________________
प्रमेयद्योतिका टीका
गत्यागतिद्वारनिरूपणम् १२५ वज्जेसु पज्जत्तापज्जत्तएसु उववज्जति' असंख्यातवर्षायुष्कवर्जेषु पर्याप्तकापर्याप्तकेषु यावत् पञ्चेन्द्रियतियग्योनिकेतृत्पद्यन्ते, ते सूक्ष्मपृथिवीकायिका स्तत उद्धृत्येति । हे भदन्त ? यदि मनुष्येपूत्पद्यन्ते तदा-'मणुस्सेस अकम्मभूमिगअंतरदीवग असंखेज्जवासाउयवज्जेसु पज्जत्तापज्जत्तएमु उववज्जति' मनुष्येषु अकर्मभूमिकान्तरद्वीपकासख्यातवर्पायुष्कवर्जेपु पर्याप्तापर्याप्तकेपु समुत्पद्यन्ते इति गतं द्वाविंशतितमं च्यवनद्वारमिति ॥२२॥
(२३) त्रयोविंशतितमं गत्यागतिद्वारमाह -'ते णं भंते' इत्यादि,
ते भंते ! जीवा कइ गइया कइ आगइया पन्नत्ता' ते खल भदन्त ? सूक्ष्मपृथिवीकायिका जीवा कति गतिकाः, कति गतयो येषां ते कति गतिकाः, तथा-कत्यागतगतिकाः, कतिभ्योजीव मरकर मसंख्यातवर्षायुष्क भोगभूमि के तिर्यञ्चो को छोड़कर पर्याप्त अपर्याप्त एकेन्द्रिय तिर्यग्योनिकों से लेकर पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकों में उत्पन्न होते है। यदि सूक्ष्मपृथिवीकायिकजीव मरकर यदि मनुष्यों में उत्पन्न होते है तो "मणुस्सेस अकम्मभूमिगअंतरदीवग असंखेज्जवासाउयवज्जेस पज्जत्ता पज्जत्तएम उववज्जति" असंख्यात वर्ष की आयुवाले अकर्मभूमिज मनुष्यों को छोड़कर अकर्मभूमि के तथा- अन्तर द्वीपके और असख्यातवर्ष आयुवाले भोगभूमि के मनुष्यों को छोड़कर अन्य पर्याप्तक अपर्याप्तक मनुष्यो मे उत्पन्न होते हैं अर्थात् ये अकर्मभूमिजमनुष्यो में एवं मन्तर द्वीपज मनुष्यो में तथा असख्यात वर्षायुष्कभोगभूमिज मनुष्यो में उत्पन्न नहीं होते है किन्तु पर्याप्त अपर्याप्त सख्यातवर्ष आयुवाले कर्म भूमिज मनुष्यो में ही उत्पन्न होते है । २२वां च्यवनद्वार समाप्त ।
(२३) वां गत्यागति द्वार-"ते णं भंते ! जीवा कइगइया कह आगइया पन्नत्ता" हे भदन्त । सूक्ष्मपृथिवीकायिक जीव कितनी गतिवाले और कितने आगति वाले होते है ? उत्तर में વર્ષની આયુષ્ય વાળા ભેગભૂમિના તિર્યંને છેડીને પર્યાપ્ત અપર્યાપ્ત એક ઈન્દ્રિય વાળા તિય"ચનિકેથી લઈને પાચ ઈન્દ્રિયવાળા (પંચેન્દ્રિય) તિર્થં ચ નિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે ફરીથી ગૌતમ સ્વામી પૂછે છે કે–હે ભગવન જે સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયિક જીવ મરીને જે भनुष्योभ त्पन्न थाय छे, तो "मणुस्सेसु अकम्मभूमिग अंतरदीवग असखेज्जवासाउयवजेसु पज्जत्तापज्जत्तपसु उववज्जति" मसभ्यात वर्षनी मायुष्यवाणा २५भूमिमा ઉત્પન્ન થનારા મનુષ્યને છેડિને અકર્મ ભૂમિના તથા અંતરદ્વીપના અને અસંખ્યાત વર્ષની - આયુષ્ય વાળા ભેગભૂમિના મનુષ્યોને છોડીને બીજા પર્યાપ્તક અપર્યાપ્તક મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થાય છે અર્થાત તેઓ અકર્મ ભૂમિમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા મનુષ્યોમાં તથા અંતર દીપમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા મનુષ્યમાં તથા અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા ભેગભૂમિમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થતા નથી, પરંતુ પર્યાપ્ત અપર્યાપ્ત સંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા કર્મભૂમિમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા મનુષ્યમાં તે ઉત્પન્ન થાય છે
આ છે ૨૨ બાવીસમું યવન દ્વારા સમાપ્ત છે તેવીસ ૨૩મું ગત્યાગતિકાર-- "ते णं भंते ! जीवा कई गइया कइ आगइया पन्नत्ता" उ मावन् ते सूक्ष्मपृथ्वी
