________________
२०८
जीवाभिगमसू
पुढची नेरइया' रत्नप्रभापृथिवीनैरयिका यावत् अधः सप्तमपृथिवी नैरयिकाः, अत्र यावत्पदेन शर्कराप्रभा वालुकाप्रभा पङ्कप्रभा धूमप्रभा तमः प्रभा पृथिवीनारकाणां सग्रहो भवतीति । 'ते समासओ दुविहा पन्नत्ता, ते सप्तापि नारकाः समासतः संक्षेपेण द्विविधाः - द्विप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः, 'तं जहा ' तद्यथा - ' पज्जत्ता य अपज्जत्ता य' पर्याप्ताश्च पर्याप्ताश्चेति । नारकजीवानां द्वाराणि प्रदर्शयितुं प्रश्नयन्नाह - ते सि णं' इत्यादि, 'तेसि णं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पन्नत्ता' तेषां नारकाणां खलु भदन्त ! जीवानां कति शरीराणि प्रज्ञप्तानीति प्रथमशरीरद्वारे प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'तओ सरीरगा पन्नत्ता' त्रीणित्रिप्रकारकाणि शरीराणि नारकजीवानां प्रज्ञप्तानीति । त्रैविध्यमेव दर्शयति- 'तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा ' तद्यथा - 'वेउन्त्रिए तेयए कम्मए' वैक्रियं तैनस कार्मणं चेत्येतच्छरीरत्रितयं भवतीति भवप्रत्ययादेव वैक्रियशरीर भवति नत्वौदारिकं भवति तैजस कार्मणं तु सर्वजीवसाधारणं तदस्यापि भवत्येवेति प्रथमं शरीरद्वारम् ||
'रयणप्पभापुढवी नेरइया जाव आहेसत्तमपुढनीनेरइया' रत्नप्रभापृथिवी नैरयिक यावत् अधः सप्तम पृथिवी नैरयिक । यहां यावत् शब्द से शर्कराप्रभा, वालुकाप्रभा, पङ्कप्रभा, धूमप्रभा, तमः प्रभा इन पृथिवियो के नारकों का सग्रह हुआ है। ये सातों ही नारक "समासभ दुविदा पन्नत्ता" सक्षेप से दो प्रकार के कहे गये हैं- " तं जहा " जसे - " पज्जन्ता य अपज्जत्ता य" पर्याप्त और अपर्याप्त " तेसि णं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पण्णत्ता" हे भदन्त ! इन नारक जीवों के कितने शरीर कहे गये हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं - " गोयमा ! तओ सरीरगा पन्नत्ता" हे गौतम | इनके तीन शरीर कहे गये हैं-- ' तं जहा" वे तीन शरीर ये हैं- "वेउच्चिए तेयए, कम्मए" वैक्रिय शरीर, तैजसशरीर, और कार्मण शरीर । इनके भवप्रत्यय से वैक्रिय शरीर होता है । मौदारिक आदि शरीर नहीं होते है । तथा तैजस और कर्मण ये दो शरीर सर्व जीव साधारण होते है इसलिये इनके भी होते हैं । अवगाहना
"तं जहा " ते सातप्रा मा प्रभा छे.- " रयणप्पभा पुढवी नेरइया जाव अहे सत्तम पुढवी नेरहया” रत्नप्रभा पृथ्वी नैरयि यावत् अध सप्तभी पृथ्वी नैरयि अडियां यावत् શબ્દથી શર્કરાપ્રભા, વાલુકાપ્રભા, પપ્રભા, ધૂમપ્રભા, તમ પ્રભા આ પૃથ્વીયાના નારકાના संग्रह थयो छे मा साते नारी- “समासओ दुविहा पण्णत्ता" संक्षेपथी मे प्रारना डेला छे "तं जहा" ते मे अक्षरे। या प्रमाणे हे "पज्जत्ता य अपज्जत्ता य" पर्याप्त भने अपर्याप्त "तेसि णं भंते जीवाणं कह सरीरगा पण्णत्ता" हे भगवान् भी नार वो ने टसा शरीरा सा है ? भी प्रश्नमा उत्तरमा लुछेे - "गोयमा ! तओ सरीरमा पण्णत्ता" हे गौतम! तेमाने शरीरे हेला छे, "तं जहा" ते त्र शरीश मा प्रभाएँगे छे “वेउचिए, तेयप, कम्मए, वैडिय शरीर, तैक्स शरीर, अने श्रणु શરીર, તેઓને ભવપ્રત્યયથી વૈક્રિય શરીર હાય છે. ઔદારિક વિગેરે શરીર હાતા નથી તથા તેજસ અને કાણુ આ બે શરીર સર્વ જીવ સાધારણ હાય છે.તેથી તે તેમને પણ હોય છે.