________________
प्रमेयधोतिका टीका प्रति० २ स्त्रीणां स्त्रीत्वेनावस्थानकालनिरूपणम् ४२७. देशतो न्यूनं पल्योपमस्यासंख्येयभागम् तदपि पल्योपमस्यासंख्येयभागेनोनं हीनमित्यर्थः ततश्च पल्योपमासंध्येयभागहीनत्वमेव देशोनत्वमित्यर्थः, 'उक्कोसेणं पकिओवमस्स असंखेज्जइभार्ग' उत्कर्षेण पल्योपमस्यासंख्येयभागं यावदन्तरद्वीपकाकर्मभूमिकमनुष्यस्त्रियास्तादृशमनुष्यस्त्रीरूपेणावस्थानं भवतीतिभावः । जन्मापेक्षया जघन्यत उत्कर्षतश्च तत्र मनुष्याणामेतावत्प्रमाणस्यायुषः संभवात् , यतस्ते मरणानन्तरं देवगतावुत्पधन्ते इति । 'संहरणं पडुच्च जहन्नेणं अंतो मुहुत्तं' संहरणं प्रतीत्य संहरणापेक्षया तु जघन्येनान्तमुहूर्तम् 'उक्कोसेणं पलिओवमस्स असं-' खेज्जइभाग देखणाए पुचकोडीए अब्भहियं' उत्कर्षेण पल्योपमस्यासंख्येयभाग देशोनया पूर्वकोटयाऽभ्यधिकं यावदवस्थोनमन्तरद्वीपकाकर्मभूमिकमनुष्यस्त्रियास्तादृशमनुष्यस्त्रीरूपेण भवतीति भावः, भावनो पूर्ववदिति । सामान्यतो विशेषतश्च मनुष्यस्त्रीवक्तव्यता कथिता, सम्प्रति देवस्त्रीवक्तव्यतामाह-'देविस्थीणं' इत्यादि, देवित्थीणं भंते ! देवस्त्री खल भदन्त ! 'देवित्थित्ति इभागेण ऊणं' हे गौतम! जन्म की अपेक्षा लेकर तो अन्तर द्वीपक अकर्मभूमिक मनुष्यस्त्रियों का वहां की मनुष्य स्त्रियों के रूप में रहने का काल जघन्य से कुछ कम पल्योपम के असंख्यातवें भाग से होन पल्योपम के असंख्यातवें भाग प्रमाण है और "उक्कोसेणं पलिमोवमस्स अंसखेज्जइभागं" उत्कृष्ट से पल्योपम के असंख्यातवें भाग प्रमाण है वहां जघन्य से तथा उत्कृष्ट से मनुष्यों की इतने ही काल की आयु का संवम हैं क्योकि वहां से मरने बाद वे देवयोनि में उत्पन होते हैं। 'सहरणं पडुच्च जहन्नेणं अंतो मुहुत्त उक्कोसेणं पलिओवमस्स असंखेज्जइ भागंदेसूणाए पुवकोडीए अब्भहियं" तथा संहरण की अपेक्षा लेकर जघन्य से उनका उस रूप से रहने का काल एक अन्तर्मुहूर्त का है और उत्कृष्ट से देशोन पूर्वकोटि से अधिक पल्योपम के असंख्यातवें भाग प्रमाण हैं भावना पूर्ववत् समझ लेवे । इस प्रकार सामान्य और विशेष रूप से मनुष्यस्त्री के सम्बन्ध में वक्तव्यता प्रकट की गई है। णं देसूर्ण पलिओवमस्ल असंखेज्जहभाग पलिओवमस्स असंखेज्जइभागेण ऊणं" है गौतम જન્મની અપેક્ષાથી તે અંતર દ્વીપજ અકર્મભૂમિની મનુષ્ય સ્ત્રિને ત્યાંની મનુષ્ય સ્ત્રી, પણાથી રહેવાને કાળ જઘન્યથી કંઈક ઓછો પલ્યોપમના અસંખ્યાતમાં ભાગથી ઓછા ५त्यापभना मसभ्यातमा मागप्रमानेा छ भने "उक्कोसेणं पलिओवमस्त- असंखेज्जाभागं" 6थी पक्ष्या५मना मसभ्यातमा भागप्रमाणुन छे. त्यांनधन्यथा भने 88. ખથી મનુષ્યની એટલાજ કાળની આયુ ને સંભવ છે. કેમકે –ત્યાંથી મર્યા પછી તેઓ-દેવ योनिमा उत्पन्न थाय छे. "संहरणं पदुच्च जहण्णेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं पलिमोवमस्स असंखेज्जइभागं देसूणाए पुचकोडीए मम्भडिय" तथा सहनी अपेक्षाथी न्यथा तना તેવા રૂપે રહેવાને કાળે એક અંતર્મુહૂતને છે અને ઉત્કૃષ્ટથી દેશનપૂર્વ કેટિથી વધારે પપના અસંખ્યાતમાં ભાગપ્રમાણને છે. તેની રીતે પહેલા પ્રમાણે સમજી લેવી...