Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 358

प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० १
देवस्वरूपनिरूपणम् ३४५ ल हुय-निर्धण्हाई पोग्गलाई, ते सिं पोराणे वण्णगुणे गंधगुणे रसगुणे फासगुणे विप्परिणामइत्ता परिपीडइत्ता परिसाडइत्ता परिविद्धंसईत्ता अण्णे अपुल्वे वण्णगुणे गंधगुणे रसगुणे फासगुणे उप्पाइत्ता आयसरीरखेत्तोगाढे पोग्गले सवप्पणयाए' इत्येषः पाठः संग्राह्यः ।
अयं भावः-- गन्धतः सुरभिगन्धान् , रसतोऽम्लमधुरान् , स्पर्शतो मृदुक-लघुक-स्निग्धोष्णान् पुग्दलान् तेषां पुराणान् वर्णगुणान् , गन्धगुणान् रसगुणान् स्पर्शगुणान् विपरिणमय्य परिपीड्य परिशात्य परिविध्वस्य अन्यान् अपूर्वान् वर्णगुणान् गन्धगुणान् रसगुणान स्पर्शगुणान् उत्पाद्य आत्मशरीरक्षेत्रावगाढान् पुग्दलान् सर्वात्मतया आहारमाहरन्ति, इति आहारद्वारम् ।।
उपपातद्वारे-'उववाओ तिरियमणुस्सेहि' उपपातो देवानां तिर्यङ्मनुष्येभ्यो देवानामुपपातः संश्यसंज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यग् गर्भजमनुष्येभ्य एव भवति न तु शेषस्थानेभ्य इत्यर्थ इत्युप पातद्वारम् ।। आहार करते हैं। यहाँ यावत्पद से संग्रह किया जाने वाले पाठ का टीका में संग्रह किया गया है उसका तात्पर्य यह है कि-देव वर्ण की अपेक्षा हरिद्वर्ण
और शुक्ल वर्ण वाले आहार पुद्गलों का ग्रहण करते हैं एवं गंध की अपेक्षा सुरभि गंधवाले, रस की अपेक्षा खट्टे और मधुर रस वाले, स्पर्श की अपेक्षा मृदु लघु स्निध और उष्ण स्पर्श वाले आहारपुद्गलों का ग्रहण करते हैं, फिर वे देव उनके पहले वाले वर्ण गंध रस और स्पर्श के गुणों का विपरिणमन परिपीडन परिशाटन और परिविध्वंसन करके अर्थात् पहले के वर्णादि को विनष्ट करके अन्य वर्ण गन्ध रस स्पर्श के गुणों को उत्पन्न करके अपने शरीर के क्षेत्र में अवगाढ-रहे हुए पुद्गलों का सर्वात्मपने से आहार करते हैं । उपपात द्वार में इनका उपपात “तिरियमणुस्से" संज्ञी, पञ्चेन्द्रियतिर्यञ्चों में से और गर्भज मनुष्यों में से ही होता है बाकी के स्थानों से नहीं होता । छ, तेने। अथ सवा छ8-व, पनी अपेक्षाथी रिद्रा-पी। वाणा, मन शु४१. વર્ણવાળા આહાર પુદ્ગલોને ગ્રહણ કરે છે. અને ગંધની અપેક્ષાથી સુરભિ એટલે કે સુગંધ વાળા, રસની અપેક્ષાથી ખાટા અને મધુર રસ વાળા, સ્પર્શની અપેક્ષાએ મૃદુ, લઘુ નિગ્ધ અને ઉષ્ણ સ્પર્શવાળા આહાર યુગલોને ગ્રહણ કરે છે. પછી તે દેવ તેમના પહેલાના વર્ણ, ગંધ, ર્સ અને સ્પર્શના ગુણોનું વિપરિણમન, પરિપીડન, પરિશાટન અને પરિવિવંસન કરીને અર્થાત પહેલાના વર્ણ વિગેરેને વિનાશ કરીને અન્ય વર્ણ, ગંધ રસ અને સ્પર્શના ગુણેને ઉત્પન્ન કરીને પિતાના શરીરના ક્ષેત્રમાં અવગાઢ-રહેલા પુદ્ગલોને ઉત્પન્ન કરીને પોતાના શરીરના ક્ષેત્રમાં અવગાઢ–રહેલા પુદ્ગલેને સર્વાત્મપણાથી એટલે કે સર્વપ્રકારથી આહાર કરે છે.
५पाताभा-तमान 6५५त-'तिरियमणुस्से" सजी, ससशी ५'थेन्द्रिय तिय ચોમાંથી અને ગર્ભજ મનુષ્ય માંથીજ થાય છે. બાકીના સ્થાનમાંથી થતો નથી. સ્થિતિ
જીવાભિગમસૂત્ર