Jivajivabhigamsutra Part 01

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 137

marwarrrrrrrrrrrorammar
प्रमेयधोतिका टीका
प्र. उपपातद्वारनिरूपणम् ११९ नियन्ते । असमवहता अपि नियन्ते । ते स्लु भदन्त ! जीवाः अनन्तरमुद्धृत्य कुत्र गच्छन्ति कुत्रोत्पद्यन्ते किं नैरयिके पूत्पद्यन्ते तिर्यग्योनिकेतृत्पद्यन्ते मनुष्येपूत्पद्यन्ते देवेषुत्पद्यन्ते गौतम ! तो नैरयिकेपत्पद्यन्ते तिर्यग्योनिकेपत्पद्यन्ते मनुष्येपत्पद्यन्ते नो देवेपुत्पद्यन्ते । किमेकेन्द्रियेपत्पद्यन्ते यावत्पञ्चेन्द्रिये एत्पद्यन्ते ? गौतम ! एकेन्द्रियेपुत्पद्यन्ते यावत्पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिके पूत्पद्यन्ते, असंख्येयवर्पायुष्कवजेंपु पर्याप्तापर्याप्तकेपूत्पधन्ते मनुष्येषु अकर्मभूमिकान्तरद्वीपकासंख्येयवर्षायुष्कवजेपु पर्याप्तापर्याप्तके पूत्पद्यन्ते । ते खलु भदन्त ! जीवाः कतिगतिकाः कत्यागतिकाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! द्विगतिकाः द्वयागतिकाः परीता असंख्येयाः प्रज्ञप्ताः श्रमणायुष्मन् ! ते पते सूक्ष्मपृथिवीकायिकाः ॥११॥
टीका - गतमष्टादशमाहाररूपम्. अधुना एकोनविंशतितममुपपातद्वारं दर्शयन्नाह'ते ण' इत्यादि, 'ते ण मंते' । जीवा कमोहितो उववज्जति' ते खलु भदन्त । सूदमपृथिवीकायिका जीवाः कुतः-केभ्यो जीवेभ्य उद्धृत्य सूक्ष्मपृथिवीकायिकतया उत्पद्यन्ते 'किं नेरइएहि तो उववज्जति तिरिक्खमणुस्सदेवेहितो उववज्जति' किं नैरयिकेभ्य उद्धृत्योत्पद्यन्ते अथवा तिर्यग्योनिकेभ्य उद्धृत्य मनुष्येभ्यो वा देवेभ्यो वा उद्धृत्य सूक्ष्मपृथिवीकायिकतया समुत्पद्यन्ते इति प्रश्नः, भगवानानह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'नो नेरइ एहितो उववज्जति' नो नैरयिकेभ्य आगत्योत्पद्यन्ते नारकाणां तत्रोत्पादाभावात् ,
(१९) वां उत्पातद्वार-"तेणं भंते । जीवा कओहितो उववज्जति-इत्यादि सूत्र ११
टीकार्थ - हे भदन्त ! ये सूक्ष्मपृथिवीकायिकजीव सूक्ष्मपृथिवीकायिकरूप से कहां से मर करके उत्पन्न होते हैं ? "किं नेरईएहितो उववज्जंति, तिरिक्खमणुस्सदेवेहिंतो उववज्जति" क्या नैरयिक जीव मरकर-सूक्ष्मपृथिवीकायिक रूप से उत्पन्न होते हैं ? या तिर्यग्योनिकजीव मरकर सूक्ष्मपृथिवीकायिक रूप से उत्पन्न होते हैं ? या मनुष्य मरकर सूक्ष्मपृथिवीकायिक रूप से उत्पन्न होते हैं ? या देव मरकर सूक्ष्मपृथिवीकायिक रूप से उत्पन्न होते है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते है - "गोयमा !
ઓગણલમુ ઉપપાત દ્વાર 'ते णं भते ! जीवा कमोहितो उववज्जति' त्या
ટીકાથ–હે ભગવન આ સૂમપૃથ્વીકાયિક જ સૂમ–પૃથ્વીકાયિક પણામાં કયાંથી भरीने उत्पन्न याय छ १ 'किं नेरइएहितो उववज्जति तिरिक्खमणुस्सदेवेहिंतो उववज्जति" શું નૈરયિક છે મરીને સુક્ષ્મપૃથ્વીકાયિક પણાથી ઉત્પન્ન થાય છે ? અથવા તિર્યાનિક જીવ મરીને સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયિક પણાથી ઉત્પન્ન થાય છે ? અથવા મનુષ્ય મરીને સૂક્ષમ પૃથ્વીકાયિક પણાથી ઉત્પન્ન થાય છે ? અથવા દેવ મરીને સૂમપૃથ્વીકાયિક પણાથી ઉત્પન્ન थाय छ १ मा प्रश्नाना त्तरमा प्रभु ४९ छ है-"गोयमा ! नो नेरइपहिंतो उववज्जति"