Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जीवाभिगमसूत्रे
मूलम् - तिरिक्खजोणित्थीओ तिखिखजोणियपुरिसेहिंतो तिगुणा ओ तिरूवाहियाओ मणुस्सित्थी ओ मणुस्सपुरिसेर्हितो सत्तावीसइगुणाओ सत्तावीसइरूवाहियाओ देवित्थीओ देवपुरिसे हितो बत्तीसइगुणाओ वत्सरूवाहियाओ । से तं तिविहा संसारसमावण्णगा जीवा पन्नत्ता गाहा— तिविहेसु होइ भेओ, टिई य संचिट्ठणंतर पबहुत्तं । या बंध, वेओ तह किं पगारो उ ॥ १ ॥
य
६३८
सेत्तं तिविहा संसारसमावण्णगा जीवा पन्नत्ता' ॥ २४ ॥ बीइया पडिपत्तीसमत्ता
छाया - तिर्यग्योनिक स्त्रियः तिर्यग्योनिकपुरुषेभ्यस्त्रिगुणा स्त्रिरूपाधिकाः । मनुष्यस्त्रियो मनुष्य पुरुषेभ्यः सप्तविंशतिगुणाः सप्तविंशतिरूपाधिकाः । देवस्त्रियो देवपुरुषेभ्यो द्वात्रिंशद्गुणा द्वात्रिंशपाधिकाः । ते एते त्रिविधाः संसारसमापन्नका जीवाः प्रज्ञप्ताः ॥ गाथास्त्रिविधेषु भवति भेदः, स्थितिश्च संचिट्टणाऽन्तर मल्पबहुत्वम् । वेदानां च बन्धस्थितिर्वेदस्तथा किं प्रकारस्तु ||१||
ते एते त्रिविधाः संसारसमापन्नकाः जीवाः प्रज्ञप्ताः ॥ स्०२४|| ॥ द्वितीया प्रतिपत्तिः समाप्ता ॥
टीका --- पुरुषेभ्यः स्त्रियः संख्येयगुणा इति कथितम् तत्र काः स्त्रियः स्वजातिपुरुषापेक्षया कतिगुणा इति प्रश्नावकाशमाश्रित्य तन्निरूपणार्थमाह- 'तिरिक्खजोणित्थीओ' इत्यादि, 'तिरिक्खजोणित्थओ तिरिक्खजोणियपुरिसेहिंतो' तिर्यग्योनिकस्त्रियः तिर्यग्योनिकपुरुहैं। क्योकि एकेन्द्रियजीव नपुंसक ही होते हैं और वे संख्या में वनस्पति की अपेक्षा अनन्ताकहे गये हैं । सूत्र-- २३ ॥
यहाँ पहले सूत्र में कहा है कि पुरुषों की अपेक्षा स्त्रियाँ संख्यात गुणी अधिक हैं - सो कौन स्त्रियाँ किन स्वजातीय पुरुषों से कितने गुणी अधिक हैं ? इस प्रश्न के अवकाश में कहते हैं -- "तिरिक्खजोणित्थियाओ तिरिक्खजोणियपुरिसेहिंतो तिगुणाओ तिरूबाहि
પહેલાંના સૂત્રમા એમ કહેવામાં આવેલ છે કે—પુરુષો કરતાં સ્ત્રિય સંખ્યાતગણી વધારે છે. તા કઈ ત્રિયા કયા સ્વજાતીય પુરુષો થી કેટલાગણી વધારે છે ? આ પ્રશ્નના સંદેलभां उडेवामां आवे छे -- “तिरिक्खजोणित्थियाओ तिरिक्खजोणियपुरिसेहिंतो तिगुणाओ तिरूवाहियाओ” समां ने तिर्यग्योनि स्त्रियो छे, तेथे। तिर्यग्योनि पु३पोरतां त्र गली वधारे छे. पेटले - ते त्रि३याधि छे. “मणुस्सित्थियाओ सत्तावीसइगुणाओ" મનુષ્ય ચેાનિક જે સિયેા છે તે મનુષ્ય પુરૂષો કરતાં સત્યાવીસગણી વધારે છે. અર્થાત્ सत्तावीस३पाधि छे. “देवित्थियाओ देवपुरिसेहितो बत्तीसइगुणाओ” हेवस्त्रियो हेव पु३षो
જીવાભિગમસૂત્ર
