________________
૨૨
દાન અને શીલ
- ભાવાર્થ:-દેવોએ ક્રીડા કરતાં કરતાં એક પાષાણના સ્તંભના વજવડે ચૂરેચૂરા કરી નાખ્યા અને પછી મેરૂ પર્વત ઉપર ઊભા રહી એક નળીમાં તે સર્વ પરમાણું એકઠાં કરી કુંક મારી ચારે દિશામાં ઉડાડી દીધા.
હવે તે પરમાણુઓને બનાવેલો સ્તંભ ફરી વાર તે કદી તૈયાર કરે પણ જે કમનશીબ પ્રાણી મનુષ્યભવ પામી હારી જાય છે. તે ફરી વાર તેને પ્રાપ્ત કરી શકતો નથી. ૧૦ ||
આ પ્રમાણે દરેક દાંત મનન કરી સમજવા જેવું છે. મનુષ્યભવની દુર્લભતા બહુ વિચારવા યોગ્ય છે. દૃષ્ટાંતની સત્યતા કરતાં તેમાંથી પ્રકાશ થતો ભાવ બહુ જાણવા લાયક છે..
દેવકૃત મંત્ર, ચમત્કાર કે બીજી બાબત સ્થૂળવાદના આ જમાનામાં ગળે ન ઉતરે તે તેની સામે વિચાર કરવાની અગત્ય નથી, પરંતુ દરેક દૃષ્ટાંતમાં એક અભુત ભાવ છે અને તે એ છે કે, આ મનુષ્યભવ મહાકષ્ટ મળ્યો છે, તે ફરી મળવું મુશ્કેલ છે. ધર્મસામગ્રી મુખ્યત્વે મનુષ્યભવમાં જ મળી શકે છે. માટે કષાયને તજી, પાંચે ઈન્દ્રિયોના ત્રેવીશ વિષયને ખાસ કરીને જીતી લઈ તેના ઉપર વિજય મેળવવો એમાં જ શ્રેય અને આત્મકલ્યાણ છે.
અસ્તુ
