Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० २ स्त्रीणां स्त्रोत्वेनावस्थानकालनिरूपणम् ४१५ पूर्वकोटिपर्यन्तम् । जलचरस्त्रियाः जलचरस्त्रीत्वेन निरन्तरं भवन्त्याः जघन्यतोऽवस्थानमन्तर्मुहूर्तमात्र मुत्कर्षतस्तु पूर्व कोटिपृथक्त्वम् , यतः पूर्वकोट्यायुष्कान् सप्तभवाननुभूयानन्तरं जलचरस्त्रीणामवश्यं जलचरस्त्रीत्वतश्च्युतिर्भवतीति भावः । 'चउप्पदथलयरतिरिक्खजोणित्थीए जहा ओहियाए तिरिक्खजोणित्थीए' चतुष्पदस्थलचरस्त्रियाः यथा औधिक्या स्तिर्यक् स्त्रिया अवस्थानं कथितम् तथैव ज्ञातव्यम् तथाहि-जधन्यतोऽन्तर्मुहूर्त तदनन्तरं स्थलचरस्त्रीभावस्य परित्यागसंभवात् । उत्कर्षतस्त्रीणि पल्योपमानि पूर्वकोटिपृथक्त्वाभ्यधिकानि इति ॥ 'उरगपरिसप्पि भुयपरिसप्पित्थीणं जहा जलयरीणं' उरःपरिसर्पिभुन परिसर्पिस्त्रीणां यथा जलचरस्त्रीणामवस्थानं कथितं तथैव ज्ञातव्यम् जघन्यतः स्त्रीरूपेणान्तर्मुहूर्तमवस्थानम् , उत्कर्षतः पूर्वकोटि
तिर्यक् स्त्रियां हैं उनकी भवस्थिति का काल जधन्य से तो एक अन्तमुहूत्त का है और उत्कृष्ट से पूर्वकोटि पृथक्त्व है-दो पूर्वकोटि से लेकर नौ पूर्वकोटि तक का है-तात्पर्य यह है कि जलचर स्त्रियां यदि निरन्तररूप से जलचर स्त्रियों के रूपसे होती हैं तो वे कम से कम अन्तर्मुहूर्त तक होती हैं और उत्कृष्ट से पूर्वकोटि पृथक्त्व तक होती हैं पूर्वकोटि आयुवाले सात भवों के बाद वे जलचर स्त्रियों के भव से अवश्य ही छूट जाती हैं। "चउप्पद थलयरतिक्खिजोणित्थीए जहा ओहियाए तिरिक्खजोणित्थीए,, चतुष्पद स्थलचर स्त्री का भवस्थिति का प्रमाण जैसा औधिक तिर्यक् स्त्री की भवस्थिति का प्रमाण कहा गया है वैसा ही जानना चाहिये जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त का होता है क्योंकि उसके बाद उसका स्थलचर स्त्रीभव छूट जाता है । और उत्कृष्ठ से पूर्वकोटि पृथक्त्व तीन पल्योपम का है। “उरगपरिसप्पिभूयपरिसप्पित्थीणं जहा जलयरीणं" उरःपरिसर्पिस्त्रियो का और भुजपरिसर्पिस्त्रियों का अवस्थान- भवस्थिति का प्रमाण- जलचर स्त्रियों के जैसा
તિર્યસ્ત્રિ છે, તેઓની ભવસ્થિતિને કાળ જઘન્યથી તે એક અંતર્મુહૂર્તને છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વ કેટિ પૃથકૃત્વ છે.-એટલે કે બે પૂર્વ કોટિથી લઈને નવ પૂર્વકેટિ સુધી છે. તાત્પર્ય એ છે કે–જલચરસ્ત્રિ ઓછામાં ઓછા એક અંતમુહૂર્ત સુધી હોય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વ કેટિ પૃથકૃત્વ સુધી હોય છે. પૂર્વ કેટિ આયુષ્યવાળા સાતભવોની પછી તે सयर लियोना थी अवश्य टि तय छे. “चउप्पदथलयरतिरिक्खजोणित्थीए जहा ओहियाए तिरिक्खजोणित्थीए" यतुपस्थिसय२ स्त्रीमानी लपस्थितिनु प्रभा २ प्रमाणे અધિક તિર્યગુસ્ત્રીની ભવસ્થિતિનું પ્રમાણ કહેવામાં આવ્યું છે, એ જ પ્રમાણે સમજવું. એટલે કે-જઘન્યથી એક અંતમુહૂર્તનું હોય છે. કેમકે–તે પછી તેને સ્થલચર સ્ત્રીભવ छटिय छ. अन टपाथी पूटि पृथत्यत्र ५८यापभनी छे. “उरगपरिसप्पिभुयपरिसप्पित्थीणं जहा जलयरीण" ७२: परिसपनी लियोना मन भुल परिसपानी શ્ચિયનું ભાવસ્થિતિનું પ્રમાણ જલચરની સ્ત્રિયોની જેમ સમજવું. જેમકે-જઘન્યથી એક
જીવાભિગમસૂત્ર
