________________
नन्दीसूत्रे __ अथ त्रयोदशः खुड्डग-क्षुल्लक (बालक ) दृष्टान्त:
काचित् परिव्राजिका राज्ञः समीपे प्रतिज्ञा कृतवती-सर्व कार्य कर्तुं शक्नोमि, कलासु मां पराजेतुं कोऽपि समर्थों नास्ति । राज्ञा घोषणा कारिता-यदि कश्चित कलाकारः कलासु परिव्राजिकां पराजयेत् , तदा तस्मै राज्ञा पारितोषिकं दास्यते । घोषणां श्रुत्वा कश्चिद् बालको राज्ञः समीपमागत्य वदति-राजन् ! अहं परिव्राजिका पराजेष्यामि किन्तु ममापराधः क्षन्तव्यः । राज्ञा तथैव स्वीकृतम् । परिव्राजिका उस को अपने राज्य का मंत्री पद प्रदान कर दिया ।।१२।।
यह बारहवा स्तम्भदृष्टान्त हुआ ॥१२॥
तेरहवां क्षुल्लक (बालक) दृष्टान्तकिसी परिव्राजिका ने राजा के पास ऐसी प्रतिज्ञा कि मैं सब काम कर सकती हुं । ऐसा कोई व्यक्ति नहीं है जो कलाओं में मुझे पराजित कर सके । कारण मुज से कोई भी कला अछूती नहीं बची है। मैं सव कलाओं में निपुण हूं। उस की ऐसी बात सुनकर राजा ने घोषणा करवाई कि यदि कोई कलाकार कलाओं में परिवाजि का को पराजित कर सके तो वह इस के समक्ष अपनी कलाभिज्ञता प्रकट करने के लिये आवे यदि वह इस के समक्ष विजय श्री पाने का अधिकारी प्रमाणित हो जायगा तो उस को मेरी ओरसे विशेष पारितोषिक दिया जायगा। इस घोषणा को सुनकर राजा के पास उसी समय एक बालक आया और आते ही उसने कहा-महाराज! मैं परिव्राजि का को जीत सकता हूं परन्तु मेरा एक अपराध क्षमा किया जावे तो।राजा ने उस को अभय देकर कहा
तेरभु क्षुस (मा) दृष्टांतકોઈ પરિત્રાજિકાએ રાજાની પાસે એવી પ્રતિજ્ઞા કરી કે “હું સઘળાં કામ કરી શકું છું. કળાએામાં મને પરાજિત કરી શકે તેવી કઈ વ્યક્તિ નથી. કારણ કે કઈ પણ કળાને મને અનુભવ ન હોય તેવું નથી. હું સઘળી કળાઓમાં નિપુણ છું” તેની એવી વાત સાંભળીને રાજાએ ઘોષણા કરાવી કે જે કઈ કળાકાર કળાઓમાં પરિવ્રાજિકાને પરાજિત કરી શકે તેમ હોય તો તે તેની પાસે પિતાની કળાનિપુણતા પ્રગટ કરવા માટે આવે, જે તે તેની સમક્ષ વિજય પ્રાપ્ત કરવાને અધિકારી સાબીત થશે તે તેને મારા તરફથી વધારાનું ઈનામ પણ આપવામાં આવશે. આ ઘાષણ સાંભળીને એ જ વખતે રાજાની પાસે એક બાળક આવ્યો અને આવતાં જ તેણે કહ્યું “મહારાજ ! હું પરિવ્રાજિકાને હરાવી શકું તેમ છું પરંતુ આપ મારે એક અપરાધ માફ કરે તે જ તેમ બની શકશે.” રાજાએ તેને અભય દઈને કહ્યું “તારો અપરાધ
...
શ્રી નન્દી સૂત્ર
