________________
२३२
जीवाभिगमस्त्रे एतेषां व्याख्या प्रज्ञापनातोऽवगन्तव्या इति । 'जे यावन्ने तहप्पगारा' ये चान्ये तथाप्रकाराः कथितसदृशाः जलचरसंमूच्छिमपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका भवन्ति ते समासओ दुविहा पन्नत्ता' ते सर्वे समा सतः-संक्षेपेण द्विविधाः, प्रज्ञप्ताः-कथिताः । 'तं जहा' तद्यथा-'पज्जत्ता य अपज्जत्ता य' पर्याप्ताश्चापर्याप्ताश्चेति । सम्प्रति-जलचरसमूछिमपञ्चेन्द्रियतिर्यगयोनिकानां शरीरादिद्वारमभिधातुमाह- 'तेसि ण' इत्यादि, 'तेसि ण भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा-- पन्नत्ता' तेषां जलचरसंमूछिमपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां खल भदन्त ! जीवानां कति शरीराणि प्रज्ञप्तानि, इति प्रश्न , भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'तओसरीरा पन्नत्ता' त्रीणि शरीराणि तेषां जलचराणां प्रज्ञप्तानि कथितानीति 'तं जहा' तद्यथा'ओरालिए तेयए कम्मए' औदारिकं तैजसं कार्मणमिति शरीरत्रितयं भवति । 'सरीरोगाहणा' गये हैं यह सिसुमारों का कथन हुआ। इन सब जलकर संछिमपञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीवों का वर्णन सविस्तर प्रज्ञापना सूत्र के प्रज्ञापना नामक प्रथम पद के इस प्रकरण की टोका में देख लेना चाहिये । “जे यावन्ने" जो इस प्रकार के दूसरे भी जलचर जीव है । "ते समासओदुविहा पन्नत्ता" ये सब मत्स्यादि जलचर संक्षेप से दो प्रकार के होते हैं- "तं जहा" जैसे"पज्जत्ता य, अपज्जत्ता य' एक तो पर्याप्त और दूसरे अपर्याप्त ।
अब जलचर समूर्छिमपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकों के शरीरादिद्वारों का कथन करते हैं"तेसिं णं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पण्णत्ता" हे भदन्त ! उन जलचर संमूपिछम पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीवों के कितने शरीर कहे गये हैं ? उत्तर-में प्रभु कहते हैं-"गोयमा ! तओ सरीरगा पण्णता" हे गौतम | उन जलचरों के तीन शरीर कहे गये हैं-"तं जहा" जो इस प्रकार से हैं-"ओरालिए, तेयए, कम्मए । औदारिक, तेजस और कार्मण "सरीरो
આ બધા જલચર સંમૂછિમ પંચેન્દ્રિય તિર્યાનિક ઇવેનું વર્ણન પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના પ્રજ્ઞાપના નામના પહેલા પદમા સવિસ્તર આપેલ છે જે પ્રજ્ઞા પના સૂત્રને પાક સ સ્કૃત ટીકામાં આવે છે, તે તેમાંથી સમજી લેવું
"जे यावन्ने' मा प्रा२ना ll प२ सय२७ छ, "ते समासओ दुविहा पन्नता' मा या मत्स्य विगेरे सय२ सपथी मे भरना होय छ 'त जहा' त मे । मा प्रभार छ ---"पज्जत्तगा य अपज्जत्तगा य" ये पर्यास मने मान અપર્યાપ્તક.
હવે જલચર સંમૂર્ણિમ પંચેન્દ્રિય તિર્યનિકો ના શરીર વિગેરે દ્વારોનું કથન કરवामां मावे छे-'तेसिं णं भंते ! जीवाणं कह सरीरगा पण्णता" सगवन् reચર સંમૂર્ણિમ પંચેન્દ્રિય તિયોનિક જીના કેટલા શરીરો કહેલા છે ? આ પ્રશ્નના उत्तरमा प्रभु गीतम स्वामीन ४९ छ ४-'गोयमा! तो सरीरा पण्णता" 8 गौतम! रायरेशन शरीरी सा छे 'तं जहा' २ मा प्रभारी छ. "ओरालिप, तेयर