________________
मेयोप्रतिका टीका प्रति० १
पञ्चेन्द्रियजीवनिरूपणम् २२३
श्रित्यकालान् नीलान् पुद्गलान् । आहरन्ति । गन्धमाश्रित्य दुरभिगन्धान् रसमाश्रित्य तिक्तकटुकान्, स्पर्शमाश्रित्य कर्कश–गुरुकशीत - रूक्षान् पुद्गलान् आहरन्ति । शेषोऽर्थः पूर्ववत् । इत्याहारद्वारम् || 1
एकोनविंशतितममुपपातद्वारमाह-- 'उबवाओ तिरियमणुस्सेर्हितो' नारकजीवानामुपपातः तिर्यङ् मनुष्येभ्यः तत्र पर्याप्तपञ्चेन्द्रियतिर्यङ् मनुष्येभ्योऽसख्यातवर्षायुष्कवर्जेभ्य इति वक्तव्यमि त्युपपातद्वारम् ॥
विंशतितमं स्थितिद्वारमाह - 'ठिई जहन्नेणं दसवास सहस्साई' नारकजीवानां स्थितिः काले और नीचे इन दो वर्ण वाले आहार पुद्गलो का ग्रहण करते हैं इसी प्रकार गन्ध की अपेक्षा दुरभि गन्धवाले रस की अपेक्षा तिक्त कटुक, स्पर्श की अपेक्षा कर्कश गुरु शीत और रूक्ष इन चार स्पर्शवाले आहार पुद्गलों का ग्रहण करते है उन गृहीत आहार पुद्गलों में पुराने वर्णगन्ध रस और स्पर्श के गुण होते हैं उनको अन्य परिणामवाले बनाकर दूर कर परिशटित कर और उनका विध्वंसकर - नाशकर उनमें अन्य अपूर्व, वर्ण गुण, गन्ध गुण, रस गुण, और स्पर्श गुणों को उत्पन्न करके अपने शरीर क्षेत्र में अवगाह ऐसे आहार पुद्गलों का सर्वात्मा से आहार करते हैं | आहारद्वार समाप्त |
उन्नीसवां उपपात द्वार - 'उववाओ तिरियमणुस्सेहितो' नारक जीवो का उपपात तिर्यच्चों से और मनुष्यों से होता है । अर्थात् पञ्चेन्द्रिय पर्याप्त तिर्यञ्च मनुष्यो से होता है । परन्तु असंख्यात वर्ष की आयुवाले तिर्यञ्च मनुष्यों में से नहीं होता है । उपपातद्वार समाप्त |
ગ્રહણ કરે છે. એજ રીતે ગન્ધની અપેક્ષાથી દુરભીગ ધ-એટલે કે હુ ધવાળા, રસની અપેક્ષાથી તીખા, કડવેા, સ્પશની અપેક્ષાથી કર્કશ, ગુરૂ શીત મને રૂક્ષ આ ચાર પ્રકારના સ્પર્શીવાળા આહારપુદ્ગલે। ગ્રહણ કરે છે. તે ગ્રહણ કરેલા આહાર પુદ્ગલામાં જુના વ, ગ ંધ રસ અને સ્પર્ધાના ગુણુ હાય છે તેમને ખીજા પિરણામ વાળા બનાવીને એટલેકે દૂર કરીને પિરશિટેક કરીને અને તેના વિધ્વંસ નાશ કરીને તેમાં બીજા અપૂર્વ વઘુ ગુણુ, ગંધ ગુણુ, રસદ્ગુણુ, અને ૫ ગુણ્ણાને ઉત્પન્ન કરીને પેાતાના શરીરમાં અવગતિએવા આહાર પુદ્ગલેના સવપ્રકારથી આહાર કરે છે.
ા આહારદ્વાર સમાપ્ત !
भोगलीस उपयातद्वार - 'उववाओ तिरियमणुस्सेहितो' ना२४ वानो ५પાત તિય ચામાંથી અને મનુષ્યેામાંથી હાય છે . અર્થાત પૉંચેન્દ્રિય પર્યાપ્ત તિય ચ મનુષ્યામાંથી તા હોય છે. પરંતુ અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા, તિય ચ્ મનુષ્યમાંથી થતા નથી
॥ ઉપપાત દ્વાર સમાસ !
