Jivajivabhigamsutra Part 01

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 589

प्रमेयद्योतिकाटीका प्र०२
नपुंसकस्वरूपनिरूपणम् ५६७ नपुंसका असंख्येयगुणाः तिर्यग्योनिकनपुंसका अनन्तगुणाः । एतेषां खलु सदन्त ! रत्नप्रभापृ. थिवीनैरयिकनपुंसकानां यावदधः सप्तमपृथिवीनैरयिकनपुंसकानां च कतरे कतरेभ्यो याच द्विशेषाधिका वा? गौतम! सर्वस्तोकाः अधः सप्तम पृथिवीनरयिकनपुंसकाः पष्टपृथिवीनयिकनपुंसका असंख्येयगुणाः यावद्वितीयपृथिवीनैरयिकनपुंसका असंख्येयगुणाः एतस्या रत्नप्रभायाः पृथिव्याः नैरयिकनपुंसका असंख्येयगुणाः पतेपां खलु भदन्त ! तिर्यग्योनिकनपुंसकानां पृथिवीकायिकयावद्वानस्पतिकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिनपुसकानां द्वीन्द्रियत्रीन्द्रियचतुरिन्द्रियपंचेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकानां जलचराणां स्थलचराणां खेचराणा च कतरे कतरेभ्यो यावद्विशेषाधिका वा ? गौतम ! सर्वस्तोकाः खेचरतिर्यज्योनिकनपुसकाः स्थलचरतियंग्योनिकनपुंसकाः' संयेख्यगुणाः, जलचरतिर्यग्योनिकनपुंसकाः सख्येयगुणाः, चतुरिन्द्र. यतिर्यग्योनिकनपुंसका विशेषाधिकाः त्रीन्द्रियतिर्यग्यौनिक नपुंसका विशेपधिकाः द्वीन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसका. विशेषाधिकाः । तेजस्का कायिकैकेन्द्रियतिर्यग्रयोनिकनपुंसका असंख्येयगुणाः पृथिवीकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसविशेषाधिकाः वायुकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसका विशेषाधिकाः वनस्पतिकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्यो निकनपुंसका अनन्तगुणाः । एतेषां खलु भदन्त ! मनुष्यनपुंसकानां कर्मभूमिकनपुंसकानाम् अकर्मभूमिकनपुंसकानामन्तरद्वीपकानां च कतरे कतरेभ्योऽल्पा वा बहुका वा तुल्या वा विशेषाधिका वा? गौतम! सर्वस्तोका अन्तरद्वीपकाकर्मश्मिकमनुष्यनपुंसकाः, देवकुरूत्तरकुर्वकर्मभूमिकाद्वयेऽपि संख्येयगुणाः, एवं यावत्पूर्वविदेहापरविदेहकर्मभूमिकमनुष्यनपुंसकाद्वयेऽपि संख्येयगुणाः ॥ एतेषां खलु भदन्त ! नरयिकनपुंसकानारत्नप्रभापृथिवीनैरयिकनपुंसकानां यावदधःसप्तम पृथिवीनरयिकनपुंसकानां तिर्यग्योनिकनपुंसकानामेकेन्द्रिय तिर्यगयोनिकनपुंसकानां पृथिवीकायिकैकेन्द्रियतिर्यगूयोनिकनपुंसकानां यावद्वनस्पतिकायिकनपुंसकानां द्वीन्द्रियत्रीन्द्रियचतुरिन्द्रियपञ्चेन्द्रिय तिर्यगयोनिकनपुंसकानां जलचराणां स्थलचराणां नेचराणां मनुष्यनपुंसकानां कर्मसूमिकानामकर्मभूमिकानामन्तरद्वीपकानां च कतरेकतरेभ्योऽल्पा वा बहुका वा तुल्या वा विशेषाधिका वा? गौतम! सर्वस्तोका अधः सप्तमपृथिवीनैरयिकनपुंसकाः, पप्ठपृथिवीनैरयिकनपुंसका असंख्येयगुणायां वद्वितोथपृथिवीनैरयिकनपुंसका असंखयेयगुणाः, अतरद्वीपकमनुष्यनपुंसका असंखयेयगुणाः, देवकुरूत्तरकुर्वकर्म भूमिकमनुष्यनपुंसका द्वयेऽपि संखयेयगुणाः,यावत्विपूर्वदेहापरविदेहकर्मभूमिकमनुष्यनपुं. सकाद्वयेऽपि संख्येयगुणाः। रत्नप्रभापृथिवीनरयिकनपुंसकाअसंख्येयगुणाः, खेचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुसकाअअसख्येयगुणाःस्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यगयोनिकनपुंसका अलखयेयगुणाः स्थलचरपञ्चेन्द्रियतियग्योनिकनपुंसकाः संखयेयगुणाः, जलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यगयोनिकनपुं सकोः संख्येयगुणाः, चतुरिन्द्रियतिर्यगयोनिकनपुंसका विशेषाधिकाः, त्रीन्द्रियतियग्योनिकनपुंसका विशेषाधिकाः, द्वीन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुसका विशेषाधिकाः, तेजस्कायिकैकेन्द्रियतिर्यगयोनिकनपुसका असंख्येयगुणाः, पृथिवीकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसका विशेषा•धिकाः, वायुकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुसका विशेषाधिकाः, वनस्पतिकायिकैकेन्द्रिय तिर्यग्योनिकनपुंसका अनन्तगुणाः ॥ सू० १७॥
इस प्रकार सामान्य और विशेष से नपुसको का अन्तर निरूपण कर अब सूत्रकार नारक तिर्यञ्च और मनुष्य नपुंसको का अल्प बहुत्व कहते है -
આ પ્રમાણે સામાન્ય અને વિશેષ પ્રકારથી નપ સ કેના અ તરનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર નારક, તિર્યંચ અને મનુષ્ય નપુ સકેના અલ્પ બહુપણુ કહે છે.