Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
३१२
जीवाभिगमसूत्रे
संख्येयभागतया शरीरावगाहनया असंज्ञिनो मिथ्यादृष्टयः सर्वाभिः पर्याप्तिभिरपर्याप्तका अन्तर्मुहूर्त्तायुष्का एव कालं कुर्वन्तीतिच्छायां ) ॥
तेषां संमूच्छिममनुष्याणां शरीरादिद्वारजातं दर्शयितुं प्रश्नयन्नाह - ' तेसि णं भंते' इत्यादि, 'तेसि णं भंते' तेषां संमूर्च्छिमानां खलु भदन्त ? 'जीवाणं कइ सरीरगा पन्नत्ता' जीवानां मनुष्याणां कति - कियत्संख्यकानि शरीराणि प्रज्ञप्तानि - कथितानीति शरीरद्वारे प्रश्नः, भगवानाह - - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ? 'तिन्नि सरीरगा पन्नत्ता' त्रीणि शरीराणि प्रज्ञप्तानि, त्रैविध्यमेव दर्शयति- 'तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा-'३ - 'ओरालिए तेयए कम्मए' औदारिकं तैजसं कार्मणम्, एतच्छरीरत्रयमेव भवति संमूच्छिममनुष्याणां संमूर्च्छित्वा देवेति शरीरद्वारम् । शरीरावगाहना जघन्योत्कर्षाभ्यामगुला संख्येय भागप्रमाणा । होते हैं । उनकी शरीरावगाहना अंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण होती हैं. ये असंज्ञी - मन रहित होते हैं मिध्यादृष्टि होते हैं छ पर्याप्तियों में से कोई भी पर्याप्ति इनकी पूर्ण नहीं होती हैं अतः ये अपर्याप्त ही होते हैं इनकी आयु एक अन्तर्मुहूर्त की ही होती है इसके बाद ये मर जाते हैं । इन्हें लब्ध्यपर्याप्तक कहा गया है ।
-
इन संमूच्छिम मनुष्यों के शरीरादिद्वार इस प्रकार से हैं "तेर्सिणं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पन्नत्ता" हे भदन्त ! इन संमूच्छिम मनुष्यों के कितने शरीर होते हैं ! तब प्रभु ने गौतम से कहा - " गोयमा ! तिन्नि सरीरगा पन्नता " हे गौतम ! इन संमूच्छिम मनुष्यों को तीन शरीर होते हैं "तं जहा " जैसे- "ओरालिए, तेयए, कम्मए" औदारिक तैजस और कार्मण इनकी शरीरावगाहना जघन्य और उत्कृष्ट से अंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण होती है संहनन संस्थान कषाय, लेश्या, ये द्वार यहां द्वीन्द्रिय प्रकरण में जैसे ये प्रतिपादित મનુષ્યા ઉત્પન્ન થાય છે. તેઆના શરીરની અવગાહના એક આંગળના અસંખ્યાત ભાગ પ્રમાણની હાય છે. તેઓ અસ’જ્ઞી મન વિનાના હૈાય છે. મિથ્યાદષ્ટિવાળા હાય છે. તેને છ પર્યાસિયેા પૈકી એક પણ પર્યાપ્તિ પૂર્ણ હાતી નથી. તેથી તેએ અપર્યાપ્ત જ હોય છે. તેનુ આયુષ્ય એક અંતર્મુહૂત'નુ જ હાય છે, તે પછી તેઓ મરી જાય છે. તેને લમ્પ્ય પર્યાસક કહેલા છે. એટલે કે લબ્ધિ-અપર્યાપ્તક કહ્યા છે.
या सभूरिछभ मनुष्योना शरीर विगेरे द्वारा या प्रमाणे छे - "तेसि णं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पण्णत्ता' हे भगवन् ! आ सभूमि मनुष्याने डेंटला शरीरो होय छे ? या प्रश्नना उत्तरभां प्रभु गौतमस्वाभीने हे छे – “गोयमा ! तिम्नि सरीरगा पन्नत्ता" हे गौतम! या सभूमि मनुष्याने त्राणु शरीरी होय छे, "तं जहा " ते मी प्रमाणे छे- " ओरालिए, तेयप, कम्मए" मोहारिए, तैक्स भने अर्भण, तेयोना शरीरनी भवणाહના જઘન્ય અને ઊત્કૃષ્ટથી એક આંગળના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણુની હોય છે. સહનન, સંસ્થાન, કષાય, લેસ્યા, આ દ્વારાનું કથન જે પ્રમાણે બે ઇન્દ્રિયવાળા જીવાના પ્રશ્નરણમાં કહ્યુ છે. એજ પ્રમાણેનું અહિયાં પણ સમજી લેવુ'.
જીવાભિગમસૂત્ર
