Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 84

प्रमेयद्योतिका टीका
प्र. १ लेश्याद्वारनिरूपणम् ७१ (७) अथ सप्तमं लेश्याद्वारमाह-'तेसि गं' इत्यादि, 'तेसि णं भंते ? जीवाणं कइलेस्साओ पन्नत्ताओ' तेषां सूक्ष्मपृथिवीकायिकानां खलु भवन्त । जीवानां कतिलेश्याः प्रज्ञप्ताः-कथिता इति प्रश्नः, भगवानाह-'गोमया' इत्यादि, गोयमा' हे गौतम 'तिन्नि लेस्साओ पन्नत्ताओ' तिस्रो लेश्याः प्रज्ञप्ताः-कथिताः 'तं जहा' तद्यथा 'कण्हलेस्सा नीललेस्सा काउलेस्सा' कृष्णलेश्या नीललेश्या कापोतलेश्या, लिश्यति-श्लिष्यते कर्मणा सहात्मा अनया इति लेश्या कृष्णादि द्रव्यसाहाय्यादात्मनः शुभाशुभपरिणामात्मिका ।। तदुक्तम्-कृष्णादि द्रव्यसाचिच्यात् परिणामो य आत्मनः ।
स्फटिकस्येव तत्रायं लेश्याशब्दः प्रवर्तते ॥ इति । सा च लेश्या षद प्रकारा भवति तद्यथा-कृष्णलेश्या नीललेश्या कापोतलेश्या तेजोलेश्या पद्मलेश्या शुक्ललेश्या च ६ । एतासां लेश्यानां स्वरूपं जम्बूफलभक्षकषट्पुरुषदृष्टान्तेन ज्ञातव्यम् ।
(७) लेश्याद्वार कथन-"तेसि ण भंते ! जीवाणं कइ लेस्साओ पन्नत्ताओ "हे भदन्त ! सूक्ष्मपृथिवीकायिकजीवों के कितनी लेश्याएँ कही गई है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! तिन्नि लेस्साओ पन्नताओ "हे गौतम ! इन जीवों के आदि की तीन लेश्याएं होती हैं- "तंजहा" जो इस प्रकार से हैं-"कण्हलेस्सा, नीललेस्सा काउलेस्सा" कृष्णलेश्या, नीललेश्या और कापोतलेश्या जिसके द्वारा आत्मा कर्म के साथ बन्धाया जाता है वह लेश्या है यह लेश्या आदि द्रव्य की सहायता से स्फटिक मणिकी तरह आत्माके शुभ अशुभ परिणामरूप होती है-कहा भी है-'कृष्णादि द्रव्यसाचिव्यात्' इत्यादि
यह लेश्या छ प्रकार की होती है-कृष्णलेश्या, नोललेश्या कापोतलेश्या, तेजोलेश्या, पद्मलेश्या और शुक्ललेश्या । इन लेश्याओं का स्वरूप जामुनको खानेबाले छ पुरुषों के दृष्टान्तसे जाना
(७) वेश्या३।२ "तेसिं णं भंते ! जीवाणं कइ लेस्साओ पन्नत्ताओ ?' सन् ! સૂફમપૃથ્વીકાયિક જીને કેટલી વેશ્યાઓ હોય છે?
भावीर प्रसुनी हत्त२-'गोयमा ! तिन्नि लेस्साओ पन्नत्ताओ-तंजहा-कण्हले स्सा, नीललेस्सा, काउलेस्सा' हे गौतम ! ते वाभानीय प्रमाणेनी ३ श्याम्याने समाव डाय छ-(१) श्या, (२) नीवेश्या, (3) अपात वेश्या.
જેના દ્વારા આત્માને કર્મની સાથે સબંધ થાય છે, તેને વેશ્યા કહે છે–તે વેશ્યા કૃષ્ણ આદિ દ્રવ્યની સહાયતાથી સ્ફટિક મણિની જેમ આત્માના શુભ અશુભ પરિણામ રૂપ હોય छ. ४बु ५५ छ -"कृष्णादि द्रव्यसाचिव्यात्" त्याला वेश्याना नीचे प्रमाणे छ प्र४॥२॥ छ (१) वेश्या, (२) नीसवेश्या, (3) आपात वेश्या, (४) तेन वेश्या, (૫) પદ્મ લેશ્યા અને (૬) શુકલ લેશ્યા. આ વેશ્યાઓનું સ્વરૂપ જાંબુ ખાનારા છે પુરુષોના દષ્ટાંતથી જાણી શકાય છે. તે દષ્ટાંત નીચે પ્રમાણે છે
જીવાભિગમસૂત્ર