________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र०२
नपुंसकस्वरूपनिरूपणम् ५७३ तदुक्तम् प्रज्ञापनायाम्—दिसाणुवाएणं सल्वत्थोवा, अहेसत्तमपुढवीनेरझ्यापुरस्थिमपच्चत्थिमउत्तरेण, दाहिणेणं असखेजगुणा । दाहिणे हितो आहेसत्तमपुढवीणेरइएहिंतो छट्ठाए तमाएपुढवीमेणेर इयापुरस्थिमपच्चत्थिमउत्तरेणंअसखेज्जगुणा, दाहिणेणं असंखेजगुणा, दाहिणिल्लेहितो तमापुढवीणेरइएहितो पंचमाए पुढवीए णेरड्यापुरस्थिम पच्चत्थिमउत्तरेणं असखेज्जगुणा, दाहिणेणं असवेजगुणा । दाहिणिल्लेहिंतो धूमप्पभापुढवीणेरइएहिंतो चउत्थीए पंकप्पभाए पुढवीए णेरडयापुरस्थिमपच्चत्थिमउत्तरेण असखेज्ज गुणा, दाहिणेणंअसखेज्जगुणा । दाहिणिल्लेहितो पंकप्पभा पुढवीनेरइएहितो तइयाए वालयप्पभाए पुढवीए नेरइया पुरथिम पच्चत्थिम उत्तरेणं असखेजगुणा, दाहिणेणं असखेज्जगुणा । दाहिणिल्लेहितो बालयप्पभा पुढवीनेरइए हिंतोदुइयाए सक्करप्पभाए पुढवीए णेरड्या पुरस्थिम पच्चत्थिम उत्तरेणं असखेजगुणा, दाहिणेणं असखेज्जगुणा । दाहिणिल्लेहितो सक्करप्पभापुढवीणेरइएहितो इमीसे रयणप्पभाए पुढवीएणेइ इया पुरथिम पच्चत्थिम उत्तरेणं असखेजगुणा, दाहिणेणं असखेजगुणा' इति ॥ सूत्र में ऐसा ही कहा है ---"दिसाणुणाएणं" इत्यादि पाठ टीका में संगृही है वहां देखलेना चाहिए, उसका अर्थ इस प्रकार है --'दिशा के अनुपात से अर्थात् दिशा की अपेक्षा को लेकर अधः सप्तम पृथिवी के नैरयिक पूर्व पश्चिम और उत्तर दिशा में सबसे कम है । पूर्व पश्चिम उत्तर दिशा के नैरयिकों की अपेक्षा क्षणि में असंख्यात गुणे अधिक है ॥१॥
अध. सप्तम पृथिवी की दक्षिण दिशा के नैरयिको की अपेक्षा छठी पृथिवी के पूर्व पश्चिम उत्तर दिशा के नैरयिक असंख्यात गुणे है, उनकी अपेक्षा वहां दक्षिण दिशा में असंख्यात गुणे है ॥२॥ तमा पृथिवी के दक्षिणात्य नैरयिको की अपेक्षा पांचवीं धूम प्रभा के पूर्व पश्चिम उत्तर दिशा के नैरयिक असंख्यात गुणे होते है, और उनकी अपेक्षा दक्षिण में असख्यात गुणे होते है ।३। पांचवी धूम प्रभा के दक्षिणात्य नैरथिको की अपेक्षा चौथी पंक प्रभा पृथिवी के पूर्व पश्चिम उत्तर दिशा के नैरयिक असख्यात गुणे होते है । उनकी अपेक्षा वहां दक्षिण दिशा પૂરી થી આગળ આગળની પ્રવામાં પૂર્વ, ઉત્તર, અને પશ્ચિમ દિશામાં રહેલા નૈરયિક નપું. समस ज्यात गए। पधारे छे प्रज्ञापन सूत्रमा ४ प्रमाणे [छ "दिसाणुवाएण" ઇત્યાદિ પાઠ ટકામાં સંગ્રહ કરેલ છે. તે તે પાઠ ત્યાંથી જોઈ લે. તેને અર્થ આ પ્રમાણે છે દિશાના અનુપાતથી અર્થાત દિશાની અપેક્ષાથી અધ સપ્તમી પૃથ્વીના નૈરયિક પૂર્વ પશ્ચિમ અને ઉત્તર દિશામાં સૌથી ઓછા છે. પૂર્વ, પશ્ચિમ અને ઉત્તર દિશાના નૈરયિકે કરતાં દક્ષિણ દિશામાં અસંખ્યાત ગણું વધારે છે. ૧]
અધા સપ્તમી પૃથ્વીની દક્ષિણ દિશાના રયિકેની અપેક્ષા છઠ્ઠી પૃથ્વીના પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઉત્તર દિશાના નૈરચિકે અસ ખ્યાત ગણું છે. તેના કરતાં ત્યાં દક્ષિણ દિશામાં અસંખ્યાત गया छे ॥ _ અધ સપ્તમી પૃથ્વીના દક્ષિણ દિશાના નરયિકોની અપેક્ષા છઠ્ઠી મૃથ્વીના પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઉત્તરદિશાના નરયિકે અસંખ્યાત ગણું છે. તેના કરતાં ત્યા દક્ષિણ દિશામાં અસંખ્યાત गर। छ. ॥२॥