________________
ज्ञानचन्द्रिका टीका- मुद्रिकादृष्टान्तः
૭૪૨
(
पुरोहितेन न ज्ञातम् । ततो राजा पुरोहिताङ्गुलिमुद्रिकां कस्यचित् स्वपुरुषस्य हस्ते दत्त्वा प्रोक्तवान् — पुरोहितस्य गृहे गला तद्भार्यामेवं वद- अहं पुरोहितेन प्रेषितोऽस्मि इदं च नाममुद्राऽभिज्ञानम्, तस्मिन् दिने तस्यां वेलायां या निक्षेपस्य नवलिका त्वत्समक्षममुकप्रदेशे स्थापिता तां शीघ्रं समर्पय ' इति । नृपाज्ञया तेन पुरुषेण तथैव कृतम्, साऽपि च पुरोहितस्य भार्या नाममुद्रां दृष्ट्वाऽभिज्ञानमिलनाच्च सत्यमेष पुरोहितेन प्रेषितः ' इति विश्वासं कृतवती । ततः सा पुरोहितभार्या तां द्रमक निक्षेपनलिकां समर्पितवती । राज्ञा चान्यासां नवलिकानां मध्ये सा द्रमक - कर लिया- राजा ने अपनी अंगूठी पुरोहित को पहिरा दी और पुरोहित की अंगूठी राजा ने पहिर ली - " यह ऐसा क्यों किया ? " यह बात पुरोहित के ध्यानमें नहीं आई । राजाने पुरोहित की अंगूठी किसी राजपुरुष के हाथ में देते हुए कहा- जाओ पुरोहित के घर पर, वहां उसकी पत्नी से ऐसा कहना - "मुझे पुरोहितजी ने भेजा है, विश्वास न हो तो देखो उनके नाम की यह मुद्रिका है । और उन्होंने यह कहला भेजा है कि उस दिन, उस समय में जो धरोहर की नवलिका ( पोटली ) - तुम्हारे समक्ष अमुक स्थान पर मैंने रख दी थी वह इसको शीघ्र ही दे दो ।" राजपुरुष ने पुरोहित के घर पर आकर ऐसा ही उनकी धर्मपत्नी से कहा । धर्मपत्नी ने भी " इसको अपने नाम की मुद्रिका देकर ही पुरोहित ने मेरे पास भेजा है ऐसा पूर्ण विश्वास उस मुद्रिका को देखकर कर लिया । और जो धरोहर की नवलिका पुरोहित ने उसके समक्ष जहां रक्खी थी उसको उठाकर उसने उस राजपुरुष को दे दी ।
અંગૂઠી પુરેાહિને પહેરાવી દીધી, અને પુરોહિતની અંગૂઠી પાતે પહેરી લીધી. “ આમ કેમ કર્યું' ? ' તે વાત પુરાહિતના ધ્યાનમાં આવી નહીં. રાજાએ પુરીહિતની અંગૂઠી કોઈ રાજપુરુષના હાથમાં આપીને કહ્યું–“ જાએ, પુરોહિતજીને ઘેર જઈને તેમની પત્નીને આ પ્રમાણે કહેજો “મને પુરોહિતજીએ માકલ્યા છે. વિશ્વાસ ન આવે તા જુવા, એમના નામની આ મુદ્રિકા છે, અને કહેવરાવ્યું છે કે તે દિવસે, તે સમયે મેં જે થાપણની થેલી તમારી રૂબરૂ અમુક સ્થાન મૂકી છે તે આને તરત જ આપી દેશે. ” રાજપુરુષે પુરોહિતને ઘેર જઈને તેમની પત્નીને એ પ્રમાણે કહ્યુ –તેમની ધર્મ પત્નીએ (6 પણ આ માણસને પેાતાની મુદ્રિકા આપીને પુરોહિતજીએ જ મારી પાસે માકલ્યા છે” એવા સ`પૂર્ણ વિશ્વાસ તે મુદ્રિકાને જોઈ ને સૂકા અને જે થાપણની થેલી પુરોહિ તજીએ તેની રૂમમાં જ્યાં મૂકી હતી ત્યાંથી લઈને તે રાજપુરુષને આપી દીધી.
શ્રી નન્દી સૂત્ર
