Agam 31 Chulika 01 Nandi Sutra Sthanakvasi

Book Title: Agam 31 Chulika 01 Nandi Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 737
________________

ज्ञानचन्द्रिका टीका- सूत्र मेदवर्णनम्.
६३३
,
सूत्राणि अच्छिन्नच्छेदनयिकानि, यो नयः सूत्रमच्छिन्नं छेदेनेच्छति सोऽच्छि नच्छेदनयः, अत्र नये - ' धम्मो मंगलमु किटं' इत्यादिः प्रथमः श्लोको द्वितीयादि लोकमपेक्षमाणस्तिष्ठति द्वितीयादि श्लोकोऽपि प्रथमं श्लोकम् अपेक्षमाणस्तिष्ठति, अर्थादन्योऽन्यसापेक्षस्तिष्ठति सोऽस्ति येषां तानि अच्छिन्नच्छेदनायिकानि । अभाव:- आजीवकमते ऋजुकादीनि द्वाविंशतिः सूत्राणि परस्परसापेक्षाणि सन्तीति । तथा - इत्येतानि द्वाविंशतिः सूत्राणि त्रिकनयिकानि त्रैराशिक सूत्र परिपाटया । अयं भावः त्रैराशिकानां परिपाट्या ऋजु सूत्रादीनि द्वाविंशतिः सूत्राणि द्रव्याथिका पर्यायार्थिको भयार्थिकेति नयत्रिकवन्ति सन्तीति । तथा इत्येतानि द्वाविंशतिः सूत्राणि चतुष्कनयिकानि स्वसमयसूत्रपरिपाट्या । अयं भावः - जिनसिद्धान्त सूत्र तथा आजीविक मतानुसार ये बाईस सूत्र अच्छिन्नच्छेदनयिक हैं। तात्पर्य इसका यह है कि ये ऋजुमुत्रादिक बाईस सूत्र अपने २ अर्थ का बोध कराने के लिये एक दूसरे के पदों की अपेक्षा रखते हैं। जैसे- धम्मो मंगलमुक्कट्ठ " यह श्लोक छिन्नच्छेदनयकी अपेक्षा अपने अर्थ का बोध स्वतंत्ररूप से करता है, परन्तु इस अच्छिन्नछेद्नय की अपेक्षा यह श्लोक अपने अर्थ का बोध कराने के लिये द्वितीयश्लोक गत पदों की अपेक्षा रखता है, तथा द्वितीय श्लोक अपने अर्थ का बोध कराने के लिये प्रथम श्लोक की अपेक्षा रखता है, ऐसी मान्यता आजीविकासिद्धान्त मानने वालों की है। तथा ये ऋजुसूत्रादिक बईस सूत्र द्रव्यार्थिक, पर्यायार्थिक एवं उभयार्थिक, इन तीनों नयों की अपेक्षा वाले हैं, ऐसी मान्यता त्रैराशिक मतवालों की है। तथा ये ऋजुसूत्रादिक बाईस सूत्र चतुष्क नय वाले हैं, ऐसी मान्यता जिनसिद्धान्त को माननेवालों की है। संग्रहनय,
નુસાર એ બાવીસ સૂત્ર અચ્છિન્નચ્છેદ નયિક છે. તેનું તાત્પય એ છે કે તે ઋજુસુત્રાદિક ખાવીસ સૂત્ર પાત-પેાતાના અર્થના ખેાધક થવાને માટે એક બીજાનાં यहोनी अपेक्षा राखे छे. भडे " धम्मो मंगलमुक्किट्ठ " मा सो छिन्नन्छेहनयनी અપેક્ષાએ પેાતાના અર્થના એધ સ્વતંત્રરૂપે કરે છે. પણ તે અચ્છિન્ન છેઃ નયની અપેક્ષાએ આ ક્ષેાક પેાતાના અના ખાધ કરાવવાને માટે દ્વિતીય ક્ષેાકમાં આવેલ પદોની અપેક્ષા રાખે છે, તથા દ્વિતીય àાક પાતાના અર્થના મેધ કરાવવાને માટે પ્રથમ શ્લાકની અપેક્ષા રાખે છે, એવી માન્યતા આજીવક સિદ્ધાં તને માનનારાઓની છે. તથા આ ઋજીસૂત્રાદિક ખાવીસ સૂત્રદ્રવ્યાર્થિક, પર્યાયાથિંક, અને ઉભયાર્થિક, એ ત્રણ નાની અપેક્ષા વાળાં છે, એવી માન્યતા બૈરાશિક મતવાળાઓની છે. તથા આ ઋજીસૂત્રાદિક ખાવીસ સૂત્ર ચતુષ્કનયવાળાં છે. એવી માન્યતા જિન સિદ્ધાંત-માનનારાઓની છે. સંગ્રહનય, વ્યવહારનય, ઋજીસૂત્ર
શ્રી નન્દી સૂત્ર


Page Navigation
1 ... 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933