________________
प्रमेयधोतिका टीका प्रति० १. संमूच्छिमस्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकनिरूपणम् २४१ यंग्योनिकाः तथा-'परिसप्पथलयरसमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया' परिसर्पस्थलचरसंमूछिमपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाश्च, तथा च चतुष्पदपरिसर्पभेदात् स्थलचरा द्विविधा भवन्तीति भावः । 'से किं तं थलयरचउप्पयसमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया' अथ के ते स्थलचरचतुष्पदसंमूछिमपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका इति चतुष्पदाः किं लक्षणाः कियन्तश्च भेदा इति प्रश्नः, उत्तरयति-थलयरचउप्पयसंमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया चउन्विहा पन्नत्ता' स्थलचरचतुष्पदसमूछिमपञ्चेन्द्रियतिर्यगयोनिकाश्चतुर्विधाः चतुःप्रकारकाः प्रज्ञप्ताःकथिताः, इति । चातुर्विध्यं दर्शयति-तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा 'एगखुरा दुखुरा गंडीपया सणफया जाव' एकखुरा द्विखुरा गण्डीपदाः सनस्वपदा यावत् । अत्र यावत्पदेन प्रज्ञापनाप्रकरणं संगृहीतं भवति, प्रज्ञपनासूत्रस्य प्रथमपदे चतुष्पदस्थलचरस्य यथा भेदो वर्णितस्तथैव अत्रापि स भेदो वर्णयितव्य, तथाहि-'एगखुरा दुखुरा गंडीपया और "परिसप्पथलयरसमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया" परिसर्पस्थलचरसंमूर्छिमपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योंनिकजीव, इस चतुष्पद और परिसर्प के भेद से स्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकजीव दो प्रकार के होते है। “से कि तं थलयरचउप्पयसमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया' हे भदन्त ! ये स्थलचर चतुष्पद समूछिमपंचेन्द्रियतिर्यग्योनिकजीव कितने भेद वाले होते हैं उत्तर में प्रभु कहते है-"थलयरचउप्पयसमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया चउ चिहा पण्णत्ता" हे गौतम । स्थलचर चतुष्पदसमूच्छिमपंचेन्द्रियतिर्यग्योनिक जीव चार प्रकार के कहे गये है । "तं जहा" वे इस प्रकार से है-“एगखुरा, दुखुरा, गण्डी. पया, सणफया जाव" एक खुरवाले, दो खुरवाले, गण्डीपद, और सनखपद यहां यावत्पद से प्रज्ञापना का प्रकरण संगृहीत हुआ है । अतः प्रज्ञापनासूत्र के प्रथम पद में चतुष्पद स्थलचर, के भेद जिस प्रकार से वर्णित हुए हैं उसी प्रकार से यहाँ पर ग्रहण कर लेना चाहिए । वह प्रज्ञापना का प्रकरण टीका में सग्रह किया गया है उनका अर्थ इस प्रकार से है-इनमें यरसमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया' परिस स्थलय२ स भूरिभ पयन्द्रिय તિનિક જીવ આ ચતુષ્પદ અને પરિસર્ષ ના ભેદથી સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યનિક
જીવ બે પ્રકારના કહ્યા છે ___ 'से किं तं थलयरचउप्पयसमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया' भगवन् मा સ્થલચર ચતુષ્પદ સંમૂર્છાિમ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ જીવે ના કેટલા ભેદે કહેલા છે ?
प्रश्न नउत्तरमा प्रसु.४३ छ -'थलयरचउप्पयर्समुच्छिमपचिदियतिरिक्खजोणिया चउन्विहा पण्णत्ता' गौतम ! स्थायर यतु०५४ स भूरिछभ पथन्द्रिय तिययानि छ यार प्रा२ना ४डदा छे. 'तं जहा' ते या२ ५४२ मा प्रमाणे छे. 'पण खुरा, दुखुरा, गंडिपया, सणप्फया जाव' मेमरी पाणा, मे भरीवा, 1५६ भने સખપદે, અહિયાં યાવત પદથી પ્રજ્ઞાપના સૂત્રને આ પ્રકરણ ને લગતે પાઠ સંગ્રહીત
-