara-mahArAjanI pUjA karatI khite. bhagavAna jinezvara-mahArAjanA sastuti tetro chelAya te Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra Agamo varjavAnuM kAraNa zuM? A zaMkAnA samAdhAnamAM prathama te cI samajavAnuM ke stuti ane staMtranuM bhaNavuM te bhAvapUjA rUpa che ane te bhAvapUjAnuM sthAna dravyapUjAnA vyApArane tyAga karyA pachI Ave che, je pUjana vakhate ane gabhArAmAM stuti-stotranuM paThana rAkhavAmAM Ave te pachI trIjI naidhika kahevAne prasaMga rahetA nathI ane dravyapUjA ane bhAvapUjAnA vyApAramAM bhinnatA nI rahevAthI stuti-stotranI vakhate varNa, sUtra ane artha vigerenI aikayatA karavAnI niyamitatA rahI zake nahIM. joke vizeSa Avazyaka bhASyanI TIkA karanAra AcArya , mahArAja maladhArI zrI hemacaMdrasUrijIma dhUpa-ullepanI vakhate stuti-staMtranuM bhaNavAne ane kAyAthI ghaMTaDI vagADavA sAthe pUjana ne vyApAra jaNAve che, paraMtu te mAtra dhUpanI pujA karatAM dhI pUjAnI viziSTatA jaNAvanAra kAvyamaMtrane udezIne heya te Azcarya nathI. ahiM je pUjAnI vakhate stuti-sutra balavAnI manAI karavAmAM AvI che, te caityavaMdana-pratibuddha stuti-strotranI aMge hoya athavA te te pUjAnA prasaMga sivAyanA stuti-stro piMDastha, padastha, rUpastha Adi avasthAnI apekSAvALA, athavA bhAvajinAdinI stuti Adi balavAnI apekSAvALA hoya ane tenuM varjana ahIM bhinna-vyApArane lIdhe karavAmAM Ave, temAM Azcarya nathI. zrIjabUDhIpaprApti Adi zAstromAM paNa bhAna jinezvaramahArAjanAM stuti-jone bhagavAna jinezvara-mahArAjanA tuti-stutro bhagavAna jinezvara mahArAjanI dravyapUjA pachI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 33. taka 1luM , Idroe karelAM che, dravya pUjA vakhate zAstrakAre stuti-stotro - nI pravRtti jeDatA nathI. chatAM paNa te snAna-vilepanAdika pUjA bhAvanAne lAyakanAM ane te snAna-vilepanAdika pUjA karanAra Indra mahArAja vigerenI utkRSTatAne sUcavanArAM kALe bhaNavAmAM Ave, ane te te dravyenI viziSTatA dvArA thatA adhyavasAnI. viziSTatA jaNAvanAra kA belavAmAM Ave, athavA te je je uttama vastuo pUjaka manuSya te pUjAnA upaga mATe svayaM lAvyuM hoya agara bIjA pAse maMgAvI heya tenA karatAM paNa viziSTa evI je devagurU Adi kSetre saMbaMdhI vastuo bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjAnA upagamAM levAnI bhAvanA jemAM heya, te bhAvanAvALAM kAvya uccAraNa karAtAM hoya, ane te apekSAe maladhArI zrI hemacaMdrasUrijIe dhUpAdika pUjAmAM traNe yoganI kriyA meLavavA tevI stutionuM bhaNavuM kahyuM heya te te anucita gaNAya nahiM jo ke pUjAnA prakaraNane jaNAvanArA anya AcArapadedezAdika graMthe te A zrAddhadinakRtya granthakAranI mAphaka pUjAnI vakhate mauna paNuM rAkhavAnuM jaNAve che. te vidhi-pratibaddha sUtronI apekSAe maunapaNuM ane te te pUjAnA kAvyanI apekSAe stuti-stotranuM paThana hoya te anucita nathI. abhiSeka kaI vakhate karavo joIe? pUjA karatI vakhate AzAtanA vigerenuM varjana jaNAvI pUjAne anukrama jaNAvatAM pahelAM snAtravidhi jaNAve che, pUjA karanAra zrAvake je te bhagavAna jinezvaranI mUrti mATI AdinA lepyapadA. thI thaelI na hoya te jarUra prathama abhiSeka kare joIe. A uparathI jeo abhiSeka karyA vagara bhagavAna jinezvaramahArAjanI pUjA thAya nahi. evuM amuka saMpradAyavALAonI mAphaka mAne che. teo zAstrIya pUjAvidhi jANatA tathA samajatA nathI, mA. 3 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamajyAta 34 agara . peAtAnA navA matanA kadAgrahamAM DUbI gayelA che. ema gaNAya. kahevAno matalaba eTalI ja ke dareka pUjanamAM abhiSeka pahelA karavA joIe evA zAstra niyama nathI. ane mA vAta jo te haThIlA kadAgrahI digambarA sAcI rIte samaje te zvetAMbarAnA kAyamI tIrthomAM maherakhAnIthI dazana karavA AvavA dIdhelanA khATo lAbha laI zvetAmbarAnI karelI pUjAne prakSAlananA nAme dhAI nAMkhavAnA pravRtti je zikharajI vigere tIrthomAM te taraphathI karavAmAM Ave che te koI divasa paNa Avaze nahiM. abhiSeka pratimA-vizeSanI apekSAe ke avasthA vizeSanI apekSAe a-niyamita che e vAta A prakaraNamAM AgaLa paNa pUjAmAM puSpanI mukhyatA kema che? e vAta jaNAvatAM kahI gayA chIe. punaH prakSAla kayAre karAya ? vaLI zAstrakAroe spaSTa zabdomAM sthAne sthAne jaNAvyu che ke prathama bhagavAna jinezvara-mahArAjanI je uttama puSpa ane AbhUSaNAdi pUjA thai hoya te karatAM jo adhika pramANavALI ane adhika ullAsa karavAvALI vastunI sAmagrI pAtAnI pAse DAya to tenavA AvanAra zrAvaka prathama dhAraNa karAvAyelI sAmagrIne utArI abhiSeka vigerenI sarva pUjA kare, paraMtu jo peAtAnI pAse teTalI badhI viziSTa sAmagrI na hAya tA jinezvara bhagavAt upara dhAraNa karAyelI prathamanI vastue khaseDe nahiM, arthAt abhiSeka-pUjA karyAM sivAya puSpAdika zeSa-dravyethI dravya-pUjana kare, eTaluMja nahiM, parantu prathama dhAraNa karAyelI vastumAM peAtAnI pAse rahelI sAmagrI tevI rIte gAThave ke jethI dazana karanAra jIvAne adhika bhAvAllAsa thAya... Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM 35 che A badhI hakIkata vicAranAre sujJa-manuSya kadI paNa ema nahiM mAnavA taiyAra thAya ke bhagavAna jinezvara-mahArAjanI pUjA karatAM prathama abhiSeka-pUjA te jarUra karavI joIe. vaLI abhiSeka-pUjAne niyama rAkhatAM prathama mahaddhika zrAvake karelI viziSTatama pUjAne dUra karavAno vakhata Ave ane tethI bhavya-jInA bhAvellAsane ghaNe antarAya karavAne vakhata Ave, A vastu zAstrakAranA dhyAnamAM levAthI zAstrakAroe abhieka-pUjAnuM niyamitapaNuM rAkhyuM nathI. svAmI sevaka bhAva che kharo? A vAta te jaina janatA ane jainazAstrakAramAM paNa sArI rIte prasiddha che ke tIrthaMkara mahArAjAemAM keIpaNa svAmI nathI. tema keI paNa sevaka nathI, paraMtu ananta-jJAnAdika-guNae karIne zrI rASabhAdika sarva tIrthaMkare ekaja sarakhA che, chatAM paNa pratyeka maMdiramAM je ekeka mUlanAyakajI tarIke tIrthaMkaranI pratimAnI kalpanA karavAmAM Ave che, te bhAvika AtmAo taraphathI viziSTa bhAlAsa karanArI vastuo tyAM caDhAvAya ane tevI viziSTa vastuo dekhIne dareka bhavya prathama-darzana karatAM bhAve lAsavALA thAya, e apekSAe tIrthakaro sarakhA chatAM mUlanAyaka tarIkenI kalpanA karavAmAM Ave che, ane tene anusAra teonI beThaka paNa UMcI rAkhavAmAM Ave che. je bhagavAna jinezvara mahArAjanI pratimAnA viSayamAM bhavyanA bhAllAsane sthAna ApavAmAM na Ave te pachI eka tIrthakaranuM mUlanAyakapaNuM ane tenI gAdI uMcI rAkhavAnuM thAya che te bane nahi, ane jyAre bhAllAsa mATe sarakhA guNavALA evA tIrthakaronI beThakamAM ane temanA vyavahAramAM je bhinnatA rAkhavAmAM Ave che, te pachI prathamanA mahaddhika-zrAvake bhagavAnane viziSTa Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 Agamata dravyathI pUjelA hoya te te pUjAnA rakSaNane mATe abhiSeka pUjAnuM a-niyamitapaNuM karavAmAM Ave temAM Azcarya zuM? upara jaNAvyA pramANe abhiSekanuM je ke a-niyamita paNa che, paraMtu upara jaNAvelI apekSAe hevAthI sAmAnya rIte te abhiSekane niyamita karavAnuM ja vidhAna gaNAya. abhiSeka karavAne vidhi jaNAvatAM zAsakAra kahe che ke, bhagavAna-jinezvara mahArAjanI pratimAne abhiSeka candana, kapUra, sugaMdha auSadhI kesara AdithI sugaMdhatama banelA evA jaLathI kare. abhiSeka karanAra ke heya? jevI rIte abhiSeka karavAmAM jaLanI viziSTatA jaNAvI tevI rIte abhiSeka karanAranI paNa viziSTatA jaNAvatAM zAstrakAra abhiSeka karanAra zrAvaka devendroe karelA te janmAbhiSeka Adi abhiSekene manamAM smaraNa karI tenA anukaraNamAM pitAnuM A abhiSekanuM kArya che, ema vicArI atyaMta bhaktivALe thayele he joIe. yAda rAkhavuM ke jevI rIte pUjAnI viziSTa-sAmagrI pUjA karanAra ane dekhanAranA bhAvene ullAsa karI karmonI nirjara karAvanArI thAya che, tevI ja rIte balake tethI adhikapaNe karanArane bhAllAsa nirjarAnuM kAraNa bane che. mATe dareka pUjana karanAre vastunI viziSTatA tarapha jevo prayatna karavAnuM che, te ja agara tethI adhika prayatna te pUjA karanAre pitAnA bhalA mATe karavAnuM che. atyaMta viziSTa-sAmagrIthI bhagavAna jinezvaranuM pUjana karanArA jevI rIte devakAdikanI prApti karI zake che, tevI rIte mAtra sivAranAM kulethI pUjA karavAnA vicAramAtrathI durgAtA-daridrIevI DesIne je devakAdinI prApti thaI te bhaktinA prabhAvane ochuM jaNAvanAra nathI. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM caMdaravA puMThIyAM paNa pUjAnuM sAdhana che. AcArya zrI devendrasUrijI mahArAja pUjananA vidhAnanA saMgraha mATe anya granthanI gAthAne jaNAvatAM saMkSepathI pUjanavidhi pUjA karanAra mahAnubhAve sugandhI pANIthI bhagavAna jinezvaramahArAjane abhiSeka kara joIe." kesara Adi padArthothI bhagavAnane vilepana karavuM joIe." " zreSTha phala ketakI vigeree karIne pUjA karavI joIe." tathA phaLa, vastra ane AbhUSaNa vigerethI paNa bhagavAnanuM pUjana karavuM joIe." ahIM AcArya mahArAja zrI devendrasUrijI magranthAntaramAM kahelA "jhAmAbAI e padamAM rahelA "mA"i zabdanI vyAkhyA karatAM caMdaravA vigerethI paNa bhagavAna jinezvara mahArAjanuM pUjana jaNAve che. e uparathI spaSTa thAya che, ke bhagavAna jinezvara-mahArAjanI upara caMdaravA bAMdhavA ane pAchaLa puMThIyAM bAMdhavAM te sarva AbharaNanI pUjAnI mAphaka pUjArUpa che. A uparathI keTalAka ajJAnI AgrahIe bhagavAna jinezvaramahArAjanA pUjanane aMge agara temanI pratimAne aMge caMdaravA puThIyA vigerenI anAvazyakatA jaNAve che, agara vyarthatA jaNAve che. teo mAtra potAnI vAtamAM mAcelA ane mArgathI aselA gaNAya temAM Azvarya nathI. e vaLI pU. devendrasUrijI maTae abhiSekane aMge te pANIne caMdanAdikathI mizra karavAnuM jaNAveluM che, paraMtu bhagavAna jinezvara nI vilepananI pUjA jaNAvatI vakhate te kesarane je agrapada zApeluM che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 38 Agamata e uparathI bhavya purUSe saheje samajI zakaze ke bhagavAna jinezvaranI pUjAmAM kesara sivAya bIje kaI mukhya padArtha heya nahiM, jevI rIte pU. A. zrI devendrasUrijIe pUjAne aMge kesarane agrapada ApyuM che, tevI ja rIte pU. A. zrI haribhadrasUrijIe paNa zrIpaMcavastakanI TIkAnI aMdara bhagavAnajinezvaranA pUjanamAM kesarane agrapada ApeluM che. A hakIkata vicAranAre keI paNa bhavabhIrU manuSya haze te te bhagavAna jinezvaranA pUjanamAM kesaranI AvazyakatA svIkAryA zivAya raheze nahiM. prabhu pUjanamAM pavitratAnA nAme upagI dravyone mArga baMdha na karAya. dhyAna rAkhavuM ke bhagavAna jinezvaranI pUjAnA upagamAM AvatAM dareka dravya pavitra hovAM joIe, emAM kaI paNa prakAre matabheda heya nahiM, paraMtu dravyanI pavitratAnA beTA nAme pUjananI vastuone upayoga baMdha kare e kaI paNa bhavabhIne aMze paNa zobhatuM nathI, arthAt bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjAmAM kesaranI je pravRtti thAya che te, ane caMdaravA pUThIyAM vigere baMdhAya che te badhI pravRtti keIe paNa kalpane navI ubhI karelI nathI, paraMtu hajAro varSothI cAlatI ane zAstromAM kahelI pravRtti kaI paNa prakAre anucita nathI. eTaluM ja nahi, paratu sarvathA ucita che, ema spaSTapaNe samajI zakAze. A hakIkata mAtra saMgrahagAthAnA vivecanamAM kahevAmAM AvI che, tethI mUlajhanA vivecanamAM je je pUjA vidhi kahevAmAM Avaze, temAM je dviruktatA thAya te te deSarUpa nathI, ema samajaje. lAnA hAre caDhAvanAra bhAvikane aMga lUchayuM mATe kaMjusAIpaNuM na pAlave. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM 39 have snAtra pUjA pachIne pUjAvidhi jaNAvatAM A. zrI devendrasUrijI mahArAja zuM kahe che? te joIe. bhagavAna jinezvara mahArAjane abhiSeka karyA pachI abhipekanA pANIne lUchavAnI vidhine aMge jaNAve che ke, snAtra karyA pachI meharahita evA jinezvara bhagavAnanI pratimAone kamaLa ane sugaMdhI evAM vastradhArA aMgaluchaNAM kare. bhAvika zrAvakee A sthAne yAda rAkhavAnI jarUra che ke hajAre ane lAkhonI kismatanAM AbhUSaNe caDhAvavAmAM bhagavAna jinezvaranI bhakti aMge vRttio jyAre saMkeca pAmatI nathI, tyAre aMgaluchaNAne mATe vaparAtI evI kapaDAM jevI sAdhAraNa cIjamAM vRttio saMkeca pAme e hAthInA hArA ane kedarAnA pikAra jevuM gaNAya. keTalIka jago para jinacemAM ApaNe joIe chIe ke ghasAI javAnA nAme agara meMghApaNane nAme atyaMta kaThera evAM vaccethI pAnakerAM aMgaluchaNa karavAmAM Ave che, paraMtu dhyAna rAkhavuM joIe ke aMgachaNAmAM kamaLamAM kemaLa vastra hevuM joIe. kaThera vastrathI bhagavAnanI pratimA upara ghasAre lAge ja che, ane te ghasArAnA pariNAme pratimAjI upara kAlAMtare khADA paDavAno vakhata Ave te asaMbhavita nathI. karkaza evA deraDAthI kuvAnA kAMThA upara rahelAM kALamIMDha patharemAM paNa ke ghasAre lAge che? e jaganA jethI ajANyuM nathI, te pachI atyaMta karkaza evA aMgachaNAnA lUchavAthI jinapratimAo ghasAtI nathI evuM keNa kahI zake? vaLI keTalIka vakhate aMgaqhaNanI evI malanadazA thAya che ke je aMgabhUtaNAM bhagavAna jinezvaranI pratimAne lUchavA mATe upayogamAM levAnAM che, ane je dvArA pratimAjInI svacchatA ane Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata nirmalatA karavAnI che, te aMgahaNa svabhAvathI svaccha evI bhagavAnanI pratimAne DAghA pADanAra ane malinatA karanAra thAya che, mATe bhAvika-lekee aMgaDaNAnI ke maLatA upara dhyAna rAkhavAnI sAthe svacchatA upara paNa purUM dhyAna rAkhavAnI jarUra che. AMgaluMchaNunuM gaMdApaNuM keTalIka jagapara bhagavAna jinezvara mahArAjanAM maMdiramAM aMgabhUMchaNa ane pATalUchaNAnI kamaLatA ane svacchatA upara eTalI badhI bedarakArI hoya che ke jene dekhatAM khuda derAsaranI sArasaMbhALa rAkhanArane paNa glAni AvyA vinA rahe nahiM. vaLI keTalAka sthAne te pATaluMchaNuM ane aMgabhUMchaNa jarjarita jevAM thaI gayelAM hoya che ane tene aMge keIbhAvika manuSya AzAtane thatI gaNe te paNa Azcaryajanaka nathI. mATe bhAvikalekee derAsarane vahIvaTa karatAM AbhUSaNanI tarapha dhyAna rAkhavAnI apekSAe pUjAnI sAmagrI ane sAdhane upara vizeSa dhyAna rAkha vAnI jarUra che. vahIvaTa karanAra ke pUjA karanArane maMdiranI sthiti dekhanAra ke ela de ane jinezvara mahArAjanI bhaktithI thate lAbha AvavAnI vakhate te evAne vakhata Ave tenA karatAM prathamathI pUjAnA upakaraNanI svacchatA ane suMdaratA rAkhavAnI vahIvaTadArene ane pUjA karanArAone atyaMta jarUra che. . nirmAlya zuM che zake? upara jaNAvelI hakIkatathI e eka vAta samajavA jevI che ke kemaLa sugandhI ekaja vastrathI bhagavAna jinezvara mahArajanI ghaNuM pratimAjIone aMgabhUMchaNa karavA dvArA lUchavAnuM jaNAve che. eTale pUjAmAM eka vakhata vastu vaparAya teTalA mAtrathI te vastu nirmAlya thaI jAya, ane te vastu pUjAmAM upaga lAge nahiM, evuM mAnavuM keIpaNa prakAre thagya nathI. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 lu 41 zAstrakArA jaNAve che ke bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjAnA prasagamAM te vastu nirmAlya eTale bIjI vakhate caDhAvI zakAya nahiM. tevI kahevAya ke je vastu bhAgadvArA te divase naSTa thatI hAya agara zaibhArahita thatI hoya. arthAt agalUNAM AbhUSaNa vigere cInte caDAvavA mAtrathI zebhA rahita thatI nathI, ane khIjI vakhata paNa uSacaiAgamAM Ave tevI te rahe che, mATe tene nirmAya kahI zakAya naThuiM'. teTalAja mATe zAstrArA khullA zabdomAM jaNAve che ke "movika ddana nimnaSTha vitti nIyasthA" arthAt *r bhoga thavAthI eTale upayAga karavAthI je vastu tenA svarUpanI apekSAe ke zAbhAnI apekSAe nAza pAme tene jainazAsananA vidvAna purUSo nirmAlya kahe che, dhyAna rAkhavuM ke eka vakhate upacegamAM AvavA mAtrathI nirmAlya kahevu* hAta te moDuvatta' mukhya nimmaTa evuM lakSaNa karata. nirmAlya mATe anya AcAryAMnA zA mata che? AcArya mahArAja zrI zAntisUrijIe caityavandanabRhadbhASyanI aMdara paNa "bhAgamAM upayoga AvavA mAtrathI te dravyanI nirmAlyatA thatI nathI" ema spaSTa zabdeauthI sAbIta karyuM che, ane zrIratnazekharasUrijI ma. vigere AcAryoe paNa zrI zrAddhavidhi vigere zAstromAM nirmAlya-dravyanI vyAkhyA karatAM megathI vinAza pAmelA evA dravyane nirmAlya jaNAvyuM che, eTale caDhAvavA mAtrathI ke vAparavA mAtrathI nirmAlya thai jAya che evI mAnyatA zAstrAnusAre hAya ema jaNAtuM nathI. vilepana kesara sahitaja hAya. pUrve jaNAvyA pramANe sugandhI pANIthI abhiSeka ane suga'dhI vastrothI aMgala chaNAM karyAM pachI bhagavAn jinezvara mahArAjanI pratimAnuM vilepana karavAnuM jaNAvatAM zAstrakAra kahe che ke Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42. Agamata pUrathI mizrita evuM kesara ane caMdana levuM ane te kesara-caMdanathI paramabhakti pUrvaka zrIjinezvara-mahArAjanuM vilepana karavuM. vilepanamAM paNa AcArya mahArAje candananI sAthe kesarane sthAna ApyuM che, mATe jeo ghI vigeremAM agya padArthonI bheLaseLa jANavA chatAM te ghI nI zuddhi tarapha lakSya ja mAtra rAkhe che, paNa tene vaparAza baMdha karatA nathI. ane pavitratA mATe sarTIphikeTa ane celenja bahAra AvyA chatAM ghI khAvAnuM choDI detA nathI. mAtra kezaraneja apavitratAnA juThA AropamAM laI jaIne cheDI de che, ane bAvAonI mAphaka ekalI sukhathI bhagavAnanI pUjA ane kapALe TIlAM kare che te kharekhara mAgane anusaravAvALAo mATe lAyaka nathI. keTalAka lekenuM ema kahevuM thAya che ke, vilepana jaNAvatI vakhate zAstrakAre candana jaNAve che ane pUjAnI DhALamAM paNa candanane agrapada ApI vilepana pUjAne ThekANe candanapUjA evuM nAma ApavAmAM Ave che, mATe ekalA candanathI pUjA karavAmAM aDacaNa nathI. AvuM kathana karanAre dhyAnamAM rAkhavuM ke paMcAzakAdi prauDhagranthomAM mAtra varabdha zabda vilepana-pUjAne mATe vAparele che, vaLI keTalAka granthakAre te kesara zivAya ekalA candanathI pUjana thAya nahiM ema spaSTa zabdomAM paNa jaNAvyuM che. jo ke vilepananI aMdara kesaranuM mApa ochuM heIne tathA candananuM mApa vizeSa heIne prAcuryatAe candana pUjA e vyavahAra karavAmAM AvyuM hoya, parantu zAstromAM jyAre paMcavastu, zrAddhadinakRtya vigere prauDhazAstrakAroe vilepana pUjAmAM kesarane mukhya sthAna ApyuM che te pachI kesara vinA pUjA thaI zake kema? suraMgI ane sugandhI puSpothI pUjA thAya. vilepananI pUjA pachI puSpanI pUjAne aMge AcArya zrIdevendrasUrijI mahArAja jaNAve che ke sArA sArA varNavALAM Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM 40 ane sArA sArA gandhavALAM dravyanI aMdara utkRSTatA hovAne lIdhe je le varNa ane gandhane lIdhe upamA devA lAyaka thAya. che, tevAM pupathI bhagavAna jinezvara mahArAjanuM pUjana karavuM joIe. upara varNa ane gandha bane vastu levAthI spaSTapaNe samajAze ke bhagavAna jinezvaramahArAjane caDhAvavAnAM phUlemAM e vAta upara jarUra dhyAna rAkhavuM joIe ke eka te phUle raMgamAM sArAM hevAM joIe. arthAt je phUlene raMga AhAdajanaka na hoya te phUle sugandhavALAM hoya te paNa bhagavAna jinezvara mahArAjanI. pUjAnA upagamAM levAM nahi, temaja je pupe atyaMta sArA varNavALAM hovA chatAM gandha rahita hoya agara e azubha gandhavALAM hoya te tevAM pupe paNa bhagavAna jinezvara mahArAjanI. pUjAnA upagamAM levAya nahiM. puSpapUjana aneka prakAre hoI zake. AvI rIte varNa ane ganyanI apekSAe pupinuM nirUpaNa karI phUla caDhAvavAne aMge prakAre jaNAvavA kahe che ke te phUle, pareyelAM heya. guMthelAM hoya, vATelAM haya, mahemAhe nAlavaDe joDelAM heya ItyAdika aneka prakAranAM pupathI bhagavAnanuM pUjana karavuM. A uparathI jeo "parAyelA phUlenA hAre caDhAvavA te ucita nathI" ema jaNAvI niSedha kare che, teo pUjAnI rItinA ghAtaka banavA sAthe antarAya karanArA bane che ema mAnavuM te keIpaNa prakAre cheTuM nathI. vadhavAnI virAdhanAe te dravya-pUjAthI vaMcita rahevAya ! keTalAka bheLA leke moTA moTA AcAryonA nAma agara sArA sArA gaNAtA ane lekemAM paMkAyelA mahApurUSanAM nAmethI vIMdhAyelAM lenA hArene nahiM caDhAvavA lAyaka jaNAvI saMghane. daMDa karavA jevI adhamAdhama sthitie pahoMce che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja Agamata teoe zrI zrAdadinakRtya vigere grantha jevA joIe ke jethI nizcaya thAya ke pahelAM, guMthelA ane saMghAtima vigere phUle ane hArethI bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjA karavAnuM vidhAna spaSTapaNe che ema mAlama paDe. yAda rAkhavuM ke AcArya bhagavaMta vigere zAstrane joyA sivAya zAstrathI viruddha eka paNa zabda kamalaprabhAcAryanuM daSTAnta dhyAnamAM rAkhI bele nahiM. ane kadAca anupagathI tevuM kaMIka belAI javAya che tevuM vacana zAsananA anusaranArAone mAnya thaI zake ke AdarI zakAya nahiM, je ke vIMdhavAthI phUlanI virAdhanA thAya che, emAM matabheda nathI, paraMtu dhUpa detAM agnikAya, cAmara vIMjatAM vAukAya, ane abhiSekamAM apakAyanI virAdhanA thAya che. mATe e daSTie je vicAravA jaIe te pachI prabhunI dravya-pUjA ja banI zake nahiM. ekendriyanI virAdhanAne parihAra bhagavAnanI pUjAnA viSayamAM jeo AgaLa kare che ane gRha-kAryamAM DaravAvALA nathI, teo abhiniveza mithyAtvI che!" ema zrIpaMcAzaka Adi zAstromAM pU. A. zrI haribhadrasUrijI vigere spaSTa zabdomAM jaNAve che. virAdhanAne vAstavika bhaya kyAre ? yAda rAkhavuM ke puSpAdikanA jIvanuM je pramANa che, tenA karatAM apakAya, vAukAya, ane agnikAyamAM jenI avagAhanA bArIka hevAthI jana saMkhyA ghaNA ja moTA pramANamAM che, te zuM bhagavAnane abhiSeka karavA mATe teo ukALelA pANIne upayoga karavAnuM jaNAve che ? dhUpanuM dahana nahiM karatAM zuM sugandhI cUrNa uDAvavAnuM jaNAve che? cAmare nahiM vIjatAM zuM havA lAvavAnA lAkaDAnAM bugadA karavAnuM jaNAve che? kahevuM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 joIe ke te phUla vadhavAnI vAtane nAme bhagavAjinezvara mahArAjanI hAra-pUjAne antarAya karavArUpe prabhu-pUjAnI zAstrIya vidhithI teo ajJAnatAne jAhera karatA hoya che. keTalAka ajJAnIe bhagavAnanI pUjAnA niSedha mATe jaga jage para ema lavatA phare che. ke bhagavAnanI pUjAmAM phUle caDhAvAya te bhagavAnane kape nahiM, ane phUle caDhAvavAthI bhegI banAvavAnuM thAya che. AvAM zAstrathI bahiSkRta vAkyanI asara bhagavAna jinezvara mahArAjanA sthApanA-nikSepAne mAnanAra ane pUjanArAomAM pracchannapaNe kaMIka jaDa ghAlI gaI che, ema nirUpAye mAnavuM paDe. kemake ema je na heta te saMsAranA pRthvIkAya yAvat vanaspatikAyanA AraMbhathI nahiM nivarselA evA gRhasthone bhagavAna jinezvara-mahArAjAonI pupAdika-pUjAomAM ekendriyanI virAdhanAnI dhRNA utpanna thAya kayAMthI? ane te pUjAmAMja ADakhIlI karavA ke johukamI karavA taiyAra thAya ja kema? jo ke zAsanapremIonuM sadbhAgya che ke tevA mArgathI, viparIta paNe bakanArA ane zAsanane DahelanArAnI asara vadhAre thavA pAmI nathI ane je kaMI aMze tevI kheTI asara kaI kaI jage para thaI te paNa sarvathA nirmULa thatI jAya che. povAyelAM ane guMthAyelAM vigere phUlathI pUjA karavI, ema jaNAvatAM zAstrakAra phUlenA ghaNA prakAre pUjAmAM hoya che, ema jaNAve che. nahiMtara pretapuSpa vigere lakhata, paraMtu preta, grathita vigere bhedevALA phUlenI bhagavAna jinezvaramahArAjanI pUjA karavAmAM upayogitA jaNAve che. TIkAkAra mUlagranthanA vicakSaNa padanI vyAkhyA karatAM "aneka prakAranI pUjA karavAmAM catura" e je artha kare che, te artha upara vicakSaNe dhyAna Apaze te teone mAlama paDaze ke bhagavAna Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata jinezvara mahArAjanI pUjAmAM puchapane upaga ghaNI jage para hoya che. vastrapUjAne adhikAra AvI rIte pupapUjA jaNAvyA pachI vazanI pUjA jaNa vatAM zAstrakAra kahe che ke hRdayane AnaMda devAvALA ane traNa bhuvanathI pUjAyelA evA bhagavAna jinezvaramahArAjanI bhaktipUrvaka bhavyAtmAoe cInAMzuka Adi-vastrodvArA pUjA karavI. A sthaLe eka vAta dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke bhagavAna jinezvara-mahArAjanA pUjana vigere dharmakAryamAM vastunI uttamatAne sthAna ApavAmAM Ave che. jo ke keTalAka rASTravAdI ane dezAbhimAnIne cIna jevA paradezanAM vastrothI sUga caDaze, paraMtu teo paNa meTara, relve ane paradezI beMke vigerenA zere levAnuM eka aMze paNa baMdha karatA nathI. eTale kahevuM joIe ke, rASTravAdI ane dezabhimAnI gaNAtA ke pitAnI sagavaDa ane sukha-sAdhyatAne AgaLa rAkhanArA che. keI paNa dezAbhimAnI ke rASTravAdIe beMkanA vyavahArane baMdha karyo nahi, relavemAM besavuM baMdha karyuM nahiM, ane meTanI musApharI cheDI nahi, chatAM mAtra bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjAnAM sAdhane ke gurUbhakti ane dharmAnuSThAnanAM sAdhanomAM antarAyabhUta vacanane uccAravAM che ane antarA karavA che, paraMtu te sajajane ucita gaNAya nahiM. Astika keNu? tenI karaNa zuM? parantu aMze paNa AstiktAne dhAraNa karanAra manuSya dezAbhimAna ke rASTrAbhimAna dhAraNa karate hoya te paNa te dharma karatAM te deza ke rASTrane vadhAre na gaNe e svAbhAvika che. kemake Astika teoneja gaNAya ke jeo paheleka ane puNya-pApane Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM mAnanArA heya, ane jeo paraleka ane puNya-pApane mukhyapaNe mAnanArA heya, teo deza ane rAjya vigerene mAtra svamAnA khyAla jevA mAnavA sAthe pariNAme atyaMta kaTuka mAnanAra hoya che. Astikane te deza ane rASTranA bhege paNa parAkanI pradhAnatAe karAte dharma sAcavavAne heya. dhArmika bhAvanAthI viparItapaNe kaI paNa dezabhAvanA ke rASTrabhAvanAne Adara Astikene te heya nahi. dezI ane rASTriya pravRttimAM je dhArmika pravRtti ADI Ave te te dhArmika-pravRtti choDI devI joIe, evuM vacana jainadharmane anusaranAre te zuM? paraMtu AstikatAne dhAraNa karanAre uMghamAM paNa bele nahi. jeo dhArmikabhAvanA ane dhArmika pravRttionA bhege deza ane rASTrane piSavAmAM mAne che, teo kharekhara jaina kahevaDAvavAne te zuM? paraMtu Astika kahevaDAvavAne mATe paNa lAyaka nathI!!! rASTra ane samAjanuM sAmarthya zAthI? yAda rAkhavuM ke : mAna paze na"i e vAkya nAstikanA matanI jaDarUpa che. je ke-Astika ane jaina matane anusaranArAo deza ane rASTrane hita karanArI agara piSaNa karanArI pravRttione nathI cAhatA ke nathI rAkhatA ema nathI. deza ane rASTrane hita karanArI agara tenA hitane piSanArI pravRttio zarIra, kuTuMba, dhana vigerenA bhege paNa piSavAne teo jarUra taiyAra che, emAM Azcarya nathI, paraMtu dharmanI ke sadAcAranuM rakSaNa ane piSaNa karanArI evI samAjanI nItinA bhege deza ke rASTrane piSaNa ApavAne kaI paNa divasa teo taiyAra thAya nahi. huM yAda rAkhavuM ke dharma ane samAjathI bedarakAra banelA deze ane rASTra pitAnI kSaNika unnati kadI sAdhI paNa le che, pariNAme Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 : Agamata pitAnA dezane ane rASTrane mATe ghara khAdI mAtra mRtyune ja ghara vagADe che . ' jagatane ItihAsa spaSTapaNe jAherAta kare che ke hajAre ane lAka varSo sudhI je kaI paNa deza ane rASTra niyamita pravRtti karI zakyuM hoya te te mAtra dharma ane samAjane pUrepUrI rIte vaphAdAra vartanArA che. jeo dharma ane samAjane bhoge deza ane rASTra vadhAravA mAge che, teo prathama te prajAtaMtra ke lekazasanane nAme lokone AdhIna karI le che, paraMtu ane teone saramukhatyArI paNanA sapATAmAM lAMbI mudata sudhI saDyA rahevuM paDe che, ane temAM paNa pariNAme AkhA deza ane rASTramAM khunAmarakIonuM khaMjara jesara pravartatuM rahe che. sujJa manuSya heje paNa samajI zakaze ke prajA upara aMkuza rAkhanAra amaladAra varga heya, amaladAra varga upara aMkuza rAkhanAra dIvAna pradhAna ke senAdhipati haya, tenI upara aMkuza rAkhanAra sabhApati ke rAjA heya, paraMtu te sabhApati ke rAjAnA anyAya ane julamane kAbumAM rAkhanAra je kaI paNa vastu hoya te te mAtra dharma ke samAjanI bhAvanA che. ' dharma ke samAjanI bhAvanA zivAyanA rASTra ane deze kevaLa dariyAmAM thatA matsya-galAgala nyAyane jagatamAM pravartA vanArA hoya che. tattvamAM bhagavAna jinezvara-mahArAjanI vastrathI pUjA karavAmAM zAstrakAroe je cInAMzuka Adi vastro jaNAvela che te dharmabhAvanAne aMge saMpUrNapaNe ucita che. vastradvArA pUjA kevI rIte ! vAMcakoe dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke prauDha-granthamAM vastradvArA bhagavAna jinezvara mahArAjanuM pUjana karavAnuM sthAne sthAne Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvavAmAM AvyuM che, paraMtu te vaccethI caMdaravA-jThIyA vagere vAM ane te dvArA pUjana karavuM e vadhAre ucita gaNAya. zata paseNusUtramAM sUryAbhadeve karelI bhagavAna jinezvaramahArAjanI pUjAmAM vastranuM ArohaNa karavAnuM jaNAvavAmAM AveluM che. ane ene arthe bhagavAna jinezvaranI pratimAne vastra paherAvavAM ema thatuM hoya te jainadarzananI manAyelI avasthAtrayInI bhAvanAne aMge kaI paNa jAtanI pratikUlatA nathI. vasthAtrayInI bhAvanA zA mATe? ke yAda rAkhavuM ke bhagavAna jinezvara mahArAjanI abhiSeka vakhatanI pUjA vItarAga-avasthAne anusarIne nathI hotI, ketu janmAbhiSekanI vakhate meruparvata upara ImahArAjavaDe karAyelA abhiSekane anusAre hoya che. jema merUparvata upara janmAbhiSekanI vakhate temaja rAjyAbhiSekanI vakhate karAyelA AbhUSaNonI pUjAne aMge mukuTa-kuMDalAdi Are paNa karavAmAM Ave che. te yAda rAkhavuM ke jevI rIte bhagavAna jinezvare merUparvata upara niyamita rIte abhiSekAdi vaDe pUjAyelA che, tevI ja rIte (reka tIrthakare rAjyakulamAM lakSmIne anubhavavAvALA hoya che, e niyama hevAthI dareka tIrthakaranI rAjya-avasthA paNa bhAvavAmAM Ave che, ane teja rAjyaavasthAmAM mukuTa-kuMDalAdi niyamita heya te paNa svAbhAvika che. ' jeo AbhUSaNa ane vastrAdikanA nidhana aMge daDha kadIgrahavALA thAya che, teo jaNAve che ke ame janmAvasthA ke chadhasthAvasthAmAM AvatI rAjyavasthAne mAnatA nathI. ame te mAtra vItarAga-sarvajJaNunI avasthAne pUjya gaNIye chIe. ame zrAmasyAvasthAne paNa pUjaya mAnatA nathI. teoe prathama te bhagavAnane kevalI avasthAmAM jamInane sparza karavAnuM mAnyuM nathI, te pachI je kaI paNa pratimA bhUmine A. 4 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R : 1 1 + * * * * 50 Agamana sparzI hoya ke siMhAsane aDI hoya te pratimA teoe mArA joIe nahi, chatAM paNa tevI pratimA je mAnavAmAM Ave che ame vItarAga sarvarapaNAnI bhagavAnanI avasthA pUjIe chIe te heMgarUpa gaNAya. jo ke vItarAga-sarvapaNAnI avasthAmAM chatra, cAmara vige rAjya-cihe te jinezvarene hoya che, te teonI apekSAe te je rAjyacinhAthI bhagavAna vItarAga hevAne lIdhe temanA tyAgI paNAmAM kSati thatI nathI te pachI mukuTAdi rAjyacinhAthI kSati kayAMthI AvI? vaLI zuM teo vItarAga-sarvasane makAnanA adhi. DAyaka tarIke rahevAvALA mAne che ke jethI mandirane bhagavAna jinezvaranuM mandira ema kahI zake? zuM teo vicaratA evA bhagavAna sarvane nahi mAnatA hoya ke jethI kAyetsarga ane paryakAsana ema be AsananI mUrtio mAne che, samavasaraNa vihAra ke utkaTuka-niSadyA vigere Asane vItarAgane thatAM hatAM ema teo zuM nathI mAnatA? ane je mAne che te pachI tevI avasthAnI pratimAo kema karAvatA nathI? zuM temanI AkhI vitarAgapaNanI avasthA kAryotsarga ke paryakAsana ema be ja Asane hoya che? je teo taraphathI kahevAmAM Ave ke bhagavAna jinezvara siddhipadane pAme te vakhate teonI kAryotsarga ke paryaka ema be avasthA hoya che. ane tethI tevA be AkAranI mUrtio mAnavAmAM Ave che, te pachI te nirvANanI vakhate vastrAdikanuM ArahaNa hoya che te ane vividha prakAranI pUjA vigere te vakhate je thAya che, te zA mATe mAnavAmAM AvatAM nathI? vastutaH digambare vastrAdikanA niSedhamAM daDha kadAgrahavALA thayela heIne teoe saMyamanA sAdhanabhUta evA upakaraNane Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - nA pustaka 1 luM sarvathA niSedha karyo ane teja niSedhanA pratApe teo digambara tarIke jAhera thayA. ' upakaraNanA niSedhathI AvI paDatI Apatti yAda rAkhavuM ke digambare kaI paNa vastravALI zAkhAmAMthI ja judA paDelA che ane tethI lokoe temane vastranI hayAtI bAbatamAM prazna karyo tyAre teone ema kahevAnI pharaja paDI ke amAre te dizArUpI vare che. vAMcakee dhyAna rAkhavuM ke teone vastrasahitapaNAnA javAamAM dizArUpa vastro te che. ema kahevuM ja paDe che. eTale ke kapAsanAM vastro che ke dizArUpI vastro che. arthAt ArepitavastrovALA te digambare paNa che, chatAM teo upakaraNathI sarvathA ghaNAvALA thayA ane tene phalarUpe bhagavAna jinezvaranA vastro ane AbhUSaNane aMge paNa teone niSedhamAM utaravuM paDyuM. je manuSya saMyama-sAdhanarUpa upakaraNane nahi mAne te manuSya dharma sAdhanarUpa upakaraNane uThAvavA taiyAra thAya temAM Azcarya zuM? te digambaronI kadAgrahadazA eTale sudhI vadhI gaI ke teoe sAdhuone upakaraNane niSedha karyo ane bhagavAna jinezvarane AbhUSaNadikane niSedha karyo eTaluM ja nahi, paraMtu bhagavAna jinezvaramahArAjane cakSunI hayAtI mAnavAthI paNa te digambara zaramAvA lAgyA. | vAMcakone yAda haze ke caurindriya ke paMcendriya je cakSuvALI jAti che, te jAtimAMthI kaIpaNa jAti ApaNe tapAsIe te dareka jAtinA zarIranA raMga karatAM tenI cakSune raMga judo ja heya, keIpaNa jAtimAM zarIra ane cakSune raMga eka sarakhe te hite nathI. phakta thAMbhalAonI sAthe keTalAMka putaLAM banAvavAmAM Ave che te putaLAMomAM zarIrane raMga ane cakSune raMga eka Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para Agamata sarakhe hoya che eTale spaSTa samajI zakAze ke digambaree bhinna raMgavALI cakSuvagaranI mAnelI mUrtio bhagavAna jinezvara mahArAjanI mUrtio nathI, paraMtu keI thAMbhale lagADelA putaLAMnuM pratibiMba che. upakaraNane niSedha karavAnA hRDha Agrahane lIdhe jema saMyamasAdhane ane dharma sAdhana cheDavA sAthe bhakti-sAdhane choDavAnI jarUra paDI che temaja teone strInuM kevalajJAna ane TekSa nahiM mAnavAnI paNa AvazyaktA ene lIdhe UbhI thaI ane tenA pratApe anyaliMga ane gRhiliMganA kevala ane mekSane paNa niSedha mAnavAnI pariNAme jarUra paDI. AzcaryanI vAta te e che ke-nagna-avasthAvALAoe saMyamanA sAdhanabhUta o, muhapatti vigere upakaraNane niSedha karI saMyamane sarvathA nAza herI lIdhe, paraMtu zauca karavAnA hAne anya-tarthione zubhatuM ane jainetaranA ja cinharUpe gaNAtuM evuM kamaMDaluM te zauca mATe Avazyaka gaNyuM, ane karmaDalune zrIjinamaMdiromAM dhAraNa karavAmAM vAMdhe gaye nahi. A matane vizeSa adhikAra zrI jainasatyaprakAza digambaratpattinA prakaraNamAM kaMIka vistArathI jaNAvavAmAM Avela che mATe tenA athae te tyAMthI vAMcI levA prayAsa kare. navIna matAvalaMbInI paristhiti te digambaranuM eTaluM badhuM haThIlApaNuM ane kadAgrahamAM nirbharapaNuM che ke teo navIna utpanna thayelA hovAne lIdhe teonA hAthamAM eka paNa prAcIna tIrtha hatuM nahi ane che paNa nahi. ane te dvArA sAmAnya leke paNa tene saheje navA utpanna thayelA tarIke jANe zake che, tathA bele che ane e vAta te digambarone kAramA ghA jevI lAge che. te ghA rUjhavavA mATe teo pitAnA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM kAgrahane choDIne sanmArge AvavAnuM che temanuM bhaviSya sAruM nahiM hevAne lIdhe karI zakatA nathI. paraMtu zvetAmbarenA sthAna sthAna upara ane zvetAmbaranA tIrtha upara AkramaNanI rIti akhatiyAra karI tIrtho ane mandire kabaje karavAnA kAramAM prayatna karavA keI sadIothI taiyAra thayA che. prAcInakALamAM kaI vakhata zrIgiranArajIne te digambaree dabAvavA mATe karelA prayatna ane tene lIdhe thayelI laDAImAM zvetAmbarone thayele vijaya ItihAsamAM ghaNAM pAnAM reke che te jagajAhera che. A kAraNathI samaju evA zvetAmbare pitAnA mandira agara tIrthomAM digambarone praveza paNa karavAne pratibaMdha kare che te yaMgya che. darzana ane pUjA-bhAvanAne nAme digambaree tIrtho ane mandiramAM gamanAgamana karI zvetAmbarene kevA herAna karyA che? e hakIkata zrI sametazikharajI gIranArajI zrI tAraMgAjI, zrIaMtarIkSajI, zrImakSIjI yAvat zrI zaurIpura tIrthanI hakIktane jANanArAothI aMze paNe ajANa nathI, arthAt te digambarenI tItha ane maMdire kabaje karavAnI nItinA pariNAme zvetAmbara saMghanA agragaNyane evuM kahevAnI pharaja vetAmbara tIrthomAM ke maMdiramAM heDa ke bhaMgIo AvI gayA haze te mAtra snAtra pUjAthI ke mandirane dhavaDAvavA mAtrathI zvetAmbare chuTakAro meLavI zakaze, paraMtu A digambarane eka vakhata paNa je paga-praveza thaye te pachI teo samagra zvetAmbaranA ghaNA ghaNA prayatna chatAM paNa zvetAmbare te pitAnA tIrtho ane maMdiranuM pavitrapaNuM ane AdhipatyapaNuM jALavI zakaze nahi." yurionAM sarvasAdhAraNa ciha zuM? vAMcakone yAda haze ke AcArya mahArAjazrI bappabhaTTasUri Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 AgamAM chanI vakhate kiMgaarathI bacavA mATe bretAone pitAnI mUrtionI paLAMThIe kacheTa eTale aMcaLanuM cinha karavuM paDayuM, eTale te kALa pachInI mUrtionI garabaDa nivAravA mATe zvetAmbarane ATale niyama karavuM paDe, ane digaane e niyama rAkhavAnI pharaja pADI ke teoe bhagavAnanA kAryotsarga AkAre rahelA hAthanI pAchaLa purUSanuM cinha rAkhavuM joIe. arthAt digambaranI apekSAe je mUrtine purUSa cinDa na heya te mUrtine teo mAnI zake ja nahiM. je ke tAranI apekSAe te zrIbappabhaTTasUrijathI prAcIna kALanI vetAmbara mUrtie te aMcalIkAnA cinha vagaranI paNa heya, ane pachInA vakhatanI thayelI mUrtio te kacchanA cinhavALI paNa heya. AvI rIte digambara lekenA asaMgata vartanathI bhagavAna jinezvara-mahArAjanI vastrapUjAmAM kadAca pheraphAra thaye heya te te asaMbhavita nathI. jo ke vartamAnamAM paNa AMgIracanAnI vakhate te tevAM uttama vastrone upayoga karavAmAM Ave che. eTale vakhate vakhate uttama-vastrone upayoga bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjAmAM thAya che, emAM keIthI nA kahevAya tema nathI, paraMtu haMmezanI pracalita pUjAomAM upara jaNAvelA ke evA bIjA keIpaNa kAraNasara vastranI pUjAmAM parivartana thayeluM che ane te cAle che ema mAnavuM yogya che. vastranuM Are paNa siddhAvasthAne adazya na banAve. AcArya mahArAja zrI senasUrijI senaprazamAM vastrAdikanI pUjA vartamAnakALamAM paNa yogyatAe karavAnuM jaNAve che ane cAlu jamAnAmAM AMgIracanA vigeremAM uMcI kiMmatanAM vastrAdikane upayoga keTalIka jago para thAya paNa che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM 55 bhagavAna jinezvara mahArAjanI pratimA mukhyatAe siddhAvasthAnA Asanane uddezya tarIke rAkhIne karavAnI hovAthI te AkAra lakSya bahAra laI javo pAlave tema nathI. ane tethI vastranuM AhaNa tevA rUpe thaI zake nahi ke jema karavAthI siddhAvasthAnAM AsananuM dazyatva maTI jAya. yAda rAkhavuM ke zrIrAyapAse vigere sUtromAM devadUSya vastranuM mAtra ArehaNa jaNAvela che, paraMtu paridhAna jaNAvatA nathI. eTale devatAo paNa vAstavika rItie hAthamAM sthApana karavAnuM ke khabhe sthApana karavAnuM kare, paraMtu anya-matavALAonI peThe vastronuM paridhAna te devatAoe paNa karyuM nathI, ane zAsakAroe paNa kahyuM nathI, temaja vartamAnamAM kaIpaNa dharmapremI manuSya karate paNa nathI. vItarAga avasthA dhAratAM paNa pUjana. upara jaNAvelI pUjAonA aMge keTalAka ema kahevAne taiyAra thAya che ke - AvI rIte vastra AbhUSaNa vigerethI bhagavAnanuM pUjana karavuM te ucita nathI, kAraNake AbhUSaNa vigere bhagavAnanI sa-rAga-avasthAmAM hoya che ane bhagavAnanI pUjA te vItarAgaavasthAne lIdhe karavAnI hoya che." AvuM kahenArAoe prathama te e dhyAnamAM levAnuM che keAvuM mAnanArAe bhagavAna jinezvara-mahArAjAonI pratimAne je abhiSeka kare che te zuM vItarAga avasthAmAM thayele mAne che ke vItarAga avasthAne ucita hoya ema mAne che? kahevuM joIze. ke iMdramahArAja vigeree bhagavAnanA janmanI vakhate merU parvata upara karelA abhiSekane anusarIne mukhyatAe te abhiSeka karavAmAM Ave che. ane iMdramahArAja vigere e merU parvata upara karela Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata abhiSeka vitarAga avasthAmAM koI paNa prakAre hete, paraMtu bhagavAnanI sa-rAga-avasthAmAMja hate. mATe je te saMpradAyavALAone vItarAga paNAna avasthAne aMge eTale vitarAga tarIke pUjana karavuM hoya te teone svane paNa abhiSeka pUjAne Adara karavuM joIe nahiM. ' ' sAthuM vItarAgatva zAmAM? vaLI teoe dhyAna rAkhavuM joIe ke bhagavAna jinezvaramahArAjA vItarAga paNAne pAmI kevaLajJAna meLavIne jyAre vicaratA hatA tyAre te bhagavAnane chatra, cAmara, bhAmaMDala, siMhAsanAdi prAtihAryA hatA, te zuM te bhagavAna jinezvaramahArAjane te nagnAvasthAvALAo chatra-cAmarAdikane lIdhe vItarAgapaNAmAMthI khaseDI nAMkhavA mAMge che? arthAt chatra-cAmara vigere vALA hevAthI bhagavAna jinezvara mahArAjAo vItarAga hatA ane kevalI paNa zvetA ema teo mAnavA ane kahevA mAge che kharA? yAda rAkhavuM ke bhagavAna jinezvaramahArAjane vaMdana karavAne mATe AvavAvALA rAjA-mahArAjAo chatra-cAmara vigerene choDI de che, ane tenuM kAraNa eja jaNAve che ke e chatra-cAmara rAjya-cihe che, ane A rAjayacinha choDavArUpI abhigama karavAnuM jyAre digambarene kabula karavAnuM che ane kabula paNa kareluM che, tyAre chatra cAmara vigere vItarAga avasthAne na jaNAvatAM sa-rAga-avasthAne jaNAve che, ema teoe mAnavuM joIe. arthAt je teo vItarAga-avasthAnuM pUjana karIe chIe evA kadAgrahamAM masta rahetA hoya te teoe na te janmAbhiSeka karavuM joIe, na te chatra-cAmarAdika dhAraNa karAvavAM joIe, eTaluM ja nahi, paraMtu jinezvara bhagavAnanA chatra-cAmarAdika prAtihAryone paNa mAnavA ja joIe nahi. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 vaLI te saMpradAyavALAoe pitAnA mantavya pramANe e vAta te dhyAnamAM rAkhavAnI che ke-digambaro vItarAga paramAtmAne kevalajJAna thayA pachI arthAt vItarAga thayA pachI AkAzamAM addhara rahevAvALA mAne che te pachI teo je bhagavAna jinezvaramahArAjanI vItarAga-avasthA ane kevalI-avasthAne ja pUjatA hoya ane mAnatA heya, te je pratimA siMhAsana upara bIrAjamAna na hoya, paraMtu addhara AkAzamAMja rahelI hoya te pratimAne teoe mAnavI joIe, je nagnAvasthAvALA leko A pitAnA kadAgrahane paNa yathAsthita rIte pakaDe te zvetAmbaranAM je tIrtho, maMdiramAM tathA anyatra je mUrtio siMhAsana upara bIrAjamAna che, teone kabajo meLavavA mATe koI divasa paNa prayatna kareja nahi, paraMtu hAthIne cAvavAnA dAMta judA hoya ane dekhADavAnA dAMta judA hoya, tevI rIte A saMpradAyavALAo bhagavAna jinezvaramahArAjanI pUjAne aMtarAya karavA mATe ane nAza karavA mATe te juduM ja le che ane zvetAmbaranA tIrtho, mandiremAM tathA anyatra je mUrtie tene kajo meLavavA vakhate juduM ja le che. eka skUlabuddhie te digambaree vicAra kare joIe ke zuM teonA vItarAga paramAtmA kevalajJAna pAmyA pachI paNa makAnamAM rahetA hatA kharA? zuM teonA vItarAga paramAtmA kevalI avasthA pachI eka jago para besI rahetA hatA? mUrkhamAM mUrkha digambarane paNa A bAbatamAM to kabula ja karavuM paDaze ke kevalajJAna pAmelA jinezvaramahArAjAo nathI te temanA mATe karelA makAnamAM rahelA ke nathI te kevalajJAna thayA pachI ekanI eka jagapara rahelA. jyAre AvI hakIkata che tyAre ekAnta-vItarAga kevalI bhagavAnanI avasthAnI pUjAne kadAgraha rAkhavAvALAo nyAyadaSTie eka aMze paNa evI mUrti ane mandirane mAnI zake nahi. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 AgamaLeta. sa-zaga avasthA kene saMbhave? sAmAnya jaina-janatAmAM muni-samudAyane vihAra vigerene aMge nadImAM utaravAnuM thavAne aMge prathama mahAvata vigeremAM apavAda hoya che, ema jAhera che, chatAM muni-samudAyane snAna karavAnuM vidhAna apavAde paNa rahe nahi, ane te cethA-mahAvratane nukazAna karanAra che. tethI keI paNa prakAre muni-mahArAjane sa-rAga avasthAmAM paNa snAna karavAnuM kahapatuM nathI, ema chatAM A saMpradAyavALAe bhagavAna jinezvara mahArAjanI vItarAga avasthA pUjavA lAyaka che, ema mAne ane abhiSeka vigere kare te aNusamajune paNa Azcarya utpanna karyA sivAya rahe nahi, jeke te saMpradAyavALAonAM zAstro te kesara, caMdana, metI vagerenA hAre ane aneka jAtanA kulethI vItarAga bhagavAnanuM pUjana karavAnuM jaNAve che, paraMtu vartamAnakALanA digambarane zvetAmbarenI pratimAonI pUjA bagADavAne vyavasAya thaI gaye che, tethI teo pitAnA zAstronAM vacanane oLaMgIne paNa mana kalpita rItie vItarAga-avasthAnA pUjananuM nAma le che. vaLI te digambaroe vicAravA jevuM che ke-zuM teoe mAnelA kevalI evA tIrthakara bhagavAne haMmezAM paryakAsana ke kAyetsarga Asane rahetA hatA? kahevuM joIze ke dezona kroDa pUrva sudhI vItarAgapaNuM hoya che, temaja bhagavAna jinezvaramahArAjanuM vitarAga kevalIpaNuM kaMIka nyUna lAkha pUrva sudhI hoya che, temAM teo A be kAryotsarga ane paryakAsananI avasthAmAM ja kAMI hotA nathI, paraMtu bhagavAna jinezvara-mahArAjAo te gAmegAma vicaravAvALA heya che ane samavasaraNamAM te bAjoTha upara paga mUkI siMhAsana upara beThelA hoya che, mATe digambaree. je vItarAga-avasthAnuM ja bhagavAna jinezvaramahArAjane aMge pUjana e mUkI siva Deya na jinezvara ananI eka ja che Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM 59 karavuM hoya te je je paryakAsanavALI ke kAryotsarga AsanavALI jinezvara-mahArAjanI mUrtio heya te badhI mUrtionI pUjAne parihAra kare joIe. kaI avasthAe tIrthakara mekSe jAya? - vAstavika rItie bhagavAna jinezvara-mahArAjanI mUrti siddhAvasthAnI apekSAe karavAmAM Ave che ane tethI te mUrtie kAyotsarga ane paryakAsananI ja hoya che. kemake vartamAna vIzImAM te zuM ? paraMtu sarva vIzI. ane vIzImAM sarva tIrthakaro je mekSe gayA che, jAya che ane jaze te badhA A kAryotsarga ane paryakAsananI avasthAmAMthI keIpaNa eka avasthAe mekSe javAvALA hoya che, e zAstrIya niyama che. AvI rIte bhagavAna jinezvaramahArAjanI mUrtine pratiSThita ane mukhya AkAra kAyetsargaAsana ane paryakAsanane hovA chatAM temanI pUjyatA te AdithI vana-kalyANaka AdinI apekSAe thAya che ane tethI mandiramAM gajAdika svapna dhAraNa karavA. gya thaI zake. joke keTalAkanI dhAraNuM pramANe jyAre bhagavAna jinezvara, mahArAjanI mUrtine je siddha avasthAnI apekSAe AkAra mAnavAmAM Ave che, teja AkAranI apekSAe sarva caMdana, vastra, AbhUSaNa, chatra, cAmara vigere dvArA pUjana che, tyAre keTalAkanI. dhAraNa pramANe mukhya AkAra siddhAvasthAne hovA chatAM abhiSeka Adi pUjA karatI vakhate judI judI janma, rAjya, kAmaNya, kaivalya Adi avasthAo dhAravI. ane te avasthAonI apekSAe sarva pUjana karavuM ema che. - je bhagavAn jinezvara-mahArAjAo garbhathI mAMDIne pUjavA lAyaka na heta te tAmbare ke digambare bhagavAna jinezvara Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 Agamaceta mahArAjanAM pAMca kalyANake mAnI zakata nahi kemake cyavana, janma, dIkSA ane kevaLa e cAra avasthA paNa bhagavAna jinezvare mahArAjanI nirvANa avasthAnA kalyANakanI mAphaka kalyANakapaNe gaNAyelI che. eTale vAstavika rItie bhagavAna jinezvaramahArAjanuM pUjana karavuM hoya ane bhagavAna jinezvara mahArAjanA pAMce kalyANake kalyANakarUpa heI pUjavA lAyaka che, ema mAnavuM hoya te je je pUjana vidhio abhiSekAdika aMge zAstrakAre batAve che te te badhI vidhio AdaravAlAyaka gaNavI joIe. tIrthaMkarapaNuM kayArathI gaNAya? keTalAka vetAmbare ke jeo bhagavAna jinezvara-mahArAjane aMge thayelI devadravyanI vRddhine oLavavA, bhakSaNa karavA ke karAvavA taiyAra thaI adharmane mArge caDhelA che, teo bhagavAna jinezvaramahArAjanuM tIrthakarapaNuM phakata kevalI avasthAmAM ja hoya che ema je prarUpe che te A pAMca kalyANakane vicAra karI sanmArge Avaze. zAstrakAramahArAjA bhagavAn jinezvara mahArAjane cyavana prakSyA 1mate 24 arihaMtasi gambhaM vakkamamANaMsi, kucchisi mahAyaso tathA sthiramA vA vigere sUtro cyavanathI ja arihaMtapaNuM spaSTapaNe jaNAve che, chatAM jeone devadravyanuM bhakSaNa karIne ke karAvIne ananta saMsAra upArjana karavAnuM hoya ane tethI vana avasthAthI tIrthakara na mAnavA ema mAnavAnuM ane prarUpavAnuM thatuM hoya te Azcarya nathI. yAda rAkhavuM ke AvanAdika kalyANa kena vakhate bhagavAna mahAvIra mahArAjanI indrAdikee stuti karI temAM meltha La saFsamApta mAvo vItaraNa vigere kahevAmAM AvyuM che. vaLI je vakhate tIrthakaragetra bAMdhyuM che, te vakhata saMsArane paNa te jIve traNa bhava avazeSavALa karI dIdhuM che, arthAt traNa Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 pustaka 1 luM bhava avazeSapaNuM ane tIrtha karapaNuM baMne sAthe karelAM che ane te trIjo bhava cyavana avasthAthI ja zarU thAya che. A kAraNathI A. zrI haribhadrasUrijI tatvArtha sUtranI TIkAnI aMdara bhagavAna jinezvara mahArAjanuM kRtArthapaNuM jaNAvatAM caramabhavanI prApti ane kevalajJAnanI prApti dvArA te jaNAve che. eTale spaSTa thayuM ke bhagavAna jinezvara mahArAjanI pratimAnI. kAyetsarga ke paryakAsanathI siddhAvasthA rAkhyA chatAM janmAdi avasthAne Arepa karIne te te avasthA paNe pUjana karavAmAM kaI paNa jAtane virodha nathI. ka AtmA tIrthakatra upArjana kare? bhagavAna jinezvara mahArAjAe tIrtha kara paNanA bhavathI pahelAMnA aneka bhavamAM bhUta-jIvamAtranI ane vratadhArIonI anukaMpA vigerenI kriyA sahita evA varabodhilAbhanA kALathI mAMDIne haMmezAM pare kAramAM ja lIna hoya che, ane tevI rIte aneka bhathI paropakAramAM lIna thayelA mahApurUSe jyAre samyaktvanI zuddhi Adika nimitta dvArA dharma-ArAdhanA karatAM jagatanA jIvamAtranA uddhAra mATe utsAhavALA thAya che, tyAre teo tIrtha*karanA mAtra bAMdhe che. ' AvI rIte bAMdheluM tIrthakaranAmatra jene heya che tevA mahApurUSo pahelA bhavanA te paropakAramaya zubha AcaraNanA saMskArathI saMsAranuM yathAsthita vaicitryapaNuM vicAratA tenAM janma, jarA maraNa vigere duHkha TALavAnA vicAramAM tatpara thAya che ane A janma-jarAdinA duHkhathI rIbAtuM ane karmothI. gherAtuM evuM jagat tIrthane pravartAvyA sivAya kaI paNa prakAre uddhAra karI zakAya evuM nathI. mATe A jagatane saMsArathI udadhRta karavA mATe dvAdazAMgI rUpa tIrthanuM pravartana karavuM ja joIe, ane te tIrthanuM pravartana Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata gaNadhare dvArA dvAdazAMgInuM guMthana thayA zivAya banI zake nahi. ane gaNadharene pratibaMdha kevalajJAnanI prApti pachI banI zake mATe te kevalajJAna upajAvavA zramaNacinha aMgIkAra karIne mAre dIkSita thavuM ja joIe evA vicArathI eTale jagatanA uddhArane mATe bhagavAna jinezvarenuM dIkSita thavuM thAya che tema ja dIkSA letI vakhate paNa jagatanI zubhapravRtti mATe niSphaTaka, AjJA pradhAna ane addhi-samRddhithI pUrNa evA rAjyane cheDIne sAmAyika aMgIkAra karatAM potAnA zAsanamAM thavAvALA sAdhuonI sthitinA kramane dekhADavA mATe arthathI yAme ke mahAvratane athavA te cAturyAmika ke paMcamahAgratika dharmane svIkAra kare che. dIkSAdi zA mATe? je vakhate bhagavAna jinezvara-mahArAjAo AvI rIte jaganA kalyANane mATe, pApakarmonA kSaya mATe ane mekSanA sAdhana mATe cAritra aMgIkAra kare che, arthAt paMcamuSTika ke cAturmeTika leca kare che, te vakhate iMdra-mahArAje khabhA upara thApela devaduSya dhAraNa karavArUpa zramaNacinha dhAraNa kare che, te ja vakhate jinezvara-mahArAjAone mana paryAvajJAna thAya che, A rIte prajita thayelA ane mana:paryava-jJAnane pAmelA bhagavAna jinezvaramahArAjAe samyaktva jJAna, cAritra, tapa ane samAdhinA baLe mahAdika cAra ghAtakarmone nAza karIne kevalajJAnane pAme che, ane te pAmIne pUrva-nirdhArita karelA jagatanA hitane mATe dvAdazAMgI-praNayanarUpa tIrthane pravartAve che, eTale dezanA Ape che. A vakhate lekanA kudaratI niyame bhagavAna jinezvaranI tripadI pAmIne tyAM AvelA gaNadhara mahArAjanA je pratibaMdha pAmI dIkSA grahaNa karIne dvAdazAMgInI racanA kare che, AvI rIte Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1 luM bhagavAna jinezvaramahArAjanuM tIrthakarapaNuM temanA sAdhyanI siddhi karavA mATe phalIbhUta thAya che. te vakhate zAstrakAra mahArAjAe bhagavAna jinezvarene tIrthakara nAmakarmane udaya mAne. je ke bhagavAna jinezvaramahArAjanuM pUjyatva te avanakalyANakathI zarU thAya che, tethI bhagavAna mahAvIra mahArAjA citrazAlAmAM kAryotsarge rahyA arthAt kevalajJAna ke mana:paryavajJAna suddhAM paNa pAmelA hetA, te vakhatanI avasthAnI mUrti nAgaladevatAe vidhunamAlIdevatA pAse karAvI, je pratimAne pratibiMba tarIke caMDapradyotane karAvelI pratimAnI pratiSThA kapilakevalI mahArAje karI. ' arthAt je bhagavAna jinezvaramahArAjanuM devatva ke pUjyatva je yavanakAlathI na heta te jema vanAdika kalyANake manAta nahi, tevI rIte kevalajJAna zivAyanI avasthAnI mUrtinA pratibiMbarUpa mahAvIra bhagavAnanI pratimA upara vAsakSepa karI kevalI- mahArAjA pratiSThita karata nahi, eTaluM ja nahi, paraMtu khuda bhagavAna jinezvara mahArAjanI pUjA karatI vakhate janmAvasthA, zrAmasthAvasthA ane rAjyavasthAdinuM cittamAM dhAraNa karavuM kaI paNa prakAre ucita banata nahiM. eTaluM ja nahiM paraMtu bhagavAna jinezvara mahArAjanuM siddhapaNuM ke jemAM sarvakarma rahita hovAthI tIrthakara nAma karmathI rahitapaNuM hoya temAM Azcarya ja nathI, te paNa pUjananI vakhate cittamAM dhAraNa karavAnuM banata nahi. jeo kevala vitarAga ke kevalI-paNAnI dazAne pUjya gaNe che athavA saMgikevalIpaNuM hoya tyAre athavA tIrthaMkaranAmakarmane sAdhya sAdhavArUpe je udaya hoya che, te vakhateja tIrthaMkarapaNuM eTale devapaNuM gaNe che, teoe na te janmAdi avasthA Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamana bhAvavI joIe, vAvat teoe siddhapaNurika avasthA paNa bhAvavI joIe nahi. je ke bhagavAna jinezvara mahArAjAo jagatanA hitane mATe tIrtha pravartAvavAne aMge dIkSita thavA vicAra kare che te vakhate devAtuM saMvacharI-dAna lekane ApavAmAM Ave che te saMvacharI dAna lenArA leke devadravyanA doSathI dUSita banatA. nathI. kAraNa ke bhagavAna tIrthakara mahArAjAoe te devatA dvArA lavAyeluM dravya lekene bhegopabhegane mATe lavAyaluM che, eTaluM ja nahi paraMtu khuda kevalI paNuM prApta thayA pachI paNa samavasaraNamAM karAte baline prakAra je che, te paNa devadravya tarIke nathI, paraMtu bhagavAna jinezvaramahArAjanI bhaktine mATe ke temanI pratimAnI sevApUjA mATe je dravya heya te sarva devadravya tarIke uttamottama gaNAya che. yAda rAkhavuM ke bhagavAn mahAvIra mahArAjanA janmAbhiSekanI vakhate sIdharmaIdranI zaMkAnA nivAraNa mATe khuda bhagavAna mahAvIra mahArAje karelA merUnA cAlana vakhate Indra mahArAje bhagavAna arihaMtanI bhaktinuM vina mAneluM che. phakta jinezvaramahArAjane kevalIpaNAnI avasthAmAM deva mAnanArAnI apekSAe saudharmaidranI e dhAraNA bhUlabharelI hatI, ema mAnavuM joIe. temaja janmAbhiSeka karyA pachI sarva Indroe bhagavAna jinezvara mahArAjanI jinezvara mahArAja tarIke karelI stuti paNa adharma-pradhAnane mATe mahedI gaphalata tarIke gaNAvavI joIe. A rIte bhagavAna jinezvara mahArAjAonA kevalIpaNA zivAyamAM je je devatva tarIke ane pUjyatva tarIke prasaMge banelA che te sarva pUrve jaNAvelA adharmapradhAnene mATe te kevala IndrajA jevA thAya, eTaluM ja nahi paNa anartha jevA thaI jAya. (kramaza cAlu) - Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oral cyclic nA " khamiyavvaM khamAviyavvaM uvasa-5 para ni. saM. mithavuM samAvika che vikrama saM. 2505 ja nipAnAsAhya sAro che. 2035 varSa pustaka khamavuM-khamAvavuM, upaza- 1 2 AmavuM-upazamAvavuM, jene sa. 0 zAsanano sAra che !! ke 14 vItarAga-paramAtmA zrI jinezvara-bhagavAnanA a-vichinna prabhAvazALI trikAlAbAdhita zrI jaina-zAsanane e apUrva mahimA tene Adeza kevala AtmAnA avyAbAdha-guNane Aviva karavA mATe, te guNene rekanArA AvaraNane khaseDavA mATe che. teNe jaNAvelI aherAtranI kriyA je aneka prakAranI che, parva-dinanI kriyA paNa vividha prakAranI che, vArSika ane mAsI kriyA paNa bahu prakAranI che. janmane uddezIne jaNAvelI kriyA paNa jAta-jAtanI che, A. 5 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamacetI chatAM te sarva-kriyAmAM ekaja vani hoya che ke-AtmAnA A vyAbAdha-guNanA AvirbhAvane rokanAra adaSTone AvatA reko ane AvelA evAM adaSTone kSaya karavA ane zamAvavA kaTibaddha thavuM. sujJa manuSya je AtmAthIpaNAnI draSTie avalokana karaze te mAlama paDaze ke zrI jinezvara-mahArAjanA zAsananI uttamottamatA hoya te te mAtra AvA adaSTane rokavAnI ane nAza karavAnI AjJAne lIdhe che. jainazAsanane sAMbhalanAra ane samajanAra varga sArI rIte jANe che ke zrI jinezvara-mahArAje AtmAnA guNane AvaraNa karanAra ane te guNene AvarIne bhavya evA jIvane paNa anAdikAlathI saMsAramAM rakhaDAvanAra adaSTomAM mukhya bhAga bhajavanAra athavA tevA adaSTonA mUlarUpa keIpaNa je adaSTa hoya te te mAtra mehanIyanAmanuM adaSTa che. tethI zAstrakAra mahArAjAe spaSTa zabdathI pharamAve che ke - savvakammANi khijjaMti mohaNijje khayaM gae arthAt mehanIyakarmane nAza thaI jAya te bAkInA sarva karmone nAza thaI jAya che, jagatamAM jema tADavRkSanI mastasUcIne nAza thavAthI A tADa sukAI jAya che, tevI rIte AtmAmAMthI mehanatyakarma je khasI jAya te pachI bIjAM badhAM karma nAza pAmI ja jAya che. vAcakamahArAjajI paNa eja pharamAve che ke - mastakasUcivinAzAt tAlasya yathA dhruvo bhavati nAzaH / tadvat karmavinAzo mohanIye kSayaM gate // 1 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raka 2 juM che eTale mastaka-sUcine nAza thavAthI AkhA tADavRkSane karI nAza thAya che, tevI rIte mehanIya kSaya thaI gayA pachI kI bAkInAM karmone nAza thAya che. 1 guNasthAnakamArehakAra paNa eTalA mATe maMgalamAM zrIjineparamahArAjane namaskAra karatAM hatamoDhuM evuM ja phakta vizeSaNa Ape che. vaLI kevalajJAna prApta karavAnA rastA tarIke paNa zAstrakAroe je kSapakazreNi jaNAvI che, tenuM phala paNa mAtra mohanayakarmane vinAza jaNAvyuM che. vaLI trilekanAtha bhagavAna jinezvarenA ananA uttamottama guNa chatAM mukhyatAe teone vItarAga-paramAtmAnA nAme belAvavAmAM Ave che ane sUtrakAre paNa ghamo vIcara ema kahIM bhagavAna- jinezvarane namaskAra A sarva hakIktane vicAranAro sujJa saheje samajI zakaze ke zrI jainazAsananuM e dhyeya che ke AtmAnA avyAbAdha-guNene rokanAra evA adaSTane nAyaka-mehanIya che ane tenA nAzane mATe pratidinanI ane yAvat vArSikanI kiyA javAmAM AvI che, zrIjinazAsananI samagra kriyAo sAmAnya rIte mohanIyanA nAzane mATe javAmAM AvelI che, chatAM mehanIya-karmamAM apamAM a5 prayatnathI nAza pAmanArI ane mehanIyanA nAzanI zarUAta karanArI je kaI paNa pravRtti hoya te te krodha-kepa Aveza-Adi nAmone dharAvanAra je aprIti vairanI buddhi tene nAza karavAnI kriyA che. A vAtane lakSyamAM rAkhIne bhagavAna jinezvaramahArAjAee samagra-kaSAne nAza karavA mATe upadeza Ape che ane sthAne sthAne kriyA batAvI che, chatAM kedha-kaSAya ane vaira Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyeta virodhane sirAvavA mATe te sthAne sthAna para upadeza ane kriyAo vizeSe batAvI che. AgaLa vadhIne vicArIe te jainasaMsAramAM mAna, mAyA ke lebhamAM paNa zAstradaSTie kaSAya nAma raheluM che, chatAM rUDhithI te kevala kodha ane kaura-virodhamAM ja kaSAya zabdanI pravRtti cAlI che. tethI mAna mAyA, ane lebhanI pravRtti thAya tyAre jainasaMsAra mAna AvyuM, mAyA karI, ane lebha thaye, ema kahe che, paraMtu jyAre kodhane AvirbhAva thAya tyAre kaSAya thaye ema kahe che, eTaluM ja nahiM, paNa koIpaNa vArtAdinA prasaMge kaSAya thaye, kaSAya A, kaSAya caye, e vagere zabdo belAya che tyAre kodha caDhaye ema pratIti paNa thAya che. A rUDhine zAstrakAroe paNa aMgIkAra karelI che ane tethI ja che ke je sAcA re tiviheLa vAri ema kahIne vaira-virodha nA kAraNabhUta krodha eTale koI kaSAya AcArya, upAdhyAya, ziSya sAdharmika, kula, gaNa ke saMghane upajAvyuM hoya te saMbaMdhI sarvane huM mana-vacana-kAyAe karIne khAvuM chuM, ema jaNAve che. dhyAnamAM rAkhavuM ke jagatamAM krodha kaSAya ane baira-virodhane zamAvavA mATe bhUlI jAo ane bhUlAvI do. ema karavAnI paddhati asarakAraka gaNAya che ane amalamAM paNa mahelAya che. paNa jainazAstrakAre te rUDhine baira-virodhana vRddhine rokavA mATe upayogI gaNe che, paraMtu kaSAya ane zairavRttine zamAvavAne khare upAya te bhUlavuM ane bhUlAvavuM che, te karyA chatAM paNa bIje ja che. aMdara kahevATa thate baMdha na thAya tyAM sudhI jema uparanI rUjha kArya karanAra thAya nahiM, tevI rIte bhUlavuM ane bhUlAvavuM e mAtra uparanI rUjha samAna che, paraMtu aMdarane kahevATa maDADavA jevuM te kaMIka anyaja kArya che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taka 2 juM yAda rAkhavuM ke bhUlavA ane bhUlAvavAnuM te sAmAnya rIte maraNa pAmavAthI sarvajIne thavAnuM ja che ane thAya paNa che. parantu te mANathI thatuM bhUlavuM-bhUlAvavuM, anya-kAryanA vyAkSepathI tuM bhUlavuM-bhUlAvavuM athavA lAja-zarama ke evA koI anyakAraNathI kodha ane vaira-virodhanuM bhUlavuM ane bhUlAvavuM, te khetI karI dANA vAvI samarane pheravavA jevuM che. jo ke A bhavanA banAne agrapada ApanAra hoya gichI te kAMte bhavAMtara mAnanArA na hoya, athavA bhavAMtarane gauNa karanArA hoya, tevAone mATe, jIvananI hayAtImAM bhUlI javuM bhUlAvI devuM e vastu upagI ane kArya karanAra hoya, paNa jeo bhavAMtaranI mukhyatA rAkhI A bhavanI AkhI jIMdagI ane sarva sAdhana-sAmagrIne tuccha gaNanArA hoya tevA Astikane mATe te te bhUlavA ane bhUlAvavAne je mArga che te koI paNa prakAre ucita gaNAya nahiM. che kAraNa ke Astiko samajI zake che ke vairavirodha ane krodha dabhavAMtaramAM paNa maTADyA na hoya te te vaira-virodha pitAnuM kArya ubhA karyA zivAya raheto nathI. vaLI jene te mAlama che ke bhagavAna mahAvIra mahArAja jevA zAsananA nAyakane paNa pUrvabhavanA vaire tIrthaMkaranA bhAvamAM paNa bhegavavAM paDyAM, ane tene lIdhe nAvaDI DubADavAnuM, kAnamAM khIlA ThokavAnuM, ane yAvatuM pAmelA dharmane hArI javAnuM hAlikane thayuM te banyuM. are ! bhagavAna zrI pArzvanAthajIne te ekapakSanuM paNa vaira bhavabhava naDayuM che. e sarva hakIkatane samajanAre manuSya bairavirodhane bhUlavA-bhUlAvavA mATeja nahiM, paNa khamavA-jamAvavA mATe ja taiyAra thAya. jainazAstrakAro te khamavA ane khamAvavAnI vAtane eTaluM adhuM agrapada Ape che ke tene dararoja kriyAmAM sthAne yAda kare che, (Ae pratikamaNusUtramAM - Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAM khAmemi savvajIve savve jIvA khamaMtu me / mittI me savvabhUesu veraM majjha na keNai // 1 // vaLI Ayariya-uvajhAya-sUtramAM- Ayariya uvajjhAe, sIse sAhammie kula gaNe a / je me kei kasAiya, savve tiviheNa khAmemi // 1 // savvassa samaNasaMghassa, bhagavao aMjaliM kariya sIse / savvaM khamAvaittA, khamAmi savvassa ahayaMpi / 2 / savvassa jIvarAsissa, bhAvao dhammanihiyaniacitto / savvaM khamAvaittA, khamAmi savvassa ahayaMpi / 3 / vaLI saMstAraka-paurUSIsUtramAM paNa - khamiya khamAkyi, mai khamiya savvaha jIvaNikAya / siddhaha sAkha AloyaNaha mujha vairaha Na bhAva // 1 // A uparathI samajAze ke zAstrakAronuM dhyeya bhUlI javA ane bhUlAvavA karatAM ghaNeja uMce darajaje rahela khamavA ane khamAvavAmAM rahela che. jainazAstrakAroe khamavA ane khamAvavAmAM eTaluM badhuM jora ApeluM che ke varSe eka vakhata karavAmAM AvatuM sAMvatsarikapratikamaNa je ke jJAnAcAradika pAMce AcAranI zuddhine mATe karavAmAM Ave che, chatAM tevA sAMvatsarika-pratikramaNane khamavA ane khamAvavAnA rUpamAM mukhyatAe raju karyuM che, ane tene lIdhe eTale sudhI pharamAvavAmAM AvyuM che ke pAM vasavAno rivAjAM varU arthAt saMvacharIne divase sarva jenI sAthe khamata-khAmaNAM karIne baira ane kalezane sarAvavo. eTaluM ja nahiM. paraMtu je koI jaina saMvaccharImAM vaira-virodhane khamAvyA pachI te zreSa-viredhane je pAcho maheDethI bele te tene zAsana-dhuraMdharoe cetavI che ke Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 juM he mahAnubhAva! saMvaccharImAM khamela-khamAvela kalezane tuM bele che te tane koIpaNa prakAre yogya nathI." AvuM zAsana-dhuraMdharee pharamAvyA chatAM je te vaira-virodhane belavuM baMdha na kare te zAstrakAra spaSTa zabdomAM pharamAve che ke e mela-khamAvela vaira-virodhane pharIthI bolanArAne zrI saMghamAMthI dUra karI de. A vastu samajanAra manuSya zrI jaina-zAsananuM vaira-virodhane zamAvavA upara keTaluM badhuM lakSya raheluM che? te heje samajI zakaze. vaLI zrIjainazAsanamAM khamavA ane khamAvavAmAM prathama cAritramAM sthita thayela ratnAdhika eTale mahoTo gaNAya che te ane pAchalathI cAritramAM sthita thanAra avamarAtvika eTale nhAne gaNAya che te, e bannemAM ratnAdhikane haMmezAM avamarAnike vinaya karavuM joIe ane e mokSArthI jIvanuM Avazyakakartavya che ane tethI pratidina vaMdana-bAmaNAdi avamarAtvika ratnAdhikanI Agala kare che, chatAM A sAMvatsarika khamata-khAmaNane mATe te eTalA sudhI zAstrakAre pharamAna kare che ke nhAnAe mahaTAnI pAse aparAdhanI mAphI mAgavI, eTaluM ja nahiM, paraMtu mahetAe paNa nhAnAmAM nhAnA ziSyanI pAse mAphI mAgavI joIye. zAstrakAro tenA daSTAntamAM paNa jaNAve che ke zrIcandanabAlAnI celI mRgAvatIe pitAne aparAdha khamAvatAM kevalajJAna meLavyuM. paraMtu zrIcaMdanabAlAe paNa mRgAvatInI AzAtanA gaNuM tene khamAvatAMja kevalajJAna meLavyuM. AvI rIte vyavahAra mATe khamavA ane khamAvavAnI mAtra vAta karIne zAstrakAro upadezanI paryavasAnatA nathI karatA, paraMtu upadezya-AtmAonA jIvanane te pharasAvavA mATe spaSTa-zabdamAM Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata pharamAve che ke !! mahAnubhA! khamatAM ane amAvatAM chatAM paNa dareke pitAnA AtmAne vairathI bacAvavA mATe pitAnA AtmAne aMtakaraNathI zAnta kare joIe ane bIjAne paNa zAnta banAvavA kaTibaddha thavuM joIe. dayAna rAkhavuM joIe ke zrI mallinAthajI ane brAhmI-suMdarI e pUrvabhavamAM mitra ane gurUnI sAthe khamata-khAmaNa karyA hetAM ema nathI, paraMtu AtmAnI zuddhirUpa upazama thaye nahiM tethI bIjA bhavamAM strIvedane bhagavo paDe. A vAta dhyAnamAM rAkhI dareka AtmAe sarva jIvanA temAM paNa zrIsaMghanA vizeSa karIne aparAdhanI mAphI ApavI ane levI, tathA pitAnA ane paranA AtmAne upazamamaya banAva. aMtamAM eTaluM samajavuM ja basa che ke zrIjainazAsana upazamane sAra gaNanAruM che. "khamavuM khamAvavuM upazAMta thavuM ane upazAnta karavA eja paryuSaNunuM mahAnukArya che." ree at wlTa mananIya mubhASita O jIvanazuddhinI daSTi keLavyA vinA aMtaraMgavRtti kSamApanA aMge taiyAra thaI zakatI nathI. 0 deSagrAhI daSTine ghaTADe kSamApanA mULa pAye che. 0 guNa grAhitAnA vikAsathI kSamApanA Adarza bane che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 SEE SW ST baRUWxwASAma - zrI tAvArtha-saMbaMdha-kArikAnuM mahadayagrAhI vivecana * vivecanakAra* pU. AgamoddhAraka zrI AcAryadeva. AcArya deva / / [pU. AgamamarmajJa-ziromaNi, pravacanika-ziromaNi, sUma Amika-tanA pravara vyAkhyAtA, pU, dhyAnastha svargata AgAme ddhAraka AcAryadevazrIe vi. saM. 198nA pAlItANA pannAlAla bAbunI dharmazALA-cArtumAsamAM tatvapremI-jananA lAbhArthe zrItatvArthAdhigamasUtranI tAtvika-vivecanAvALI bapore vAcanA ApelI. jenI noMdha te vakhate pU. A. zrI vijaya dharmasUrIzvarajI ma. zrIe TUMkamAM karela, tenA uparathI ane pitAnI dhanA AdhAre pU. A. zrI hemasAgarasUrIzvarajI ma. zrIe vyavasthita sudhArA-vadhArA karI vyavasthita presakepI rUpe AkhI vAcanA saLaMga lakhANa rUpe taiyAra karela. paramakaruNALu pU. AcAryadevazrI hemasAgarasUrIjI ma. pAsethI mane "Agamata mAM prakAzana arthe A nedha malI ke jene ghaNuM tatvapremI jijJAsuonA AtmahitArthe bhASAkIya sudhArA AdithI vyavasthita epa ApI "AgamatamAM varSa 9 3 2 (bIjA pustakomAM prakAzita karavAnI zarUAta karI. - pAMca haste A lakhANa prakAzita thayuM che, jemAM pAMcamAM adhyAyanA trIjA sUtra (apUrNa) sudhI vivecana ApyuM che. have ahiM AgaLanuM zarU thAya che.] Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 Agamata ahiM te pramANe adhikAra temaja anuvRtti lAvavAnI paNa jarUra nathI kAraNake bacAvavAno vaghuvI e sAmAnya niyamathI ba-pANi e padamAM artha mUrti chevica =mUrti evAM tAni -sAkhi dravya ema sIdhI rIte artha prApta thaze. ethI TrANi e padanI anuvRttinI jarUra nathI. bIju pharva=mUrti e bhASyakArana-vacanamAM 5 mUrti e vyAkhyA che, ema artha na karatAM mUtti vaDe rUpa e vyAkhyaya ene zabdavaDe kahevAya ema artha kare. vaLI je sparza vigere guNe rUpane AzrIne rahyA che. te paNa mUti-zabdathI vAcya che, paraMtu e pramANe artha kare te a-gya che kAraNa ke rUpa e guNa che, guNanA AdhAre sparzAdi guNe rahI zakatA nathI. je thAzrayA nA Mr. e sUtramAM AgaLa kahevAze. dravyaja spazadine Azraya hoya che, paraMtu rUpamAM sparzAdine Azraya mATe sAmarthya nathI. A madhuM varNana vyAstikanayanA abhiprAyathI karyuM, paraMtu have paryAya. nayane mAnanAra vAdI khaDo thAya ke jagatamAM je kAMIpaNa daSTigocara thAya che. te paryAyaja che, dravya kAMI che ja nahi, e ja varatu jaNAve che, paryAyAstika-nayavALe kahe che ke dravya che nahi ja kAraNake rUpa-rasAdinA grahaNamAM dravya-grahaNanI buddhine abhAva che AMgaLI tarapha hiTa karatAM AMgaLIne varNa cakSu grahma AMgaLIne rasa jihA-grAhya che, gaMdha ghANa grAhya che, e AMganathI te zabda zrotra grAhya che ane sparza tvacA grAhya che, e pAMca sivAya aMgulI kaI cIja nathI. mATe rUpa-rasADhija eka bIja- * Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 juM nA paraspara Azraya vaDe rahetA thakA "A amuka AkAra che" ema kahI zakAya che, paraMtu AkAra ane rUpAdi e kAMI bhinna nathI. A vAta daSTAMtathI samajAve che. AMbe-lIMbaDe, ghauMkhadira, palAza e pratyeka judA judA svarUpa nathI, paraMtu te sarva judA judA jhADene samudAya e ja vana che. senAmAM hAthI, pAyadaLa, gheDa vigere pratyeka senA nathI, paraMtu te sarva aMgenA samudAyane senA kahevAya che. te pramANe ahiM paNa rUpa-rasAdi pratyeka mUrti nathI, paraMtu te sarvane samudAya mUrti che, e pramANe paryAya-nayanI apekSAe vyAkhyA karatAM bhASyane saMbaMdha besatuM nathI. kAraNa ke bhASyamAM zuM kahe che phAM mUrti mUrcAyAzya sparzI jyAre paryAyanaya zuM kahe che? page cAlanAra eka sIpAI hAthI athavA gheDe te sainya nathI, paraMtu eka bIjAnA AzayathI ekatra rahenArA te pAyadaLa vigere samudAyane enA kahevAya che, te pramANe ahiM rUpa-rasAdinA samudAyane mUti kahevAya che A pramANe uparane bhASyArthI temaja paryAya. nayathI karela artha te bannemAM bheda paDate hevAthI bhASya, je pramANe che te pramANe rahe e ISTa che. A pramANe pUrva sUtrathI samagra-dravyanuM nitya avasthita ane arUpI paNa saMbaMdhI vidhAna karyuM, have temAM keTalAka mATe apavAda jaNAve che - sUtra-putra ne va . TIkAne artha "dravya arUpI che evuM je pUrva-sUtramAM sAmAnya vidhAna karyuM, te sAmAnya-vidhAnanA niSedha dvArA svarUpanA lAbhathI vizeSapaNuM grahaNa kareluM hovAthI hAni purvAsA: Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyota e vizeSasUtra apavAdarUpa hevAthI pUrvasUtramAM jaNAvela nitya nI anujJA rAkhavA sAthe anurUpIpaNAne ahiM pratiSedha ISTa che. kadAca ahiM zaMkA thAya ke pUrvasUtrane jyAre sAmAnya-utsaga sUtra rAkhavAmAM AvyuM ane A sUtrane vizeSa apavAda-sUtra tarIke rAkhavAmAM AvyuM che, te pUrva-sUtramAM je nityasva avasthitatva ane arUpattva e traNene apavAdasUtrathI pratiSedha che joIe. tema na karatAM ahiMyAM nityatva ane avasthitatva kAyama rAkhI kevaLa a-rUpattavane ja pratiSedha kare che, temAM zuM kAraNa che? uttara-pUrvasUtramAM nityavasthitani e padajuduM che ane -sALa e pada paNa juduM che, je traNenuM vidhAna karI pudgala dravyane mATe traNene niSedha kare heta te bane pada jUdA na rAkhatAM niyAsthitAkALa e pramANe eka pada rAkhyuM heta te kAMI harakata na hatI, chatAM temanA karatAM banne pada je judA pADavAmAM AvyA che, tenA sAmarthyathI ema kahI zakAya che ke pina: putraH e sUtrathI pudgala- mAM harava ne ja niSedha thAya che, paraMtu nityatva-avasthitatvanI anujJA ja rahe che. vaLI kaIkahe ke prathama sUtrathI dravyonuM a-pIpaNAnuM vidhAna karyuM. temAM pugalanuM paNa a-rUpIpaNAnuM vidhAna karyuM, A sUtra vaDe pudgalene rUpI paNa kahyA, ethI pugale rUpI ane arUpI be prakAranA che, tevI je mAnyatA heya te te paNa gya nathI ane tevI mAnyatAmAM prabaLa purA nathI. eTale ke pugale a-rUpI nathI hatA, paraMtu rUpI che. tasvabhAva (petAne jaDa-svabhAva) nuM a-dravyapaNuM (avinAzIpaNuM) hevAthI haMmezAM pudgalanI nityatA che ja ane rUpAdimattA vaDe temaja svabhAvanA nahi badalAvavA vaDe pulanuM avasthitapaNuM che ja 1. prazna-nityata ane avasthitatva e baMnemAM zuM taphAvata? uttara-sAdi-anaMtabhAMgAnI apekSAe siddhamAM paNa gaNAya che. paraMtu Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 juM 13 ahiM tevuM nitya gaNavuM nathI, ahiM te anAdi-anaMtabhAMgAnI-apekSA ISTa che. eTalA mATe avasthita lIdhuM che kevaLa avasthita paNa laI zakAya tema nathI kAraNa ke saMtatinI apekSAe rAtri-dIvasa paNa avasthita che paNa te divasathI rAta ane rAtathI divasa sAntara rahe che, tema ahiM ISTa nathI mATe baMne nitya ane avasthita barAbara che. zaMkA-pulamAM utpatti ane vinAza spaSTa anubhavAya che te tame te pudgaladravyanI nityatA kema jaNAve che ?" utara-siddhAMta jANakAra maharSie be prakAranI nityatA kahe che 1. anAdi-apatharvasAna, 2. sAvadhanityatA jA temAM pahelI nityatA lekanA AkAranI mAphaka pUrvApara (AgaLa-pAchaLa) avadhi (cheDe) vinAnI havA sAthe parasparanA avinAza vaDe pitAnA svabhAvane nahi cheDatI ane aneka pariNAmane utpanna karavAnI zakti jemAM DhaMkAIne rahelI che evI temaja bhavanavRtti ja (jenuM draSTAMta sAthe svarUpa prathama apAI gayeluM che) phakta jenuM sthAna che tevI nityatA prasiddha che, pugadravyamAM je jaDa svabhAva che, tenI Adi eTale amuka vakhate temAM jaDa svabhAva utpanna thaye tema na hovAthI temaja amuka vakhate pudgalamAMthI jaDasvabhAvane aMta thaye, tema paNa na levAthI jaDa-svabhAvanI apekSAe pUrvApara-avadhi vinAnuM pudgaladravya che. e pudgala dravyanI aneka paraMparAo thAya che. dvi-pradezI. skaMdha, saMkhya- dezI-kaMdha, vigere aneka paraMparAmAM pariNamana thAya che, te paNa jaDa-svabhAvane vinAza thatuM nathI, arthAt pitAne jaDa svabhAva che, te jaDa svabhAvane paMraparAmAM paNa pagaladravya choDatuM nathI, vaLI saMkhya, asaMkhya, anaMta-pradezIskaMdhapaNuM, sukha-duHkhamaNuM vigere aneka vicitra pariNAme utpanna karavAnI zakti jemAM rahelI che, te paNa jaDa svabhAvanI apekSAe te Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 AgamajyAta dareka pariNAmamAM bhavanavRtti tA nityaja hAya che, evI nityatAne graMthakAro anAdi-apa vasAna nityatA kahe che. khIjI nityatA sAvadhi-nisyatA che, eTale zrutasaMbaMdhI upadeza viSe eka apekSAe anAdi-anaMta che, te paNa vyakitanI apekSAe tenI utpatti vigere mAnIe chIe, te pramANe athavA mATA pata hAya te nAnA thAya, samudra mAjA e ghaNA uchaLatA hAya te ochAM uchALe athavA samudra nAnA thAya, chatAM e samudra padegtAdinuM avasthitapaNuM to avazya hoya che, te pramANe A pudgalA drazyamAM utpAda-vinAza hovA chatAM sAdhinityatA avazya rahelI che. anityatA paNa e prakAranI che. 1rvALAmA'nityatA, 2 35rmaa'nitytaa. temAM mATInA pi'Da vizvasApariNAma temaja prayoga piraNAmavaDe prati samaya pU--avasthAnA vinAza sAthe anya avasthAne anubhave che, te pariNAmaanityatA kahevAya. uparama-anityatA tA bhavanA jene vinAza thayele che. tene cAre gatimAM bhramaNa karavA saMbaMdhI je kriyA te kriyAnA aMte nArI eTale have jene cAre gatimAM paribhramaNa karavAnA uparama thayelA che tene vizeSa avasthAnI prApti thayelI hAvAthI samajavA ceAgya che, paraMtu atyaMtAbhAvarUpe thanArI anityatA samajavAnI nathI. upara jaNAvelI pariNAmAnityatAnI apekSAe pudgaladrazya anitya che, kAraNa ke samaya samaya pariNAmanu parivatana thAya che. paraMtu tadbhAva (jaDasvabhAva ) nA avinAzIpaNAnI apekSAe nityapaNuM che. kAraNa ke anne rIte te pramANe dekhAya che arthA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 juM 15 game teTalA pariNAmAntara thAya te paNa jaDa-svabhAvanuM pariNAmAMtara thatuM nathI ane e pramANe dravyamAM ubhaya dharma rahe temAM kAMIpaNa harakata nathI evuM vistArapUrvaka AgaLa ame samajAvIzuM, bane avasthAnA AzayathI ja vastu samagra vAstavika-buddhine Ape che. eTale ke eka avasthAnI apekSAe vAstavika-buddhinuM bhAna thatuM nathI. jo ema na karIe te lAla evA palAza (khAkharAnA pAMdaDa) athavA caNoThImAM agninI buddhine karanAra vAMdarAo ThaMDIne dUra karavA mATe pAMdaDAMne ekaThAM kare che, paraMtu temAM agni nA hevAthI ThaMDI jema dUra thatI nathI, tevI rIte ekAda mukhya dharmanI ArAdhanAmAM nipuNa evI je buddhi che te vAstavika vastudharmane jANI zakatI nathI, kAraNa ke aMgenuM ativikalapaNuM che( eTale jANapaNAmAM badhI apekSAe rAkhela nathI.) mANasoe upADelI pAlakhImAM zeTha beThelA hoya che chatAM vivekSAthI zeTha jAya che ema kahevAya che, athavA te vivakSAthI pAlakhI jAya che ema paNa kahevAya ane apekSAe mANase jAya che te paNa kahI zakAya che te pramANe gauNa-mukhyanI apekSAe keI dravya koI vakhate kaMIka rIte kahevAya che ane kaI avasare anya rIte paNa kahevAya che. mATe AtmA jene kAbumAM che evA AtmavAna purUSo pratyakSa pramANuthI prasiddha padArthonA svarUpamAM buddhine bahu jora ApatA nathI. mATe A pudgale nityatva ane anityatva e baMne dharmanuM eka ja sthAna che nityatva 1. AtmAnyatAnA AdhAre prabhAsa gaNadharane mokSa saMbaMdhI zaMkA thayela che, kAraNa ke jema pudgalAdi kA koIpaNa paryAya vinAnA hoI zakatAM nathI, tema jIvo paNa cAra gatimAMthI kaMIpaNa kALe I paryAyamAM avazya hovA ja joIe, pugalanI mAphaka gAdiparyAya sivAya je heI zake ja nahi ane ethI ja jIvane mokSane saMbhava nathI. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata anityatvane bAdha karatuM nathI. evA te nityAnityapaNe rahelA pule rUpavALA-rUpI che- have bhASyane anusare che. bhASyam- pudgalA eva rUpiNo bhavanti / rUpameMSAmastyeSuvA'stIti ruupinnH| bhASyArtha-pudgale ja rUpI hoya che evakArathI dharmAdharmAdimAM rUpAdina niSedha thAya che. jeonuM athavA jenAmAM rU5 heya te rUpI kahevAya. TIzartha-pUraNa ane galana thavAthI pudgala kahevAya. paramANuthI laIne anaMtAnaMta pradezI raka sudhInA sarva pudgale ja rUpavattA (rUpapaNane) dhAraNa kare che. e rUpavattA kevI che? te kahe che je rUpavattA bIjAmAM nathI eTale je asAdhAraNa rUpavattA dharmAdharmAdi dravyamAM nathI e paNa ananya sAdhALI ne artha na thaI jAya te mATe bIjA vizeSaNe ApI uparanA arthane vyavacheda kare che. aneka rUpe pariNAma pAmavAnI zakti nathI, sUkSma pariNAma sthUla pariNuM , vizeSa-pariNAma, avizeSa pariNAma, prakarSa pariNAma,apakarSa pariNAma, vigere aneka pariNAmomAM rahenArI pavattAne pudgale ja dhAraNa kare che. paraMtu dharmAdi dravya vize evI rUpavattAne dhAraNa karanArA nathI, mATe patrakArathI pugala sivAya anya dramAM rUpIpaNane vyavaccheda thAya che. e rUpavattA anAdikALathI paricita paramANu-DhayakAdi krama vaDe vRddha (vadhelA) thayelA pudgalanA samUha te kaI divase choDatI nathI. ane pagale paNa te rUpavattAne keI kALe choDatA nathI. ethI pudgale ja rUpI che ema kahevuM e barAbara che. ra mUtti e prathama jaNAvela che, tene saMbaMdha karavA mATe ahiM jaNAve che masti payvA rUti Rpina e bhASyamAM rUpI padane vigraha SaSThI vibhaktitha ane saptamI vibhaktithI paNa karela che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cahag vijada ubhaya jaNAvapekSAe bheda- pustaka 2 juM 17 temAM SaSThI vibhakti bheda-abheda ane arthamAM thAya che. temAM prathama bheda vivakSA jaNAve che. SaSThI vibhakti jaNAvavAthI bhedavivakSA vaDe prApta thayela dravya ane guNanu anekavidhapaNuM jANavuM. e ja SaSThInI abheda-arthamAM vivakSA karIe te dravya ane paryAyanuM e samajavuM. ' arthAta dravyAstika-nayanI apekSAeabheda artha grahaNa kare ane paryAyAstikanayanI apekSAe bheda-artha vicAra. ane te bhedabheda ubhaya jaNAvavA mATe vyApAdhi maLatA saptamI vigraha karanAra AcArya-bhagavate grahaNa karI. eTale saptamI. aupazleSika, vaiSayika, vyApaka, aupacArika vigere aneka arthamAM thAya che, temAM tipu tairuM enI mAphaka ahiM puryApu sapanuM e paNa vyApaka samajavuM, athavA SaSThI ane saptamI e baMne vibhaktimAM matvathaya artha tulya che, ane sthAne bheda ane abheda anukrame paryAyAstika-nayathI temaja dravyAstika nathI anukrame jeDA, eTale paryAya-nayanI apekSAe bheda ane dravya-nayanI apekSAe abheda mUrti (35) sivAya pagale hAI zakatA nathI. A rUpanI anya dravyanI sAthe saMbhava-upalabdhi thatI nathI, jyAM jyAM rUpa che tyAM tyAM pudgale che ane jyAM jayAM pudgale che. tyAM tyAM rUpa che. e jema anyathI jANI zakAya che te pramANe vyatirekathI paNa jANI zakAya che, paNa te kayAre ke vipakSa najIkamAM na hoya te. (eTale yatra catra dhUma tatra tatra vaDhi: e avaya che mine vyatireka yatra catra dhUmAmAvaH tatra tatra vacamAra: e jema vyatirekI che. paNa ahI anvaye barAbara che, paraMtu vyatireka barAbara nathI. kAraNa ke ameLakamAM dhUmane abhAva chatAM vahine abhAva nathI. arthAt dhUmAbhAvamAM vipakSa je vahi te najIka che. e pramANe anvayathI temaja a-saMnihita-vipakSaka Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyota 18 vyatirekathI paNa abheda jANI zakAya che, te vastu draSTAMtathI samajAve che. je A caMdana che tenuM veta rUpa, tIkhe rasa, suMdara gaMdha, zItala sparza, e pramANe caMdananA pratyakSamAM cAkSuSa-pratyakSa kAraNa che caMdananA rasasaMbaMdhI pratyakSamAM rAsana-pratyakSa kAraNa che, gaMdha pratyakSamAM ghaNa-pratyakSa kAraNa che, rUpa-pratyakSamAM cAkSuSapratyakSa kAraNa che ane sparza-pratyakSamAM spArzana-pratyakSa kAraNa che, te jenA pratyakSamAM kAraNa juduM hoya te vastu paNa judI hovI joIe. je eka hoya te eka ja pratyakSathI badhAnuM pratyakSa thavuM joIe mATe caMdananuM rUpa, rasa, gaMdha, sparza, brAhmaNanuM kamaMDaLa e vAkyamAM jema brAhmaNa kamaMDaLa juduM che te pramANe ahiM paNa bhinnatA samajavI. zaMkA-tame je brAhmaNanuM kamaThaLa e daSTAMta ApI brAhmaNanI kamaMDaLathI jema bhinnatA che, tema caMdana caMdananuM rUpa, rasa, gaMdha, sparza paNa judA che, ema kahevA mAge che, paraMtu e yogya nathI, kAraNa ke brAhmaNanuM kamaMDaLa e draSTAMtamAM brAhmaNa e dravya ane kamaMDaLa e paNa dravya hevAthI dravyanI bhinnatA siddha thAya che, paraMtu caMdanamAM rahelA rUpa-rasAdi guNonI caMdanathI bhinnatA siddha thatI nathI. uttara-jANavA lAyaka vastunA samagra jANavA-gya vizeSaNo vaDe je vastune vyapadeza thAya che, te avazya arthAntara (vastunI bhinnatA) ne jaNAve che (jema coTalIvALe, kamaMDaLavALa, page cAlate, pustaka vAMcata-brAhmaNa e vAkayamAM kamaMDaLa, calanakiyA, pustakavAMcana kiyA e sarva brAhmaNathI bhinna che) pachI bhale te dravya hoya ke guNa hoya ke kiyA hoya temAM asaMtoSa (virodha) rAkhavAnuM kAraNa nathI. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 ju zaMka-senA (avayavI)thI senAmAM rahelA hAthI gheDA pAyadaLa vigere avayavo judA nathI. vanathI be-lIMbaDapIMpaLe vigere judA nathI paraMtu a-bhinna che, avayavathI avayava abhinna che, kAraNa ke senAne hAthI, vanano AMbe, vigere vAkyomAM senAthI hAthI ane vanathI abhinna arthamAM paNa belAya che. uttara-senA hAthInuM, vanathI AMbAnuM je tame a-bhinnapaNuM samajAve che, tevuM abhinna paNuM prasiddha nathI. kAraNake senAne eka hAthI kayAM hoya, bIje kyAM heya, eka gheDa kyAMya haiya, bIje kayAMya heya. eka vakhata eka hAthI upara aMbADI -caDAvelI hoya, eka vakhata na caDAvelI hoya, pAyadaLe eka vakhata - DhALa, talavAra, bAMdhI heya, eka vakhata na bAMdhI heya, e pramANe jeenI dizA-deza ane saMbaMdhIpaNA saMbadhI kaMIpaNa prakAranI - vyavasthA nathI. hAthI keTalA che? ghaDA keTalA che? pAyadaLa keTaluM che? vigere saMkhyAnuM jANapaNuM paNa a-cakkasa che, evA je hAthI, ghoDA, purUSo ane ra vigerenA paraspara-sAmIpyathI je prasaMge eka bIjAne upakAra thaI rahele che, evA samUhane phakta bahatvanI saMkhyA upara AdhAra rAkhI senA kahevAya che ane te ja pramANe vanamAM paNa paristhiti che. te seinAthI hAthI vigere ane vanathI AMbA vigere judA nathI, ema koIpaNa rIte kahI zakAya tema nathI. A te avayavIthI avayava bhinna che. te saMbaMdhI vastu jaNAvI ekaja apakUva-vastu pAka thayA pachI bhinna thAya che, hite paNa dRSTAMta ApI samajAve che. jemake cUpa osAmaNa ane pakti vigere paNa pUrva dravyathI vibhinna che. te kevI rIte? te samajAve che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata tuveranI dALa athavA maga vigere dravya cUlA upara caDAvyA bAda pAka thayA pachI nIce utArI tenuM osAmaNa kADhavAmAM Ave che, tene thoDo vakhata anya marI, masAle vigere anya dravya temAM bheLavI punaH cUle caDAvyA bAda vaghAra vigere thayA pachI tene vAstavika osAmaNanuM nAma apAya che, ane te osAmaNa prathamanA osAmaNathI pAkaja-dharmanI apekSAe . bhinna che. te pramANe purUSanI lAIna-strIonI lAIna, mANasanI lAIna . athavA prANIonI lAIna vigere paMktiomAM parasparanA sAmIpyathI anya jemAM upakAra rahe che, vaLI eka dizAmAM je rahela che, je paMktimAM keTalI saMkhyA che. tenA jANapaNAnuM acekasapaNuM che. judAjudA athavA eka ja AdhArane viSe jeo rahevAvALA che, kevaLa bahusaMkhyAthI paMkti kahevAya che, te paMktio paNa paMktigata dravyathI bhinna che ane paMktithI tadantargata dravya paNa bhinna che. mATe eka-bIjAnI apekSAe rahevAvALA bane naye vastunA sadbhAvayathArthabhAvanuM pratipAdana kare che, paraMtu ekAMtavAda yathArtha bhAve jaNAvI zakatA nathI, e arthane jaNAvavA mATe ja bhASyakAra bhagavAne pati pAmevA emAM SaSThI, saptamI be prakAranA vigrahane Azraya lIdhe. e pramANe dravyAstikAya, paryAyAstikanI vilakSAe pudgalemAM rUpa bhedabheda saMbaMdhapaNAe rahenAruM che. avataraNa-vaLI e dravyanuM kAMIka vizeSa kahevAnI IcchAthI kahe che - sUtrama-gADarAThavALi che 6 ! savArtha-AkAza dravya paryata eTale dharmAstikAya, adharmA.. stikAya ane AkAzAstikAya e eka dravyo che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 ju 21 TIkAne artha-je pramANe avataraNikAmAM vizeSa * jaNAvavAnI pratijJA karI te mujaba A sUtra-racanAne zuM hetu che?te bIjI rIte paNa jaNAve che-pudgala dravya-paramANu-yaNuke, asaMkhya-pradeza skaMdhe, anaMta-pradezI skaMdhe vigere bhedathI aneka prakAre che. nAraka, tiryaMca manuSya, devatA vigere bhedethI chavadravya paNa aneka che te e pramANe zuM dharmAstikAyAdi dravya paNa aneka che ke kema? e zaMkA dUrakaravA mATe A sUtra kahevAya che. / bhASyam-A-AkAzAd dharmAdInyekadravyANyeva bhavanti / pudgalajIvAstvaneka-dravyANIti / / bhASyArtha-ga ne artha maryAdA tathA abhividhi thAya che, te vinA mA, tena sAmavidhi e nyAya pramANe ahiM abhividhi grahaNa karIne AkAza-dravya paryata dharmA-dharmAdi dravya eka dravya che. tathA pule tathA che aneka dravya che. TArtha-sUtramAM sAmAnya sUtranI apekSAe bhASya A kAra kema adhika che? te zaMkAnuM nivAraNa karavA mATe che ke abhividhi vAcaka dhAtu upasarga che, tenuM ane sUtramAM sAta padanA zA paddhitva thayeluM hovAthI saMhitA saMdhi sAthe bolavArUpa sAthe sUtrapATha che te sUtra-pAThane bhASyakAra mahArAja varNave che, pAMcamA adhyAyanA prathamasUtramAM grahaNa karelA kAmane uddezIne arthAt zanIvAyAdhavaDaDazIpujAcAH e sUtramAM prathama dharmAstikAya, tyArabAda adharmAstikAya, tadanaMtara AkAzAstikAya e je kama rAkhela che, te kamane AdhAre AkAza sAthe AvI jAya te jaNAvavA mATe bhASyakAre bA-bArAta e pramANe kahyuM. bhASyamAM ghavIni e pada kahevAnuM zuM prayojana che? te kahe che ke-prasiddha je viziSTa kema-jemake dharmAdhamakAza vigere, te jaNAvavA mATe che, evA je dharma-dharmAkAza dravya te ekaja che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata zaMkA-je vakhate aMgulI calAyamAna na hatI ane amuka vakhata bAda aMgulIne calAyamAna karI te avasare aMguliviziSTa dharmAstikAya gayupagrAhaka thavAthI anya dharmAstikAyanI apekSAe bhinna, che e pramANe adharmAstikAya ane AkAza-dravyamAM bhinnatA samajI zakAya tema che. te pachI dhama-dhamakAza eka dravya che. tema kahevAnuM zuM kAraNa che! A zaMkAne dUra karavA mATe kahe che ke dharmAstikAyAdi dravyonI samAna-jAtivALAM bIjA pratye nathI. eTale ke caudAja pramANa je dharmAstikAyAdi dravya che, te avayavI che. tenA dareka avayavamAM gayupagrAhakAdi guNa-svabhAva rahela che. je je avasare gati-pariNata jIva pudgalene AzrayI je je avayavamAM gayupagrAhakapaNuM thayuM, tethI te avayavethI bhinna avamAM gayupagrAhakapaNuM nathI, ema kahI zakAya nahi. jema pudgala-dravyamAM temaja jIva-dravyamAM avayavI ghaNA maLI Ave che. te pramANe gayupagrAhakAdi svabhAvavALA ghaNAne avayavI upalabdha thatA hatA te jIva ane pudgalenI mAphaka temAM paNa anekapaNuM ja kahevuM paData, paraMtu te pramANe samAna jAtIya avayavI dravyane abhAva-hevAthI dharmAstikAya AkAzAstikAya e ekaja dravya che, paNa aneka nathI. te te avamAM je gayupagrAhaka rUpa upakAra che, te te dareka avayamAM avilakSaNa-sarakho che. dharmA-dhamakAza dravyane upakAra gati-sthiti-avagAhanI utpatti vaDe kahe che. arthAt kAya zabdanI vyAkhyA prasaMge sthiti AvirbhAva-tibhAva e arthakaravApUrvaka jaNAvela che, utpatti ane vinAza e traNe avasthAyukta vastu atha (dravya nAmane yogya che. e pramANe anekAMtavAdIonI mAnyatA che. dharmAdi dravya ane tenA gatyAdi upakAnI siddhi vinA A badhA vistAra nirarthaka che je ema kahetA ho te kahIe chIe ke e Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 pustaka 2 juM badhuM ame pitApitAnA sthAne naristhityu dharma e vyAkhyAna-prasaMge yuktipUrvaka kahIzuM. zaMkA-ekava kahevuM che ane dravyo e bahuvacanAnta rAkhavuM che, e kema bane? uttara-ahiM eka zabda a-sahAya-arthane kahevAvALe che. jema paramANu bIjA paramANunI apekSAe bIjo che. eka AtmA juduM jJAna-sukha-duHkha, jIvananA bhedavALA anya-AtmAnI apekSAe bIje che, te pramANe dharmAstikAya dravya anya dharmAstikAya vaDe sa-dvitIya bIjuM nathI, paraMtu eka che. adharmAstikAya ane AkAzAstikAmAM paNa te pramANe jANavuM. cALa e padane arthakaratAM kahe che ke caMparyAvar dravya guNa-paryAyayukta hoya che, te AgaLa kahevAze. evA dravya zabdathI e jaNAve che ke-je mutAtmA che, tene je sva-gata jJAnAdi guNe ane siddhatva paryAyanI prApti thAya che, te pramANe dharmAdi dravyamAM rahelA sva-gata guNe temaja pariNAma-paryAnI -prAptinuM ApAdana karAya che. arthAt dravya e bolavAnI sAtheja guNa ane paryAyanuM grahaNa thaI jAya che, je e pramANe guNa paryAya yukta dravya grahaNa na karIe te guNa-paryAyazUnya dravya AkAza-kusumanI mAphaka heI zake nahi ga mavatti emAM je evakAra che, te vaDe dharmAdharma kAza dravya ekaja che, e niyama karAya che. kAraNake dharmAdi dravyonI samAna-jAtivALA dravyane abhAva che. e niyama karavAthI ISTArthasiddhine jaNAve che. purujIjJAstrane cALIri' tuM" zabda vaDe je dravyanA anekatvanI saMbhAvanA che, evA pudgale ane je kahevAya che. kAraNa ke e pudgale ane jenuM-samAna jAtIya saMbaMdhI bAhulya che. mATe paramANuthI laIne anaMta A ekaja che, a ne abhAva jaLAti Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata pradeza skaMdha sudhInA sarva pagale aneka dravyo che. tema ja pRthvI, pANa, ani, pavana, vanasapati, be Indriya, traNa, cArapaMcendriya vigere jevadrA aneka che, e vicArI levuM. avataraNa-valI te dravyamAM je koI anya vaiziSTa che, te paNa jaNAve che. sUtra-nisipANi 2 | A apavAda sUtra nathI paraMtu vidhAnasUtra che, ekatvanA vidhAnanI sAthe niSkiyatvanuM vidhAna karavuM hatuM, paNa sUtrakAranI paddhati, judA judA sUtravaDe vidhAna karavAnI che. sUtramAM rahelA ja zabda pUrvavidhAna ane pachInA vidhAnane samuccaya kare che. TIi -e pramANe arUpitva ane ekatvanuM juduM judu vidhAna karIne have A niSkiyatvanuM paNa pRthaka vidhAna kare che. bhASyam-A-AkAzAdeva dharmAdIni niSkriyANi bhavanti / pudgalajIvAstu kriyAvantaH kriyeti gatikarmAha // 6 // bhASyane artha dharmAstikAyavigere AkAza-dravya sudhI eTale dharmAstikAya adharmAstikAya ane AkAzAstikAya dravya nikiya che. pudgala ane je kriyAvALA che. ahiM utpAda, vinAza svarUpa kriyA na letAM gatirUpa kriyA gaNavAnI che. TIkAtha-ahiM zaMkA thaI zake ke-A-kAzava parIni evuM bhASya zI rIte besI zake? kAraNa ke dravyA navA e sUtramAMthI TUMDyAna padanI anuvRtti eka sarakhI cAlI Ave che, ane e anuvRtti cAlI AvatI hovAthI niiiA e badhA dravyanuM vizeSaNa saMbhavI zake, paraMtu A bArAtu e paddha lAvIne dharmA-dharmAkAzamAM ja niSkriyapadanuM vizeSaNa lagADavuM e ThIka gaNAtuM nathI. che, ane viSaNa sacipadanuM vize Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 pustaka 2 juM te saMbaMdhamAM uttara Ape che. ke 4 padanA sAmarthyathI jA-AzAAna padanI anuvRtti lAvI niSkriya evizeSaNa dharmAdharmA-kAzamAM ja lagADavuM e vyAjabI che. vyALi lAvIne dareka dravyamAM vizeSaNa lagADavAnI jarUra nathI. A vastu TIkAkAra mahArAjA paNa batAve che-prathamanA sUtramAM dhArita e padanA sAmarthyathI grahaNa karelA lIni e bhASya nA padanuM ahiM anukarSaNa-anuvRtti thAya che. ArIte dharmAstikAyathI prAraMbhIne AkAzAstikAyaparyata dravyo nikriyA che, jemAMthI kriyA gaI che, te niSkriya kahevAya che, karavuM te kiyA eTale dravyanuM te te prakAre thavuM te AkAravaDe te kriyA kahevAya, e kiyA dharmAdhakAza dravyamAM nathI. ahiM niSkriya padane artha keTalAka AcAryo judI rIte kare che, teja artha pita karIne pachI tenuM khaMDana kare che, kAraNake keIpaNa vizeSa-atizaya jeone prApta thaye nathI ane keIpaNa kALe pUrvAvasthA ane pachInI avasthAnA bhedane tyAga karatA nathI arthAt prathama judI avasthA hatI ane tyArabAda judI avasthA thaI e bheda koIpaNa kALe je dramAM thatuM nathI, evA dharmAdharmAkAza dravya jevAya che, AvuM je vyAkhyAna che, te siddhAMtanA sabhAne jeoe tiraskAra kare che, arthAt siddhAMtathI virUddha kathana karanArA che, teoe ddiSaNayukata vyAkhyAna kareluM che. pUrvokata artha barAbara egya nathI, kAraNake lekamAM vartatA sarva je sat padArtho rA-kacaya-dhrauvyathu satta A AgaLa kahevAtA sUtranA AdhAre utpAda-vinAza ane dhrauvyalakSaNa je AtmasvabhAva che, tenuM kaI divasa paNa ullaMghana karatA ja nathI e pramANe A dharmAstikAyAdi sat padArtho paNa pUrvokta vyavasthAnuM - jyAre ullaMghana karatA nathI, te utpatti-vinAza svarUpa kriyA Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 Agamata paNa jIva dravyanI mAphaka dharmAdi dravyamAM thavI joIe. ane pUrvokta AtmadharmarUpa je sattA eTale utpatti, sthiti ane vinAza e dharmavALuM heya teja sat kahevAya. tenuM ullaMghana thavAne svIkAra karIe arthAt dravyapaNuM kAyama rAkhavA sAthe utpAda ane vinAzarUpa kriyAne pratiSedha kare ITa mAnIe to. AkAza-kusumanI mAphaka dravyatAne ja nAza thAya che. arihaMta-paramAtmAe paNa dvAdazAMgarUpa je pravacana temAM AvatA arthabhUta evA je sarva padArtho tenuM saMgraha karanAruM hevAthI gaNadhara bhagatane prathama-ja kahyuM ke purU thA viDavA yuvA jagatanA sarva padArtho utpanna thAya che, vinAza pAme che, ane dhruva che e bhagavaMtane kahela je siddhAMta te paNa vikharAIvinaSTa thaI jAya che. mATe dravyapaNuM hovAthI muktAtmAnI mAphaka utpAda, vyaya ane sthitivALApaNane nIyAyika vicArazala purUSa anumAna kare che, te ja pramANe vaLI siddhAMta rahasya ne dhAraNa karanArA vizeSAvazyakAra zrIjinabhadragaNuM kSamAzramaNa mahArAjAe zrI namaskAra niryuktimAM zabdanA anityapaNAnuM pratipAdana karavAnI IcchAe kahyuM che ke- ___avagAhaNAdaga NaNu guNattao ceva pattadhammavya / uppAdAdisabhAvA taha jIvaguNAvi ko de|so|| ___ avagADhAraM ca viNA kao 'vagAhottiteNa saMjogI uppattI / / so'vassa raccuvakAradao ce // Naya pajjaya tto bhiNNa davamihegaM tato jato teNa taNNAsaMmi kahavA NabhAdao savvahA NiccA ? // gAthArtha- pAMdaDAmAM rahela lIlApaNAne guNa jema utpAda svabhAvavALe che, eTale ke je avasare pAMdaDAnI kisalayAvasthA hatI, te avasare temAM lAlAza hatI. tyAra pachI lIlAza thaI tyAre e lIlAza guNanI utpatti thayela hovAthI guNamAtra utpAda svabhAvI hiI AkAzAdi dravyanA avagAhanA vigere guNe paNa utpAda Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 juM 27 , svabhAvavALA che te pramANe jIvanA guNemAM paNa utpAda-vinAza. svabhAva hoya temAM zuM deza che? AkAza-dravya avagAhapakAraka che, paraMtu avagAhamAM rahenAra chavAdi dravya sivAya te avagAha pragaTa thatuM nathI, paraMtu AkAza ane jIvAdi dravyone saMga thAya che, tyAre ja te avagAha jaNAya che, mATe vAstavika rIte saMgarUpa ja avagAha che, ane te soga utpAda-svabhAvI che. kAraNa ke be AMgalInA saMga mAphaka joDAtI vastuthI saMyeganI utpatti che. e pramANe AkAza ane dravyane saMga kahe athavA te avagAha kahe e jema utpAda svabhAvI che, te pramANe dharmAdharmAdi dravyanA gatisthityAdi upakAre paNa utpAdana svabhAvI hoI anitya che. vaLI paryAyathI dravya bhinna nathI te paryAyanA nAzathI AkAzAdi dravya sarvathA nitya kema hoI zake ? arthAtu paryAya nayanI apekSAe dharmAdhamodi dravya anityavinAza svabhAvALA che, eTale zuM thayuM ke je vAdI kriyAne artha utpAda-vinAza karatA hatA ane e pramANe artha karIne utpAda-vinAzanI apekSAe dharmAdharmAkAzamAM utpAdana vinAza-hovAthI niSkriya mAnatA hatA, temAM dravyanA lakSaNane temaja sarvajJa-bhagavaMtanA siddhAMtane saMzaya hovAthI te agya che tema jaNAvyuM. - have vAdI kahe che ke bhale amArI mAnyatA pramANe dravyanA lakSaNa vigeremAM doSa Avato hovAthI te mAnyatAne jatI karIe paraMtu tame je upara artha karyo te apekSAe nirikALi e sUtra niphaLa thaze tenuM zuM? tenA uttaramAM jaNAve che je- dhadhakAzamAM amAre je nikiya paNa svIkAravuM che, te tyAre ja samajI zakAze ke te dharmAdharmA. kAzathI vyatiriphata jIva-pudgalemAM sakriyapaNAnI apekSA samajAze Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 lu 28 tethI te jaNAvAya che ke pudagala ane kriyA yukta che, ane te kriyA utpAda-viramarUpa na gaNatAM dezAntara prApti lakSaNa gatikiyA gaNavAnI che, eTale pudgala ane jemAM eka sthAnathI bIjA sthAne javA saMbaMdhI je gamanAtmaka kiyA pratyakSa jovAya che. te gati kriyAne pratiSedha dharmAdharmokAza dravyamAM gaNavAne che. paraMtu utpAda-virAma rUpa kriyAne pratiSedha gaNavAne nathI. eka sthAnathI bIje sthAne jatAM pudgale ane jo jovAya che. ethI te kiyAvALA che. A arthane eka sthAnathI bIje sthAne javuM e jene artha prasiddha che, tevA anya dhAtu vaDe bhASyakAra bhagavAna jaNAve che-kriti di - - kriyA zabda vaDe upara jaNAvelI viziSTa kriyA ja samajavAnI che, paraMtu sAmAnya kiyA samajavAnI nathI. dharmAstikAyAdi dravya je AkAza-pradeza vaDe saMbaMdha che te AkAza-pradezathI anya AkAza pradeza upara javAne asamartha hiMI kevI rIte pUrvokta dezAntara prAptirUpa kiyAvALA hoI zake mATe e apekSAe dharmAdharmAkAza dravya niSkriya che. ema je kahevuM te niSTa che. - have jaNAvela dharmAdhakAzadravyanI pradeza saMbaMdhI temaja avayava saMbaMdhI maryAdA jaNAvavavA mATe kahe che. bhA. atrAha-alaM bhavatA pradezAvayavabahuttvaM kAyasaMjJamiti ka eva dharmAdInAM pradezAvayavavaniyama iti ? atrocyate bhASyArtha -kAya padanuM jhaDaNa pradezanuM bahatva temaja avayanuM bahattva sUcavavA mATe che. te dharmAstikAya AdinA pradeza avayane ze niyama che? te kahevAya che. bhA. sarveSAM pradezAvayavAH santi anyatra paramANoH / avayavAstu skandhAnAva vakSyate hi "aNavaH skandhAzca saMghAtabhedebhya utpadyante " Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata bhASyArtha-sarva dravyane pradeza che, paraMtu paramANu sivAya, ane avayavo te kane ja che, AgaLa paNa kahevAze. "aNuo ane ska dha anukrame bheda ane saMghAtathI utpanna thAya che." - TIkAtha-mUrta ane amUrta dareka dravyamAM pradeza che. vyavahAra mATe paNa je batAvI jaNAvI zakAya tene pradeza kahevAya eTale ke be dezane eka skaMdha thAya, pradeza be bhegA thAya tyAre eka deza thAyaevI je digaMbaranI mAnyatA che tevI ApaNI mAnyatA nathI. paraMtu skaMdhamAM rahelo je keI niravalaya aMza jenA have ethI be aMza kalpI zakAya tema nathI. tene pradeza kahe che. temAM dharmAstikAya adharmA. AkAzAstikAya ane jIvAstikAyanA je pradeza che, te pudgala dravyane niravayava aMza je paramANu athavA dravyarUpa je paramANu tenA pramANa vaDe jANavA lAyaka che. eTale jeTaluM paramANunuM kSetra che, teTaluM ja dharmAdharmAkAza ane jIvanA pratyeka pradezanuM kSetra che. kadAca kaI evI zaMkA uThAve ke paramANu eka AkAzapradezanI avagAhanAvALe che. te AdhAranA draSTAMtathI AdheyanuM grahaNa thAya che. AdheyathI AdhAranuM grahaNa thAya che? AkAza pradeza AdhAra che. te tenA daSTAMtathI dharmAdika dravyanA AkAzapradezanuM parimANa levuM yogya che, paNa paramANunA pramANathI jANavA gya che. ema kahevuM e vyAjabI nathI. e zaMkAnA samAdhAnamAM jaNAve che. je AkAza-pradezanA dRSTAMtathI anya dravyanA pradezane sarakhAvavA jaIzuM te eka AkAza-pradezanI avagAhanAmAM anaMtANuka dha paNa avagAhIne rahelA hoya che, te AkAza-pradezanA daSTAMtathI anaMtANuka skaMdhanuM paNa grahaNa thaI javA saMbhava che. jyAre paramANunA pramANathI anya pramANa levAze te kaI dravyanA pradezanuM parimANa samajavAmAM harakata Avaze nahi, Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :30 Agamata A vastu samajAvavA mATe pramANa Ape che ke - nivayava chu rezaH vaya kSetra-zi ti daE: AkAzane niravayava deza te ja pradeza kahevAya ane pugalane dravyanI apekSAe je niraMza deza te pradeza kahevAya. dravyanI apekSAe kahevAno Azaya e che ke bhAvanI apekSAe te sAvayava paDyuM che. mATe dharmAdharmAkAza, jI ane pudagalonA je niraMza dezo te pradeza kahevAya che. paraMtu pradezane pradeza heI zakate nathI. e mATe paramANu bhinna-dranA pradezanuM astitva kahyuM paNa paramANamAM pradeza niSedha karyo. paramANu te pradeza nathI, ema kahevAne bhASyakAra-mahArAjAne Azaya dravyAMzanI apekSAe che, paNa rUpAdi paryAyAMzanI -apekSAe nahi, kAraNa ke Aja AcArya mahArAjAe zrI prazamarati prakarakaNamAM kahela che ke paramANu harizuLapu mananIca: paramAne dravyAMzanI apekSAe pradeze nathI, paraMtu varNAdi-bhAvAMzanI apekSAe aMzanI bhajanA che, arthAt aMze thaI paNa zake che. e pramANe pradezanuM tAtparya samajAvIne have pradeza ane avayava e bannemAM zuM tAratamya che? te jaNAve che. je koI kALamAM kaMdhathI judA prApta thatA nathI, tevA je niraMza vibhAga, te pradeza che ane je kaMdhathI judApaNa maLI zake che. buddhimAM Ave che te avayave che kAraNathI avayava ane pradeza e baMnemAM taphAvata che. vizrasA pariNAma athavA progapariNAma vaDe je bhegA thAya che te ane chuTA thAya che, te avaya kahevAya che. ane tevA avayava rUpAdibhedanuM ullaMghana nahiM karanArA arthAt rUpAdivALA dvacalukAdikamavALA je skaMdho temAM ja heAya che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 - - - - - 5 pustaka 2 juM ahIM hara zabda niyama karanAra che. zuM niyama kare che? te jaNAve che. dharmAdharmAkAza ane jene avaya nathI, paraMtu dvacakAdi skaMdhe thAya che eTale chuTA paDelA avayamAM samudAya pariNuma thAya tyAre te skaMdha kahevAya, ane samudAya pariNAme rahelAmAM bheda pariNAma thAya tyAre kacaNukAdi thAya ane paramANuo te bhedathI ja thAya. mATe chuTA thatA ane bhegA thanArA teja avaya kahevAya che ane tevA avayave pudgala dravyamAM ja hoya che. e pramANe kyA dravyamAM pradeza ane kyAM drAmAM pradeza tathA avaya hoya te cokkasa thayA bAda dhamadidranA pradezanI saMkhyA maryAdA jaNAvavA mATe sUtrakAra sUtranI racanA kare chesuutrm-asNkhyeyaaH pradezA dharmA'dharmayoH // p-7|| dharmAstikAya ane adharmAstikAyanA asaMkhya pradeza che. 1 TIkAtha-pAMcanI saMkhyAvALA dharmAstikAyAdi dravya che, te paikI dharmAstikAya ane adharmAstikAya pratyekanA asaMkhya pradeza che, ane te kAkAzanA pradeza tulya che. saMkhyAta ane anaMtane niSedha karavA mATe asaMkhyAta che ema kahyuM. pradezanuM svarUpa cokkasa karavA mATe bhAgyakAra mahArAjA jaNAve che - bhASyam-pradezo nAmApekSikaH sarvasUkSmastu paramANoravagAha iti / bhASyArtha-pradeza eTale anatizAyI jJAnavALA prANIone samajAvavA mATe atIndraya jJAnIe apekSAthI kapele sarva sUkSama je niravayava paramANunI avagAhanA pramANavALe je deza te. TIzartha -sarvathI nAnAmAM nAne bhAga karatAM karatAM chellI keTine je bhAga jenA ekathI be vibhAga na thaI zake e je hoya te pradeza kahevAya. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke paDayA 1 32 Agamata bhASyamAM nAma zabdano artha pakSavAcI tri thAya che. eTale pradezane anatizaya-jJAnIo joI zakatA ja nathI. paraMtu sarvajJa bhagavaMte vigere sAtizaya jJAnIoe pradezanuM tevA prakAranuM pratyakSa svarUpa joIne ApaNane samajAvavA mATe kahyuM. vaLI e pradeza svayaMsiddha chatAM maryAdita vastune jonArA ApaNuM sarakhA anatizayajJAnIone pratyakSa nathI, tethI sarvajJanA pratyakSanI apekSAthI je svIkAra karavA lAyaka hoI ApekSika (opekSAvALe) che. zaMkA-dharmAstikAyAdi dravya paNa ApaNa sarakhA anatizayajJAnI jethI parokSa hAI ApekSika che. te tene paNa pradeza kahevAze? uttara-dharmAdi-dravya yadyapi pUrvokta-rItie avazya ApekSika che, te paNa te dharmAdrivya akhaMDa-skaMdha svarUpa heI sthUla che, ane pradeza ApekSika chatAM sarva sUkrama che, evA sarva sUma ApekSikanuM grahaNa karavuM ITa hAI pradezanI vyAkhyA barAbara thaI zake che, paraMtu dharmAdidravyanuM grahaNa thatuM nathI. vaLI dravya-paramANunA jANapaNAthI pradeza-pramANanuM jANapaNuM thAya che, eTale dravya paramANunuM je pramANa che, teTalA pramANane AkrAnta karIne (avagAhIne) rahela hoya te pradeza kahevAya che. AkAntakaravuM-avagAha le, rahevuM te sarva ekartha vAcaka che. paraMtu gAya nadImAM avagAhe che. purUSa gAmamAM avagAhe che. evA vAkyamAM avagAhane artha jAya che e je thAya che te gati artha ahiM levAne nathI. zaMkA-paramANu jeTalA kSetramAM avagAhe, ema kahevAthI te AkAzane pradeza samajI zakAya, paraMtu dharmAstikAya, adharmA stikAyanA pradeze samajI zakAya nahiM mATe te jANavA mATe zuM karavuM ? Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hastaka 2 juM 33 uttara-bhale paramANunA avagAhathI AkAza pradeza samajAya temAM zuM vadhe che? AkAza kavyane te avagAha ghaNe che temAM kAkAzamAM tyAM eka pradeza che ane te jevaDe che tyAM ja teTalA pramANavALe mastikAyane pradeza avagAhIne rahe che ane te tevaDo ja che. e pramANe adharmAstikAyane pradeza paNa tyAM ja ane tevaDe ja avagAhe che ethI sarakhuM pramANapaNuM hovAthI eka ja saMbaMdha vaDe pradezanuM nirUpaNa thAya che. temAM AkAza avagAha ApavAmAM vaparAya che. gatipariNAmamAM dharmadravya upakAraka thAya che. temAM ane sthiti pariNAmamAM adharma dravya upayogI thAya che. mATe dharmAstikAyAdi koIpaNa dravyanA pradezanuM upara jaNAveluM (paramALoravADa ) lakSaNa avyAhata-meIpaNa ThekANe vyAghAta na lAge tevuM yathArtha che. bhASyanA suri zabda vaDe dharmAdharma dravyanI pradeza saMkhyA (asaMkhyAtI) upara jaNAvyA pramANe che te saMbadhI upasaMhAra - have asaMkhyaya pradeza saMbaMdhI cAlu prastAvane sajIvana rAkhatAM ane jIva dravyanuM paNa dharmAdidravyanA pradeza tulya pradezonuM niyatapaNuM hevAthI te jIva dravyanA pradezanI iyattA bAMdhe che. sutra-zIvaca ra -8 . jIvadravyanA paNa asaMkhyAta pradezo che. - zaMkA-kayA rA ghadharmanIvAnA e pramANe eka sutra na banAvatAM DIvAya ca ema juduM sUtra zA mATe banAvyuM? uttara-eka pega karavAthI dharmAstikAya, adharmAstikAya akhaMDa eka dravyanA ja asaMkhya pradeze nizcita thayA, te pramANe cauda rAjalekavatI sarvajInA samudita pradeza asaMkhyAta thaze, paraMtu eka jIvanA asaMkhyAta pradeze je ISTa che te Avaze nahiM mATe pRthaga karela che. mA, 7 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 34 Agamata TIvArtha-jJAnadarzane-paga svabhAvI jIva zabdanuM grahaNa karavAthI kaI avasare jAtivAcaka samagra jInuM grahaNa thatuM heka nArakAdivALA samagra jIvene samAveza thAya che. jema "gAya" belavAthI jAti apekSAe rAtI-pILI-kALavigere sarvaprakAranI gAyanuM grahaNa thAya che tema ane keIkavakhate vyaktinI apekSAe khAsavizeSaNavaDe eTale ke amukajIva judo paDeva hoI jIva zabdathI ekanuM ja grahaNa thAya che. jemake nAM vadhAro e vAkayamAM gAyavyaktine, bAMdhavAmAM artha rahela che. paNa jAtine bAMdhavAnI hatI nathI. te pramANe sUtramAM grahaNa karela jIva-zabdathI eka jIvanuM grahaNa karavA pUrvaka sarvajIvarAzine vyavaccheda karavA mATe bhASyakAra mahArAjAe bhASyamAM paNa padanuM grahaNa karyuM che. zabdathI uparanA sUtramAMthI saM dezA e padanI anuvRttilAvI jIvapadanI sAthe saMbaMdha kare che. eTale ke eka jIvanA pradeze paNa asaMkhyAtA che, dharmAstikAya, adharmAstikAya pachI AkAza dravyanuM grahaNana karatAM prasiddhakamanuM ullaMghana karavApUrvaka jIva dravyanuM grahaNa kema karya! te kahe che ke jIva dravyanA pradezanuM dhamadharmAdi astikAyanA pradezanI sAthe tulyapaNuM hevAthI A pramANe keme-i. ghana karela che. dhamadharmAdi astikAya ane jIvanA pradezonuM tulyatva hevA chatAM eka ga na karatAM judAjudA be sUtre sUtrakAra mahArAjAe karyA. ethI e abhiprAya jaNAya che je jIva pradeze asaMkhyAta chatAM saMkeca-vikeca svabhAvavALA che. ane dharmAdharma dravyanA pradeze niraMtara paheALA vistRta avasthAvALA ja rahelA che. jIva pradeza saMkeca-vikeca svabhAvavALA heI kaI vakhate nAnAmAM nAnuM kuMthuAnA zarIramAM paNa avagAhIne rahe che. che. ane Atma pradezanI saMkhyA tenI teja kAyama chatAM keI vakhate hAthIne Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 juM 35 zarIramAM paNa praveza karIne rahe che. emAM kAraNa hoya te saMkocavikeca-svabhAva ja kAraNa che. 8 dharmAdi dravyanA pradeza-niyamanI mAphaka AkAza dravyanA pradezanuM niyatapaNuM jaNAve che sUtram-AkAzasyAnantAH // 5 // 9 // artha- AkAza dravyanA anaMtA pradeza che. TIkA-avagAha Ape tethI AkAza kahevAya che. e artha na kare, kAraNa e artha karavAthI kAkAzanI ja mAtra siddhi thAya che. (thaze, kAraNa ke alakamAM chavapugala vigere kaI paNa dravya avagAhIne rahetA nathI. ane AdheyanA abhAve pachI tene AkAza kahevAya ja nahiM ane lekathI AgaLa paNa AkAza dravya te gaNavuM ja che. mATe dharmAdi saMjJAnI mAphaka anAdi kALa prasiddha "AkAza" evI saMjJAja che. paraMtu te saMjJA sAntartho nathI. bIjA ema mAne che ke alakAkAzamAM paNa avagAha ApavAnI zakti che. paraMtu avagAha- dranA abhAve zakti pragaTa thatI nathI. avagAha ApavA saMbaMdhI vyApAra thAta, paraMtu avagAhaka nathI mATe avagAha ApavAnI kriyA paNa thatI nathI, paraMtu avagAha ApavAnI zakita yukta havAthI AkAza te che ja. vaLI keTalAka (nAstiko) AkAza dravya saMbaMdhI upacAra mAne che. avakAza pilANa hevAthI AkAza kahevAya che. kAraNa ke pilANuM dekhAya che. mATe AkAza kahevAmAM kaMI harakata nathI. AvuM je mantavya che te paNa cheTuM che, kAraNake siddhAntathI viruddha che. vaLI je kaI AcAryo ema kahe che ke-AkAza dravyanA vyaya ane utpAda svathI nathI paraMtu parathI ja vyaya-utpAda che. avagAhaka dravyanA sAmIthI utpAda thAya che. ane avagAhaka dravya dUra karavAthI vyaya thAya che. A pramANe anya dravyanA sAmINa vigere kAraNathI thavAvALA utpAda-vyaya (ane thravya) alakAkAzamAM zI rIte saMbhavI zake ! kAraNake alakAkAzamAM AkAza dravya sivAya kaI paNa dravya che ja nahiM. ane utpAda vyaya parapratyayika mAnIe Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyeta te anya dravyanA abhAve utpAda-vyaya paNa saMbhavI zake nahiM ane e pramANe thAya te utpAdacauyudaM-sata evuM je sanuM lakSaNa che te paNa kAkAzamAM ghaTaze. ane alakAkAzamAM ghaTaze. nahiM. tyAre lakSaNa te sarve ThekANe ghaTI zake tevuM vyApI joIe AvI mAnyatAvALAne uttara Ape che ke je kaMI upara pramANe svabuddhibaLathIja vicAra karavApUrvaka vastune nirNaya karatA hoya temane sArI rIte pUchavuM joIe ke A zI rIte bane! eTale pUrve jaNAvyA pramANe tame jyAre paranimittaka utpAda vyaya ane dhrauvya mAne che te alakAkAzamAM AvatI daSApattinuM kema nivAraNa thaI zake? e pramANe eTalAthIja sAmApakSanuM khaMDana karIne sAme pakSe kadAca prazna kare ke ame te A pramANe mAnIe chIe paraMtu tamArI mAnyatA zuM che? te vakhate kahe cheke ame te dravya mAtranA utpAda-vyaya ane dhrauvya visA pariNAma-sva-svabhAvathIja mAnIe chIe. ane jIva, pudgalenA vizrA pariNAma temaja prayoga pariNAmathI paNa mAnIe chIe, ane e pramANe svasiddhAMtanuM yathArtha pratipAdana thatuM heI amAruM darzana aviruddha che. ame kahela artha pramANeja bhASyakAra mahArAjAe paNa pharamAvela che-te A pramANe dharmAdi pratyeka dravyamAM utpAda-vyaya svataH siddha che. yadyapi sthaladaSTie paranimittathI utpanna thatA hoya te AbhAsa thAya che. paraMtu vastutaH te svataH siddha ja che je svataH utpAda-vyaya na hoya te je avasare gatipariNata dravyane aMge dharmAstikAya gatyapakAraka thAya che. teja avasare adhamastikAya sthiti sahAyaka kema thatuM nathI ? kAraNa ke paranimitta te che je mATe paranimittathI phakta te utpAda athavA vyayanuM abhivyaMjakapaNuM thAya che, paraMtu tAtvika daSTie te utpAda-vyaya svataH siddhaja che ema mAnIzuM, teja alakAkAzamAM dravyatva temaja sattva ghaTI zakaze. bhASyam-lokAlokAzasyAnantA pradezAH lokAkAzasya tu dharmA-dhamai kajIvastubhyAH Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 pustaka 2 juM bhASyArtha-kAkAzanA anaMta pradeza che. kAkAzanA pradeze te dharmAdhama ane ekajIvanA pradeza tulya pradezo che. TIkArya-AkAzazabda vaDe aviziSTa eTale kAkAza-alekAkAza paTakAza-ghaTAkAza-vigere vizeSaNothI rahita AkAzanuM grahaNa thAya te ja anaMta pradezapaNuM barAbara saMbhavI zake vibhAgathI vyAkhyA karIe te jIvAjIvAdi dravyanA AdhAra bhUta te kAkAza ane te thakI para te alakAkAza kahevAya, mATe sarva AkAzanA pradeze anaMta eTale jene aMta nathI tevA aparyavasita saMkhyAvALA che. ahiM zaMkA thAya ke zAstramAM ATha prakAranuM asaMtu kahela che. ethI e siddha che ke anaMta zabda chatAM te anaMta saMkhyA maryAdita che. te anaMta kahevuM ane maryAdApUrvaka aMta karavo e kema banI zake? tenA samAdhAna tarIke eTaluM samajavuM joIe ke, ekavakhata eka eka thavAthI 100 thayA te pramANe anaMtI vakhate eka eka thavAthI te anaMta thayA. tene aMnata saMkhyA sivAya bIjI kaI saMjJAthI vyavahAra kare ! mATe ahiM anaMta e padane vyutpatti arthana letAM saMjJA mAtra samajavI. have jIva ajIva vigere dravyanA AdhAra rUpa maryAdA vaDe karAelA kAkAzamAM keTalA pradeza che? tu zabda anyUna-anadhikatva jaNAvanAro che eTale dharmA, adharmA. ane eka jIvanA jeTalA praveze che. teTalA pradeza kAkAzana che. paraMtu tethI nyUna kiMvA adhika pradeza nathI. 9 nAhyA teTaluM puNya na mAnatA bIjA darzanemAM ane ApaNuM darzanemAM eka mahattvane taphAvata che. A taphAvata zuM che te dhyAnamAM leje. A taphAvata bahu ja sUkSma che, paraMtu te vicAravA jevuM che. bIjA darzanIe turata kahI deze ke "bhAI nAhyA teTaluM puNya ! karyo eTale dharma! Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 Agamata jainazAsanane te A vAta jarAya mAnya nathI. jainazAsana te spaSTa rIte kahe che ke nAhyA teTaluM puNya ke karyo eTale ja dharma nathI paraMtu jevuM nathI karyuM eTale adharma che, na nAhyA. teTaluM pApa" bIjA zAsanamAM jeTaluM karIe eTale dharma che, tyAM thAya teTaluM karavAne kAyado che, ahIM thAya teTaluM karavAne kAyado nathI, ahIM te pUrepUruM karavAne kAyado che, ApaNe AtmAne kevA svarupane mAnIe chIe tene vicAra karaje. AtmAne ApaNe sAmAnya mAnatA nathI. tene ApaNe pUrNa, zuddha, sarvara, vItarAgarUpa mAnIe chIe. je tene e mAnyA pachI paNa tene e guNonI tene prApti karAvI ApavAne ApaNe prayatna na hoya te ApaNA prayatnamAM jeTalI nyunatA hoya teTalI ja ApaNuM mahA-bhayaMkara khAmI ja che; "karyo eTale dharma" e siddhAnta te dekhIte ane haDahaDate juThuM ja che, dhAro ke tame keIne rUpIyA pacAsa hajAra dhIryA che. A pacAsa hajAramAMthI tamene phakta 10 hajAra pAchA maLyA ane te dhaNIe devALuM kADhI dIdhuM. te zuM A saMgemAM tame A daza hajArane "daza hajAra kamAyA" ema gaNe che? tame e rUpiA jamAM karIne bAkInA rUpIyAnI bAkI kADhe che ke A daza hajAra maLyA te vaTAva maLe gaNuM vaTAva khAte jamA kare che? je mANasane nAme tame AkhI rakama udhArI hoya te ja mANasane nAme tame paisA jamA kare che ane pachI tene nAme bAkInA paisAnI bAkI kADhe che, ane e bAkI kADhIne enuM khAtuM AgaLa kheMce che, ane 40 hajAra bAkI rahyA ema haMmezAM yAda rAkhe che. ahIM paNa bAkI kheMce e ja pramANe ApaNe ahIM paNa vartavAnuM che. jemAM AtmAne jaDa, jJAnahIna ane dravyajJAnarUpa mAnatA hoya temane mATe e hisAba cAlI zake che ke jeTaluM maLyuM teTale lAbha. jeNe kAMI rakama dhIrI ja nathI. tene daza hajAra maLI Ave te e ene naphe gaNAya, paraMtu jeNe lAkha dhIryA hoya ane daza Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 juM 39hajAra ja pAchA meLave teNe te daza hajAra rUpiyA na maLe. che evuM gaNI zakAtuM nathI, teja pramANe jeNe AtmAne sarvajJa nathI mAne teo jeTaluM jJAna thAya eTale lAbha evuM gaNIne te pramANe saMtoSa mAnI zake che. paraMtu jemaNe AtmAne sarvasa mAne che temaNe te sarvazapaNuM meLavavAmAM eka ratimAtra bAkI rahI hoya tyAM sudhI paNa asaMteSa ja mAnavAne che ane bAkI, kheMcavAnI che. jema vyavahAramAM AvelI rakama jamA karIne bAkInAnI bAkI kheMce che, teja pramANe ahIM paNa je meLavyuM heya tenuM smaraNa rAkhI bAkI rahelA mATe tamAre satata ane ekadhAre prayatna karavAnuM che. tame je guNe nathI meLavI zakyA tenI bAkI kADhIne AgaLa nathI kheMcatA tenuM kAraNa e che ke tame hajI tamArA lakSanI pAchaLa paDyA nathI ane lakSa tarapha tamAruM joIe teTaluM dhyAna kheMcAyuM ja nathI. "eka rakama paNa beTIna cAle? AtmA saghaLA guNethI yukta che, te pUrNajJAnarupa che. ane vItarAga svarupa che, e vAta hajI tamArA jANavAmAM AvI hoya te e vAtane tame barAbara pacAvI zakyA nathI. jo tame e vAtane tamArA hRdayamAM tamArA lehInA aNue aNumAM pacAvI zakyA hota te jarura tame ekaja kalAka viratipaNAmAM gaLe che paNa tevIsa kalAka aviratipaNAmAM zA mATe rahyA? ene kadI vicAra kare che ? eka bAju tamAre eka kalAka che. tyAre bIjI bAju tamArA tevIsa kalAka che have kayuM pAsuM vadhI jAya che tene vicAra karo. tame copaDAmAM 99 rakama kharI lakhe ane sAmI eka rakama khoTI lakhI mArI che. je tamAre A cepaDe korTamAM raju thAya te tamArI 99 rakama sAcI che tene mATe tamane InAma nathI maLavAnuM, paraMtu eka rakama poTa lakhI hoya to te mATe daMDa ja thavAnuM che, zAhukArane paDe te te che ke jemAM eka paNa rakamanA saMbaMdhamAM golamAla hotI nathI. je eka paNa rakamanA sabaMdhamAM golamAla hoya te samajI lejo ke e zAhukArane cepa nathI. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 Agamata na thayuM eTaluM pApa samaje jema zAhukAranA cepaDAmAM eka paNa beTI rakama zebhatI nathI. tene AkhA copaDAmAM eka paNa rakama khoTI hoya te te tene kalaMka 5 che. te ja pramANe tamArA AtmAnA vyavahAramAM je eka paNa kArya saMsArane poSavA rupa heya tyAM sudhI tenI te paNa zobhAspada nathI ja nAhyA eTaluM puNya ane karyo eTale dharma, e zabda jainazAsanamAM sAcA nathI. mATe ahI e zabdane gokhI na rAkhe, ahIM te jo tamAre kAMI paNa gekhI rAkhavuM hoya te e gokhI rAkho ke "na karyo teTale adharma, AtmAne vItarAgasvarUpa mAnyA pachI tame jyAM sudhI e vItarAgapaNuM nathI meLavyuM tyAM sudhI tamAre tamArA copaDAmAM bAkI ja kADhavAnI che ane e bAkI kADhIne e bAkI vasula karavAnI pAchaLa tamAre maMDyA rahevAnuM che. je tame e rIte maMDyA na rahe te e tamArI moTAmAM moTI khAmI | samajI levAnI che. vIsa vasA meLavavAnA che. tame hajI te pAzerAmAM pahela pUNI nAkhe che, tamAre haju savA vase ja thayela che. ane 18 vasA tamArA bAkI ja che. e bAkI rahelA vasAnI bAkI kheMcIne tamAre e bAkI bharapAI karavAne mATe mathavAnuM che; AraMbha, parigraha, viSaya, kaSAya ItyAdi AtmAne DubADI rahyA che, e tamAre haMmezAM vicAravAnuM che. je pite pitAnA khAtAmAM pitAne nAme rahelI A bAkI samajI zake che te AtmA pitAne adhama samaje emAM koI paNa navAI nathI. tamArI pharaja che ke tamAre je nathI thayuM te paNuM, pApa e vicArane sadA sarvadA manamAM gokhI rAkhavo joIe ane tamArI bAkI bharI kADhI sarvajJapaNuM-vitarAgapaNuM meLavavAmAM satata prayatnanI zaruAta e ja sAcI jiMdagInI zaruAta che. -AnaMda jharaNuM (bhA. 2) pR. 131 thI 136 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 | : : 4 pajjosavaNA aaraahnnaavIra ni, saM. che vikrama saM. 2505 che. vadharAja zrI payuM 1035 A pustaka 14 che paNa parvanI mahattA che 3 ane ArAdhanA jainazAsanamAM je kaMIpaNa mukhya dhyeya hoya te te e che ke rAga ane dveSane sarvathA nAza kare ane krodha, mAna, mAyA, tathA lebhane baMdha-udaya-udIraNA ane sattAmAMthI sarvathA - abhAva kare. jainazAsanamAM jaNAvela karmanI ATha mULa prakRtie agara eka aThThAvana uttara pravRtiomAM rAga ane dveSanuM sthAna nathI, tethI nathI te rAga ane dveSane mULapravRtiomAM gaNAvyA, tema nathI te te bene uttaraprakRtimAM gaNAvyA, tenuM kAraNa e che ke rAganI abhivyakti jyAre paNa hoya che tyAre te mukhyatAe Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata, te mAyA ke lebha rUpamAM hoya che, ane dveSanI jyAre abhivyakti heya che tyAre te krodha ke mAnarUpamAM hoya che. A vAta bhagavAnazrI umAsvAtivAcakajI vigere mahApurUSa. spaSTapaNe prazamarati vigere prakaraNamAM jaNAve che, eTale rAga ane dveSa e banne pracchanna-svarUpamAM rahe che, paraMtu vyaktasvarUpe te krodha, mAna mAyA ane, lebhasvarUpane grahaNa kare che, ane karmane bAMdhavAnAM kAraNene nAza karavAne taiyAra thayela manuSya abhivyakta-svarUpane ja rekavA taiyAra thaI zake, paraMtu a-vyaktasvarUpane rokavA taiyAra thaI zake nahi, mATe zAstrakAroe karmanI prakRtimAM rAga, dveSa je avyaktasvarUpanA hatA tene sthAna nahi ApatAM tenuM je vyakta-svarUpa krodha, mAna, mAyA ane lebharUpe hatuM, tene sthAna ApyuM. - je ke guNanI mahattA jaNAvavAnI apekSAe a-vyaktasvarUpanA nAzane guNa tarIke jaNAvI vItarAgapaNadikane guNa tarIke jaNAvyA, paraMtu te pApa-prakRtiene nAza karavAne mATe udyama karavAvALA mahAnubhAvone udyamanI saphaLatA meLavavA mATe rAga-dveSanuM, vyaktasvarUpa krodha, mAna, mAyA ane lebha rUpa je hatuM, te jaNAvyuM. A cAra kaSAyanA bhedamAM pahelA naMbare je keIne paNa nAza thaI zakta hoya agara alpa-zabhaprayatnathI paNa je kaMI nAza pAmate hoya te te mAtra phodha che. yAda rAkhavuM ke guNasthAnenI zreNie caDhatAM hoya te upazama kare ke kSaya kare, arthAt upazamazreNi mAMDe ke kSapakazreNi mAMDe, are! temAM hAya te anantAnubaMdhI, apratyAkhyAnI, pratyA khyAnAvaraNa ke saMjavalana e cAre jAtanA kaSAmAMthI keIpaNa jAtanA kaSAyanI cekaDIne kSaya kare che temAM prathama naMbare koine kSaya kare paDe che. arthAt cAre jAtanA kodha-mAna-mAyA ke le khapAvavAnA hoya che, te paNa te badhA khapAvatAM pahelAM te cAre jAtanA krodhane pitAnA sthAne kSaya ke upazama kare che. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 juM A uparathI spaSTapaNe samajI zakAze ke AtmakalyANane mATe svalpa paNa prayatna karavAvALAe prathama naMbare krodhane kSaya karavAnI jarUra che, temaja cAre kaSAyamAM svalpazuddhithI je kaIne. paNa kSaya thatuM hoya te te mAtra kodhane kSaya che, A kodhanA kSayane mATe jainazAsananI samagra rItioe nizAna tAkavAnuM che, A vAta jyAre dhyAnamAM Avaze tyAre mukhyatAe koine sirAvavAnA sAdhanabhUta evA sAMvatsarika-pratikramaNanI kriyAnI mahattA eTale je saMvacharInA divasane antamAM uddezIne ATha. divasanA paryuSaNa karAya che, tenI mahattA dhyAnamAM Avaze. A krodhanA nAzanI mahattAne zAsanamAM moTuM sthAna ApeluM hovAthI varamAraM tu sAmafema spaSTapaNe kahevAmAM Ave che. A upazamane kALa je ke haMmezane mATe che, chatAM paNa paryuSaNa (saMvatsarI) ne kALa te eTalI badhI mukhyatAe te upazamane mATe niyata karavAmAM AvyuM che ke te saMvacharI pachI junA zamelA krodhane udIravA mATe je kaI vAkya bele tene sakaLa saMgha akalpanIya bele che ema kahI zake, eTaluM ja nahiM, paraMtu tuM akalapya bele che, ema kahyA chatAM paNa je te vaira virodhane udIraNAnuM vacana belanAre manuSya te virodhanuM vAkya bolavuM baMdha na kare te tene saDelA pAnanA dRSTAntathI dUra karI devA sudhIne paNa hukama zAstrakAre pharamAve che. yAda rAkhavuM ke samyagdarzanasaMpanna e caturvidha saMgha ke jene sva-pakSa ke sva-tIthaya kahevAmAM Ave che, tenA saMbaMdhanA virodhane nahiM sahana karanAra manuSya Itara-pakSIya ke Itara-dharmavALAnuM hAya jeTaluM sahana kare to paNa tene mAtra dezaArAdhakyaNuM eTale guNanI apekSAe aMzamAtra ArAdhakapaNuM thAya che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata A vAta sujJamanuSya jyAre dhyAnamAM leze tyAre mahArAjA udAyane strIlaMpaTa ane pratimAjI tthA dAsIne upADI janArA temaja saMgrAmabhUmi upara pratijJA lepanArA evA paNa caMDapraghotanane saMvacharI (paryuSaNA) ne upavAsa che, ema jaNAvavAthI je Akhe mAlavA-prAna jI hatuM te pAcho Ave, kapAlamAM dIdhela je DAma hatuM te DhAMkavA mATe senAne paTTabandha karAvyuM ane zrImAna udayana-mahArAje paryuSaNane mahimA sAcavya, tenI kiMmata barobara sujJa-manuSyone samajavAmAM Avaze. duniyAdArImAM divALInA aMge junAM khAtAM mAMDI vALI sarakhAM karavAnAM hoya che, tevI rIte jainazAsanamAM A eka paryuSaNane tahevAra e che ke jemAM AkhA varSanA vaira virodhanA prasaMge visarAvI devAnA che. A apekSAe jenA AcArane aMge varSane chello dina saMvatsarI che, ane tene bIje divasa te varSanI zarUAtane che. A mATe sAdhuonA paryAyanuM pramANa gaNavAne aMge zAstrakAro paryuSaNanI saMkhyAne agrapada Ape che, eTale jeTalI paryuSaNa karI hoya, teTalA varSane paryAya zAstrakAre gaNAvavAnuM jaNAve che, arthAt zAsananI apekSAe upazamanuM sthAna, vaira-virodhane visarAvavAnI apekSAe khamata-khAmaNanuM sthAna, ane sAdhupaNAnI apekSAe paryAya gaNavAnuM sthAna jo koIpaNa hoya che te mAtra paryuSaNa che. Atmazuddhi mATe kSamAvaMta banI kakSAnI kaTu zaktine nivArya banAvavAnI jarUra che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ELUJETSMOWYcuni *. ( Agama ta" nA trIjA pustakanA A vibhAgamAM rAbetA mujaba pU. AgadhAraka-AcAryadevazrInA tAtvika nibaMdha, chuTaka lekhe, vyAkhyAne AdisaMkalita karI apAya che, te mujaba A vakhate saMvatsarI ane paryuSaNa mahAparva aMgenA maulika zAstraya-vicAre darzAvanAra lekhe punarmudrita karAya che. 1 saMvatsarI parvanI mahattAnuM rahasya ja na pU. Agama-pAradraSTA, pravacana-vAridhi, sUkSma-tattva-vivecaka dhyAnastha-svargota. pU. AgamedhadhAraka-AcArya devazrIe rUDhigata cAlyA AvatA saMvatsarI parvanA mahimAnA garbhamAM jinazAsananI addabhuta AdhyAtmikatAnI guMthaNa kevI che ? te siddhacaka (varSa. 6 aM.-21-22) mAM adbhuta rIte nibaMdha rUpe prakaTa karela, tenuM punarmudraNa jijJAsuonA hitArthe vyavasthita saMpAdana karI ahIM raju karela che. saM. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata saMvacharI uparaja pazuSaNane AdhAra che. jaiina-janatAmAM pajuSaNanA tahevAranI mukhyatA che te saMvarIne aMge che, e vAta keIpaNa jaina-nAmadhArIthI a-jANI nathI. pajusaNanA je ke ATha divase che, te paNa AThe divasene hisAba saMvaccharInA divasa upara rahe che, ane ethI sAmAnyarIte je vAranI saMvacharI AvavAnI hoya che, te vAre pajusaNane AraMbha karAya che. kadAca ajJAnatAne lIdhe ke bIjA keIpaNa kAraNathI pajusaNanA AraMbhamAM bhUla thaI hoya te paNa te bhUlane bhega saMvarcyurI thatI nathI. gurUvAre saMvacharI AvavAnI hoya ane kadAca tenA pahelAnA gurUvAre pajusaNa besADatAM bhUlI gayA ane pajusaNane AraMbha budhavAre ke zukavAre thaye hoya te paNa te pajusaNanA ATha dIvasane nAme saMvacharI budhavAre ke zukavAre karavAnI hotI nathI. eTale spaSTa che ke pajusaNa upara saMvaccharIne AdhAra nathI, paNa saMvacharI uparaja pajusaNane AdhAra che. sakala caturvidha saMghanuM daSTikaNa saMvacharI upara hoya che. eTaluM ja nahiM, paNa samaju ke aNasamaju harakeI saMvacharInI kiyA te samudAye kare che ane tema karavAmAM zreya gaNe che ane tethI dekhAya che ke saMvacharIpaDikamaNAmAMthI keIpaNa samaju ke aNasamaju umaravALe manuSya bAtala rahetuM nathI, ane judA paDavA mAMgate nathI. vaLI saMvacharIne eTale badhe prabhAva che ke jeonI sAthe te divase vaira-virodha ane kaleza-kaMkAzanI mAphI levAIdevAI nathI hatI teonI sAthe grAma-grAmAMtare patra lakhIne paNa vairAdisaMbaMdhI mAphInI levaDadevaDa karavAmAM Ave che. temaja strIvarga ke je sAvI ane zrAvikAnA saMgharUpa che ane jeone purUSavarga ke je Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 ja sAdhu ane zrAvakarUpa che, tathA jemAM sAdhumahAtmAnA saMgharUpa che, teonI sAthe saMvaccharI-paDikkamaNuM karavAnuM hotuM nathI teo je ke pote saMvaacharIpaDikkamaNuM pitapatAnA samudAyathI pita-pitAnA sthAne kare che ane te vakhata saravaNa samAraMdhara ema kahI khamata-khAmaNAM kare che, te paNa sAkSAt khamata-khAmaNI karavAnI jarUra gaNAya che ane tethI sakala sAdhvI-zrAvikAno varga judAM khamata-khAmaNAM kare che. temaja bhinna-sthAne saMvacharI paDikkamaNuM karanAra sAdhu-zrAvakavarga paNa tevIja rIte sAkSAt khamata-khAmaNuM kare che. A badhI pravRttinuM tattva samajanAra ane spaSTapaNe samajI zakaze ke saMvacharI e eka sakala-jIvarAzinAte vairavirodhane khamavAkhamAvavAnuM sthAna che, paraMtu caturvidha-sakalasaMghamAM khamata-khAmaNAnA jabaradasta vAtAvaraNane utpanna kare che. AvI rIte sakla-zrIsaMghamAM khamata-khAmaNanA ekasarakhA vAtAvaraNanI tarapha daSTi karanArane saheje mAlama paDaze ke bhagavAna jinezvara-mahArAjAdi mahApurUSoe advitIyapaNe khamata-bAmaNuM karavAne ekasarakhI rIte eka divasa rAkhavAmAM keTale badhe upakAra karela che. A uparathI jeo bicArA zraddhAthI patita thayelA ane zAstrAjJAthI vimukha thayelA pitAne jaina kahevaDAvavAvALA chatAM je bele che ke khamata-khAmaNuM karavAM eTaluM ja saMvacharInuM tattva che. pachI te khamata-khAmaNa hAya te trIje, hAya te cothe, skAya te pAMcame, ane hAya te chaThane divase thAo ! enI aDacaNa nathI." ema kahe che te kharekhara zrIsaMghanA vAtAvaraNane samajavAmAM a-zakata nivaDayA che, ema ekkasa mAnavuM paDe che. sakala-zrIsaMgha te zAstrAnusAre ema mAnanAre hoya che ke jo ke A saMvacharImAM khamata-khAmaNAM karavAM e mukhya muddo che. paNa te muddo khamata-khAmaNanA-vAtAvaraNathI sacavAya che ane tevuM vAtAvaraNa thayA sivAya te khamata-khAmaNane muddo jaLavAtuM nathI, eTalA mATe te zrIparyuSaNuM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata, kalpamAM saMvacharIne aMge gatAnugatikatA karavAnuM AkhA zAsanane pharamAvyuM che zrI bArasAsUtramAM pharamAve che ke jema zramaNa-bhagavAna mahAvIra mahArAje comAsAnA vIsa divasa sahita mahine gaye chate payuMSaNa karI tevI rIte gaNadharee paNa comAsAnA vIsa divasa sahita mahine gayA pachI paryuSaNA karI (3) jevI rIte gaNadharamahArAjAoe cemAsAne vIsa divasa sahita mahine gaye chate payuMSaNa karI tevI rIte gaNadhara mahArAjanA ziSyae paNa mAsIthI yAvat paryuSaNA karI (4) jevI rIte. gaNadharanA ziSyae cemAsIthI yAvat paryuSaNa karI tevI rIte zrI viree cemAsIthI yAvat paryuSaNA karI (5) jema sthaviree cemAsIthI yAvat paryuSaNA karI. karI tevI rIte je AjakAla zramaNa-nirbathe vicare che te paNa mAsIthI yAvata pajusaNa kare che (6) jevI rIte vartamAna sAdhuo mAsIthI vIsa divasa sahita mahine jAya tyAre pajusaNa kare che tevI rIte, amArA AcArya-upAdhyAye paNa mAsIthI yAvata pajusaNa kare che (7) ane jevI rIte amArA AcArya-upAdhyAye mAsIthI yAvat pajusaNa kare che tevIrIte hama paNa mAsathI vaza divasa sahita mahine gayA pachI pajusaNa karIye chIe. (ka950 bArasA patra-68 ne anuvAda) upara jaNAvela pATha uparathI nIcenI vAta spaSTa thAya che. (1) vaira-virodhane sarAvavA ane te mATe khamata-khAmaNuM karavAdvArA AtmAne upazAMta karavA ane bIjAne paNa upazAMta, banAvavA mATe sAMvatsarika che, chatAM te paraMparAgatanI rItie zrI saMghane karavA jevuM che, paNa yathAkathaMcit karavAnuM nathI. (2) A khamatakhAmaNAM karavAnuM ane upazAMta banavA ane banAvavAnuM vAtAvaraNa mAsathI vIsa divasa sahita mahine gayA pachI jarUra karavAnuM che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 juM (3) anya sarvapravRttio AjJA ane AcaraNAnI mukhyatAe karavAmAM Ave che, chatAM A khamata-khAmaNI karavAnI ane upazAMta banavA ane banAvavAnI pravRttinuM vAtAvaraNa te AjJA ane AcaraNathI karavAnuM hovA chatAM temAM gatAnugatikatAne paNa Agala karavAnI che. (4) sAmAnyarIte bhagavAna mahAvIra-mahArAje karyuM che ke gaNadhara mahArAjAoe karyuM che, tema ame karIye chIye ema kahyuM heta te cAlI zakata. chatAM tema na kahetAM zramaNabhagavAna mahAvIra 1 gaNadhare 2 gaNadharazi 3 sthavire 4 vartamAnakAlanA badhA sAdhu 5 ane pitAnA AcArya-upAdhyAyanA karavAnI mAphaka pitAnuM saMvacharI saMbaMdhI khamata-khAmaNa ane upazama karavA-karAvavAnuM kArya jaNAvIne sakalasaMghanI ekasarakhI kartavyatA jaNAvI che. - (5) sAdhuoe pitAnA AcArya-upAdhyAyanA anukaraNathI kartavyatA gaNI AcArya, upAdhyAyane vartamAna-sAdhuonI anukaraNIyatA samajavI. vartamAnakAlanA zramaNa-nigraMthane sthavirenI anukaraNIyatA, virene gaNadharaziSyanI, gaNadharazine gaNadharAnI ane gaNadharane zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanI anukaraNIyatA jaNAvI che. eTale AjJA ane AcaraNa karatAM paNa khamata-khAmaNAM karavA ane upazAMta thavA ane upazAMta banAvavAmAM matAnugatikatAnI adhikatA jaNAve che ane te dvArA sakala zrIsaMghamAM vAtAvaraNanI mukhyatA jaNAve che. upara jaNAvela zrIparyuSaNakalpasUtranA pAThathI jee AjJA-AcaraNa karatAM paNa saMvacharImAM gatAnagatikatAnuM tatva barobara samajI zakaze, teo barAbara samajI zakaze ke AcArya zrIkAlikAcArya mahArAjane agara zAtavAhanarAjAne chevaTe pratiSThAnapuranA zrIsaMghane kadAca ethanI saMvacharI karavI paDI te tethI bIjA kSetranA, bIjA kAlanA badhA zrIsaMghane bhAdaravA suda A. 7/1 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata cethanI saMvacharI kema karavI paDI? tene khulAso thaze. ane te khulAse samajAtAM bhAdaravA suda cothanI saMvacharInuM AkhA zrIsaMghanuM zAstrokta vAtAvaraNa cheDIne te vAtAvaraNane DahelavA te zrI saMghe mAnelI ethane choDIne paMcamIne phAMTa kahADanArA zrIka95sUtranA tAtparyathI kevA vimukha thAya che? te samajAze. A vAta te sakala sujJa-manuSyanA dhyAnamAM che ke cakravartI jevA balavAna rAjAnuM paNa sanya paraspara-sayegavALuM na hoya te kArya sAdhI zake nahiM, tevIrIte dharmacakravatI zrIjinezvaramahArAjanuM zrAcaturvidha saMgharUpa sainya paraspara-sahagavALuM devuM joIye. zrIcaturvidha-saMghamAM sahaga sAdhanArUM sAMvatsarika parva che e vAta sarva sujJa-manuSyane aMtaHkaraNamAM karI levA jevI che. vaLI e vAta paNa nakkI che ke anya paMthanA asahaganI paNa bhayaMkara asara thAya che, mATe te paNa TALavI joIe, paraMtu anyapaMthanA asahaga karatAM lAkho daraje vadhAre bhayaMkaratA je keInI hoya te sva-samudAyanA a-sahayoganI che, mATe zrI catuviMdhazramaNa saMghe anyanI asahagitA TALavA mATe vaira-vidha khamAvavA jeTalA jarUrI che, te karatAM paNa zrI caturvidha-zramaNasaMghe parasparanI asahagitA TALavA mATe vadhAre kaTibaddha thavAnI jarUra che. e jarUrIyAta pUrI pADanAra je kaMIpaNa yojanA heya te te A saMvacharInI yojanA jaNAvAyelI che, ane te AdarAyelI paNa che. - kadAca kahevAmAM Ave ke sakala-caturvidha zrIsaMghamAM hamezAM savAra ane sAMje pratikamaNa karAya che, tyAre sakalasaMgha ane sarva jIvarAzine khamAvAya che, vaLI paphakhI-comAsAmAM paNa paraspara spaSTapaNe khamata-khAmaNa thAya che, te pachI saMvacharImAM paNa tevI ja rIte khamatakhAmaNuM thAya che temAM adhikatA zI che? AvuM kahenArAe prathama te dhyAnamAM rAkhavuM jarUrI che ke vyAvahArika-rItie sAMja-savAra Adi vakhate paDikkamaNuM karanAre eTale varga che, tenA Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 . karatAM saMvacharIe paDikkamaNuM karanAro varga ghaNe jabaradasta hoya che, ane tenuM kAraNa saMvacharInI mahattA che. vaLI zAstrakAro pharamAve che ke saMvacharI e eka e che khamavA ane khamAvavAno divasa che ke je divasanI pachI khamata-khAmaNAnuM sthAna nathI. vastu evI che ke saMvacharI kya pachI te saMvacharI pahelAM thayelA kalezane aMge je sva-pakSa vageremAM na khamI levAya te sAdhu ane upAdhyAya vagere sUtradAna, bhejana ane AlApa-saMlApa te na khamanAranI sAthe cheDI de, paraMtu saMvacharIne divase paNa sAdhu parasparanA kalezane khame nahiM, agara khamAve nahiM te AcArya mahArAja pote paNa te sAdhunI sAthe bhajana ane sUtradAna te AgalanI be mAsIoe khamata khAmaNuM nahiM karavAthI cheDelA hoya ane chevaTe te saMvaccharane divase te belavuM-cAlavuM paNa baMdha kare. AvI rIte zAstranI maryAdAne jANanAre sujJa saMvaccharanI mahattA samajyA zivAya rahe nahi. vaLI bIjI vAta e paNa dhyAnamAM rAkhavAnI che ke anyadivasomAM thayelA gunhAnA prAyazcittanI kamasara vRddhi thatAM saMva charIne divase mUlaprAyazcitta prApta thAya che, paNa je kadAca sAMvatsarikane divase adhikaraNa thAya ane te je te saMvacharIne divase na khamAvAya te te eka ja divasamAM je mUlanAmanuM sAdhuone apAtuM utkRSTamAM utkRSTa prAyazcitta che te Ave che, e vastune samajanAra ane mAnanAra manuSya saMvacharInAM khamatakhAmaNanI ane AlecanAdinI mahattA samajyA zivAya raheze nahI. uparanA lakhANathI spaSTa samajAze ke jainasaMghane mATe saMvachurIne divasa eja nyAya ane zuddhine divasa kharekhara che. vaLI zAstrakAranI apekSAe e paNa ekkasa che ke sAdhumahAtmAonA dIkSA paryAyanI varSathI gaNatarI karavAmAM saMvacharInI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata saMkhyAnA hisAbe gaNatarI thAya, saMsAramAM jema dukAnane dIvALaonI gaNatarIthI varSasaMkhyA thAya che, tevI rIte sAdhuonA sAdhupaNanA varSanI saMkhyA paNa paryuSaNanI saMkhyA uparaja AdhAra rAkhe che, eTale cakakhuM thAya che ke saMsAravALAone dIvALInI jeTalI kiMmata hoya enA karatAM zrI jainasaMghane zrIsaMvacharI ane tene lIdhe pajusaNanI kiMmata ghaNI UMcI che. vaLI bIjA paDikkamaNAmAM khamata-khAmaNAM sakalazrIsaMghamAM paraspara thAya che, paraMtu te haMmezanAM ane pAkSiAdi paDikramaNanAM khamata-khAmaNa zrI. saMghanA maheTA bhAganI gerahAjarImAM heya che, kemake te rAIAdi. paDikakamaNAmAM zrI saMghane seMkaDo bhAga paNa hAjarI ApanAre. hetuM nathI. tyAre zrI sAMvatsarika-pratikamaNamAM zrIsaMghanA sADA paMdara AnA jeTalI hAjarI hoya che. mATe sarvazramaNasaMghane sAkSAt khamata-khAmaNAM karavAne vakhata je koI paNa hoya te A sAMvatsarikadivasanA pratikamaNane ja che. vaLI e vAta paNa lakSyamAM rAkhavAnI che ke bhagavAna jinezvara-mahArAjAonuM pharamAna sarvane aMge A saMvacharI divasane mATe evuM spaSTa che ke nhAne hoya ke moTo hoya, paNa dareke saMvacharIne divase khamatakhAmaNAM karavAM ja joIe. tenI sAthe e pharamAna paNa spaSTa che ke hAyate pahelA saMvacharInI rAtane virodha hoya athavA sahAyate saMvacharInA divasanA cothA paherane virodha hoya te paNa zrIjinezvaranI AjJAne mAnanArAe saMvacharI-paDikramaNa vakhate khamatakhAmaNa karavA taiyAra thavuM joIe. AvA pharamAnane lIdhe ubhaya pakSane khamata-khAmaNunI saMvacharIne divase pharaja paDe che, ane tethI bIjA divasomAM khamatakhAmaNa ekapakSIyapaNe paNa thAya, paraMtu A saMvacharInAM khamata-khAmaNAM te ubhaya pakSanAM thAya. A vAta jyAre vAcakenA dhyAnamAM Avaze, tyAre saMvacharInA nAme patranI bharamAra jotAM je kaMTALe Ave che te Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 - pustaka 3 juM Avaze nahiM, kAraNa ke jenI jenI sAthe maLavAnuM thAya, belacAlavAnuM thAya, je saMbaMdhI pitAne ghera ke samudAyamAM paNa uMcI nIcI vAta karavAne ke abhiprAya uccAravAne prasaMga Ave, te te badhAnA avinaya-aparAdha thavAne saMbhava gaNAya, mATe te badhAmAMthI je je paragAma rahenAra zrIsaMghanI vyakti hoya tene paNa khamAvavA joIe ane te patravyavahAra zivAya na bane ema dekhI patravyavahArathI paNa avinaya-aparAdhanI kSamA mAgavI, e zrIsaMghane anucita nathI. jo ke A eka guTi te jarUra vartamAnakAlamAM rahe che ke - sAmAnya aparAdhanI mAphI mATe patro lakhAya che ane anukUlatAvALAo upara kAgale lakhI mAphI maMgAya che, paNa jenI sAthe dekhAvathI vadhAre virodha thaye heya, ane jene maheTo aparAdha thaye haya, tenI mAphI mATe kAgale lakhI mAphI mAgavAnuM ghaNuM eNuM ja thAya che, paraMtu sujJa-manuSyoe e truTi sudhAravA jevI che. paNa e truTine bahAne sakala vyavahArane ulaTAvavA taiyAra thavuM e te ucita nahi gaNAya. mukhyatAe caturvidha zrIsaMghane mATe e jarUrI che ke nakAmI kuthalI karavI nahiM, ane kAnanA kAcA thaI keInA kahevA mAtrathI cheDAI javuM nahiM. dhyAna rAkhavuM ke ekapakSIya sAMbhaLIne derAI janArA, hukama karanArA ane cukAdo ApanArA, johukamI karanArA ane megalAI calAvanAra gaNAya che, evIrIte zrIsaMghanI paNa keI vyakti je 'ubhaya pakSanuM svarUpa na vAMce, na jANe, na samaje ane cukAdo ApavAne mATe magaja ane vacanane taiyAra kare, teo paNa megalAI calAvanArA gaNAya. mATe je kaMI abhiprAya bAMdha athavA uccAra kare te banne pakSanuM kathana samajIne kare egya che. chatAM je je tevA eka-pakSIya vicAre, vacane ane vartane jANavA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamatA sAMbhaLavAmAM AvatAM vicAre baMdhAya ke vacane uccArAya tenI. mAphI jarUra mAgavI paDe. eTale kahevuM joIe ke AkhA varSanI thatI malinatA TALanAre je kaI paNa vakhata hoya te te A saMvacharIne vakhata che. A saMvacharIne phakata eka divasa che ke jemAM zrIjinedharamahArAjanA pharamAnane mAnanAre samasta caturvidha saMgha eka sarakhI rIte tipitAnA vaira virodha ane kaleza-kaMkAzanI salazrIsaMghanI samakSa mAphInI Apa-le kare che. anya-samayamAM ekane mAphI mAgavAne vicAra thAya ane bIjAne na thAya, vaLI ekane mAphI mAgavAne vicAra karyadivasa thAya. ane bIjAne kaye divasa mAphI mAgavAne vicAra thAya? ane tethI parasparanA vairavirodha ane kaleza-kaMkAzane zamAvavAnuM vAtAvaraNa utpanna thAya nahi, paraMtu A saMvacharIne divasa te eTale badhA uttama ane niyamita che ke te divase te banne pakSane zAstronI AjJAne anusAre pharajIyAtapaNe khamatakhAmaNAM karavAM ane upazAnta. thavA tathA banAvavAnuM kArya karavuM ja paDe che. upara jaNAvelI hakIktane samajanAro sujJa-manuSya sAMvatsarikanI mahattA samajavA sAthe avicchina-prabhAvazALI trikAlAbAdhita zrI jinezvaramahArAje je saMvacharIne divase khamavA-khamAvavAnI ane upazAnta thavA ane upazAnta banAvavAnI mahattA samajAvI je jainazAsanamAM upazamanI pradhAnatA che ema pharamAvyuM che tenI mahattA barAbara samajAze. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - gAma = = - | zrI upadhAnanI mahattA che (2) [zrAvakajIvananA parama-kartavyarUpe zrI-upadhAna tapanI mahattA prakhyAta che, mahA-zrAvakapaNAnI dIkSA zrI upadhAna-tapa dvArA vivekI puNyavAnane prApta thAya che. vartamAnakALe A tapanI AcaraNuM bahula pramANamAM jovA maLe che, paNa zrI upadhAna jevA mahAna tapanI chAyA jIvanamAM upasatI ochI jovA maLe che tenuM kAraNa A tapanA aMtaraMgarahasyanI jANakArIne abhAve lAge che. tethI pU. AgameddhAraka AcAryadevazrIe vi. sa. 190mAM nibaMdharUpe saLaMga lekhamALArUpe lakhela. je zrI siddhacaka (varSa-4) mAM chapAyelA che. paNa ApaNA puNyabaLanI khAmIthI te lekhamALA adhurI rahelA pAmI che, te lekhamALAnA nibaMdhane vyavasthita karI tatvaruci jijJAsu janenA lAbhArthe ahiM punarmudrita karAya che. saM. upadhAnanI prasiddhivALA sthAne ane tenAM kAraNe vartamAna-kALamAM zrAvakasaMgha je upadhAna vahana kare che, te upadhAnanI kriyAthI pUrva deza, dakSiNa deza, paMjAba, rajaputAnA, mAravADa, mALavA vigere jainanI moTI vasativALA sthAnamAM bhAgyeja keI ajANyuM haze. temAM paNa gujarAta-prAMta ke je vartamAnakALamAM jainadharmanA kendra tarIke deva, guru, dharmanI ArAdhanAmAM tIrthonI utpatti, uddhAra ane rakSAmAM ghaNe AgevAnabharyo bhAga bhajave che, ane ema kahIe te huM nathI ke jenI sahAya ane salAhathI ja anya sarva dezanA tIrthonI rakSA ane uddhAra vigere pravarte che, ane te gujarAtanA kendrapaNAne lIdhe ja vartamAna muni-mahArAjAne lagabhaga paMdara AnI eTale bhAga gujarAtamAM ja vicAre che ' ja Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata je eka AnI bhAga gujarAta prAMtanI bahAra vicare che, te paNa avAranavAra gujarAtanI bhUmine te pAvana kareja che, ane anya dezamAM gayA chatAM paNa gujarAta prAMtanI madadathI dareka dharmanAM kAryo, tIrthanA uddhAre, rakSA ane saMsthAo suddhAM calAve che. AvA muni ane deva vigere saMsArasamudrathI taravAnA sAdhanane sArI saMkhyAmAM dharAvanAra gujarAta-prAMtamAM zrAvakenI nAnI saMkhyA dharAvanAra gAma paNa upadhAnanI kriyAthI ajANyuM hetuM nathI ema nahi, paNa tevA nAnA sthAnamAM paNa upadhAnane vahana karanArA ane jeNe upadhAna vahana karyA hoya che tevA ghaNA mahAnubhAve heya che. AnuM kAraNa e che ke gujarAta prAMtamAM paMdara AnI sAdhuone vihAra hevAthI dareka varSe judA judA gAme avAranavAra upadhAnavahananI kriyA heya che, ane temAM paNa keTalIka vakhata te eka-eka sthAne babe caccAra jage para upadhAna hoya che, ane temAM paNa upadhAna vahana karanArAnI saMkhyA keTalIka vakhata te eka eka sthAne 500-600 jeTalI hoya che, ane tethI gujarAtane Akhe bhAga upadhAnanI kriyAne jANakAra ane bhemI hoya temAM navAI nathI. upadhAnavAhanane kALa pUrve jaNAvelAM upadhAne amuka TAIme karavAM e upadhAna vahana karavAnuM pharamAna karanArA zAstrakAroe niyama karelo nathI. pU. A. zrI harasUrijI mahArAje tathA zrI vijayasena sUrIzvarajIe ApelA uttare parathI banelA "hariprazna" ane "sena prazna" nAmanA graMtha jenArane spaSTapaNe mAlama paDe ema che ke ASADha, zrAvaNa vigere mahinAmAM paNa upadhAne vahana thatAM hatAM. - vartamAnamAM je Ase sudi dazamathI upadhAnavahananI kriyA zarU karavAnI pravRtti che, tenuM mukhya kAraNa e jaNAya che ke tAM. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 ju 17 *upadhAnamAM mukhya bhAga paMcamaMgala-mahAzrutaskaMdhathI zarU karanArAone heya che, ane te paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhanA upadhAnanI zarUAta naMdI mAMDyA sivAya thatI nathI, ane te naMdanuM mAMDavuM "hIraprazna" nA muddA pramANe mukhyatAe A sudi dazama ane te pachInI tithioe heAya che. jo ke te "hIrapraznamAM vaDI dIkSAne mATe vijyA dazamI pahelAM paNa vidhi karavAne ullekha spaSTa zabdomAM che, paNa sAmAnya rIte vijyAdazamIthIja naMdI mAMDavAno rivAja heI A sUtI dazamathI ja upadhAnanI zarUAta thAya che. jo ke zakastava adhyayana vagerenA upadhAnamAM naMdI mAMDavI joIe e niyama nathI, paNa te zakrestava adhyayana vagerenA upadhAna paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhanA upadhAnI sAthe hoya che, ane tethI te zakastava adhyayana AdinA upadhAna paNa vartamAnamAM vijyAdazamIthI zarU thAya che. upadhAnavahananA samayanI anukULatA upara jaNAvyA pramANe upadhAnavahananI koI niyamita mudata nathI, chatAM ghaNe bhAge je vijyAdazamI pachIne TAIma upadhAnane aMge upayogI gaNAya che, tenuM kAraNa e che ke prathama te e vakhata gulAbI Rtu che, kemake nathI te te arasAmAM tevuM varasAdanuM jora hatuM, ane nathI te tevI TADha paDatI. je ke uttarAnA tApa sakhata gaNavAmAM Ave che. ane te tApanI sakhtAIne mATe eTale sudhI kahevAmAM AvyuM che ke "uttarAnA tApane lIdhe bhAgIAe bhAga melI bhAgI jAya" arthAt jeTha, aSADhamAM khetI karatAM jeoe bhAgamAM khetI karI hoya teone A Aso mAsamAM rakSaNa karavA bhAgIdAra tarIke -khetaramAM ubhuM rahevuM paDe che, te te bhAgIdAra tApanI sakhtAI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 Agamata ne lIdhe bhAga choDI daIne paNa ghera cAlyo jAya, paNa AvI tApanI sakhtAI citrAnA tApa karatAM judA ja prakAranI hoya che. citrAne tApa jaMgalamAM lAge che eTaluM ja nahi paNa moTA mahela ane makAnamAM beThelAne paNa satAve che, paNa A uttarAne tApa mAtra khetaramAM rahevAvALAne ja satAve che, paNa makAnamAM rahevAvALAne uttarAnA tApanI satAmaNuM letI nathI, ane upadhAnanI kriyAvahana karanArAone makAnanI sagavaDa te upadhAna vahana karAvanArAo pahelethI kare che, ane te paNa upadhAnavALAne rahevAnAM makAne evAM sArAM hoya che ke jemAM te uttarAnA tApanI pIDAne leza paNa hetuM nathI. bIjuM kAraNa e che ke ASADhathI bhAdaravA sudhIne vakhata varasAdanI mukhyatAvALe gaNAya, ane temAM je upadhAnanI kriyA rAkhavAmAM Ave te upadhAnane pauSadha karanArAone Dagale pagale apakAya ane vanaspati vigerenI virAdhanAne prasaMga Ave, ane pariNAme teone AleyaNa prAyazcitta tarIke ghaNI moTI karavI paDe. ziyALAmAM te TADhanI pIDAne lIdhe pauSadhamAM adhika upakaraNa rAkhavA chatAM paNa nirAbAdhapaNuM na rahe ane te rAkhelA vadhAre upakaraNanI sAMja savAra paDilehaNa karatAM ghaNe vakhata paNa jAya, tathA je kriyA A vakhate pUrI karavI muzkela paDe che ane keTalIka vakhata adhUrI rahI jAya che te kriyA pUrI karavI muzkela paDe, mATe ziyALAnI Rtu upadhAnavahananI anukULatAvALI na gaNAya te svAbhAvika che. tevIja rIte unALAnA vakhatamAM paNa upadhAnavahananI anukULatA gaNI zakAya nahi. zAstrakAre unALAmAM eka upavAsane cemAsAnA traNa upavA sanI jage para prAyazcitta ane cAritranA adhikAramAM mele che, te Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 juM uparathI temaja anuMbhava uparathI unALAmAM tapasyAnuM AkarApaNuM saheje samajI zakAya tema che, ane tevA AkarApaNumAM bAla ane vRddho ke jeo paNa upadhAnavahana karavAnA adhikArIo che, teo upadhAnavahananI kriyAmAM dAkhala thaI zake nahi. upadhAnamAM vacamAM ekAMtare upavAsa hoya che, tenI tapasyA sakhata thAya eTaluM ja nahi paNa pAraNanA ekAsaNAnA dahADe purimaDUDha (sTAnDarDa TAIma 12-39) sudhI je anna vinA ja nahi, paNa pANI vinA rahevuM te keTaluM badhuM muzkela thaI paDe e zAstramAM kahelA cevihArane samajanArA sArI peThe samajI zake tema che. jo ke A mahinAnI mAphaka phAgaNa mahinAmAM mizratu gaNAya, paNa te mizraRtu mAtra pakhavADiyA jeTalI ja rahe, paNa Aso kArtikanI mAphaka lAMbI mudata sudhI mizratu rahI zakatI nathI. e badhI apekSAe vicAratAM A vijyAdazamIthI thatA upadhAnane AraMbha yogya gaNAya te svAbhAvika che. trIju kAraNa e paNa che ke ziyALA ane unALAmAM muni mahArAjAonI tevI niyamita sthiratA hoya nahi, ane upadhAnanI kriyA seMkaDo varSanA rivAja pramANe nAmastava ane zakrastavana udeza sivAya mAtra samudeza ane anujJA karIne calAvAya che, te paNa pacAsathI paMcAvana divasa thAya che, te teTale badhe lAMbe TAIma niyamitapaNe tevA upadhAnakriyAne vahana karAvanAra ke muni-mahArAjAnuM niyamita avasthAmAM ziyALA-unALAmAM asaMbhavita che. A kAraNathI vartamAnanI vijyAdazamIthI upadhAnanI zarUAta thavAnI prathA ghaNuM sa-hetuka jaNAya che. upadhAna vahana karAve keNu? jo ke upadhAne paMcaparameSThI namaskAra mahAmaMtra AdinA pAThanI pUrva-bhUmikArUpa hoya che ane dareka upadhAnamAM prathama te te Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata 20 zrutaskaMdha ke adhyayanane uddeza eTale bhaNavAnI AjJA denAre eTale Adeza karanAra vidhi hoya che, ane vAstavika rIte te vidhi thayA pachI zrI paMcanamaskAra-zrutaskaMdha AdinA adhyayana eTale bhaNavAne adhikAra vidhisara prApta thAya che. A sthAne eka vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke zrI paMcaparameSThI namaskAra zrutaskaMdha ke keIpaNa zAstra prAcInakALe pustaka-nirapekSapaNe gurumukhe bhaNavAnA ane sAMbhaLavAnA hatA ane tethI tenuM nAma zrutajJAna eTale sAMbhaLavArUpa jJAna ema thApavAmAM AveluM che. arthAt gurumahArAja pAsethI sAMbhaLavA sivAya je pitAnI meLe pustaka vigerenI uddezAdika vidhi karyA sivAya bhaNavAmAM Ave te zAstranI AjJAne spaSTa rUpe lepaja che ema ke nahiM kabula kare? A kAraNathI mukhyatAe zAstrakAre dareka sUtranA uddeza, samudra, anujJA ane anuganI vidhio jaNAve che, ane te uddezAdikanI vidhi eTalI badhI jarUrI gaNAya che ke te uddezAdika vidhi sivAya je kaIne kaIpaNa rItie sUtrAdikanuM jJAna thaI gayuM hoya te paNa tenuM te thaeluM jJAna zAstrakAroe khullA zabdomAM karNArI tarIke gaNeluM che, ane tevI karNa cerIthI jJAna levAvALA pAsethI bIjA zAsanapremI mArganusArI dharmapremI manuSyane te sUtrAdikanuM jJAna levAne eTale ke te karNacerIvALAM sUtrone sAMbhaLavA suddhAne niSedha karavAmAM AvyuM che. A vAta eTalI badhI majabuta che ke tene mATe AgamavihArIne paNa apavAda maLe nahi, ane tethI aneka abhyAsI sAdhuona vijJapti chatAM AcArya mahArAja siMhagirijIe vAsvAmIne vAcanAcArya tarIke AkhyA nahi. A rIte jyAre u zAdaka ne dareka sUtrane mATe majabuta sAmAnya vidhi hoya te pachI te vadhine nahi gaNakAratA, ane nahi mAnatA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 juM 24 arthAta upadhAnavahananI kriyAnuM durlakSya karIne jeo paMcanamaskAra-- Adi sUtrane chatI zaktie tapasyA karyA vinA abhyAsa kare agara abhyAsa karyA pachI paNa udezAdika vidhi kare nahi ke mAne nahi. tevAone zrImahAnizIthanA spaSTa pATha pramANe anaMta saMsAra-bhramaNa. karavAnuM thAya temAM Azcarya zuM? paMcamaMgaLanI cUlikA A vidhimAM eka vAta jAhera ane samajavA jevI che. ke paMcaparameSThI namaskAranuM sUtra te kevaLa sUtrarUpa nathI, paNa. cUlikAvALA zrutaskaMdharUpa che, ane tethI ja ghaNo vaMcAmuao e vAkayathI paMcanamaskAra zrutaskaMdhane mahimA spaSTa rIte jaNAvavAmAM AvyuM che, - jo ke keTalAka ajJAnavarga ghaNo paMcaLamukSo ne artha e arihaMtaAdika pAMcanA namaskAre ema kare che, paNa teonuM ajJAnAto, amuka, pALio nI jage para vAparelA ekavacanathI khUllo thaI jAya che, kemake je pAMca namaskAra kahevA heta te ghara, mukSa, graNA ema bahuvacana kahevuM paData, paNa kharI rIte A cUlikA paMca namaskAranA phaLanI nathI, paNa ino ritALa vigere pAMca adhyayane maLIne thaele je paMcanamaskAra zrutaskaMdha tenA mahimAne jaNAvavAvALI che. jeo kevaLa gAmo nahiMtANaM rU5 pAMca adhyayana ane tenA zrataskaMdhane ja mAne che, ane ghaNo paMjaLamuzAro vigere mahimAdarzaka sUtrane nathI mAnatA athavA saMsArasAgarathI taravA rUpI phaLane jaNAvanAra uzanA sUtrane nathI mAnatA, teo bhUla kare che kelegassa sUtramAM paNa Dhoksa 34sogo ane pa ma mathurA vagere gAthAo mAne che. je tIrthakaranI stutinA phaLa vagerene dekhADanArI "legassa" nI gAthA mAnavAmAM aDacaNa nathI te pachI namaskAranA sUtranuM phaLa dekhADanAra sUtra mAnavAmAM zI aDacaNa che? Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 Agamata je namaskAramagnamAM namaskAra mAtrathI caritArthapaNuM gaNavAmAM Ave te legassanA sUtramAM samajAvaM ja vade vagere traNa gAthAthI mAtra nAmastavanuM caritArthapaNuM kema na gaNavuM? evI rIte "puravArI vageremAM paNa nA karA-mALa rA' vagere gAthAo phaLadarzaka gAthAo zA mATe bolavI? arthAta "ghaNo jaLamura' nuM sUtra uDAvI devAmAM ajJAna ke kadAgraha sivAya bIjAnuM jora dekhAtuM nathI. vaLI zrI mahAnizIthamAM "paDhamaM havepha maMjIruM, e cUlikAnA chelA pAne pATha hevAthI varUnI jage pada do ema kahenArA paNa kalpanAnA pAThavALA ja che. vaLI jeo zrI bhagavatIjInI AdimAM mAtra pAMca pada ja che. mATe pAMca pada ja kahIe chIe ema kahe che temaNe te spaSTa samajavuM joIe ke tyAM te ghaNo gaMbhIra sTivI ne pATha che te kema cho ? ne khaMDita sUtra levuM te samyagdaSTine zebhe nahi. temaja Avazyaka niryaktimAM jema dareka adhyayananI zarUAtamAM ane aMtamAM nikSepa ane sUtrasparzaka niryukti kahe che tema e pAMca pade (adhyayana) nI zarUAta ane samApti che tethI A paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha gaNAya che. jo ke A paMcamaMgala zrutaskaMdha pratikramaNa sUtrane eka bhAga che chatAM sAmAyika sUtra eka aMga chatAM juduM adhyayana gaNAya che, tema A paMcamaMgala jude ane mahAzrutaskaMdha che-e vAta vizeSAvazyakane jANanArAo sArI peThe samajI zake tema che. mahAnizIthanA cagavALA ja upadhAna karAve ema kema? upara pramANe paMcanamaskAra mahAmaMgala je zrutaskaMdharUpe che te te vagerene udeza naMdI pUrvaka thave joIe te svAbhAvika che. jainazAsanamAM keIpaNa zAstranA zrutaskaMdhane uddeza naMdI vagara Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka ke zuM thatuM nathI. te paMcamaMgala mahAkRtadhane uddeza naMdI vagara thAya ema kahI zakAya ke mAnI zakAya nahi. ane je kRtaskaMdhanA udezane mATe naMdI karavI ja joIe evA zArakAranA upadezane mAnIe te sAthe e paNa mAnavuM ja joIe ke-naMdI anuganA ga karyA sivAyanA sAdhune naMdI karavAne adhikAra nathI. naMdI-anuganA ega karavAne mukhyatAe adhikAra mahAnizItha sUtranA ega ke je AgADha ane lAgalagATa deDha mahinAthI adhika AyaMbIlavALA che. tene vahana karIne pachI jene naMdI ane anuganA yege vahana karyA hoya tene ja A paMcamaMgala nAmakAra mahAmRtaskaMdha AdinA udezAdi vidhirUpa upadhAna vahana karAvavAno adhikAra hoI zake. e sivAya je vigatine nArI vikRtinA vahanamAM vahetA rahIne ega vagere vahana kare nahi ane paMcamaMgala mahAmRtaskaMdha uddezAdi rUpa upadhAnavahananI kriyA karAve te karanAra ane karAvanAra keTalI virAdhanA karatA haze ane kevA DubatA haze tene nirNaya karavAnuM kAma jJAnI mahArAjanuM he I temane ja seMpavuM te ucita che. upadhAna ane tenuM tapa je ke vartamAna kALamAM vahevAtA upadhAnamAM sarva upadhAnane aMge mAtra ahaMta cityastava ane zratastava-siddhastavane choDIne ekAMtare upavAsa ane pAraNe ekAsaNAthI vahevAmAM Ave che ane tethI paMcamaMgala mahAtaskaMdhanA sADAbAra, pratikramaNanA sADAbAra ane zakastavanA sADI ogaNasa tathA nAstavanA sADI paMdara upavAsa thAya che, temAM ekAsaNAnA parimuDha jo ke te ekAsaNAM kAcI vigaInA tyAgavALAM hoI tenI apekSAe nIvi jevAM hoya che, te paNa te cAra ekAsaNe eka upavAsa gaNavAmAM Ave che. ane te kAcI vigaIne tyAgane hisAba dhyAnamAM rAkhI bAra parimuDhe upavAsane hisAba je zAstrakAree kahyo che, te na gaNatAM ATha parimuDhe upavAsa gaNavAmAM Ave che. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 Agamata je tapasyAmAM nyUnatA rahe che te nIvInI jage para AMbela. karAvavAmAM ke divasa vadhAre karAvavAmAM Ave che paNa ahaMtacaitya stava ane zratastava-siddhastavanA upadhAne te jema zAstramAM kahela che tema eka upavAsane traNa AMbela tathA eka upavAsapAMca AMbela ane pachI aMtamAM eka upavAsa karIne mULavidhithI, ja karavAmAM Ave che. AvI rIte karavAmAM AvatI tapasyA che ke vartamAnakALamAM te vahenArAne ghaNuM kaThaNa paDe che paNa zAstrakAroe kahelI mULavidhinI tapasyAnI apekSAe ghaNuM sugamatAvALI che-ema. kahI zakAya. je ke-vartamAnakALanA zraddhahIna ane uddhata yuvake vartana mAnamAM karAtA upadhAnanA upavAsa ane tene pAraNe thatA parimuDha. sudhI cevihAravALAM thatAM ekAsaNuM temaja upavAsane pAraNe AMbele ane AMbelane pAraNe upavAsa karAya che tenI tarapha dhyAna nahi ApatAM vratadhArI sAdharmika tapasyAvALA upadhAnavALAene aMge dharmapremI udAra sadgahasthoe je ekAsaNAne mATe sagavaDa karela hoya che te khamI zakatA nathI ane pitAnA jevA adhipativALA chApAMnI kaTAromAM ane tenA vahenArAnI bhArebhAra niMdA karavA derAI jAya che. ane te ekAsaNAmAM udAra ane dharmapremIo taraphathI karAtI bhaktine AgaLa karI upadhAnanI niMdA karavA tatpara bane che. paNa teoe ane bIjAoe dhyAna rAkhavuM joIe keupadhAna vahana karanArAo tapasyA, pauSadha, kAtsarga, praNipAta ane japamALA vagerethI pitAnA AtmAne sArA saMskArita. kare teo tarapha dharmapremI saMgrahastha prema dAkhavI bhakti karavAne ujamALa thAya temAM Azcarya nathI. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 juM A vAta te siddha ja che ke-upadhAna vahana vakhate ekAsaNa ke AMbelanI TeLIo noMdhAvavA mATe paDApaDI thAya che, ane ghaNA mahAnubhAvene te TeLI karavAne lAbha nahi maLavAthI nAsIpAsa thavuM paDe che ane aMtamAM upadhAna vahana karanArAone lahANuM ApI ke mahotsava karIne pitAne utsAha pUro pADe paDe che. zraddhahIna yuvako je pitAnI dharmathI dUra rahevAvALI ane bIjA ne paNa dharmathI dUra karavAvALI saMsthAonA piSaNa mATe keI sthAnee ane pAlItANa jevA tIrtha-sthAnamAM dharmazALA -dharmazALAe bhADutI ane bhAgIdAra ADatIAo dvArA paisA ugharAvavAnuM je kare che ane jema vasaMtaRtumAM javAse sukAya, tevI rIte dharmapremIoe karAtAM upadhAna, ujamaNuM, pratiSThA, sAdharmika vAtsalya, sAmaiyAM vagere mahatsava ullAsapUrvaka thatA dekhIne pitAnA kALajAnI jhALa tevA dareka prasaMge chApAM kALAM karIne lokone dhUmrarUpe najare caDhe che. - te ane upara jaNAvyA pramANe thatI upadhAmanI bhakti ane tethIja ujamaNA Adi mahotsavanI kriyAne utsAha joI bene pharaka tapAsavAnI ghaNI jarUra che. yuvakee dhyAna rAkhavuM joIe ke dharmapremI sadgRhastha pitAne abhirUcita dharmakSetramAM sadudravyane vyaya karanArA che, jyAre tame te pitAnA abhirUcita kSetranA utpAda ane piSaNane mATe anya dharmakSetrarUpI kalpavRkSane kApavAnA kuhADAnuM kArya karIne kRtArthapaNuM mAne che. - A upadhAnavahananI kriyA jyAM jyAM thAya che, tyAM tyAM dareka dharmiSThane potAnA ullAsathI te dharma karanArAonI zraddhA, pavitratA, vrata, niyama, kriyAkAMDa, japa, tapa vagere dharma ane mokSamArganA anuSThAna dekhIne dharmapremI sadgRhasthane ApoApa udAratAthI bhakti karavAnI bhAvanA thAya che, jyAre saMsthAnA saMcAlake ane tenA Azritane pitAnA ane pitAnA khAtAnA nibhAA. 7/2 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata vane mATe ekAMtamAM, jAhera sabhAothI ane peparathI yAcanA karI, yAcakenI keriTamAM javuM paDe che, ane tevuM karatAM paNa pitAnuM dhAreluM piSaNa maLatuM nathI tyAre bhUkhI kUtarI bacuDIo khAya tenI mAphaka dharmapremIoe karAtA ane zAstrakAroe kahelA anuSThAnamAM kharcAtuM dravya dekhI aMtaramAM Aga uThavAne vakhata Ave che, ane tevA dharma ane zAsana drohI pepare dvArA e varALe kADhavI paDe che. upara jaNAvelI bee vastu je hRdayane samajupaNAnA hRdayanI haroLamAM rAkhI vicAravAmAM Ave te mArga bhUlelAne sanmArga prApta thavAno saraLa upAya che. tatvamAM eTaluM ja kahevAnuM ke upadhAnamAM tapa, japa ane kriyAnI eTalI badhI kaThinatA che ke khAvAnI lAlace kiMIpaNa manuSya ne paNa kriyA karavAne taiyAra thaI zake tema nathI. upadhAnane sUtrokta tapa ne vartamAna paddhatti je ke upara upadhAnane aMge karavA jaNAvelI tapasyA pahelAMnI tapasyA karatAM sugama che, kemake zrI mahAnizItha sUtramAM kahelA mULa hiMsAba pramANe paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhanA ArAdhanamAM cittanI pavitratA vagerenI sAthe pAMca upavAsa karIne pAraNe khela karatAM ghaNI rihaMtA e adhyayana bhaNavAnuM che. evI rIte jo siddhALa vigere bIjAM cAre adhyayane cAre dahADA AMbela karIne bhaNavAnAM che, ane jo 2 imu vagere cUlikA chaThuM, sAtamuM ane AThamuM bela karI bhaNavAnI che ane te pachI chevaTe aThama kare tyAre te paMcamaMgalanI (samudeza) anujJA thAya che. AvI rIte prathama-paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhanI aMdara pa+38 upavAsa ane pa3=4 AMbela eTale ekaMdare bAra upavAsa thAya che, te sthAne vartamAnamAM sADIbAra upavAsa rAkhelA che. pahelA Ara upavAsanI vakhate ATha divasa vAcanA thatI hatI, jyAre Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 juM vartamAnamAM pAMca upavAse pahelI vAcanA ane sADI sAta upavAse bIjI vAcanA thAya che. evI rIte guNa thakI pratikramaNa zrataskaMdha ke je AdAna padathI IriyAvahI sUtra kahevAya che, tene aMge paNa paMcamaMgalanI mAphaka zAkta bAra upavAsa ane vartamAna rItithI sADIbAra upavAsa karI ArAdhAya che ane vartamAnamAM be vAcanAe tenuM adhyayana karAvAya che. trIjA zakastava nAmanA upadhAnane aMge zrImahAnizIya sUtranA mULa hisAbe eka aThThama ane batrIsa AMbelathI ane pAMcamA nAmastava (caturvizatistava)nI ArAdhanA eka che, eka eka upavAsa ane pacIsa belathI thatI hatI. eTale trIjA upadhAnamAM ogaNIsa upavAsa ane pAMcamA upadhAnamAM sADI paMdara upavAsa thatA hatA, te pramANe vartamAnamAM paNa pAMtrIsa divasa zakastavanA upadhAnamAM levAthI vIsane che AnA upavAsa ane nAmastavamAM savAogaNIsa upavAsa thAya che eTale zAstromAM kahelI tapasyA karatAM keIpaNa paheluM, bIjuM trIjuM ane pAMcamuM upadhAna jevI rItithI vahevaDAvAya che temAM tapasyA ghaTatI nathI, paNa vadheja che, ane ethuM ahata maityasta nAmanuM ane chaThTha zratastava-siddhastava nAmanuM upadhAna te mULa vidhi eTale eka upavAsa ne traNa abela tathA eka upavAsa pAMca abela ne eka upavAse zAsakAroe kaheluM che te pramANe karavAmAM Ave che. tapanI vidhinA parivartanane khulAse A sthAne e zaMkA jarUra thAya ke pahelA, bIjA, trIjA ane pAMcamA upadhAnamAM tapasyAno krama zAsakAroe kahele te kema pheravyuM? tenA uttaramAM samajavAnuM ke zrImahAnizIthasUtramAM pUrve jaNAvyA pramANe mULavidhi jaNAvyA chatAM asamarthane, mATe teja upadhAnano tapa pUre karavAne mATe 45 nokArasI kara Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 Agamata vAthI, 24 pirasI karavAthI, 12 parimuDha karavAthI, 10 avaDha karavAthI, cha nIvI (mAtra chavigayanA tyAga rU5) ane cAra ekAsaNuM karavAthI eka upavAsa gaNave ema spaSTa zabdomAM kaheluM che. eTaluM ja nahi paNa zrI pAMca namaskAra mahAtasakaMdhanA upadhAnanI tapasyAnA hisAbane aMge te eTalA sudhI jaNAve che ke vacamAM na kare ane AMtarapAMtara kare te paNa te AMtare pAMtare karAtI nakArasI vigerene paNa hisAbamAM laI tapasyAne hisAba thatAM tenAM upadhAna thayelAM gaNavAmAM Ave che ema kahyuM che. evI rIte zAstrokata bIjI rItine samajanAra manuSya cAlu tapasyAnI rItine keIpaNa prakAre agya kahI zake nahi. upadhAna ane pauSadha - zrI mahAnizIthasUtramAM upadhAnanA sAmAnya adhikAramAM sAkSAt pauSadha karavAnuM vidhAna karanArA akSare nathI, ane tethI pUjyapAda zrIkulamaMDanasUrijI, vicArAmRtasaMgrahamAM ane zrIratnazekharasUrijI mahArAja zrI AcArapradIpamAM upadhAnavahana karatAM karAtA paSadhane gavidhinI mAphaka AcaraNathI karavAnuM kahe che, te paNa phakta sAkSAt zabdo upadhAnamAM pauSadha karavAne aMge na hevAne lIdhe ja che, nahitara sUcanA tarIke laIe te zrIpaMcamaMgalamahAmutaskaMdha ja AraMbha, parigraha tyAga sivAya ke te tyAga pUrvaka devAnuM vidhAna che, paNa bAkInA keI paNa sUtra AraMbha -parigrahanA tyAga sivAya devAya nahi ema cekhA zabda hevAthI paMcamaMgalamahAmRtaskaMdha sivAyanAM sUtre mATe te AraMbha, parigrahanA tyAganI AvazyakatA mAnelI che tethI zrI pratikamaNakataskaMdha vagerene mATe AraMbha, parigraha tyAganI sUcanA mAnavI e sarvathA egya ja che. vaLI zrI paMcamaMgalamahAkutaskaMdhamAM paNa sAmAyika kareluM agara na kareluM hoya tevAne paNa ApavuM evuM vikalpavALuM Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 pustaka 3 nuM vyAkhyAna hovAthI ema kalpanA karI zakAya ke mULa vidhithI vahenArane sAmAyika (pauSadha) hovA joie, ane Itara nokArasIAdi vidhithI tapanI saMkhyA pUrI karanArane ghaNI ja lAMbI mudata hevAthI arthAt nokArasIthI kare tene pa40 dahADA sudhI lAgalAgaTa kare te paNa maryAdA pahoMcatI hovAthI tevA tapa karanArAene ane pirasI vigere karanArAone paNa lAMbI mudata hovAthI tenI sAthe pauSadhanuM niyamitapaNuM na karyuM hoya te svAbhAvika che. vaLI pUrve jaNAvelI kArasI vigere tapasyAne hisAba bhagavAna mahAnizIthakAre kevaLa zrI paMcamaMgalamahAzatatkaMdhane aMge rAkhele hovAthI bIjA upadhAnamAM te bIjI rItane hisAba na mAnIe ane tethI temAM pauSadhanuM niyamitapaNuM mAnIe te vartamAna rIti pramANe pauSadha-grahaNanI sAtheja thatI upadhAnanI vidhi sUtranA akSaranI sUcanAne anukULa ja che ema gaNavuM joIe. upadhAnavahananI sAthe pauSadhanuM sarvagachanuM saMmatapaNuM * vaLI e paNa vAta dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke prAcIna ane Adhunika judA judA ga7vALA judA judA graMthakartAo pitApitAnI sAmAcArInA graMthamAM upadhAnanI vidhi jaNAvatAM- pauSadha grahaNa karavAnI hakIkata paNa sAthe ja jaNAve che. " e uparathI paNa ema te kahI ja zakAya ke sUtramAM upadhAna vidhimAM pauSadha grahaNanuM vidhAna na paNa hoya, te paNa te sarvagaccha saMmata thaeluM hoI AcaraNarUpa thAya ane tethI te AcaraNathI virUddha vartavuM te sUtrakAra mahArAjAnA vacanathI virUddha vartavA jevuM adhamAdhama gaNAya. paMcamaMgala te mahAgrutaskaMdha kema? zrIAvazyakanA zrI dazavaikAlika vagerenA adhyayananA samudAyane yAvat zrI AcArAMga jevA aMgapraviSTanA adhyayananA samudAyane taskaMdha kahevAya che tyAre A paMcamaMgalane mahAta Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 agamata kaMdha kema gaNaze? A zaMkAnA samAdhAnamAM jANavAnuM ke zrI dazavaikAlika vagere sUtronA adhyayanene samudAya mAtra svAsvAsthAne paThana karavA gya ane vyAkhyA karavA gya hoya che jyAre A paMcamaMgalazrutaskaMdha dareka sUtra ane adhyayananI AdimAM paThanIya ane vyApeya che. bhAgyakAra mahArAja spaSTa zabdomAM jaNAve che ke jeNe paMcanamaskAra mahAmRtaskaMdhanuM uccAraNa karyuM hoya tevAne sAmAyikAdhyayana Adi sUtra vaMcAvavuM. bhagavAna zrIbhadrabAhusvAmIjI mahArAja sAmAyikanI niyukti karatAM pahelAMja paMcamaMgalamahAzatarkadhanI niryukti kare che. e badhuM samajanArAo zrI paMcamaMgalamahAkSata ane adhyayana vageremAM vyApaka mAne te gya che ane tethI bIjA badhA zratakathI A paMcamaMgalanI viziSTatA hovAthI mahAtaskaMdha tarIke gaNAya temAM Azcarya zuM ? Aja kAraNathI eTale sarvaadhyayane vagerenI aMtargata hevAthI paMcamaMgalamahAgrutaskaMdhane zrInandIsUtra vagere sUna nedhavALAM Agame pRthapha sUtrapaNe ke zrutaskaMdhapaNe neMdha letAM nathI, ane Aja kAraNathI A paMcamaMgalane mahAkRtaka tarIke gaNI tenI sAthenAja zrI pratikramaNa (iyavaDhiyA) adhyayana samudAyane sAmAnya skaMdha tarIkeja ga. pratikramaNa e zrataskaMdha kema? ane zakastavaAdi e adhyayane kema? je ke IriyAvahiyA (pratikramaNa sUtra) e AvazyakatA zratarkadhanA cethA pratikamaNa adhyayanane eka vibhAga che paNa te gamanAgamana, nadI utAra Adi kAryone aMge pratikramaNa nAmanA bIjA prAyazcitta bhedane aMge atyaMta sthAne sthAne upayogI hevAthI tene sAmAyikathI juduM adhyayana gaNAvyuM che tema A kutaskaMdha gaNAvyuM che bAkInA badhA adhyayano tarIke gaNAya che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 juM 31 bhagavAna zrI zrIharibhadrasUrijI dIkSAnA adhikAramAM pratikramaNano pATha ApavAmAM dIkSArthIne mATe kRpavAnA arthAt upadhAna na karyuM hoya te paNa dIkSArthIne pratikamaNusUtra vagere ApI zakAya che, ema kahevAthI spaSTa kahe che ke pratikramaNanuM upadhAna pRthapaNe hovuM joIe, ane paMcamaMgalamahAzrutaskaMdha ane pratikramaNakaMdhanAM je judAM judAM upadhAne prAcIna sAbIta thAya te pachI zeSa zakitavAhinAM upadhAne pRthak ane prAcIna sAbIta thAya te svAbhAvikaja che. upadhAna ane mALArepaNu bhagavAna mahAnizIthasUtrakAra samagra upadhAnanavahananI kriyA thayA pachI mALAropaNanuM vidhAna jaNAve che, ane dareka gacchavALAo paNa pitApitAnI sAmAcArImAM upadhAnavahananI kriyA pUrNa thatAM mALAropaNa karavAnI jarUriyAta sAkSAt zabdothI svIkAre che, paNa te sUkta kriyA ane vartamAna sAmAcArI ane paddhatinI kriyAmAM eTale pharaka jarura paDe che ke bhagavAna sUtrakAranA kathana mujaba paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha vagere chae upadhAnanI kriyA saMpUrNa thayA pachI ja mALAropaNa karavAnuM jaNAve che. jyAre vartamAna sAmAcArI ane paddhatithI paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha pratikramaNa zrutaskaMdha, ahaMtu caityastava adhyayana tathA zratastava, siddhastavanA upadhAne thavA mAtrathI mALAropaNa karavAnI sthiti jaNAve che. paNa kriyA upara dhyAna rAkhanAra puruSa eTaluM spaSTapaNe samajI zake che ke vartamAna sAmAcArI ane paddhatimAM paNa mALAropaNa kriyA pahelAM paMcamaMgalamahAzrutaskaMdhAdi cAra pahelAM : upadhAnI mAphaka zakastavaadhyayana ane nAmastavaadhyayanA samudeza ane anujJAne vidhi karAvavAmAM ja Ave che. arthAta paMcamaMgalaAdi chae sUtronA samudeza ane anujJA sAthe ja thAya che, ane te paNa mALAropaNanI kriyA pahelAM ja thAya che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. Agamata mAtra pharaka kahI zakAya ke zakastava ane nAmastavanA uddeza ane anugAne vidhi kare paDe che. ane AvI rIte mahAtaskaMdhAdi chaenA samudeza ane anujJAne vidhi ane tenI sAthe mAlAropaNanI kriyA hevAthI te vidhine divasa upadhAna vahana karanArAone mATe anyaya lAbha denAre I asAdhAraNa ananya-utsavanuM kAraNa thAya. temAM Azcarya nathI. jagatanI sAmAnya nItie gaNAtA sImaMta vivAha vigere sAMsArika kAryo karavAne te manuSyane ghaNI vakhata prasaMga maLe che, paNa AvI rIte chae sUtranI saMpUrNa lAbha sthitinI dazAne divasa manuSya jiMdagImAM phakta eka ja vakhata hoya che, ane tethI te dharmapremI tathA utsAhI e bhavya jIva pitAne te pavitra divasane ujavavAmAM zrI jinezvara mahArAjanI bhakti, zuddha sAdhuona sevA ane sAdharmikenA satkAra vageremAM tana, mana, dhanathI sarvathA, taiyAra thAya te sarva prakAre yogya ja che, mahAnizIthasUtrakAra bhagavAn paNa teTalAja mATe mAlAropaNanA vidhAnamAM bhane karavA lAyaka karaNIne ullekha spaSTa zabdomAM kare che. te zrImahAnizIthasUtramAM jaNAve che ke- samagra upadhAnane vahana karanAre sArA tithi, karaNa muhUrta, nakSatra vega ane caMdranuM baLa heya te divase pitAnI zakti oLavyA sivAya eTale jeTalI zakti hoya teTalI badhI rItie jagadguru zrIjinezvara mahArAjanA pUje pacAra vividha prakAre karavA, sAdhumahArAja ke jeo guruvarga che teone pratilAlavA, ane gurumahArAjanI sAthe sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA ane tamAma baMdhu varganI sAthe prathama zaityavaMdana (devavaMdana) karavuM pachI guNavAna sAdhuone temaja sAdharmika baMdhuone vaMdana, praNAma, AdarasatkAra, sanmAna karavA pUrvaka atyaMta kiMmatI, kamaLa ane svaccha vastra Adika deIne jIvanabharamAM nahi karele evo satkAra, sanmAna bhAva kare. yAvat guru mahArAje te badhuM thayA pachI dharmane sArI rIte upadeza kare. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 juM 33 AvI rItanA bhagavAna mahAnizIthasUtrakAranA spaSTa zabdane jenAre ane jANanAre manuSya je zraddhAyukta ane Asana siddhivALe hoya te mAlAropaNane divase thatA echava, mahezva, dAna, sAdharmika bhakita ane varaghaDA vagerenA kAryone atyaMta ucitaja gaNe ane tema gaNe te svAbhAvikaja che. mULavidhie paMcamaMgalamahAzrutaskaMdhAdi chae zrutanA upadhAna vahana thayA pachI mAlAre paNa heya che, ane vartamAnamAM paMcamagalamahAzrutaskaMdha, pratikramaNazrutaskaMdha ane ahaMtu caityastava e traNa upadhAna saMpUrNa thayA pachI kadAcit zrutastava-siddhastavanA uddeza (prAraMbha)ne divase ane sAmAnya rIte te chakIA nAmanuM upadhAna pUruM thayA pachI sarva upadhAnanI pUrNAhutinA cihna tarIke mAlA-AropaNa karavAmAM Ave che, ane te mAlA Are paNa karatAM pahelAM te upadhAna vahana karanAre atyaMta dharmanI zraddhAvALe ane mekSamAM atyaMta nizcita buddhivALe hevAthI yAjajIvane mATe traNa kALa jinezvara mahArAjanA canA vaMdanane niyamita abhigraha grahaNa kare ane guru mahArAja tevo abhigraha karAve ema zrImahAnizIthasUtrakAra spaSTa zabdomAM lakhe che. trikAla cityavaMdananA abhigrahane niyama evI rIte hoya che ke prabhAte jyAM sudhI caityavaMdana karavAmAM AvyuM na hoya tyAM sudhI te bhAvika zrAvake pANI suddhAM paNa moDhAmAM nAkhavuM nahi, ane madhyAhnakALe jyAM sudhI caityenuM vaMdana na thayuM hoya tyAM sudhI bhejana karavuM nahi, ane trIjI vakhatanuM caityavaMdana sAyaMkAlanI saMdhyAnuM ullaMghana na thAya tenI pahelAM karI levuM joIe. ke vartamAnamAM A rItie niyamita abhigraha levAne ke ApavAne pracAra javalle dekhAya che paNa AvI rItane abhigraha ApavA ane levAne pracAra he te atyaMta jarUrI che. upadhAna jevI jabaradasta tapa, japa ane kriyAne karanAre Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 Agamata manuSya upadhAnamAMthI nIkaLyA pachI trikAla caityavaMdana karavAne paNa saMskAra na rAkhe te kharekhara te tapa, japanI kriyAne zebhA denAre gaNAya nahi, mATe anya keI paNa abhigraha devAtA hoya te paNa zAstrakAre jaNavelA A abhigrahanI prathama naMbare jarUra che. mAlA-Are paNa karavAnuM kAma mukhyatAe gurumahArAjanuM che. kemake mALA e upadhAnanI samudeza, anujJAnI kriyAnuM cihna che, ane te kriyA karAvanAra gurumahArAja ja hoya che, mATe te mAlAnuM ApaNuM gurumahArAja kare e svAbhAvika che, ane tethI ja mahAnizItha sUtramAM sAthena umadhenumAvavALA kuLa arthAta jene paMcamaMgalamahAkRtasakaMdha AdinA samudeza ane anujJA karavAmAM AvyAM che, te manuSyanA bee khabhe gurumahArAje mAlA svahaste AropaNa karavI ema spaSTa lekha che, paNa vartamAnamAM seMkaDo varSothI atyaMta hadayamAM hita dharAvanAra sAMsArika vyakti tarIke bhAI bahenane ane bahena bhAine paherAve che, paNa te mAlA vartamAnamAM paNa guru mahArAja maMtrIne Ape che tyAre te mAlA paherAve che. AgaLa kahI gayA chIe ke AvI mAtAnuM paheravuM jiMdagImAM ekaja vakhata heya che, ane tethI te mAlAne aMge upadhAna vahenArAone anereja utsAha hevAthI mAlA paheravAnA pahele divase mAlAne varaghoDe ghaNIja dhAmadhumathI caDhAvavAmAM Ave che, ane te mAlAo senA, rUpAnA ke tevA uttama thALamAM padharAvI atyaMta kiMmatI rUmAlathI alaMkRta karavAmAM Ave che, ane te mAlAnA thALanI sAthe aneka thALAo pakavAna miThAI, mevA vagerethI bharIne varaghoDAmAM sAthe rAkhe che. jevI rIte A naivedya phaLa-phaLAdi rAkhe che, tevI ja rIte maMdiranI pUjAnAM upakaraNe ane jJAnanAM upakaraNe paNa vaibhava ane udAratA guNavALA bhAvike sAthe rAkhavAmAM cUkatA nathI, AvI rIte dharmane udyota ane jainazAsananI prabhAvanA karavA mATe mALAone varaghaDe kADhI sAMje te mALAo guruma Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 juM 35 hArAjanI AgaLa pATa upara padharAve che, ane te vakhate sAMje paNa adhivAsanA tarIke gurumahArAjA te dareka mALAone maMtrathI pavitra thaelA vAsakSepathI alaMkRta kare che, ane te mALAo bIje divase naMdInI vidhi karavA pUrvaka gurumahArAjA maMtrIne paherAvanArane Ape che pachI te paherAvanAra atyaMta hitiSI heIne ghaNAja ullAsa ane bhAvathI potapotAnA saMbaMdhI evA upadhAna vahana karanArane prabhujInI samakSa paherAve che. A badhI kriyAnuM eTale mAlApaNanuM vidhAna zrImahAnizItha sUtramAM cekhA zabdomAM kaheluM hovAthI keIpaNa zraddhALu manuSya tene mAtra rUDhi tarIke gaNI zake nahi. mAlAnuM dravya upadhAnane aMge upara jaNAvelI paherAvavAmAM AvatI mALA e AjakAlanI nahi paNa seMkaDo varSothI ghaNuja kiMmatI thAya che ema zrI vijayasenasUrijI mahArAje zrI senaprazna mAM mAtAnA svarNa-rajatAdi dravyanI devadravya tarIke gaNatarI karIne cekhA zabdathI jaNAvela che, - A uparathI A mAlAnA paridhAnane aMge je belI belAya che ane tenI je upaja Ave che te sarva ThekANe devadravyamAM jAya che ane te devadravyamAMja javI gya che keIka ajANu ke zraddhAnI nyUnatAvALA manuSya kadAca Agrahane khAtara keIka jage para te mAlAnI belIne dravyanI vyavasthA jJAnakhAtAne aMge karI temAM paNa te sthAnanA ane anya sthAnanA saMghee tathA zAstrAnusArI munimahArAjAoe te kAryane anucita jAhera kareluM che ane paraMparAthI sarva gacchavALA mAlAnI belInA dravyane paNa devadravya tarIke ja gaNe che. AcArya mahArAja zrI ratnazekharasUrIzvarajI zrI-zrAddhavidhi graMthamAM devadravyavRddhinA adhikAramAM enTrI athavA bIjI paNa mAlA devadravyavRddhine mATe levI ema cekhA zabdomAM jaNAve Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata che. te uparathI paNa spaSTa thAya che ke upadhAnanI mAlA paNa devadravyanI vRddhine mATe utsarSaNa eTale uchAmaNI karavApUrvaka levI joIe, ane te uchAmaNInuM dravya devadravyamAMja javuM joIe. A uparathI juja leke mAtra kalpitapaNe kahe ke uchAmaNuM eTale belI, te mAtra kalezanivAraNa mATe che, ane zAmAM belI belavAnuM ke belInuM dravya devadravya khAte laI javAnuM vidhAna cheja nahi. teoe upara jaNAvyA pramANe zrAddhavidhine mAlAsaMbaMdhI tathA utsarSaNa eTale uchAmaNupUrvaka Arati utArI devadravyanI vRddhi karavAne lekha jevA parizrama uThAve. kalezanivAraNa mATe belI che evuM kahenAre ekaja kuTuMbanA ane te vaLI ekaja gharanA manuSya paraspara uchAmaNa yAne belImAM vadhAre kare che te vAta tathA belInI vakhate jarA paNa AMkhamAM kalezana jaDa evI lAlAza nahi AvatAM kevaLa utsAhane ja raMga hoya che, ane vaLI eTalI badhI jainasaMghanI sthiti aNasamajabharelI nathI ke jethI belI sivAya te kaleza nivArI zake nahi. devadravyanI vRddhi mATe uchAmaNI karavAne pATha ane banAva eka saLamA saikAne che ema nahi, paNa enAthI paNa traNa saikA pahelAM pethaDazAe zrIgiranArajI upara chapana ghaDI sonAnI balI karI enTrImAlA paherelI che. ane te badhuM tenuM devadravya tarIke gaNAyuM che. e vAtapethaDazAnA caritrane jANanArAothI ajANa nathI. khuda kumAra-- pALa mahArAjanI vakhate paNa zrI zatruMjaya upara devadravyanI vRddhi mATe bolI thaelI che ane tenuM dravya devadravya tarIkeja gaNAeluM che, tathA devabhaMDAramAMja bhagavAnanA dAgInAmAM apAyeluM che e vAta paNa kumArapALa mahArAjanA caritrane jANanArAothI ajANI nathI. (kramazaH) Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - Alon jaLane : - varSa jIvAra ja che kArtikI pUrNimAM ane vikrama saM. vIra ni, saM. te 2036 zrI siddhAcala mahAtIrthanI. 2036 pustaka 14 mahattA janajanatA temaja jainetare paNa dharmanI apekSAe kArtikI pUrNimAne jema pavitra mAne che, tevI ja rIte pUrvakALamAM samagra leko paNa te divasane ghaNA moTA tahevAra tarIke mAnatA hatA. tethI kIrtikI pUrNimAnA tahevArane kaumudI mahotsava kahetA hatA. jema sAmAnya lake raMka ke rAjA, daridra ke zrImAna te kaumudInA divasane eka mahotsavanA dina tarIke mAnatA hatA, tema leone mahatsava tarIke mAnavAnA mULabhUta bhagavAna AdIzvaranA vakhatathI jemAM kArtikI pUrNimAne divasa mahAparva tarIke manAte Ave che. e kArtikI pUrNimA jema cAturmAsika pratikamaNane aMge paMcAcArathI pavitratA karAvanArI che, tevI ja rIte eja kArtikI pUrNimAne divasa bhavyajInA bhAvi bhadrane bheTAvanAra evA siddhAcalagirijInI yAtrAne divasa heI bharatakSetrane mATe tIrthayAtrAne Adi divasa ane parama divasa che. ' A, 9 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata Adi divasa eTalA mATe kahevAmAM Ave che ke zrAvakapaNAnA sAmAnya dhamane uddezIne ASADha zukala pUrNimA pachInA varSARtunA camAsAnA divasomAM grAmAMtara karavAnuM hoya nahi ane sAmAnya lekene paNa varSARtumAM zrAvakanI mAphaka dayAne lIdhe nahi te paNa musApharanI agavaDanI khAtara paNa grAmAMtara javAnuM hotuM nathI, ane tethI A kArtikI pUrNimAne divase varSA-catumasane aMta Avate hAIje yAtrA karavAmAM Ave te varSanI apekSAe Adi tIrthayAtrA kahevAya. A kAraNathI jainenI sArI vasativALA dareka sthAnamAM zrIsiddhagiri kSetrathI dUra hovAne lIdhe sAkSAt te girirAjanI yAtrA na thaI zake te paNa te Adi tIrthayAtrA ane siddhAcala girirAjanA darzanano lAbha levAya te mATe te girirAjanA paTo girirAjanI dizAe gAma bahAra baMdhAvIne pitAnA sukRtanuM siMcana kare che. sarva jainene aMge A A ekaja apUrva divasa che ke je divase sarva bhAvika jenethI Adi tIrthayAtrAne aMge ane temAM vaLI zrI siddhagiri jevA eravatAdi cauda kSetramAM na maLI zake tevA apUrva tIrthane aMge gAma bahAra jaI paTanAM darzana karI tIrthayAtrAne apUrva lAbha meLavate hoya. sAmAnyarIte varSanI traNa camAsI kahevAya che, temAM paNa atizaya pavitratAne dhAraNa karanArI je kaIpaNa comAsInI tithi gaNAtI hoya te te mAtra kArtika zukla pUrNimArUpIja mAsAnI tithi che. A kArtika zukalA pUrNimAne uddezIne jainajanatAnI vasativALAM dareka sthAne pavitratama dhAmarUpa evA puMDarIkagirirAjane yAda karyA sivAya rahetA nathI. je je je manuSya zakti ane sAdhana saMpanna hovA sAthe te puMDarikagirirUpa pavitra dhAmanI yAtrA karavAne varyA-ullAsa dhAraNa karI zake che Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4 thuM teo te saMsAranA vepAra rojagAra AdikanA AraMbha vigerene choDI daIne pavitradhAmanI yAtrAthI AtmAne pavitra karavA mATe puMDarIkagirirAja tarapha prayANaja kare che. ane tevA pavitra AtmAo hajAronI saMkhyAmAM dareka kArtikI puname zrI puMDarIgirinI pavitra chAyAne lAbha levAne tatpara thayelA hoya che. te puMDarikagirinI pavitra chAyAne pavitra lAbha jaina AtmAo eTalA badhA asaMkhyAtavarSothI laI rahyA che ke jenI Adi koIpaNa ItihAsamAM nIkaLI zake nahiM. vartamAna pAlItANA ThAkaranuM rAjya te mAtra teo gArIAdharathI DAka varSa pUrve cekIdAra tarIke AvelA che tyArapachIthI che. eTale temanA vaMzajene ItihAsa te pavitra puMDarIkagirinA ItihAsanA asaMkhyAtamA bhAgamAM paNa AvI zake tema nathI. A avasarpiNImAM te pavitra puMDarIkagirinI yAtrA jema aMsakhyAta kALathI jainee pitAnA AtmAnI pavitratA mATe karI che. tevI ja rIte A bharatakSetramAM jyAM sudhI dharmanuM satva che tyAM sudhI dareka pavitra AtmA A puMDarIkagirinI yAtrAthI pitAnA AtmAne pavitra karate raheze e svAbhAvika che. jainajanatAne keTaleka bhAga koIpaNa kAraNathI jyAre sAkSAt pavitra puMDarikagirinI yAtrAne lAbha laI zakatuM nathI. tyAre pitapitAnA kSetramAM pavitra evA puMDarIkagirine juhAravA mATe teo pavitra evA zrI puMDarIkagirinA paTane bAMdhIne tene juhAravAne apUrvalAbha uThAvyAja kare che. jenajanatAnI vasativALuM keIpaNa gAma evuM nahi hoya ke jyAM A pavitra evI kArtika zukalA pUrNimA tithine divase pavitra evA zrI puMDarIkagirinI yAtrAne lAbha bhAvathakI paTa vigere bAMdhIne meLavyA sivAya rahetuM hoya? A puMDarIkagiri eja che ke je jagamAM sarvatIrtha karatAM atizaya uttamatAne dhAraNa karanAruM tIrtha che. che. A pavitra giri Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamatA rAjane pApI ane abhavya dravyathI paNa dekhI zakatA nathI. A pavitra puMDarikagiri sarva kALane mATe prAyaH zAzvata che. A pavitra puMDarIkagiri upara zrI neminAthajI bhagavAna zivAyanA trevIse zrI tIrthakara bhagavAne samavasaraNa thayeluM che. A pavitratama puMDarIkagiri anyamahAtmAonA caraNakamalarnI pavitratA dvArA pavitra thayela che ema nahi, paraMtu A pavitra puMDarIkagiri pavitra-mahAtmAone utpanna karanAra che. je ke ahIdvIpamAM kaI paNa sthala evuM nathI ke jyAM anantajIve mokSe na gayA hoya, paraMtu e sarva mukta thayelA che pitAnA AtmabalathI tyAM tyAM mukta thayelA che jyAre A pavitratama puMDarIkagiri e pitAnA prabhAvathI mahAtmAone mahAtmA. banAvI muktipadane ApanA che, A uttamottama puMDarIkagirirAjanI eTalI badhI uttamatA che ke bhagavAna zrISabhadevajIe pitAnI sAthe vihAra karavAne taiyAra thayelA zrIpuMDarIkasavAmIjIne potAnI joDe nahi AvavAnuM jaNAvI A pavitratama puMDarIka girirAjanA prabhAvathI tamane ane tamArA AkhA parivArane kevalajJAnanI prApti thavA sAthe muktinI prApti thaze. mATe tame A pavitra dhAmarUpa zrIpuMDarIkagiri uparaja rahe ema zrImukhe pharamAvI parivAra sahita evA zrI puMDarIkasvAmijIne kevaLajJAna ane mekSanI prApti mATe pavitra girirAja upara rokyA. AvA asIma mahimAvALA ane prabhAvazALI girirAjanI yAtrAne pavitratama moTAmAM moTe divasa te Aja kArtika zuklA pUrNimAne che. mATe sarva bhavyajIe pavitratama-girirAjanI ArAdhanA mATe A divasanI pavitratAne upaga karavA kaTibaddha thavuM ja joIe. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vardhamAnasvAmine namaH "Shrutile : ' ' payAno jhaMkAra [A vibhAgamAM AgamasamrA AgamAvatAra sUkSmatatvavivecaka dhyAnastha svargata, Agama ddhAraka AcArya zrI AnaMda sAgara sUrIzvara bhagavaMte zAsana surakSA Amika svAdhyAya. aneka zAsana prabhAvanAnAM kAryo karavAnI sAthe samayanA sadupayeganI daSTie vacce vacce phAjala paDatA samayane sadupayoga karavArUpe aneka padya racanAo saMskRta-prAkRta-hiMdI-gujarAtImAM karela che. pUjayazrInI prauDhavidvattAnA paricaya mATe A vibhAgamAM tevI vAnagI cheDI raju thAya che. saM. zrI vItarAga-paramAtmA stuti adya me saphalaM janma, adya me saphalA tanuH / adya me saphalA vANI, jinendra ! tava saMstuteH // 1 // labdhau bhavAmbudhau pAdau, brUDatA potasannibhau / sukhasAmagrI saMpUrNo, labdhavAMste vaconidhiM // 2 // karmarogasamAkIrNa -stvAM dhanvantarimAzraye / doSadaityavidhAtAya, devendrardhimupAzraye // 3 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata guNaratnasamApatya, guNaratnAkaraM vibhuM / sAmyAmRtaramAsindhu - maprApnuvaM zubhodayAt // 4 // krodhavahnimahAmbhodhi, garvabhUbhRcchide'zani / mAyAhinAgadamanI lobharodhogiri nuve // 5 // ajJAnAndhe tamasyaka, hAsyArka-vAdaloccayaM / kAmavAdalavAtyAbha, rativAtyAgiri zraye // 6 // premsaanupviN| vayaM, pavibhUtatisevitaM / svA seve sarvadA lubdha-stavokti-saurabhoccaye // 7 // sadAhaM dhAraye citte, jinendra ! tava zAsanaM / pApagahIM sukRcchUlAghAM, catuHzaraNasaMzrayaM // 8 // zrI siddhagiri rAjASTakam girirayaM gurutAguNasAgara-stadapi tArayate bhavavArighe / vitanute kiM mUlamilAtale, na mahatAM nanu cintyamudAhRtaM (nanu ca rUpamacintyamado gire :) // 1 // jinavarAnnikhilAvanato'dhiko, jinavareNa mukhena nirUpitaH / paramabodha-niyojita- nizcala-sthitireSa yato gaNadhAriNAm // 2 // jagati santi janAvalitArakA-jyamitasaMkhyamitAni jinezvaraiH / pratipada kathitAni zivArthinAM, na paramaM vimalAcalato'paraM // 3 // jagati ko'pi na deza ihodito, na padamavyayamApurataH sadA / vRjinamuktiparAH paramatra tu, girivarAnaNuzaktita AtmabhAH // 4 // aruNadaruNadAyaM dAvito dIrghabhAvo, maghatatimaghabhUti drAvaNA lokaliGgaH / pratipadamavabhIto durjayo mUlahIna; sa jayati girirAjastuMgatAraMgatIrNaH // 5 // jJAnAdinezvararatnAcalanibhaH, puNyadinAdhipanikaTAruNAbhaH / zAntasahasrakiraNadRDhakAntiH, sevyaH siddhapadonmukhakAntiH // 6 // amitamahimadhAmA . zakramahendranAma: pratipadakRtanAmA pUrNamAhendrakAmaH / Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4 thuM punarudaragabhAcced bhItanetrAbhiramA . praNamata tatabhAvaH saMtataM taM mahendram // 7 // suvikramaM vikramadhairyadhaurya, kramaM sadA yaH sadayo babhAra / subhAgya-saubhAgyakaraM sukAntiM, kRtAruNAnantanatiM bhajAptim // 8 // HAHANERSAATRINARYAMANTRIKARS zrI ajitajina caityavaMdanaM nAma nAma sArva bimba, kurve jAti satpuNyADhayAM / nAnyastIya ste mudreyaM; svapne'pyAttAM'ho vRkSebhA // 1 // hastyaka te dRSTavA mUrti, pazyedyaH svaM rUpaM svasmin / sUnmUlAH syuH kAmakrodhA, vRkSA yadvannAgairyattaiH // 2 // vizvottaMse tAraMge te, mUrti rAjarSiryA cakre / tAM natvA me sAra janma, jajJe modAdvaitA'vApteH // 3 // zrI saMbhavanAtha jina caityavaMdana namAmi saMbhavaM sadA, trikoTizuddhadharmadaM / kacchidAtapairbudhaiH parIkSya bhAratI stutA // 1 // udAjahAra saMsadi, samagra-jantu-saMzayAn / apAharantyazeSitAM, giraM tu yojanA'vadhi // 2 // sadA zrutau nRNAM kSudhA-tRSAzramA na lezataH / / manudhvameva durgatAM 'ganA pravRddhibodhataH // 3 // che tAraMgA zrI ajitanAtha stavana che. (Al-mAtI, maa53|| 20) nizana sevesata sAmAgI, 41 the bhanane 2 / je nija pada deve sevakane, sAdi-anaMtane saMge re bheTa bhavajaladhi para pAra, ajitajirNoda tAraMge re ? Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata mana vacana tanu zuddhi karIe, jina pUjanane kAle re bhAjana malina kare payapAke, svAda na leze A re-bheTanArA mana IlikA dharatI SaTapadane, thAve tasa pada bhegI re jinavarazuM ekatAna milAyI, Atama cida pada yogI -bheTanArA eha pUjA pratipatti bhAkhI, aMgAdika tasa hete re thaIthaI duga e uttarAdhyayane, bhUle jaDa sakete re-bheTanAkA jina guNa samasta sAthe yegI, nija pada atha sAce re meha mahAkaTake jaInu, nANa raNa lahe jA re-bheTanApA mururumaarumaarraarraarraannnaammaiyaarum ja zrI munisuvatajina stavana (rAga-nayara mAhaNa kuMDa gAma) munisuvatajina pUjiye, e te Ape avicala ThANa-e te bhavikajana, dhanya divasa mujha Aja, bhavi0, thApyA zira jinarAja-1 rAjagRhI zubha nayarImAM re, kalyANaka che zubha cAra | tIratha e jaga manaharU re, bheTayA bhadadhi pAra re-bheTayAlArA cavana janama dIkSA vaLI re, Ihi lahe kevala cidrapa seve sura nara bhUpa re, e prabhunuM adbhuta rUpa re-e prabhunAvA jinavara guNa Iha sAMbhaLyA re, e te bhAgya udaya muja zuddha pUjaka gaNa hAya zuddha re, dhare samatAnI buddha re-dharevAjA jina tuja zaraNe nita rahuM re, te pAmuM huM parama AnaMda dharaje muja aradAsa re, prabhu bhabhava chuM tuma dAsa re-bhapApA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zrI mallijina stavana (rAga-ni rAjA tAjA, mali birAje bhoyaNI gAmamAM) malijina bheTayAM dara palAyA savi pApa re malijinA bhaTakta bhaTakata tIrtha anerAM, AvyA ame prabhu nerAM Aja manoratha phaliyA saghaLA, dIThA jinaMda guNa dhavalA re -mahilajinavALA nara bhava Araja kSetra uttama kule, AvI hame kima jhUle che deva anerA kAmakrodhI, Atama dharma-virodhI re ! -mallijinArA eka lahai jagamAM prabhu sAce, mahane te tamAce darzana-vaMdana-pUjana karatA, Atama-pada anusaratA re ! -mahilajinA puSpAmiSa stavane jina pUjyA, karama bharama savi mUkyA pratipattithI lahI prabhu sevA, hoya kevala rUpa hevA re -mahilajinanA egaNI cerAsI phAgaNa, ekAdazI sudi jAgaraNa AnaMda amRta mahedadhiraMge, me malli umaMge re-malijinapA Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - - - - ka -) [ 5. AgamapAradaravA Agama tavajJa ziromaNi. zrI devasura tapAgacchAcAra-saMhitA-saMrakSaka zAsananA ziranAma dhyAnastha svargata pU. AgaddhAraka AcArya devazrInI bahumukhI pratibhAnAM darzana karAvanAra teozrInAM tAtvika vyAkhyAne nibaMdha uparAMta praznottare paNa vizALa saMgraha maLe che. A rIte AgamatanA cethA pustakamAM AvA praznottara zadhIne yogya sudhArA vadhArA sAthe jijJAsu vAcakanA hitArtha raju karAya che. A vakhate pU. AgamoddhArakazrInI sarvamukhI vidvattAthI prabhAvita guNAnurAga zeTha zrI amRtalAla kALIdAsa zAhe pitAnA svAdhyAyArthe AgavI zailithI zrI siddhacakranI phAIlamAMthI zrI navakAra mahAmaMtra aMgenA praznottara saMkalita karelA. jene eka haste gayA varSanA pustaka (aMka-4nA pAnA naM. 13thIra0)mAM Apela tene bIjo hapta vyavasthita rIte ahIM raju thAya che. AnA paramArthane gyatAthI gurU bhagavaMtanA caraNamAM besI gaMbhIratAthI oLakhI yogya rahasya meLavavA namra vijJapti che. saM. ] Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zrI namaskAramahAmaMtra para je aMge mahattvanA praznottare pra-1 zrI navakAramaMtramAM parameSThi-padanA anukramanI niyamitatA kevI rIte upayogI thAya che? uttara-gaNitazAstramAM saMkhyAnA anukrama upara gaNitane AdhAra rahe che, zrI navakAra mahAmaMtranA paMcaparameSThI-padomAM niyamitatA hevAthI temAM gaNitAnuNa rahele che parameSThI-padanA anukamanI niyamitatAnA kAraNe pUrvAnupUrvI ane pazcAnupUvI bane che ane tenA AdhAra uparaja anAnupUrI bane che paMcaparameSThIne jA5 anAnupUrvAthI gaNAya che chatAM temAM AdhAra rUpI te pUrvAnupUrvI ja che. arihaMta siddha, AcArya upAdhyAya ane sAdhune namaskArane je kama che te je mokSamArganI sAdhyatAne aMge upayogI che, te ja AgaLa-AgaLa-padyamAM pAchaLa-pAchaLanA padenI anuvRtti mATe paNa upayogI che. pra-2 jainadharma vyaktinA nAmathI kema nathI oLakhAta? - uttara-sarva Arya-anArya dharmo mAtra vyakitanA nAme oLakhAya che, phakata eka jainadharma e che ke jemAM vyakitanA nAmathI dharmanuM nAma nathI paDatuM. atIta, anAgata ane vartamAna kALanI covIsIemAM keIpaNa jina athavA ahata nAmanI vyakita thayelI nathI. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 Agamata jina, ahaMta Adi nAma phakata guNa ane kriyAne sUcavanArAM che, tethI kaMIpaNa kALe, keIpaNa kSetre keIpaNa jIva rAgadveSa vigere ghAtakarmane jItavAvALe thAya te tene jina kahI zakAya. vaLI jina tarIke gaNAtA purUSanI je anAdi hayAtI na mAnIe te atyAra sudhInA sarvakALamAM AtmAo saMsAramAM ja rakhaDatA haze atyAra sudhImAM keIpaNa AtmA AtmIya guNone vikAsane karavApUrvaka karmanI kaThoratAne kUTavAvALe thaye ja nahi heya. joke AvI mAnyatAmAM paNa paramArthathI karmanA kahera kartanA nAzane mAnyA sivAya bIje raste nathI. kemake anAdinA keIpaNa kALamAM tevA rAga-dveSane jItavAvALA purUSanI hayAtI hatI nahIM evuM siddha karavA mATe vAstavika rIte anAdinA jJAnavALAnI jarUra paDe ane AvAja anAdinA jJAnavALA hoya te jina ane sarvajJa rUpa sivAya bIje banI zake nahIM. eTale kahevuM joIe ke zraddhA dvArA jina tIrthakara ke arihaMtane anAdithI paraMparAe hayAtI vALA mAnavA joIe, pra-3 jaina zAsanamAM traSabhadeva bhagavAna, mahAvIra prabhu Adi tIrthakara vyakti tarIke pUjAya che ke jAti tarIke ? temaja eka tIrthakaranI pUjAthI athavA AzAtanAthI samagranI pUjA athavA AzAtanA thAya che! u. 3 zrI jaina zAsanamAM zrI kaSabhAdika tIrthakarenI guNadvArA pUjA thatI hovAthI jAti tarIke teo pUjAya che, vyakti tarIke teo pUjAtA nathI. tethI eka tIrthakaranI avajJA ke AzAtanA karavAmAM Ave anaMtA tIrthakaronI AzAtanAne doSa lAge che ane tethI eka Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4 thuM tIrthaMkaranI pUjA ane AjJAnuM pratipAlana kare te anaMtA tIrtha karenI pUjA ane AjJApAlanane lAbha maLI zake che. pra-4 paMca parameSThI bhagavaMtene ApaNA upara temanA upakAra hevAnA kAraNe temane namaskAra karIe chIe te zuM temAM svArthavRtti poSAtI nathI? u-4 jyAM mama zabda na Avate heya tyAM svArtha vRtti na AvI zake "mane mArga batAvyo'mane "avinAzIpaNuM maLe?" mane AcAra batAve" evI bhAvanAthI paMca parameSThI bhagavaMtene namaskAra nathI karAte paNa e kAryarUpa emanAmAM je guNe che te guNene laIne ApaNe emane namaskAra karIe chIe. guNanA pUjanamAM svArthavRtti nathI hotI. - zrI tIrthakara paramAtmA anAdi kALathI che ane ApaNe AtmA anAdikALathI A saMsAramAM paribhramaNa kare che jyAre jamo arihaMtAI ke evuM kaMIpaNa guNaniSpanna nAma belavA pUrvaka keIne namaskAra karIe chIe, te e namana evA guNavALI anAdi kALanI dareka vyakitane lAgu paDe che. bIjuM ghaNuM kAla sudhI nigadamAM hatA ane ApaNane devagurU-dharmanuM nAma mAtranuM paNa bhAna na hatuM ane e vakhatanA vartamAna tIrthakare e ApaNu upara keipaNa prakArane sIdhe upakAra nathI karyo chatAM ApaNe emane namaskAra karIe chIe mATe ApaNA namaskAra svArthIzrita nathI paNa guNazcita che. pra-5 paMca parameSThInI saMkSiptatha zI prarUpaNa? u-5 arihaMta sarvajJa vItarAga bhagavAna siddha jJAnAdi anaMta catuSTayane dhAraNa karanArA AcArya=bhagavAna arihaMtanA AdezarUpI phalene jhIlIne sUtrarupa mALA guMthanAra Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 Agamata upAdhyAya guMthAelI sUtramALAo pratyeka mekSAthIne arpaNa karanAra sAdhu jinezvara mahArAja dvArA zarU karAelA mekSamArgano musAphara bananAra ane tevA bIjA musApharone madada karanAra, ka, 6 zrI arihaMta padanI ArAdhanA kevI rIte karavI? u. zrI arihaMta padanI ArAdhanA karanAre sarva divasamAM nahi te tapasyAnA divasomAM te ghaNA ThAThamATha ane ADaMbarathI jinezvara mahArAjanI bhakti, gurUmahArAjanI sevA ane sAdhana mikenI zuzruSA Adi sAtheja ArAdhanA karavI joIe. zrIpALa mahArAjAe utkRSTa rIte arihaMta padanI ArAdhanA karI hatI. temaNe avyAbAdha mArgane pravartAvanAra arihaMta bhagavAnanAM nava caitya karAvyAM. atyaMta AhUlAda karanArI AtmadazAnA Adarza bhUta evI jinezvara bhagavAnanI nava pratimAo bharAvI. jaza ane kIrtinI IcchAnI dakhala jemAM na rahe evA pUrvanA mahApurUSoe karAvelAM nava caityenA jIrNoddhAra karAvyA. vaLI zrIjinezvara bhagavatenI ghaNA ThAThamATha sAthe snAtrapUjA paMcaprakArI pUjA, aSTaprakArI pUjA, sattaraprakArI pUjA, ekavIsa prakArI pUjA, cosaTha prakArI pUjA, ekaso ATha prakArI pUjA. cAvat sarva bhadrA nAmanI pUjA karIne zrI arihaMta padanuM ArAdhana karyuM hatuM. A ApaNA mATe anukaraNIya daSTAMta che. pra. 7 arihaMta padanI ekAgratA pUrvaka ArAdhanA karavAnI che, chatAM ArAdhanA arihaMtanI ane dhyAna siddhapadanuM kema karAya che? u. arihaMta padanI ArAdhanA karavAnuM eka mAtra kAraNa e che ke temaNe siddhapada prApta karavAne mArga batAve. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4 thuM vaLI temanI ArAdhanA karavAne hetu siddhapada prApta karavAne che. arthAt zrI tIrthakara bhagavaMtanI ArAdhanAmAM paNa cittana ekAgratA siddha ane siddhapaNane aMge hevI joIe bIjuM arihaMta bhagavaMtanI ArAdhanA temanA nirvANakalyANake eTale siddhadazAne uddezIne ja che. tevI rIte siddha bhagavaMtene aMge jaNAveluM ekAgrapaNuM e pahelAMnA arihaMta padamAM samajavuM. - AgaLanA AcArya Adi padomAM paNa te siddha ane siddhadazAnA ekAgrapaNane dvAra tarIke samajavuM. pra. 8 jinezvare vastunA banAvanArA nathI hotA paNa batAvanAra hoya che. te kevI rIte? u. puNya-pApa, dharma-adharma jevI anAdi kALathI svabhAva -siddha vastune jinezvara bhagavaMte banAvatA nathI, paraMtu dIpaka athavA sUrya jevI prakAzaka vastuonI jema batAve che teo dharma batAve che. hiMsAdikanA tyAgarUpa AcaraNamAM dharmapaNane svabhAva che, tema batAve che. paraMtu hiMsAdikanA parihAranA AcaraNa rUpa je dharma che, tenA teo saMpUrNapaNe kata che arthAt AcaraNa dharmanA-pUrNa rIte AcaranArA che. tethI pitAnA AtmAmAM dharmane banAvanAra che ema mAnavAmAM aDacaNa nathI. - zrI jinezvara-bhagavaMte hiMsAdikanA tyAgarUpa AcaraNamAM "dharmapaNAne svabhAva kadAca avidyamAna hoya te paNa utpanna karatA nathI, teo te phakta dharmanuM svarUpa batAve che. kAraNa ke dharma pudgalanA vikAra ke pudgala svarUpe nathI paraMtu kevaLa AtmAnI pariNati rUpa ane te pariNatinI zuddha Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 Agamata tene aMge AvatA karmanA rokANa rUpa saMvara ane AvelA karmanA nAzarUpa nirjarA svarUpa che. tethI parama kaivalyane dhAraNa karanArA mahAtmAothI te dharma jANI zakAya che. AthI jagatanA tAraka ane uddhAraka mahApurUSane sarva . padArthonuM jJAna hovuM anivArya che ane tethI jenadarzanamAM arihaMta bhagavAnane paramezvara mAnatAM pahelAM sarvajJapaNane guNa AgaLa karyo che. pra. 9 zrI arihaMta paramAtmAnA arihaMtapaNAne namaskAra karavAne badale ApaNe emanI ThakurAIne, emanA bhagavAnapaNAne zA mATe namaskAra karIye chIye? u. lakSaNa be prakAranAM che eka AtmabhUta lakSaNa ane eka anAtmabhUta lakSaNa athavA sAMgika lakSaNa eka cahere dehane oLakhAvanAra svAbhAvika lakSaNa che. jyAre TepI e anAtmabhUta athavA sAMgika lakSaNa che. e pramANe mehane sarvathA vinAza kare, kevaLajJAna prApta karavuM, sarvabhASAmAM pariNAma pAmanArI janagAminI bhASA belavI ane jyAM jayAM bolavAnuM hoya tyAM tyAM samavasaraNa AdinI racanA thavI vigere zrI arihaMta paramAtmAnAM AtmabhUta lakSaNe che, jyAre aTaprAtihAryo e bhagavaMtane oLakhAvanArAM bAhya sAMgika lakSaNa che. have bAhya daSTivALA bALajIne arihaMtapadanI mahattA samajAya mATe aSTa prAtihAryayukta arihaMta paramAtmAnI bhakita, karavAnI che. ane kramazaH pachI temanA arihaMtapaNAnA hArdane. pahoMcAya che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. Agama dvAraka AcAryadevazrI viracita-gahana tAvika praznottarI graMthane | guja2 anuvAda [pU. pAka Agama samrATu pAvacanika mUrdhanya tAtvika vyAkhyAna nipuNa dhyAna ratha svargata pU. A. devazrInA viziSTa kSepazama baLe bhagIratha purUSArtha pUrvaka raju karAyela zrutajJAnanA vArasAne yogya adhikArI o samakSa Agama jayota dvArA raju karavAne namra prayAsa deva-gurU-kapAe cAlu che, temAM tava daSTivALA jene kSapazamanI maMdatA Adi aneka kAraNathI utpanna thanArI vividha jijJAsAonA khulAsA pU. A. AgaddhArakazrIe samaye samaye sAgara samAdhAna nAmathI varSo sudhI siddhacaka mAsikamAM ApelA, tevA keTalAka cUMTelA prazno Aja sudhI AgamajyotamAM raju karyo che che paNa keTalIka mahattvanI Agamika gahana bAbatenA zAstrIya khulAsA saMskRta bhASAmAM "tAtvika praznottarANi rUpe 7000 lAka pramANa racanAmAM ApyA che AgamatanA vAcakenI tatvadaSTi khIlavavA AvA vividha praznottara kamasara apAI rahyA che gatavarSanA cethA pustaka (pAnA 19 thI 23) mAM prazna 102 sudhI AvelA che tyArapachInA praznottare ahIM gujarAtI artha sAthe apAyA che sujJa vivekI tatva premI vAcake gya rIte vAMcI vicArI nava-navIna gUDhArthabharyA rahasyane samaja pU. Agama dvAraka AcAryadevazrInI bahumukhI pratibhAnAM darzana kare. saM.] A. 10 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata pra0 103-nanu liSTabaddha-nidhatta-nikAcitAnAM sarveSAM karmaNAM kSayeNa siddhatvasya bhavane kimiti zliSTameva, 'se siya' padena gRhItamiti / 6. sa eva siddhibhAgbhavati yo bandhAdyavasthAmatItya smymaatrhitijAM kevalarAjanAtha tAmati zivAjImAjivananumavatIti etadarSameva vartamAnakAlInakarmagrahaNepizliSTamityatItakAlInaH pratyaya iti|| bhAvArtha... pra. 103-zrI namaskAra mahAmaMtranI vyAkhyAmAM zrI Avazyaka niyukti Adi graMthomAM siddhapadanI vyAkhyAmAM ri zivaM eTale bliSTa thayela karmane dhakadhama nAMkhela bALI nAkhela che jemaNe te siddha AvI vyAkhyA che. te ahIM prazna e thAya che ke dviSTa, nidhattA ane nikAcita sarva jAtanA kamano kSayathI siddhapaNuM thAya che. te ekalA kliSTa karmanA nAzanI vAta kema karI? u. siddhapaNAnI chellI sthitine AzrIne A vyAkhyA che. baMdhanI nikAcita, nidhatta Adi avasthAne oLaMgI sAmAnya lisTa avasthA-ke je samaya mAtranI sthiti vALI che. tene pAmI pachI TUMka samayamAM AtmA agI avasthA pAme che. ane siddha bane che. A mATe vartamAnanA kALanA karmone paNa zliSTa e bhUtakALanA nirdezathI jaNAvela che. te e sUcavavA ke agI avasthA pUrve je mAtra kilakaTa avasthA che. tene nirdeza siddha padamAM Nita padathI che. pra0 104-nanu 'dIharayami' tyAdinA tasya dIrgha kAlarajo yattu karma (tat) astamityatra niruktyA siddhatvaM kathaM kimarthaM ca seti nisstthaapraaptiH| Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4 thuM 20-atra siddhatvaM vivakSitaM tata eva cArthasiddhAdayo dravyasiddheSu nAntarbhAvitAH, tapaHsiddhazca karmabhayasiddhaH pArthakyena vivakSitaH sa ca sa evAtItaM vartamAnaM ca karma sarvathA dUrIbhUtaM, tathA ca nAtra niruktiH kintu svarUpaM karmakSaya-siddhasya, niruktistu 'siyami' tyAdinottarArdhe iti // bhAvArtha 5. 104-Avazyaka niryuktimAM siddhanI vyAkhyAmAM visTA e gAthAmAM dIrgha kALanI je karma rUpa raja te asta jemane thaI gaI evI vyutpatithI siddhapaNuM zI rIte? siddha zakhamAM sita e je bhUtakRdaMta pratyaya Avye te zI rIte ? u. ahIM siddhapaNAnI vyAkhyA ISTa che. niyukti nathI karavAnI, te te AgaLa batAvaze, tethI ja atha-siddha zilpa siddha Adi bhede ahIM dravya siddhamAM nathI meLavyA, tathA tapa siddhathI paNa karma kSaya siddhane jude jaNAvela che te karma kSayasiddha atIta ane vartamAna saghaLAM karmathI aLage thayela che. - A svarUpa aDI gAthAnA pUrvArdhamAM darzAvAyuM che, bAkI siddhapadanI niryukti te gAthAnA uttarArdhamAM darzAvI che. pra0 105-nanu 'siddhassa siddhattamuvajAyai ti' katha?-nahi sarvathA karma kSayarUpAt siddhatvAt prAktasya tathAsva mati / ___u0--yogyatArupeNa bhavyatvabhAvena yasya siddhatvayogyatA sa eva sidhyatItijJApanAya tatholiH, ucyate ca siddhAnte bhavyAH setyantIni / kica-yathA zeSaudayikAdibhAvAnAM tadA kSayastathaiva bhavyatvabhAvamyApi, ata eva bhavyatvAbhAvAcce ti pRthagrahaNaM, bhavyatvaM kAryarupeNa pariNataM na tu karmavat bandhAbhAvanirjarAbhyAM naSTamiti siddhasya siddhatvamityuktiH, prayojanaM cAtra siddhAnAM na punarjanmAdi karmabIjanAhAt, na cAnAdikAH Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyota siddhAH baddhAnAM ( karmaNAM dAhena) tadbhAvAtU, anAditvaM tu pravAheNa na vyaktyapekSayeti // bhAvArtha: pra. 105-Avazyaka niryuktimAM ullekha che ke siddha paNuM thAya che te zI rIte ? kemake siddhapaNuM eTale sarva karmane kSaya, te prApta thayA vinA siddha zI rIte? uttara:- vyavahAra nayanA mate evuM kahI zakAya ke siddho ne siddhapaNuM prApta thAya che, eTale ke jemanI yogyatA siddhapaNArUpe thavAnI che teo yegyatAnI daSTie siddha kahevAya, tevAe ja siddha banI zake e jaNAvavA mATe siddhone siddhapaNuM prApta thAya che" ema kahela che AgamamAM lakhela che ke bhavya ja siddhipadane pAmaze. vaLI audayika Adi bhAvane jema siddhapaNAmAM kSaya thAya che tema bhavyatvane paNa kSaya thAya che paNa zrI tatvArtha sUtra (adhyAya 10) mAM mancAmAvAn pada judu kema mUkayuM che? ke bhavyatvane aupazamika Adi bhAvethI jema sarvathA nAza nathI temaja baMdhaneya bhAva ke nirjarA rUpe bhavyatva kSINa nathI thatuM paNa bhavyatvane kAryarUpe pariNAmAntararUpa nAza che tethI sattAgata gyatArUpe siddhone siddhatvane paryAya vyakta thaye ema kahevAya, tethI siddhone siddhapaNuM prApta thAya e vAta sApekSa rIte saMmata che siddhonuM siddhapaNuM upaje che e jaNAvavAnuM prayojana e ke have te siddhone punarjanmAdi nahIM thAya. kemake janmAdinA bIjabhUta karmane nAza thaI gayela che siddho anAdi kALathI hoI zakatA nathI, kemake bAMdhela karmanA dAhathI siddhapaNuM pragaTe che karmanuM anAdipaNuM pravAhathI che vyaktigata rIte karma anAdI nathI ja! . Page #182 -------------------------------------------------------------------------- Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - // zrI vardhamAnasvAmine namaH // . parama pUjya gacchAdhipati pU. A. zrI mANikya sAgara- sUrIzvarajI bhagavaMtanI maMgaLapreraNAthI dhyAnastha sva. pU. AgaddhAraka AcAryadevazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI bhagavaMtanA tAttvika vyAkhyAnAdi sAhitya pIrasatuM zrI AgaddhAraka graMthamALAnuM prANavAna prakAzana. kattha amhArisA pANI, duusmaadosdsiyaa| hA ! aNAhA ! kahaM huMtA, jaI Na hu~to jiNAgamo // prakAzitaM jinAnAM yai-mataM sarvanayAzritam / citte pariNataM cedaM, yeSAM tebhyo namonamaH // gItArthAya jagajjantu-paramAnaMdadAyine / gurave bhagavaddharma-dezakAya namonamaH // prApta-gujarAtI-marAThI-saMrakRta-hiMdI-aMgrejI bhASAmAM na pU zrI ArAmoddhAraka AcAryadevazrInI stuti 4 siddhaddau bhANudaMge varasuyabhavaNA zailatAmAgabhAnA sthApyA jainAgamAcA niravadhi prasarAsAThI kele suyatnA / pakSaM pajhaM zritA ye hitatanumamatA AkharIkAlameMbhI, aise zrIsAgarAnaMda munipati jinheM MOST GAIN ACCLOMATION samyak tattvopadeSTAraM, zAstredamparyavodhakam / kAntaM dAntaM sadA zAntaM gacchezaM praNamAmyaham // Wan jinAjJA paramo dharmaH // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgaranAMnotI cheka saMskAronI jALavaNImAM jIvana veDaphAtuM je oLakhI zake te jJAnI ! ! ! * vicAronA ravADe na caDhe te DAhyo ! ! ! # AcAraniSThAne prANAte paNa vaLagI rahe te saMyamI ! ! ! prabhu zAsananI ArAdhanA dvArA karmonA kaniSTha baMdhanamAMthI AmAne choDAvavA mathe te zANe ! ! ! * saMyogonI bhIMsamAM muMjhAya nahI te samaju ! ! ! vikArone AgaLa vadhatAM aTakAvI jANe te buddhizALI !!! ja vAsanA-mamatAnA ATApATAnI aTapaTI jALamAM na phasAya te vivekI ! ! ! cheka saMsAranI viSama asarothI gabharAya nahIM te catura ! ! ! eka sarva rIte zrIvItarAga prabhunI AjJAne AtmasAt karavA mathe te purUSAthI" ! ! ! AvaraNa * dIpaka priTarI * amadAvAda 380001