Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
૧૨૪
जीवाभिगमसूत्रे अबाधा, साच येषां कर्मणां यावत्यः सागरोपमकोटिकोट्यः तेषां तावन्ति वर्षशतानि अबाधा, इहच पुरुषवेदस्याधिकृतस्य या उत्कृष्टा स्थितिः दशसागरोपमकोटिकोटयः, ततो दशवर्ष शतानि अबाधाः।
अयं भावः--पुरुषवेदकर्म उत्कृष्टस्थितिकं बद्धं सत् स्वरूपेण दशवर्षशतानि यावन्न जीवस्य स्वविपाकोदय मादर्शयति, तावत्कालमध्ये दलिकनिषेकस्याभावात्. तत उक्तम्-'अबाहूणिया कम्मठिई' अबाधोना कर्मस्थितिः अबाधाकालहीना कर्मस्थितिरनुभवयोग्येति । 'कम्मणिसेओ' कर्मनिषेकः यतः अबाधोनः----अबाधाकालपरिहीनः कर्मनिषेकः कर्मदलिकरचनेति ॥ 'पुरिसवेदे णं भंते' पुरुषवेदः खलु भदन्त ! 'कि पगारे पन्नत्ते' किं प्रकारकः कीदृश--स्वरूपः' प्रज्ञप्तः कथित इति प्रश्नः ? भगवानाह- गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'वणदवग्गिजालसमाणे पन्नत्ते' वनदवाग्निज्वालासमानः प्रज्ञप्तः, वनदवाग्निज्वालासमानः यथाऽयं प्रारम्भे तीव्रदाहो भवति तथा पुरुषवेदोऽपि प्रारम्भे तीव्र मदनदाहो भवतीति भावः । ‘से तं पुरिसा' ते एते भेदप्रभेदाभ्यां पुरुषा निरूपिता इति पुरुषप्रकरणम् ॥सू० १२॥ उतने ही सौ वर्ष की वहां अबाधा पड़ती है. इस हिसाब से यहाँ पुरुषवेद कर्म में अबाधाकाल १००० दस सौ वर्ष का होता है अर्थात् १ हजार वर्ष का होता है उत्कृष्ट स्थिति के रूप में जब यह पुरुष वेद कर्म बद्ध होता है तो यह दस सौ वर्ष तक जीव को अपना विपाकोदय नहीं दिखाता है क्योंकि इतने काल में दलिक निषेक का अभाव होता है। जब तक इसका अबाधाकाल समाप्त नहीं हो जाता है तब तक कर्म विपाक उदय में नही आता है। अबाधाकाल के बाद कर्म का उदय में आना इसी का नाम कर्मनिषेक-कर्म दलिकों की रचना है । इसीलिए कहा है "अवाणिया कम्मटिई कम्मणिसेओ" अबाधाकाल से न्यून कर्म स्थिति कर्म निषेक है।
"पुरिसवेदे णं भंते ! किं पगारे पन्नत्ते" हे भदन्त ! पुरुष वेद किस प्रकार के स्वरूप वाला कहा गया है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं "गोयमा ! वणदवग्गिजालसमाणे पन्नत्ते" हे गौतम ! जिस प्रकार वन की दवाग्नि की ज्वाला का स्वरूप होता है यह प्रारम्भ में तीवदाह કોટીની હોય છે, એટલાજ સો વર્ષની ત્યાં અબાધા પડે છે. આ હિસાબથી અહિયાં પુરૂષદ કર્મમાં અબાધા કાળ ૧૦૦૦ દસ સો વર્ષને હોય છે. અર્થાત્ ૧ એક હજાર વર્ષનો હોય છે. ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિના રૂપમાં જ્યારે આ પુરૂષ વેદ કર્મ બદ્ધ થાય છે. તે આ દસ વર્ષ સુધી જીવને પિતાને વિપાકેદય દેખાડતા નથી. કેમકે એટલા કાળમાં દલિક નિષેકને અભાવ હોય છે. જ્યાં સુધી આને અબાધાકાળ સમાપ્ત થતું નથી. ત્યાં સુધી કર્મ વિપાકના ઉદયમાં આવવું. એનું જ નામ કમ નિષેક અર્થાત્ કર્મ દલિકેની રચના છે. તેથી જ કહ્યું છે કે"अबाहूणिया कम्मठिई, कम्मणिसेओ" समाधा थी न्यून भास्थिति भ निषे छे. ____ "पुरिसवेदे णं भंते ! किं पगारे पण्णत्ते” उ भगवन् ! ५३५वे व प्रा२ना १३५ पाणी अडस छ ? या प्रश्न उत्तरमा प्रभु ! गौतम स्वामीन ४ छ -"गोयमा ! वण. दवग्गिजालसमाणे पन्नत्ते" गौतम! प्रमाणे बनना हानिनी वासानु स्१३५ हाय छ,
જીવાભિગમસૂત્ર
