________________
जीवाभिगमसूत्रे
कथमेतदित्याह — काचित् पूर्वविदेहमनुष्यस्त्री
-
अपर विदेहमनुष्यस्त्री वा देशोनपूर्वपूर्वोकदृष्टान्तेन देवकुर्वादिव्यपदेश
कोट्यायु समन्विता देवकुर्वादौ संहियते, संहता च सा वती जाता, ततः सा देशोनपूर्वकोटिं यावत् जीवित्वा तदनन्तरं मृता सती तत्रैव त्रिपल्योपमायुष्का जन्मगृहीतवती, तत एवं देशोनपूर्व कोट्यधिकानि त्रीणि पल्योपमानीति । अनेन संहरणमाश्रित्य जघन्योत्कृष्टा व स्थानकालमानप्रदर्शनेन न्यूनान्तर्मुहूर्त्तायुः शेषाया गर्भस्थित स्त्रिया वा सहरणं न भवतीति प्रतिपादितम् अन्यथा जघन्यतोऽन्तर्मुहूर्त्तता, उत्कर्षतः पूर्वकोट्या देशोनता चापि न स्यादिति ।
पूर्व समुच्चया कर्मभूमिकमनुष्यस्त्रीणामवस्थानं प्रदर्शितम् साम्प्रतं क्षेत्रविशेषचिन्ता माश्रित्य अकर्मभूमिगतहैमवतादिक्षेत्रस्थितानां मनुष्यस्त्रीणां क्रमेणावस्थानं प्रदर्शयिष्यते, तत्र मनुष्यस्त्री हो अथवा अपर (पश्चिम) विदेह मनुष्य स्त्री हो देशोन पूर्वकोटि आयुवाले देव कुरू आदि में उसका संहरण होजावे, संहत हुई स्त्री पूर्वोक्त मागधदृष्टान्त से देवकुरू आदि की स्त्री कहलाने लगती है, फिर वह वहाँ देशोन पूर्वकोटि तक जीवित रहकर फिर मरकर वहीं तीन पल्योपम की आयु वाली होकर ग्रहण कर लेवे । इस प्रकार देशोनपूर्वकोटि अधिक तीन पल्योपम का काल सिद्ध हो जाता है ।
संहरण को लेकर इस जघन्य और उत्कृष्ट अवस्थान कालमान प्रमाणदर्शित करने 'से कुछ न्यून अन्तर्मुहूर्त आयु शेष वाली स्त्री का तथा गर्भस्थ स्त्री का संहरण नहीं होता है ऐसा प्रतिपादित किया गया है अन्यथा जघन्य से अन्तर्मुहूर्त्त और उत्कृष्ट से पूर्वकोटि की देशों नता ही सिद्ध नहीं हो सकती है ।
४
यह समुच्चय से अकमभूमिक मनुष्य स्त्रियों का अवस्थान काल कहा, अब विशेष रूप से क्षेत्र की चिन्ता को लेकर अकर्म भूमिगत जो हैमवत ऐरण्यवत आदि क्षेत्र हैं उनमें रही हुई પૂવિદેહની મનુષ્ય સ્રી હોય અથવા અપર (પશ્ચિમ) વિદેહની મનુષ્ય સ્રી હાય અને દેશશનપૂર્વ કડિટ ના આયુષ્યવાળા દેવકુરૂ વિગેરેમાં તેનુ સંહરણ થઈ જાય, સંહરણ થયેલી તે સ્ત્રી પહેલા કહેલ મગધના દૃષ્ટાંત થી દેવકુરૂ વિગેરેની સ્ત્રી કહેવાય છે. તે પછી તે ત્યાં દેશેાનપૂર્વ કાટિસુધી જીવતી રહીને તે પછી મરીને ત્યાં જ ત્રણ પત્યેાપમના આયુષ્યવાળામાં થઇને જન્મ ધારણ કરીલે એ રીતે દેશેાન પૂર્વે કૈાટિ અધિક ત્રણ પથૈપમના કાળ સિદ્ધ થઈ જાય છે.
સહરણુ ને લઈને આ જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ અવસ્થાન કાળમાન પ્રમાણુ દેખાડવાથી કંઈક ન્યૂન અંતમું હૂત આયુષ્ય જેનુ ખાકી રહ્યું હાય તેવીસ્ત્રીનુ તથા ગર્ભČજ સ્ત્રીનુ’ સહરણ હાતુ નથી એ પ્રમાણે પ્રતિપાદન કરવામાં આવેલ છે. નહાતા જઘન્યથી અંતહૂત અને ઉત્કૃષ્ટથી પૂવ કાટિનું દેશાન પણુંજ સિદ્ધ થઈ શકતું નથી
આ સમુચ્ચયથી અકમ ભૂમિક મનુષ્ય સ્ત્રિયેાનેા અવસ્થાન કાળ કહ્યો હવે વિશેષપણાથી ક્ષેત્રની ચિંતાને લઈને અકર્મ ભૂમિમાં રહેલ જે ડૈમવત, એરણ્યવત, હરિવરમ્યકવષ,
