________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र०२
पुरुषाणामल्पवहुत्वनिरूपणम् ४०९ असख्येयगुणा अधिका भवन्ति । बृहत्तरश्रेण्यसख्येयभागवाकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात् . महाशुक्रदेवपुरुषाणाम् । कथमित्थ मितिचेटाह-विमानबाहुल्यात् । तथाहि षट्सहत्रविमानानि सहस्रारकल्पे, चत्वारिंशत्सहस्राणि महाशुक्रे, अन्यच्च-अधोविमानवासिनो देवा बहुबहुतरा , उपरितनोपरितनविमानवासिन' स्तोकस्तोकतरा स्ततः सहस्रारकल्पदेवपुरुषापेक्षया महाशुक्रकल्पवासिदेवपुरुषा असख्येयगुणा अधिका उपपद्यन्ते । महाशुक्रकल्पवासिदेवपुरुपापेक्षया लान्तककल्पदेवपुरुषा असख्येयगुणा अधिका भवन्ति, वृहत्तमश्रेण्यसख्येयभागवा कागप्रदेशराशिप्रमाणत्वात् । लान्तकेभ्योऽपि ब्रह्मलोकवासिदेवपुरुपा असख्येयगुणा , एपाअपेक्षा महशुक्रकल्प के देवपुरुप असंख्यातगुणे अधिक होते है । क्योकि ये बृहत्तर श्रेणि के असख्यातभागवर्ती आकाशप्रदेश राशिप्रमाण के होते है । ये कैसे अधिक होते है । उसमे कारण ' दिखालातेहै-सहस्रारकल्प की अपेक्षा महाशुक्रकल्प में विमान अधिक होते है, जैसे सहसारकल्प में तो विमान छहहजार है और महाशुक्रकल्प में चालीस हजार विमान होते है । दूसरी बात यह है कि-नीचे नीचे के विमानवासी देव बहु बहुतर होते है और ऊपर ऊपर के विमाननिवासी देव स्तोकस्तोकतर-थोडे-थोडे-होते है इस कारणसे सहस्रारकल्पके देव पुरुपो की अपेक्षा महाशुक्रकल्पवासी देवपुरुप असंख्यातगुणे अधिक होते है । महाशुक्रकल्पवासी देवपुरुपो की अपेक्षा लान्तककल्पवासी देव पुरुष असंख्यातगुणे अधिक होते है, क्योकि ये बृहत्तमश्रेणि के असंख्यातवे भागवर्ती आकाश प्रदेशराशि के प्रमाणवाले होते है। लान्तककल्प के देवपुरुषो की अपेक्षा ब्रह्मलोकवासी देवपुरुष असख्यातगुणे अधिक होते है, क्योकि इनका भी प्रमाण 'भूयः' फिर पहले से अधिक उसी प्रकार
દેવ પુરુષો કરતા મહાશુક ક૯૫ના દેવ પુરૂષો અસ ખ્યાત ગણું વધારે હોય છે કેમકે એ બહત્તર શ્રેણીના અસ ખ્યાત ભાગવતી આકાશ પ્રદેશ રાશિ પ્રમાણન હોય છે એ વધારે કેવી રીતે હેય છે ? તેમાં કારણ બતાવે છે કે-સહસ્ત્રારક૯પ કરતા મહાશુક્ર ક૯૫માં વિમાને વધારે હોય છે જેમકે--સહસ્ત્રાર ક૯૫માં તે છ હજાર વિમાને છે, અને મહાશુક ક૯૫માં ચાલીસ હજાર વિમાને હોય છે બીજી વાત એ છે કે–નીચે નીચેના વિમાનમાં રહેવાવાળા દેવે બહુ બહુત હોય છે. અને ઉપર ઉપરના વિમાનમાં રહેવા વાળા દેવ સ્તંક ઑકતર થોડા થોડા હોય છે તે કારણથી સડસાર ક૯૫ના દેવ પુરૂષો કરતા મહાશુક્ર કલ્પમાં રહેવાવાળા દેવપુરૂષો અસ ખ્યાત ગણું વધારે હોય છે. મહાશુકમાં રહેવાવાળા દેવ પુરૂષો કરતા લાન્તક ક૯પમાં રહેવા વાળા દેવ પુરૂ અર ખ્યાતગણું વધારે હોય છે કેમકે–આ બૃહત્તર શ્રેણીના અસ ખ્યાતમા ભાગવતી આકાશ પ્રદેશ રાશિ પ્રમાણ વાળા હોય છે લાન્તક ક૯૫ના દેવ પુરૂષો કરતા બ્રહ્મલેકવાસી દેવપુરૂષે અસ ખ્યાત ગણું વધારે હોય છે કેમકે––તેઓનું પ્રમાણ ५५ "भूयः" इशथी पडसाथी वधारे प्रमाणे मेटले (al-त४५मा २वा वाणा व
