Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० १ . प्र. १ साधारणवनस्पतिकायिकजीवनिरूपणम् १६५ स्पतिकायिकतया ज्ञातव्याः । ते आलुकादयः सर्वेऽपि साधारणशरीरवनस्पतिकायिकाः समासतः संक्षेपेण द्विविधा द्विप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः-कथिताः । प्रकारद्वयं दर्शयति-'तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा पज्जत्तगा य अपज्जत्तगा य' पर्याप्तकाश्चापर्याप्तकाश्च, तत्र पर्याप्तिविशिष्टाः पर्याप्ताः तद्रहिता अपर्याप्तका इति । साधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिकानां शरीरादिद्वारचिन्तनाय प्रश्नयन्नाह -'तेसि णं' इत्यादि, 'तेसि णं' भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पन्नत्ता' तेषां साधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिकानां खलु भदन्त ! जीवानां कति शरीराणि प्रज्ञप्तानीति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ? 'तो सरीरगा पन्नत्ता' त्रीणि शरीराणि प्रज्ञप्तानि-कथितानि, त्रैविध्यमेव दर्शयति 'तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा'ओरालिए तेयए कम्मए' औदारिकं तैजसं कार्मणश्च शरीरत्रितयं भवत्येषामिति । 'तहेव जहा बायरपुढवीकाइयाणं' तथैव यथा बादरपृथिवीकायिकानां शरीरादिद्वाराणि यथा बादरपृथिवीकायिकजीवानां कथितानि तथैव-तेनैव रूपेण बादरवनस्पतिकायिकानामपि तानि सर्वाणि ये साधारण वनस्पतिकायिक संक्षेप से दो प्रकार के कहे गये हैं-"तं जहा" जो ऐसे हैं "पज्जत्तगा य अपज्जत्तगा य" एक पर्याप्तक और दूसरे अपर्याप्तक जो पर्याप्ति से युक्त होते हैं वे पर्याप्तक और जो पर्याप्त नहीं होते हैं वे अपर्याप्तक हैं। 'तेसि णं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पन्नत्ता हे भदन्त ! इन साधारण वनस्पतिकायिकों के कितने शरीर कहे हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'गोयमा ! तो सरीरगा पन्नत्ता' हे गौतम ! इन साधारण वनस्पतिकायिकों के तीन शरीर कहे गये हैं- 'तं जहा' जो इस प्रकार से हैं- ओरालिए, तेयए, कम्मए. औदारिक, तैजस और कार्मण “तहेव जाव बायरपुढवीकाइयाणं" जिस प्रकार से शरीरादिद्वार बादर पृथिवीकायिकजीवों के प्रकरण में कहे गये हैं, उसी प्रकार से वे सब बादरवनस्पतिकायिकों के भी कह लेना चाहिये यहां लेश्याद्वार में હોય તે પણ સાધારણ વનસ્પતિકાયમાં ગ્રહણ કરી લેવા, આ સાધારણ વનસ્પતિકાયિક સંક્ષે५थी मे प्रन हेसा छ, 'तं जहा' हे प्रमाणे छे.-'पज्जत्तगा य अपज्जत्तगा य' से પર્યાપક અને બીજા અપર્યાપ્તક પર્યાપ્તિથી યુક્ત જે હોય તે પર્યાપક અને જે પર્યાપ્ત ન હોય सेट ५२॥ पर्याप्त न डाय ते अपर्याप्त ' तेसिं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पन्नत्ता' હે ભગવન આ સાધારણ વનસ્પતિકાયિકને કેટલા શરીર હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં प्रभु छ है-'गोयमा ! तो सरीरगा पन्नत्ता' हे गौतम ? मा साधारण वनस्पति. यिहीना ] ४२न। शरी२॥ ४७सा छ, 'तं जहा' ते मा प्रमाणे समनपा, 'ओरालिए, तेयए, कम्मए' मोहा२ि४, तेस, मने अभए 'तहेव जाव बायरपुढवीकाइयाणं' मा६२ પૃથ્વીકાયિકના પ્રકરણમાં બાદરપૃથ્વીકાયિકોના શરીર વિગેરે દ્વારોનું જે પ્રમાણે કથન કર્યું છે, એજ પ્રમાણે તે સઘળા દ્વારોનું કથન આ બાદરવનસ્પતિકાયિકના સંબંધમાં પણ સમજી લેવા તાત્પર્ય એ છે, કે-અહિયાં લેશ્યાદ્વારમાં સાધારણ શરીર બાદર વનસ્પતિકાયિકને
જીવાભિગમસૂત્ર
