________________
श्रीजीवाभिगमसूत्र सिद्धि प्राप्ता भवन्ति ते तीर्थसिद्धाः कथ्यन्ते । मतीर्थसिद्धाः-तीर्थानुत्पन्ना ये सिद्धा जाताः ते अतीर्थसिद्धाः कथ्यन्ते । तीर्थकरसिद्धाः तीर्थकरपदप्राप्त्यनन्तरं ये सिद्धा भवन्ति ते तीर्थङ्करसिद्धाः कथ्यन्ते इति तृतीयः । अतीर्थकरसिद्धाः तीर्थकरपदमप्राप्त्यैव ये सिद्धा भवन्ति ते मतीर्थकरसिद्धाः कथ्यन्ते ते च केवलिनः । स्वयम्बुद्धसिद्धाः ये परोपदेशमन्तरेण स्वयमेव ज्ञानमवाप्य सिद्धा भवन्ति ते स्वयम्बुद्धसिद्धाः कथ्यन्ते । यथा तीर्थकर महावीरादय इति पञ्चमः। प्रत्येकबुद्धसिद्धाःयस्य कस्यापि वस्तुविशेषस्य संयोग प्राप्य अनित्यादि भावनया सिद्धा भवन्ति ते प्रत्येकवुद्धाः कथ्यन्ते इति षष्ठः । बुद्धबोधितसिद्धा.-ये गुरूपदेशादिना बोधं प्राप्य सिद्धा भवन्ति ते बुद्धबोधिताः सिद्धा' कथ्यन्ते इति सप्तमः । स्त्रीलिङ्गसिद्धाः-द्रव्यरूपेण स्त्रीलिङ्गे वर्तमाना ये जीवाः सिद्धि प्राप्नुवन्ति ते स्त्रीलिङ्गसिद्धाः कध्यन्ते यथा मल्लिनाथः इत्यष्टमः पुरुपलिङ्गसिद्धाः द्रव्यरूपेण पुरुषलिङ्गे वर्तमानाः बोधमवाप्य सिद्धा भवन्ति ते पुरुपलिगसिद्धाः कथ्यन्ते इति नवमः ।
होने पर जो सिद्वि को प्राप्त हो चुके हैं वे तीर्थसिद्ध हैं तीर्थ में उत्पन्न नहीं होकर जो सिद्ध हुए हैं वे अतीर्थ सिद्ध है । तीर्थकर पद की प्राप्ति के अनन्तर जो सिद्धि पद को प्राप्त हुए हैं तीर्थकर सिद्ध हैं । जो तीर्थकर पद को प्राप्त हुए विना ही सिद्ध हुए हैं वे अतीर्थंकर सिद्ध है-जैसे केवली भगवान् । जो दूसरों के उपदेश के विना स्वयं ही ज्ञान को प्राप्त कर सिद्ध होते हैं वे स्वयं वुद्ध सिद्ध है। जैसे-तीर्थकर महावीर आदि जिस किसी वस्तु विशेष के संयोग को प्राप्तकर जो अनित्यादिकी भावना से सिद्ध होते हैं वे प्रत्येक वुद्ध सिद्ध है । जो गुरु के उपदेश आदि से प्रबुद्ध होकर सिद्ध होते हैं वे बुद्ध बोधित सिद्ध है । जो द्रव्य रूप से स्त्रीलिङ्ग में वर्तमान जीव सिद्ध होते हैं वे स्त्रीलिङ्ग सिद्ध है। से-मल्लिनाथ । द्रव्यरूप से पुरुपलिग में वर्तमान जो जीव सिद्ध होते हैं वे पुरुषलिङ्गसिद्ध है। नपुंसकलिङ्ग में वर्तमान जो जीव
(१) तीर्थ४२-तीय ४२नु शासन प्रवृत्त थया मारेमा सिद्धि पाभ्या छ, भने તીર્થસિદ્ધ કહે છે (૨) અતીર્થસિદ્ધ-તીર્થમાં ઉત્પન્ન થયા વિના જેમણે સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી છે તેમને અતીર્થસિદ્ધ કહે છે (૩) તીર્થ કરસિદ્ધ-તીર્થકર પદની પ્રાપ્તિ કર્યા બાદ જેઓ સિદ્ધિ પામ્યા છે તેમને તીર્થંકરસિદ્ધ કહે છે (૪) અતીર્થંકર સિદ્ધ-તીર્થંકર પદની પ્રાપ્તિ કર્યા વિના જ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરનારને અતીર્થકર સિદ્ધ કહે છે-જેમકે કેવલી ભગવાન (૫) સ્વયં બુદ્ધ સિદ્ધ-બીજના ઉપદેશ વિના, પોતાની જાતે જ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરીને સિદ્ધિપદ મેળવનારને સ્વય બુદ્ધ સિદ્ધ કહે છે જેમ કે તીર્થકર મહાવીર આદિ. (૬) પ્રત્યેક બુદ્ધ સિદ્ધ-કઈ વસ્તુ વિશેષના સાગથી અનિત્ય આદિ ભાવના વડે જેઓ સિદ્ધ થાય છે તેમને પ્રત્યેક બુદ્ધ સિદ્ધ કહે છે. (૭) બુદ્ધ બધિત સિદ્ધ-જેઓ ગુરુના ઉપદેશ આદિથી સિદ્ધ થાય છે, તેમને બુદ્ધાધિત સિદ્ધ કહે છે. (૮) સ્ત્રીલિંગસિદ્ધ-દ્રવ્યરૂપે સ્ત્રીલિંગમાં રહેલા જે જીવો સિદ્ધ થાય છે, તેમને સ્ત્રીલિંગસિદ્ધ કહે છે જેમકે મલ્લીનાથ (૯) પુરુષલિંગસિદ્ધ-દ્રવ્ય રૂપે પુરૂષલિંગમાં ઉત્પન્ન થઈને સિદ્ધિપદ પ્રાપ્ત કરનાર જીવને
