________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० १ समूच्छिमजलचरतिर्यपञ्चेन्द्रियजीवनरूपणम् २२५ गच्छन्तीतिभावः । 'नवर संमुच्छिमेसु पडिसिद्धो' नवरं केवलं संमूछिमेषु प्रतिषेधो वक्तव्य इति (उद्वर्तना-ध्यवनद्वारम्) ।
त्रयोविंशतितमं गत्यागतिद्वारमाह- 'दुगइया दुआगइया' द्विगतिकाः द्वयोस्तिर्य मनुष्ययोनारकजीवानां गतिर्भवतीत्यतो द्विगतिकाः, द्वयागतिकाः द्वाभ्यां तिर्यमनुष्याभ्यां नरकगतौ आगमनं भवतीत्यतो द्वयागतिकाः । 'परित्ता असंखेज्जा पन्नत्ता समणाउसो' प्रत्येकशरीरिणोऽसंख्याता'-प्रज्ञप्ताः हे श्रमण | हे आयुष्मन् ! इति ! प्रकरणमुपसंहरन्नाह'सेत्तं' इत्यादि, 'सेत्तं नेरइया' ते एते नैरयिकाः शरीरादिद्वारैर्निरूपिता इति ॥ सू० २०॥
कथिता नारकाः संप्रति तिर्यपञ्चेन्द्रियान् वक्तुमाह- 'से किं तं इत्यादि ।
मूलम्—'से किं तं पंचिंदियतिरिक्खजोणिया ? पंचिंदियतिरिक्खजोणिया दुविहा पन्नत्ता, तं जहा-समुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया य गम्भवक्कंतिय पंचिंदियतिरिक्खजोणिया य । से किं तं संमुसम्मुच्छिमेसु पडिसिद्धो' परन्तु संमूछिममनुष्यो में उत्पन्न होने का निषेध है अर्थात् समूछिमों में नारक जीव उत्पन्न नहीं होते है । उद्वर्तना-च्यवनद्वार समाप्त ।
___ गत्यागतिद्वार--- 'दुगइया दुआगइया' तिर्यञ्च और मनुष्यों में ही नारक जीवों की उत्पत्ति होती है इसलिये ये द्विगति है, तथा ये नारक तिर्यञ्च और मनुष्यो में से ही भाकर जन्म धारण करते है इसलिये ये घ्यागतिक हैं । 'परित्ता असंखेज्जा पन्नत्ता समणाउसो' हे श्रमण ! आयुष्मन् ! प्रत्येक शरीर असंख्यात कहे गये हैं । अब प्रकरणार्थ का उपसंहार करते हुए सूत्रकार कहते है कि 'से तं नेरइया' इस प्रकार से यह नारकों के सम्बन्ध में शरीरादि द्वारो को लेकर विवेचन किया गया है। सूत्र ॥२०॥
१४ 4-1 थाय छे. "नवरं संमुच्छिमेसु पडिसिद्धो" ५२ तु स भूमिछम मनुष्यामा उत्पन्न થવાને નિષેધ છે અર્થાતુ ન મૂચ્છિમાં નારક છે ઉત્પન્ન થતા નથી
ueतना-2यवनद्वा२ सभास! त्याशतिना२-"दुगइआ दुआगइया" तिय य मने मनुष्यामा १ ना२४ वानी ઉત્પત્તી થાય છે તેથી તેઓ દ્વિગતિક-બે ગતિવાળ કહેવાય છે તથા, આ નારક છે તિર્યંચ અને મનુષ્યમાંથી જ આવીને જન્મ ધારણ કરે છે તેથી તેઓ દ્વયાગતિક-બે
शतिथी मावावा. ४वाय छे. "परित्ता असंखेज्जा पण्णत्ता समणाउसो' ले श्रमाय ! •पायुष्मन् ! प्रत्ये: शरी२ मसच्यात सा छे.
वे प्रार्थना सहा२ ४२ता सूत्र२ ४ छ- “सेत नेरइया" मा शत मा નારકેના સંબંધમાં શરીર વિગેરે દ્વારોના સંબંધમાં વિવેચન કર્યું છે કે સૂ૦ ૨૦ ||