________________
प्रमेयधोतिका टीका प्रति० १ स्थलचरपरिसर्पसंमूच्छिम पं. ति. जीवनिरूपणम् २८१
— संस्थानद्वारे-'छबिहाः संठिया पन्नत्ता' गर्भव्युत्क्रान्तिकजलचराः षविधसंस्थिताः षइविधेन-षविघसंस्थानेन सस्थिताः प्रज्ञप्ता:-कथिताः । षविधत्वमेव दर्शयति-तं जहा!
कीलें और हड्डियाँ वज्रमय होती है वही वनऋषभनाराच संहनन है। व्यवहार में भी जिसप्रकार दो काष्ठो के फलकों को जोड़ने के लिये पहिले तो लोहे की पंच से उन्हें जकड़ दिया जाता है और उस पच के ऊपर विशेष मजबूती के लिये कीलें ठोक दी जाती है। इस प्रकार की रचना जिस शरीर में हड्डियों की होती है वही वऋषभनाराच संहनन हैं। ___दूसरा संहनन-ऋषभनाराच संहनन है-इस संहनन में वज्रनाम की अस्थि नहीं होती है। केवल ऋषभ और नाराच ही होते हैं. तृतीय संहनन नाराच है-इस..संहनन में :वज्र
और ऋषभ ये दोनों नहीं होते है केवल नाराच-उमयतः मकेंटबन्ध-ही होता है। चतुर्थसंहनन अर्धनाराच है-इस संहनन में एक तरफ तो नाराच होता है और दूसरी ओर वन रहता है। पांचवां-संहनन है कीलिका-इस संहनन में हड्डियां, वज नाम की कीलिका मात्र से बंधी हुई रहती है । छटा-संहनन है सेवार्त-इस संहनन में हड्डियां एक दूसरी हड्डी के कोने से मिली जुली रहती हैं यह संहनन तैल लगाना, तैल से मालीस करना थकावट होने पर विश्राम करना आदि रूप परिशीलता की अपेक्षा रखता है । इस प्रकार से यह छह संहननों का वर्णन हैं।
___ संस्थानद्वार में-'छविहा संठिया पन्नत्ता" गर्भज जलचर जीवो के छहों प्रकार के રાષભનારાચસંહનન કહેવાય છે વ્યવહારમાં પણ જે રીતે બેકાષ્ટ ખંડેને જાવા માટે પહેલાં લોખંડના પંચથી તેને જકડી લેવામાં આવે છે અને તે પંચ ઉપર વધારે પ્રકારની મજબૂતી માટે ખીલા મારવામાં આવે છે. આવા રચના જે શરીરના હાડકાની હોય છે એજ વજાત્રાષભનારાચસંહનન કહેવાય છે. ?
બીજું સંહનન કોષભનારા છેઆ સંહનામાં વજી નામનું હાડકું હોતું નથી કેવળ રાષભ - અને નારાચ જ હોય છે ત્રીજુ સંહના નારાચ છે આ સંહનામાં વા અને રાષભ એ અને હેતા નથી. કેવળ નારાચ–ઉભયત મર્કટ બંધ જ હોય છે.
ચે સંહનન અર્ધનારા છે. આ સંહનનમાં એક-તરફ નારાજ હોય છે અને બીજી તરફ જ હોય છે. પાંચમાં સંહનનનું નામ કીલીકા છે. આ સંહનનમાં હાડકા વા નામના ખીલાથી બંધાઈ રહે છે છઠ સંહનન સેવા છે આ સંહનનસાં હાડકા એક બીજાના ખૂણાથી મળીને રહે આ સંહનન તેલ લગાવવું તેલ માલીસ કરવી થાક લાગે ત્યારે આરામ કરવા રૂપ પરિશીલતાની અપેક્ષા રાખે છે. આ રીતે આ છ સંહનનનું વર્ણન છે संस्थानद्वारमा "छविहा संठिया पण्णता" or rAR ! ७ मारना
