________________
जीवाभिगमसूत्रे ३८४ पूर्वकोटिप्रमाणा स्थितिर्भवति; अष्टवार्षिक्याश्चरणधर्मप्राप्तेस्ततःपरं चरमान्तर्मुहूर्तपर्यन्तमप्रतिपतितपरिणामसद्भावादिति । पूर्वपरिमाणं चेदम् --
पुवस्स उ परिमाणं, सयरिं खलु होति कोडिलक्खाओ । छप्पण्णसहस्सा, बौद्धव्या वासकोडीणं ॥१॥ छाया- पूर्वस्य तु परिमाणं सप्तति. स्वल भवन्ति कोटिलक्षाणि ।
षट् पश्चाशच्च सहस्राणि बोद्धव्यानि वर्षकोटीनाम् ॥ (७०,५६०००,०००००००) एतावत्प्रमाणमेकं पूर्व भवति । एतावत्प्रमाणमेकं पूर्वमाश्रित्य पूर्वाणां कोटिः पूर्वकोटिरुच्यते, सा च देशोना देशेन किविद्वागेन- अष्टवर्परूपेण ऊना भवस्थिति मनुष्यस्त्रीणां चरणधर्ममाश्रित्य प्रोक्तेति भावः । 'कम्मभूमियमणुस्सित्थी णं मंते' जो कहा गया है सो उस का तात्पर्य ऐमा है कि मनुष्य स्त्रियाँ चारित्र धर्म का पालन अधिक से अधिक देशोन पूर्वकोटिकाल तक कर सकती है। पूर्वकोटि में नो देश-ऊन कहा गया है उसका तात्पर्य यह है कि कोई स्त्री आठवर्ष की अवस्था में चारित्र स्वीकार करे क्योंकि आठ वर्ष की अवस्था के पहले चारित्र धर्म ग्रहण करने का निषेध है, फिर तदनन्तर उसके आयु के अन्तिम अन्तर्मुहूर्त तक अप्रतिपतित परिणामों का सद्भाव रहने से चारित्रग्रहण के आठवर्षों की ऊनता रह जाती है इसलिये देशऊन कहा गया है। पूर्व का परिमाण इस प्रकार हैं "पुव्वस्स उ परिमाणं" इत्यादि । सत्तर (७०) लाख करोड़ और छप्पन हजार करोड़ (७०,५६०००,००००००० सत्तर छप्पन और दश शून्य) वर्षों का एक पूर्व होता है। इतने प्रणाम के एक पूर्व को आश्रय करके ऐसे देश ऊन करोड़ पूर्व की चारित्र धर्मकी अपेक्षा से स्त्रियों की स्थिति होती है । “कम्मभूमिगमणुस्सित्थीणं भंते ! केवइयं कालं ठिई વામાં આવેલ છે, તેનું તાત્પર્ય એવું છે કે–મનુષ્ય સ્ત્રિયે ચારિત્ર ધર્મનું પાલન વધારેમાં વધારે દેશના પૂર્વકેટિ કાલ સુધી કરી શકે છે. પૂર્વ કેટિમાં જે દેશ-ઉન કહેવામાં આવેલ છે, તેનું તાત્પર્ય એ છે કે—કે સ્ત્રી આઠ વર્ષની અવસ્થામાં ચારિત્રને સ્વીકાર કરે–કેમકે “આઠવર્ષની અવસ્થાની પહેલાં ચારિત્રધર્મ અંગીકાર કરવાનો નિષેધ છે. તે પછી તેના આયુષ્યના છેલ્લા અંતર્મુહૂન સુધી અપ્રતિપતિત પરિણામને સદભાવ રહેવા થી ચારિત્ર ગ્રહણ કરવામાં આઠ વર્ષની ન્યૂનતા રહી જાય છે. તેથી દેશ ઉન કહેવામાં मावेस छे. पडसानु परिणाम मा प्रभारी छ. "पुव्वस्स उ परिमाणं" त्या सिर (७०) 04 ४२१७ मन छपन २ ४ (७०, ५६०००,००००००० सत्तर छन भने દસ શૂન્ય) વર્ષોને એક પૂર્વ કહેવાય છે. આટલા પ્રમાણવાળા એક પૂર્વને આશ્રય એવા દેશ ઉન કરેડ પૂર્વના ચારિત્ર ધર્મની અપેક્ષાથી સિત્રની સ્થિતિ હોય છે.
"कम्मभूमिगमणुस्सित्थीण भते ! केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता" भगवन् भभूमिका
