________________
४६२
M
-
जीयाभिगमसने ज्ञातव्यं तत्राह-'जाच' इत्यादि, 'जाव सचट्ठसिद्धा' यावत्सर्वार्थसिद्धाः सर्वार्थसिद्धदेवपुरुप पर्यन्त ज्ञातव्यमिति । तथाहि-देवपुरुपाश्चतुर्विधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-भवनवासिनो वानव्यन्तरा ज्योतिष्का वैमानिकाच । तत्र भवनवासिनोऽसुरकुमारादिस्तनितकुमारान्त भेदेन दशविधा-भवन्तीति । वानव्यन्तराः पिशाचभूत-यक्ष-गन्धर्व-राक्षस-किन्नर-किंपुरुप-महोरगमेदेन अष्टप्रकारका भवन्ति । ज्योतिष्काश्चन्द्र-सूर्य-ग्रहनक्षत्र-ताराविमान-भेदेन पश्चप्रकारका भवन्ति । वैमानिकाः कल्पोपन्नकल्पातीतभेदेन द्विविधाः, तत्र कल्पोपपन्नकाः सौधर्मादिभेदेन द्वादशविधा भवन्ति, कल्पातीतास्तु अवेयकानुत्तरोपपातिकभेदेन द्विविधा भवन्ति । एतदाशयेनैव कथितम् 'जाव सव्वदसिद्धा' इति ॥सू० ८॥ चार प्रकार के कहे गये है-भवनवासी देवपुरुष, वानव्यन्तर देवपुरुप, ज्योतिष्क देव पुरुष और वैमानिक देव पुरुष इनमें भवनवासी देवपुरुष अमुर, नाग, सुपर्ण, विद्युत्, अग्नि, द्वीप, उदधि दिशा, वायु और स्तनितकुमारदेवपुरुष ऐसे दस प्रकार के होते हैं। वान व्यन्तर देव पुरुष-पिशाच देवपुरुष १, भूत देवपुरुष २, यक्ष देवपुरुप ३, राक्षस देव पुरुष, ४, किनर देवपुरुष, ५, किंपुरुप देवपुरुष ६, महोरग देवपुरुष ७, गन्धर्व देव पुरुष ८, इस प्रकार से माठ प्रकार के होते है। ज्योतिष्क देवपुरुप चन्द्र, सूर्य, प्रह, नक्षत्र और तारा विमान के भेद से पांच प्रकार के होते हैं । वैमानिक देव पुरुष-कल्पोपपन्न और कल्पातीत के भेद से दो प्रकार के होते हैं। इनमें कल्पोपपन्न देवपुरुष सौधर्मादि देव पुरुष के भेद से बारह प्रकार के है । कल्पातीत देव पुरुष अवेयक और अनुत्तरोपपातिक के भेद से दो प्रकार के है । इमी आशय को लेकर सूत्रकार ने “जाव सव्वट्ठसिद्धा" सर्वार्थ सिद्ध देव पुरुष पर्यन्त ऐसा पाठ कहा है ।सूत्र ८॥ અને આ દેવપુરુષ સંબંધી પ્રકરણ સર્વાર્થસિદ્ધ દેવપુરુષના પ્રકરણ સુધી કહેવું જોઈએ, જેમકે – દેવપુરુષ ચાર પ્રકારના કહ્યા છે, ભવનવાસી દેવપુરુષ વનવ્યંતર દેવ પુરૂષ,
તિષ્ક દેવ પુરુષ, અને વૈમાનિક દેવપુરુષ, આમાં ભવનવાસી દેવપુરુષ, અસુર, નાગ, સુપર્ણ, વિદ્યુત, અગ્નિ, દીપ, ઉદધિ, દિશા, વાયુ અને સ્વનિત કુમાર દેવપુરુષ આ રીતે દસ પ્રકારના હોય છે વનવ્યંતર દેવપુરુષ – પિશાચ દેવ પુરૂષ, ભૂતદેવપુરૂષ યક્ષ દેવપુરૂષ, રાક્ષસ દેવપુરૂષ કિનાર દેવ પુરૂષ, કિપરૂષ દેવપુરૂષ, મહારગ દેવપુરૂષ ગંધર્વ देवपु३५० मा प्रभाए 2418 प्रा२ना डाय छे. न्याति देवयु३१ - यद्र, सूर्य, अड, नक्षत्र અને તારા વિજ્ઞાનના ભેદથી પાંચ પ્રકારના હોય છે વૈમાનિક દેવપુરૂષ કલ્પપપન્ન અને કલ્પાતીત એ ભેદથી બે પ્રકારના હોય છે. તેમાં કાપપન્ન દેવપુરૂષ સૌધર્માદિ દેવ પુરૂષના ભેદથી બાર પ્રકારના હોય છે. તથા કલ્પાતીત દેવપુરૂષ - પ્રવેયક અને અનુત્તર५पाति ना मेथी मे ४२ हाय छे माग अलिप्राय ने सन सूत्रधारे "जाप सव्य दृसिद्धा" सार्थ सिद्ध वधु३५ ५ मा प्रमाणुने। 48 ४ छ. ।। सू८
