Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० १ अप्कायिकानां शरीरादिद्वारनिरूपणम् १४५ शरीरादिद्वाराणां प्रस्तावे बादरपृथिवीकायिकानां यथा शरीरद्वारादारभ्य गत्यागतिद्वारपर्यन्त कथितं तथैव सर्वं द्वारजातमिहापि बादराप्कायिकेऽपि वक्तव्यम् , तथाहि-शरीराणि कतीति प्रश्नस्य त्रीणि औदारिकतैजसकार्मणानि, इत्युत्तरम् , ।
एवमवगाहनादिकमपि तथैव वक्तव्यमिति पूर्वापेक्षया यद्वैलक्षण्यं तद्दर्शयति--'नवरं' इत्यादि, नवरम् - केवलम्-संस्थानलेश्या-ऽऽहारो-पपातस्थितिषु वैलक्षण्यं वर्तते, तदेव दर्शयति'थिवुगसंठिया' इत्यादि, 'थिवुगसंठिया' स्तिबुकसंस्थानसंस्थितानि बादरा कायिकानां शरीराणि, तत्र बादरपृथिवीकायिकानां मसूरचन्दूसंस्थानम् इह तु स्तिबुकसंस्थानम् । 'चत्तारि लेस्साओ' चतस्रः-कृष्णनीलकापोततैजसाख्या लेश्या भवन्ति बादराप्कायिकानामिति । आहारो नियमात् षइदिशि षड्दिग्भ्य आगतान् पुद्गलान् आहरन्ति लोकमध्ये एव बादराप्कादारों के प्रस्ताव में बादर पृथिवीकायिकों के जैसा-जैसा शरीरद्वार से लेकर गत्यागति द्वार तक कहा गया है वैसा २ सब द्वारों का कथन बादर अकायिको के सम्बन्ध में भी जानना चाहिये । जैसे शरीर इनके कितने होते हैं ! तो इस प्रश्न के उत्तर में ऐसा कहना चाहिये कि इनके औदारिक तैजस कार्मण ये तीन शरीर होते हैं । इसी प्रकार से अवगाहना आदि के सम्बन्ध में भी कथन कहा गया जानना चाहिये। परन्तु इन बादर अप्कायिकों के कथन में जो भिन्नता है वह "नबरं" इस शब्द द्वारा दिखलाई जाती है अर्थात् बादर पृथिवीकायिकों की अपेक्षा इनमें संस्थान लेश्या आहार उपपात और स्थिति, इन द्वारों में भिन्नता है वही दिखलाया जाता है-"
ठिगसंठिया" इनके शरीर का संस्थान पानी के बुल बुला के जैसा है । "चत्तारि लेस्साओ" इनके कृष्ण, नील कापोत और तैजस ये चार लेश्याएँ होती हैं “आहारो नियमा छदिसिं" હોય છે ?” ઈત્યાદિ શરીર દ્વારના કથનમાં બાદર પૃથ્વી કાયિકના કથન પ્રમાણે શરીર દ્વારથી લઈને ગત્યાગતિ દ્વાર સુધી કહેલ છે, એજ પ્રમાણે બીજા બધા જ દ્વારોનું કથન અપ કાયિકના સંબંધમાં પણ સમજવું. જેમકે—બાદર અપકાયિકજીના શરીર કેટલા પ્રકારના છે ? તે આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં એવું કહેવું જોઈએ કે–તેને ઔદારિક તૈજસ, અને કામણ એ રીતે ત્રણ પ્રકારના શરીરો હેાયે છે. એ જ પ્રમાણે અવગાહના વિગેરેના સંબંધમાં પણ બાદર પૃથ્વીકાયિકના સંબંધમાં કહ્યા પ્રમાણે બાદર અપુકાયિકોનું કથન પણ સમજવું પરંતું मा माह२ मयिान थनमा नुह। पाशु छ. ते "नवर" मा २७६ द्वा२। वाम આવેલ છે. અર્થાત બાદર પૃવિકાયિક કરતાં આ બાદર અપૂકાયિકમાં સંસ્થાન, વેશ્યા આહાર, ઉપપાત (ઉત્તી) અને સ્થિતિ આ પાંચ કારોના કથનમાં વિશેષ પડ્યું છે, તે જ उपाभा यावे छे-"ठिवुगसंठिया' मा६२ मयिन! शरीरनु स स्थान पाणीना मुद्ध मुद्ध मेटले ५२ पोटा पुछे, "चत्तारी लेस्साओ" १२ माथि, वान ! नात, पित, अने तेजस माया२ सेश्या डाय छे, "आहारी नियमा छद्दिसिं'
१९
જીવાભિગમસૂત્ર
