________________
जीवाभिगमले
देवभवाच्च्युतानामसंख्येयवर्षायुण्केषु मध्ये उत्पादस्य प्रतिपेधात् , नापिचासंख्येयवर्षायुष्का सती उत्कृष्टायुष्कासु देवीषु समुत्पद्यते, उक्तञ्च-'जतो असंखेज्जवासाउया उक्कोसियं टिईन पावेई' इति, यतोऽसंख्ये यवर्षायुष्का उत्कर्पिको स्थितिं न प्राप्नोति, इतिच्छाया । तस्मात् कारणात् पूर्वोक्तप्रमाणैव स्त्री वेदस्योत्कृष्टाऽवस्थिति लभ्यते इति कृतं प्रसङ्गेनेति, इति प्रथमादेशः ॥१॥
द्वितीयादेशेन स्त्री वेदावस्थिति दर्शयति-'एक्केणादेसेणं जहन्नेणं एक्कं समयं' एकेना देशेन जघन्येनैकं समयमवस्थानं भवति 'उक्कोसेणं अट्ठारसपलिओवमाई पुब्बकोडिपुद्दुत्तमन्महियाई' उत्कर्पणाष्टा दशपल्योपमानि पूर्वकोटिपृथक्त्वाभ्यधिकानि वीणा स्त्रीरूपेणावस्थान भवति । जघन्यतामाश्रित्य समयभावना पूर्ववदेव । उत्कृष्टावस्थानभावनात्वेवम्-कश्चिज्जीवो मनुष्यस्त्रीषु तिर्यस्त्रीपु वा पूर्व कोटिप्रमाणायुष्कासु मध्ये पञ्चपड् भवाननुभूय ततः पूर्वोक्तप्रकावाली स्त्रियों में स्त्री होकर उत्पन्न नहीं होती है और न वह असंख्यात वर्षायुवाली स्त्री उत्कृष्ट मायु वाली देवियों में जन्म ले सकती हैं । इस विषय में अन्यत्र कहा है-'जतो असंखेज्जवासाउय उक्कोसियं ठिई न पावेइ., अर्थात् असख्यात वर्षायुवाली स्त्री उत्कृष्ट स्थिति को नहीं पा सकती है तो फिर पूर्वोक्त अवस्थान परिमाण से अधिक अवस्थान प्रमाण कैसे हो सकता है ? इसलिये पूर्वोक्त प्रमाण ही स्त्री वेद का उत्कृष्ट अवस्थान ठीक से बैठता है ।
यह प्रथम आदेश-विवक्षा है ।। द्वितीय आदेश इस प्रकार से है-'एक्केणादेसेणं जहन्नेणं एक्कं समयं उकासेणे अट्ठारसपलिओवमाई पुनकोडिपुहुत्तमभहियाइं इसकी अपेक्षा स्त्री रूप से एक जीव का अवस्थान कम से कम एक समय तक और ज्यादा से ज्यादा पूर्वकोटि 'पृथक्त्व अधिक લાગે છે જુઓ–પહેલાં તે દેવીપણુથી ચ્યવતી દેવીને જીવ અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્ય વાળી સ્ત્રિયામાં સ્ત્રી થઈને ઉત્પન્ન થતી નથી. અને તે અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળી સ્ત્રી ઉત્કૃષ્ટ અયુિષ્યવાળી દેવીમાં જન્મ લઈ શકતી નથી. આ સંબંધમાં અન્યત્ર કહ્યું છે કે"जतो असंखेज्जवासाउय उफ्कोसियं ठिई न पावेई" अर्थात् मसच्यात नी मायुध्यવાળી સ્ત્રી ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિને પામી શકતી નથી. તે પછી પૂર્વોક્ત અવસ્થાન ના પરિમાણથી અધિક અવસ્થાન પ્રમાણ કેવી રીતે થઈ શકે? તેથી પૂર્વોક્ત પ્રમાણજ સ્ત્રીવેદનું ઉત્કૃષ્ટ અવસ્થોને ઠીક જણાય છે.
આ પહલે આદેશ-વિવિક્ષા છે. ૧
मीन माहेश मा प्रमाणे छे.-"एक्केणादेसेणं जहण्णेण एक समय उक्कोसेणं अट्ठारसपलिओवमाइ पुवकोडिपुहुत्तममहियाई" मा अपेक्षाथी श्रीपाथा मे पर्नु અવસ્થાન કમથી કમ એક સમય સુધી અને વધારેમાં વધારે પૂર્વ કેષ્ટિ પૃથકત્વ અધિક અઢાર પલ્યોપમ સુધી રહે છે
