Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० २....
नपुंसकस्वरूपनिरूपणम् ५६१ 'एगिंदियतिरिक्ख जोणिय णपुंसगस्स' विशेषचिन्तायां सामान्यत एकेन्द्रियतिर्यगूयोनिकनपुंस कस्य नपुंसकत्वस्यान्तरंतु 'जहन्नेणं अंतो मुहत्तं जधन्येनान्तर्मुहूर्तकालो भवति अन्तर्मुहूर्त प्रमितिद्वीन्द्रियादि कालेन व्यवधानात् । उक्कोसेणं दो सागरोक्मसहस्साई संखेज्जवासमब्भ हियाई' उत्कर्षण द्वे सागरोपमसहस्रे भवतः एकेन्द्रियतिर्यग् योनिकनपुंसकस्य नपुंसकत्वस्यान्तर, मुत्कर्षतः संख्येयवर्षाभ्यधिके द्वे सागरोपमसहस्र भवतः एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकजीवो भूत्वा त्रसकायेषूत्पन्नोभवेत् तत्र तस्य पुनरेकेन्द्रियत्वव्यवधायकस्य त्रसकायस्थितिकालस्योत्कर्षतोऽपि संख्येयवर्षाधिकद्विसहस्र सागरोपम प्रमितस्यैव संभवात् इति ॥ विशेषत एकेन्द्रियनपुंसकानां
और देशोन कुछ कम अपार्ध पुद्गलपरावर्त काल भी समाप्त हो जाता है एवं कम्मभूमिगस्स वि" इसी तरह कर्म भूमिक नपुंसक का भी अन्तर क्षेत्र की अपेक्षा लेकर जधन्य से एक अन्तर्मुहर्त का है क्यों कि सर्वजधन्य लब्धिपातका काल एक समय का ही होता है । और उत्कृष्ट से वनस्पतिकाल रूप है तथा-चारित्र धर्म की अपेक्षा लेकर मनुष्य नपुंसक का अन्तर जधन्य से एक समय का औद उत्कृष्ट से अनन्तकाल का है. यावत् देशोन अपार्ध पुद्गल परावर्त काल
એટલી ઉત્સર્પિણી અને અવસર્પિણીયો અસંખ્યાત કહેવાય છે. કેમકે–વનસ્પતિના ભવથી નીકળીને જીવ જ્યારે બીજા ભવમાં ફરે છે, ત્યાં પૂર્વોક્ત અસંખ્યાત ઉત્સર્પિણી અને અપસર્પિણી કાળ સુધી તેનું અવસ્થાન હોય છે. તે પછી સંસારી જીવની ઉત્પત્તી નિયમથી વન२५तिशयम थाय छे. "सेसाणं बेइंदियादीण जावखहयराणं" 240 ४ प्रमाणे शेष-येद्रिय વાળા નપુંસકોનું યાવત, ત્રણ ઈદ્રિય વાળા નપુંસકોનું, ચાર ઈદ્રિય વાળા નપુંસકેનું પાંચ ઈદ્રિય વાળા તિર્યાનિક જલચર નપુંસકોનું, સ્થલચર નપુંસકાનું અને ખેચર નવુંसानु मत२ "जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेण वणस्सइ कालो" न्यथी ये संत - इतन, अनेटथी वनस्पति र प्रमाणुनु छ. "मणुस्सणपुंसगस्स" सामान्य५।। थी मनुष्य नसनु मत खेत्तं पदुच्च" क्षेत्रनी अपेक्षाथी "जहण्णेण" धन्यथी ते। " अंतो मुहुत्तं" मे मत इतनु छ, तथा "उकोसेण वणस्सइ कालो" Gथी वनस्पति पण सुधार्नु तर छ. "धम्मचरणपडुच्च जहण्णेण एक्कं समय उक्कोसेणं अणं तं कालं" ચારિત્ર ધર્મની અપેક્ષાથી મનુષ્ય નપુંસકેનું અંતર જઘન્યથી તે એક સમયનું અને ઉત્કૃષ્ટથી सनत अनुछे. "जाव अवड्ढ पोग्गलपरियé देसूर्ण" देशोन म पुस ५रावत આ અનંતકાળમાં અનંત ઉત્સર્પિણી કાળ અને અનંત અવસર્પિણી કાળ સમાપ્ત થઈ જાય છે. તથા ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી અનંતક સમાપ્ત થઈ જાય છે. અને દેશોન એટલે કે—કંઈક એ છે અપાઈ પુદગલ પરાવર્ત કાળ સમાપ્ત થઈ જાય છે. એટલે અર્ધ પુદ્ગલ પરાવર્ત સમાપ્ત થઈ જાય છે.
જીવાભિગમસૂત્ર