Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति०१
प्र. स्थितिद्वारनिरूपणम् १२१ पपातो भणितव्यः, व्युत्क्रान्त्यां प्रज्ञापनासूत्रस्य षष्ठे व्युत्क्रान्तिपदे य उपपातः प्रोक्तः सोऽत्रापि भणितव्यः । प्रज्ञापनाप्रकरणस्यायं भावः-सूक्ष्मपृथिवीकायिकजीवाः असंख्यातवर्षायुष्कान् तिरश्चो वर्जयित्वा अन्येभ्यः पर्याप्तेभ्योऽपर्याप्तेभ्यो वा तिर्यग्भ्य आगत्य समुत्पद्यन्ते मनुष्येभ्य इतिअकर्मभूमिजान् अन्तरद्वीपजान् असंख्यातवर्षायुष्ककर्मभूमिजाँश्च मनुष्यान् वर्जयित्वा शेषेभ्यः पर्याप्तेभ्योऽपर्याप्तेभ्यो वा मनुष्येभ्य आगत्य सूक्ष्मपृथिवीकायिकाः समुत्पद्यन्ते इति ।
एकोनविंशतितममुपपातद्वारम् ॥१९॥ गतमेकोनविंशतितममुपपातद्वारम् , अधुना विंशतितमं स्थितिद्वारमाह-'नेसि णं भंते ! जीवाणं' इत्यादि, 'तेसिण भंते ! जीवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता' तेषां खलु भदन्त ! सूक्ष्मपृथिवीकायिकजीवानां कियन्तं कालं स्थितिः प्रज्ञप्ता-कथितेति प्रश्नः, भगवानाह--'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ? 'जहन्नेणं अंतोमुहुतं उक्कोसेणं वि अंतोमुहुत्तं' जघन्येना
कर्म भूमि के मनुष्यों को छोड़कर शेष पर्याप्तक हो चाहे अपर्याप्तक हो दोनों प्रकार के मनुष्यों से आकर सूक्ष्मपृथिवीकायरूप से उत्पन्न होते हैं अर्थात् अकर्मभूमि के
और अन्तरद्वीप के तथा असंख्यात वर्ष आयु वाले कर्मभूमि के मनुष्य सूक्ष्मपृथिवीकायिक रूप से उत्पन्न नहीं होते हैं। "वक्कंती उववाओ भाणियव्यो" इस प्रकार से जैसे कि प्रज्ञापना सूत्र के व्युत्क्रान्ति पद से कहा गया हैं वैसा ही यहां पर भी कह लेना चाहिये ॥ १९ वा उपपातद्वार समाप्त ॥
(२०) वां स्थितिद्वार- "तेसिं गं भंते ! जीवाणं केवइयं कालं टिई पन्नत्ता" हे भदन्त ! उन सूक्ष्मपृथिवीकायिक जीवों की स्थिति कितने काल की कहो गयी है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं - "गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं वि अंतोमुहुत्तं" हे गौतम ! इन जोवों की स्थिति जधन्य से भी एक अन्तर्मुहूर्त कही गई है और उत्कृष्ट
છેડીને બાકીના પર્યાપ્તક હોય અથવા અપર્યાપ્તક હોય અને પ્રકારના મનુષ્યોમાંથી મરીને સૂમપૃથ્વીકાયિક પણાથી ઉત્પન્ન થાય છે. અર્થાત અકર્મ ભૂમિના અને અંતર દ્વીપના તથા અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા કર્મભૂમિના મનુષ્ય સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયિક પણાથી ઉત્પન્ન थता नथी. 'वक्कंती उववाओ भाणियव्वो' मा शत भ प्रज्ञापन सूत्रना हो વ્યુત્ક્રાંતિ પદમાં કહેવામાં આવેલ છે. એ જ પ્રમાણે અહિયાં પણ કહેવું જોઈએ,
૧૯ મું ઉપાદ્વાર સમાપ્ત સૂ. ૧૦ વીસ મું સ્થિતિ દ્વાર–
"तेसिं णं भंते ! जीवाणं केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता" छत्याह હે ભગવન તે સૂમપૃથવી કાયિક જીવોની સ્થિતિ કેટલા કાળની કહેવામાં આવી છે ? मा ५नना उत्तरमा प्रभु ४३ छे ?-"गायमा जहन्नेणं अतो मुहु तं उक्कोसेण वि अंतो महतं ' गौतम ! २मा वानी स्थिति धन्यथी मने ४थी ५९ मे मतभुइतनी
જીવાભિગમસૂત્ર
