Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति०२
स्त्रीणां प्रथममल्पबहुत्वनिरूपणम् ४५५ वर्गोत्कर्षस्थितीनां मिथ्यात्वोत्कर्षकेण यल्लब्धम् ।
शेषाणां तु जघन्यं पल्यासंख्येयभागेनोनम् ||१॥ इतिच्छाया । यस्य यस्य कर्मणः यो यः प्रकृति समुदायः स स तस्य वर्ग उच्यते, यथा ज्ञानावर . णीयकर्म प्रकृतिसमुदायो ज्ञानावरणीयवर्ग इत्युच्यते । एवं शेषं सर्व कर्मप्रकृतिसमुदायेऽपि विज्ञेयम् । एवं कर्मणः स्वस्ववर्गाणां या स्वकीया स्वकीया उत्कृष्टा स्थिति स्त्रिंशत्सागरोपमकोटिकोट्याधिका, तस्याः मिथ्यात्वसम्बन्धिन्या उत्कृष्टया सप्ततिसागरोपमकोटीकोटीप्रमाणया स्थित्या भागे हते यल्लभ्यते तत्पल्योपमासंख्येयभागेन हीनं क्रियते तदा तत्तकर्मणो जघन्या स्थिति रायाति । अत्र प्रस्तुतप्रकरणे स्त्रीवेदकर्मणो जघन्या बन्धस्थितिआतल्या, वर्तते ततः स्त्रीवेदस्य उत्कृष्टा स्थितिः पञ्चदशसागरोपमकोटिकोटिप्रमिता, तस्याः मिथ्यात्वस्यो. स्कृष्टया स्थित्या सप्ततिसागरोपमकोटिकोटिप्रमितया भागो ह्रियते तत्र शून्यानि शून्यैः जिस जिस कर्म का जो प्रकृति समुदाय है वह वह उसका वर्ग कहलाता हैं, जैसे ज्ञानावरणीय कर्म का प्रकृति समुदाय ज्ञानावरणीय वर्ग कहा जाता है, इसी प्रकार शेष सब कर्मों के प्रकृति समुदाय में भी समझ लेना चाहिए ऐसे कर्म के अपने अपने कर्म की जो अपनी अपनी उत्कृष्ट स्थिति जैसे ज्ञानावरणीय कर्म को तीस कोडाकोडी सागरोपम को इत्यादि उत्कृष्ट स्थिति को मिथ्यात्व की उत्कृष्ट स्थिति जो सत्तर ७० सागरोपम कोडा कोडी की है उससे भाग देने पर जो शेष बचे उस को पल्योपम के असंख्यातवें भाग से हीन करने पर जो प्रमाण होता है वह उस कर्म की जधन्य स्थिति है। यहां स्त्रीवेद की जधन्य स्थिति निकालना है तो स्त्री वेद की उत्कृष्ट स्थिति पन्द्रह कोडाकोडी सागरोपम प्रमाण की होती है. उस पन्द्रह कोडाकोडी का मिथ्यात्व की स्थिति सतर ७० कोडाकोडो सागरोपम की है, अतः इस सत्तर ७० कोडाकोडी से भाग हरण किया जावे तो शून्यों का शून्यों से કર્મ ને જે જે કર્મ પ્રકૃતિ સમુદાય છે, તે તે તેને વર્ગ કહેવાય છે. જેમકે–જ્ઞાનાવરણીય કર્મને પ્રકૃતિ સમુદાય જ્ઞાનાવરણીય વર્ગ કહેવામાં આવે છે. એ જ પ્રમાણે બાકીના બધા કર્મોના પ્રકૃતિ સમુદાયના સંબંધમાં પણ સમજીલેવું. એવા કર્મોના પિતાપિતાના વર્ગની જે પિત પિતાની ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ-જેમકે-જ્ઞાનાવરણીય કર્મની ત્રીસ કોડાકડી સાગરોપમની છે.” ઈત્યાદિ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ને મિથ્યાત્વની ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ જે ૭૦ સિત્તર સાગરોપમ કોડાકેડિની છે, તેનાથી ભાગવાથી જે શેષ વધે તેને પાપમના અસંખ્યાતમા ભાગથી હીન કરતા જે પ્રમાણ હોય છે તે તેકર્મની જઘન્ય સ્થિતિ આવી જાય છે. અહિયાં સ્ત્રી વિદની જઘન્ય સ્થિતિ બતાવવી છે. તે સ્ત્રી વેદની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ પંદર ૧૫ કેડી કેડી સાગરેપમ પ્રમાણની છે, તે પંદર ૧૫ કડાકડીની મિથ્યાત્વની સ્થિતિ ૭૦ સિત્તેર કડાકોડી સાગરોપમની છે તેથી આ ૭૦ સિત્તર કેડીકેડીથી ભાગવામાં આવે, તે શૂન્ય
જીવાભિગમસૂત્ર
