________________
८१२
नन्दीसूत्रे प्रभूतजनानां परिक्षयोभविष्यतीति । एवं विचिन्त्य स उपवासं कृत्वा तपोबलेन वैश्रवणदेव मावाहयति । स देवो कमरुचिं नीत्वा वाराणस्यामेव स्थापितवान् । इत्येवमुदितोदयनृपः स्वात्मानं प्रजाजनं च रक्षितवान्। इति राज्ञः पारिणामिकीबुद्धिः॥
इति पञ्चम उदितोदयदृष्टान्तः ॥५॥
अथ षष्ठः साधुनन्दिषेणदृष्टान्तः ॥६॥ भगवतो महावीरस्वामिनः समवसरणे कश्चित् साधुश्चित्तचाञ्चल्यवशात् साधुव्रतं परिहातुमिच्छति स्म । तदा प्रभुवन्दनार्थ राजकुमारो नन्दिषेणः स्वान्तःपुरेण सह समागतः। तस्यान्तःपुरं रूपलावण्येनाप्सरोहन्द जयति, तथापि प्रभोरुपदेशेन नन्दिषेणो विरक्तो भूत्वा सर्वमन्तःपुरं परित्यजति । इदं दृष्ट्वा स साधुरपि विचार किया एक जीव की रक्षा के निमित्त व्यर्थ ही संग्राम में अनेक जीवों का वध करना उचित नहीं। ऐसा विचार कर वह उपवास धारण कर बैठ गया। इस के तपोबल के प्रभाव से वैश्रवण नाम के देव ने आकर उस कर्मरूचि राजा को वहां से उठाकर उसी के नगर में रख दिया। इस तरह उदितोदय ने अपनी और अपने प्रजाजनों की रक्षा की ॥५॥
छट्ठा साधु नन्दिषेण का दृष्टान्त-किसी साधु ने महावीर स्वामी के समवसरण में चित्त की चंचलता के वश होकर मुनिव्रत छोडने का विचार किया। इतने में वहां प्रभु की वंदना करने के लिये नंदिषेण नाम का एक राजकुमार आपहुँचा। उस के साथ उस का अन्तःपुर था ।अन्तःपुर का रूप लावण्य इतना अधिक था कि उसके सामने अप्सराओं का समुदाय भी न कुछ था। नंदिषेण प्रभु का उपदेश सुनकर उसी समय उस साधु के देखते २ अन्तःपुर का परित्याग कर विरक्त हो गया। साधु અનેક જીની હત્યા કરવી તે યોગ્ય નથી. એ વિચાર કરીને તે ઉપવાસ કરીને બેસી ગયે. તેના તપોબળને પ્રભાવે વૈશ્રવણ નામના દેવે આવીને તે કર્મરૂચિ રાજાને ત્યાંથી ઉપાડીને તેના નગરમાં મૂકી દીધો. આ રીતે ઉદિતાદયે પિતાની તથા પિતાની પ્રજાની રક્ષા કરી છે છે
હું સાધુ નન્દિષેણનું દષ્ટાંત-કેાઈ સાધુએ મહાવીર સ્વામીના સમવસરમાં ચિત્તની ચંચળતાને કારણે મુનિવ્રત છોડવાનો વિચાર કર્યો. એવામાં ત્યાં પ્રભુને વંદણા કરવા માટે નંદિષણ નામને એક રાજકુમાર આવી પહોંચે. તેની સાથે તેનું અન્તપુર હતું. અતઃપુરનું રૂપ લાવણ્ય એટલું બધું હતું કે તેમની આગળ અપ્સરાઓને સમૂહ પણ કઈ વિસાતમાં ન હતે. નદિષેણ પ્રભુને ઉપદેશ સાંભળીને એજ સમયે તે સાધુની નજર સમક્ષ જ અન્તપુરને પરિત્યાગ
શ્રી નન્દી સૂત્ર
