________________
जीवाभिगमसूत्रे
—श्रायुष्यकालः जघन्येन दशवर्षसहस्राणि, 'उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई' उत्कर्षेण त्रयत्रिशत्सागरोपमाणि ॥
२२४
एकविशतितमं समवहतद्वारमाह - - ' दुविधा मरंति' द्विविधा म्रियन्ते इमे नारकजीवाः, मारणान्तिकसमुद्घातेन समवहता अपि त्रियन्ते तथा - असमवहता अपि म्रियन्ते इति स्थितिद्वारम् ।
द्वाविशतितमं च्यवनद्वारमाह - 'उव्वट्टणा भाणियव्वा जओ आगया' उद्वर्तनेति च्यवनं सा भणितव्या यत आगताः प्रज्ञापनायाः षष्ठे व्युत्क्रान्तिपदे यथा नारकाणामुद्वर्तना कथिता तथैवात्रापि वक्तव्या, नरकादुद्धृत्य संज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यड्मनुष्येष्वसंख्यातवर्षायुष्कवर्जितेषु
-
बीसवां स्थिति द्वार – 'ठिई जहन्नेणं दसवाससहस्साईं' नारक जीवों की स्थिति जघन्य से दस हजार वर्ष को होती है और 'उक्कोसेणं' उत्कृष्ट से ' तेत्तीस सागरोवमाई' तैंतीस सागरोपम की होती है । स्थिति द्वारसमाप्त |
इक्कीसवां समवहत द्वार - ' - 'दुविहा मरंति' ये नारक जीव मारणान्तिक समुद्घात से समवतह होकर भी मरते है और असमवहत होकर भी मरते है । समवहतद्वार समाप्त ।
बाईसवां उद्वर्तना - (च्यवन ) द्वार - 'उच्चट्टणा भाणियन्वा' प्रज्ञापना के छठवें व्युत्क्रान्ति पद में जैसी - नारकों की उद्वर्त्तना कही गई है उसी प्रकार से वह यहां पर भी कह लेनी चाहिये । तात्पर्य यह है कि नारक पर्याय से निकल कर नारक जीव असंख्यात वर्षायुष्क तिर्यञ्च और मनुष्यों को छोड़कर संज्ञी पञ्चेन्द्रिय तिर्यञ्च और मनुष्यों में ही उत्पन्न होते है । 'नवरं
वीसभु स्थितिद्वार- "ठिई जहन्नेणं दसवाससहस्साई” नार४ कुवोनी स्थिति धन्यथी हसडलर वर्षानी होय हे मने उत्सृष्टथी 'उफ्कोसेणं तेत्तीस सागशेवमाहूँ" तेत्रीस सागरे।પમની હાય છે
॥ સ્થિતિદ્વાર સમાસ ॥
मेऽवीसभु सभवहुतद्वार - 'दुविधा मरंति' आ ना२४ भवो भारसान्तिः समुद्घातथी સમવદ્યુતથઈને પણ મરે છે અને અસમવહત થઈ તે પણ મરે છે. અર્થાત્ સમુદ્ધાત્ કરીને પણ મરે છે અને સમુદ્યાત્ કર્યા વિનાપણુ મરે છે,
भावीसभु उद्वर्त्तनाभ्यवन) द्वार - 'उच्चट्टणा भाणिपव्वा" प्रज्ञापना सूत्रना छहा વ્યુત્ક્રાંતિકપમાં નારકેાની ઉદ્દતના જે રીતે કહેલ છે, એજ પ્રમાણે તે અહિયાં પણ સમજી લેવી. કહેવાનું તાત્પય' એ છે કે નારક પર્યાયથી નીકળી તે જીવ અસ ખ્યાત વની આયુષ્યવાળા, તિર્યંચ અને મનુષ્યને છેડીને સંજ્ઞી 'ચેન્દ્રિય તિય ચ અને મનુષ્યેામાં
