________________
કર
नन्दीसूत्रे
कानि तानि द्वादशाङ्गानीति जिज्ञासायामाह - ' तं जहा ० ' इत्यादि । तद् यथा - तानि द्वादशाङ्गानि यथा सन्ति तथा वर्णयामीत्यर्थः । आचारः = आचाराङ्गम् १ | सूत्रकृतं = सूत्रकृताङ्गम् २ । स्थानं= स्थानाङ्गम् ३ । समवायः = समवायाङ्गम् ४ । विवाहप्रज्ञप्तिः = भगवतीसूत्र ५ । ज्ञातधर्मकथाः = ज्ञाताधर्मकथाऽङ्गम् ६ । उपासकदशा : उपासकदशाङ्गम् ७ । अन्तकृदशाः = अन्तकृद्दशाङ्गम् ८ । अनुत्तरोपपातिकदशाः = अनुत्तरोपपातिकदशाङ्गम् ९ । प्रश्नव्याकरणानि = प्रश्नव्याकरणसूत्रम् १० । विपाकश्रुतं = विपाकश्रुतसूत्रम् ११ । दृष्टिवादः १२ । इत्येतद् द्वादशाङ्गं गणिपिटकरूपं चतुर्दशपूर्विणः सम्यक् श्रुतम् । यश्चतुर्दशपूर्वी, तस्य सकलमपि सामायिकादि - बिन्दुसारपर्यन्तं श्रुतं नियमात् सम्यश्रुतम् । ततोऽधोमुखपरिहान्या नियमतः सर्व सम्यकश्रुतं तावद् वक्तव्यं यावदभिन्नदशपूर्विण: = संपूर्णदशपूर्वधरस्यापि सम्यकश्रुतम् । संपूर्णदशपूर्वधगणिपिटक इसे इस लिये कहा गया है कि यह गणी - आचार्यका पिटक मंजूषाके समान माना गया है। वह इस प्रकार है - १ आचारांग, २ सूत्रकृताङ्ग, ३ स्थानाङ्ग, ४ समवायाङ्ग, ५ विवाहप्रज्ञप्ति - भगवती सूत्र, ६ ज्ञाताधर्मकथाङ्ग, ७ उपासकदशाङ्ग, ८अन्तकृतदशाङ्ग, ९ अनुत्तरोपपातिकदशाङ्ग, १० प्रश्नव्याकरणसूत्र, ११ विपाकश्रुत, १२ दृष्टिवाद । यह चतुर्दशपूर्वधारीका गणिपिटकरूप द्वादशांग सम्यक्रश्रुत है। तात्पर्य यह है कि चौदह पूर्वपाठीका जितना भी सामायिक आदिसे ले कर बिन्दुसार पर्यन्त श्रुत है, है, वह समस्त सम्यक् श्रुत है । इस प्रकार पश्चानुपूर्वी से कम से कम अभिन्नदशपूर्वधारीका - समस्त दशपूर्वपाठीका श्रुत है वह भी सम्यकश्रुत है, कारण ये सम्पूर्ण दशपूर्व नियमतः सम्यग्दृष्टि जीवके होते हैं - मिध्यादृष्टिके नहीं । तात्पर्य कहनेका यह है कि पूरे दश કે તે ગણી-આચાર્યનું પિટક-પેટીના સમાન ગણાય છે. તે આ પ્રમાણે છે— (१) मायारांग, (२) सूत्रत्रतांग ( 3 ) स्थानांग (४) समवायांग (4) विवाहप्रज्ञप्ति लगवती सूत्र, (६) ज्ञाता धर्म अथांग (७) उपास शांग (८) अन्तद्वृत दृशांग (E) अनुत्तरोपयाति हशांग (१०) प्रश्न व्याहरण सूत्र (११) વિપાકશ્રુત સૂત્ર (૧૨) દૃષ્ટિવાદ. આ ચૌદ પૂર્વ ધારિકા ગણિપિટક રૂપ દ્વાદશાંગ સભ્યશ્રુત છે. તેનું તાત્પય એ છે કે ચૌદ પૂર્વ પાઠીના સામાયિક આદિથી લઇને બિન્દુસાર સુધી જેટલાં શ્રુત છે તે સભ્ય શ્રુત છે. આ પ્રકારે પશ્ચાનુપૂર્વી થી ઓછામાં ઓછા અભિન્ન દેશ પૂર્વધારીના—સમસ્ત દશ પૂ`પાઠીનું શ્રુત છે તે પણ સભ્ય શ્રુત છે, કારણ કે એ સંપૂર્ણ દેશપૂર્વ નિયમથી સભ્યષ્ટિ જીવને હાય છે-મિથ્યાષ્ટિને નહીં. તેનું તાત્પર્ય એ છે કે પૂરા દશ પૂર્વશ્રુતને જેણે
શ્રી નન્દી સૂત્ર
