Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
४१२
जीवाभिगमसूत्रे माह-'तिरिक्खजोणित्थी गं' इत्यादि, 'तिरिक्खजोणित्थी णं भंते !' तिर्यग्योनिकस्त्री खलु भदन्त! 'तिरिक्खजोणिस्थित्ति' तिर्यगूयोनिक स्त्री इति 'कालो केवच्चिरं होई' कालतः कियच्चिरं भवति कियत्कालपर्यन्तं तिर्यस्त्री तिर्यक्त्रीरूपेण तिष्ठतीति प्रश्नः, भगवानाह'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'जहन्नेणं अंतोमुहुर्त' जधन्येनान्तर्मुहूर्तम् 'उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाई पुचकोडी पुहुत्तमब्भहियाई उत्कर्षेणस्त्रीणि पल्योपमानि पूर्वकोटिपृथक्त्वाभ्यधिकानि. एतावत्कालपर्यन्तं तिर्यस्त्री तिर्यक्स्त्रीरूपेणावतिष्ठते इति । तत्रान्तर्मुहूर्त कस्याश्चित् एतावत्प्रमाणायुष्कतया तदनन्तरं मृत्वा वेदान्तरोदयाद् विलक्षणमनुष्यभवान्तराधिगमाअपेक्षा से इन पांच आदेशो द्वारा सूत्रकार ने कथन किया है । इसलिये ये पांचो ही आदेश अपनी अपनी अपेक्षा से युक्त है। यह पाचवां आदेश है ।५।
यह सामान्य से स्त्री स्त्रीभाव का त्याग नहीं करती हुई निरन्तर स्त्री भाव में कितने काल तक रहती है इस बात को पांच आदेशों से प्रकट किया । अब तिर्यगू स्त्री रूपसे कितने काल तक उसको त्याग नहीं करती हुई रहती है इस बात को सूत्रकार प्रकट करते हैं—इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-"तिरिक्खजोणित्थी णं भते ! तिरिक्ख जोणिस्थित्ति कालओ केवच्चिरं होइ” हे भदन्त ! तिर्यग् योनिक स्त्री तिर्यक स्त्री रूप से काल की अपेक्षा कितने काल तक होती रहती है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-"गोयमा ! जहन्नेणं अंतो मुहुत्त उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाइ पुवकोडिपुहुत्तमभहियाई" हे गौतम तिर्यक् स्त्री तिर्य गूस्त्रीरूप से कम से कम तो एक अन्तर्मुहूत्ते तक रहती है और उत्कृष्ट से तीन पल्योपम प्रमाण काल तक रहती है। वह इस प्रकार से कोई जीव तिर्यक् स्त्री रूप से कम से
પાંચ આદેશ દ્વારા સૂત્રકારે કથન કર્યું છે. તેથી આ પાંચે આદેશ પોતપોતાની અપેક્ષાથી યુકત છે. આ પ્રમાણેને આ પાંચમે આદેશ છે. પા - તે સ્ત્રી સામાન્યપણુથી સ્ત્રીભાવનો ત્યાગ કર્યા વિના નિરંતર સ્ત્રીપણામાં કેટલા કાળ સુધી રહે છે ? તે વાત ઉપર્યુકત પાંચ આદેશે દ્વારા પ્રગટ કરેલ છે. હવે તિર્યસ્ત્રી પણાથી કેટલા કાળ સુધી તેને ત્યાગ કર્યા વિના રહે છે તે વાત સૂત્રકાર પ્રગટ કરે છે. આમાં गौतम स्वामी प्रभुने से पूछे छे -"तिरिक्खजोणित्थीण भंते ! तिरिक्खजोणिस्थित्ति कालओ केच्चिरं होई' हे भगवन् ! ति यानि श्री स्त्री५४ाथी जाना अपेक्षा सा आण सुधी २९ छ १ मा प्रश्न उत्तरमा प्रभु गौतम स्वामीन है छ-"गोयमा ! जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उनकोसेण तिन्नि पलिओवमाई पुवकोडिपुहुत्तममोहयाई" & ગૌતમ! તિર્યગૂસ્ત્રી તિર્યગૂસ્ત્રીપણાથી ઓછામાં ઓછા એક અંતમુહૂર્ત સુધી રહે છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ પલ્યોપમ પ્રમાણુ કાળ સુધી રહે છે. તે આ પ્રમાણે સમજવું–
કે જીવ તિર્યસ્ત્રીપણાથી ઓછામાં ઓછા એક અંતમુહૂર્ત કાળ સુધી રહીને તે પછી મરીને બીજા વેદના ઉદયના વિલક્ષણપણાથી મનુષ્યભવાન્તરની તે પ્રાપ્તિ કરી લે છે. તેથી
જીવાભિગમસૂત્ર
