________________
प्रमेयधोतिका टोका प्रति. १
गर्भव्युत्क्रान्तिकखेचरजीवनिरूपणम् ३०५
"
योजनसहस्रं पड़गव्यूतानि ततश्च योजनसहस्रम् । गव्यूतपृथक्त्वं भुजगे धनुः पृथक्त्वं च पक्षिषु ॥ १ ॥
गर्भे पूर्वकोटिः त्रीणि च पल्योपमानि परमायुः ।
उरो भुजगपूर्वकोटिः पल्योपमासंख्येयभागाश्व ॥ २॥ इतिच्छाया, गाथयोरयमर्थो बोध्यः- गर्भव्युत्क्रान्तिकानामेव जलचराणामुत्कृष्टावगाहना योजनसहस्रम् चतुष्पदानां षड्गव्यूतानि, उरः परिसर्पाणां योजनसहस्रम् भुजपरिसर्पाणां गव्यूतपृथक्त्वम्, पक्षिणां धनुःपृथक्त्वम्। तथा गर्भव्युत्क्रान्तिकानां जलचराणामुत्कृष्टा स्थितिः पूर्वकोटिः, चतुष्पदानां त्रीणि पल्योपमानि उरगाणां भुजगानां च पूर्वकोटिः, पक्षिणां पंल्योपमासंख्येयभागमिति || ' से सं जहा जलयराणं' शेषम् - अवगाहनास्थिव्यतिरिक्तं शरीरसंहननादिद्वारजातं यथा गर्भजजलचराणां कथितं तथैव सर्वमिहापि ज्ञातव्यम् | 'नवर जाव तच्चं पुढवि गच्छंति' नवरं - केवलं यावत्
अवगाहना और स्थिति के विषय में यहां ये दो गाथाएं हैं
"जोयण सहस्स" इत्यादि । 'गन्संमि' इत्यादि ।
इन दो गाथाओं का अर्थ इस प्रकार से है - गर्भजजलचरों की उत्कृष्ट अवगाहना एक हजार योजन की होती है. चतुष्पदों की छह गयूति प्रमाण होती है उरः परिसर्पों की एक हजार योजन की होती है भुजपरिसर्पों की गव्यूत पृथक्त्व होती है. पक्षियों की धनुः पृथक्त्व होती है । तथा गर्भज जलचरों की उत्कृष्ट स्थिति एक पूर्वकोटि की होती है. चतुष्पदों की तीन पल्योंपम की होती है. उरः परिसर्पो की एवं भुजपरिसर्पों की पूर्वकोटिकी होती है और पक्षियों की पल्योपम के असख्यातवें भाग प्रमाण होती है. "सेसं जहा जलयराणं" इस प्रकार अवगाहना और स्थिति के अतिरिक्त शरीर संहनन व्यादि द्वारों की प्ररूपणा यहां गर्भज जलचरों के जैसी ही कर लेना चाहिये "नवरं जाव" विशेषता यह है कि गर्भजजल
"जोयणसहस्स'" त्यादि ' गव्र्भमि" इत्यादि.
આ એ ગાથાના અથ આ પ્રમાણે છે.--ગભ`જ જલચરાની ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના એક હજાર ચેાજનની હાય છે ચતુષ્પદ્મવાળા જીવાની અવગાહના છ ગગૃતિ પ્રમાણની હાય છે. ઉર પરિસપે)ની અવગાહના એક હજાર ચાજનની હાય છે. ભુજપરિસર્પોની અવગાહના ગબૂત પૃથકૃત્વની હોય છે. પશ્ચિમની અવાહના ધનુપૃથની હાય છે. તથા ગજ જલચરાની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ એક પૂર્વ ટિની હાય છે ચતુષ્પદોની અવગાહના ત્રણ પત્યેપમની હાય છે. ઉર પરિસૉની અને ભુજપરિસર્પાની અવગાહના એક પૂર્વ કાટિની હાય છે. मने पक्षियोनी अवगाहना पढ्यो भना असं ज्यातमां लोग प्रभाणुनी होय . "सेसं जहा जलयराणं" मा रीते अवगाहना भने स्थितिद्वारना स्थन शिवाय शरीरद्वार-सांडुननદ્વાર વિગેરે સઘળા દ્વારાનું કથન અહિયાં ગભ`જ જલચર જીવાના કથન પ્રમાણેનુ સમ org. "नवरं जाव" विशेषता ठेवण भेटसी ४ है-गर्ल ४सयरवो महिथी हूवृत्त
३९
