Book Title: Agam Sudha Sindhu Part 06
Author(s): Jinendravijay Gani
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004367/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAgamasudhA PIE . GOOD HOOMOMOS vibhAga: 6 Opos saMpAdaka: saMzodhakazya pa.panyAsa prAjinendravijayanI maNivara, Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA-granthAGkaH-73 __ zrI mahAvIra jinendrAya namaH / tapomUrti pUjyAcAryadevazrIvijayakarpUrasUrigurubhyo namaH hAlAradezoddhAraka-pUjyAcAryadevazrIvijayAmRtasUrigurubhyo namaH / / . zrI Agama-sudhA-sindhuH SaSTho vibhAgaH 'zrutasthavira-zrImadArya-zyAmAcArya-saGkalita zrIprajJApanA--sUtrAtmakaH saMpAdakaH saMzodhakazca tapomUrti-pUjyAcAryadevazrImadvijayakapUrasUrIzvara paTTAlaGkAra-hAlAradezoddhAraka... kaviratna-pUjyAcAryadevazrImadvijayAmRtasUrIzvara-vineyaH paMnyAsa zrI jinendravijaya gaNI prakAzikAzrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA lAkhAbAvala-zAMtipurI (saurASTra) . Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzikA- . zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA lAkhAvAvala-zAMtipurI (saurASTra) gujarAta vIra saM0 2502 ] vikrama saM0 2032 [.san 1976 PAARAARAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAB I A AgamanA adhikArI yogavAhI gurukulavAsI hai suvihita munivaro che. mUlya ru. 45-00 gautama ArTa prinTarsa nyAvara (rAjasthAna) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PANONAVIGATI * saMpAdakIya nivedana REATE ARRANTERVIE HIRE niSkAraNabaMdhu vizvavatsala caramazAsanapati zramaNa bhagavAna mahAvIradeve bhavyajIvonA hitane mATe sthApela zAsana Aje vidyamAna ke ane viSamakAlamAM paNa bhavya jIvone mATe sarvajJa paramAtmAnue zAsana parama AlaMbana rUpa che. tIrthakaradevonI avidyamAnatAmA teozrInI vANI zAsananA.prANa svarUpa hoya che. zrI tIrthakaradevo arthathI prarUpela ane gaNadharadevoo sUtrathI gUthela se jinavANI hitakAMkSI punyAtmAo mATe amRta tulya che.. vidyamAna Agama zrutajJAnamA mukhyatayA 45 Agama gaNAya che. te uparAMta paNa 84 AgamanI gaNatarIne hisAbe bIju paNa keTaluka Agama rUpI zrutajJAna vidyamAna che. Agama sUtro upara niyuktio, bhASyo, cUrNio ane TIkAo racAyela che. ane athI sUtra sahita AgamanI o paMcAMgI jaina zAsanamA mAnya che. tenA AdhAre vartamAna jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra rUpa vyavahAra pravarta cha, samyagdarzana samyagjJAna ane samyagcAritra rUpa mukti-mArga pravartamAna che. paMcAMgIno vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathA rUpa paMcalakSaNa svAdhyAya jeTalo joradAra teTalI zrI saMghamA samyagjJAnanI zuddhi joradAra, tenAthI jJAnAcAra ujvala, ujvala jJAnAcArathI darzanAcAra ujvala, ujvala darzanAcArathI cAritrAcAra ujvala, ujvala cAritrAcArathI tapAcAra ujvala ane se cAre ujvala AcArathI vIryAcAra ujvala. vIryAcAranI ujvalatAthI jainazAsana ujvala. e ujvala jaina zAsana sadA jayavaMta varte che. Ama zAsanano AdhAra kaho ke pAyo kaho, mUla kaho ke prANa kaho, a zrI jinavANI che ane te jinavANI 45 mUla Agama sahita paMcAMgI svarUpa che. paMcAMgIne anusaratA prakaraNa grantho yAvat stavana sajjhAya ke nAnA nibaMdha ke vAkya svarUpa che. upazama viveka saMvara a tripadI svarUpa jinavANIthI ghora pApI cilAtIputra patananA mArgathI nIkalI pragatimArganA musAphIra banI gayA hatA. 45 mUla AgamanA adhikArI yogavAhI gurukulavAsI suvihita munivaro cha, sAdhvIjI mahArAjo zrIAvazyaka sUtra Adi mUla sUtronA temaja zrIAcArAMga sUtranA yogavahana karavA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] saMpAdakIya nivedana pUrvaka adhikArI che. zrAvaka zrAvikAo upadhAna vahana karavA pUrvaka zrI Avazyaka sUtra uparAMta dazavekAlikasUtranA SaDjIva-nikAya-nAmanA cothA adhyayana paryaMtanA zrutanA adhikArI che. Ama AgamazrutanA adhikArI munivaro yogavahana karavA pUrvaka yogyatA mujaba adhyayana Adi karIne potAnA jJAna darzana cAritrane nirmala banAve ke ane yogyatA mujaba dharmakathA dvArA jiNavANInu pAna karAvI sAdhu-sAdhvI zrAvaka-zrAvikA rUpa cAre prakAranA saMghane temaja mArgAbhimukha jIvone muktimArga pradAna kare che. 45 AgamasUtro 6 vibhAgomAM vaheMcAyela che. (1) aMgasUtro-11 (2) upAMgasUtro-12 (3) payannAsUtro-10 (4) chedasUtro-6 (5) mUla sUtro-4 (6) cUlikAsUtro-2. A sUtronu svAdhyAya Adi adhyayana vadhe te mATe upayogI bane te rIte 45 mUla sUtro zvetAmbara mUrtipUjaka zrIsaMghamAM saLaMga mudrita nathI ane jethI Agama sUtronA svAdhyAya AdinI anukUlatA thAya te mATe zakya prayatne saMzodhana karIne pragaTa karavAnI yojanA vicAravAmAM AvI che, te yojanA mujaba 45 AgamasUtro 14 vibhAgamAM saMpAdana thaze. pahelo, bIjo, cotho, AThamo, agyAramo, bAramo, teramo, caudamo vibhAga pragaTa thayA pachI A chaTTho vibhAga saMpAdita thayela che. A vibhAgamA zrI prajJApanA sUtra ApavAmAM Avela che. prajJApanA sUtranI racanA zrutasthavira Arya zrI zyAmAcAryajI mahArAjAe karI che. A zrI prajJApanA sUtranA saMpAdanamA saripuraMdarazrImalayagirijI mahArAjA viracita TIkAno AdhAra lIdho che. uparAMta pUjya AgamoddhAraka AcAryadevazrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja saMpAdita zrI AgamamaMjUSA, zrI Agamodaya samiti prakAzita zrI malayagirijI mahArAjakRta TIkA, zrI mahAvIra vidyAlaya prakAzita zrI prajJApanA sUtra mUla vigere prakAzanono upayoga koM ke te sau pratye kRtajJatA pragaTakaru chu. TIkA AdimA rahelA pAThAMtaro melavIne mUlapATha joDe kauMzamA ApelA che. zrI zramaNa saMghamA Agamo kaMThastha karavAmAM, svAdhyAya karavAmAM, vistRta TIkAonA vAMcana pachI mUlasUtronu punarAvartana karavAmAM, A mUla sUtronA saMyukta saMpAdana thI ghaNI anukUlatA raheze. ane athI utsAhI muni bhagavaMto hoMze hoze sUtro kaMThastha karIne Agama zrutane dhAraNa karavA mATe paNa samartha banI zakaze. 2, 5, ke 10, 20 sUtra kaMThastha karanArA ghaNA munivaro taiyAra thaze ane purato prayatna thAya to lagabhaga aka lAkha zloka pramANa mUla sUtro kaMThastha karI dhArI rAkhanArA aneka gaNo munivaromAM thai zakaze. 'jJAnadhanAH sAMdhavaH" Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya nivedana 'zAstracakSuSaH sAdhavaH' a vidhAna mujaba zramaNa saMghanA prANa samAna A Agama sUtronu zrI zramaNa bhagavaMto dvArA vizeSa parizIlana thatAM zrIsaMghane mATe zrI zAsana ne mATe ghaNI ujvalatA phelAze ane o AzayathI svaparanA zreyakArI Agama sUtronAM saMzodhana saMpAdanamA avirata utsAha pravartamAna che. prakAzananI sagavaDatA mATe zrI gautama ArTa prinTarsa (byAvara) nA vyavasthApaka zrI chaganalAlabhAI o je khaMta ane utsAha batAvyA che tene kAraNe A prakAzano samayasara prakAzita thai rahyAM che.. carama tIrthapati zramaNa bhagavAna mahAvIra deve prakAzela jinavANIno prabhAva pAMcamA ArAnA cheDA sudhI raheze. a jvalaMta jinavANIno prakAza ApaNA AtmAne yogyatA ane adhikAra mujaba ajavAlanAro bane ane jinavANInI A upAsanAbhaktimAM bhAvanA pUrvaka rasa lai rahyo chu teno bhAvollAsa TakI rahe ane sau zruta ArAdhanAmA ujamAla banIo eja mArA aMtaranI zubha abhilASA che. vIra saM0 2502 vi0 saM0 2032 / hAlAradezodvAraka Aso suda 10 zanivAra kaviratna pUjya AcAryadeva zrImadvijayatA. 2-10-76 amRtasUrIzvarajI mahArAjAno ajita silka milsa caraNasevaka bhajanTA kampAuMDa dhAmaNakara nAkA paM0 jinendra vijaya gaNI bhIvaMDI (mahArASTra) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NEEDEDEDEDEDEDEDED ra prakAzakIya nivedana D DEDEDEDEDED amArI granthamAlA taraphathI A zrIAgamasudhAsindhu chaTTho vibhAga mUla pragaTa karatA AnaMda anubhavIe chIe. hAlamA 45 Agama mUla ane keTalAka Agama TIkA sahita pragaTa karavAnu kAma zarU karatA A grantha nAgarI lipimA moTA TAipamA pragaTa karela che. A prakAzana pUrve zrI Agama-sudhA-sindhunA pahelo, bIjo cotho, AThamo, agyAramo, bAramo, teramo, caudamo vibhAga pragaTa thaI gayA che. A chaTTho vibhAga pragaTa thAya che. hAla trIjA, ane .. pAMcamA vibhAgarnu mudraNa cAlI rahya che. A granthanu saMzodhana saMpAdana hAlAradezoddhAraka kaviratna sva. pU0 AcAryadeva zrImad vijayaamRtasUrIzvarajImahArAjAnA ziSyaratna pU0 paMnyAsazrI jinendravijayajI gaNivare ghaNI khaMta thI karela che. kAgala chapAi AdinA bhAva vadhavAne kAraNe kharca dhAryA karatAM vadhu Ave che. moTA TAipamAM mudrita karatAM peja vadhAre thAya che. paraMtu TakavAnI ane abhyAsanI dRSTie anukulatA raheze. ___ Agama sUtronA adhikArI yogavAhI gurUkulavAsI suvihita munio che. e zAstravidhi mujaba pUjya zramaNasaMghamAM Agama vAcanAdimAM anukulatA thAya te rUpaM zrutabhakti karatAM ame AnaMda anubhavie chIe. 45 mUla Agama 14 vibhAgamA pragaTa thaze. saTIka AgamomAM zrImadantakRddazA, zrImadantaropapAtikadazA ane zrImadupAsakadazA sUtra taiyAra thai gayAM che. mudraNa mATe zrI gautama ArTa prinTarsanA vyavasthApakoo sArI khaMta rAkhI che to temano AbhAra mAnI chIo. . vIra saMvat 2502 vi0 saM0 2032 / / Aso suda 15 zukravAra tA.8-10-76 liHmulajI DAyAbhAI premacaMda bhAramala doDhiyA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***************ssssssss .. sAdara samarpaNa .44 sakalAgamarahasyavedI jyotiSamArtaDa pUjyapAda AcAryadeveza zrImavijayadAnasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTadhara prazAntamUrti vAtsalyanidhi paryAyasthavira zAMtarasanimagna pUjyapAda AcArya deva zrImad vijayamessUrIzvarajI mahArAjA jeozrIe Agama saMpAdananA kAryamAM sadA mArgadarzana preraNA ane protsAhana ApI A kAryamAM mane utsAhita rAkhyo che, teo zrI A kArya puru thayA pahelAMja svarge sidhAvI gayA che. to paNa teozrInA upakAronI puNyasmRtimA . in EnAma sudhA sin chaTTho vibhAga sAdara koTizaH vaMdanA sAthe teozrIne samarpaNa karI kRtakRtyatA anubhavuchu. gurucaraNapadakaja bhRGgAyamANa jinendravijaya // ////////////////////////////////////////////////////////// // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 284 285 263 313 324 178 328 176 kramAGkaH 1 prajJApanA 2 sthAna 3 bhalpabahutva 4 sthiti 5 paryAya (vizeSa) ... 6 upapAta (vyutkrAnti) 7 ucchvAsa 8 saMjJA 6 yoni 10 carama 11 bhASA 12 zarIra 13 pariNAma 14 kaSAya 15 indriya-uddezaka 1 . ___ indriya-uddezaka 2 ... 16 prayoga 17 lezyA-uddezaka 1 ... lezyA-uddezaka 2 ... lezyA-uddezaka 3 ." lezyA-uddezaka 4 ... lezyA-uddezaka 5 # anukramaNikA pRSThaM kramAGkaH pada lezyA-uddezaka 6... 15 kAyasthiti . 74 19 samyaktva 20 bhantakriyA 21 avagAhana-saMsthAna (zarIra) 154 22 kriyA 175 23 karmaprakRti-uddezaka 1 . karmaprakRti-uddezaka 2 24 karmaprakRtibandha ..... 182 25 karmaveda 26 karmaveda bandha ... 205 27 karmavedaveda ... 28 thAhAra-uddezaka 1 . 214 AhAra-uddezaka 2 ... 26 upayoga 30 pazyattA 234 31 saMjJA pariNAma ... 247 32 saMyama yoga 252 33 jJAnapariNAma 34 pravicAra pariNAma ... 263 / 35 vedanA 271 / 36 samudghAta 192 348 350 350 210 215 361 224 364 367 367 368 256 375 378 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (r) zuddhipatrakam OM M vappiNesu pRSThaM paMktiH azuddhaM zuddham pRSThaM paMktiH azuddhaM .. zuddham 5 17 usiNA usiNa- 158 18 -majjhimamega- majjhimagevi16 1 2 vijjaga- .. ujaga-. 17 11 muNayevvA . muNeyavvA 156 23 uuvAo uvavAo 17 12 (seDiyamaviya) (seDiyamattiya) 166 5 vaNassaikAi- vaNassaikAie31 1 gihila . mihila ehiMtovi hiMto 32 4 12 / / 13/ 170 5 sammaDDiI- sammahiTThI 132 171 11 puDhavikAiya- puDhavikAiyae33 2 132 133 egidiesuvi gidiesu 37 9 visuddhi visuddhiyaH 176 20 0devANaM ... devA . 43 14 vipiNesu 187 3 atattavvayAI avattavyayAI :46 13 0vannamA vannAmA 168 13 tiraMtaraM niraMtaraM 63 11 sahasAI 0sahassAI 208 18 payaraM payaro 66 13 AheyaccaM AhevaccaM 218 21 phAsiMdiyassaM phAsiMdiyassa 71 8 gevijjavigANaM gevijjagANaM 223 21 sayaMbhUramuNasamudde sayaMbhUramaNasamudde 74 22 parichameNaM pacchimeNaM 234 3 purakkhaDA purekkhaDA 75 16 dahiNeNaM dAhiNeNaM 234 16 vaipyaogevi vaippaovi 84. 16 gAyamA goyamA 236 20 0paogovi paogIvi 17 3 vemANiyAo vemANiNIo 237 7 0mIsa0 mIsA 111 5 goyagA goyamA 238 15 mIsaga0 0mIsA. 113 11/14/15 ato0 aMto 24. 17 missA0 mIsA0 124 8 sAgarovarAiM . sAgarovamAI 241 4 -kAyapmaogiNo kAyappaogiNo 124 16 ekappe kappe 246 25 pada padam 126 16 -vejayaMta- -vejayaMta-jayaMta- 258 1 veyANiya. vemANiya0 136. 12 jahannaThiyANaM jahannaThijhyANaM 256 21 uvvaTara uThavaTTa - beiMdiiyANaM veiMdiyANaM 260 2 teullese teullese 137 12 matiantrANIvi matiannANIvi 264 18 pauiNamai pariNamai 142 7 kevasadasaNa0 kevaladaMsaNa. 265 18 0kumume kusume 152 11 guNasotevi guNasItevi 266 11 asaMkhejjaguNa asaMkhejjaguNA 156. 15 vANavaMtarANaM vANamaMtarANaM / 286 15 sasa? samaTTe Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] zuddhipatrakam pRSThaM paMktiH azuddha zuddham pRSThaM paMktiH azuddha zuddham 261 21 itthirayaNaMtaM itthirayaNattaM 340 15 asaMkheimAgeNaM asaMkhejjaimAgeNaM 300 13 0saMkhejjA0 saMkhejja. 343 12 mohAUya- mohAuyavajjANaM 3.6 20 micchaTThI0 micchahiTThI0 vajjANaM 309 11/20 sayaMbhu0 sayaMbhU0 347 13 muhutteNavi puhutteNavi 316 21 NaM Na 354 15 beiMdiyANaM gaM beiMdiyArNa 320 24 0veramANe veramaNe 361 1 aNAhAragA aNAhAragA 322 11 sattavihabaMdha- sattavihabaMdhagA ya ega jesijesiM - gAya aTTaviha- vihabaMdhagA ya aDhaviha- 361 18 ekonaviMzattamaM ekonatriMzattama 323 15 jovassa . jIvassa .. 363 5512 sAgarovauttAvisAgArovauttAvi 323 18 0virayasya virayassa 371 9 pravIcAra0 pravicAra0 330 8. sUsUranAme sUsaranAme 373 10 0vavaiyA vvavAiyA 336 6 sAgaromama- -sAgarovama 373 15 rUyapariyAraNA rUyapariyAraNA, Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 zrAgama mUla-pustaka zreNI yojanA aMge * nivedana . jaNAvatAM Anada thAya che ke parama karuNAnidhi carama tIrthapati zramaNa bhagavAna mahAvIradeve bhavya jIvonA zreyanA hetu rUpa tIrthanI sthApanA karI ane gaNadhara devone tripadInu pradAna kayu. labdhinidhAna zrI gaNadhara devoo dvAdazAMgInI racanA karI. jemanI pATa paraMparA vidyamAna che te zrImatsudharmasvAmIjInI dvAdazAMgI pravartamAna rahI ane vartamAnamA agyAra aMga Adi aMga praviSTa ane bAra upAMga daza payannA, cha cheda, 4 mUla ane 2 cUlikA sUtro ema aMga bAhya zrutajJAna Adi vidyamAna che te sUtro upara pUrvAcArya mahApurUSo biracita niyukti, bhASya, cUNi, TokA, avacUri vigere AgamAnusArI zruta vidyamAna che. A kalyANakArI zrutanA AdhAre zrI mahAvIra paramAtmAnuzAsana pravartamAna che. pUjya AcArya bhagavaMto Adi munirAjo Adi yogavahana, gurukulavAsa, gurUAjJA Adi yogyatA mujaba a zrutanA adhikArI che. ane athI o zAstrIya maryAdAmA rahetA pUjyone A zrutajJAnanA svAdhyAya AdinI anu. kulatA rahe te hetuthI zruta bhaktirUpe 45 Agamo mUla temaja keTalAMka sUtronI TIkA Adi mudrita karavAnunakko karyu che tenu saMzodhana ane saMpAdana hAlAra-dezoddhAraka pUjya AcAryadeva zrImad vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya pUjya panyAsa zrI jinendravijayajI gaNivara athAga parizrama pUrvaka karI rahyA che. . . A sUtro zrI saMghanA bhaMDAromA pUjya gurudevone arpaNa karavA prasArita karavAno ame niNaya karyo cha. tenI maryAdita nakalo prakAzita thAya che ane je zrI saMgho ke zrutabhakti rUpe zrAvakoo A pratio meLaghavI hoya temaNe potAnI nakala nI yAdI lakhAvI devA vinaMti che. sUtronI nakalo maryAdita prakAzita thAya cha vaLI bukaselarone te baiMcavA ApavAno nathI aTale pAchalathI pratimo prApta thavI muzkela paDaze. jethI bhaDArone sudhyavasthita ane samRddha banAvavA zrI saMghoo potAnA seTa taratamA lakhAdhI devA, pUjya gurudevo ke saMghone arpaNa karavA yA zrI zAsanamI milkata rUpe surakSita rAkhI, pUjya gurudevone svAdhyAya Adi mATe arpaNa karavA sUdhAvako paNa A seTa kharIdI zakaze. teo A seTa yAMcI ke cI ko nahIM. ___45 Agamo ane 4 sUtronI TIkAo Adi je kArya hAtha upara gharAyu che tenu mUlya 20 700 thaze. .. cauda vibhAgamA 45 Agama pramara paze. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] nivedana pahoMcADavAnI sagavaDatA rahe te mATe 8 thI 10 sUtro taiyAra thayetho ravAnA karAze. jethI seTa maMgA banAre potAne mokalavAnAM grantho relve ke TrAnsaporTa dvArA prApta thAya teva saranAmujaNAvavaM. A Agama zreNI aMge nAma noMdhAvavA tathA rakama mokalavAnA saranAmA:- . . (1) mahetA maganalAla catrabhuja (4) zA. velajI hIrajI guDhakA zAka mArakeTa sAme nizAla phalI, 52 bI ema. AjhAda roDa, raMgavAlA cAla, jAmanagara, (saurASTra) - muMbaI-400011 (2) zA. manasukhalAla jIvarAja bhADalAvAlA (5) zA. rIkhavacaMda phulacaMda .. zarApha bajAra, rAjakoTa (saurASTra) . ___ sI. pI. Tenka pahelo pArasIvADo khalIpha mensana, vI. pI. roDa, muMbaI-4 (3) zA. vAlajI gaNazI .. C/0 hIrA emporIyama, AnaMdaroDa, (6) navInacaMdra bAbulAla zAha malADa (vesTa) muMbaI-400064 DalI phalI lAlabAga sAme, jAmanagara (7) saMghavI jayaMtilAla tribhovanadAsa Co mahAvIra sTora 2681 phuvArA bajAra ' gAMdhI roDa, amadAvAda A Agama zreNI uparAMta apragaTa tathA aprApya granthonu vizAla pAyA upara prakAzana karavAnI paNa amArI dhAraNA che. zrutajJAnanI A bhaktinA kAryamA sauno sAtha malaze to ame vahelAsara saphala thaathI A bhaMge yogya sahakAranI apekSA rAkhI zrutajJAna bhaktinA kAryamA sAtha ApavA namra vinaMti che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // sUripuraMdara-zrImadArya-zyAmAcArya-saMkalitaM // zrImatprajJApanA-sUtram // // atha prajJApanAkhyaM prathamaM padam // vavagaya-jaramaraNabhaye siddhe abhivaMdiUNa tiviheNaM / vaMdAmi jiNavariMdaM telokaguruM mahAvIraM // 1 // suyarayaNanihANaM jiNavareNaM bhaviyajaNa-NivvuikareNa / uvadaMsiyA bhagavayA panavaNA savvabhAvANaM // 2 // (vAyagavara-vaMsAyo tevIsaimeNa dhIrapuriseNa / duddharadhareNa muNiNA puvasuya-samiddhabuddhINA // 1 // suyasAgarA viNeUNa jeNa suyarayaNa-muttamaM dinnN| sIsagaNassa bhagavo tassa namo ajasAmassa // 2 // pra0) ajjhayaNamiNaM cittaM suyarayaNaM diTThivAya-NIsandaM / jaha vanniyaM bhagavayA ahamavi taha vanaissAmi // 3 // pannavaNA 1 ThANAiM 2 bahuvattavvaM 3 ThiI 4 visesA 5 ya / vakvantI 6 UsAso 7 sannA 8 joNI ya 1 carimAI 10 // 4 // bhAsA 11 sarIra 12 pariNAma 13 kasAe 14 indie 15 payoge 16 ya / lesA 17 kAyaThiI yA 18 sammatte 11 antakiriyA 20 ya // 5 // yogAhaNasagaThANe 21 kiriyA 22 kamme 23 iyAvare / kammassa bandhae 24 kammavedae 25 vedassa bandhae 26 veyaveyae 27 // 6 // zrAhAre 28 upayoge 21 pAsaNayA 30 sanni 31 saJjame 32 ceva / zrohI 33 paviyAraNa 34 vedaNA 35 ya tatto samugghAe 36 // 7 // se ki taM panavaNA ?, 2 duvihA pannattA, taMjahA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH jIva-pannavaNA ya ajIva-pannavaNA ya // sUtraM 1 ||se kiMtaM ajIvapannavaNA ?, ajIvapannavaNA duvihA pannattA, taMjahA-rUvi-ajIvapannavaNA ya arUviajIvapannavaNA ya // mU0 2 // se kiM taM aruvi-ajIvapannavaNA ?, arUvi. ajIvapannavaNA dasavihA pannattA, taMjahA-dhammatthikAe, dhammasthikAyarasa dese, dhammatthikAyassa padesA, adhammatthikAe, adhammatthikAyassa dese, adhammatthikAyassa padesA, zrAgAsatthikAe, aAgAsasthikAyassa dese, aAgAsatthikAyassa padesA, zraddhAsamae 10, setaM arUvi-ajIvapannavaNA // sU0 3 // se kiM taM rUvi-yajIvapannavaNA ?, rUvi-ajIvapannavaNA caunvihA pannattA, taMjahAkhandhA khandhadesA khandhapaesA paramANupoggalA 1 / te samAsayo paJcavihA pannattA, taMjahA-varANapariNayA gandhapariNayA rasapariNayA phAsapariNayA sarAThANapariNayA 2 / je varANapariNayA te paJcavihA pannattA, taMjahA-kAlavarANapariNayA NIlavarANapariNayA lohiyavarANapariNayA hAlidavaraNapariNayA sukillavarANapariNayA 3 / je gandhapariNatA te duvihA pannattA, taMjahAsubbhi-gandhapariNatA ya dunbhi-gandhapariNatA ya 4 / je rasapariNatA te paJcavihA pannattA, taMjahA-titta-rasapariNatA kaDuya-rasapariNatA kasAya-rasapariNayA ambila-rasapariNatA mahura-rasapariNayA 5 / je phAsapariNayA te aTThavihA panattA, taMjahA-kakkhaDaphAsapariNayA mauyaphAsapariNayA guruyaphAsapariNatA lahuyaphAsapariNayA sIyaphAsapariNayA usiNaphAsapariNayA giddhaphAsapariNayA lukkhaphAsapariNayA 6 / je sarAThANapariNayA te paJcavihA pannattA, taMjahA-parimaNDala-saNThagaNapariNayA vaTTasarAThANapariNayA tasasarAThANapariNayA cauraMsasaMgaNapariNayA AyatasarAThANapariNayA 7 / je vagaNayo kAlavarANapariNatA te gandhayo sunbhi-gandhapariNatAvi dunbhi-gandhapariNatAvi, raso titta-rasapariNayAvi kaDDaya-rasapariNayAvi kasAya-rasapariNayAvi ambila-rasapariNayAvi mahura-rasapariNayAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNayAvi Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImatprajJApanA-sUtram / padaM 1 ] mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIya. phAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi giddha-phAsapariNayAvi lukkhaphAsapariNayAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNatAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-saNThANapariNayAvi cauraMsa-saNTANapariNayAvi yAyatasarAThANapariNayAvi 20, 8 / je varANo nIlavarANapariNatA te gandhayo sunbhi-gandhapariNayAvi dubbhi-gandhapariNayAvi, rasayo titta-rasapariNayAvi kaDuya-rasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambila-rasapariNatAvi mahurarasapariNatAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNatAvi mauya-phAsapariNatAvi guruya-phAsapariNatAvi lahuya-phAsapariNatAvi sIta-phAsapariNatAvi usiNAphAsapariNatAvi niddha-phAsapariNatAvi lukkha-phAsapariNatAvi, sarAThANo parimaNDala-sarAThANapariNatAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-saNThANapariNayAvi cauraMsa-sarAThANapariNayAvi aAyata-sarAThANapariNayAvi 20, 1 / je varANayo lohiyavarANapariNayA te gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dunbhi-gandhapariNayAvi, rasayo titta-rasapariNatAvi kaDuya-rasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambila-rasapariNayAvi mahura-rasapariNatAvi, phAsayo kakkhaDa. phAsapariNatAvi mauya--phAsapariNatAvi guruya-phAsapariNayAvi lAya-phAsapariNatAvi sIta-phAsapariNatAvi usiNa-phAsapariNatAvi niddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNatAvi baTTasarAThANapariNatAvi taMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMsa-sarAThANapariNayAvi zrAyata-marAThANapariNatAvi 20, 10 / je varANayo hAlidda-varANapariNayA te gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dunbhi-gandhapariNayAvi, rasayo tittarasapariNayAvi kaDaya-rasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambila-rasapariNatAvi mahura-rasapariNayAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauyaphAsapariNayAvi guruya-phAsapariNatAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIya-phAsa Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH pariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi Niddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sagaThANo parimaNDala-sarAThANapariNayAvi vaTTa-sagaThANapariNayAvi taMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMsa-sarAThANapariNatAvi aAyata-sarAThANapariNatAvi 20, 11 / je varANayo sukilla-varANapariNatA te gandhayo subbhi-gandhapariNatAvi dunbhi-gandhapariNatAvi, rasazro titta-rasapariNatAvi kaDuya-rasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambila-rasapariNatAvi mahura-rasapariNatAvi, phAso kakkhaDa-phAsapariNatAvi mauya-phAsapariNatAvi guruya-phAsapariNatAvi lahuya-phAsapariNatAvi sIya-phAsapariNatAvi usiNa-phAsapariNatAvi Niddha-phAsapariNatAvi lukkha-phAsapariNatAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNayAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMsa-sarAThANapariNayAvi pAyaya-sarAThANapariNayAvi 20, 100, 1, 12 / je gandhayo subbhi-gandhapariNayA te varANayo kAla-vagaNapariNayAvi NIla-varANapariNayAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlidda-varANa-pariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, rasazro titta-rasapariNayAvi kaDuyarasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambila-rasapariNatAvi mahurarasapariNayAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNatAvi mauya-phAsapariNatAvi garayaphAsapariNatAvi lahuya-phAsapariNatAvi sIta-phAsapariNatAvi usiNa-phAsapariNayAvi Niddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNayAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-saNThANapariNayAvi cauraMsa-sarAThANapariNayAvi pAyaya-sarAThANapariNayAvi 23, 13 / je gandhayo dubbhi-gandhapariNayA te varANayo kAla-varaNapariNayAvi NIlavaraNapariNayAvi lohiya-vaNNapariNayAvi hAlidda-varANapariNayAvi sukilla. varANapariNayAvi, rasayo titta-rasapariNayAvi kaDaya-rasapariNayAvi kasAyarasapariNayAvi ambila-rasapariNayAvi mahura-rasapariNayAvi, phAsayo Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanA-sUtram / / padaM ! ] kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi lahuyaphAsapariNayAvi sIya-phAsapariNayAvi usiNa-phA pariNayAvi Niddha-phAsa. pariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANa,pariNayAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMta sarAANapariNayAvi aAyaya-sarAThANapariNayAvi 23, 46, 2, 14 / je rasayo titta-rasapariNayA te varANo kAla-varANapariNatAvi NIla-varANapariNayAvi lohiya-varaNapariNayAvi hAlida varaNapariNayAvi sukilla-vaNNapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dubbhi-gandhapariNayAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNatAvi guruya-phAsapariNatAvi lahuya-phAsapariNatAvi sIta-phAsapariNatAvi usiNa-phAsapariNatAvi niddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNayAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa sarAThANapariNayAvi cauraMsa-saNThagaNapariNayAvi aAyaya-sarAThANapariNayAvi 20, 15 | je raso kaDuya-rasapariNatA te varANo kAla-varANapariNayAvi nIla-varANapariNayAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlida-varANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dubbhigandhapariNayAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIta-phAsapariNayAvi usiNAphAsapariNayAvi giddha-phAsapariNayAvi lukkha phAsapariNayAvi, sarAThANayo parimagaDala-sarAThANapariNayAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMsa-sarANapariNayAvi aAyata-sarAThAgapariNayAvi 20, 16 / je rasayo kasAya-rasapariNatA te vagaNayo kAla varANapariNatAvi nIla-varaNapariNatAvi lohiya-varANapariNatAvi hAlida-baraNapariNayAvi sukillavaraNapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dunbhi-gandhaparihayAvi, phAso kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH lahuya-phAsapariNayAvi sIta-phAsapariNatAvi usiNa-phAsapariNayAvi giddhaphAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNatAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMsa-sarAThANapariNayAvi pAyaya-sarAThANapariNayAvi 20, 17 / je rasayo ambila-rasapariNayA te varANo kAla-varANapariNayAvi nIla-varANapariNayAvi lohiyavaraNapariNayAvi hAlida varANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dubbhi-gandhapariNayAvi, phAso kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi, lahuya-phAsapariNayAvi sIta-phAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi niddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNayAvi vaTTa. sarAThANapariNayAvi taMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMsa-sarAThANapariNayAvi zrAyaya-sarAThANapariNayAvi 20, 18 / je rasazro mahura-rasapariNayA te varANayo kAla-varANapariNayAvi nIla-varANapariNayAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlida-varANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhayo subbhi gandhapariNayAvi dubbhi-gandhapariNayAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNatAvi lahuya-phAsapariNatAvi sItaphAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi niddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNatAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNatAvi vaTTa-sarAThAgApariNatAvi taMsa-sarAThANapariNatAvi cauraMsa-saNThANapariNatAvi pAyaya-sarAThANapariNayAvi 20, 100, 3, 11 / je phAsato kakkhaDa phAsapariNatA te varANo kAla-varANapariNayAvi nIla-varANapariNatAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlii-barANapariNatAvi sukilla-varANapariNatAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dunbhi-gandhapariNatAvi, rasayo titta-rasapariNatAvi kaDuya-rasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambila-rasapariNatAvi Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanA-sUtram :: padaM 1] mahura-rasapariNatAvi, phAsayo guruya-phAsapariNatAvi lahuya-phAsapariNatAvi sIta-phAsapariNatAvi usiNa-phAsapariNatAvi giddha-phAsapariNatAvi lukkha-phAsapariNatAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNatAvi vaTTa-sarAThANapariNatAvi taMsa-marAThANapariNalAvi cauraMga-sarAThANapariNatAvi aAyata-sarAThANapariNayAvi 23, 20 / je phAsayo mauyaphAsapariNatA te varANo kAla-varANapariNatAvi nIla-vagaNapariNatAvi lohiya-varANapariNatAvi hAlida-varANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhayo sunbhi-gandhapariNatAvi dunbhi-gandhapariNatAvi, rasayo titta-rasapariNatAvi kaDaya-rasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambilarasapariNatAvi mahura-rasapariNatAvi, phAsayo guruya-phAsapariNayAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIta-phAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi giddhaphAsapariNatAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNayAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-sarAgaNapariNayAvi cauraMsasarAThANapariNayAvi zrAyaya-sarAThANapariNayAvi 23, 21 / je phAsayo guruya-phAsapariNatA te varANayo kAla-barANapariNatAvi nIla-varaNapariNatAvi lohiya-varaNapariNatAvi hAlida-varANapariNatAvi sukillavaraNapariNatAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNatAvi dunbhi-gandhapariNatAvi, rasayo titta-rasapariNatAvi kaDuya-rasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambilarasapariNatAvi mahura-rasapariNatAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNatAvi mauyaphAsapariNatAvi sIya-phAsapariNatAvi usiNa-phAsapariNatAvi giddha-phAsapariNatAvi lukkha-phAsapariNatAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNatAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMsa-sarAThANapariNayAvi pAyaya-sarAANapariNayAvi 23, 22 / je phAso lahuya-phAsapariNatA te vagaNo kAla-vagaNapariNatAvi nIla-varaNapariNayAvi lohiya tAvi lukkha-yAvi taMtra-saTANa je kA Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 [ zrImavAgamasudhAsindhuH / SaSTho bibhAgA vagaNapariNayAvi hAlida-vagaNapariNatAvi sukilla-varaNapariNatAvi, gandhayo subhi-gandhapariNayAvi dubbhi-gandhapariNayAvi, rasayo tittarasapariNatAvi kaDaya-rasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambilarasapariNatAvi mahura-rasapariNatAvi, phAso kakkhaDa-phAsapariNatAvi mauya-phAsapariNayAvi sIya-phAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi giddhaphAsapariNatAvi lukkha-phAsapariNatAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNatAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMsasarAThANapariNayAvi zrAyaya-sarAThANapariNayAvi 23, 23 / je phAsayo sIya-phAsapariNatA te varANo kAla varANapariNayAvi nIla-varaNapariNayAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlidda-vagaNapariNatAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNatAvi, dunbhi-gandhapariNayAvi, rasazro titta-rasapariNayAvi kaDuya-rasapariNayAvi kasAya-rasapariNatAvi ambila-rasapariNatAvi mahura-rasapariNatAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNayAvi madhyaphAsapariNayAvi guruya-phAsapariNatAvi lahuya-phAsapariNayAvi niddhaphAsapariNatAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sarAThANazro parimaNDala-sarAThANapariNayAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsa-marAThANapariNayAvi cauraMsasarAgaNapariNayAvi aAyata-sarAThANapariNayAvi 23, 24 / je phAsazro usiNa-phAsapariNatA te varANo kAla-varaNapariNayAvi nIla-varANApariNayAvi lohiya-varANapariNayAvi hAliha-vagaNapariNayAvi sukillavarANapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dunbhi-gandhapariNayAvi, rasayo titta-rasapariNayAvi kaDaya-rasapariNayAvi kasAya-rasapariNayAvi ambila-rasapariNayAvi mahura-rasapariNayAvi, phAso kakkhaDa-phAsapari. NayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi lahuya-phAsapariNayAvi niddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi, sarAThANazro Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 1 ] parimaNDala-saNThANapariNayAvi vaTTha-sarAThANapariNayAvitaMsa-sarAThANapariNayAvi cauraMsa-sarAyaNapariNayAvi aAyata-sarAThANapariNatAvi 23, 25 / je phAsayo niddhaphAsapariNatA te varANo kAla-varANapariNatAvi nIlavarANapariNatAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlida-varANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dubbhi-gandhapariNayAvi, rasazro titta-rasapariNayAvi kaDuya-rasapariNayAvi kasAyarasapariNayAvi ambila-rasapariNayAvi mahura-rasapariNayAvi, phAso kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIta-phAsapariNatAvi usiNa-phAsapariNayAvi, sarAThANayo parimaNDala-sarAThANapariNayAvi vaTTa-sarAThANapariNayAvi taMsasarAThANapariNayAvi cauraMsa-sarAThANapariNayAvi aAyaya-sarAThANapariNayAvi 23, 26 / je phAsazro lukkhaphAsapariNayA te varANo kAla-varANapariNatAvi nIla-varANapariNayAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlidavarANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dubhi-gandhapariNayAvi, rasayo titta-rasapariNayAvi kaDuya-rasapariNayAvi kasAya-rasapariNayAvi ambila-rasapariNayAvi mahura-rasapariNayAvi, phAsayo kAkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapari. NayAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIta-phAsapariNayAvi usiNaphAsapariNayAvi sarAThANazro parimaNDala-sarAThANapariNatAvi vaTTasarAThANapariNayAvi taMsasarAThANapariNayAvi cauraMsa-saNThANapariNayAvi zAyaya-sarAThANapariNayAvi 23, 184, 4, 27 / je sarAThANazro parimaNDala-sarAThANapariNatA te varANayo kAla-varaNapariNatAvi nIla-baraNapariNayAvi lohiya-varaNapariNayAvi hAlida-varANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dunbhi-gandhapariNayAvi, rasayo titta-rasapariNayAvi kaDuya Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSThI vibhAgaH rasapariNayAvi kasAya-rasapariNayAvi ambila-rasapariNayAvi mahuraramapariNayAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIya-phAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi niddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi 20, 28 / je sarAThANazro vaTTa-sagANapariNatA te vagaNayo kAla-varANapariNayAvi nIla-varANapariNayAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlida-varANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, ganyatro sunbhi-gandha. pariNayAvi dunbhi-gandhapariNayAvi, rasayo titta-rasapariNatAvi kaDuyaHrasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambila-rasapariNayAvi mahurarasapariNatAvi, phAso kakkhaDa-phAsapariNatAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIya-phAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi niddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi 20, 21 / je sarAThANayo taMsa-sarAThANapariNatA te varANayo kAlavarANapariNayAvi nIla-varANapariNayAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlidavarANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dubbhi-gandhapariNayAvi, rasazro titta-rasapariNayAvi kaDuya-rasapariNayAvi kasAya-rasapariNayAvi ambila-rasapariNayAvi mahura-rasapariNayAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapari. NayAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIya-phAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi giddha-phAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi 20, 30 / je sarAThANazro cauraMsa-sarAThANapariNayA te varaNayo kAla-varANapariNatAvi nIla-vagaNapariNatAvi lohiya-varANapariNatAvi hAlida-varANapariNayAvi sukilla-varANapariNayAvi, gandhazro subbhi-gandhapariNayAvi dunbhi-gandhapariNayAvi, rasayo titta-rasapariNayAvi kaDuya-rasapariNayAvi kasAya Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 1 ] rasapariNayAvi ambila-rasapariNayAvi mahura-rasapariNayAvi, phAsayo kakkhaDa-phAsapariNatAvi mauya-phAsapariNatAvi guruya-phAsapariNatAvi lahuya-phAsapariNatAvi sIya-phAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi niddhaphAsapariNayAvi lukkha-phAsapariNayAvi 20, 31 / je sarAThANayo aAyata-sarAThANapariNatA te varANayo kAla-varANapariNatAvi nIla-varANapariNayAvi lohiya-varANapariNayAvi hAlidda-varANapariNayAvi, sukillavarANapariNayAvi, gandhayo subbhi-gandhapariNayAvi dunbhi-gandhapariNayAvi, rasayo titta-rasapariNatAvi kaDuya-rasapariNatAvi kasAya-rasapariNatAvi ambila-rasapariNayAvi mahura-rasapariNayAvi, phAso kakkhaDa-phAsapariNayAvi mauya-phAsapariNayAvi guruya-phAsapariNayAvi lahuya-phAsapariNayAvi sIyaphAsapariNayAvi usiNa-phAsapariNayAvi Niddha-phAsapariNayAvi lukkhaphAsapariNatAvi 20, 100, 5, 32 / settaM rUviyajIvapannavaNA 33 / settaM yajIvapaNavaNA 34 // sU0 4 // se ki taM jIvapannavaNA ?, 2 duvihA pannattA, taMjahA-saMsAra-samAvarANa-jIvapannavaNA ya asaMsAra-samAvarANajIvaparANavaNA ya // suu05|| se kiM taM asaMsAra-samAvaNNa-jIvaparANavaNA ?, asaMsAra-samAvagaNajIvaparANavaNA duvihA parANattA, taMjahA-aNaMtarasiddha-asaMsAra-samAvarANajIvapagaNavaNA ya paramparasiddha--asaMsAra-samAvarANa-jIvaparANavaNA ya // sU0 6 // se kiM taM aNaMtarasiddha-asaMsAra-samAvarANa-jIvaparANavaNA ?, aNaMtarasiddha-asaMsAra-samAvagaNa-jIvaparANavaNA parANarasavihA parANattA, taMjahA-titthasiddhA atitthasiddhA titthagarasiddhA atitthagarasiddhA sayaMbuddhasiddhA patteyabuddhasiddhA buddhabohiyasiddhA itthIliGgasiddhA purisaliGgasiddhA napuMsakaliGgasiddhA saliGgasiddhA annaliGgasiddhA gihiliGgasiddhA egasiddhA aNegasiddhA, se taM aNaMtarasiddha-asaMmAra-samAvarANa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH jIvaparaNavaNA // sU0 7 // se kiM taM paramparasiddha-asaMsAra-samAvarANajIvaparANavaNA ?, 2 aNegavihA parANattA, taMjahA-apaDhamasamayasiddhA dusamayasiddhA tisamayasiddhA causamayasiddhA jAva saGkhijasamayasiddhA apsaTijasamayasiddhA aNantasamayasiddhA, settaM paramparasiddhAsaMsAra-samAvarANajIvaparaNavaNA, setaM asaMsAra-samAvaraNa-jIvaparANavaNA // sU0 8 // se kiM taM saMsAra-samAvarANa-jIvaparANavaNA ?, saMsAra-samAvarANa-jIvapannavaNA paJcavihA parANattA, taMjahA-egeMdiya-saMsArasamAvarANa-jIvaparANavaNA beindiyasaMsArasamAvarANa-jIvaparaNavaNA teindiya-saMsArasamAvarANa-jIvaparANavaNA caurindiya-saMsArasamAvagaNa--jIvaparaNavaNA pazcindiya-saMsArasamAvarANajIvaparANavaNA // sU0 1 // se kiM taM egendiya-saMsAra-samAvarANa-jIvaparANavaNA ?, egendiya-saMsArasamAvarANa-jIvaparANavaNA paJcavihA pannattA, taMjahA-puDhavikAiyA aAukAiyA teukAiyA vAukAiyA vaNassaikAiyA // sU0 10 // se kiM taM puDhavikAiyA ?, puDhavikAiyA duvihA parANattA, taMjahAsuhumapuDhavikAiyA ya bAdarapuDhavikAiyAya // sU0 11 // se kiM taM suhumapuDhavikAiyA ?, 2 duvihA parANattA, taMjahA-pajatta-suhumapuDhavikAiyA ya apajjattasuhumapuDhavikAiyA ya, settaM suhumapuDhavikAiyA // sU0 12 // se kiM taM bAdarapuDhavikAiyA ?, bAdarapuDhavikAiyA duvihA pannattA, taMjahA-sagahabAdarapuDhavikAiyA ya khara-bAdarapuDhavikAiyA y|| sU0 13 // se ki taM sarAha-bAyarapuDhavikAiyA ?, sarAha-bAyarapuDhavikAiyA sattavihA pannattA, taMjahAkirAhamattiyA nIlamattiyA lohiyamattiyA hAlidamattiyA sukillamattiyA pANDumattiyA paNagamattiyA, settaM sarAha-bAdarapuDhavikAiyA // sU0 14 // se kiM taM khara-bAyarapuDhavikAiyA?, khara-bAyarapuDhavikAiyA aNegavihA parANattA, taMjahA-puDhavI ya sakarA vAluyA ya uvale silA ya loNUse / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 13 zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 1 ] aya taMba tauya sIsaya ruppa suvanne ya vaire ya 14 // 8 // hariyAle hiMgulae maNosilA sAsagaMjaNapavAle / abbhapaDalabbhavAluya bAyarakAe maNivihANA 8 // 1 // gomejae ya ruyae aMke phalihe ya lohiyakkhe y| maragaya masAragalle bhuyamoyaga indanIle ya 1 // 10 // caMdaNa geruya haMsagabbha pulae sogaMdhie ya boddhavve / caMdappabhaverulie jalakate sUrakaMte ya 1 // 11 // 40, 1 / je yAvanne tahappagArA te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya 2 / tattha NaM je te apajattagA te NaM asaMpattA, tatthaM NaM je te pajattagA etesiNaM vannAdeseNaM gaMdhAdeseNaM rasAdeseNaM phAsAdeseNaM sahassaggaso vihANAI, saMkhejAiM joNippamuha. satasahassAI, pajattagaNissAe apajattagA vakkamaMti 3 / jattha ego tattha niyamA asaMkhejA 4 / settaM kharabAyarapuDhavikAiyA, settaM bAyarapuDhavikAiyA, settaM puDhavikAjhyA 5 // sU0 15 // se kiM taM zrAukAiyA ?, aAukAiyA duvihA parANattA, taMjahAsuhumatrAukAiyA ya bAdaragrAukAiyA ya 1 / se ki taM suhumatrAukAiyA ?, suhumagrAukAiyA duvihA pannattA, taMjahA-pajatta-suhumatrAukAiyA ya apajattasuhumAukAiyA ya, settaM suhumayAukAiyA 2 / se kiM taM bAdaragrAukAiyA ?, 2 aNegavihA pannattA, taMjahA-ussA himae mahiyA karae harataNue suddhodae sItodae usiNodae khArodae khaTTodae ambilodae lavaNodae vAruNodae khIrodae ghayodae khotodae rasodae 3 |je yAvanne tahappagArA te samAsayo duvihA parANattA, taMjahA-pajattagA ya apajjattagA ya 4 / tattha NaM je te apajattagA te NaM asaMpattA, tattha NaM je te pajattagA etesiNaM varANAdeseNaM gaMdhAdeseNaM rasAdeseNaM phAsAdeseNaM sahassaggaso vihANAI saMkhejAI joNippamuha-sayasahassAI pajattaganissAe apajattagA vakkamati 5 / jattha ego tattha niyamA asaMkhijA 6 / se taM bAdaragrAukAiyA, se taM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH zrAukAiyA 7 // sU0 16 // se kiM taM teukAiyA ?, 2 duvihA pannattA, taMjahA-suhumateukAiyA ya bAdarateukAiyA ya 1 / se kiM taM suhumateukAiyA ?, 2 duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya, settaM suhumateukAiyA 2 / se kiM taM bAdarateukAiyA ?, 2 aNegavihA parANattA, taMjahA-iGgAle jAlA mummure acI alAe suddhAgaNI ukkA vijjU asaNI NigyAe saMgharisasamuTThie sUrakaMtamaNi-Nissie 3|je yAvanne tahappagArA te samAso duvihA parANattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya 4 / tattha NaM je te apajattagA te NaM asaMpattA, tattha NaM je te pajattagA eesi NaM vannAdeseNaM gaMdhAdeseNaM rasAdeseNaM phAsAdeseNaM sahassaggaso vihANAI saMkhejAI jogippamuha-sayasahassAI, pajattagaNissAe apajattagA vakarmati 5 / jattha ego tattha niyamA asaMkhijA 6 / settaM bAdarateukAiyA, seMttaM teukAiyA 7 // sU0 17 // se kiM taM vAukAiyA ?, 2 duvihA pannattA, taMjahAsuhumavAukAiyA ya bAdaravAukAiyA ya 1 / se ki taM suhumavAukAiyA ?, 2 duvihA parANattA, taMjahA-pajattagasuhumavAukAiyA ya apajattagasuhumavAukAiyA ya, settaM suhumavAukAiyA 2 / se kiM taM bAdaravAukAiyA ?, 2 zraNegavihA parANattA, taMjahA-pAiNavAe paDINavAe dAhiNavAe udINavAe uDavAe ahovAe tiriyavAe vidisIvAe vAubbhAme vAukaliyA vAyamaMDaliyA ukaliyAvAe maMDaliyAvAe guMjAvAe jhaMjhAvAe saMvaTTavAe ghaNavAe taNuvAe suddhavAe 3 / je yAvarANe tahappagArA te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya 4 / tattha NaM je te apajattagA te asaMpattA, tattha gAM je te pajattagA etesi NaM varANAdeseNaM gaMdhAdeseNaM rasAdeseNaM phAsAdeseNaM sahassaggaso vihANAI saMkhenjAiM joNippamuhasayasahassAI pajattaganissAe apajattayA vakamaMti 5 / jattha ego tattha niyamA asaMkhejA 6 / settaM bAdarakhAukAiyA, se taM bAukAiyA 7 // sU0 18 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivAra se ki ta egAra duvihA parANatA / sU0 22 // ubhA karaMje ya1kucha pIla sela 2 yogavihA zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 1] [ 15 se kiM taM vaNassaikAiyA ?, vaNassaikAiyA duvihA parANattA, taMjahAsuhuma-vaNassaikAiyA ya bAyara-vaNassaikAiyA y|| sU0 11 // se ki taM suhumavaNassaikAiyA ?, 2 duvihA parANattA, taMjahA-pajattaga-suhumavaNassai. kAiyA ya apajattaga-suhumavaNassaikAiyA ya, settaM suhumavaNassaikAiyA // sU. 20 // se kiM taM bAdaravaNassaikAiyA ?, 2 duvihA pannattA, taMjahApatteyasarIra-bAdaravaNassaikAiyA ya sAhAraNasarIra-bAdaravaNassaikAiyA ya // sU0 21 // se kiM taM patteyasarIra-bAdaravaNassaikAiyA ?, 2 duvAlasavihA pannattA, taMjahA-rukkhA gucchA gummA latA ya vallI ya pavvagA ceva / taNavalaya hariya-yosahi-jalaruha-kuhaNA ya boddhavyA // 12 // sU0 22 // se ki taM rukkhA ?, 2 duvihA parANattA, taMjahA-egaTTiyA ya bahuvIyagA ya 1 / se kiM taM egaTThiyA ?, 2 aNegavihA pannattA, taMjahA'NivaMba-jaMbu-kosaMba-sAla-aMkulla pIlu selU ya / sallai-moyai-mAluya baula palAse karaMje ya // 13 // puttaMjIvayari? bihelae hariDae ya bhillAe / uMbebhariyA khIriNi boddhavve dhAyai piyAle // 14 // pUiya-niMba-karajje surAhA taha sIsavA ya asaNe y| punnAga-nAgarukkhe sIvariNa tahA asoge y|| 15 // 3 / je yAvarANe tahappagArA egaTThiyA muNeyavvA, eesi NaM mUlAvi asaMkhejajIviyA kaMdAvi khaMdhAvi tayAvi sAlAvi pavAlAvi, pattA patteyajIviyA pupphA aNegajIviyA phalA egaTTiyA, settaM egaTTiyA 4 / se kiM taM bahubIyagA ?, bahuvIyagA aNegavihA pannattA, taMjahA-asthiya teMdu kavi? aMbADaga-mAuliMga bille yA / zrAmalaga phaNisa dAlima yAsoThe(tthe) uMbara vaDe ya // 16 ||nnggoh NaMdirukkhe piparI sayarI pilukkharakhe ya / kAuMbari kutyu bhari boddhavvA devadAlI ya // 17 // tilae laue chattoha sirIsa sattavanna dahivanne / loddha-ddhava-caMdaNajjuNa NIme kuDae kayaMbe yA // 18 // 5 / je yAvanne tahappagArA bahubIyagA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH muNeyavvA 2 / etesi NaM mUlAvi asaMkhejajIviyA kaMdAvi khaMdhAvi tayAvi sAlAvi pavAlAvi, pattA patteyajIviyA pupphA aNegajIviyA phalA bahubIyagA 7 / settaM bahubIyagA, settaM rukkhA 8 / se ki taM gucchA ?, gucchA aNegavihA pannattA, taMjahA-vAigaNi-sallai-thurADa(boMDa)I ya taha katthu(cchu)rI ya jIbhu(jAsu)maNA / rUvI zrADhai NIlI tulasI taha mAuliMgI ya // 11 // kacchubhari pippaliyA atasI billI ya kAimAIyA / vuccU paDolakaMde viuvvA(curANa) vatthalaMdere (vatthule badare) // 20 // pattaura sIyaurae havaMti tahA javasae ya boddhabve / NiggU mizrakatavari prathaI (NigguDi akka tUvari ADhai) ceva talaudADA // 21 // saNa-pANa-kAsamuddaga agghADaga sAma siMduvAre ya / karamadda-adaDUsaga karIra erAvaNamahitthe // 22 // jAulaga-mIlaparilI gayamAriNI kuvvakAriyA bhNddaa| jIvai keyai taha gaMja pADalA-dAsi-aMkole // 23 // je yAvanne tahappagArA gucchA nAyabvA, settaM gucchA 1 / se kiM taM gummA ?, gummA aNegavihA pannattA, taMjahA-seNa(ri)yae No(jo mAliya koraMTaya bNdhujiivg-mnnojje| piIyaM pANaM kaNayara kujaya taha siMduvAre ya // 24 // jAI moggara taha jUhiyA ya taha malliyA ya vAsaMtI / vatthula katthula sevAla gaMThI magadaMtiyA ceva // 25 // caMpagajIi NIiyA kudo (kando) tahA mahAjAI / evamaNegAgArA havaMti gummA muNeyavvA // 26 // settaM gummA 10 / se kiM taM layAyo?, layAyo aNegavihAyo panattAyo, taMjahA-paumalayA NAgalayA asoga caMpagalayA ya cUtalatA / vaNalaya vAsaMtilayA aimuttaya kuMdasAmalayA // 2 // je yAvannA tahappagArA layA muNeyavvA, settaM layAyo 11 / se kiM taM vallIyo ?, vallIyo aNegavihAyo pannattAyo, taMjahA-pUsaphalI kAliMgI tubI tausI ya elavAlukI / ghosADaI paMDolA paMcaMguliyA ya NIlI yA // 28 // kaMgUyA kaMDuiyA kakoDaI kAriyalaI subhagA / kuyavA(ghA) ya Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 1.] [ 17 vAgalI pAvavallI taha devadAlI ya // 21 // apheyA aimuttaga-NAgalayA karAhasUravallI ya / saMghaTTasumaNasAvi ya jAsuvaNa kuviMdavallI ya // 30 // muddiya aMbAvallI kirAhachIrAli jayaMti govaalii| pANI mAsAvallI guMjAvallI ya vacchANI // 31 // sasivI dugottaphusiyA girikarANai mAluyA ya aMjaNaI / dahiphollai kAgaNi mogalI ya taha akaboMdI ya // 32 // je yAvanne tahappagArA vallIyo muNeyavvA, settaM vallIyo 12 / se ki taM pavvagA ?, pavvagA aNegavihA pannattA, taMjahA-ikkhU ya ikkhuvADI vIruNI taha ekaMDe ya mAse y| suThe sare ya vette timire sataporaga Nale y|| 33 // vaMse vecchU kaNae kaMkAvaMse ya cAvavaMse y| udae kuDae visae kaMDA velle ya kallANe // 34 // je yAvanne tahappagArA pavvagA muNayevyA, settaM pavvagA 13 / se kiM taM taNA ?, taNA aNegavihA pannattA, taMjahA-saMDiya maMtiya (seDiyabhaviya) hottiya dambhakuse pavvae ya poddilaa| ajjuNa asADhae rohiyaMse suyaveya-khIrabhu(tu)se // 35 // eraMDe kuruvide (kakkhaDa) karajara suThe tahA vibhaMgU y| mahurataNa chu(thu)raya (luNaya) sippiya boddhabbe sukalitaNe ya // 36 // je yAvanne tahappagArA taNA muNeyavA, setaM taNA 14 / se kiM taM valayA ?, valayA aNegavihA pannattA, taMjahA-tAla tamAle takali toyalI sAlI ya sArakattAle (laanne)| sarale jAvati ketai kadalI taha dhammarukkhe ya // 37 // muyarukkha hiMgurukkhe lavaMgarukkhe ya hoi boddhavve / pUyaphalI khajjurI boddhavvA NAlierI ya // 38 // je yAvannA tahappagArA valayA muNeyavA, settaM valayA 15 / se kiM taM hariyA ?, hariyA aNegavihA pannattA, taMjahA-ajoruha voDANe haritaga taha taMdulejagataNe ya / vatthala poraga majjArayAi billI ya pAlakA // 31 // dagapippalI ya davvI sottiya sAe taheva maMDukkI / mUlaga sarisava aMbila sAeya jiyaMtae ceva // 40 // tulase karAha urAle phaNijae Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH 'ajae ya bhUyaNae / vA(cA)raga damaNaga mAkha ruyaga satapuSphIMdIvare ya tahA // 41 // je yAvannA tahappagArA hariyA muNeyavvA, settaM hariyA 16 / se ki taM zrosahiyo ?, zrosahiyo aNegavihAyo pannattAyo, taMjahA-sAlI vIhI gohuma java javajavA kala-masUra-tila-mugga-mAsa-NipphAva-kulatthathAlisaMdasatINa-palimaMthA // 42 // ayasI-kusubha-kodava kaMgU-rAlaga-mAsa "(vrmaas)kosaa| saNa-sarisava-mUla(gA)gavIyA, je yAvannA tahappagArA // 43 // settaM posahIyo 17 / se kiM taM jalarahA ?, jalaruhA aNegavihA pannattA, taMjahA-udae avae paNae sevAle kalaMbuyA haDhe kaseruyA kacchA bhANI uppale paume kumude NaliNe subhae sugaMdhie porADarIyae mahApuMDarIyae sayapatte sahassapatte kalhAre kokaNade aravide tAmarase bhise bhisamuNAle pokkhale pokkhalatthibhue, je yAvanA tahappagArA jalaruhA muNeyavvA, se taM jalaruhA 18 / se ki taM kuhaNA ?, kuhaNA aNegavihA pannattA, taMjahA-yAe kAe kuhaNe kuNakke davahaliyA saphAe sajjhAe chattoe (sittAe) vaMsI NahitA kurae, je yAvannA tahappagArA kuhaNA muNeyavvA, settaM kuhaNA 11 / NANAviha saMThANA rukkhANaM egajIviyA pattA / khaMdhAvi egajIvA tAla-sarala-NAlierINaM // 44 // jaha sagala-sarisavANaM silesamissANa vaTTiyA vaTTI / patteyasarIrANaM taha hoMti sarIrasaMghAyA // 45 // jaha vA tilapappaDiyA bahuehiM tilehi saMhitA saMtI / patteyasarIrANaM taha hoti sarIrasaMghAyA // 46 // settaM patteyasarIra-bAdara-vaNapphaikAiyA 20 ||suu0 23 // se kiM taM sAhAraNasarIra-bAdara-vaNassaikAiyA ?, sAhAraNasarIra-bAdaravaNassaikAiyA aNegavihA pannattA, taMjahA-avae paNae sevAle lohiNI mihutthu hu(mihUtthii)sthibhAgA ya / assakanni sIhakannI siuMDhi tatto musudI ya // 47 // ruru kuNDariyA jIra chIra virAlI taheva kittttiiyaa| hAlidA siMgabere ya thAlugA bhUlae i ya // 48 // kaMbU ya kannukkaDa sumattayo Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-mUtram / / padaM 1 ] [ 19 valai taheva mhusiNgii| vIruhA sappasuyaMdhA dinnaruhA ceva bIyarahA // 4 // pADhA miyAvAlukI mahurarasA ceva rAyavattI(llI) ya / paumA ya mADharI daMtIti caMDI kiTThI(TTI)tti yAvarA // 50 // mAsapariNa-muggaparANI jIviya rasabhe ya reNuyA ceva / kAyolI khIrakApolI tahA bhaMgI nahI iya // 51 // kimirAsi bhaddamutthA NaMgalaI pelugA iya / kirAhe paule ya haDhe harataNuyA ceva loyANI // 52 // karAhe kaMde bajje sUraNakaMde taheva khallUDe / ee aNaMtajIvA je yAvanne tahAvihA // 53 // taNamUla kaMdamUle, vaMsImUletti zrAvare / maMkhija-masaMkhijA, boddhavvA'NaMtajIvA y|| 54 // siMghADagassa guccho yogajIvo u hoi nAyavyo / pattA patteyajIyA donni ya jIvA phale bhaNiyA // 55 // jassa mUlassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsai / aNaMtajIve u se mUle, je yAvanne tahAvihA // 56 // jassa kaMdassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsae / aNaMtajIve u se kaMde, je yAvanne tahAvihA // 57 // jassa khaMdhassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsai / aNaMtajIve u se khaMdhe, je yAvanne tahAvihA // 58 // jIse tayAe bhaggAe, samo bhaMgo pIsai / aNaMtajIvA tayA sA u, je yAvanne tahAvihA // 51 // jassa sAlassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsai / aNaMtajIve u se sAle, je yAvanne tahAvihA // 60 // jassa pavAlassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsai / aNaMtajIve pavAle se, je yAvanne tahAvihA // 61 // jassa pattassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsai / aNaMtajIve u se patte, je yAvanne tahAvihA // 62 // jassa puSphassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsai / aNaMtajIve u se pupphe, je yAvanne tahAvihA / / 63 // jassa phalassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsai / aNaMtajIve phale se u, je yAvanne tahAvihA // 64 // jassa bIyassa bhaggassa, samo bhaMgo padIsai / aNaMtajIve u se bIe, je yAvanne tahAvihA // 65 // jassa mUlassa bhaggassa, hIro bhaMgo(ge) pdiise| parittajIve u se mUle, Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] [ zrImadAgamasudhAsindhu / SaSTho vibhAgaH je yAvanne tahAvihA // 66 // jassa kaMdassa bhaggassa, hIro bhaMgo pdiise| parittajIve u se kaMde, je yAvanne tahAvihA // 67 // jassa khaMdhassa bhaggassa, hIro bhaMgo pdiise| parittajIve u se khaMdhe, je yAvanne tahAvihA // 68 // jIse tayAe bhaggAe, hIro bhaMgo padIsae / parittajIvA tayA sA u, je yAvannA tahAvihA // 61 // jassa sAlassa bhaggassa, hIro bhaMgo pdiise| parittajIve u se sAle, je yAvanne tahAvihA // 70 // jassa pavAlassa bhaggassa, hIro bhaMgo pdiise| parittajIve pavAle u, je yAvanne tahAvihA // 71 // jassa pattassa bhaggassa, hIro bhaMgo padIsae / parittajIve u se patte, je yAvanne tahAvihA // 72 // jassa puSphassa bhaggassa, hIro bhaMgo pdiise| parittajIve u se pupphe, je yAvanne tahAvihA // 73 // jassa phalassa bhaggassa, hIro bhaMgo pdiise| parittajIve phale se u, je yAvanne tahAvihA / / 74 // jassa bIyassa bhaggassa, hIro bhaMgo padIsae / parittajIve u se bIe, je yAvanne tahAvihA // 75 // jassa mUlassa kaTThAyo, challI bahulatarI bhave / aNaMtajIvA u sA challI, je yAvanne tahAvihA // 76 // jassa kaMdassa kaTTAyo, challI bahalatarI bhave / aNaMtajIvA u sA challI, je yAvanne tahAvihA // 77 // jassa khaMdhassa kaTThAyo, challI bahalatarI bhave / aNaMtajIvA u sA challI, je yAvannA tahAvihA // 78 // jIse sAlAe kaTThAyo, challI bahalatarI bhave / aNaMtajIvA u sA challI, je yAvannA tahAvihA // 79 // jassa mUlassa kaTThAyo, challI taNuyayarI bhve| parittajIvA u sA challI, je yAvannA tahAvihA // 8 // jassa kaMdassa kaTTAyo, challI taNuyayarI bhave / parittajIvA u sA challI, je yAvannA tahAvihA // 81 // jassa khaMdhassa kaTTAyo, challI taNuyayarI bhave / parittajIvA u sA challI, je yAvannA tahAvihA // 82 // jIse sAlAe kaTThAzro, challI taNuyayarI bhave / parittajIvA u sA challI, je Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 1 ] yAvanA tahAvihA // 83 // sU0 24 // cakkAgaM bhajamANassa, gaMThI cunnaghaNo bhave / puDhavisariseNa bheeNa, aNaMtajIvaM viyANAhi // 84 // gUDhasirAgaM pattaM sacchIraM jaM ca hoi nicchiirN| jaMpi ya paNaTTasandhi aNaMtajIvaM viyANAhi // 85 // puSpA jalayA thalayA ya biMTabaddhA ya nAlabaddhA ya / saMkhijamasaMkhijA boddhavvA'NaMtajIvA ya // 86 // je kei nAliyAbaddhA puSphA saMkhijajIviyA bhnniyaa| nihuyA aNaMtajIvA je yAvanne tahAvihA // 87 // paumuppaliNIkaMde aMtarakaMde taheva bhillI ya / ee aNaMtajIvA ego jIvo bisamuNAle // 88 // palaMDU-lahasuNakaMde ya, kaMdalI ya kusuNbe| ee parittajIvA, je yAvanne tahAvihA // 8 // paumuppala-naliNANaM, subhaga-sogaMdhiyANa ya / araviMda-kuMkaNANaM, sayavattasahassapattANaM // 10 // biTaM bAhirapattA ya, kaniyA ceva egajIvassa / abhitaragA pattA patteyaM kesarA mijaa||11|| veNunala ikkhuvADiya samAsa(mamasA, gasamA, masamA)ikkhU ya ikaDe raMDe / karakara suThi vihaMgU naNANa taha pavvagANaM ca // 12 // acchi pavvaM balimoDayo ya aigassa hoti jIvassa / patteyaM pattAI pupphAI aNegajIvAiM // 13 // pUsaphalaM kAliMgaM tu tausela vaaluvaalukN| ghosADaya paDolaM tiMdUyaM ceva teMdUsaM // 14 // biTasamaM sakaDAhaM eyAI havaMti egajIvassa / patteyaM pattAI sakesaraM kesaraM mijA // 15 // sapphAe sajjhAe uvvehaliyA ya kuhaNa-kaMdukke / ee aNaMtajIvA kaMdukke hoi bhayaNA u|| 16 // sU0 25 // bIe joNibhUe jIvo vakamai so va anno vA / jovi ya mUle jIvo so'vi ya patte paDhamayAe // 17 // savvo'vi kisalayo khalu uggamamANo aNaMtatro bhaNiyo / so ceva vivaDhato hoi paritto aNaMto vA // 18 // samayaM kakkaMtANaM samayaM tesi sriirnivvttii| samayaM prANuggahaNaM samayaM UsAsanIsAso // 11 // ikkassa u jaM gahaNaM bahUNa sAhAraNANa taM ceva / jaM bahuyANaM gahaNaM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :22 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH samAsazro taMpi ikkassa // 100 // sAhAraNa-mAhAro sAhAraNa-mANapANagahaNaM c| sAhAraNajIvANaM sAhAraNalavakhaNaM evaM // 101 // jaha ayagolo dhaMto jAyo tatta-tavaNijja-saMkAso / so agaNipariNayo nigoyajIve tahA jANa // 102 // egassa dorAha tirAha va saMkhijANa va na pAsiuM skaa| dIsaMti sarIrAiM nigoya-jIvANa'NatANaM // 10 3 // logAgAsapaese nigoyajIvaM Thavehi ikikkaM / evaM mavijamANA havaMti logA aNaMtA u|| 104 // logAgAsapaese parittajIvaM Thavehi ikkikkaM / evaM mavijamANA havaMti logA asaMkhijjA // 105 // patteyA pajattA payarassa asaMkhabhAgamittA u| logA'saMkhA'pajattayANa sAhAraNamaNaMtA // 106 // eehiM sarIrehiM paJcakkhaM te parUviyA jiivaa| suhamA ANAgijjhA cakkhupphAsaM na te iMti // pra0 // 107 // 1|je yAvanne tahappagArA te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajjattagA ya, tattha NaM je te apajattagA te NaM asaMpattA, tattha NaM je te pajjattagA tesi NaM vannAeseNaM gaMdhAeseNaM rasAeseNaM phAsAeseNaM sahassaggaso vihANAI, saMkhijAI joNippamuha-sayasahassAI, pajattaganIsAe apajattagA vakamaMti, jattha ego tattha siya saMkhijA siya asaMkhijjA siya aNaMtA 2 / eesi NaM imAyo gAhAro ghaNugaMtavvAzro, taMjahA-kaMdA ya kaMdamUlA ya, rukkhamUlA iyaavre| gucchA ya gummavallI ya, veNuyANi taNANi y|| 108 // paumuppala saMghADe haDhe ya sevAla kinnae pnne| avae ya kacchamANI kaMdukkegUNavIsaime // 101 // taya challi padAlesu ya, pattapuSphaphalesu ya / mUlagga-majjhabIesu, joNI kassavi kittiyA // 110 // settaM sAhAraNasarIra-bAyara-vaNassaikAiyA 3 / settaM sAharaNasarIravaNassaikAiyA, settaM bAyara-vaNassaikAiyA; settaM vaNassaikAiyA, settaM egidiyA 4 // sU0 26 // se kiM taM beiMdiya-saMsArasamAvaraNa-jIvaparANavaNA ?, beiMdiya-saMsAra Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 1 ) [ 23 samAvarANa-jIvaparANavaNA gaNegavihA pannattA, taMjahA-pulAkimiyA kucchikimiyA gaMDUyalagA golomA NeurA somaMgalagA vaMsImuhA sUimuhA gojaloyA jaloyA jAlAuyA saMkhA saMkhaNagA ghullA khullA gulayA khaMdhA varADA sotiyA muttiyA kaluyAvAsA egovattA duhayovattA naMdiyAvattA saMbukkA mAivAhA sippisaMpuDA caMdaNA samuhalikkhA 1 / je yAvanne tahappagArA, sabve te saMmucchimA napuMsagA, te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya 2 / eesi NaM evamAjhyANaM beiMdiyANaM pajattApajattANaM satta jAi-kulakoDi-joNI-pamuha-sayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM 3 / settaM beiMdiyasaMsArasamAvanna-jIvapannavaNA 4 // sU0 27||se kiM taM teiMdiya-saMsAra-samAvanna. jIvapannavaNA ?, teiMdiya-saMsAra-samAvanna-jIvapannavaNA aNegavihA pannattA, taMjahA-yovaiyA rohiNiyA kuthU pipIliyA uddasagA uddahiyA ukkaliyA uppAyA ukaDA uppaDA taNahArAkaTTahArA mAluyA pattAhArA taNabeMTiyA pattabeTiyA puSphaTiyA phalabeMTiyA bIyabeTiyA teburaNa-mijiyA tayosi(tausa)-miMjiyA kappAsaTThi-miMjiyA hilliyA jhilliyA jhigirA kiMgiriDA bAhuyA lahuyA subhagA sovatthiyA suyabeTA iMdakAiyA iMdagovayA turutubagA kuccha(kottha)lavAhagA jUyA hAlAhalA pisuyA sayavAjhyA gomhI hatthisoMDA 1 / je yAvanne tahappagArA, savve te samucchimA napuMsagA, te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya 2 / eesi NaM evamAiyANaM teiMdiyANaM pajattApajattANaM aTTha jAi-kulakoDi-joNippamuha-sayasahassA bhavaMtIti-makkhAyaM 3 / settaM teiMdiya-saMsAra-samAvanna-jIvapannavaNA 4 ||suu0 28 // se kiM taM cauridiya saMsAra-samAvanna-jIvapannavaNA ?, 2 aNegavihA pannattA, taMjahA-paMdhiya pattiya macchiya masagA kIDe tahA payaMge ya / DhekuNa kukkaDa kukkuha naMdAvatte ya siMgiraDe // 111 // kirAhapattA nIlapattA lohiyapattA hAliddapattA sukillapattA cittapakkhA vicittapakkhA aohaMjaliyA jalacAriyA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] [ bhImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vibhAgaH gaMbhIrA NINiyA taMtavA acchiroDA acchivehA sAraMgA neurA dolA bhamarA bharilI jarulA toTTA vichayA pattavicchuyA chANavicchuyA jalavicchuyA piyaMgAlA kaNagA gomayakIDA 1 / je yAvanne tahappagArA, sabve te samucchimA napuMsagA, te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya 2 / eesi NaM evamAjhyANaM cariMdiyANaM pajattApajattANaM nava jAi-kula-koDi-joNippamuha-sayasahassAI bhavaMtIti-makkhAyaM 3 / settaM cariMdiya-saMsAra-samAvanna-jIvapannavaNA 4 // sU0 21 // se kiM taM paMceMdiyasaMsAra-samAvanna-jIvapannavaNA ?, 2 caunvihA pannattA, taMjahA-neraiya-paMciMdiyasaMsAra-samAvanna-jIvapannavaNA, tirikkhajoNiya-paMciMdiya-saMsAra-samAvannajIvapannavaNA maNussapaMciMdiya-saMsAra samAvanna-jIvapannavaNA devapaMcidiyasaMsAra-samAvanna-jIvapannavaNA // sU0 30 // se kiM taM neraiyA ?, neraiyA sattavihA pannattA, taMjahA-rayaNappabhA. puDhavineraiyA 1 sakkarappabhA-puDhavineraiyA 2 vAluyappabhA-puDhavinerajhyA 3 paMkappabhA-puDhavineraiyA 4 dhUmappabhA-puDhavinerajhyA 5 tamappabhA-puDhavineraiyA 6 tamatamappabhA-puDhavineraiyA 7, 1 / te samAsayo duvihA pannattA, taMjahApajjattagA ya apajjattagA ya 2 / settaM nerajhyA 3 // sU0 31 // se kiM taM paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ?, paMciMdiya-tirikkhajoNiyA tivihA panattA, taMjahA-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ya 1 thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ya 2 khahayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ya 3 // sU0 32 // se kiM taM jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ?, jalayara-paMciMdiya-tirikkha. joNiyA paMcavihA pannattA, taMjahA-1 macchA 2 kacchabhA 3 gAhA 4 magarA 5 susumArA ||se kiM taM macchA ?, macchA aNegavihA pannattA, taMjahA-sarAhamacchA khavallamacchA jugamacchA vijjhaDiyamacchA halimacchA magarimacchA rohiyamacchA halIsAgarA gAgarA vaDA vaDagarA gabbhayA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 25 zrImastrajJApanopAGga-sUtram :: padaM 1 ] usagArA timitimigilA NakA taMdulamacchA kaNikAmacchA sAli-saMtthiyAmacchA laMbhaNamacchA paDAgA paDAgAipaDAgA, je yAvanne tahappagArA, settaM macchA 1 / se kiM vaM kacchabhA ?, kacchabhA duvihA pannattA, taMjahA-aTThikacchabhA ya maMsakacchabhA ya, settaM kacchabhA 2 / se kiM taM gAhA ?,gAhA paMcavihA pannattA, taMjahA-1 dilI 2 veDhagA 3 muddhayA 4 pulayA 5 sImAgArA, settaM gAhA 3 / se kiM taM magarA ?, magarA duvihA pannattA, taMjahA-1 soMDamagarA ya 2 maTTamagarA ya, settaM magarA 4 / se kiM taM susumArA ?, susumArA egAgArA pannattA, settaM susumArA 5 / je yAvanne tahappagArA te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-samucchimA ya gambhavakkaMtiyA ya, tattha NaM je te saMmucchimA te savve napuMsagA, tattha NaM je te gambhavakkaMtiyA te tivihA pannattA, taMjahA-itthI purisA napusagA 6 / eesi NaM evamAiyANaM jalayarapaMcidiya-tirikkhajoNiyANaM pajattApajjattANaM addhaterasa-jAikulakoDijoNippamuha-sayasahassA bhavaMtIti-makkhAyaM 7 / settaM jalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyA // sU0 33 // se kiM taM thalayara-paMcidiya-tirikkhajoNiyA ?, thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA duvihA pannattA, taMjahA-cauppayathalayara-paMciMdiya-tirivakhajoNiyA ya parisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ya 1 / se kiM taM cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ?, cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirivakhajoNiyA cauvihA pannattA, taMjahA-egakhurA vikhurA gaMDIpadA saNaphadA 2 / se kiM taM egakhurA ?, egakhurA zraNegavihA panattA, taMjahA-assA assatarA ghoDagA gaddabhA gorakkharA kaMdalagA sirikaMdalagA pAvattagA, je yAvanne tahappagArA, settaM egakhurA 3 / se ki taM dukhurA ?, dukhurA aNegavihA patnattA, taMjahA-uTTA goNA gavayA rojjhA pasuyA mahisA miyA saMbarA varAhA ayA elaga-ruru-sarabhacamara-kuraMga-gokannamAdi je yAvanne tahappagArA, settaM dukhurA 4 / se ki taM Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH gaMDIpayA ?, gaMDIpayA aNegavihA pannattA, taMjahA-hatthI hatthIpUyaNayA maMkuNahatthI khaggA gaMDA je yAvanne tahappagArA, se taM gaMDIpayA 5 / se ki taM saNapphayA ?, saNaphayA aNegavihA pannattA, taMjahA-sIhA vagghA dIviyA acchA maracchA parassarA siyAlA biDAlA suNagA kolasuNagA (graMthAgraM500) kokaMtiyA sasagA cittagA cilalagA je yAvanne tahappagArA, se taM saNapphayA 6 / te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-samucchimA ya gambhavakvaMtiyA ya, tattha NaM je te saMmucchimA te savve napuMsagA, tattha NaM je te gambhavakkaMtiyA te tivihA panattA, taMjahA-itthI purisagA napuMsagA 7 / eesiNaM evamAiyANaM thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pajattApajattANaM dasa jAikulakoDi-joNippamuha-sayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM 8 / se taM cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA 1||suu0 34 // se kiM taM parisappathalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ?, parisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajo. NiyA duvihA pannattA, taMjahA-uraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ya bhuyaparisappa-thalayara-paMniMdiya-tirikkhajoNiyA ya 1 / se kiM taM uraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ?, uraparisappa-thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyA caubvihA patnattA, taMjahA-grahI ayagarA zrAsAliyA mahoragA 2 / se ki taM nahI ?, ahI duvihA pannattA, taMjahA-davvIkarA ya mauliNo ya, se kiM taM davvIkarA ?, davvIkarA aNegavihA pannattA, taMjahA-- zrAsIvisA diTThIvisA uggavisA bhogavisA tayAvisA lAlAvisA ussAsavisA nIsAsavisA karAhasappA sedasappA kAodarA damapuSphA kolAhA melimiMdA sesiMdA je yAvanne tahappagArA, se taM dvviikraa| se kiM taM mauliNo ?, mauliNo aNegavihA pannattA, taMjahA-divvAgA goNasA kasAhiyA vaiulA cittaliNo maMDaliNo mAliNo zrahI hisalAgA vAsapaDAgA je yAvanne tahappagArA, se taM mauliNo, settaM yahI 3 / se ki tirikakhajAtirikkhajoNiyAyavAcadiya-tirikkhajolajo Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 1 ] taM yayagarA ?, ayagarA egAgArA pannattA, se taM ayagarA 4 / se kiM taM yAsAliyA ?, kahi NaM bhaMte ! grAsAliyA saMmucchati ?, goyamA ! aMto maNussakhitte yahAijjesu dIdesu nivyAghAegaNa pannarasasu kammabhUmisu vAghAyaM paDucca paMcasu mahAvidehesu cakavaTTikhaMdhAvAresu vAsudevakhaMdhAvAresu baladevakhaMdhAvAresu maMDaliyakhaMdhAvAresu mahAmaMDaliyakhaMdhAvAresu gAmanivesesu Nagaranivesesu Nigamanivesesu kheDanivesesu kabbaDanivesesu maDaMbanivesesu doNamuhanivesesu paTTaNanivesesu DAgaranivesesu zrAsamanivesesu saMvAhanivesesu rAyahANInivesesu eesi NaM ceva viNAsesu ettha | zrAsAliyA saMmucchati / jahanneNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgamittAe yogAhaNAe ukkoseNaM bArasajoyaNAI tayagurUvaM ca NaM vivakhaMbhavAhalleNaM bhUmI dAlittA NaM samuDhei, asannI micchadiTThI aNNANI aMtomuhuttaddhAuyA ceva kAlaM karei, settaM zrAsAliyA 5 se kiM taM mahoragA?, mahoragA aNegavihA pannattA, taMjahA-zratthegaiyA aMgulaMpi aMgulapuhuttiyAvi viyatthipi viyasthipuhuttiyAvi rayaNiMpi rayaNipuhuttiyAvi kucchipi kucchipuhuttiyAvi dhaNupi dhaNupuhuttiyAvi gAuyaMpi gAuyapuhuttiyAvi joyaNaMpi joyaNapuhuttiyAvi joyaNasayaMpi joyaNasayapuhuttiyAvi joyaNasahassaMpi, te gAM thale jAtA jale'vi caraMti thalevi caraMti, te Natthi ihaM bAhiraesu dIvesu samudaesu havaMti, je yAvanne tahapagArA, settaM mahoragA 6 / te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-samucchimA ya gambhavakkaMtiyA ya, tattha NaM je te saMmucchimA te savve napuMsagA, tattha NaM je te gambhavakkaMtiyA te NaM tivihA pannattA, taMjahA-itthI purisagA npuNsgaa| eesi NaM evamAjhyANaM pajattApajattANaM uraparisappANaM dasa jAikulakoDi-joNippamuha-sayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM, settaM uraparisappA 7 / se kiM taM bhUyaparisappA ?, bhuyaparisappA zrogavihA pannattA, taMjahA-naulA sehA(gohA) saraDA sallA saraMThA sArA khorA gharoilA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSThI vibhAgA vissaMbharA mUsA maMgusA payalAiyA chIravirAliyA jahA cauppaiyA, je yAvanne tahappagArA, te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-samucchimA ya gambhavakkaMtiyA ya, tattha NaM je te saMmunchimA te savve napuMsagA, tattha NaM je te gambhavakkaMtiyA te NaM tivihA patnattA, taMjahA-itthI purisA npuNsgaa| eesi NaM evamAiyANaM pajattApajattANaM bhuyaparisappANaM nava jAikulakoDijoNipamuhasayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM, settaM bhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyA 8 / settaM parisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA 1 // sU0 35 // se kiM taM khahayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA ?, khahayara paMciMdiyatirikkhajoNiyA caubvihA pannattA, taMjahA-cammapakkhI lomapakkhI samuggapakkhI viyayapakkhI 1 / se kiM taM cammapakkhI ?, cammapakkhI aNegavihA pannattA, taMjahA-vaggulI jaloyA aDillA bhAraMDapakkhI jIvaMjIvA samuddavAyasA karANattiyA pakkhibirAliyA, je yAvanne tahappagArA, settaM cammapakkhI 2 / se kiM taM lomapakkhI ?, lomapakkhI aNegavihA pannattA, taMjahA-DhaMkA kaMkA kuralA vAyasA cakkAgA haMsA kalahaMsA rAyahaMsA pAyahaMsA bADA seDI bagA balAgA pArippavA koMcA sArasA mesarA masUrA mayUrA sattahatthA sattavacchA gaharA poMDariyA kAgA kAmiMjuyA vaMjulagA tittirA vaTTagA lAvagA kavoyA kavijalA pArevayA ciDagA cAsA kukkuDA sugA barahiNA mayaNasalAgA koilA sehA varillagamAi, settaM lomapakkhI 3 / se kiM taM samuggapakkhI ?, samuggapakkhI egAgArA pannattA, te NaM natthi ihaM, bAhiraesu dIvasamudde su bhavaMti, settaM samuggapakkhI 4 / se kiM taM viyayapakkhI ?, viyayapakkhI egAgArA pannattA, te NaM natthi ihaM, bAhiraesu dIvasamuddesu bhavaMti, settaM viyayapakkhI 5 / te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-samucchimA ya gambhavakkaMtiyA ya, tattha NaM je te saMmucchimA te savve napuMsagA, tattha NaM je te gambhavavatiyA te NaM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 26 zrImatprajJApanopAGga-sUtram / padaM 1 ] tivihA pannattA, taMjahA-itthI purisA napuMsagA 6 / eesi NaM ekamAiyANaM khahayara paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pajattApajattANaM bArasa jAikulakoDijoNipamuha-sayasahassA bhavaMtotimakkhAyaM 7 / sattaTTha jAikulakoDilavakha nava addhaterasAiM ca / dasa dasa ya hoMti navagA taha bArasa ceva boddhavvA // 112 // settaM khahayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA, settaM paMciMdiya-tirikkhajoNiyA, settaM tirikkhajoNiyA 8 // sU0 36 // se kiM taM maNussA ?, maNussA duvihA pannattA, taMjahA-samucchimamaNussA ya gambhavakkaMtiyamaNussA ya 1 / se kiM taM samucchimamaNussA ?, kahi NaM bhaMte ! saMmucchimamaNussA saMmucchaMti ?, goyamA ! aMto maNussakhitte paNayAlIsAe joyaNasayasahassesu aDDAijjesu dIvasamudde su pannarasasu kammabhUmIsu tIsAe akammabhUmIsu chapannAe aMtaradIvaesu gabbhavakkaMtiya-maNussANaM ceva uccAresu vA pAsavaNesu vA khelesu vA siMghANaesu vA vaMtesu vA pittesu vA pUesu vA soNiesu vA sukkesu vA sukapuggala-parisADesu vA vigayajIva-kalevaresu vA thIpurisasaMjoesu vA gAmaniddhamaNesu vANagaraniddhamaNesu vA savvesu ceva asuiTThANesu, pattha NaM saMmucchimamaNussA saMmucchaMti, aMgulassa asaMkhejaibhAgamettAe yogAhaNAe asannI micchadiTThI annANI savvAhiM pajattIhiM apajattagA aMtomuhuttAuyA ceva kAlaM kareMti, settaM samucchimamaNussA 2 / se kiM taM gambhavakkaMtiyamaNussA ?, gambhavakkaMtiyamaNussA tivihA pannattA, taMjahAkammabhUmagA akammabhUmagA aMtaradIvagA 3 / se kiM taM aMtaradIvagA ?, aMtaradIvagA zraTThAvIsavihA pannattA, taMjahA-egoruyA 1 zrAhAsiyA 2 vesANiyA 3 NaMgolI 4 hayakannA 5 gayakannA 6 gokanA 7 sakkulikannA 8 zrAyaMsamuhA 1 meMDhamuhA 10 ayomuhA 11 gomuhA 12 zrAsamuhA 13 hatthimuhA 14 sIhamuhA 15 vagghamuhA 16 zrAsakannA 17 harikannA 18 akannA 11 karaNapAuraNA 20 ukAmuhA 21 mehamuhA 22 vijjumuhA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH 23 vijjudaMtA 24 ghaNadaMtA 25 laTThadaMtA 26 gUDhadaMtA 27 suddhadaMtA 28, settaM aMtaradIvagA 4 / se kiM taM akammabhUmagA ?, akammabhUmagA tIsavihA pannattA, taMjahA-paMcahiM hemavaehiM paMcahiM hiragaNavaehiM paMcahiM harivAsehiM paMcahiM rammagavAsehiM paMcahiM devakurUhiM paMcahiM uttarakurUhi, settaM akammabhUmagA 5 / se kiM taM kammabhUmagA ?, kammabhUmagA pannarasavihA patnattA, taMjahA-paMcahiM bharahehiM paMcahiM eravaehiM paMcahiM mahAvidehehiM 1 / te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-zrA[yAriyA ya milakkhU ya 2 / se kiM taM milakkhU ?, milakkhU aNegavihA pannattA, taMjahA-sagA javaNA cilAyA sabara-babbara-muraMDoTTabhaDaga-nirANaga-pakkaNiyA kulakkha-goMDa-sihala-pArasa godhA. koMca-aMbaDaidamila-cilala-puliMda-hArosadoba-bokANagaMdhA hAravA pa(ba)haliya-ajjhalaroma-pAsa-pausA malayA ya baMdhuyA ya sUyali-koMkaNaga-meya-palhava-mAlava maggara zrAbhAsiyA kaNavIra lhasiya khasA khAsiya NedUra moMDha DoMbilaga lo(u)sa payosa(bausa) kekkeya akkhAga haNaromaga hUNaromaga bharU maruya ci(vi)lAya vi(sa)yavAsI ya evamAi, settaM milikkhU 3 / se kiM taM zrA[ya]riyA ?, A[yAriyA duvihA pannattA, taMjahA-iDDipattAriyA ya aNiDhipattAriyA ya, 4 / se kiM taM-iDDipattAriyA ?, iDipattAriyA chabihA pannattA, taMjahA-arahatA cakavaTTI baladevA vAsudevA cAraNA vijAharA, settaM iDDipattAriyA 5 / se kiM taM aNiDDipattAriyA ?, aNiDDipattAriyA navavihA pannattA, taMjahA-khettAriyA 1 jAtidhAriyA 2 kulAriyA 3 kammAriyA 4 sippAriyA 5 bhAsAriyA 6 nANAriyA 7 daMsaNAriyA 8 cArittAriyA 1 6 / se kiM taM khettAriyA , khettAriyA zraddhachavvIsativihANA pannattA, taMjahA-rAyagiha 1 magaha caMpA 2 aMgA taha tAmalitti 3 vaMgA ya / kaMcaNapuraM 4 kaliMgA vANArasI 5 ceva kAsI ya / / 113 / / sAeya 6 kosalA gayapuraM 7 ca kuru soriyaM 8 kusaTTA ya / kaMpillaM paMcAlA 1 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 31 zrImatprajJApanopAGga-mUtram :: padaM 1 } yahibattA 20 jaMgalA ceva // 114 // bAravaI 11 soraTTA gihila 12 vidahA ya vaccha 13 kosaMbI / naMdipura 14 saMDillA bhahilapurameva 15 malayA ya / / 115 // vairADa 16 vaccha varaNA acchA 17 taha mattiyAvai 18 dasarANA / sottiyavaI 11 ya cedI vIyabhayaM 20 miMdhusovIrA // 116 // mahurA 21 ya sUraseNA pAvA 22 bhaMgI ya mAsa 23 purighttttaa| sAvatthI 24 ya kuNAlA koDIvarisaM 25 ca lATA ya // 117 // seyaviyAviya NayarI kekayayaddhaM ca yAriyaM bhaNiyaM / itthuppattI jiNANaM cakINaM rAmakarAhANaM // 118 // settaM khettAriyA 7 / se kiM taM jAiyAriyA ?, jAiyAriyA chavihA pannattA, taMjahA-aMbaTTA ya kaliMdA ya, videhA veNdgaaiyaa| hariyA cucuNA ceva, cha eyA inbhjaaiishro|| 111 // settaM jAiyAriyA 8 / se ki taM kulAriyA ?, kulAriyA chavihA pannattA, taMjahAuggA bhogA rAinnA ikkhAgA NAyA koravA, settaM kulAriyA 1 / se kiM taM kammAriyA ?, kammAriyA aNegavihA pannattA, taMjahA-dosiyA suttiyA kapAsiyA suttaveyAliyA bhaMDaveyAliyA kolAliyA naravAhaNiyA je yAvanne tahappagArA, settaM kammAriyA 10 / se ki taM sippAriyA ?, sippAriyA yogavihA pannattA, taMjahA-turANAgA taMtuvAyA paTTagArA (paTTAgA) deyaDA vasTrA DabiyA kaTTapAuyArA mujapAuyArA chattArA vajjhArA putthArA leppArA cittArA saMkhArA daMtArA bhaMDArA jijjhagArA sellArA koDigArA, je yAvanne tahapagArA, settaM sippAriyA 11 / se kiM taM bhAsAriyA ?, bhAsAriyA je NaM adramAgahAe bhAsAe bhAseMti, tathAvi ya NaM jattha baMbhI livI pavattai, baMbhIe NaM livIe aTThArasavihe lekkhavihANe pannate, taMjahA-baMbhI 1 javaNANiyA 2 dosApuriyA 3 kharoTTI 4 pukkharasAriyA 5 bhogavaiyA 6 paharAiyA 7 aMtakkhariyA 8 akkharapuTTi(TTi)yA 1 veNaiyA 10 nirAhaiyA 11 aMkalivI gaNiyalivI 13 gaMdhavalivI 14 yAyaMsalivI 15 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 / [ zrImadAg2amasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH mAhesarI 16 domilivI 17 polindI 18, settaM bhAsAriyA 12 / se ki taM nANAriyA ?, nANAriyA paMcavihA pannattA, taMjahA-zrAbhiNibohiyanANAriyA suyanANAriyA yohinANAriyA maNapajavanANAriyA kevalanANAriyA, settaM nANAriyA 12 / se kiM taM daMsaNAriyA ?, daMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahA-sarAgadaMsaNAriyA ya vIyarAyadaMsaNAriyA ya 14 / se kiM taM sarAgadasaNAriyA ?, sarAgadasaNAriyA dasavihA pannattA, taMjahA'nisagguvaesaruI grANAI suttabIyaruimeva / abhigamavitthAraruI kiriyAsaMkhevadhammaraI // 120 // bhUyattheNAhigayA jIvAjIve ya purANapAvaM ca / sahasaMmuiyA pAsavasaMvare ya roei u nisaggo // 121 // jo jiNadiTTha bhAve caubihe saddahAi sayameva / emeva nannahatti ya nisaggaruitti nAyavyo // 122 // ee ceva u bhAve uvaditu jo pareNa sdhi| chaumattheNa jiNeNa va uvaesaruitti nAyavo // 123 // jo heumayANaMto zroNAe royae pavayaNaM tu / emeva nannahatti ya eso bANAraI nAma // 12.4 // jo suttamahijjato sueNa yogAhaI u sammattaM / aMgeNa bAhireNa va so suttaraitti NAyavyo // 125 // egapaeNegAI padAiM jo pasaraI u sammattaM / udaevva tillabiMdU so bIyaruiti nAyavvo // 126 // so hoi abhigamaruI suyanANaM jassa atthayo diTuM / ikArasa aMgAI painnagA diTTivAyo ya // 127 // davvANa sababhAvA savvapamANehiM jassa ubaladdhA / savyAhiM nayavihIhiM vitthAraruitti nAyabvo // 128 // daMsaNanANacaritte tavaviNae savvasamiiguttIsu / jo kiriyAbhAvaruI so khalu kiriyAI nAma // 121 / / zraNabhigahiyakudiTThI saMkhevaruitti hoi nAyavyo / avisAro pavayaNe zraNabhiggahiyo ya sesesu // 130 // jo atthikAyadhamma. suyadhammaM khalu carittadhammaM ca / sadahai jiNAbhihiyaM so dhammaruitti nAyavvo // 131 // paramatthasaMthavo vA sudiTThaparamatthasevaNA vAvi / vAvannakudaMsaNavajaNA ya dUbA ratti nAyakAyAbhAvaruI 5 nAyavvA yadhamma. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 1 ] sammattasaihaNA // 131 // nissaMkiya nikkaMkhiya nivitigicchA amUDhadiTThI ya / uvavhathirIkaraNe vacchallapabhAvaNe atttth|| 133 // settaM sarAgadaMsaNAriyA 15 / se kiM taM vIyarAyadaMsaNAriyA ?, vIyarAyadaMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahA-uvasaMtakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya khINakasAyavIyarAyadaMsaNAriyA ya 16 / se kiM taM uvasaMtakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ?, upasaMtakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamaya-uvasaMtakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya apaDhamasamaya-uvasaMtakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya, grahavA carimasamaya-uvasaMtakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya acarimasamayauvasaMtakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya 17 / se kiM taM khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ?, khINakasAya-vIyarAya-daMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahAchaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya kevali-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya 18 / se kiM taM chaumattha khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ?, chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahA-sayaMbuddhachaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya buddhabohiya-chaumattha-khINakasAyavIyarAyadaMsaNAriyA ya 11 / se ki taM sayaMbuddha-chaumastha-khINakasAyavIyarAyadaMsaNAriyA ?, sayaMbuddha-chaumattha-khINakasAyacIyarAyadaMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamaya-sayaMbuddha-chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya apaDhamasamaya sayaMbuddha-chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya, ahavA carimasamaya-sayaMbuddha chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya acarimasamaya-sayaMbuddha-chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya, settaM sayaMbuddha-chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA 20 / se kiM taM buddhabohiya chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ?, buddhabohiya chaumAtha-khINakasAyavIyarAyadaMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamaya-buddhabohiya-khINakasAyavoyarAyadaMsaNAriyA ya apaDhamasamaya buddhabohiya-chaumattha-khINakasAya-vIyarAya Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH daMsaNAriyA ya, grahavA carimasamaya-buddhavohiya-chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya acarimasamaya-buddhabohiya chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya, settaM buddhabohiya-chaumattha-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA, settaM chaumattha-khINakasAya-bIyarAyadaMsaNAriyA 21 / se kiM taM kevalikhINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ?, kevali-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahA-sajogi-kevali-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya ajogi-kevali-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya 22 / se ki taM sajogi-kevali-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ?, sajogi-kevali-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamaya-sajogi-kevalikhINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya apaDhamasamaya-sajogi-kevali-khINakasAyavIyarAyadaMsaNAriyA ya, grahavA carimasamaya-sajogi-kevali-khINakasAyavIyarAyadaMsaNAriyA ya acarimasamaya-sajogi-kevali-khINakasAya vIyarAyadasaNAriyA ya, se taM sajogi-kevalikhINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA 23 / se kiM taM ajogi kevali-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ?, ajogikevali-khINakalAya-vIyarAyadaMsaNAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamayaajogi kevali-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya apaDhamasamaya-grajogikevali-khINakasAya-bIyarAyadaMsaNAriyA ya, ahavA carimasamaya-ajogikeli khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya acarimasamaya-ajogi-kevalikhINakalAya-vIyarAyadaMsaNAriyA ya, se taM ajogi-kevali-khINakasAyavIyarAyadaMsaNAriyA 24 / se taM kevali-khINakasAya-vIyarAyadaMsaNAriyA, settaM khINakamAya-vIyarAyadaMsaNAriyA, settaM vIyarAyadaMsaNAriyA, settaM daMsaNAriyA 25 / se kiM taM carittAriyA ?, carittAriyA duvihA pannattA, taMjahAsarAgacarittAriyA ya vIyarAgacarittAriyA ya 26 |se kiMtaM sarAgacarittAriyA?, sarAgacarittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-suhamasaMparAya-sarAga-carittAriyA ya Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 1 ] [ 35 bAyaramaMgarAya-sarAga-carittAriyA ya 27 / se kiM taM suhumasaMparAya-sarAga-carittAriyA ?, suhumasaMparAya-sarAga-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamayasuhumasaMparAya-sarAga-carittAriyAya apaDhamasamaya-suhumasaMparAya-sarAgacarittAriyA ya, grahavA carimasamaya-suhamasaMparAya-sarAgacarittAriyA ya acarimasamayasuhumasaMparAya-sarAgacarittAriyA ya, grahavA suhumasaMparAya-sarAga-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-saMkilissamANA ya visujjhamANA ya, settaM suhumasaMparAya-sarAga-carittAriyA 28 / se kiM taM bAdarasaMparAya-sarAga-carittAriyA ?, bAdarasaMparAya-sarAga-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamaya-bAdarasaMparAya-sarAga carittAriyA apaDhamasamaya-bAdarasaMparAya-sarAga-carittAriyA ya, grahavA carimasamaya-bAdarasaMparAya-sarAga carittAriyA ya acarimasamaya-bAdarasaMparAya-sarAga-carittAriyA ya, grahavA bAdarasaMparAya-sarAga-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDivAI ya apaDivAI ya, settaM bAdarasaMparAya-sarAgacarittAriyA, settaM sarAgacarittAriyA 21 / se kiM taM vIyarAya-carittAriyA ?, vIyarAya-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-uvasaMtakasAya-vIyarAya-carittAriyA ya khINakasAya-bIyarAya-carittAriyA ya 30 / se kiM taM uvasaMtakasAyavIyarAya-carittAriyA ?, uvasaMtakasAya-bIyarAya-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamaya uvasaMtakasAya-bIyarAya-carittAriyA ya apaDhamasamaya-uvasaMtakasAya-bIyarAya carittAriyA ya,grahavA carimasamaya-uvasaMtakasAya-vIyarAya-carittAriyA ya acarimasamaya-uvasaMtakasAya-vIyarAya-carittAriyA ya, settaM uvasaMtakasAyavIyarAya-carittAriyA 31 / se kiM taM khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ?,khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-chaumattha-khINakasAya-vIyarAyacarittAriyA ya kevali-khINakamAya-bIyarAya-carittAriyA ya 32 / se ki taM chaumattha-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ?, chaumastha-khINakasAya-vIyarAyacarittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-sayaMbuddha-chaumastha-khINakasAya-vIyarAya Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : paSTho vibhAgaH carittAriyA ya buddhabohiya-chaumattha-khINakasAya-vIyarAyacarittAriyA ya 33 / se kiMtaM sayaMbuddha-chaumattha-khINakasAya-vIyarAyacarittAriyA?, sayaMbuddha-chaumatthakhINakasAya-vIyarAya-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamaya-mayaMyuddhachaumattha-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ya apaDhamasamaya-sayaMbuddha chaumatthakhINaka sAya-vIyarAya-carittAriyA ya, grahavA carimasamaya-sayaMbuddha-chaumatthakhINakasAya-bIyarAya-carittAriyA ya acarimasamaya-sayaMbuddha-chaumastha-khINAkasAya-vIyarAya-carittAriyA ya, settaM sayaMbuddha-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA 34 / se kiM taM buddhabohiya-chaumattha-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ?, buddhabohiya-chaumattha-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahApaDhamasamaya-buddhabohiya-chaumattha-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ya apadamasamaya-buddhabohiya-chaumattha-khINakasAya-bIyarAya-carittAriyA ya, ahavA carimasamaya-buddhayohiya-chaumattha-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ya acarimasamayabuddhabohiya-chaumattha-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ya, settaM buddhayohiyachaumAtha-khogAkasAya-bIyarAya-carittAriyA, settaM chaumattha-khINakasAya-vIyarAyacarittAriyA 35 / se kiM taM kevali-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ?, kevali khINakamAya-bIyarAya-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA--sajogikevali-khINakasAya-bIyarAya-carittAriyA ya yajogi-kevali-khINakamAyavIyarAya-carittAriyA ya 36 / se kiM taM sajogi-kevali-khINakasAyavIyarAya-carittAriyA ?, sajogi-kevali-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA duvihA patnattA, taMjahA-paDhamasamaya-sajogi-kevali-khINakasAya-vAyarAyacarittAriyA ya apaDhamasamaya-sajogi-kevali-khINakasAya-bIyarAya-carittAriyA ya, grahavA carimasamaya-sajogi-kevali-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ya acarimasamaya-sajogi-kevali-khINakasAya-vIyarAya-caritnAriyA ya, settaM sanogi-phevali-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA 37 / se ki taM yajogi Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 1 ] [ 37 kevali-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ?, ajogi-kevali-khINakasAyavIyarAyacarittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-paDhamasamaya-ajogi-kevalikhINakasAya-vIyarAya-carittAriyA ya apaDhamasamaya-ajogi-kevali-khINakasAyavIyarAya-carittAriyA ya, grahavA carimasamaya-ajogi-kevali-khINakasAyavIyarAya-carittAriyA ya acarimasamaya-ajogi-kevali-khINakasAya-vIyarAyacarittAriyA ya, settaM ajogi-kevali-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA, settaM kevali-khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA, settaM khINakasAya-vIyarAya-carittAriyA settaM vIyarAya-carittAriyA 38 / ahavA carittAriyA paMcavihA pannattA, taMjahA-sAmAina-carittAriyA chedovaTThAvaNIya-carittAriyA parihAravisuddhicarittAriyA suhamasaMparAya-carittAriyA ahakkhAya-carittAriyA ya 31 / se kiM taM sAmAiya-carittAriyA ?, sAmAiya-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahAittariya sAmAiyacarittAriyA ya zrAvakahiya-sAmAiyacarittAriyA ya, settaM sAmAiyacarittAriyA 40 / se kiM taM chedovaTThAvaNiya-carittAriyA ?, chedovaTThAvaNiya-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-sAiyAra chedovaThThAvaNiya-carittAriyA ya niraiyAra-chedovaTThAvaNiya-carittAriyA ya, settaM chedovaThThAvaNiya-carittAriyA 41 / se kiM taM parihAravisuddhiya-carittAriyA ?, parihAravisuddhiya-carittAriyA duvihA panattA, taMjahA-nivissamANa-parihAravisuddhiya-carittAriyA ya niviTThakAiya-parihAravisuddhiya-carittAriyA ya, settaM parihAravisuddhiyacarittAriyA 42 / se kiM taM suhumasaMparAya-carittArittA ?, suhamasaMparAyacarittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-saMkilissamANa-suhumasaMparAya carittAriyA ya visujjhamANa suhumasaMparAya-carittAriyA ya, settaM suhumasaMparAyacarittAriyA 43 / se kiM taM grahakkhAya-carittAriyA ?, grahakkhAya-carittAriyA duvihA pannattA, taMjahA-chaumattha-grahakkhAya-carittAriyA ya kevaliahakkhAya-carittAriyA ya, setaM ahavakhAya-carittAriyA 44 / settaM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH carittAriyA, settaM aNiDipattAriyA, setaM pAriyA, settaM kammabhUmagA, settaM gambhavakkatiyA, settaM maNustA 45 // sU0 37 // se kiM taM devA ?, devA caubihA pannattA, taMjahA-bhavaNavAsI vANamaMtarA joisiyA vemANiyA 1 / se kiM taM bhavaNavAsI ?, bhavaNavAsI dasavihA pannattA, taMjahA-asurakumArA nAgakumArA suvannakumArA vijjukumArA aggikumArA dIvakumArA udahikumArA disAkumArA vAukumArA thaNiyakumArA, te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya, setaM bhavaNavAsI 2 / se ki taM vANamaMtarA ?, vANamaMtarA aTTavihA pannattA, taMjahA-kinnarA kiMpurisA mahoragA gaMdhavyA jakkhA rakkhamA bhUyA pisAcA, te samAsayo dunihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattayA ya, settaM vANamaMtarA 3 / se kiM taM joisiyA ?, joisiyA paMcavihA pannattA, taMjahA-caMdA sUrA gahA nakkhattA tArA, te samAso duvihA pannattA, taMjahA-pajjattagA ya apajattagA ya, se taM joisiyA 4 / se kiM taM vemANiyA ?, vemANiyA duvihA panattA, taMjahAkappovagA ya kappAIyA ya 5 / se kiM taM kappovagA ?, kappovagA bArasavihA pannattA, taMjahA-sohammA IsANA saNaMkumArA mAhiMdA baMbhaloyA laMtayA mahAsukA sahassArA prANayA pANayA dhAraNA accuyA, te samAMsayo duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya, se taM kappovagA 6 / se ki taM kappAIyA ?, kApAIyA duvihA pannattA, taMjahA-gevijagA ya aNuttarovavAiyA ya 7 / se kiM taM gevijagA ?, gevijagA navavihA pannattA, tajahAhiTThimahiTThimagevijagA hiTimamajjhimagevijagA hiTThimauvarimagevijagA majhimaheTThimagevijagA majjhimamajjhimagevijagA majjhimauvarimagevijagA uparimaheTThimagevijagA uvarimamanbhimagevijagA uvarimauvarimagevijagA, te samAsayo duvihA patnattA, taMjahA-pajattagA ya apajjattagA ya, setaM gevijagA 8 / se ki taM aNuttarovavAiyA?, aNuttarovavAiyA paMcavihA pannattA, taMjahA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 2 ] vijayA vejayaMtA jayaMtA aparAjitA savvaTTasiddhA, te samAsayo duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya, settaM aNuttarovavAiyA, settaM kappAIyA, settaM vemANiyA 1 / settaM devA, settaM paMciMdiyA, settaM saMsArasamAvanna. jovapannavaNA, settaM jIvapannavaNA, settaM pannavaNA 10 // sU0 38 // panavaNAe bhagavaIe paDhamaM panavaNApayaM samattaM // ___ // iti prathamaM padam // 1 // // atha sthAnAkhyaM dvitIyaM padam // kahi NaM bhaMte ! bAdara-puDhavIkAiyANaM pajattagANaM gaNA pannattA ?, goyamA ! saTThANeNaM aTThasu puDhavIsu, taMjahA-rayaNappabhAe sakarappabhAe vAluyappabhAe paMkappabhAe dhUpappabhAe tamappabhAe tamatamappabhAe IsIppanbhArAe, graholoe pAyAlesu bhavaNesu bhavaNapatthaDesu niraesu nirayAvaliyAsu nirayapatthaDesu, uDDaloe kappesu vimANesu vimANAvaliyAsu vimANapatthaDesu, tiriyaloe TaMkasu kUDesu selesu siharIsu pabhAresu vijaesu vakkhAresu vAsesu vAsaharapavvaesu velAsu veDyAsu dAresu toraNesu dIvesu samuddesu, ettha NaM bAyarapuDhavIkAiyANaM pajattagANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejabhAge samugghAyeNaM loyassa asaMkhejaibhAge saTTANeNaM logassa asaMkhejaibhAge 1 / kahi NaM bhaMte ! bAdara-puDhavIkAiyANaM apajattagANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! jattheva bAdarapuDhavIkAiyANaM pajattagANaM ThANA pannattA tattheva bAdarapuDhavIkAiyANaM apajattagANaM ThANA pannattA, taMjahAuvavAeNaM sabbaloe samugghAeNaM savaloe saTTANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge 2 / kahi NaM bhaMte ! suhuma puTavIkAiyANaM pajattagANaM apajattagANa ya ThANA pannattA ?, goyamA! suhumapuDhavIkAiyA je pajjattagA je apajjattagA te savve egavihA avisesA praNANattA savvaloya-pariyAvanagA pannatA, samaNAuso ! Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ..] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH 3 / kahi NaM bhaMte ! bAdara-bAukAiyANaM pajattagANaM gaNA patnattA ?, goyamA ! saTTANeNaM sattasu ghaNodahIsu sattasu ghaNodahi-valayesu graholoe pAyAlesu bhavaNesu bharaNapatthaDesu uDDaloe kappesu vimANesu vimANAvaliyAsu vimANapatthaDesu tiriyaloe agaDesu talAyesu nadIsu dahesu vAvIsu pukkhariNIsu dIhiyAsu gujAliyAsu saresu sarapaMtiyAsu sarasarapaMtiyAsu bilesu bilapaMtiyAsu ujharesu ninjharesu cilalaesu pallalaesu vappaNesu dIvesu samuddesu savvesu ceva jalAsaesu jalaDhANesu, ettha NaM bAdasyAukAiyANaM pajattagANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAyeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, saTANeNaM loyassa asaMkhenaibhAge 4 / kahi NaM bhaMte ! bAdara-pAukAiyANaM apajattagANaM ThagaNA pannattA ?, goyamA! jattheva bAdaragrAukAiyANaM pajjattagANaM ThANA panattA tattheva bAdara-bhAukAiyANaM apajjattagANaM gaNA patnattA, uvavAeNaM savvaloe, samugghAyeNaM sabbaloe, saTThANeNaM loyassa asaMkhejjaibhAge 5 / kahi NaM bhaMte ! suhumabAukAiyANaM pajjattagANaM apajjattagANaM gaNA pannattA ?, goyamA ! suhumabAukAiyA je pajjattagA je apajjattagA te savve egavihA avisesA aNANattA savvaloya-pariyAvannagA pannattA samaNAuso ! 6 / kahi NaM bhaMte ! gayara-teukAiyANaM pajjattagANaM ThANA pannattA, goyamA ! saTThANeNaM aMtovAsakhete aDDAijjesu dIvasamuddesu nivAghAyeNaM pannarasasu kammabhUmIsu gaNapaDuca paMcasu mahAvidehesu, ettha NaM bAdara-teukAiyANaM pajattagANaM asattA, ubavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM logassa bAyapAge, saTThANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge 7 / kahi NaM bhaMte ! kAizayANaM apajattagANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! jattheva bAyarateupapajattagANaM ThANA tattheva bAyarateukAiyANaM apajattagANaM. ThANA , uvavAeNaM loyassa dosu uDDakavADesu tiriyaloyata? ya, samugghAeNaM Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 41 zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 2 ] sabbaloe saTThANeNaM loyasta asaMkhejaibhAge 8 / kahi NaM bhaMte ! suhumateu. kAiyANaM pajattagANa ya apajattagANa ya ANA pannattA ?, goyamA ! suhumateukAibA je pajattagA je apajattagA te savve egavihA avisesA aNANattA sabbaloya-pariyAvannagA pannatA, samaNAuso ! 1 // sU0 31 // kahi NaM bhaMte ! bAdara-vAukAiyANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! saTThANeNaM sattasu ghaNavAesu sattasu ghaNavAya-valaesu sattasu taNuvAesu sattasu taNuvAya-valayesu, aholoe pAyAlesu bhavaNesu bhavaNa patthaDesu bhavaNa-chiddesu bhavaNa-nivakhuDesu niraesu nirayAvaliyAsu niraya-patthaDesu niraya-chiddasu niraya nikkhuDesu, uDaloe kappesu vimANesu vimANAvaliyAsu vimANa-patthaDesu vimANachidde su vimANa-nikkhuDesu, tiriyaloe pAINa-paINa-dAhiNaudINa savvesu ceva logAgAsa-chiddesu loga-nikkhuDesu ya, ettha NaM bAdara-vAukAiyANaM pajattagANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejjesu bhAgesu, samugghAeNaM loyassa asaMkhejjesu bhAgesu, saTANeNaM loyassa asaMkhejjesu bhAgesu 1 / kahi NaM bhaMte ! apajatta-vAdara-bAukAiyANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! jattheva bAdara-vAukAiyANaM pajattagANaM ThANA tattheva bAdaravAukAiyANaM apajjattagANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM sabaloe samugghAeNaM sabaloe, saTThANeNaM loyassa asaMkhejjesu bhAgesu 2 / kahi NaM bhaMte ! suhuma-vAukAiyANaM pajattagANaM apajattagANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! suhumavAukAiyA je pajattagA je ya apajattagA te savve egavihA avisesA aNANattA savvaloya-pariyAvanagA pannattA, samaNAuso ! 3 / kahi NaM bhaMte ! bAdaravaNassaikAiyANaM pajattagANaM ANA patnattA ?, goyamA ! saTTANeNaM sattasu ghaNodahisu sattasu ghaNodahivalayesu, graholoe pAyAlesu bhavaNesu bhavaNapatthaDesu, uDDaloe kappesu vimANesu vimANAvaliyAsu vimANapatthaDesu, tiriyaloe agaDesu taDAgesu nadIsu dahesu vAvIsu pukkhariNIsu dIhiyAsu Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vimAgaH gujAliyAsu saresu sarapaMtiyAsu sarasarapaMtiyAsu bilesu bilapaMtiyAsu ujjharesu nijharesu cillalesu pallalesu vappiNesu dIvesu samuddesu savvesu ceva jalAsaesu jalaThANesu, ettha NaM bAdara-vaNassaikAiyANaM pajattagANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM savvaloe samugghAeNaM savvaloe saTThANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge 4 / kahi NaM bhaMte ! bAdara-vaNassaikAiyANaM apajattagANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! jattheva bAdara-vaNassaikAiyANaM pajattagANaM ThANA tattheva bAdara-vaNassaikAiyANaM apajjattagANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM savvaloe samugdhAeNaM savvaloe saTTANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge 5 / kahi NaM bhaMte ! suhuma-vaNassaikAiyANaM pajattagANaM apajattagANa ya ThANA pannattA, ?, goyamA ! suhumavaNassaikAiyA je ya pajattagA je ya apajjattagA te savve egavihA avisesA aNANattA savvaloya-pariyAvanagA panattA, samaNAuso ! 6 // sU0 40 // ___ kahi NaM bhaMte ! beiMdiyANaM pajattApajattagANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! uDaloe tadekadesabhAge graholoe tadekadesabhAge tiriyaloe agaDesu talArasu nadIsu dahesu vAvIsu pukkhariNIsu dIhiyAsu gujAliyAsu saresu sarapaMtiyAsu sarasarapaMtiyAsu bilesu bilapaMtiyAsu ujjharesu nijharesu cillalesu pallalesu vappiNesu dIvesu samuddesu sabbesu ceva jalAsayesu jalaThANesu ettha NaM beiMdiyANaM pajatApajattagANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM logassa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM logassa asaMkhejaibhAge, saTThANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge 1 / kahi NaM bhaMte ! teiMdiyANaM pajatApajjattagANa ThANA pannattA ?, goyamA ! uDDaloe tadekadesabhAe aholoe tadekadesabhAe tiriyaloe agaDesu talAesu nadIsu dahesu vAvIsu pukkhariNIsu dIhiyAsu gujAliyAsu saresu sarapaMtiyAsu sarasarapaMtiyAsu bilesu bilapaMtiyAsu ujjharesu nijharesu cilalesu pallalesu vappiNesu dIvesu samuddesu savvesu ceva Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 2 ] [ 43 jalAsaesu jalaThANesu, ettha NaM teiMdiyANaM pajattApajattagANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge saTTANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge 2 / kahi NaM bhaMte ! cariMdiyANaM pajattApajattagANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! uDDaloe tadekadesabhAge graholoe tadekadesabhAge tiriyaloe agaDesu talAesu nadIsu dahesu vAvIsu pukkhariNIsu dIhiyAsu guMjAliyAsu saresu sarapaMtiyAsu sarasarapaMtiyAsu rilesu bilapaMtiyAsu ujjharesu nijharesu cillalesu pallalesu vappiNesu dIvesu samuddesu savvesu ceva jalAsaesu jalANesu, ettha NaM cauridiyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, saTTANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge 3 / kahi NaM bhaMte ! paMciMdiyANaM pajattApajattagANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! uDDaloyassa tadekadesabhAe graholoyassa tadekadesabhAe tiriyaloai agaDesu talAesu nadIsu dahesu vAvIsu pukkhariNIsu dIhiyAsu gujAliyAsu saresu sarapaMtiyAsu sarasarapaMtiyAsu bilesu bilapaMtiyAsu ujjharesu nijharesu cilalesu palalesu vippiNesu dIvesu samuddesu sabvesu ceva jalAsaesu jalagaNesu estha NaM paMciMdiyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, uvavAeNa loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, saTThANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge 4 // sU0 41 // kahi NaM bhaMte ! neraiyANaM pajattApajattANaM ThANA panattA ?, kahi NaM bhaMte ! neraiyA parivasaMti ?, goyamA ! saTThANeNaM sattasu puDhavIsu, taMjahA-rayaNappabhAe sakarappabhAe vAluyappabhAe paMkappabhAe dhUmappabhAe tamappabhAe tamatamappabhAe, ettha NaM neraiyANaM caurAsIi nirayAvAsa-sayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM naragA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappa-saMThANa-saMThiyA niccaMdhayAratamasA vavagaya-gaha-caMda-sUra-nakkhatta-joisiyapahA meda-vasA-pUya-paDala-ruhiramAMsa-cikkhila-littANulevaNatalA asuibibhacchA(vIsA) paramadunbhigaMdhA Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH kAuya-agaNi-vannAbhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asubhA naragA asubhA naragesu veyaNAyo, ettha NaM neraiyANaM pajattApajattagANaM ThANA pannattA, uvavAe loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, saTTANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, ettha NaM bahave neraiyA parivasaMti, kAlA kAlobhAsA gaMbhIra-lomaharisA bhImA uttAsaNagA paramakarAhA vanneNaM panattA samaNAuso !, te NaM tattha niccaM bhItA niccaM tatthA niccaM tasiyA niccaM uviggA niccaM parama-masuha-saMbaddhaM NaragabhayaM pacaNubhavamANA viharaMti // sU0 42 // kahi NaM bhaMte ! rayaNappabhA-puDhavInerajhyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! rayaNappabhA-puDhavIneraiyA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe asIuttara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvari egaM joyaNa-sahassa-mogAhittA heTThA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe aTTahuttare joyaNasayasahasse, ettha NaM rayaNappabhA-puDhavIneraiyANaM tIsaM nirayAvAsa-sayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM NaragA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappa-saMThANasaMThiyA niccaMdhayAra-tamasA vavagaya-gaha-caMdasUra-Nakkhatta-joisappahA meda-vasA-pUya-paDala-ruhira-mAMsa-cikkhilla-littANulevaNatalA asuivIsA paramadubhigaMdhA kAu-agaNi-vannAbhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asubhA garagA asubhA Naragesu veyaNAyo, ettha NaM rayaNappabhApuDhavInerajhyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyarasa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge saTThANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave rayaNappabhA-puDhavIneraiyA parivasaMti, kAlA kAlobhAsA gaMbhIra. lomaharisA bhImA uttAsaNagA paramakirAhA banneNaM pannattA, samaNAuso !, te NaM nicaM bhItA niccaMtatthA niccaM tasiyA niccaM ubiggA niccaM parama masuhasaMbaddhaM NaragabhayaM pacaNubhavamANA viharaMti 1 / kahi NaM bhaMte ! sakarappabhA-puDhavIneraiyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! sakarappabhA-puDhavInera Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 2 ] iyA parivasaMti ?, goyamA ! sakarappabhA-puDhavIe battIsuttara-joyaNa-sayasahassabAhalAe uvariM egaM joyaNasahassaM zrogAhittA heTTA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe tIsuttare joyaNasayasahasse ettha NaM sakarappabhA-puDhavIneraiyANaM paNavIsaM nirayAvAsa-sayasahassA havaMtIti makkhAyaM, te NaM NaragA aMto vaTTA bAhiM caraMsA ahe khurappasaMThAgAsaMThiyA niccaMdhayAratamasA vavagaya-gaha-caMda mUra-nakvatta-joisiyapahA medavasA-pUyapaDala-ruhira-mAMsa-civikhalla-litANulevaNatalA asuivIsA. paramadubbhigaMdhA kAuagaNivannAbhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asubhA NaragA asubhA Naragesu veyaNAyo, ettha NaM sakarappabhApuDhavIneraiyANaM pajattApajattANaM ThANA panattA, uvavAeNaM samugghAeNaM saTTANeNaM logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave sakarappabhA-puDhavIneraiyA parivasaMti, kAlA kAlobhAsA gaMbhIralomaharisA bhImA uttAsaNagA paramakirAhA vanneNaM pannattA, samaNAuyo ! te NaM nicca bhItA niccaM tatthA niccaM tasiyA niccaM ubviggA niccaM parama-masuhasaMbaddhaM naragabhayaM paJcaNubhavamANA viharaMti 2 / kahi NaM bhaMte / vAluyappabhA-puDhavIneraiyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! vAluyappabhA-puDhavIneraiyA parivasaMti ?, goyamA ! vAluyappabhApuDhavIe aTThAvIsuttara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvari egaM joyaNasahassaM yogAhittA heTThA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe chavvIsuttara-joyaNasayasahasse ettha NaM vAluyappabhA-puDhavIneraiyANaM pannarasa-narayAvAsa-sayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM NaragA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappasaMThANasaMThiyA niccaMdhayAratamasA vavagaya-gahacaMda-sUranakkhatta-joisappahA medavasApUyapaDala-ruhiramaMsa-cikkhilla-littANulevaNatalA asuivIsA paramadubhigaMdhA kAuagaNivannAbhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asubhA naragA asubhA naragesu veyaNAyo, ettha NaM vAluyappabhApuDhavInerajhyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH saTTANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave vAluyappabhA-puDhavIneraiyA parivasaMti, kAlA kAlobhAsA gaMbhIralomaharisA bhImA uttAsaNagA paramakirAhA vanneNaM pannattA, samaNAuso !, te NaM nivvaM bhItA niccaM tatthA niccaM tasiyA niccaM ubdhigA niccaM paramamasuhaM saMbaddhaM NaragabhayaM paccaNubhavamANA viharaMti 3 / kahi NaM bhaMte ! paMkappabhA-puDhavIneraiyANaM pajattApajattANaM ThANA pannatA ?, kahi NaM bhaMte ! paMkappabhA-puDhavIneraiyA parivasaMti ?, goyamA ! paMkappabhApuDhavIe vIsuttara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvariM egaM joyaNasahassaM zrogAhittA hiTThA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe aTThArasuttare joyaNasayasahasse ettha NaM paMkappabhApuDhavIneraiyANaM dasa nirayAvAsasayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM NaragA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappasaMThANasaMThiyA niccaMdhayAratamasA vavagaya-gahacaMda-sUranakkhatta-joisiyappahA medavasApUyapaDala-ruhiramaMsa-cikkhilla-littANulevaNatalA asuivIsA paramadubhigaMdhA kAuagaNivannabhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asubhA naragA asubhA naragesu veyaNAyo, ettha NaM paMkappabhApuDhavIneraiyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyasta asaMkhejaibhAge, samugghAegAM loyassa asaMkhejaibhAge, saTThANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave paMkappabhA-puDhavIneraiyA parivasaMti, kAlA kAlobhAsA gaMbhIralomaharisA bhImA uttAsaNagA paramakirAhA vanneNaM parANattA samaNAuso !, te NaM niccaM bhIyA NiccaM tatthA NiccaM tasiyA niccaM uvviggA NiccaM paramamasuhasaMbaddhaM garagabhayaM paJcaNubhavamANA viharaMti 4 / kahi NaM bhaMte ! dhUmappabhA-puDhavIneraiyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! dhUmappabhApuDhavIneraiyA parivasaMti ?, goyamA ! dhUmappabhApuDhavIe aTThArasuttara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvariM egaM joyaNasahassaM yogAhittA heTThA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe solasuttarajoyaNa-sayasahasse, ettha NaM dhUmappabhA-puDhavIneraiyANaM tinni nirayAvAsa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 47 madabhagadhA kAugragANA, ettha NAM dhUmapyamAnabhAge samugdhAraNa dhUmapabhA zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 2 ] sayasahassA bhavatIti makkhAyaM, te NaM garagA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappasaMThANasaMThiyA niccaMdhayAratamasA vavagaya-gahacaMda-sUranavakhatta-joisiyapahA medavasA-pUyapaDala-ruhiramaMsa-civikhalla-littANulevaNatalA asuivIsA paramadubhigaMdhA kAuyagaNivannAbhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asubhA naragA asubhA naragesu veyaNAyo, ettha NaM dhUmappabhApuTavInerajhyANaM pajjattApajjattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge saTThANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave dhUmappabhApuDhavIneraiyA parivasaMti, kAlA kAlobhAsA gaMbhIralomaharisA bhImA uttAsaNagA paramakirAhA vanneNaM pannattA, samaNAuso !, te NaM niccaM bhItA niccaM tatthA niccaM tasiyA niccaM uviggA niccaM paramamasuhasaMbaddhaM naragabhayaM paJcaNubhavamANA viharaMti 5 / kahi NaM bhaMte ! tamApuDhavIneraiyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi gaNaM bhaMte ! tamApuDhavIneraiyA parivasaMti?, goyamA ! tamAe puDhavIe solasuttara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvari egaM joyaNasahassaM yogAhittA hiTThA cegaM joyaNasahassaM vajitA majjhe caudasuttara-joyaNa-sayasahasse ettha NaM tamappabhApuDhavInerajhyANaM ege paMcUNe NaragAvAsa-sayasahasse havaMtIti makkhAyaM, te NaM NaragA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappasaMThANasaMThiyA niccaMdhayAratamasA vavagaya-gahacaMda-sUranakkhattajoisiyapahA medavasA-pUyapaDala-ruhiramaMsa--civikhala-littANulevaNatalA asuivIsA paramadubbhigaMdhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asubhA naragA asubhA naragesu veyaNAyo, ettha NaM tamApuDhavInerajhyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge saTTANeNaM loyasta asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave tamappabhApuDhavIneraiyA parikhasaMti, kAlA kAlobhAsA gaMbhIralomaharisA bhImA uttAsaNagA paramakirAhA vanneNaM pannattA, samaNAuso !, te NaM niccaM bhItA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vibhAgaH nivvaM tatthA niccaM tasiyA niccaM uviggA niccaM paramamasuhasaMbaddhaM naragabhayaM paJcaNubhavamANA viharaMti 6 / kahi NaM bhaMte ! tamatamA-puDhavIneraiyANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! tamatamA-puDhavIneraiyA parivasaMti ?, goyamA ! tamatamAe puDhavIe aTTottara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvari zraddhatevannaM joyaNasahassAI bhogAhittA heTAvi addhatevannaM joyaNasahassAI vajittA majjhe tIsu joyaNasahassesu ettha NaM tamatamA-puDhavIneraiyANaM pajattApajattANaM paMcadisi paMca zraNuttarA mahaimahAlayA mahAnirayA pannattA, taMjahAkAle mahAkAle rorue mahArorue apaiTTANe, te NaM garagA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappasaMgaNasaMThiyA niccaMdhayAratamasA vavagaya-gahacaMda-sUranakkhattajoisiyapahA medavasA-pUyapaDala-ruhiramaMsa-cikkhilla-littANulevaNatalA asuivIsA paramadunbhigaMdhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asubhA naragA asubhA naragesu veyaNAzro, ettha NaM tamatamA-puDhavInerajhyANaM pajattA'pajattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge saTThANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge tattha NaM bahave tamatamApuDhavIneraizrA parivasaMti, kAlA kAlobhAsA gaMbhIralomaharisA bhImA uttAsaNagA paramakirAhA vanneNaM pannattA, samaNAuso !, te NaM niccaM bhItA niccaM tatthA niccaM tasiyA niccaM uviggA niccaM paramamasuhasaMbaddhaM garagabhayaM pacaNubhavamANA viharaMti 7 / vAsIyaM battIsaM aTThAvIsaM ca huMti vIsaM ca / aTTArasasolasagaM aThThattarameva hiTThimiyA // 134 // aThThattaraM ca tIsaM chabbIsaM ceva sayasahassaM tu / aTThArasa solasagaM cauddasamahiyaM tu chaTThIe // 135 // addhativannasahassA uvarima'he vajiUNa to bhaNiyaM / majjhe tisahassesu hoMti u naragA tamatamAe // 136 // tIsA ya pannavIsA pannarasa daseva syshssaaii| tinni ya paMcUNegaM paMceva aNuttarA naragA // 137 // // sU0 43 // kahi NaM bhaMte ! paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pajattApajattANaM Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-mUtram :: padaM 2 ] [ 49 ThANA pannattA ?, goyamA ! uDaloe tadekadesabhAe graholoe tadekadesabhAe tiriyaloe agaDesu talAyesu nadIsu dahesu vAvIsu pukkhariNIsu dIhiyAsu guMjAliyAsu saresu sarapaMtiyAsu sarasarapaMtiyAsu bilesu vilapaMtiyAsu ujjharesu nijharesu cilalesu pallalesu vappiNesu dIvesu samuddesu savvesu ceva jalAsaesu jalaThANesu, ettha NaM paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pajattApajjattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, sahANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge // sU0 44 // kahi NaM bhaMte ! maNussANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, goyamA ! aMto maNussakhette paNayAlIsAe joyaNasayasahassesu aDDAijjesu dIvasamuddesu pannarasasu kammabhUmIsu tIsAe akammabhUmIsu chappannAe aMtaradIvesu, ettha NaM maNussANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, uvavAeNa loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM savvaloe, saTTANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge // sU0 45 // kahi NaM bhaMte ! bhavaNavAsINaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi gAM bhaMte ! bhavaNavAsI devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe asIuttara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvariM egaM joyaNasahassaM zrogAhittA heTThA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe aTTahuttare joyaNasayasahasse, ettha NaM bhavaNavAsINaM devANaM satta bhavaNakoDIyo bAvattari bhavaNAvAsa-sayasahastA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA aMto cauraMsA ahe pukkharakanniyA-saMThANasaMThiyA ukinnaMtara viula-gaMbhIra-khAtaphalihA pAgAraTTAlaya-kavADa-toraNa-paDiduvAra--desabhAgA jaMtasayagdhi-musala-musaMdipariyAriyA aujmA sadAjayA sadAguttA aDayAla-koTTaga-raiyA yaDayAlakayavaNa-mAlA khemA sivA kiMkarAmara-daMDovarakkhiyA lAuloiya-mahiyA gosIsa-parasa-rattacaMdaNa-dahara dinna-paMcaMgulitalA uciya-caMdaNakalasA caMdaNaghaDasukaya-toraNa-paDiduvAra-desabhAgA ghAsattosatta-viula-baTTa-vagdhAriya-malla Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 1 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSThI vibhAgaH dAma-kalAvA paMcavanna-sarasa-surabhi-muka puSpha-pujovayAra-kaliyA (graMthAgraM 1000) kAlAguru pavara-kuduruka-turuka-dhUva-maghamaghaMta-gaMdhuddhayAbhirAmA sugaMdhavaragaMdhiyA gaMdhavaTTibhUyA accharagaNa-saMgha-saMviginnA divvatuDiya-saha-saMpaNAtiyA savvarayaNAmayA acchA sarAhA lagahA ghaTTA maTThA NIrayA nimmalA nippaMkA nikkaMkaDacchAyA sappahA sasiriyA samiriyA saujjoyA pAsAdIyA darisaNijjA abhiruvA paDirUvA, ettha NaM bhavaNavAsidevANaM pajjattApajjattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, saTThANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave bhavaNavAsI devA parivasaMti, taMjahA-asurA nAga suvannA vijjU aggI ya dIva udahI ya / disi-pavaNa-thaNiyanAmA dasahA ee bhavaNavAsI // 138 // cUDAmaNi-mauDarayaNa-bhUsaNa-NAgaphaDa-garula-vaira-punnakalasa-kaupphesA sIha-magara-gayaMka assavaravaddhamANa-nijjutta-citta-ciMdhagatA suruvA mahiDDiyA mahajjuiyA mahabbalA mahAyasA mahANubhAvA mahesakkhA(mahAso(sa)kkhA) hAra-virAia-vacchA kaDagatuDiya-thaMbhiyabhuyA aMgada-kuMDala-maTTagaMDatala-kanna-pIDhadhArI vicitta-hatthAbharaNA vicitta-mAlA-mauMli-mauDA kallANaga-pavara-vatthaparihiyA kallANaga-pavaramalANulevaNadharA bhAsuraboMdi-palaMbavaNa-mAladharA divveNaM vanneNaM divveNaM gaMdheNaM divveNaM phAseNaM diveNaM saMghayaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divyAe iDIe divAe juIe diyAe pabhAe divAe chAyAe divvAe baccIe divveNaM teeNaM divyAe lesAe dasa disAyo ujjovemANA pabhAsemANA te NaM tattha sANaM sANaM bhavaNAvAsa-sayasahassANaM sANaM sANaM sAmANiya-sAhassINaM sANaM sANaM tAyattIsANaM sANaM sANaM logapAlANaM sANaM sANaM aggamahisINaM sANaM sANaM parisANaM sANaM sANaM aNiyANaM sANaM sANaM aNivAhivaINaM sANaM sANaM zrAparakkha-devasAhassINaM annesiM ca bahUNaM bhavaNavAsINaM devANa ya devINa ya AhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJAphnopAGga-sUtram / / padaM 2 ) grANAIsara-seNAvaccaM kAremANA pAlemANA mahatAhata-naTTa-gIya-vAiya-taMtitala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDuppavAiyaraveNaM divvAiM bhogabhogAiM bhujamANA viharati 1 / kahi NaM bhaMte ! asurakumArANaM devANaM pajattApajjattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! asurakumArA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe asIuttara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uri egaM joyaNasahassaM yogAhittA heTTA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe aTTahuttare joyaNasayasahasse ettha NaM asurakumArANaM devANaM causaddhiM bhavaNAvAsasayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM / te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA aMto cauraMsA yahe pukkhara-kanniyA-saMThANasaMThiyA ukinnaMtara-viula-gaMbhIra-khAyaphali(parihA pAgAraTTAlaya-kavADa-toraNa-paDiduvAra-desabhAgA jaMtasayagghi-musala-musaMDhipariyAriyA aujjhA sadAjayA sadAguttA aDayAla-koTaga-rajhyA aDayAlakaya-vaNamAlA khemA sivA kiMkarAmara-daMDovarakkhiyA lAulloiya-mahiyA gosIsa-sarasa-rattacaMdaNa-dadara-dina-paMcaMgulitalA uvacita-caMdaNakalasA caMdaNaghaDa-sukaya-toraNa-paDiduvAradesabhAgA grAsattosatta-viula-vaTTa-vagdhAriya-malladAmakalAvA paMcavanna-sarasa-surabhi-muka-puppha-pujovayArakaliyA kAlAguru-pavarakudu. ruka-turuka-DajhaMta-dhUva-maghamaghaMta-gaMdhuddhayAbhirAmA sugaMdhavaragaMdhiyA gaMdhavaTTibhUyA accharagaNa-saMgha-saMviginA divatuDiya-saha-saMpaNAdiyA sabbarayaNAmayA acchA sarAhA larAhA ghaTTA maTThA NIrayA nimmalA nippaMkA nikkaMkaDacchAyA sappabhA sassirIyA samiriyA saujjoyA pAsAdIyA darisaNijA abhirUvA paDirUvA ettha NaM asurakumArANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, samugghAyeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, saTTANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave asurakumArA devA parivasaMti kAlA lohiyakkha-biMboDA dhavalapuSpadaMtA asiyakasA vAme egakuDaladharA grahacaMdagANulitagattA IsIsiliMdha-pupphapagAsAI asaMkiliTTAI suhumAI vasthAI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 } [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgA pavaraparihiyA vayaM ca paDhama samaikkatA biiyaM ca vayaM asaMpattA bhadde jovaNe vaTTamANA talabhaMgaya-tuDiya-pavarabhUsaNa-nimmala-maNirayaNa-maMDitabhuyA dasamudA-maMDiyaggahatthA cUDAmaNi-vicitta-ciMdhagayA suruvA mahiDDiyA mahajjujhyA mahAyasA mahabbalA mahANubhAgA mahAsokkhA hAravirAiyavacchA kaDaya-tuDirathaMbhiyabhuyA aMgaya-kuDala-maTTha-gaMDayala-kannapIDhadhArI vicitta-hatthAbharaNA vicitta-mAlAmaulI kalANaga-pavara-vatthaparihiyA kalANaga-pavara-mallANulevaNadharA bhAsuraboMdI palaMbavaNamAladharA divveNaM vanneNaM diveNaM gaMdheNaM divveNaM.. phAseNaM diveNaM saMghayaNeNaM divveNaM saMgaNeNaM divAe iDDIe divvAe juIe divvAe pabhAe divvAe chAyAe divvAe yacIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe dasa disAyo ujjovemANA pabhAsemANA, te NaM tattha sANaM sANaM bhavaNAvAsasaya. sahassANaM sANaM sANaM sAmANiyasAhassINaM sANaM sANaM tAyattIsANaM sANaM sANaM logapAlANaM sANaM sANaM aggamahisINaM sANaM sANaM parisANaM sANaM sANaM aNiyANaM sANaM sANaM aNiyAhibaINaM sANaM sANaM AyarakkhadevasAhassINaM annesi ca bahUNaM bhavaNavAsINaM devANa ya devINa ya bAhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM prANAIsara-seNAvaccaM kAremANA pAlemANA mahatAhata-naTTagIta-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNamuiMga-paDuppavAiyaraveNaM divyAI bhogabhogAI bhujamANA viharaMti 2 / camara. baliNo ittha duve asurakumAriMdA asurakumArarAyANo parivasaMti, kAlA mahAnIlasarisA NIlagulipa gavala-ayasi-kusumappagAsA viyasiya-sayavattaNimmala-Isisita-ratta-taMbaNayaNA garulAyaya-ujju-tuganAsA uvaciya-silappavAla-biMbaphala-saMnihAharoTThA paMDura-sasi-sagala-vimala-nimmala-dahi ghaNa-saMkhagokkhIra-kuMda-dagaraya-muNAliyAdhavala-daMtaseDhI huyavaha-niddhaMta-dhoya-tatta-tavaNijaratta-tala-tAlujIhA aMjaNa-ghaNa-kasiNa-garuyaga-ramaNija-NiddhakesA * vAmeyakuMDaladharA adacaMdaNANulittagattA IsisiliMdha-pupphapagAsAiM asaMkiliTThAI Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 2 ) [ 53 suhumAiM vatthAI pavaraparihiyA vayaM ca paDhamaM samaikkaMtA biiyaM tu asaMpattA bhadde jovaNe vaTTamANA talabhaMgaya-tuDiya-pavarabhUnaNa-Nimmala-maNirayaNamaMDiyabhuyA dasamuddA-maMDiyaggahatthA cUDAmaNi-cittacidhagayA surUbA mahaDDiyA mahajuIyA mahAyasA mahAvalA mahANubhAgA mahAsokkhA hAravirAiyavacchA kaDayatuDiya-thaMbhiyabhuyA graMgada-kuDala-maTTagaMDatala-kannapIDhavArI vicittahatthAbharaNA vicittamAlAmaulI kallANaga-pavara-vatthaparihiyA kalANagapavara-mallANulevaNadharA bhAsuraboMdI palaMba-vaNa-mAladharA divveNaM vanneNaM divveNaM gaMdheNaM dibveNaM phAseNaM divveNaM saMghayaNeNaM divveNaM saMgaNeNaM divvAe iDDIe divAe juIe divAe pabhAe divvAe chAyAe divyAe acIe divveNaM teeNaM divvAe le sAe dasa disAyo ujjovemANA pabhAsemANA, te NaM tattha sANaM sANaM bhavaNAvAsa-sayasahassAgAM sANaM sANaM sAmANiya-sAhassIgAM sANaM sANaM tAyattIsAgAM sANaM sANaM logapAlAgAM sANaM sANaM aggamahisIgAM sANaM sANaM parisAgAM sANaM sANaM aNiyAgAM sANaM sANaM aNiyAhivaIyAM sANaM sANaM pAyarakkha-devasAhassINAM annesiM ca bahuNaM bhavaNavAsIyAM devANa ya devINa ya yAhevaccaM porevaccaM sAmittaM bhaTTittaM mahattaragattaM prANAIsaraseNAvaccaM kAremANA pAlemANA mahayAhaya-naTTa-gIya-vAiya-taMtI-talatAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDuppavAiyaravegAM divvAI bhogabhogAI bhujamANA viharaMti 3 / kahi NaM bhaMte ! dAhiNilANAM asurakumArAgAM devANaM pajattApajattAgAM ThANA pannatA ?, kahi NaM bhaMte ! dAhiNillA asurakumArA devA parivasaMti ?, goyamA ! jaMbUhIve dIve maMdararasa pavvayassa dAhiNeNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe asIuttara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvariM egaM joyaNasahassaM yogAhittA hiTTA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe aTTahuttare joyaNasayasahasse, ettha NaM dAhiNillAgAM asurakumArANAM devANaM cauttIsaM bhavaNAvAsa-sayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, teNaM bhavaNA bAhiM vaTTA yaMto cauraMsA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSThI vibhAgaH so ceva varANayo jAva paDirUvA, ettha NaM dAhiNilANAM asurakumArANAM devANaM pajattApajattAyAM ThANA pannattA, tIsuvi logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave dAhiNillA asurakumArA devA devIzro parivasaMti, kAlA lohiyakkhA taheva jAva bhujamANA viharaMti, eesi NaM taheva tAyatIsaga-logapAlA bhavaMti, evaM savvattha bhANiyavvaM 4 / bhavaNavAsI NaM camare ittha asurakumAriMde asurakumArArAyA parivasati kAle mahAnIlasarise jAva pabhAsemANe, se NaM tattha cautIsAe bhavaNAvAsa-sayasahassANAM causaTThIe sAmANiyasAhassINAM tAyattIsAe tayattIsagANaM caurAhaM logapAlANaM paMcarAhaM aggamahisINaM saparivArANaM tirahaM parisANaM sattarahaM aNiyANaM attarAhaM aNiyAhibaINaM caurAha ya causaTThIgAM pAyarakkhadevasAhassINAM annesi ca bahUNaM dAhiNillAgAM devANaM devINa ya AhevaccaM porekhaccaM jAva viharaMti 5 / kahi NaM bhaMte ! uttarilANAM asurakumArANAM devANaM pajattApajjattANAM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! uttArallA asurakumArA devA parikhasaMti ?, goyamA ! jaMbUddIve dIve maMdarassa pavayassa uttareNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe (graM0 1100) asIuttarajoyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvariM egaM joyaNasahassaM zrogAhittA hiTThA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe aTTahuttare joyaNasayasaMhasse, ettha NaM uttarilAgAM asurakumArANAM devANAM tIsaM bhavaNAvAsasayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA aMto cauraMsA sesaM jahA dAhiNilANAM jAva viharaMti, balI ettha vairoyaNide vairoyaNarAyA parivasati kAle mahAnIlasarise jAva pabhAsemANe 6 / se ga tattha tIsAe bhavaNAvAsa-sayasahassANAM saTThIe sAmANiyasAhassIgAM tAyattIsAe tAyattIsagANAM caurAhaM logapAlANAM paMcarAha aggamahisINAM saparivArANAM tirahaM parisANAM sattarahaM aNiyANAM sattarAhaM aNiyAhibaINAM caurAha ya saTThINaM pAyaravakha-devasAhassINAM annesiM ca bahUNaM uttarillAgAM asurakumArANAM devANa ya devINa ya AhevaccaM poraveccaM kubvamANe Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 2 ] [ 55 viharai 7 / kahi NaM bhaMte ! nAgakumArANAM devANAM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! nAgakumArA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe asIuttara-joyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvariM egaM joyaNasahassaM zrogAhittA hiTThA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe aTTahuttare joyaNasayasahasse ettha NaM nAgakumArANAM devANaM pajattApajattANAM culasIDa bhavaNAvAsasayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA aMto cauraMsA jAva paDirUvA, tattha NaM NAgakumArANAM pajattApajattANAM gaNA pannattA, tIsuvi logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave nAgakumArA devA parivasaMti mahiDDiyA mahajjuIyA sesaM jahA zrohiyAgAM jAva viharaMti 8 / dharaNabhUyANAMdA ettha NaM duve nAgakumAriMdA NAgakumArarAyANo parivasaMti mahaDDiyA sesaM jahA zrAhiyANAM jAva viharaMti 1 / kahi NaM bhaMte ! dAhiNilAgAM nAgakumArANaM devANaM pajattApajattANAM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! dAhiNilA nAgakumArA devA parivasaMti ?, goyamA ! jaMbUddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNeNAM imIse rayaNappabhAe puDhavIe asIuttara-joyaNasayasahassa-bAhallAe uvariM egaM joyaNasahassaM yogAhittA hiTTA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe aTTahuttare joyaNasayasahasse, estha NaM dAhiNilANAM nAgakumArANAM devANaM cauyAlIsaM bhavaNAvAsasayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA jAva paDirUvA, ettha NaM dAhiNilANAM nAgakumArAgAM pajattApajjattAgAM gaNA pannattA, tIsuvi loyassa asaMkhejaibhAge, ettha NaM dAhiNillA nAgakumArA devA parivasaMti mahiDDiyA jAva viharaMti, dharaNe ittha nAgakumAriMde nAgakumArarAyA parivasai mahaDie jAva pabhAsemANe, se NaM tattha cauyAlIsAe bhavaNAvAsa-sayasahassANAM charAhaM sAmANiyasAhassIyAM tAyattIsAe tAyattIsagANAM caurAhaM logAlAgAM charahaM aggamahisINAM saparivArANAM tirAhaM parisANAM sattarahaM aNiyANAM sattagahaM aNiyAhivaIgAM Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH cauvvIsAe pAyarakkha-devasAhassI annesi ca bahUNaM dAhiNillAgAM nAgakumArANAM devANa ya devINa ya AhevaccaM porevaccaM kuvvamANe viharai 10 / kahi NaM bhaMte ! uttarillAgAM NAgakumArANAM devANAM pajattApajattAgAM ThANA panattA ?, kahi NaM bhaMte ! uttarillA nAgakumArA devA parivasaMti ?, goyamA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayasta uttaregAM imIse rayaNappabhAe puDhavIe asIuttarajoyaNa-sayasahassa-bAhallAe uvariM egaM joyaNasahassaM yogAhittA heTThA cegaM joyaNasahassaM vajittA majjhe aTTahuttare joyaNasayasahasse ettha NaM uttarillAgAM nAgakumArAAM devANaM cattAlIsaM bhavaNAvAsa-sayasahassA bhavatIti makkhayaM, te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA sesaM jahA dAhiNillANaM jAva viharaMti, bhUyAgAMde ettha nAgakumAriMde nAgakumArarAyA parivasai, mahiDDIe jAva pabhAsemANe, se NaM tattha cattAlIsAe bhavaNAvAsasayasahassANAM AhebaccaM jAva viharai 11 / kahi NaM bhaMte ! suvannakumArANAM devAgAM pajattApajatAgAM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! suvannakumArA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe jAva ettha NaM suvanakumArAgAM devANaM bAvattari bhavaNAvAsasayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA jAva paDirUvA, tattha NaM suvannakumArAAM devANaM pajattApajattAgAM ThANA pannattA, jAva tisuvi logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave suvannakumArA devA parivasaMti mahiDDiyA sesaM jahA zrohiyANAM jAva viharaMti, veNudeve veNudAlI ya ittha duve suvaraNakumAridA suvaraNakumArarAyANo parivasaMti, mahaTThiyA jAva viharaMti 12 / kahi NaM bhaMte / dAhiNilANAM suvaraNakumArANAM pajattApajatAgAM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! dAhiNilA suvarANakumArA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse jAva majjhe aTTahuttare joyaNasayasahasse ettha NaM dAhiNilAgAM suvaraNakumArANAM aTThattIsaM bhavaNAvAsa-sayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA jAva paDirUvA, ettha NaM dAhiNilANAM Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga sUtram padaM 2 ] [57 suvaraNakumArANAM pajattApajattAgAM ThANA pannattA, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge, ettha NaM bahave suvaraNakumArA devA parivati, veNudeve ya ittha suvanide suvannakumArarAyA parivasai, sesaM jahA nAgakumArANAM 13 / kahi NaM bhaMte ! uttarilAgAM suvannakumArANAM devANaM pajattApajattANAM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! uttarillA suvannakumArA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe jAva ettha NaM uttarillANAM suvannakumArANAM cautIsaM bhavaNAvAsa-sayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM bhavaNA jAva ettha NaM bahave uttarillA suvannakumArA devA parivasaMti mahiDDiyA jAva viharaMti, veNudAlI ittha suvannakumAriMde suvanakumArarAyA parivasai mahiDDIe sesaM jahA nAgakumArANAM 14 / evaM jahA suvannakumArAgAM vattavvayA bhaNiyA tahA sesANavi udasarAhaM iMdAgAM bhANiyavA 15 / navaraM bhavaNaNANattaM iMdaNANattaM vanaNANattaM parihANaNANattaM ca imAhiM gAhAhiM aNugaMtavvaM-causaddhiM asurANaM culasItaM ceva hoti naagaannN| bAvattari suvanne vAukumArANa channauI // 138 // dIvadisAudahINAM vijjukumAriMda-thaNiyamaggINAM / chahaMpi jualayAgAM bAvattarimo sayasahassA // 136 // cautIsA cauyAlA aTTattIsaM ca sayasahassAiM / pannA cattAlIsA dAhiNayo huMti bhavaNAI // 140 // tIsA cattAlIsA cautIsaM ceva syshssaaii| chAyAlA chattIsA uttaro hu~ti bhavaNAI // 141 // causaTThI saTThI khalu chacca sahassAI asuravajANaM / sAmANiyA u ee caugguNA thAyarakkhA u // 142 // camare dharaNe taha veNudeve harikaMta aggisIhe y| punne jalakate yA amiya vilambe ya ghose ya // 143 // bali bhUyANaMde veNudAli harissahe aggimANava visi? / jalapaha taha'miyavAhaNe pabhaMjaNe ya mahAghose // 144 // uttarillA NaM jAva viharati / kAlA asurakumArA nAgA udahI ya paMDurA dovi / varakaNaga-nihasagorA huMti suvannA disA thaNiyA // 145 // uttatta-kaNagavannA vijjU aggI ya hoti Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH dIvA ya / sAmA piyaMguvannA vAukumArA muNeyavvA // 146 // asuresu huti rattA siliMdhapuSpappabhA ya nAgudahI / pAsAsaga-vasaNadharA hoMti suvannA disA thaNiyA // 147 // nIlANurAgavasaNA vijjU aggI ya huMti dIvA ya / saMjhANurAgavasaNA vAukumArA muNeyavvA // 148 // sU0 46 // kahi NaM bhaMte ! vANamaMtarANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! vANamaMtarA devA parikhasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe rayaNAmayassa kaMDassa joyaNasahassabAhalassa uvariM egaM joyaNasayaM zrogAhittA hiTThAvi egaM joyaNasayaM vajittA majjhe aTThasu joyaNasaesu ettha NaM vANamaMtarANaM devANaM tiriyamasaMkhejA bhomeja-nagarAvAsa-sayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM 1 / te NaM bhomejA NagarA bAhiM vaTTA aMto cauraMsA ahe pukkhara-kanniyA-saMThANasaMThiyA ukinnaMtara-viula-gaMbhIra-khAyaphalihA pAgAraTTAlaya-kavADa-toraNa-paDiduvAra-desabhAgA jaMtasayagdhi-musala-musaMdi parivAriyA zraujjhA sadAjayA sadAguttA aDayAla-koTThagaraiyA aDayAlakayavaNamAlA khemA sivA kiMkarAmara-daMDovarakkhiyA lAulloiyamahiyA gosIsa-sarasa-rattacaMdaNa-dahara-dina-paMcaMgulitalA uvaciya-caMdaNakalasA caMdaNaghaDa-sukaya-toraNa-paDiduvAradesabhAgA ghAsattosatta-viula-vaTTa-vagghAriyamalladAmakalAvA paMcavaraNa-sarasa-surahi-mukka-pupphapuMjovayAra-kaliyA kAlAguru-pavara-kuduruka-turuka-dhUva-maghamaghaMta-gaMdhuddhyAbhirAmA sugaMdhavaragaMdhiyA gaMdhavaTTibhUyA accharagaNa-saMghasaMvikinnA divvatuDiya-sahasaMpaNAiyA paDAgamAlAulAbhirAmA savvarayaNAmayA acchA sarAhA larAhA ghaTTA maTThA nIrayA nimmalA nippaMkA nikkaMkaDacchAyA sappahA sassiriyA samiriyA saujjoyA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA paDirUvA ettha NaM vANamaMtarANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA 2 / tisuvi loyassa asaMkhejjaibhAge, tattha NaM bahave vANamaMtarA devA parivasaMti, taMjahA-pisAyA bhUyA javakhA rakkhasA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 2 / [ 56 kinarA kiMpurisA bhuyagavaiNo mahAkAyA gandhabbagaNA ya niuNa-gaMdhavvagIyaraiNo aNavaniya-paNavaniya-isivAiya-bhUyavAiya-kaMdiya-mahAkaMdiyA ya kuhaMDa-payaMgadevA caMcala-calacavala-citta-kIlaNadavappiyA gahira-hasiyagIya-NacaNarai vaNamAlAmela-mauDa-kuDala-sacchaMda-viubviyAbharaNacArabhUsaNadharA savvouya-surabhi-kusuma-suraiya-palaMba-sohaMtakaMta-vihasaMtacitta-vaNamAla-raiyavacchA kAmaga(kA)mA kAmarUva-dehadhArI NANAvihavarANa-rAga-vara-vattha-lalaMta-citta-cilalaga--niyaMsaNA vivihadesinevastha-gahiyavesA pamuiya-kaMdappa-kalaha-keli-kolAhalappiyA hAsabola bahulA asi-muggara--satti-kuMtahatthA aNega-maNi-rayaNa--vivihanijjutta-vicitta-ciMdhagayA suruvA mahiDDiyA mahajjuiyA mahAyasA mahAbalA mehANubhAgA mahAsukkhA hAravirAiyavacchA kaDayatuDiya-thaMbhiyabhuyA saMgayakuMDala-maTTha-gaMDayala-kannapIDhadhArI vicittahatthAbharaNA vicittamAlAmaulI kalANaga-pavara-vatthaparihiyA kallANaga-pavara-mallANulevaNadharA bhAsuraboMdI palaMbavaNamAladharA divveNaM vanneNaM divveNaM gaMdheNaM diveNaM phAseNaM divveNaM saMghayaNeNaM divveNaM saMdANeNaM divvAe iSTIe divyAe juIe divvAe pabhAe divAe chAyAe divvAe acIe divveNaM teeNaM divvAe lessAe dasa disAyo ujjovemANA pabhAsemANA te NaM tattha sANaM sANaM asaMkhejabhomeja-nagarAvAsa-sayasahassANaM sANaM sANaM sAmANiyasAhassINaM sANaM sANaM aggamahisINaM sANaM sANaM parisANaM sANaM sANaM graNIyANaM sANaM sANaM aNIyAhibaINaM sANaM sANaM pAyarakkha-devasAhassINaM annesiM ca bahUNaM vANamaMtarANaM devANa ya devINa ya grAhevaccaM porevaccaM sAmitaM bhaTTittaM mahattaragattaM prANAIsaraseNAvaccaM kAremANA pAlemANA mahayAhaya-naTTa-gIya-vAiya-taMtI-tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMgapaDupavAiyaraveNaM divvAI bhogabhogAI bhujamANA viharaMti 3 // sU0 47 / / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH kahi NaM bhaMte ! pisAyANaM devANaM pajattApajattANaM gaNA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! pisAyA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe rayaNAmayassa kaMDassa joyaNa-sahassabAhalassa uvariM egaM joyaNasayaM zrogAhittA heTThA cegaM joyaNasayaM vajittA majjhe aTThasu joyaNasaesu ettha NaM pisAyANaM devANaM tiriyamasaMkhejA bhomeja-nagarAvAsa-sayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM, te NaM bhomejanagarA bAhiM vaTTA jahA zrohiyo bhavaNavanayo tahA bhANiyavyo jAva paDirUvA, ettha NaM pisAyANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge 1 / tattha bahave pisAyA devA parivasaMti, mahiDDiyA jahA zrohiyA jAva viharaMti, kAlamahAkAlA ittha duve pisAyiMdA pisAyarAyANo parikhasaMti, mahiDDiyA mahajjuiyA jAva viharaMti 2 / kahi NaM bhaMte ! dAhiNillANaM pisAyANaM devANaM pajattA'pajattANaM ThANA pannattA ?, kahiNaM bhaMte ! dAhiNilA pisAyA devA parivasaMti ?, goyamA ! jaMbaddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNeNaM imIseM rayaNappabhAe puDhavIe rayaNAmayassa kaMDassa joyaNasayasahassa-bAhalassa uvari egaM joyaNasataM yogAhittA heTThA ce(ve)gaM joyaNasayaM vajittA majjhe aTThasu joyaNasaesu ettha NaM dAhiNilANaM pisAyANaM devANaM tiriyamasaMkhejA bhomeja-nagarAvAsasayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM, te NaM bhomejanagarA bAhiM vaTTA (bhavaNA) jahA prohiyo bhavaNavannayo tahA bhANiyanvo jAva paDirUvA, estha NaM dAhiNilANaM pisAyANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA patnattA ?, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave dAhiNilA pisAyA devA parivasaMti, mahiDDiyA jahA zrohiyA jAva viharaMti, kAle ettha pisAyiMde pisAyarAyA parivasai, mahiDDIe jAva pabhAsemANe, se NaM tattha tiriyamasaMkhejANaM bhomejanayarAvAsa-sayasahassANaM caurAhaM sAmANiya-sAhassINaM caurAha ya agmamahisINaM saparivArANaM tirAhaM parisANaM sattarahaM aNiyANaM sattarahaM aNiyAhibaINaM Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 2 ) [61 solasarAhaM pAyaravakhadevasAhassINaM annesiM ca bahUNaM dAhiNillANaM vANamaMtarANaM devANa ya devINa ya AhevaccaM jAva viharai 3 / uttarillANaM pucchA, goyamA ! jaheba dAhiNillANaM vattavvayA taheva uttarillANaMpi, NavaraM maMdarassa pabvayassa uttareNaM mahAkAle ettha pisAyiMde pisAyarAyA parivasai, jAva viharai 4 / evaM jahA pisAyANaM tahA bhUyANaMpi, jAva gaMdhavvANaM, navaraM iMdesu NANattaM bhANiyavvaM imeNa vihiNA-bhUyANaM surUvapaDirUvA, jakkhANaM punnabhadamANibhadA, rakkhasANaM bhImamahAbhImA, kinnarANaM kinnarakiMpurisA, kiMpurisANaM sappurisamahApurisA, mahoragANaM aikAyamahAkAyA, gaMdhavvANaM gIyaraigIyajasA, jAva viharai 5 / kAle ya mahAkAle surUva paDikhva punnabhadde ya / taha ceva (amaravai) mANibhadde bhIme ya tahA mahAbhIme // 14 // kinnara kiMpurise khalu sappurise khalu tahA mahApurise / aikAyamahAkAe gIyaraI ceva gIyajase // 150 // sU0 48 // kahi NaM bhaMte ! aNavaniyANaM devANaM pajjattA'pajattANaM ThANA pannattA, kahi NaM bhaMte ! aNavanniyA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe rayaNAmayassa kaMDassa joyaNasahassavAhalassa uvari jAva joyaNasaesu ettha NaM aNavanniyANaM devANaM tiriyamasaMkhejA NagarAvAmasahassA bhavaMtItimakkhAyaM, te NaM jAva paDirUvA, ettha NaM aNavaniyANaM devANaM ThANA 1 / uvavAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge samugyAeNaM loyassa asaMkhejaibhAge saTTANeNaM loyassa asaMkhejaibhAge 2 / tattha NaM vahave aNavanniyA devA parivasaMti mahiDDiyA jahA pisAyA jAva viharati 3 / sannihiyasAmANA ittha duve aNavaniMdA aNavanniya-kumArarAyANo parivati mahiDDIyA, evaM jahA kAlamahAkAlANaM dorahaMpi dAhiNilANaM uttarillANa ya bhaNiyA tahA sannihiya-sAmANANaMpi bhANiyabvA 4 / saMgahaNIgAhA-aNavanniya-paNavanniya-isivAiya-bhUyavAiyA ceva / kaMdiya-mahAkadiya-kohaMDA payagae ceva (payayadevA) // 151 // ime Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSThI vibhAgaH iMdA-'saMnihiyA sAmANA dhAyavidhAe isI ya isivaale| IsaramahesarA viya havai suvacche visAle ya // 152 // hAse hAsaraI viya see ya tahA bhave mahAsee / payae zra payagavaI ya neyavvA prANupuvIe // 153 // ||suu0 4 // kahi NaM bhaMte ! joisiyANaM devANaM pajattApajjattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! joisiyA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijAyo bhUmibhAgAyo sattaNaui-joyaNasae uTTha uppaittA dasuttara-joyaNa sayabAhalle tiriyamasaMkhejje joisavisae ettha NaM joisiyANaM devANaM tiriyamasaMkhejA joisiya-vimANAvAsa-sayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM 1 / te NaM vimANA zraddhakaviThThaga-saMThANasaMThiyA savvaphAlihamayA abhuggaya. mUsiya-pahasiyA iva vivihamaNi-kaNaga-rayaNabhatticittA vAujhya-vijaya-vejayaMtIpaDAgA-chattAichattakaliyA tugA gagaNatala-mahilaMghamANasiharA jAlaMtara-rayaNapaMjalummiliyavva maNikaNaga-thUbhiyAgA viyasiya-sayavatta-puMDarIyA ya tilayarayaNaDDacaMdacittA nANAmaNimaya-dAmAlaMkiyA aMto bahiM ca sarAhA tavaNijaruila-bAluyApatthaDA suhaphAsA sassiriyA surUvA pAsAiyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA, ettha NaM joisiyANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge 2 / tattha NaM bahave joisiyA devA parivasaMti, taMjahA-vahassaI caMdA sUrA sukkA saNiccharA rAhU dhUmakeU budhA aMgAragA tattatavaNijakaNagavannA je ya gahA joisammi cAraM caraMti keU ya gairaiyA aTThAvIsaivihA nakkhattadevatagaNA NANAsaMThANasaMThiyAyo paMcavannAyo tArayAyo ThiyalesAcAriNo avissAmamaMDalagaI patteyanAmaMka-pAgaDiyaciMdhamauDA mahiDDiyA jAva pabhAsemANA, te NaM tattha sANaM sANaM vimANAvAsasayasahassANaM sANaM sANaM sAmANiyasAhassINaM sANaM sANaM aggamahisINaM saparivArANaM sANaM sANaM parisANaM sANaM sANaM aNiyANaM sANaM sANaM aNiyAhivaINaM sANaM sANaM pAyarakkhadevasAhassINaM annesi ca bahUNaM joi Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 2 ] siyANaM devANaM devINa ya AhevaccaM porevaccaM jAva viharaMti 3 / caMdimasUriyA ittha duve joisiMdAjoisiyarAyANo parivasaMti, mahiDiyA jAva pabhAsemANA, te NaM tattha sANaM sANaM joisiya-vimANAvAsa-sayasahassANaM caugahaM sAmANiyasAhassINaM caurAhaM aggamahisINaM saparivArANaM tirAhaM parisANaM sattarahaM aNIyANaM sattarahaM aNIyAhibaINaM solasarAhaM Ayarakkha-devasAhassINaM annesiM ca bahUNaM joisiyANaM devANaM devINa ya AhevaccaM porevaccaM jAva viharaMti 4 // sU0 50 // kahi NaM bhaMte ! vemANiyANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! vemANiyA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusama-ramaNijAyo bhUmibhAgAyo uDDe caMdima-sUriya-gaha-nakkhattatArArUpANaM bahUiM joyaNasayAI bahUI joyaNasahasAI bahUI joyaNasayasahassAI bahugIyo joyaNakoDIyo bahugIyo joyaNakoDAkoDIyo uDDhe dUraM uppaittA ettha NaM sohammIsANa-saNaMkumAra-mAhiMda-baMbhaloya-laMtaga-mahAsuka-sahassArapANaya-pANaya-dhAraNaccuya gevejaNuttaresu ettha NaM vemANiyANaM devANaM caurAsIi vimANAvAsa-sayasahassA sattANauiM ca sahassA tevIsaM ca vimANA bhavaMtItimakkhAyaM 1 / te NaM vimANA sabarayaNAmayA acchA sarAhA larAhA ghaTThA maTThA nIrayA nimmalA nippaMkA nikkaMkaDacchAyA sappabhA sassiriyA saujjoyA pAsAdIyA darisaNijjA abhiruvA paDirUvA, ettha NaM vemANiyANaM devANaM pajattApajattANaM paNA pannattA, tisuvi loyassa asaMkhejaibhAge 2 / tattha NaM bahave vemANiyA devA parivasaMti ?, taMjahA-sohammIsANa-saNaMkumAra-mAhiMdabaMbhaloga-laMtaga-mahAsukka sahassAra-pANaya-pANaya-dhAraNaccuya-gevejaNuttarovavAiyA devA, te NaM miga-mahisa-varAha-sIha-chagala-daddura-haya-gayavai-bhuyaga-khaggausabha-viDima-pAgaDiya-ciMdhamauDA pasiDhila-varamauDa-kirIDadhAriNo varakuMDalujoiyANaNA mauDa-dittasiriyA rattAmA paumapamhagorA seyA suhavanagaMdhaphAsA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH uttamaveuvviNo pavaravattha-gaMdha-mallANulevaNadharA mahiDDiyA mahajjuiyA mahAyasA mahAbalA mahANubhAgA mahAsokkhA hAravirAiyavacchA kaDayatuDiya-thaMbhiyabhuyA aMgada-kuMDala-maTTha-gaMDatala-kannapIDhadhArI vicittahatthAbharaNA vicittamAlAmaulI kalANaga-pavaravatthaparihiyA kallANaga-pavaramallANulevaNA bhAsurakhoMdI palaMbavaNamAladharA diveNaM vanneNaM divveNaM gaMdheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saMghayaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDDIe divAe juIe divvAe pabhAe divAe chAyAe divvAe acIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe dasa disAyo ujjovemANA pabhAsemANA 3 / te NaM tattha sANaM sANaM vimANAvAsa-sayasahassANaM sANaM sANaM sAmANiyasAhassINaM sANaM sANaM tAyattIsagANaM sANaM sANaM loMgapAlANaM sANaM sANaM aggamahisINaM saparivArANaM sANaM sANaM parisAgAM sANaM sANaM aNiyANAM sANaM sANaM aNiyAhivaINaM sANaM sANaM pAyarakkhadevasAhassINaM annesiM ca bahUNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya aAhevaccaM porevaccaM jAva divvAI bhogabhogAiM bhujamANA viharaMti 4 // sU0 51 // kahi NaM bhaMte ! sohammagadevANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! sohammagadevA parivasaMti ?, goyamA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNeNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAyo bhUmibhAgAyo jAba uDDa dUraM uppar3atA ettha NaM sohamme NAmaM kappe pannatte pAINapaDINAyae udINa-dAhiNa-vicchinne zraddhacaMda-saMgaNasaMThie accimAlibhAsarAsivaNNAbhe asaMkhejAbo joyaNakoDIyo asaMkhejAyo joyaNakoDAkoDIyo AyAmavikkhaMbheNaM asaMkhejAgojoyaNakoDAkoDIzro parikkheveNaM sabarayaNAmae acche jAva paDirUve, tattha NaM sohammagadevANaM battIsa-vimANAvAsa-sayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM 1 / te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tesiNaM vimANANaM bahumajmadesabhAge paMca vaDiMsaMyA patnattA, taMjahA-asogavaDisae sattavaNNavaDisae caMpagavaDiMsae cUyavaDisae majjhe Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 2] ittha sohammavaDisae, te NaM vaDiMsayA savvarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, ettha NaM sohammagadevANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, tisuvi logassa asaMkhijaibhAge 2 / tattha NaM bahave sohammagadevA parivasaMti mahiDDiyA jAva pamAsemANA, te NaM tattha sANaM sANaM vimANAvAsasayasahassANaM sANaM sANaM aggamahisINaM sANaM sANaM sAmANiyasAhassINaM evaM jaheva zrohiyANaM taheva eesipi bhANiyavvaM jAva AyarakkhadevasAhassINaM annesiM ca bahUNaM sohammagakappavAsINaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya AhebaccaM porevaccaM jAva viharaMti 3 / sakke ittha devide devarAyA parivasai, vajapANI puraMdare sayakatU sahastakkhe maghavaM pAgasAsaNe dAhiNaDDalogAhivaI battIsa-vimANAvAsasayasahasmAhidaI erAvaNavAhaNe suriMde bharayaMbaravatthadhare bAlaiya-mAlamauDe navahema-cAru-citta-caMcala-kuDala-vilihijjamANagaMDe mahiDie jAva pabhAsemANe se NaM tattha battIsAe vimANAvAsa-sayasahassANaM caurAsIe sAmANiyasAhassINaM tAyattIsAe tAyattIsagANaM caurAhaM logapAlANaM thaTTarAhaM aggamahisINaM saparivArANaM tirAhaM parisANaM sattarAhaM aNIyANaM sattarAhaM aNIyAhi. vaINaM caurAhaM caurAsINaM thAyarakkhadevasAhassINaM annesiM ca bahUNaM mohammakappavAsINaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya thAhevaccaM porevaccaM kubvemANe jAva viharai 3 // sU0 52 // kahi NaM bhaMte ! IsANANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! IsANagadevA parivasaMti ?, goyamA ! jaMbUddIve dIve maMdarassa pavvayassa uttareNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijAyo bhUmibhAgAyo uDDha caMdimasUriya-gahanakkhatta-tArArUvANaM bahUiM joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAI jAva uDDhe uppaittA ettha NaM IsANe NAmaM kappe pannatte pAINapaDINAyae udINadAhiNavicchirANe, evaM jahA sohamme jAva paDirUve, tattha NaM IsANagadevANAM aTThAvIsaM vimANAvAsasayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM, te NaM vimANA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH savvarayaNAmayA jAva paDirUvA, tesiNaM bahumajjhadesamAge paMca vaDisayA pannattA, taMjahA-yaMkava Disae phalihavaDisae rayaNavaDisae jAtarUvavaDisae majjhe ittha IsANavaDisae, te NaM vaDiMsayA savarayaNAmayA jAva paDirUvA, ettha NaM IsANagadevANaM pajattApajattANaM ThANA patnattA, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge, sesaM jahA sohammagadevANaM jAva viharaMti, isANe ittha deviMde devarAyA parivasai, sUlapANI vasahavAhaNe uttaraDalogAhivaI aTThAvIsa-vimANAvAsa-sayasahassAhivaI arayaMbaravatthadhare, sesaM jahA sakkassa jAva pabhAsemANe, se NaM tattha aTThAvIsAe vimANAvAsa-sayasahassAgAM asIIe sAmANiyasAhassINaM tAyattIsAe tAyattIsagANAM caurAhaM logapA. lAgAM aTTharAhaM aggamahisINaM saparikhArANaM tirAhaM parisANaM sattarAhaM aNiyANAM sattarahaM aNiyAhibaINAM caurAhaM asIINaM AyarakkhadevasAhassINAM annesiM ca bahUgAM IsANakappavAsIyAM vemANiyAgAM devANa ya devINa ya AheyaccaM porevaccaM jAva viharai 1 / kahi NaM bhaMte ! saNaMkumAradevANAM pajattApajattANAM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! saNaMkumArA devA parivasaMti?, goyamA ! sohammassa kappassa uppiM sapakkhi sapaDidisiM bahUI joyaNAI bahUI joyaNamayAiM bahUiM joyaNasahassAI bahUiM joyaNasayasayamsAI bahugIyo joyaNakoDIyo bahugIyo joyaNakoDAkoDIyo uDDa dUraM uppaittA ettha NaM saNakumAre NAmaM kappe pannatte, pAINapaDINAyae udINa-dAhiNavicchiNNe jahA sohamme jAva paDirUve, tattha NaM saNaMkumArANaM devANaM bArasa vimANAvAsasayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM, te NaM vimANA savvarayaNAmayA jAva paDirUvA, tesiNaM vimANANaM bahumajhadesabhAge paMca vaDiMsagA pannattA, taMjahA-asogavaDisae sattavannavaDisae caMpagavaDisae cUyavaDisae majjhe ettha saNaMkumAravaDisae, te NaM vaDiMsayA savvarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, ettha NaM saNaMkumAradevANaM Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram // padaM 2 ] [67 pajattApajattANaM ThANA pannattA, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave saNaMkumAradevA parivasaMti, mahiDDiyA jAva pabhAsemANA viharaMti, navaraM aggamahisIyo Natthi, saNaMkumAre istha deviMde devarAyA parivasai, arayaMvaravatthadhare, sesaM jahA sakassa, se NaM tattha bArasarAhaM vimANAvAsasayasahassANaM bAvattarIe sAmANiyasAhassINaM sesaM jahA sakassa aggamahisIvajja, navaraM caurAhaM bAvattarINaM, pAyaravakhadevasAhassINaM jAva viharai. 2 / kahi NaM bhaMte ! mAhiMdadevAgAM pajattApajattANAM ThANA pannattA, ?, kahi NaM bhaMte ! mAhiMdagadevA parivasaMti ?, goyamA ! IsANassa kappassa uppiM sapakkhi sapaDidisi bahUI joyaNAI jAva bahuyAyo joyaNakoDAkoDIyo uDDa dUraM uppaittA ettha NaM mAhide nAmaM kappe pannatte pAINapaDINAyae, jAva evaM jaheva saNaMkumAre, navaraM aTTa vimANAvAsasayasahassA, vaDisayA jahA IsANe, navaraM majjhe ittha mAhiMdavaDisae, evaM sesaM jahA saNaMkumArANaM devANaM jAva viharaMti, mAhide ittha devide devarAyA parivasai, arayaMvara-vatthadhare, evaM jahA saNaMkumAre jAva viharai, navaraM aTTarAhaM vimANAvAsa-sayasahassANaM sattarie sAmANiyasAhassIgAM caurAhaM sattarINaM pAyarakkhadevasAhassINAM jAva vihara33 / kahi NaM bhaMte ! baMbhalogadevANAM pajattApajattANAM ThANA panattA ?, kahiNaM bhaMte ! baMbhalogadevA parivasaMti ?, goyamA ! saNaMkumAramAhiMdANaM kappANaM uppiM sapakkhi sapaDidisi bahUI joyaNAI jAva uppaittA ettha NaM baMbhaloe nAmaM kappe pAINapaDINAyae udINadAhiNavicchirANe paDipunna caMdasaMThANasaMThie acimAlI-bhAsarAsippabhe, avasesaM jahA saNaMkumArANaM, navaraM catAri vimANAvAsa-sayasahassA baDiMsayA jahA sohammavaDisayA navaraM majhe itya baMbhaloyavaDiMsae, estha NaM baMbhalogadevANaM ThANA panattA, sesaM taheva jAva viharaMti, baMbhe itya deviMde devarAyA parivasai arayaM baravatthavare, evaM jahA saNaMkumAre jAva viharai, navaraM caurAhaM vimANAvAsa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vibhAgaH sayasahassANaM saTThIe sAmANiyasAhassINaM caurAhaM saTThINaM pAyarakkhadevasAhassINaM annesiM ca bahUNaM jAva viharai 4 / kahi NaM bhaMte ! laMtagadevANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! laMtagadevA parivasaMti ?, goyamA ! baMbhalogassa kappassa uppiM sapakkhi sapaDidisiM bahUI joyaNAI jAva bahugAyo joyaNakoDAkoDIyo uDDha dUraM uppattA estha NaM laMtae nAmaM kappe pannatte pAINapaDINAyae jahA baMbhaloe, navaraM parANAsaM vimANAvAsasahassA bhavaMtItimavakhAyaM, vaDiMsagA jahA IsANavaDiMsagA navaraM manjhe ittha laMtagavaDiMsae devA taheva jAva viharaMti, laMtae estha deviMde devarAyA parivasai, jahA saNaMkumAre, navaraM parANAsAe vimANAvAsasahassANaM parANAsAe sAmANiyasAhassINaM caurAha ya parANAsANaM thAyarakkhadevasAhassINaM annesi ca bahUNaM jAva viharai 5 / kahi NaM bhaMte ! mahAsukANaM devANaM pajattApajjattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! mahAsukkA devA parivasaMti ?, goyamA ! laMtagassa kappassa uppiM sapakkhi sapaDidisiM jAva uppaittA estha NaM mahAsukke nAma kappe pannate pAINapaDINAyae udINadAhiNavicchirANe, jahA baMbhaloe, navaraM cattAlIsa-vimANAvAsasahassA bhavaMtItimakkhAyaM, vaDiMsagA jahA sohammavaDiMsagA, navaraM majjhe ittha mahAsukvaDisae jAva viharaMti, mahAsukke ittha deviMde devarAyA jahA saNaMkumAre, navaraM cattAlIsAe vimANAvAsasahassANaM cattAlIsAe sAmANiyasAhassINaM caurAha ya cattAlIsANaM pAyarakkhadevasAhassINaM jAva viharai 6 / kahi NaM bhaMte ! sahassAradevANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! sahassAradevA parivasaMti ?, goyamA ! mahAsukssa kappassa uppiM sapakkhi sapaDidisiM jAva uppaittA ettha NaM sahassAre nAma kappe pannatte pAINapaDINAyae, jahA baMbhaloe, navaraM chavimANAvAsasahassA bhavaMtItimakkhAyaM, devA taheva, jAva vaDiMsagA jahA IsANassa vaDiMsagA, navaraM majjhe ittha sahassAkhaDisae jAva Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :padaM 2 ) viharaMti, sahassAre ittha deviMde devarAyA parivasai jahA saNakumAre, navaraM charAhaM vimANAvAsasahassANaM tIsAe sAmANiyasAhassINaM caurAha ya tIsAe thAyarakkhadevasAhassINaM jAva aAhevaccaM jAva kAremANe jAva viharai 7 / kahi NaM bhaMte ! zrANayapANayANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA panattA ?, kahi NaM bhaMte ! zrANayapANayA devA parivasaMti ?, goyamA ! saharasArassa kappassa uppiM sapakkhi sapaDidisiM jAva uppaittA estha NaM zrANayapANayanAmA duve kappA pannattA pAINapaDINAyayA udINa-dAhiNavicchirANA zraddhacaMdasaMThANasaMThiyA accimAlI-bhAsarAsippabhA, sesaM jahA saNaMkumAre jAva paDirUvA, tattha NaM grANayapANayadevANaM vattAri vimANAvAsasayA bhavatItimavakhAyaM jAva paDirUvA, vaDiMsagA jahA sohamme kappe, navaraM majjhe ittha pANayavaDisae, te NaM vaDiMsagA savvarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, ettha NaM pANayapANayadevANaM pajattApajjattANaM gaNA pannattA, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM vahave aANayapANayadevA parivasaMti mahiDDiyA jAva pabhAsemANA, te NaM tattha sANaM sANaM vimANAvAsasayANaM jAva viharaMti, pANae ittha devide devarAyA parivasai jahA saNakumAre, navaraM caurAhaM vimANAvAsasayANaM vIsAe sAmANiyasAhassINaM asIIe pAyarakkhadevasAhassINaM annesi ca bahUNaM jAva viharai 8 / kahi NaM bhaMte ! zrAraNaccuyANaM devANaM pajjattApajjattA ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! pAraNaccuyA devA parivasaMti ?, goyamA ! yANayapANayANAM kappAgAM uppi sapakkhi sapaDidisiM ettha NaM pAraNaccuyA nAma duve kappA pannattA, pAINapaDINAyayA udINa dAhiNa-vicchirANA paddhacaMdasaMThAgAsaMThiyA acimAlI-bhAlarAsivaNNAbhA asaMkhijAyo joyaNakoDAkoDI yo thAyAmavikkhaMbhegAM asaMkhijAyo joyaNakoDAkoDIyo parikkhevegAM savvarayaNAmayA acchA sarAhA larAhA ghaTTA maTTA nIrayA nimmalA nippakA nikkaMkaDacchAyA sappabhA sassiriyA saujjoyA pAsAdIyA darisaNijjA Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] [ bhImadAgamasudhAsindhu : SaSTho vibhAgaH abhiruvA paDirUvA, ettha NaM pAraNaccuyAgAM devAnAM tinni vimANAvAsasayA bhavaMtItimakkhAyaM, te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA sarAhA lagahA ghaTTA maTThA nIrayA nimmalA nippaMkA nikkaMkaDacchAyA sappabhA sassiriyA saujjoyA pAsAdIyA darisaNijjA abhiruvA paDirUvA, tesiNaM vimANANAM kappANAM bahumajjhadesabhAe paMca vaDiMsayA pannattA, taMjahA-aMkavaDisae phalihavaDisae rayaNavaDisae jAyasvavaDisae majjhe ettha accuyavaDisae, te NaM vaDiMsayA savvarayaNAmayA jAva paDirUvA, ettha NaM dhAraNaccuyAyAM devANAM pajattApajattANAM ThANA pannattA, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave zrAraNaccuyA devA parivasaMti, accue ittha deviMda devarAyA parivasai, jahA pANae jAva viharai, navaraM tirAhaM vimANAvAsasayAgAM dasarAhaM sAmANiyasAhassIgAM cattAlIsAe AyarakkhadevasAhassINAM bAhevaccaM jAva kuvamANe jAva viharai 1 / battIsagar3havIsA bArasaTThacauro(ya)sayasahassA / pannA cattAlIsA chacca sahassA sahassAre // 154 // zrANayapANayakappe cattAri sayA''raNaccue tinni / satta vimANasayAI causuvi eesu kappesu // 155 // sAmANiyasaMgahaNIgAhA-caurAsII asII bAvattarI sattarI ya saTThI y| pannA cattAlIsA tIsA vIsA dasa sahassA // 156 // ee ceva thAyarakkhA caugguNA 10 / kahi NaM bhaMte ! hiTThimagevijagANaM pajattApajattANAM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! hiTimagevijagA devA parivasati ?, goyamA ! zrAraNaccuyANAM kappANaM uppiM jAva u8 dUra uppaittA ettha NaM hiTThimagevijagANAM devANAM to gevijagavimANapatthaDA pannattA pAINapaDINAyayA udINadAhiNavicchinnA paDipunnacaMda-saMThANasaMThiyA accimAlI-bhAsarAsivarANAbhA sesaM jahA baMbhaloge jAva paDirUvA, tattha NaM heTThimagevijagAgAM devANaM ekArasuttare vimANAvAsasae bhavaMtItimakkhAyaM, te NaM vimANA savvasyaNAmayA jAva paDikhvA, ettha NaM heTThimagevijagAgAM 55 // sAmANiya tasA vIsA dasa vijagAgAM Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 2 ) [71 devANAM pajattApajattANAM ThANA pannattA, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM vahave heTThimagevijagA devA parivasaMti, savve samiDiyA savve samajjA sabbe samajasA savve samabalA savve samANubhAvA mahAsukkhA aNiMdA apessA apurohiyA ahamidA nAmaM te devagaNA pannattA samaNAuso ! 11 / kahi yaNa bhaMte ! majjhimagANAM gevijagAgAM devANaM pajattApajattANAM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! majjhimagevijagA devA parivasaMti ?, goyamA ! heTThimagevijagAgAM uSpiM sapakkhi sapaDidisi jAva uppaittA ettha NaM majjhimagevijagadevANAM tayo gevijagavigANAM patthaDA pannattA, pAINapaDINAyayA jahA heTThimagevijagANAM, navaraM sattuttare vimANAvAsasae havaMtItimakkhAyaM, te NaM vimANA jAva paDirUvA, ettha NaM majjhimagevijagAgAM devANAM jAva tisuvi logassa asaMkhijaibhAge, tattha NaM vahave majjhimagevijagA devA parivasaMti jAva ahamiMdA nAma te devagaNA patnattA samaNAuso ! 12 / kahi NaM bhaMte ! uvarimagevijagANAM devANAM pajattApajattAgAM gaNA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! uvarimagevijae devA parivasaMti?, goyamA ! majjhimagevijagANAM uppiM jAva uppaittA ettha NaM uvarimagevijagAgAM devANaM tayo gevijagavimANapatthaDA pannatA pAINapaDINAyayA sesaM jahA heTThimagevijagANaM, navaraM ege vimANAvAsasae bhavaMtItimakkhAyaM, sesaM taheva bhANiyavvaM jAva ahamiMdA nAmaM te devagaNA pannattA samaNAuso ! 13 / ekArasuttaraM heTThimesu satttaraM ca mjhime| sayamegaM uparimae paMceca aNuttaravimANA // 157 // kahi NaM bhaMte ! aNuttarovavAiyANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA ?, kahi NaM bhaMte ! aNuttarovavAjhyA devA parivasaMti ?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAyo bhUmibhAgAyoM uDDa caMdimasUriya-gahagaNa-nakkhattatArAkhvAgAM bahUI joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAI bahUI joyaNasayasahassAI bahugIyo joyaNakoDIyo bahugIyoM joyaNakoDAkoDIyo uTTha dUraM uppaittA Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / SaSTho vibhAgaH sohammIsANasaNaMkumAra jAva dhAraNa-accuyakappA tinniaTThArasuttare gevijagavimANAvAsasae vIivaittA teNa paraM. dUraMgayA nIrayA nimmalA vitimirA visuddhA paMcadisi paMca aNuttarA mahaimahAlayA mahAvimANA pannattA, taMjahAvijae vejayaMte jayaMte aparAjie savvaTThasiddhe, te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA sarAhA larAhA ghaTTA maTThA nIrayA nimmalA nippaMkA nikkaMkaDacchAyA sappabhA sassiriyA saujjoyA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA, paDirUvA, estha NaM aNuttarovavAiyANaM devANaM pajattApajattANaM ThANA pannattA, tisuvi logassa asaMkhejaibhAge, tattha NaM bahave aNuttarovavAjhyA devA parivasaMti, savve samiDDiyA savve samabalA savve samANubhAvA mahAsukkhA aNiMdA appessA apurohiyA ahamiMdA nAmaM te devagaNA pannattA samaNAuso! 14 ||suu0 53 // kahi NaM bhaMte ! siddhANaM ThagaNA patnattA ? kahi NaM bhaMte ! siddhA parivasaMti?, goyamA ! sabvaTThasiddhassa mahAvimANassa uvarillAyo thUbhiyaggAyo duvAlasa joyaNe uDDa abAhAe ettha NaM IsIpabhArA NAmaM puDhavI pannattA 1 / paNayAlIsaM joyaNasayasahassAI yAyAmavikkhaMbheNaM egA joyaNakoDI bAyAlIsaM ca sayasahassAiM tIsaM ca sahassAI doni ya auNApanne joyaNasae kici visesAhie parikkheveNaM pannattA, IsipabbhArAe NaM puDhavIe bahumajhadesabhAe aTThajoyaNie khette aTTa joyaNAI bAhalleNaM pannatte 2 |to aNaMtaraM ca NaM mAyAe mAyAe paesaparihANIe parihAyamANI parihAyamANI savvesu caramaMtesu macchiyapattAyo taNuyayarI aMgulassa asaMkhejaibhAgaM bAharulegAM patnattA 3 / IsIpabhArAe NaM puDhavIe duvAlasa nAmadhijjA pannattA, taMjahAIsi i vA IsIpabbhArA i vA taNU i vA taNutagaNU i vA siddhiti vA siddhAlae vA muttitti vA muttAlae i vA loyaggetti vA loyagga-thUbhiyatti vA loyagga-paDivujhaNA i vA savvapANa-bhUyajIvasatta-suhAvahA i vA 4 / IsIpabhArA NaM puDhavI seyA saMkhadala-vimala-sotthiya-muNAla-dagaraya-tusAra Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImatprajJApanopAGga-sUtram / padaM 2 ] [73 gokkhIra-hAravarANA uttANaya-chattasaMThANasaMThiyA savvajjuNa-suvannamaI acchA sarAhA larAhA ghaTThA maTThA nIrayA nimmalA nippaMkA nikkaMkaDacchAyA sappabhA sassiriyA saujjoyA pAsAIyA darisaNijA abhirUvA paDirUvA 5 / IsIpabhArAe NaM puDhavIe sIdhAe joyaNammi logaMto tassa NaM joyaNassa je se uvarille gAue tassa NaM gAuyassa je se uvarille chabbhAge ettha NaM siddhA bhagavaMto sAiyA apajavasiyA aNega-jAi-jarA-maraNa-joNi-saMsArakalaMkalIbhAva-puNabbhava-gambhavAsa--vasahIpavaMca-samaikkaMtA sAsayamaNAgayaddhaM kAlaM ciTThati, tatthavi ya te aveyA aveyaNA nimmamA asaMgA ya saMsAraviSamukkA paesanivvattasaMgaNA 6 / kahiM paDihayA siddhA, kahiM siddhA paiTThiyA / kahiM boMdi caittA NaM, kattha gaMtUNa sijjhai ? // 158 // aloe paDihayA siddhA, loyagge ya paiTThiyA / ihaM boMdi caittA NaM, tattha gaMtUNa sijmai // 151 // dIhaM vA hassaM vA jaM carimabhave havija saMThANaM / tatto tibhAgahINA siddhANogAhaNA bhaNiyA // 160 // jaM saMThANaM tu ihaM bhavaM cayaMtassa carimasamayaMmi / aAsI ya padesaghaNaM taM saMThANaM tahiM tassa // 161 // tinni sayA tittIsA dhaNuttibhAgo ya hoi nAyavyo / esA khalu siddhANaM ukkosogAhaNA bhaNiyA // 162 // cattAri ya rayaNIyo rayaNI tibhAgUNiyA ya bodbhavA / esA khalu siddhANaM manjhimayogAhaNA bhaNiyA // 163 // egA ya hoi rayaNI aTThava ya aMgulAI sAhiyA / esA khalu sidrANaM jahannayogAhaNA bhaNiyA // 164 // yogAhaNAe siddhA bhavattibhAgeNa hoMti parihINA / saMThANa-maNitthaMthaM (granthAgraM 1500) jarAmaraNavippa mukANaM / / 165 / / jattha ya ego siddho tattha aNaMtA bhvkkhyvimukkaa| anno'nasamogADhA puTA sabvevi logaMte // 166 // phusai aNaMte siddhe savvapaesehiM niyamaso siddho / tevi ya asaMkhijaguNA desapaesehiM je puTThA // 167 // asarIrA jIvaghaNA uvauttA daMsaNe ya nANe ya / sAgAra Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] [ shriimdaagmsudhaasindhuH| SaSTho vibhAgaH maNAgAraM lakkhaNameyaM tu siddhANaM // 168 // kevalanANuvauttA jANaMti savvabhAvaguNabhAve / pAsaMti sabbayo khalu kevaladiTThIhi'NatAhi // 161 // navi asthi mANusAgAM taM sukkhaM navi ya savvadevANAM / jaM siddhAgAM sukkhaM zrabdhAbAhaM uvagayANaM // 170 // suragaNasuhaM samataM sambaddhApiDiyaM zraNaMtaguNaM / navi pAvai muttisuhaM NaMtAhiM vaggavaggUhi // 171 // siddhassa suho rAsI sambaddhApiDiyo jai havejA / so'NaMtavaggabhaiyo savvAgAse na mAijA // 172 // jaha NAma koi miccho nagaraguNe bahuvihe viyaannNto| na caei parikaheuM uvamAe tahiM asaMtIe // 173 // iya siddhANaM sokkhaM zraNovamaM natthi tassa zrovammaM / kiMci viseseNitto sArikkhamiyAM suNaha vocchaM // 174 // jaha savvakAmaguNiyaM puriso bhottUNa bhoyaNaM koI / tarAhAchuhAvimukko acchija jahA amiyatitto // 17 // iya savvakAlatittA atulaM nivvANamuvagayA siddhaa| sAsayamavvAbAhaM ciTThati suhI suhaM pattA // 176 // siddhatti ya buddhati ya pAragayatti ya | paraMparagayatti ummuktakammakavayA ajarA amarA asaMgA ya // 177 // nicchinna-savvadukkhA jAijarA-maraNabaMdhaNa-vimukkA / avvAbAhaM sokkhaM aNuhoMtI sAsayaM siddhA // 178 // // sU054 // iti parANavaNAe bhagavaIe vitIyaM gaNapayaM samattaM // // iti dvitIyaM padam // 2 // // atha zrI alpabahutvAkhyaM tRtIyaM padam // disi gai iMdiya kAe joe vee kasAya lesA ya / sammatta nANadaMsaNa saMjaya-uvayoga-yAhAre // 17 // bhAsaga-paritta-pajatta suhumasannI bhava'thie carime / jIve ya khittavaMdhe puggala-mahadaMDae ceva // 180 // disANuvAeNaM savvatthovA jIvA parichameNaM, puracchimeNaM visesAhiyA, dAhiNeNaM visesAhiyA, uttareNaM visesAhiyA / sU0 55 // disANuvAeNaM savvatthovA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImantrajJApanopAGga-sUtram :: padaM 3 / [ 75 puDhavikAiyA dAhiNeNaM uttareNaM visesAhiyA puracchi(tthiAmegAM visesAhiyA pacchi(pacatthi)megAM visesAhiyA 1 / disANuvAegAM savvatthovA pAukkAiyA pacchimegAM, puracchimegAM visesAhiyA, dAhiNegAM visesAhiyA, uttaregA visemAhiyA 2 / disANuvAegAM savvatthovA teukAiyA dAhiNuttaregAM, puracchimegAM saMkhejaguNA, pacchimegAM visesAhiyA 3 / disANuvAegAM savvatthovA vAukAiyA puracchimegAM pacchimegAM visesAhiyA, uttaregAM visesohiyA, dAhiNegAM visesAhiyA 4 / disANuvAegAM savvatthovA vaNassaikAiyA pacchimegAM puracchimegAM visesAhiyA dAhiNegAM visesAhiyA uttaregAM visesAhiyA 5 / disANuvAegAM sabbatthovA beiMdiyA pacchimegAM puracchimegAM visemAhiyA dakkhiNeNaM visesAhiyA uttareNaM visesAhiyA 6 / disANuvAeNaM sabbathovA teiMdiyA pacatthimeNaM, puracchimegAM visesAhiyA, dAhiNeNaM visemAhiyA, uttareNaM visesAhiyA 7 / disANuvAraNaM sabbatyovA cariMdiyA pacatthimeNaM, puracchimeNaM visesAhiyA, dAhiNeNaM visesAhiyA, uttareNaM visesAhiyA 8 / disANuvAeNaM savvatthovA nerajhyA puracchimapaJcatthimauttareNaM, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 1 / disANuvAeNaM savvatthovA rayaNappabhApuDhavIneraiyA puracchimapacatthimauttareNaM, dAhiNeNa asaMkhejaguNA 10 / disAguvAeNaM savvatthovA sakkarappabhApuDhavIneraiyA puracchimapaJcatthimauttareNaM, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 11 / disANuvAeNaM savvatthovA vAluyappabhAyuDhavInerajhyA puracchimapaJcatthimauttareNaM, dahiNeNaM asaMkhejaguNA 12 / disANuvAgaNaM savvatthovA paMkappabhApuDhavIneraiyA puracchimapaJcatthimauttareNAM, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 13 / disANuvAeNaM savvatthovA dhUmappabhApuDhavInerajhyA puracchimapaJcatthimauttareNaM, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 14 / disANuvAeNaM savvatthovA tamappahApuDhavInerajhyA puracchimapaJcatthimauttareNaM, dAhiNeNaM asaMkhejjaguNA 15 / disANuvAeNaM savvatthovA ahe sattamApuDhavInerajhyA puracchimapaJcasthima Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH uttareNaM, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 16 / dAhiNehiMto ahesattamApuDhavI. neraiehito chaTTAe tamAe puDhavIe neraiyA puracchimapaJcatthimauttareNaM asaMkhejaguNA, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA dAhiNillehito tamAe puDhavIneraiehito paMcamAe dhUmappabhAe puDhavIe neraiyA puracchimapatthimauttareNaM asaMkhejaguNA, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA, dAhiNillehito dhUmappabhApuDhavIneraiehito cautthIe paMkappabhAe puDhavIe nerajhyA puracchimapaJcatthimauttareNaM asaMkhejaguNA, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA, dAhiNillehiMto paMkappabhApuDhavIneraiehito taiyAe vAluyappabhAe puDhavIe neraiyA puracchimapaJcatthimauttareNaM asaMkhejaguNA, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA, dAhiNillehiMto vAluyappabhApuDhavIneraiehito duiyAe sakarappabhAe puDhavIe neraiyA puracchimapaJcacchimauttareNaM asaMkhejaguNA, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA, dAhiNillehiMto sakarappabhApuDhavIneraihiMto imIse rayaNappabhAe puDhavIe neraiyA puracchimapaJcatthimauttareNaM asaMkhejaguNA, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 17 / disANuvAeNaM savvatthovA paMciMdiyA tirikkhajoNiyA pacchimeNaM, puracchimeNaM visesAhiyA, dAhiNeNaM visesAhiyA, uttareNaM viseptAhiyA 18 / disANuvAegAM savvatthovA maNussA dAhiNauttareNaM, puracchimeNaM saMkhejaguNA pacatthimeNaM visesAhiyA 11 / disANuvAeNaM samvatthovA bhavaNavAsI devA puracchimeNaM paJcatthimeNaM, uttareNaM asaMkhejaguNA, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 20 / disANuvAegAM savvatthovA vANamaMtarA devA puracchimeNaM, pacatthimeNaM visesAhiyA, uttareNaM visesAhiyA, dAhiNeNaM, visesAhiyA 21 / disANuvAeNaM savvatthovA joisiyA devA puracchimapaJcatthimeNaM, dAhiNeNaM visesAhiyA, uttareNaM visesAhiyA 22 / disANuvAeNaM sabvatthovA devA sohamme kappe puracchimapaJcatthimeNaM, uttareNaM asaMkhejaguNA, dAhiNeNaM visesAhiyA 23 / disANuvAeNaM savvatthovA devA IsANe kappe puracchimapaJcatthimeNaM, uttareNaM asaMkhejaguNA dAhiNegAM Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAja-sUtram // padaM 3 ] [77 visemAhiyA 24 / disANuvAegAMsavvatthovA devA saNaMkumAre kappe puraniyamapacatthimegAM, uttareNaM asaMkhejaguNA dAhiNeNAM visesAhiyA 25 / disANuvAeNaM savvatthovA devA mAhiMde kappe puracchimapaJcatthimegAM, uttareNaM asaMkhejaguNA, dAhiNegAM visesAhiyA 26 / disANuvAegAM savvatthovA devAbaMbhaloe kappe puracchimapaJcatthimauttaregAM, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 27 / disANuvAegAM savvatthovA devA laMtae kappe puracchimapaJcatthimauttaregAM, dAhiNegAM asaMkhejaguNA 28 / disANuvAegAM savvatthovA devA mahAsukke kappe puracchimapaJcatthimauttareNaM, dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 21 / disANuvAegAM savvatthovA devA sahassAre kappe puracchimapaJcatthimauttareNaM dAhiNeNaM asaMkhejaguNA 30 / teNa paraM bahusamovavannagA samaNAuso ! 31 / disANuvAeNaM savvatthovA siddhA dAhiNeNaM uttareNaM, puracchimegAM saMkhejaguNA, pacatthimegAM visesAhiyA 32 / dAraM 1 // sU0 56 // eesi NaM bhaMte ! neraiyAgAM tirikkhajoNiyANAM maNussANAM devANAM siddhANa yapaMcagatisamAsegAM katare katarehiMto appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA maNussA neraiyA asaMkhejaguNA devA asaMkhejaguNA siddhA agAMtaguNA tirikkhajoNiyA aNAMtaguNA 1 / eesi NaM bhaMte ! neraiyANAM tirikkhajoNiyANAM tirikhajoNININAM maNussANAM maNussINAM devANaM devINaM siddhANa ya aTTagatisamAsegAM katare katarehiMto appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! sabathovAyo maNussIyo, maNussA asaMkhejaguNA, neraiyA asaMkhejaguNA, tirikkhajogiNIyo asaMkhejaguNAyo, devA asaMkhejaguNA, devIyo saMkhejaguNAyo, siddhA agAMtaguNA, tirikkhajoNiyA agAMtaguNA 2 / dAraM 2 // sU0 57 // eesi NaM bhaMte ! saiMdiyANAM egidiyANAM beiMdiyANAM teiMdiyANAM cariMdiyANAM paMciMdiyAgAM aNiMdiyANAM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 j ( zrImadAgamasudhAsindhuH SaSThI vibhAgaH savvatthovA paMciMdiyA cauriMdiyA visesAhiyA teiMdiyA visesAhiyA beiMdiyA visesAhiyA aNiMdiyA agAMtaguNA egidiyA agAMtaguNA saiMdiyA visesAhiyA 1 / eesi NaM bhaMte ! saiMdiyANAM egidiyANaM beiMdiyANaM teiMdiyANaM cariMhiyANaM paMciMdiyANaM apajattagANaM katare katarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA paMciMdiyA apajattagA cauriMdiyA apajattagA visesAhiyA teiMdiyA apajattagA visesAhiyA beiMdiyA apajattagA visesAhiyA egidiyA apajattagA aNaMtaguNA saiMdiyA apajattagA visesAhiyA 2 / eesi NaM bhaMte ! saiMdiyANaM egidiyANaM beiMdiyANaM teiMdiyANaM cariMdiyANaM paMciMdiyANaM pajattANaM katare katarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatyovA cauridiyA pajjattagA paMciMdiyA pajattagA visesAhiyA beiMdiyA pajattagA visesAhiyA teiMdiyA pajjattagA visesAhiyA egidiyA pajattagA anaMtaguNA saiMdiyA pajattagA visesAhiyA 3 / eesi NaM bhaMte ! saiMdiyANaM pajattApajattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatyovA saiMdiyA apajattagA saidiyA pajattagA saMkhenaguNA 4 / eesi NaM bhaMte ! egidiyANaM pajattApajattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhizrA vA ?, goyamA ! sambatyovA egidiyA apajattagA egidiyA pajattagA saMkhejaguNA 5 / eesi NaM bhaMte ! beiMdiyANaM pajattApajattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhibA vA ?, goyamA ! savvatthovA beiMdiyA pajattagA beiMdiyA apajattagA asaMkhejaguNA 6 / eesi NaM bhaMte ! teiMdiyANaM pajattApajatANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! sambatthovA teiMdiyA pajattagA teiMdiyA apajattagA asaMkhejaguNA 7 / eesi NaM bhaMte ! cariMdiyANaM pajattApajattANaM kayare kayarahito Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 3] [ 76 appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhitA vA ?, goyamA ! savvatthovA cauriMdiyA pajattagA cariMdiyA apajattagA asaMkhejaguNA 8 / eesi NaM bhaMte ! paMcidiyANaM pajattApajattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA paMceMdiyA pajatagA paMceMdiyA apajattagA asaMkhejaguNA 1 / eesi NaM bhaMte ! saiMdiyANaM egidiyANaM beiMdiyANaM teiMdiyANaM cauridiyANaM paMciMdiyANaM pajattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savatthovA cariMdiyA pajatagA paMciMdiyA pajattagA visesAhiyA beiMdiyA pajattagA visesAhiyA teiMdiyA pajattagA visesAhiyA paMcidiyA apajattagA asaMkhejaguNA cauriMdiyA apajattagA visesAhiyA teiMdiyA apajattagA visesAhiyA beiMdiyA apajattagA visesAhibA egidiyA zrapajattagA aNaMtaguNA saiMdiyA apajattagA visesAhiyA egidiyA pajattagA saMkhejaguNA saiMdiyA pajattagA visesAhiyA saiMdiyA visesAhiyA 10 / dAraM 3 // sUtraM 58 // eesi NaM bhaMte ! sakAiyANaM puDhavikAiyANaM grAukAiyANaM teukAiyANaM vAukAiyANaM vaNassaikAiyAgaNaM tasakAiyANaM akAiyANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA tasakAiyA teukAiyA asaMkhejaguNA puDhavikAiyA visesAhiyA grAukAiyA visesAhiyA vAukAiyA visesAhiyA akAiyA aNaMtaguNA vaNassaikAiyA aNaMtaguNA sakAiyA visesAhiyA 1 / eesi NaM bhaMte ! sakAiyANaM puDhavikAiyANaM zrAukAiyANaM teukAiyANaM vAukAiyANaM vaNassaikAiyANaM tasakAiyANaM apajattagANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA tasakAiyA apajattagA teukAiyA apajattagA asaMkhejaguNA puDhavikAiyA apajattagA visesAhiyA grAukAiyA apajattagA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH visesAhiyA vAukAiyA apajattagA visesAhiyA vaNassaikAiyA apajattagA aNaMtaguNA sakAiyA apajattagA visesAhiyA 2 / eesi NaM bhaMte ! sakAiyANaM puDhavikAiyANaM bAukAiyANaM teukAiyANaM vAukAiyANaM vaNassaikAiyANaM tasakAiyANaM pajattagANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! saJvatthovA tasakAiyA pajjattagA teukAiyA pajattagA asaMkhejaguNA puDhavikAiyA pajattagA visesAhiyA grAukAiyA pajattagA visesAhiyA vAukAiyA pajattagA visesAhiyA vaNassaikAiyA pajattagA aNaMtaguNA sakAiyA pajattagA visesAhiyA 3 / eesi NaM bhaMte ! sakAiyANaM pajattApajattagANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA sakAiyA apajattagA sakAiyA pajattagA saMkhejaguNA 4 / eesi NaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM pajattApajjattagANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA puDhavikAiyA apajattagA puDhavIkAjhyA pajattagA saMkhejaguNA 5 / eesi NaM bhaMte ! bAukAiyANaM pajattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savatthovA grAukAiyA apajjatagA grAukAiyA pajjattagA saMkhejaguNA 6 / eesi NaM bhaMte ! teukAiyANaM pajattApajattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA?, goyamA ! savvatthovA teukAiyA apajattagA teukAiyA pajattagA saMkhejaguNA 7 / eesi NaM bhaMte ! vAukAiyANaM pajattApajattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA vAukAiyA apajattagA vAukAiyA pajattagA saMkhejaguNA 8 / eesi NaM bhaMte ! vaNassaikAiyANaM pajattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA vaNassaikAiyA apajjattagA vaNassaikAiyA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 3 j [ 81 pajattagA saMkhejjaguNA 1 / eesi NaM bhaMte ! tasakAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, savvatthovA tasakAiyA pajjattagA apajjattagA asaMkhejjaguNA 10 / eesi NaM bhaMte ! sakAiyANaM puDhavikAiyANaM grAukAibANaM teukAiyANaM vAukAibANaM vaNassaikAiyANaM tasakAiyANa ya pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA tasakAiyA pajattagA tasakAiyA apajjattagA asaMkhejjaguNA teukAiyA apajjattagA asaMkhejjaguNA puDhavikAiyA apajjattagA visesAhiyA aAukAiyA apajjattagA visesAhiyA vAukAiyA apajjattagA visesAhiyA teukAiyA pajjattagA saMkhejaguNA puDhavikAiyA pajjattA visesAhibA aAukAiyA pajjattA visesAhiyA vAukAiyA pajjattA visesAhiyA vaNassaikAiyA apajjattA aNaMtaguNA sakAiyA apajjattagA visesAhiyA vaNassaikAiyA pajjattagA saMkhejaguNA sakAiyA pajjattagA vise sAhiyA sakAjhyA visesAhiyA 11 // sU0 51 // eesi NaM bhaMte ! suhumANaM suhumapuDhavikAiyANaM suhumatrAukAiyANaM suhumateukAiyANaM suhumavAukAiyANaM suhumavaNassaikAiyANaM suhumaniyoyANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhizrA vA ?, goyamA ! savvatthovA suhumateukAiyA suhumapuDhavikAiyA visesAhiyA suhumayAukAiyA visesAhiyA suhumavAukAiyA visesAhiyA suhumanigodA asaMkhejaguNA suhumavaNassaikAiyA aNaMtaguNA suhumA visesAhiyA 1 / eesi NaM bhaMte ! suhumayapajjattagANaM suhumapuDhavikAiya-apajjattagANaM suhumayAukAiya-apajjattayANaM suhumateukAiya-apajjattayANaM suhumavAukAiyazrayajattayANaM suhumavaNapphaikAiya-apajjattayANaM suhumanigodAapajjattANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA suhumateuapajjattayA suhumapuDhavikAiya-apajattayA visesAhiyA suhumatrAukAiya-apajjattagA visesA Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH hiyA suhumavAukAiya-apajjattagA visesAhiyA suhumanigodA apajjattagA asaMkhejaguNA suhumavaNapphaikAiya-apajjattayA aNaMtaguNA suhamA apajjattayA vise pAhiyA 2 / eesi NaM bhaMte ! suhumapajjattagANaM suhumapuDhavikAiya-pajattagANaM suhumAukAiya-pajjattagANaM suhumateukAiya-pajjattagANaM suhumavAukAiyapajattagANaM suhumavaNassaikAiya-pajjattagANaM suhumanigodapajjattagANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA suhumateukAiyA pajattagA suhumapuDhavikAiyA pajjattagA visesAhiyA suhumAukAiyA pajattagA visesAhiyA suhumavAukAiyA pajjattagA visesAhiyA suhumanigoyA pajattagA asaMkhenaguNA suhumavaNassaikAiyA pajjattagA aNaMtaguNA suhumapajjattagA visesAhiyA 3 / eesi NaM bhaMte ! suhumANaM pajjattApajjattagANaM kayare kayarehiMto appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA suhumazrapajjattagA suhumapajjattagA saMkhejjaguNA 4 / eesi NaM bhaMte ! suhumapuDhavikAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA suhumapuDhavikAiyA apajjattayA suhumapuDhavikAiyA pajjattayA saMkhejjaguNA 5 / eesi NaM bhaMte ! suhumayAukAiyANaM pajjattApajjattagANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA suhumayAukAiyA apajjattagA suhumayAukAiyA pajattagA saMkhejjaguNA 6 / eesi NaM bhaMte ! suhumateukAiyANaM pajjattApajattANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA suhumateukAiyA apajattagA suhumate ukAiyA pajjattagA saMkhejjaguNA 7 / eesi NaM bhaMte ! suhumavAukAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA suhumavAukAiyA apajjattathA suhumavAukAiyA pajattagA saMkhejaguNA = / eesi NaM bhaMte ! suhumavaNassaikAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! sabbatthovA suhumavaNassaikAiyA apajattagA suhumavaNassaikAiyA pajjattagA saMkhejjaguNA 1 / eesi NaM Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 3 ] .. [83 bhaMte ! suhumanigoyANaM pajjattA'pajjattANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA suhumanigoyA apajjattagA suhumanigoyA pajjattagA saMkhejaguNA 10 / eesi NaM bhaMte ! suhRmANaM suhumapuDhavikAiyANaM suhumatrAukAiyANaM suhumateukAiyANaM suhumavAukAiyANaM suhumavaNassaikAiyANaM muhamanigodAya ya pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA suhumateukAiyA apajjattayA suhumapuDhavIkAiyA apajjattagA visesAhiyA suhumAukAiyA apajjattagA visesAhiyA suhumavAukAiyA apajjattayA visesAhiyA suhumateukAiyA pajjattagA saMkhejaguNA suhumapuTavIkAiyA pajjattayA visesAhiyA suhumayAukAiyA pajjattayA visesAhiyA suhumaghAukAiyA pajjattagA visesAhiyA suhumanigodA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumanigodA pajjattayA saMkhejjaguNA suhumavaNassaikAiyA apajjattayA aNaMtaguNA suhumayapajjattayA visesAhiyA suhumavaNassaikAiyA pajattayA saMkhejjaguNA suhumapajjattayA visesAhiyA sahumA visesAhiyA 11 // sU0 60 // .. eesi NaM bhaMte ! bAdarANaM bAdarapuDhavikAiyANaM bAdaragrAukAiyANaM bAdarateukAiyANaM bAdaravAukAiyANaM bAdaravaNassaikAiyANaM patteyasarIra-bAdarabaNassaikAiyANaM bAdaranigodANaM vAdaratasakAiyANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA bAdaratasakAiyA bAdarateukAiyA asaMkhejaguNA patteyamarIra-bAdaravaNassaikAiyA asaMkhejjaguNA bAdaranigodA asaMkhejaguNA bAdarA puDhavIkAjhyA asaMkhejjaguNA bAdarA aAukAiyA asaMkhejjaguNA bAdarA vAukAiyA asaMkhejjaguNA bAdarA vaNassaikAiyA aNaMtaguNA bAdarA visesAhiyA 1 / eesi NaM bhaMte ! bAdara-apajjattagANaM bAdarapuDhavikAiyaayajattagANaM bAdaragrAukAiyaapajjattagANaM bAdarateukAiyaapajjattagANaM bAdaravAukAiyaapajjattagANaM bAdaravaNassaikAiyaapajjattagANaM patteyasarIra Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] [ zrImadAgamasudhAsindhuH paSTho vibhAgaH bAdaravaNassaikAiyaapajjattagANaM bAdaranigodaapajjattagANaM bAdaratasakAiyaapajattagANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAdaratasakAiyA apajjattagA bAdarateukAiyA apajattagA asaMkhajjaguNA patteyasarIra bAdaravaNassaikAiyA apajjattagA asaMkhenaguNA bAdaranigodA apajjattagA asaMkhejjaguNA bAdarapuDhavIkAiyA apajattagA asaMkhejjaguNA bAdarAukAiyA apajjattagA asaMkhejjaguNA bAdaravAukAiyA apajjattagA asaMkhejjaguNA bAdarakhaNassaikAiyA apajattagA aNaMtaguNA bAdaraapajjattagA visesAhiyA 2 / eesi NaM bhaMte ! bAyarapajjattayANaM bAdarapuDhavIkAiyANaM pajjattayANaM bAyarabAukAiyANaM pajjattayANaM bAyarateukAiyANaM pajjattayANaM bAyaravAukAiyANaM pajjattayANaM patteyasarIrabAyaravaNassaikAiyAgaNaM pajjattayANaM bAyaranigodapajjattayANaM bAyaratasakAiyapajattagANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyarateukAiyA pajjattayA bAyaratasakAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyA pajjattayA asaMkhe. jjaguNA bAyaranigodA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAdarapuDhavIkAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyarayAukAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyarakhAukAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyaravaNassaikAiyA pajjattayA zraNaMtaguNA bAyarapajjattayA visesAhiyA 3 / eesi NaM bhaMte ! bAyarANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, gAyamA ! savvatthovA bAyarapajjattayA bAyaraapajjattayA asaMkhejjaguNA 4 / eesiNaM bhaMte ! bAyarapuDhavIkAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA?, goyamA ! savvatthovA bAyarapuDhavIkAiyA pajjattayA bAyarapudavikAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA 5 / eesi NaM bhaMte ! bAyaragrAukAiyANaM pajjattApajjattANaM kayarekayarehito appA vA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 3 ] [ 85 bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyarAukAiyA pajjattayA bAyaragrAukAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA 6 / eesi NaM bhaMte ! vAyarateukAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyarateu. kAiyA pajjattayA apajjattayA asaMkhejjaguNA 7 / eesi NaM bhaMte ! vAyara. vAukAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyaravAukAiyA pajjattyA bAyarakhAukAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA 8 / eesi NaM bhaMte ! bAyaravaNassaikAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito zrappA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyaravaNassaikAiyA pajattayA bAyaravaNassaikAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA 1 / eesi NaM bhaMte ! patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA patteyasarIrabAyaravaNassaikAiyA pajattayA patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyA apajattyA asaMkhejaguNA 10 / eesi NaM bhaMte ! bAyaranigoyANaM pajattApajattANaM kamare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goramA ! sabvatthovA vAyaranigoyA pajattA vAyaranigoyA apajattA asaMkhejaguNA 11 / eNasi NaM bhaMte ! bAyaratasakAiyANaM pajattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA / savvatthovA bAyaratasakAiyA pajjattA bAyaratasakAiyA apajjattA asaMkhejjaguNA 12 / eesi NaM bhaMte ! bAyarANaM bAyarapuDhavIkAiyANaM bAyaragrAukAiyANaM bAyarateukAiyANaM bAyaravAukAiyANaM bAyaravaNassaikAiyANaM patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyANaM bAyaranigoyANaM bAyaratasakAiyANaM pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyarateu Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH ma-SaSTho vibhAga kAiyA pajattayA bAyaratasakAiyA pajattayA asaMkhejaguNA bAyaratasakAiyA apajatnayA asaMkhejaguNA patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyA pajattayA asaMkhejaguNA vAyaranigoyA pajattayA asaMkhejaguNA bAdarapuDhavIkAiyA pajattayA asaMkhejaguNA bAyarayAukAiyA pajjattayA asaMkhejaguNA bAyaravAukAiyA pajjattayA asaMkhejaguNA bAyarateukAiyA apajjattayA asaMkhejaguNA patteyasarIra bAyaravaNassaikAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA bAyaranigoyA apajattayA asaMkhejjaguNA bAyarapuDhavIkAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA bAyarayAukAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA bAyaravAukAiyA apajattayA asaMkhejaguNA bAyaravaNassaikAiyA pajjattayA aNaMtaguNA bAdarapajattayA visesAhiyA bAyaravaNassaikAiyA apajattayA asaMkhejaguNA AyaraapajattayA visesAhiyA bAyarA visesAhiyA 13 // sU0 61 // ___ eesi NaM bhaMte ! suhumANaM suhumapuDhavIkAiyANaM suhumayAukAiyANaM suhumateukAiyANaM suhumavAukAiyANaM suhumavaNassaikAiyANaM suhumanigoyANaM bAyarANaM bAyarapuDhavIkAiyANaM bAyarAukAiyANaM bAyarateukAiyANaM bAyaravAukAiyANaM bAyaravaNassaikAiyANaM patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyANaM bAyaranigoyANaM tasakAiyANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visemAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyaratasakAjhyA bAyarateukAiyA asaMkhejaguNA patteyasarIkhAyaravaNassaikAiyA asaMkhejjaguNA bAyaranigoyA asaMkhejaguNA bAyarapuDhavIkAiyA asaMkhejjaguNA bAyaragrAukAiyA asaMkhejaguNA bAyaravAukAiyA asaMkhejjaguNA suhumateukAiyA asaMkhejjaguNA suhumapuDhavIkAiyA visesAhiyA suhumAukAiyA visesAhiyA suhumavAukAiyA visesAhiyA suhumanigoyA asaMkhejjaguNA bAyaravaNassaikAiyA aNaMtaguNA bAyarA visesAhiyA suhumavaNassaikAiyA asaMkhejjaguNA suhumA visesAhiyA 1 / eesi NaM bhaMte ! suhumaapajjattayANaM suhumapuDhavIkAiyANaM apajjattayANaM Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImaraprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 3 ] [87 suhumayAukAiyANaM apajjattayANaM suhumateukAiyANaM apajjattayANaM suhumavAukAiyANaM apajjattayANaM suhumavaNassaikAiyANaM apajjattayANaM suhumanigoyANaM apajjattayANaM bAyaraapajjattayANaM bAyarapuDhavIkAiyANaM apajjatayANaM bAyarayAukAiyANaM apajjattayANaM bAyarateukAiyANaM apajattayANaM bAyaravAukAiyANaM apajjattayANaM bAyaravaNassaikAiyANaM apajjattayANaM patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyANaM apajjattayANaM vAyaranigoyANaM apajjattayANaM bAyaratasakAiyANaM apajjattayAgAM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ? goyamA ! savvatthovA bAyaratasakAiyA apajattayA bAyarateukAiyA apajattayA asaMkhejaguNA patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyA thapajjattayA asaMkhejaguNA bAyaranigoyA apajattayA asaMkhejaguNA bAyarapuDhavIkAiyA apajjattayA asaMkhejaguNA bAdaragrAukAiyA apajjattayA asaMkhejaguNA bAyarakhAukAiyA apajattayA asaMkhejaguNA suhumateukAiyA apajattayA asaMkhejaguNA suhumapuDhavIkAiyA apajjattayA visesAhiyA suhumayAukAiyA apajattayA visesAhiyA suhumavAukAiyA apajattayA visesAhiyA suhumanigoyA apajjattayA asaMkhejjaguNA bAyaravaNassaikAiyA apajjatyA aNaMtaguNA bAyarA apajjattayA visesAhiyA sahumavaNarasaikAiyA apajjattyA asaMkhejaguNA suhumA apajjattayA visesAhiyA 2 / eesi NaM bhaMte ! suhumapajattayANaM suhumapuDhavikAiyA pajattayANaM suhumAukAiyA pajacayANaM suhumateukAjhyA pajjattayANaM suhumavAukAiyA pajjattayANaM suhumavaNassaikAiyA pajatayANaM suhumanigoyA pajjattayANaM bAyarapajjattayANaM bAyarapuTavIkAiyA pajatayANaM vAyarayAukAiyA pajjattayANaM bAyarateukAiyA pajjattayANaM bAyaravAukAiyA pajjattayANaM bAyaravaNassaikAiyA pajjattayANaM patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyA pajjattayANaM vAyaranigoyA pajjattayANaM vAyaratasakAiyapajjattayANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH goyamA ! savvatthovA bAyarateukAiyA pajjattayA bAyaratasakAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyaranigoyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyarapuDhavikAiyA pajjattayA asaMkhejaguNA bAyarabAukAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyaravAukAiyA pajattayA asaMkhejaguNA suhumateukAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA suhumapuDhavIkAiyA pajattayA visesAhiyA suhumAukAiyA pajjattayA visesAhiyA suhumavAukAiyA pajjattayA visesAhiyA suhumanigoyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyaravaNassaikAiyA pajjattayA aNaMtaguNA bAyarapajjattayA visesAhiyA suhumavaNassaikAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA suhumapajjattayA visesAhiyA 3 / eesi NaM bhaMte ! suhumANaM bAyarANa ya pajjattApajjattANaM kayare kayare. hiMto appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyarA pajjattayA bAyaraapajjattayA asaMkhejjaguNA suhumaapajjattayA asaMkhejaguNA suhumapajjattayA saMkhejjaguNA 4 / eesi NaM bhaMte ! suhumapuDhavikAiyANaM bAyarapuDhavikAiyANa ya pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA sisesAhiyA vA ?, goyamA ! samvatthovA bAyarapuDhavikAiyA pajjattayA bAyarapuDhavikAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumapuDhavikAjhyA appajjatayA asaMkhejjaguNA suhumapuDhavikAiyA pajattayA saMkhejaguNA 5 / parasi NaM bhaMte ! suhumayAukAiyANaM vAyaragrAukAiyANa ya pajatApajattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyaragrAukAiyA pajjattayA bAyarayAukAiyA apajattayA asaMkhejjaguNA suhumAukAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumAukAiyA pajjattayA saMkhejjaguNA 6 / eesi NaM bhaMte ! suhumateukAiyANaM bAyarateukAiyANa ya pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA yA ?, goyamA ! savvatthovA bAyarateu. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 3 ) [86 kAjhyA pajjattayA bAyarateukAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumateukAiyA apajattayA asaMkhejjaguNA suhumateukAiyA pajjattayA saMkhejjaguNA 7 / eemi NaM bhaMte ! suhumaghAukAiyANaM bAyaravAukAiyANa ya pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA bAyaravAukAiyA pajjattayA vAyaravAukAiyA apajjattayA asaMkhejaguNA suhumabAukAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumavAukAiyA pajjattayA saMkhejjaguNA 8 / eesi NaM bhaMte ! suhumavaNassaikAiyANaM bAyaravaNassaikAiyANa ya pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! samvatthovA bAyaravaNassaikAiyA pajattayA bAyaravaNassaikAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumavaNassaikAiyA apajjatayA asaMkhejjaguNA suhumavaNassaikAiyA pajjattayA saMkhejjaguNA / eesi NaM bhaMte ! suhumanigoyANaM vAyaranigoyANa ya pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatyovA bAyaranigoyayA pajjattayA bAyaranigoyayA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumanigoyayA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumanigoyayA pajjattayA saMkhejaguNA 10 / eesi NaM bhaMte ! suhumANaM suhumapuDhavikAiyANaM suhumathAukAiyANaM suhumateukAiyANaM suhumavAukAiyANaM suhumavaNassaikAiyANaM suhumAnagoyANaM bAyarANaM vAyarapuDhavikAiyANaM bAyarayAukAiyANaM vAyarateukAiyANaM bAyarakhAukAiyANaM bAyaravaNassaikAiyANaM patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyANaM vAyaranigoyANaM vAyaratasakAiyANa ya pajjattApajjattANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA vAdarateukAiyA pajjattayA bAyaratasakAiyA pajjattayA asaMkhejaguNA bAyaratasakAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyaranigoyA pajjattayA asaMkhejjaguNA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH paSTho vibhAgaH bAyarapuDhavikAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyarAukAiyA pajattayA asaMkhejaguNA bAyaravAukAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA bAyarateukAiyA apajattayA asaMkhejjaguNA patteyasarIra-bAyaravaNassaikAiyA apajjattayA asaMkhejaguNA bAyaranigoyA apajjattayA asaMkhejjaguNA bAyarapuDhavikAiyA zrapajattayA asaMkhejjaguNA bAyarabAukAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA bAyaravAukAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumateukAiyA apajjattayA asaMkhejaguNA suhumapuDhavIkAiyA apajjattayA visesAhiyA suhumatrAukAiyA apajjattayA visesAhiyA suhumavAukAiyA apajjattayA visesAhiyA suhumateukAiyA pajjattayA asaMkhejjaguNA suhumapuDhavikAiyA pajjattayA visesAhiyA suhumazrAukAiyA pajjattayA visesAhiyA suhumavAukAiyA pajjattayA visesAhiyA suhumanigoyA apajjattayA asaMkhejjaguNA suhumanigoyA pajattayA saMkhejaguNA bAyaravaNassaikAiyA pajjattayA zraNaMtaguNA bAyarapajjattayA visesAhiyA bAyaravaNassaikAiyA apajjattayA asaMkhejjaguNAM bAyaraapajattayA visesAhiyA bAyarA visesAhiyA suhumavaNassaikAiyA apajattayA asaMkhejaguNA suhumaapajattayA visesAhiyA suhumavaNassaikAiya pajjattayA saMkhejaguNA suhamapajattayA visesAhiyA suhumA visesaahiyaa11| dAraM 4 ||suu0 62 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM sayogINaM maNajogINaM vaijogINaM kAyajogINaM ayogINa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA maNayogI vayayogI asaMkhejaguNA ayogI zraNaMtaguNA kAyayogI aNaMtaguNA sayogI visesAhiyA / dAraM 5 // sU0 63 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM saveyagANaM itthIveyagANaM purisaveyagANaM napuMsakaveyagANaM aveyagANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA purisaveyagA itthIveyagA saMkhejaguNA aveyagA aAMtaguNA napusakaveyagA aNaMtaguNA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram // padaM 3 ] [61 saveyagA visesAhiyA / dAraM 6 // sU0 64 // eesi NaM bhaMte ! jI pANaM sakasAINaM kohakamAINaM mANakasAINaM mAyAkasAINaM lohakasAINaM akasAINa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA akasAI mANakasAI aNaMtaguNA kohakasAI viselAhiyA mAyAkasAI visesAhiyA lohakasAI visesAhiyA sakasAI visesAhiyA / dAraM 7 // sU0 65 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM salessANaM kirAhalesANaM nIlalessANaM kAulessANaM teulessANaM pamhalessANaM sukalessANaM alessANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA sukalessA pamhalessA saMkhejaguNA teulessA saMkhejaguNA alessA aNaMtaguNA kAulessA aNaMtaguNA nIlalessA visesAhiyA kirAhalessA visesAhiyA salessA visesaahiyaa| dAraM 8 // sU0 66 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM sammadiTThINaM micchAdiTThINaM sammAmicchAdiTThINaM ca kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA sammAmicchadiTThI sammadiTThI aNaMtaguNA micchAdiTThI aNaMtaguNA / dAraM 1 // sU0 67 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM AbhiNiyohiyaNANINaM suyaNANINaM zrohiNANINaM maNapajavaNANINaM kevalaNANINa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA maNapajavaNANI yohinANI asaMkhejaguNA grAbhiNibohiyanANI suyanANI dovi tullA vise sAhiyA kevalanANI aNaMtaguNA 1 / eesi NaM bhaMte ! jIvANaM maiannANINaM suyayannANINaM vibhaMgaNANINa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA vibhaMganANI maiannANI suyaannANI dovi tullA aNaMtaguNA 2 / eesi NaM bhaMte ! jIvANaM AbhiNibohiyaNANINaM suyanANINaM zrohinANINaM maNapaja Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH vanANINaM kevalanANINaM maiannANINaM suyaannANINaM vibhaMgaNANINa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA maNapajavanANI zrohinANI asaMkhejaguNA zrAbhiNibohiyanANI suyanANI ya dovi tullA visesAhiyA vibhaMganANI asaMkhejaguNA kevalanANI anaMtaguNA maiannANI suyaannANI ya dovi tullA aNaMtaguNA / dAraM 10 // sU0 68 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM cakkhudaMsaNINaM acakkhudasaNINaM yohidaMsaNINaM kevaladaMsaNINa ya kayare kayarehiMto appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA zrohidasaNI cakkhudaMsaNI asaMkhejaguNA kevaladasaNI aNaMtaguNA acakkhudaMsaNI aNaMtaguNA / dAraM 11 // sU0 61 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM saMjayANaM asaMjayANaM saMjayAsaMjayANaM nosaMjaya-nothasaMjaya-nosaMjayAsaMjayANa ya kayare kayarehito appA vA bahayA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA saMjayA saMjayAsaMjayA asaMkhejaguNA nosaMjayA-noasaMjayAnosaMjayAsaMjayA zragataguNA asaMjayA aNaMtaguNA / dAraM 12 // sU0 70 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM sAgarovauttANAM zraNAgArovauttANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA aNAgArovauttA sAgArobauttA saMkhejaguNA / dAraM 13 // sU0 71 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM zrAhAragANaM zraNAhAragANa ya kayare kayarehito appA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA aNAhAragA zrAhAragA asaMkhejaguNA / dAraM 14 // sU0 72 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM bhAsagANAM zrabhAsagANa ya kayare kayarehito appA bahuyA vA tullA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA bhAsagA abhAsagA agAMtaguNA / dAraM 15 // sU0 73 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM parittANaM aparittANa ya parittanoaparittANa ya kayare kayarehito Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [93 zrImastrajJApanopAGga-sUtram :: padaM 3 / / appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA parittA noparittAnoaparittA aNaMtaguNA, aparittA aNaMtaguNA / dAraM 16 // sU0 74 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM pajattANaM apajattANaM nopajattanoapajattANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA nopajjattanoapajattagA apajjattagA aNaMtaguNA pajatnagA saMkhijaguNA / dAraM 17 // sU0 75 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM suhumANaM bAyarANaM nosuhumanovAyarANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! samvatthovA jIvA nosuhumAnovAyarA bAyarA aNaMtaguNA suhumA asNkhengunnaa| dAraM 18 // sU0 76 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM sannINaM asannINaM nosannInograsannINa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA sannI nosannInograsannI zraNaMtaguNA asannI aNaMtaguNA / dAraM 11 // sU0 77 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM bhavasiddhiyANaM abhavasiddhiyANaM nobhavasiddhiyanoabhavasiddhiyANa ya kayare kayarehiMto appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA abhavasiddhiyA NobhavasiddhiyaNoprabhavasiddhiyA aNaMtaguNA bhavasiddhiyA aNaMtaguNA / dAraM 20 ||suu0 78 // eesi NaM bhaMte! dhammatthikAya-adhammatthikAya--yAgAsatthikAya-jIvatthikAya--poggalasthikAyazraddhAsamayANaM dabaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?,goyamA ! dhammasthikAe adhammatthikAe bhAgAsasthikAe ya eeNaM tini'vi tullA dabaTTayAe savvatthovA, jIvatyikAe dabaTTayAe aNaMtaguNe, poggalasthikAe davaTTayAe aNaMtaguNe, zraddhAsamae davaTThayAe aNaMtaguNe 1 / eemi NaM bhaMte ! dhammatthikAya-adhammatyikAya-yAgAsasthikAya-jIvatthikAyapoggalatthikAya-addhAsamayANaM paesaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAga: tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! dhammatthikAe adhammatthikAe ee NaM dovi tullA paesaTTayAe sambatthovA, jIvasthikAe paesaTTayAe aNaMtaguNe, poggalasthikAe paesaTTayAe aNaMtaguNe, zraddhAsamae paesaTTayAe zraNaMtaguNe, yAgAsathikAe paesaTTayAe aNaMtaguNe 2 / eyassa NaM bhaMte ! dhammatthikAyassa davaTThapaesaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthove ege dhammatthikAe davaTThayAe se ceva paesaTTayAe asaMkhejaguNe 3 / eyassa NaM bhaMte ! adhammatthikAyassa davaTThapaesaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthove ege adhammatthikAe davaTTayAe se ceva paesaTTayAe asaMkhejaguNe 4 / eyassa NaM bhaMte ! bhAgAsasthikAyassa davaTThapaesaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthove ege zrAgAsasthikAe dabaTTayAe se ceva paesaTTayAe aNaMtaguNe 5 / eyassa NaM bhaMte ! jIvatthikAyassa davaTThapaesaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyAvA ?, goyamA ! savvatthoce jIvasthikAe dabaTTayAe se ceva paesaTTayAe asaMkhejaguNe 6 / eyasta NaM bhaMte ! poggalatthikAyassa davvaTThapaesaTTayAe kayare kayarehito appA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthove poggalasthikAe davaTThayAe se ceva paesaTTayAe asaMkhejaguNe 7 / zraddhAsamaye na pucchijai paesAbhAvA 8 / eesi NaM bhaMte ! dhammatthikAya-adhammatthikAya-yAgAsasthikAya-jIvatthikAya-poggalathikAya-zraddhAsamayANaM davaTThapaesaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA?, goyamA ! dhammatthikAe adhammatthikAe aAgAsatthikAe ee tinnivi tullA dabaTTayAe savvatthovA, dhammatthikAe adhammasthikAe ya ee NaM donivi tullA paesaTTayAe asaMkhejaguNA, jIva. thikAe davvaTThayAe aNaMtaguNe se ceva paesaTTayAe asaMkhejaguNe, poggala Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 15 zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 3 ] thikAe davvaTThayAe aNaMtaguNe se ceva paesaTTayAe asaMkhejaguNe, zraddhAsamae davaTThapaesaTTayAe aNaMtaguNe, aAgAsatthikAe paesaTTayAe aNaMtaguNe 1 / dAraM 21 // sU0 71 // eesi NaM bhaMte / jIvANaM carimANaM acarimANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA acarimA carimA aNaMtaguNA / dAraM 22 // sU0 80 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM poggalANaM zraddhAsamayANaM savvadavvANaM sadhapaesANaM savapajavANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA vise sAhiyA vA ?, goyamA ! samvatthovA jIvA poggalA aNaMtaguNA zraddhAsamayA aNaMtaguNA savvadavvA visesAhiyA savvapaesA aNaMtaguNA savvapajavA aNaMtaguNA / dAraM 23 ||suu0 81 // khettANuvAeNaM savvatthovA jIvA uDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhejaguNA telukke asaMkhejaguNA uDDaloe asaMkhejaguNA aholoe visesaahiyaa|| sU0 82 // khettANuvAeNaM samvatthovA neraiyA telokke holoyatiriyaloe asaMkhejaguNA, graholoe asaMkhejaguNA 1 / khettANuvAeNaM savvatthovA tirikkhajoNiyA uDDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhejaguNA telokke asaMkhejaguNA uDDaloe asaMkhejaguNA graholoe visemAhiyA 2 / khettANuvAeNaM savvatthovAyo tirikkhajoNiNIyo uDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhejaguNAyo telokke saMkhejaguNAyo aholoya. tiriyaloe saMkhejaguNAyo graholoe saMkhejaguNAyo tiriyaloe saMkhejaguNAyo 3 / khettANuvAeNaM savvatthovA maNussA telokke uDDaloyatiriyaloe asaMkhejaguNA aholoyatiriyaloe saMkhejaguNA uDDaloe saMkhejaguNA graholoe saMkhejaguNA tiriyaloe saMkhejaguNA 4 / khettANuvAeNaM savvatthovA maNussIyo telokke uDDaloyatiriyaloe saMkhejaguNAyo graholoyatiriyaloe saMkhejaguNAyo uDDaloe saMkhejaguNAyo graholoe saMkhejaguNAyo tiriyaloe Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] / zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH saMkhejaguNAyo 5 / khettANuvAeNaM savvatthovA devA uDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhejaguNA telokke saMkhejaguNA graholoyatiriyaloe saMkhejaguNA holoe saMkhenaguNA tiriyaloe saMkhejaguNA 6 / khettANuvAeNaM savvatthovAyo devIyo uDDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhejaguNAyo telokke saMkhejaguNAyo holoyatiriyaloe saMkhejaguNAyo aholoe saMkhejaguNAyo tiriyaloe saMkhejaguNAyo 7 // sU0 83 // khettANuvAeNaM savvatthovA bhavaNavAsI devA uDDaloe uDaloyatiriyaloe asaMkhejaguNA telokke saMkhejaguNA graholoyatiriyaloe asaMkhejaguNA tiriyaloe asaMkhejaguNA aholoe asaMkhejaguNA 1 / khettANuvAeNaM savvatthovAyo bhavaNavAsiNIyo devIzro uDDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhejaguNAzro telokke saMkhejaguNAyo holoyatiriyaloe asaMkhejaguNAyo tiriyalopa asaMkhejaguNAzro holoe asaMkhejaguNAyo 2 / khettANuvAeNaM savvatthovA vANamaMtarA devA uDDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhejaguNA telokke saMkhejaguNA aholoyatiriyaloe asaMkhejaguNA graholoe saMkhejaguNA tiriyaloe saMkhejaguNA 3 / khetANuvAeNaM savvatthovAyo vANamaMtarIbo devIyo uDDaloe uDDaloya. tiriyaloe asaMkhejaguNAyo telokke saMkhejaguNAyo holoyatiriyaloe asaMkhejaguNAyo graholoe saMkhejaguNAyo tiriyaloe saMkhejaguNAyo 4 / khettANuvAeNaM savvatthovA joisiyA devA uDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhejaguNA telokke saMkhejaguNA aholoyatiriyaloe asaMkhejaguNA graholoe saMkhejaguNA tiriyaloe asaMkhejaguNA 5 / khettANuvAeNaM sabbasthovAyo joisiNIyoM devIyo uDDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhejaguNAyo telokke saMkhejaguNAyo holoyatiriyaloe asaMkhejaguNAyo aholoe saMkhejaguNAyo tiriyaloe asaMkhejaguNAyo 6 / khettANuvAeNaM savvatthovA vemANiyA devA [ granthAgraM 2000 ] uDDaloyatiriyaloe telokke Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 7 zrImatrajJApanopAGga-sUtram : padaM 3 ] saMkhejaguNA graholoyatiriyaloe saMkhijaguNA zraholoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhejaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA 7 / khittANuvAeNaM savvasthovAyo vemANiyAyo devIyo uDaloyatiriyaloe telokke saMkhejaguNAyo aholoyatiriyaloe saMkhejaguNAo graholoe saMkhejaguNAyo tiriyaloe saMkhejaguNAyo uDDaloe asaMkhejaguNAyo 8 // sU0 84 // khettANuvAeNaM savvatthovA egidiyA jIvA uDaloyatiriyaloe aholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 1 / khettANuvAeNaM savvatthovA egidiyA jIvA apajattagA uDDaloyatiriyaloe aholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhejaguNA uDDaloe asaMkhejaguNA aholoe visesAhiyA 2 / khittANuvAeNaM savvatthovA egidiyA jIvA pajjattagA uDDaloyatiriyaloe aholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA holoe visesAhiyA 3 // sU0 85 // khetANuvAeNaM savayovA viiMdiyA uDDaloe uDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA telukke asaMkhijaguNA aholoyatiriyaloe asaMkhijaguNA aholoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhijaguNA 1 / khittANuvAeNaM savvatthovA beiMdiyA apajjattayA uDDaloe uDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhejaguNA graholoyatiriyaloe asaMkhejaguNA aholoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhijaguNA 2 / khittANuvAeNaM savvatthovA beiMdiyA pajattayA uDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA graholoyatiriyaloe asaMkhijaguNA graholoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhijaguNA 3 / khittANuvAraNaM savvatthovA teiMdiyA uDaloe uDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA graholoya sakhijaguNA tirajaguNA holalopa uhlaayaa| Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH tiriyaloe asaMkhijaguNA graholoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhijaguNA 4 / khittANuvAeNaM savvatyovA teiMdiyA apajattayA uDDaloe uDDalogatiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA aholoyatiriyaloe asaMkhijaguNA aDholoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhijaguNA 5 / khittANuvAeNaM savvatthovA teiMdiyA pajjattayA uDDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA telukke asaMkhijaguNA aholoyatiriyaloe asaMkhijaguNA holoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhijaguNA 6|khittaannuvaaennN savvatthovA cariMdiyA jIvA uDDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA graholoyatiriyaloe asaMkhijaguNA graholoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhijaguNA 7 / khittANuvAeNaM sambatthovA cariMdiyA jIvA apajattayA uDDaloe uDDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA telukke asaMkhijaguNA graholoyatiriyaloe asaMkhijaguNA aholoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhijaguNA 8 / khittANuvAeNaM sambatthovA cariMdiyA jIvA pajattayA uDaloe uDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA graholoyatiriyaloe asaMkhijaguNA aholoe saMkhijaguNA tiriyaloe saMkhijaguNA 1 // sU0 86 // khittANuvAeNaM savvatthovA paMciMdiyA telukke uDDaloyatiriyaloe saMkhijaguNA holoyatiriyaloe saMkhijaguNA uDaloe saMkhijaguNA aholoe saMkhijaguNA tiriyaloe zrasaMkhijaguNA 1 / khittANuvAeNaM savvatthovA paMciMdiyA apajattayA telokke uDaloya. tiriyaloe saMkhejaguNA graholoyatiriyaloe saMkhijaguNA uDDaloe saMkhijaguNA graholoe saMkhijaguNA tiriyaloe zrasaMkhijagaNA 2 / khittANuvAeNaM samvatthovA paMciMdiyA pajattayA uDaloe uDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA telukke saMkhijaguNA aholoyatiriyaloe saMkhijaguNA aholoe saMkhijaguNA tiriyaloe asaMkhijaguNA 3 // sU0 87 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 3 ] [ 99 khittANuvAeNaM savvatthovA puDhavikAiyA uDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijjaguNA telokke asaMkhijjaguNA uDaloe asaMkhijjaguNA graholoe visesAhiyA 1 / khittANuvAeNaM savvatthovA puDhavikAiyA apajattayA uDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke akhijaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 2 / khittANuvAeNaM savvatthovA puDhavikAiyA pajattayA uDDaloyatiriyaloe holoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telukke asaMkhijaguNA raDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 3 / khittANuvAeNaM savvatthovA thAukAiyA uDDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telukke asaMkhijaguNA uDaloe asaMkhijaguNA aholoe visesAhiyA 4 / khittANuvAeNaM savvatthovA grAukAiyA apajatayA uDDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 5 / khittANuvAeNaM savvatthovA grAukAiyA pajattayA uDaloyatiriyaloe holoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA uDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 6 / khittANuvAeNaM savvatthovA teukAiyA uDDaloyatiriyaloe zraholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe yasaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA paholoe visesAhiyA 7 / khittANuvAeNaM savvatyovA teukAiyA apajatayA uDDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA aholoe visesAhiyA 8 / khittANuvAeNaM savvatthovA teukA yA panjattayA uDDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vimAgA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA uDaloe asaMkhejaguNA graholoe visesAhiyA 1 / khettANuvAeNaM savvatthovA vAukAiyA uDDaloya. tiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA, tiriyaloe asaMkhijagaNA telukke asaMkhijaguNA uDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 10 / khittANuvAeNaM savvatthovA vAukAiyA apajattayA uDDaloyatiriyaloe aholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telukke asaMkhijaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA aholoe visesAhiyA 11 // khitANuvAegAM sabathovA vAukAiyA pajattayA uDaloyatiriyaloe aho. loyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telukke asaMkhijaguNA uDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 12 / khittANuvAeNaM savvatyovA vaNassaikAiyA uDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visemAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhiz2aguNA uDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 13 / khittANuvAeNaM savvatthovA vaNassaikAiyA apajattayA uDDaloyatiriyaloe aholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe thasaMkhijaguNA teluvake asaMkhijaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 14 / khittANuvAeNaM savvatthovA vaNassaikAiyA pajattayA uDDaloyatiriyaloe graholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijaguNA telokke asaMkhijaguNA uDDaloe asaMkhijaguNA graholoe visesAhiyA 15 // sU0 88 // khittANuvAeNaM sabatthovA tasakAiyA telokke uDDaloyatiriyaloe asaMkhijjaguNA graholoya. tiriyaloe saMkhijjaguNA uDaloe saMkhijjaguNA holoe saMkhijjaguNA tiriyaloe asaMkhijjaguNA 1 / khittANuvAeNaM savvatthovA tasakAiyA apajjattayA telokke uDaloyatiriyaloe asaMkhijjaguNA graholoyatiriyaloe saMkhijjaguNA uDaloe saMkhijjaguNA holoe saMkhijjaguNA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 3 ] [ 101 tiriyaloe asaMkhijjaguNA 2 / khittANuvAeNaM savvatthovA tasakAiyA pajattayA telokke uDaloyatiriyaloe asaMkhijaguNA holoyatiriyaloe saMkhijaguNA uDaloe saMkhijjaguNA graholoe saMkhijjaguNA tiriyaloe asaMkhijjaguNA / dAraM 24 ||suu0 81 // eesi NaM bhaMte ! jIvANaM aAuyassa kammassa baMdhagANaM yavaMdhagANaM pajjattANaM apajjattANaM suttANaM jAgarANaM samohayANaM asamohayANaM sAyAveyagANaM asAyAveyagANaM iMdinovauttANaM noiMdigrovauttANaM sAgArovauttANaM aNAgArovauttANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA aAuyassa kammassa baMdhagA 1 apajjattayA saMkhejjaguNA 2 suttA saMkhejjaguNA 3 samohayA saMkhejjaguNA 4 sAyAveyagA saMkhejjaguNA 5 iMdiyovauttA saMkhejjaguNA 6 yaNAgArovauttA saMkhejjaguNA 7 sAgArovauttA saMkhejjaguNA 8 noiMdiyovauttA vise sAhiyA 1 asAyAveyagA visesAhiyA 10 asamohayA visesAhiyA 11 jAgarA visesAhiyA 12 pajjattayA visesAhiyA 13 yAuyassa kammassa prabaMdhayA visesAhiyA 14 / dAraM 25 // sU0 10 // khittANuvAeNaM savvatthovA puggalA telokke uDaloyatiriyaloe aNaMtaguNA aholoyatiriyaloe visesAhiyA tiriyaloe asaMkhijjaguNA uDaloe asaMkhijjaguNA graholoe visesAhiyA 1 / disANuvAeNaM savvatthovA puggalA uTThadisAe grahedisAe visesAhiyA uttarapuracchimeNaM dAhiNapaJcasthimeNa ya dovi tullA asaMkhijjaguNA dAhiNapuracchimeNa uttarapaJcatthimeNa ya dovi tullA visesAhiyA puracchimeNaM asaMkhijjaguNA paJcatthimeNaM visesAhiyA dAhiNeNaM visesAhiyA uttareNaM visesAhiyA 2 / khittANuvAeNaM savvatthovAiM davyAI telokke uDDaloyatiriyaloe aNaMtaguNAI graholoyatiriyaloe visesAhiyAiM uDaloe asaMkhijjaguNAI graholoe aNaMtaguNAI tiriyaloe saMkhijjaguNAI 3 / disANuvAeNaM savvatthovAI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 / ( zrImadAgamasudhAsindhuH SaSThI vibhAgaH davAI hodisAe uDDadisAe aNaMtaguNAI uttarapuracchimeNaM dAhiNapaJcatthimeNa ya dovi tullAiM asaMkhijjaguNAI dAhiNapuracchimeNaM uttarapacatthimeNa ya dovi tullAiM visesAhiyAI puracchimeNaM asaMkhijjaguNAI paJcatthimeNaM visesAhiyAI dAhiNeNaM visesAhiyAiM uttareNaM visesAhiyAI 5 ||suu0 11 // eesi NaM bhaMte ! paramANupoggalANaM saMkhejjapaesiyANaM asaMkhejjapaesiyANaM aNaMtapaesiyANa ya khaMdhANaM davaTThayAe paesaTTayAe davaTThapaesaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, gAyamA ! samvatthovA aNaMtapaesiyA khaMdhA davaTTayAe paramANupoggalA davaTThayAe zraNaMtaguNA saMkhejjapaesiyA khaMdhA davaTThayAe saMkhejjaguNA asaMkhejapaesiyA khaMdhA dabaTTayAe asaMkhejjaguNA paesaTTayAe savvatthovA aNaMtapaesiyA khaMdhA paesaTTayAe paramANupoggalA apaesaTTayAe aNaMtaguNA saMkhejjapaesiyA khaMdhA paesaTTayAe saMkhejjaguNA asaMkhejapaesiyA khaMdhA paesaTTayAe asaMkhejjaguNA davvaTThapaesaTTayAe sabvatthovA aNaMtapaesiyA khaMdhA davvaTThayAe te ceva paesaTThayAe aNaMtaguNA paramANupoggalA davaTTapaesaTTayAe aNaMtaguNA saMkhejjapaesiyA khaMdhA davaTThayAe saMkhejjaguNA te ceva paesaTTayAe saMkhejjaguNA asaMkhapaesiyA khaMdhA davaTThayAe asaMkhejjaguNA te ceva paesaTTayAe asaMkhejjaguNA 1 / eesiNaM bhaMte ! egapaesogADhANaM saMkhejjapaesogATANaM asaMkhejapaesogADhANa ya poggalANaM davaTTayAe paesaTTayAe dabaTThapaesaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! samvatthovA egapaesogADhA poggalA dabaTTayAe saMkhejjapaesogADhA poggalA dabaTTayAe saMkhejjaguNA asaMkhejjapaesogADhA poggalA dabaTTayAe asaMkhejaguNA paesaTTayAe savvatthovA egapaesogADhA poggalA paesaTTayAe saMkhija. paesogADhA poggalA paesaTTayAe saMkhijjaguNA asaMkhijjapaesogADhA puggalA paesaTTayAe asaMkhejjaguNA dabaTThapaesaTTayAe samvatthovA egapaesogADhA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 3 ) [ 103 puggalA dabaTupaesaTTayAe saMkhijjapaesogADhA puggalA davaTThayAe saMkhijaguNA te ceva paesaTTayAe saMkhijjaguNA asaMkhijjapaesogADhA puggalA davaTThayAe asaMkhijjaguNA te ceva paesaTThayAe asaMkhijjaguNA 2 / eesi NaM bhaMte ! egasamayaThiiyANaM saMkhejjasamayaThiyANaM asaMkhijjasamayaThijhyANaM puggalANaM dabaTTayAe paesaTTayAe davvaTThapaesaTTayAe kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA egasamayaThijhyA puggalA dabaTTayAe saMkhijjasamayaThijhyA puggalA davaTThayAe saMkhijaguNA asaMkhijjasamayaThijhyA puggalA davaTThayAe asaMkhijjaguNA paesaTTayAe sabvatthovA egasamayaThijhyA puggalA paesaTThayAe saMkhijjasamayaThiiyA puggalA paesaTTayAe saMkhejjaguNA asaMkhijjasamayaThijhyA puggalA paesaTTayAe asaMkhejjaguNA dabaTTapaesaThyAe savvatthovA egasamayaThiiyA puggalA dabaTTapaesaTTayAe saMkhijjasamayaThijhyA puggalA dabaTTayAe saMkhijjaguNA te ceva paesaTTayAe saMkhijjaguNA asaMkhijjasamayaThijhyA puggalA dabaTTayAe asaMkhijjaguNA te ceva paesaTTayAe asaMkhijjaguNA 3 / eesi NaM bhaMte ! egaguNakAlagANaM saMkhijjaguNakAlagANaM asaMkhijjaguNakAlagAgAM aNaMtaguNakAlagANa ya puggalANaM davvaTThayAe paesaTTayAe davaTThapaesaTTayAe ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! jahA puggalA tahA bhANiyavyA, evaM saMkhijjaguNakAlagANavi, evaM sesAvi varANA gaMdhA rasA phAsA bhANiyabvA, phAsANaM kakkhaDa-mauya-guruya-lahuyANaM jahA egapaesogADhANaM bhaNiyaM tahA bhANiyavvaM 4 / zravasesA phAsA jahA vannA tahA bhANiyabA 5 / dAraM 26 // sU0 12 // ahaM bhaMte ! savvajIvappabahuM mahAdarADayaM vatta(na)islAmi-savvatthovA gabhavakkaMtiyA maNussA 1 maNussIyo saMkhijjaguNAyo 2 bAyarateukAiyA pajjattayA asaMkhijjaguNA 3 aNuttarovavAjhyA devA asaMkhijjaguNA 4 uvarimagevijjagA devA saMkhijjaguNA 5 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: paTho vibhAgaH majhimagevijjagA devA saMkhijjaguNA 6 hiTimagevijjagA devA saMkhijaguNA 7 accue kappe devA saMkhijjaguNA 8 zrAraNe kappe devA saMkhijjaguNA 1 pANae kappe devA saMkhijjaguNA 10 zrANae kappe devA saMkhijjaguNA 11 ahe sattamAe puDhavIe neraiyA asaMkhijjaguNA 12 chaTThIe tamAe puDhavIe nerajhyA asaMkhijjaguNA 13 sahassAre kappe devA asaMkhijjaguNA 14 mahAsukke kappe devA asaMkhijjaguNA 15 paMcamAe dhUmappabhAe puDhavIe neraithA asaMkhijjaguNA 16 laMtae kappae devA asaMkhijjaguNA 17 cautthIe paMkappabhAe puDhavIe neraiyA asaMkhijjaguNA 18 baMbhaloe kappe devA asaMkhijjaguNA 11 taccAe vAluyappabhAe puDhavIe neraiyA asaMkhinjaguNA 20 mAhiMde kappe devA asaMkhijjaguNA 21 saNaMkumAre kappe devA asaMkhijaguNA 22 docAe sakarappabhAe puDhavIe neraiyA asaMkhijaguNA 23 samucchimA maNussA asaMkhijaguNA 24 IsANe kappe devA asaMkhinjaguNA 25 IsANe kappe devIgro saMkhijjaguNAyo 26 sohamme kappe devA saMkhijjaguNA 27 sohamme kappe devIyo saMkhejjaguNAyo 28 bhavaNavAsI devA asaMkhejjaguNA 21 bhaSaNavAsiNIyo devIyo saMkhejjaguNAyo 30 imIse rayaNappabhAe puDhavIe neraiyA asaMkhijjaguNA 31 khahayarapaMciMdiyatirikkhajoNiyA purisA asaMkhijjaguNA 32 khahayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiNIyo saMkhijjaguNAyo 33 thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiyA purisA saMkhijaguNA 34 thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiNIyo saMkhijjaguNAyo 35 jalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiyA purisA saMkhijjaguNA 36 jalayarapaMciMdiyatirikkhajoNiNIyo saMkhijjaguNAyo 37 vANamaMtarA devA saMkhijjaguNA 38 vANamaMtarIyo devIyo saMkhijjaguNAtro 31 joisiyA devA saMkhijaguNA 40 joisiNIyo devIyo saMkhijjaguNAyo 41 khahayarapaMciMdiyatirikkhajoNiyA napuMsagA saMkhijjaguNA 42 thalayarapaMciMdiya-tirikkha Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 3 ] [ 1.5 joNiyA napuMsagA saMkhijjaguNA 43 jalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNizrA napusagA saMkhijjaguNA 44 cauridiyA pajjattayA saMkhijjaguNA 45 paMciMdiyA pajjattayA visesAhiyA 46 beiMdiyA pajjatayA visesAhiyA 47 teiMdiyA pajjattayA visesAhiyA 48 paMciMdiyA apajjattayA asaMkhejjaguNA 41 cauriMdiyA apajjattayA visesAhiyA 50 teiMdiyA apajjattayA visesAhiyA 51 beiMdiyA apajjattayA visesAhiyA 52 patteyasarIkhAyaravaNassaikAiyA pajjattayA asaMkhijjaguNA 53 bAyaranigoyA pajjattayA asaMkhijjaguNA 54 bAyarapuDhavIkAiyA pajjattayA asaMkhijjaguNA 55 vAyaragrAukAiyA pajjattayA asaMkhijjaguNA 56 bAyaravAukAiyA pajjattagA asaMkhijjaguNA 57 vAyarateukAiyA apajjattagA asaMkhijjaguNA 58 patteyasarIra-bAyara-vaNassaikAiyA apajjattagA asaMkhijjaguNA 51 bAyaranigoyA apajattayA asaMkhijaguNA 60 bAyarapuTavIkAiyA apajjattayA asaMkhijaguNA 61 bAyarayAukAiyA apajattayA asaMkhijaguNA 62 bAyaravAukAiyA apajattayA asaMkhijaguNA 63 suhumateukAiyA apajattayA asaMkhijaguNA 64 suhumapuDhavIkAiyA apajattayA visesAhiyA 65 suhumazrAukAiyA apajjattayA visesAhiyA 66 suhumavAukAiyA apajattayA visesAhiyA 67 suhumateukAiyA pajattayA saMkhijjaguNA 68 suhamapuDhavIkAiyA pajjatnayA visesAhiyA 61 suhumagrAukAiyA pajjattayA visesAhiyA 70 suhumavAukAiyA pajjattayA visesAhiyA 71 suhumanigoyA apajjattayA asaMkhijjaguNA 72 suhumanigoyA pajjatayA saMkhijjaguNA 73 abhavasiddhiyA aNaMtaguNA 74 parivaDiyasammadiTThi aNaMtaguNA 75 siddhA aNaMtaguNA 76 vAyaravaNassaikAiyA pajjattagA aNaMtaguNA 77 bAyarapajjattA visesAhiyA 78 bAyaravaNassaikAiyA apajjattagA asaMkhijjaguNA 71 bAyaraapajjattagA visesAhiyA 80 bAyarA visesAhiyA 81 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vibhAgaH suhumavaNassaikAiyA apajattayA asaMkhijaguNA 82 suhumatrapajattayA visesAhiyA 83 suhumavaNassaikAiyA pajattayA saMkhijaguNA 84 suhumapajattayA visesAhibA 85 suhamA visesAhiyA 86 bhavasiddhiyA visesAhiyA 87 nigoyajIvA visesAhiyA 88 vaNassaijIvA visesAhiyA 81 egidiyA visesAhiyA 10 tirikkhajoNiyA visesAhiyA 11 micchAdiTThI visesAhiyA 12 avirayA visesAhiyA 13 sakasAI visesAhiyA 14 chaumatthA viseptAhiyA 15 sajogI visesAhithA 16 saMsAratthA visesAhiyA 17 savvajIvA visesAhiyA 18 / dAraM 27 // sU0 13 // pannavaNAe bhagavaIe taiyaM bahuvattavvayapayaM samattaM // // iti tRtIyaM padam // 3 // // atha zrI sthitinAmakaM caturtha padam // nerajhyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasavAsasahassAI, ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI 1 / apajjattaneraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 2 / pajattaganeraiyANaM kevaiyaM kAlaM liI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasavAsasahassAI aMtomuhuttUNAI, ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI 3 / rayaNappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasavAsasahassAI ukkoseNaM sAgarovamaM 4 / apajatta-rayaNappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 5 / pajatta-rayaNappabhA. puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM sAgarovamaM aMtomuhuttUNaM 6 / sakarappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI patnattA ?, goyamA ! Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / padaM 4 ] [107 jahanneNaM egaM sAgarovamaM ukkoseNaM tinni sAgarovamAI 7 / apajattayasakarappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNaM atomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM - / pajattaya-sakarappabhA-puDhavi. neraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNaM sAgarovamaM aMtomuhuttUNaM ukoseNaM tini sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 1 / vAluyappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM tinni sAgarovamAI ukkoseNaM satta sAgarovamAI 10 / apajattayavAluyappabhA puDhavinerajhyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNavi aMtomuhuttaM 11 / pajattaya-vAluyappabhApuDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA !jahanneNaM tinni sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM satta sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 12 / paMkappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM satta sAgarovamAiM ukkoseNaM dasa sAgarovamAI 13 / apajattayapaMkappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhattaM 14 / panjattaya-paMkappabhApuDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM satta sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM dasa sAgarovamAI aMtomuhuttaNAI 15 / dhUmappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa sAgarovamAiM ukkoseNaM sattarasasAgarovamAiM 16 / apajjattayadhUmappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukoseNavi aMtomuhuttaM 17 / pajattaga-dhUmappabhA. puDhavinerajhyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa sAgarovamAiM aMtomuhuttaNAI ukoseNaM sattarasasAgarovamAI aMtomuhuttUNAI 18 / tamappabhA-puDhavinerajhyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH jahanneNaM sattarasasAgarovamAI ukkoseNaM bAvIsaM sAgarovamAI 11 / apajattaya tamappabhA-puDhavinerajhyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhurta 20 / pajattaga-tamappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM sattarasa sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI ukoseNaM bAvIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 21 / ahesattamA-puDhavinerajhyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNaM bAvIsaM sAgarovamAiM ukkoseNaM tittIsaM sAgarovamAI 22 / apajattaga-ahesattama-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhattaM 23 / pajattagaahesattama-puDhavineraiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI patnattA ?, goyamA ! jahanneNaM bAvIsaM sAgarovamAiM aMtomuttuNAI ukoseNaM tettIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI 24 // sU0 14 // devANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM 1 / apajattayadevANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI patnattA ?, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 2 / pajacayadevANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttaNAI ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttaNAI 3 / devINaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukoseNaM paNapannaM paligrovamAI 4 / apajjattayadevINaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukoseNavi aMtomuhuttaM 5 / pajattayadevINaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhattUNAI ukkoseNaM paNapannaM palizrovamAI aMtomuhuttUNAI 6 / bhavaNavAsINaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?; goyamA ! jahanneNaM dasa vAsavAsahassAI ukoseNaM sAiregaM sAgarovamaM 7 / apajattaya Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 4 / [ 106 bhavaNavAsINaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM liI panattA ?, goyamA ! jahanneNavi yaMtomuhuttaM ukoseNavi aMtomuhattaM 8 / pajattayabhavaNavAsINaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukoseNaM sAiregaM sAgarovamaM aMtomuhuttaNaM 1 / bhavaNavAsiNINaM bhaMte ! devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasavAsasahassAI ukkoseNaM addhapaMcamAI paligrovamAI 10 / apajattayabhavaNavAsiNINaM bhaMte ! devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahannegavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 11 / pajattiyANaM bhaMte ! bhavaNavAsiNINaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAiMaMtomuhuttUNAI ukkoseNaM addhapaMcamAI paliyovamAiM aMtomuhuttUNAI 12 / asurakumArANaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM sAiregaM sAgarovamaM 13 |apjtty-asurkumaaraannN bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 14 / pajattaya-asurakumArANaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsaptahassAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM sAiregaM sAgarovamaM aMtomuhuttUNaM 15 / asurakumArINaM bhaMte ! devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM addhapaMcamAiM paliyova mAI 16 / apajjattiyANaM bhaMte ! asurakumArINaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 17 / pajjattiyANaM devINaM bhaMte ! asurakumArINaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM addhapaMcamAiM paligrovamAiM aMtomuhuttuNAI 18 / nAgakumArANaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasasahassAI ukAseNaM do paligrovamAI desUNAI 11 / apajattayANaM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH bhaMte ! nAgakumArANaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 20 / pajattayANaM bhaMte ! nAgakumArANaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukoseNaM do palizrovamAI desUNAI aMtomuhuttUNAI 21 / nAgakumArINaM bhaMte ! devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukoseNaM desUrNa paligrovamaM 22 / apajattiyANaM bhaMte ! nAgakumArINaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNavi. aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtImuhuttaM 23 / pajattiyANaM bhaMte ! nAgakumArINaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM desUrNa palizrovamaM aMtomuhuttUNaM 24 / suvaraNakumArANaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA / jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM do paliyovamAI desUNAI 25 / apajattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 26 / pajattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukoseNaM do paligrovamAI desUNAI aMtomuhuttUNAI 27 / suvag2aNakumArINaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM desUNaM paliaovamaM 28 / apajattiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi atomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 21 / pajattiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM desUNaM paligrovamaM aMtomuhuttUNaM 30 / evaM eeNaM abhilAveNaM zrohiya-apajattaya-pajjattaya suttattayaM devANa ya devINa ya neyadhvaM jAva thaNiyakumArANaM jahA nAgakumArANaM 31 ||suu0 15 // puDhavikAiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM liI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM bAvIsaM vAsasahassAI 1 / apajjattaya-puDhavikAiyANaM bhaMte! kevaiyaM kAlaM ThitI parANattA ?, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMto Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / padaM 4 ] [ 111 muhuttaM 2 / pajattaya-puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM bAvIsaM vAsasahassAiM aMtomuhuttUNAI 3 / suhuma-puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi atomuhuttaM 4 / apajattaya-suhumapuDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 5 / pajattaya-suhuma-puDhavikAiyANaM pucchA, goyagA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 6 / bAyara-puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM bAvIsaM vAsasahassAI 7 / apajattaya-bAyara-pudavikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 8 / pajattaya-vAyara-puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM bAvIsaM vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI 1 / aAukAiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM yaMtomuhuttaM ukkoseNaM satta vAsasahassAiM 10 / apajattaya-grAukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 11 / pajjattayayAukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM satta vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI 12 / suhumayAukAiyANaM yohiyANaM apajjatANaM pajattANa ya jahA suhumapuDhavikAiyANaM tahA bhANiyavvaM 13 / bAyaragrAukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM satta vAsasaha. ssAI 14 / apajjattaya-bAyara-yAukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 15 / pajattayANa ya pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM satta vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI 16 / teukAiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI patnattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni rAiMdiyAI 17 / apajattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 18 / pajattayANa ya pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni rAiMdiyAiM aMtomuhuttaNAI 11 / suhumateukAiyANaM thohiyANaM apajattANaM pajattANa ya pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukko. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH seNavi aMtomuhuttaM 20 / bAyarateukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni rAiMdiyAI 21 / apajattaya-bAyarateukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 22 / pajatta-bAyarateukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni rAI. diyAiM aMtomuhuttUNAI 23 / vAukAiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni vAsasahassAI 24 / apajattaya-vAukAiyAga pucchA, goyamA ! jahannevi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 25 / pajattaya-vAukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM tini vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI 26 / suhumavAukAiyANaM pucchA, goyamA! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 27 / apajattaya-suhumavAukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 28 / pajattayasuhumavAukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 26 / bAyaravAu. kAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni vAsasahassAI 30 / apajattaya-bAdaravAukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 31 / pajattaya-vAdaravAukAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukoseNaM tinni vAsasahassAiM aMtomuhuttUNAI 32 / vaNapphaikAiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?. goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM dasa vAsasahassAI 33 / apajjattaya-vaNassaikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 34 / pajattaya-vaNassaikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI 35 / suhumavaNapphaikAiyANaM yohiyANaM apajattANaM pajattANa ya pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 36 / vAyaravaNapphaikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkosemaM dasa vAsasahassAI 37 / apajattaya-bAdara-vaNassaikAiyANaM pucchA, goyamA ! Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 4 ] [ 113 jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 38 / pajattaya-bAdara-vaNassasaikAiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM dasa vAsasahassAiM aMtomuhutUNAI 31 // sU0 16 // beiMdiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM bArasa saMvaccharAI 1 / apajattayabeiMdiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 2 / pajjattaya-beiMdiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM bArasa saMvaccharAiM aMtomuhuttUNAI 3 / teiMdiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM eguNavannaM rAiMdiyAI 4 / apajattaya-teiMdiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 5 / pajattaya-teiMdiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM atomuhuttaM ukoseNaM eguNavannaM rAiMdiyAiM atomuhuttUNAI 6 / cariMdiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM atomuhuttaM ukkoseNaM chammAsA 7 / apajattaya cauriMdiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi atomuhuttaM 8 / pajattaya-cariMdiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM atomuhuttaM ukkoseNaM chammAsA atomuhuttUNA 1 // sU0 17 // paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM tinni palizrovamAI 1 / apajattaya-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 2 / pajattaya-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinnipaliyovamAiM aMtomuhuttaNAI 3 / samucchima-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM puvakoDI 4 / apajattaya-samucchima-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 5 / pajattaya-samucchima-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM puvvakoDI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ] [ zrImadAgamasudhAsindhu :: SaSTho vibhAgaH aMtomuhuttUNA 6 / gabhavakkaMtiya-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni paligrovamAI 7 / apajattayagambhavakkaMtiya-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 8 / pajattaya-gabbhavakkaMtiya-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni paligrovamAI aMtomuhuttRNAI 1 / jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvakoDI 10 / apajattaya-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 11 / pajattaya-samucchima-jalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvvakoDI aMtomuhuttRRNA 12 / samucchima-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvvakoDI 13 / apajattayasaMmucchima-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahannevi ukoseNavi aMtomuhuttaM 14 / pajattaya-samucchima-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM puvvakoDI aMtomuhuttUNA 15 / gambhavakkaMtiya-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvakoDI 16 / apajattayagambhavakkaMtiya-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 17 / pajattaya-gabbhavakkaMtiya-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM puvakoDI aMtomuhuttUNA 18 / cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM tinni paliyovamAI 11 / apajattaya-cauppaya-thalayara-paMcidiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukosevi graMtomuhuttaM 20 / pajattaya-cauppaya-thalayara-paMciMdiya Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 4 j [ 115 tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM tinnipaligrovamAI aMtomuhuttuNAI 21 / samucchima-cauppaya-thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM caurAsIvAsasahassAI 22 / apajattaya-saMmucchima cauppaya-thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 23 / pajattaya saMmucchima-cauppaya-gambhavakkaMtiya-cauppaya--thalayara--paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukoseNaM caurAsIvAsasahassAI aMtomuhuttaNAI 24 / gambhavakkatiya-cauppaya-thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni paliyovamAI 25 / apajattaya-gabbhavakkaMtiya-cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 26 / pajjattaya-gabbhavakkaMtiya cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni paligrovamAI aMtomuhuttuNAI 27 / uraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvakoDI 28 / apajattaya-uraparisappathalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 21 / pajattaya-uraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM puvvakoDI aMtomuhuttUNA 30 / samucchima-uraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM tevannaM vAsasahassAI 31 / apajattaya-saMmucchima-uraparisappa-thalayara-paMciMdiya tirikkhanoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhattaM 32 / pajattaya-samucchimauraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM tevannaM vAsasahassAI aMtomuhattaNAI 33 / gambhavakkaM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] [zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAga tiya-uraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvvakoDI 34 / apajattaya-gambhavakkaMtiya-uraparisappa-thalayara paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 35 / pajattaya-gabbhavakkaMtiya-uraparisappa-thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvvakoDI aMtomuhuttUNA 36 / bhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM pubbakoDI 37 / apajattaya-bhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhattaM 38 / pajattaya-bhuyaparisappa-thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM pubakoDI aMtomuhuttUNA 31 / saMmucchima-bhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukoseNaM bAyAlIsaM vAsasahassAI 40 / apajattaya-samucchima-bhuyaparisappa-thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhutaM 41 / pajattaya-saMmucchima-bhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkha. joNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM vAyAlIsaM vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI 42 / gambhavakkaMtiya-bhuyaparimappa-thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM pubvakoDI 43 / apajattaya-gambhavakkaMtiya-samucchima-bhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 44|pjtty-gmbhvkkNtiy-smucchim-bhuyprispp-thlyr-pNciNdiy-tirivkhjonniyaannN pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvakoDI aMtomuhuttUNA 45 / khahayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM paliyovamassa asaMkhejaibhAgaM 46 / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 4 ] [ 117 apajattaya-khahayara-paMciMdiya-tirikkha-joNiyANaM pucchA, goyamA! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 47 / pajattaya-khahayara-paMciMdiya-tirikkha-joNiyANaM pracchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM paliyovamassa asaMkhejaibhAgaM aMtomuhuttUNA 48 / saMmucchima-khahayara-paMciMdiya-tirivakha-joNiyANaM pucchA, goyamA / jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM bAvattarI vAsasahassAI 41 / apajattaya-samucchima-khahayara-paMciMdiya-tirikkha-joNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhattaM 50 / pajattaya-saMmucchima-khahayarapaMciMdiya-tirikkha-joNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM bAvattarI vAsasahassAiM aMtomuhuttUNAI 51 / gambhavaskaMtiya-khahayara-paMcidiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM ghetomuhuttaM ukoseNaM paliyovamassa asaMkhejaibhAgaM 52 / apajjattaya-gambhavakkaMtiya-khahayara-paMciMdiyatirikkha-joNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 53 / pajjattaya-gambhavakkaMtiya-khahayara-paMcidiya-tirikkha-joNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM paligrovamassa asaMkhijaibhAgaM aMtomuhuttUNaM 54 // sU018 // maNussANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni paligrovamAI 1 / apajattamaNUssANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 2 / pajattayamaNussANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM tinni paliyovamAiM aMtomuhuttUNAI 3 / samucchimamaNussANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM 4 / gambhavakkaMtiyamaNussANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni paligrovamAI 5 / apajattayagabbhavakkaMtiya-maNussANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhattaM 6 / pajattaya-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM tinni paliyovamAiM aMtomuhuttUNAI 7 // sU0 11 // vANamaMtarANaM Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / SaSTho vibhAgaH bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI panattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM paligrovamaM 1 / apajattaya-vANamaMtarANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 2 / pajattaya-vANamaMtarANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM paligrovamaM aMtomuhattaNaM 3 / vANamaMtarINaM bhaMte ! devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM zraddhapalizrovamaM 4 / apajattiyANaM bhaMte ! vANamaMtarINaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 5 / pajattiyANaM vANamaMtarINaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM zraddhapalizrovamaM aMtomuhuttUNaM 6 // sU0 100 // ___joisiyANaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaTThabhAgo ukoseNaM palizrovamaM vAsasayasahassamabbhahiyaM 1 / apajattajoisiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 2 / pajattayajoisiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaTThabhAgo aMtomuhuttUNo ukoseNaM paliyovamaM vAsasayasahassamabhahiyaM aMtomuhuttUNaM 3 / joisiNINaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paligrovamaTThabhAgo ukoseNaM addhapaliyovamaM parANAsa-vAsasahassamabhahiyaM 4 / apajatta-joisiyadevINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 5 / pajattayajoisiyadevINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM palizrovamaTThabhAgo aMtomuhuttUNo ukkoseNaM addhapaliyovamaM parANAsavAsasahassamabbhahiyaM aMtomuhuttUNaM 6 / caMdavimANe NaM bhaMte ! devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaligrovarma ukkoseNaM paliyovamaM vAsasayasahassamabhahiyaM 7 / caMdavimANeNaM apajattayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 8 / caMdavimANe NaM pajjattayANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhuttaNaM Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 4 ] [ 119 ukoseNaM paliyovamaM vAsasayasahassamabhahiyaM aMtomuhuttUNaM 1 / caMdavimANe NaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM ukkoseNaM zraddhapaliyovamaM pannAsavAsasahassamabhahiyaM 10 / caMdavimANe NaM apajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 11 / caMdavimANe NaM pajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM zraddhapaligrovamaM pannAsavAsasahassamabhahiyaM aMtomuhuttUNaM 12 / sUravimANe NaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM ukkoseNaM paliyovamaM vAsasahassamabhahiyaM 13 / suravimANe apajattaya-devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 14 / suravimANe pajattayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM paligrovamaM vAsasahassamabhahiyaM yaMtomuhuttUNaM 15 / sUravimANe devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaligrovamaM ukoseNaM addhapalizrovamaM paMcahiM vAsasaehimabhahiyaM 16 / suravimANe apajjattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 17 / suravimANe pajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM adbhapaliyovamaM paMcahiM vAsasaehimabhahiyaM aMtomuhuttUNaM 18 / gahavimANe devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM ukoseNaM paliyovamaM 11 / gahavimANe apajattayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanne. Navi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 20 / gahavimANe pajjattayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukoseNaM paligrovamaM yaMtomuhuttUNaM 21 / gahavimANe devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM ukkoseNaM addhapaligrovamaM 22 / gahavimANe apajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 23 / gaha Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH vimANe panjattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukoseNaM addhapaliyovamaM aMtomuhuttUNaM 24 / nakkhattavimANe devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM ukkoseNaM zraddhapaliyovamaM 25 / nakkhattavimANe apajattayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 26 / nakkhattavimANe pajattayadevANaM puccho, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM zraddhapalizrovamaM aMtomuhuttaNaM 27 / nakkhattavimANe devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM ukoseNaM sAiregaM caubhAgapaligrovamaM 28 / nakkhattavimANe apajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhattaM 21 / nakkhattavimANe pajattiyANaM devINaM pucchA,goyamA! jahanneNaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukoseNaM sAiregaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhuttUNaM 30 / tArAvimANe devANaM pucchA, goyamA! jahanneNaM aTThabhAga. paligrovamaM ukkoseNaM caubhAgapaliyovamaM 31 / tArAvimANe apajattayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 32 / tArAvimANe pajattayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaTThabhAgaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM caubhAgapaliyovamaM aMtomuhattRRNaM 33 / tArAvimANe devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaTThabhAgaM ukkoseNaM sAiregaM aTThabhAgapaliyovamaM 34 / tArAvimANe apajaniyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 35 / tArAvimANe pajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paligrovamaTThabhAgaM aMtomuhuttUNaM ukoseNaM sAiregaM paliyovamaTThabhAgaM aMtomuhattaNaM 36 // sU0 101 // vemANiyANaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM palizrovamaM ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI 1 / apajattayavemANiyANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 2 / pajattayavemANiyANaM devANaM pucchA, Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 4 / [ 121 goyamA / jahanneNaM paligrovamaM aMtomuhuttuNaM ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI 3 / vemANiyANaM bhaMte ! devINaM kevaiyaM kAlaM ThitI parANattA ? goyamA ! jahanneNaM paliyovamaM ukoseNaM paNapannaM palizrovamAiM 4 / apajattiyANaM vemANiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi yaMtomuhattaM 5 / pajattiyANaM vemANiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM paNapannaM paliyovamAiM aMtomuhuttUNAI 6 / sohamme NaM bhaMte ! kappe devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaM ukoseNaM do sAgarovamAI 7 / sohamme kappe apajattaya. devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 8 / sohamme kappe pajattayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM do sAgarovamAiM aMtomuhuttaNAI 1 / sohamme kappe devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paligrovamaM ukoseNaM pannAsaM paliyovamAI 10 / sohamme kappe apajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi yaMtomuhuttaM 11 / (granthAgraM 2500) sohamme kappe pajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM pannAsaM paliyovamAiM aMtomuhuttUNAI 12 / sohamme kappe pariggahiyANa devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaM ukkoseNaM satta paligrovamAiM 13 / sohamme kappe apajattiya-pariggahiyadevINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 14 / sohamme kappe pariggahiyANaM pajattattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paligrovamaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM satta paliyovamAiM aMtomuhuttUNAI 15 / sohamme kappe apariggahiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM palizrovamaM ukkoseNaM pannAsaM paliyovamAI 16 / sohamme kappe apariggahiyANaM apajjattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 17 / sohamme kappe apariggahiyANaM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vibhAgaH panjattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paliyovamaM aMtomuhuttaNaM ukkoseNaM pannAsaM paligrovamAiM aMtomuhuttUNAI 18 / IsANe kappe davANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM sAiregaM paliyovamaM ukkoseNaM sAiregAiM do sAgarovamAiM 11 / isANe kappe apajattadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 20 / isANe kappe pajjattayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM sAiregaM palizrovamaM aMtomuhattRRNaM ukkoseNaM sAiregAI do sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 21 / IsANe kappe devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM sAiregaM paliyovamaM ukkoseNaM paNapannaM palizrovamAI 22 / IsANe kappe apajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 23 / IsANe kappe pajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM sAiregaM palizrovamaM aMtomuhuttRNAM ukkoseNaM paNapannaM paligrovamAiMaMtomuhuttaNAI 24 / IsANe kappe pariggahiyANaM devINaM pucchA, goyamA jahanneNaM sAiregaM paligrovamaM ukoseNaM nava paliyovamAI 25 / isANe kappe pariggahiyANaM apajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA !jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 26 / IsANe kappe pariggahiyANaM pajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM sAiregaM paligrovamaM aMtomuhuttUNaM ukkoseNaM nava palizrovamAiM aMtomuhuttUNAI 27 / IsANe kappe apariggahiyadevINaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM sAiregaM paliyovamaM ukkoseNaM paNapannAI paliyobamAI 28 / isANe kappe apariggahiyANaM apajattiyANaM devINaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 21 / isANe kappe apariggahiyANAM pajattiyANAM devIgAM pucchA, goyamA ! jahannegAM sAiregaM palizrovamaM aMtomuhuttUNAM ukkosegAM paNapannaM palizrovamAiM aMtomuhuttUNAI 30 / sagAMkumAre kappe devANaM, pucchA goyamA ! jahanneNAM do sAgarovamAI ukosegAM satta sAgarovamAiM 31 / sagAMkumAre kappe apajattayAgAM devANAM pucchA, goyamA! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 32 / sagAMkumAre kappe pajattayAgAM Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 4 ] [ 123 devANAM pucchA, goyamA ! jahannegAM do sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI ukkosegAM satta sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 33 / mAhiMde kappe devANAM pucchA, goyamA ! jahannegAM sAiregAiM do sAgarovamAiM ukkosegAMsAiregAI satta sAgarovamAI 34 / mAhiMde kappe apajattayAgAM devANAM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 35 / mAhiMde kappe pajattayANAM devANAM pucchA, goyamA ! jahanneNAM sAiregAiM do sAgarovamADaM aMtomuhuttUNAI ukkosegAM sAiregAI satta sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI 36 / baMbhaloe kappe devANaM pucchA, goyamA ! jahannegAM satta sAgarovamAiM ukoseMgAM dasa sAgarovamAiM37 |bNbhloe kappe apajattayAgAMdevANAM pucchA,goyamA! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhattaM 38 baMbhaloe kappe pajattayANAM devANAM pucchA, goyamA ! jahannegAM satta sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkosegAM dasa sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 31 / laMtae kappe devANAM pucchA goyamA ! jahanneNAM dasa sAgarovamAI ukkoseNAM cauddasa sAgarovamAI 40 / laMtae kappe apajattayANAM devANAM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 41 / laMtae kappe pajattayANAM devANAMpucchA, goyamA ! jahannegAM dasa sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI ukkosegAM cauddasa sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 42 / mahAsukke kappe devANAM pucchA, goyamA ! jahannegAM cauddasa sAgarovamAI ukkosegAM sattara sAgarovamAI 43 / mahAsukke kappe apajattayAgAM devANAM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 44 / mahAsukke kappe pajattayANAM devANAM pucchA, goyamA ! jahannegAM cauddasa sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkosegAM sattara sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 45 | sahassAre kappe devAgAMpucchA goyamA ! jahannegAM sattara sAgarovamAI ukkosegAM aTThArasa sAgarovamAI 46 / sahassAre kappe apajattayAgAM devANAM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNAvi aMtomuhuttaM 47 / sahassAre kappe pajattayAgAM devA pucchA, goyamA ! jahanneNAM sattara sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM aTThArasa. sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI 48 / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH pANae kappe devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aTThArasa sAgarovamAI ukkoseNaM egUNavIsaM sAgarovamAI 46 / zrANae kappe apajattayANaM devANaM pucchA,goyamA! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhattaM 50 / prANae kappe pajattayANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aTThArasa sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI ukoseNaM egUNavIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttRNAI 51 / pANae kappe devANaM pucchA,goyamA ! jahannegAM egaNavIsaM sAgarovamAiM ukkoseNaM vIsaM sAgarovamAI 52 / pANae kappe apajjatayANaM devANaM pucchA, goyamA! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 53 / zrAraNe kappe pajattayANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaNavIsaM sAgarovarAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM vIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 54 / zrAraNe kappe devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM vIsaM sAgarovamAiM ukkoseNaM ekavIsaM sAgarovamAI 55 / pAraNe kappe apajattayANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 56 / zrAraNe kappe pajjattayANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM vIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM egavIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 57 / accue kappe devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egavIsaM sAgarovamAI ukkoseNaM bAvIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 58 | accue ekappe apajattayANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 51 / accue kappe pajattayANaM devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM ikkavIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukoseNaM bAvIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 60 / heTThimaheTThima-gevijagadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM bAvIsaM sAgarovamAI ukkoseNaM tevIsaM sAgarovamAI 61 / heTThimaheTThimagevijagadevANaM apajjattayANaM pucchA, goyamA / jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 62 / heTThimaheTThima-gevijagadevANaM pajattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM bAvIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM tevIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI 63 / heTThimamajjhima-gevejagadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 4 ] [ 125 tevIsaM sAgarovamAiM ukkoseNaM cauvIsaM sAgarovamAI 64 / heTimamajjhimagevijagadevANaM apajattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 65 / heTThimamajjhima-gevijagadevANaM pajattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM tevIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM cauvIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttaNAI 66 / heTThimauvarima-gevijagadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM cauvIsaM sAgarovamAiM ukkoseNaM paNavIsaM sAgarovamAI 67 / heTThimaubarima-gevijagadevANaM apajattayANaM pucchA, goyamA !jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 68 / heTThimauvarima gevijagadevANaM pajattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM cauvIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM paNavIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI 61 / majjhimaheTThima-gevijagadevANaM pucchA, goyamA! jahanneNaM paNavIsaM sAgarovamAI ukkoseNaM chabbIsaM sAgarovamAiM 70 / majjhimaheTThimagevijagadevANaM apajattayANAM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi gheto. muhuttaM 71 / majjhimaheTThima-gevijagadevANAM pucchA, goyamA ! jahanneNaM paNavIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM chabbIsaM sAgarovamAiMaMtomuhuttUNAI 72 / majjhimamajhima-gevijagadevANAMpucchA, goyamA! jahanneNaM chabbIsaM sAgarovamAI ukoseNaM sattAvIsaM sAgarovamAI 73 / majjhimamajhima-gevijagadevANAM apajattayAgAM pucchA,goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 74 / majjhimamajhima-gevijagadevANAM pajattayANAM pucchA, goyamA ! jahanneNaM chabbIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM sattAvIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 75 / majhimauvarima-gevijagadevANAMpucchA, goyamA ! jahanneNaM sattAvIsaM sAgarovamAI ukoseNaM aTThAvIsaM sAgarovamAI 76 / majjhimauvarima-gevijagadevANA apajattayANa pucchA,goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 77|mnjhimmjjhim-gevijgdevaagaaNpjttyaannaaN pucchA, goyamA ! jahanneNaM sattAvIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM aTThAvIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI 78 / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH uvarimaheTThima-gevijagadevANAM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aTThAvIsaM sAgarovamAI ukkoseNaM egaNatIsaM sAgarovamAI 71 / uparimaheTThimagevijagadevANAM apajattayANAM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 80 / uvarimaheTThima-gevijagadevANAM pajjattayANAM pucchA, goyamA! jahanneNaM aTThAvIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM egaNatIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 81 / uvarimamajjhima-gevijagadevANAM pucchA, goyamA ! jahanneNaM eguNatIsaM sAgarovamAI ukkoseNaM tIsaM sAgarovamAiM 82 / uvarimamajjhima-gevijagadevANAM apajjattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 83 / uvarimamajjhima-gevijagadevANaM pajjattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaNatIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM tIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 84 / uvarimauvarima-gevejagadevANaM pucchA goyamA! jahanneNaM tIsaM sAgarovamAiM ukkoseNaM ekatIsaM sAgarovamAI 85! uvarimauvarimagevijagadevANaM apajattayANaM pucchA, goyamA! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 86 / uvarimauvarima-gevijagadevANaM pajattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM tIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttaNAI ukkoseNaM ekatIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 87 / vijaya-vejayaMta-aparAjitesu NaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA?, goyamA ! jahanneNaM ekatIsaM sAgarovamAiM ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI 88 vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjiyadevANaM apajattayANaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 86 |vijy-vejyNt-jyNt-apraajiydevaannN pajattayANaM pucchA,goyamA !jahanneNaM ekatIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 10 / savvaTThasiddhaga-devANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! ajahannamaNukoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThiI pannattA 11|sbttttsiddhgdevaannN apajattayANaM pucchA,goyamA! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM 12 / savvaTThasiddhagadevANaM pajattayANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram " padaM 5 ] [ 127 ThiI pannattA?, goyamA ! ajahanna-maNukosaM tettIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI ThiI parANattA 13 ||suu0 102 // pannavaNAe bhagavaIe cautthaM ThiipadaM samattaM // // iti caturthaM padam // 4 // // atha zrI paryAya(vizeSa)nAmakaM paJcamaM padam // kaivihA NaM bhaMte ! pajavA pannattA ?, goyamA ! duvihA pajavA panattA, taMjahA-jIvapajavA ya ajIvapajavA ya 1 / jIvapajavA NaM bhaMte ! kiM saMkhejA asaMkhejA aNaMtA ?, goyamA ! no saMkhejA no asaMkhejA aNaMtA 2 / se keNaTuNaM bhaMte ! evaM vuccai-jIvapajavA no saMkhejA no asaMkhejA aNaMtA ?, goyamA ! asaMkhijA neraiyA asaMkhijA asurakumArA asaMkhijjA nAgakumArA asaMkhijA suvaraNakumArA asaMkhijA vijjukumArA asaMkhijA agaNikumArA asaMkhijA dIvakumArA asaMkhijA udahikumArA asaMkhijA disIkumArA asaMkhijA vAukumArA asaMkhijA thaNiyakumArA asaMkhijA puDhavikAiyA asaMkhijA aAukAiyA asaMkhijA teukAiyA asaMkhijA vAukAiyA aNaMtA vaNapphaikAiyA asaMkhejA beiMdiyA asaMkhejA teiMdiyA asaMkhejA cariMdiyA asaMkhejA paMciMdiyatirikkhajoNiyA asaMkhejA maNussA asaMkhejA vANamaMtarA asaMkhejA joisiyA asaMkhejA vemANiyA aNaMtA siddhA, se eeNatuNaM goyamA ! evaM vuccai-te NaM no saMkhijjA no asaMkhijA aNaMtA 3 // sU0 103 // nerajhyANaM bhaMte ! kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! zraNaMtA pajavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucai-nerajhyANaM gaNaMtA pajavA patnattA ?, goyamA ! neraie neraiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe siya hINe siya tulle siya abbhahie, jai hINe asaMkhijjaibhAgahINe vA saMkhijaibhAgahINe vA saMkhijaguNahINe vA asaMkhijaguNahINe vA, aha abbhahie asaMkhijaibhAgamamahie vA saMkhijaibhAgamabhahie vA saMkhijaguNamabbhahie vA asaMkhija Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH guNamabhahie vA, ThiIe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe asaMkhijaibhAgahINe vA saMkhijaibhAgahINe vA saMkhijaguNahINe vA asaMkhijaguNahINe vA, aha abbhahie asaMkhijaibhAgamabhahie vA saMkhijaibhAgamabhahie vA saMkhijaguNamabhahie vA asaMkhijaguNamabbhahie vA, kAlavarANapajavehiM siya hINe siya tulle siya abbhahie, jai hINe aNaMtabhAgahINe vA asaMkhejaibhAgahINe saMkhejaibhAgahINe vA saMkhejaguNahINe vA asaMkhejaguNahINe vA aNaMtaguNahINe vA, aha abhahie aNaMtabhAgamabhahie vA asaMkhejaibhAgamabhahie vA saMkhejaibhAgamabhahie vA saMkhenjaguNamabbhahie vA asaMkhejaguNamabhahie vA aNaMtaguNamabbhahie vA, nIlavannapajavehiM lohiyavannapajavehiM pIyavannapajavehi hAlivannapajavehiM sukillavannapajavehi ya chaTThANavaDie, subbhigaMdhapajavehiM dubbhigaMdhapajavehi ya chaTThANavaDie, tittarasapajavehiM kaDayarasapajjavehiM kasAyarasapajavehiM aMbilarasapajjavehiM mahurarasapajjavehi ya chaTThANavaDie, kakkhaDaphAsapajjavehiM mauyaphAsapajavehiM garuyaphAsapajavehiM lahuyaphAsapajavehiM sIyaphAsapajjavehiM usiNaphAsapajjavehiM niddhaphAsapanavehi lukkhaphAsapajavehi ya chaTThANavaDie, aAbhiNibohiyanANapajavehiM suyanANapajavehiM zrohinANapajjavehiM maiannANapajjavehiM suyaannANapajavehiM vibhaMganANapajjavehiM cakkhudaMsaNapajavehiM acakkhudaMsaNapajavehiM yohidaMsaNapajjavehiM chaTTANavaDie, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccai neraiyANaM no saMkhejA no asaMkhejA aNaMtA pajavA pannattA 2 // sUtraM 104 // asurakumArANaM bhaMte ! kevaiyA pajavA patnattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-asurakumArANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! asurakumAre asurakumArassa davaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie, ThiIe cauTTANavaDie kAlavannapajavehiM chaTThANavaDie, evaM nIlavannapajavehiM lohiyavannapajavehiM hAlivannapajavehiM sukki Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 5 ] [ 126 lavannapajavehiM subbhigaMdhapajavehiM dunbhigaMdhapajavehiM tittarasapajavehiM kaDuyarasapajjavehiM kasAyarasapanavehiM aMbilarasapajjavehiM mahurarasapajavehiM kakkhaDaphAsapajavehiM mauyaphAsapajavehiM garuyaphAsapajjavehiM lahuyaphAsapajavehiM sIyaphAsapajavehi usiNaphAsapajavehiM niddhaphAsapajavehi lukkhaphAsapajavehiM yAbhiNivohiyaNANapajjavehiM suyanANapajjavehiM yohinANapajjavehiM maiannANapajavehiM suyayannANapajavehiM vibhaMganANapajjavehiM cakkhudaMsaNapajavehiM acakkhudaMsaNapajavehiM yohidasaNapajavehiM chaTThANavaDie, se eeNa?NaM goyamA ! evaM vuccai-asurakumArANaM aNaMtA pajavA pannattA 2 / evaM jahA nerajhyA, jahA asurakumArA tahA nAgakumArAvi jAva thaNiyakumArA 3 // sU0 105 // puDhavikAiyANaM bhaMte ! kevaiyA panjavA patnattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA patnattA 1 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vucai puDhavikAiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! puDhavikAie puDhavikAiyassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe asaMkhijaibhAgahINe vA saMkhijjaibhAgahINe vA saMkhijaiguNahINe vA asaMkhijjaiguNahINe vA, yaha abhahie asaMkhijjaibhAgaabbhahie vA saMkhijaibhAgaabbhahie vA saMkhijaguNagrabhahie vA asaMkhijaguNayabhahie vA, ThiIe tiTThANavaDie siya hINe siya tulle siya abbhahie, jai hINe asaMkhijjabhAgahINe vA saMkhijabhAgahINe vA saMkhijaguNahINe vA, yaha abhahie asaMkhijaibhAgaabbhahie vA saMkhijaibhAgabhahie vA saMkhijaguNaabhahie vA vannehiM gaMdhehiM rasehiM phAsehiM maiannANapajavehiM suyayannANapajavehiM acakkhudaMsaNapajavehiM chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 2 / bhAukAiyANaM bhaMte ! kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 3 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai thAukAiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! aAukAie bAukAiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTThayAe 17 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vibhAgaH cauTThANavaDie ThiIe tiTThANavaDie vanna-gaMdha-rasa-phAsa-maiyannANa-suzraannANaacakkhudaMsaNapajjavehiM chaTThANavaDie se eeNaTeNaM jAva pannattA 4 / teukAiyANaM bhaMte ! kevaiyA pajavA pannattA ? goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 5 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vucai-teukAiyANaM RNaMtA pajavA patnattA ?, goyamA ! teukAie teukAiyassa davvaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie, ThiIe tiTThANavaDie, vana-gaMdha-rasa-phAsa-maiyannANa-suyaannANa-aca khudaMsaNa-pajjavehi ya chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 6 / vAukAiyANaM bhaMte ! kevaiyA pajjavA pannattA ? goyamA ! vAukAiyANaM aNaMtA pajavA pannattA 7 / se keNa? NaM bhaMte ! evaM vuccai-bAukAiyANaM aNaMtA pajavA pannatA ?, goyamA ! vAukAie vAukAiyassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle bhogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe tiTThANavaDie vanna-gaMdha-rasa-phAsa-maiannANasuyayanANa-avakhudaMsaNapajavehi ya chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 8 / vapassaikAiyANaM bhaMte ! kevaiyA pajavA pannattA ? goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhate ! evaM vucai-vaNassaikAiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! vaNassaikAie vaNassaikAiyassa davvaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe tiTThANavaDie vannagaMdha-rasa-phAsa-maiyannANa-suyayannANa-acakkhudaMsaNapajjavehi ya chaTTANavaDie, se eeNaTeNaM goyamA ! evaM vuccai-vaNassaikAiyANaM aNaMtA pajavA pannattA 10 // sU0 106 // beiMdiyANaM bhaMte ! kevaDyA pajavA pannattA ? goyamA ! yaNaMtA pajavA patnattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-beiMdiyANaM zraNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! beiMdie beiMdiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTThayAe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe asaMkhijaibhAgahINe vA saMkhijaibhAgahINe vA saMkhijaguNahINe vA asaMkhijaiguNahINe vA, aha abbhahie asaMkhijabhAgabhahie vA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 5 [ 131 saMkhijaibhAgaabbhahie vA saMkhijaguNamabhahie vA asaMkhijaiguNamabhahie vA, ThiIe tiTThANavaDie, banna-gaMdha-rasa-phAsa-yAbhiNivohiyanANa-suyanANamajhyannANa-suyaannANa-acakkhudaMsaNapanavehi ya chaTTANavaDie, se eeNa? NaM jAva pannattA 2 / evaM teiMdiyAvi, evaM cauridiyAvi, navaraM do daMsaNA cakkhudaMsaNaM acakhudasaNaM ca 3 ||suu. 107 // paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pajavA jahA neraiyANaM tahA bhANiyavvA // sU0 108 // maNussANaM bhaMte ! kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA! aNaMtA pajavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-maNussANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! maNUse maNUsassa davaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie vanna-gaMdha-rasa-phAsa-zrAbhiNibohiyanANa-suyanANa-zrohinANa-maNapajavanANapajavehi ya chaTThANavaDie kevalanANapajavehiM tulle tihiM yannANehiM tihiM daMsaNehiM chaTTANavaDie kevaladasaNapajavehiM tulle, se eegATeNaM jAva pannattA 2||suu0 101 // vANamaMtarA yogAhaNaTTayAe ThiIe cauTThA. NavaDiyA, varaNAIhiM chaTTANavaDiyA, joisiyA vemANiyAvi evaM ceva, navaraM ThiIe tiTThANavaDiyA // sU0 110 // - jahannogAhaNagANaM bhaMte ! nerajhyANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannogAhaNae neraie jahannogAhaNassa nerajhyassa davvaTThayAe tulle paemaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe tulle ThiIe cauTThaNAvaDie vannagaMdharasaphAsapajavehiM tihiM nANehiM tihiM annANehiM tihiM daMsaNehiM chaTTANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 2 / ukosogAhaNagANaM bhaMte ! neraiyANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 3 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucca ukkosogAhaNayANaM neraiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! ukkosogAhaNae neraie ukkosogAhaNassa neraiyassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ] / zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH tulle yogAhaNaTTayAe tulle, ThiIe siya hINe siya tulle siya anbhahie, jai hINe asaMkhijabhAgahINe vA saMkhijabhAgahINe vA, yaha abhahie asaMkhijabhAgabhahie vA saMkhijaibhAgaanbhahie vA, vannagaMdha-rasaphAsapajavehiM tihiM nANehiM tihiM annANehiM tihiM daMsaNehiM chaTANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 4 / ajahanna-maNukosogAhaNANaM neraiyANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 5 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM buccai ajahannamaNukosogAhaNANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! ajahanamaNukosogAhaNae neraie ajahannamaNukosogAhaNassa neraiyassa davvaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe asaMkhijabhAgahINe vA saMkhijabhAgahINe vA saMkhijaguNahINe vA asaMkhijaguNahINe vA, yaha abbhahie asaMkhijabhAgaabbhahie vA saMkhijabhAgabhahie vA saMkhijaguNayanbhahie vA asaMkhijaguNaabhahie vA, ThiIe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hoNe asaMkhijjabhAgahINe vA saMkhijabhAgahINe vA saMkhijaguNahINe vA asaMkhijaguNahINe vA, graha abhahie asaMkhijabhAgabhahie vA saMkhijabhAgabhahie vA saMkhijaguNaabhahie vA asaMkhijaguNagrabhahie vA, vannagaMdharasaphAsapajavehiM tihiM nANehiM tihiM annANehi tihiM daMsaNehiM chaTTANavaDie, se eeNaTeNaM goyamA ! evaM vuccai ajahannamaNukosogAhaNANaM neraiyANaM aNaMtA pajavA pannattA 6 / jahannaThijhyANaM bhaMte ! nerajhyANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 7 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-jahannaThijhyANaM neraiyANaM ayaMtA pajavA panattA ?, goyamA !jahannaTiie neraie jahanaThijhyassa nerajhyassa davvaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe tulle vannagaMdharasaphAsapajavehiM tihiM nANehiM tihiM annANehiM tihiM daMsaNehiM chaTThANavaDie, se eeNaTeNaM jAva pannattA 8 / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 5 ] [ 133 evaM ukkosaThiievi, ajahannamaNukosaThiievi, navaraM saTThANe cauTThANavaDie 1 / jahannaguNakAlagANaM bhaMte ! neraiyANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA patnattA 10 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-jahannaguNakAlagANaM neraiyANaM aNaMtA pajavA patnattA ?, goyamA ! jahannaguNakAlae neraie jahannaguNakAlagassa nerajhyassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie kAlavanapajavehiM tulle avasesehiM vannagaMdharasaphAsapajavehiM tihiM nANehiM tihiM annANehiM tihiM dasaNehi chaTTANavaDie, se eeNa?NaM goyamA ! evaM vuccai jahannaguNakAlagANaM neraiyANaM gaNaMtA pajavA pannattA 11 / evaM ukosaguNakAlaevi, ajahannamaNukosaguNakAlaevi evaM ceva, navaraM kAlavannapajavehiM chaTThANavaDie, evaM avasesA vattAri vannA do gaMdhA paMca rasA aTTa phAsA bhANiyabvA 12 / jahannAbhiNiyohiyanANINaM bhaMte ! nerajhyANaM kevaiyA pajavA panattA ?, goyamA ! jahannAbhiNibohiyanANINaM nerajhyANaM aNaMtA pajavA pannattA 13 / se kaNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai jahannAbhiNibohiyanANINaM neraiyANaM aNaMtA pajjavA panattA ?, goyamA ! jahannAbhiNibohiyanANI neraie jahannAbhiNi. bohiyassa nANissa neraiyassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie vannagaMdharasaphAsapajjavehiM chaTThANavaDie yAbhiNibohiyanANapajavehiM tulle suyanANapajavehiM zrohinANapajjavehiM chaTThANavaDie tihiM daMsaNehiM chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 14 / evaM ukosAbhiNivohiyanANIvi, ajahannamaNukosAbhiNibohiyaNANIvi evaM ceva, NavaraM grAbhiNibohiyanANapajavehiM saTTANe chaTThANavaDie, evaM suyanANI yohinANIvi, navaraM jassa nANA tassa annANA natthi, jahA nANA tahA annANAvi bhANiyabvA, navaraM jassa annANA tassa nANA na bhavaMti 15 / jahannacakkhudaMsaNINaM bhaMte ! neraiyANaM kevaiyA pajavA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSThI vibhAgaH pannattA ?, goyamA ! aNaMtA panjavA pannattA 16 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai jahannacakkhudaMsaNINaM nerajhyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! jahannacakkhudaMsaNINaM neraie jahannacakkhudaMsaNissa neraiyassa davvaTThayAe tule paesaTTayAe tulle ogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie vannagaMdharasaphAsapajavehiM tihiM nANehiM tihiM annANehiM chaTThANavaDie cakkhu. daMsaNapajavehiM tulle acakkhudaMsaNapajavehiM zrohidaMsaNapajavehiM chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 17 / evaM ukkosacakkhudaMsaNIvi, ajahanna-maNukosa-cakkhudaMsaNIvi evaM ceva, navaraM saTTANe chaTThANavaDie, evaM acakkhudaMsaNIvi yohidaMsaNIvi 18 // sUtraM 111 // jahannogAhaNagANaM bhaMte ! asurakumArANaM kevaiyA pajavA patnattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA patnattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai jahannogAhaNagANaM asurakumArANaM aNaMtA pajavA panattA ?, goyamA ! jahannogAhaNae asurakumAre jahannogAhaNassa asurakumArassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe tulle ThiIe cauTThANavaDie vanAIhiM chaTThANavaDie grAbhiNibohiyanANa-pajjavehi suyanANa-pajavehiM yohinANapajavehiM tihiM annANehi tihiM dasaNehi ya chaTThANavaDie, se eegaTeNaM jAva pannattA 2 / evaM ukkosogAhaNaevi, evaM ajahannamaNukkosogAhaNaevi, navaraM ukosogAhaNaevi asurakumAre ThiIe cauTThANavaDie, evaM jAva thaNiyakumArA 3 ||suutrN 112 // jahannogAhaNANaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM kevaiyA panjavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannatA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai jahannogAhaNANaM puDhavikAiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA! jahannogAhaNae puDhavikAie jahannogAhaNassa puDhavikAiyassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe tulle ThiIe tiTThANavaDie vannagaMdharasaphAsapajavehiM dohiM annANehiM acakkhudaMsaNapajavehi ya chaTThANavaDie, se eeNadveNaM jAva pannattA 2 / evaM ukkosogAha Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 5 ] [ 135 Naevi, ajahannamaNukosogAhaNaevi evaM ceva, navaraM saTTANe cauTThANavaDie, 3 / jahannaThijhyANaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 4 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai jahannaThiyANaM puDhavikAiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! jahannaThiie puDhavikAie jahannaThijhyassa puTavikAiyassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe tulle vannagaMdharasaphAsapajjavehi matiannANapajavehiM suyazannANapajavehiM acakkhudaMsaNapajjavehiM chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 5 / evaM ukkosaThiievi, ajahannamaNukosaThiievi evaM ceva, navaraM saTThANe tiTThANavaDie 6 / jahannaguNakAlayANaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM pucchA, goMyamA ! aNaMtA panjavA pannattA 7 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM duccai jahannaguNakAlayANaM puDhavikAiyANaM aNaMtA panjavA pannattA, goyamA ! jahannaguNakAlae puDhavikAie jahannaguNakAlagassa puDhadhikAiyassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe tiTThANavaDie kAlavannapajavehiM tulle avasesehiM vannagaMdharasaphAsapajavehiM chaTThANavaDie dohiM annANehiM acakkhudasaNapajjavehi ya chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 8 / evaM ukkosaguNakAlaevi, ajahannamaNukosaguNakAlaevi evaM ceva, navaraM saTTANe chaTThANavaDie, evaM paMca vannA do gaMdhA paMca rasA aTTa phAsA bhANiyavvA 6 / jahannamatiyannANINaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 10 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai jahannamatiannANINaM puDhavikAiyANaM aNaMtA panjavA pannattA ?, goyamA ! jahannamatiannANI puDhavikAie jahannamatiyannANissa puDhavikAiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTTayAe cauTThANabaDie ThiIe tiDhANavaDie vannagaMdharasaphAsapajjavehiM chaTTANavaDie maiyannANapajavehi tulle suyayannANapajavehi acakkhudaMsaNapajjavehi ya kaTTANavaDie, se eeNaTeNaM jAva pannattA 11 / evaM ukkosamai Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vibhAgaH annANIvi, ajahannamaNukosamainnANIvi evaM ceva, navaraM saTThANe chaTThANavaDie, evaM suyaannANIvi acakkhudaMsaNIvi evaM ceva jAva vaNapphaikAiyA 12 // sUtraM 113 // jahannogAhaNagANaM bhaMte ! beiMdiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai jahannogAhaNagANaM beiMdiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA! jahannogAhaNae beiMdie jahannogAhamassa beiMdiyassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTTayAe tulle ThiIe tiTThANavaDie vannagaMdharasaphAsapajavehiM dohiM nANehiM dohiM annANehiM acakkhudaMsaNapajavehi ya chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 2 / evaM ukkosogAhaNaevi, NavaraM NANA patthi, ajahannamaNukosogAhaNae jahA jahannogAhaNae, NavaraM saTThANe zrogAhaNAe cauTThANavaDie 3 / jahannaThiDyANaM bhaMte ! beiMdiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA panjavA pannattA 4 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai jahannaThiyANaM beiMdiiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! jahannaTiie beiMdie jahannAThijhyassa beiMdiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThitIe tulle vannagaMdharasaphAsapajavehiM dohiM annANehiM acakkhudaMsaNapajavehi ya chaTThANabaDie, se eeNadveNaM jAva pannattA 5 / evaM ukkosaTiievi, navaraM do NANA abbhahiyA, ajahannamaNukosaTiie jahA ukkosaTiie NavaraM ThiIe tiTThANavaDie 6 / jahannaguNakAlagANaM beiMdiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 7 / se keNatuNaM bhaMte ! evaM buccai-jahannaguNakAlagANaM beiMdiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! jahannaguNakAlae veiMdie jahannaguNakAlagassa beiMdiyassa davvaLuyAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhagaTTayAe cau(cha)hANavaDie ThiIe tiTThANavaDie kAlavannapajjavehiM tulle avasesehiM vanagaMdharasaphAsapajavehiM dohiM nANehiM dohiM annANehiM acakkhudaMsaNapajjavehi chaTThANavaDie, se eeNatuNaM jAva pannattA 8 / evaM Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 5 ] | [ 137 ukosa-guNakAlaevi, ajahanna-maNukosa-guNakAlaevi evaM ceva, NavaraM saTThANe chaTThANavaDie, evaM paMca vannA do gaMdhA paMca rasA aTTa phAsA bhANiyavvA 1 / jahannAbhiNivohiya-nANINaM bhaMte ! beiMdiyANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 10 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucaijahannAbhiNiyohiya-nANINaM beiMdiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! jahannAbhiNivohiyaNANI beIdie jahannAbhiNivohiyaNANissa beiMdiyassa davaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe tiTThANavaDie vannagaMdha-rasaphAsa-pajavehiM chaTThANavaDie grAbhiNivohiya-NANapanavehiM tulle suyaNANapajavehiM chaTThANavaDie acakkhudaMsaNapajjavehiM chaTThANavaDie se eegaTeNaM jAva pannattA 11 / evaM ukkosAbhiNibohiyaNANIvi, ajahanna maNukosAbhiNivohiya-NANIvi evaM ceva, navaraM saTTANe chaTTANavaDie 12 / evaM suyanANIvi suyaannANIvi matianrANIvi acavakhudaMsaNIvi, NavaraM jattha NANA tattha annANA natthi, jattha annANA tattha NANA nasthi, jattha daMsaNaM tattha NANAvi annANAvi, evaM teiMdiyANavi, cauridiyANavi evaM ceva, NavaraM cakhudaMsaNaM abbhahiyaM 13 // sU0 114 // jahannogAhaNagANaM bhaMte ! paMciMdiya tirikkhajoNiyANaM kevaiyA pajjavA pannattA ?, goyamA ! zraNaMtA pajavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM buccai jahannogAhaNagANaM paMciMdiya-tirikkha joNiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! jahannogAhaNae paMciMdiyatirikkha joNie jahannogAhaNayassa paMciMdiyatirikkhajoNiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe tulle ThiIe tiTThANavaDie vannagaMdha-rasaphAsa-pajavehiM dohiM nANehiM dohiM annANehiM dohiM dasaNehiM chaTThANavaDie se eeNatuNaM jAva pannattA 2 / ukkosogAhaNaevi evaM ceva, NavaraM tihiM nANehiM tihiM annANehiM tihiM daMsaNehiM chaTTANavaDie, jahA ukkosogAhaNae tahA ajahanna-maNukosogAhaNaevi, NavaraM yogAhaNa 17 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 / ( zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH TThayAe cauTTANavaDie. ThiIe cauTThANavaDie 3 / jahannAThijhyANaM bhaite ! paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM kevaiyA pajavA patnattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA patnattA 4 / se keNaDhaNaM bhaMte ! evaM vuccai jahannaThiiyANaM paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! jahannAThiie paMciMdiyatirikkhajoNie jahannaThiiyassa paMciMdiyatirikkhajoNiyassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe tulle vanagaMdha-rasaphAsapajavehiM dohiM annANehiM dohiM daMsaNehiM chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 5 / ukosaThiievi evaM ceva, NavaraM do nANA do annANA do daMsaNA, ajahannamaNuko saTiievi evaM ceca, navaraM ThiIe cauTThANavaDie tini NANA tinni annANA tinni desaNA 6 / jahannaguNakAlagANaM bhaMte ! paMcidiyatirikkhajoNiyANaM pucchA. goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 7 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai jahannaguNakAlagANaM paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM aNaMtA pajjavA pannattA ?, goyamA ! jahannaguNakAlae paMcidiyatirivakhajogie jahannaguNakAlagassa paMciMdiyatirikkhajoNiyassa davaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTTayAe cauTTANavaDie ThiIe cauTTANavaDie kAlavannapajavehiM tulle avasesehiM vannagaMdha rasaphAsapajavehiM tihi nANehiM tihiM annANehi tihiM daMsaNehiM chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 8 / evaM ukkosaguNakAlaevi, ajahanna-maNukosa-guNakAlaevi evaM ceva, navaraM saTThANe chaTThANavaDie, evaM paMca vannA do gaMdhA paMca rasA aTTa phAsA 1 / jahannAbhiNibohiyaNANINaM bhaMte ! paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM kevaiyA panjavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 10 / se kaNadveNaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannAbhiNibohiyaNANI paMciMdiyatirikkhajoNie jahannAbhiNibohiyaNANissa paMciMdiyatirikkhajoNiyassa davaTThayAe tulle 'paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie vannagaMdha-rasaphAsa Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 5 j [ 16 pajjavehiM chaTThANavaDie grAbhiNivohiyanANapajavehiM tulle suyanANapajavehi chaTThANavaDie cakkhudaMsaNapajavehiM acakkhudaMsaNapajavehiM chaTThANavaDie se ee?NaM jAva pannattA 11 / evaM ukkosAbhiNibohiyanANIvi, NavaraM ThiIe tiTThANavaDie, tinni nANA tinni daMsaNA saTTANe tulle sesesu chaTThANavaDie 12 / yajahanna-maNukosAbhiNibohiyanANI jahA ukkosAbhiNibohiyanANI NavaraM ThiIe cauTTANavaDie, saTANe chaTThANavaDie evaM suyanANIvi 13 / jahannohinANINaM bhaMte ! paMciMdiyatirikkha joNiyANaM pucchA, goyamA ! zraNatA pajavA pannattA 14 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucai ?, goyamA ! jahannohinANI paMciMdiyatirikkhajoNie jahannohinANissa paMciMdiyatirivakhajoNiyassa dabaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe tihANavaDie vannagaMdha-rasaphAsapajjavehiM AbhiNivohiyanANasuyanANapajavehi chaTThANavaDie yohinANapajavehiM tulle, annANA nasthi, cakkhudasaNapajavehiM yavakhudaMsaNapajavehiM ya yohidaMsaNapajavehiM chaTTANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 15 / evaM ukosohinANIvi ajahannokosohinANIvi evaM ceva, NavaraM saTThANe chaTThANavaDie, jahA AbhiNibohiyanANI tahA maiyannANI suyaannANI ya, jahA yohinANI tahA vibhaMganANIvi, cavakhudaMsaNI avakhudaMsaNI ya jahA grAbhiNibohiyanANI, yohidaMsaNI jahA yohinANI, jattha nANA tattha annANA natthi jattha annANA tattha nANA natthi, jattha daMsaNA tattha NANAvi anANAvi asthitti bhANiyavvaM 16 // sUtraM 115 // jahannogAhaNagANaM bhaMte ! maNussANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccaijahannogAhaNagANaM maNussANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! jahannogAhaNae maNUse jahannogAhaNagassa maNUsassa davvaTTayAe tulle paesaTTayAe Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] [ zrImadAgamasudhAsindhu :: SaSTho vibhAgaH tulle zrogAhaNaTTayAe tulle ThiIe tiTThANavaDie bannagaMdharasaphAsapanavehi tihiM nANehiM dohiM annANehiM tihiM daMsaNehiM chaTThANavaDie, se eeNatuNaM jAva panattA 2 / ukosogAhaNaevi evaM ceva, navaraM ThiIe siya hINe siya tulle siya abbhahie, jai hINe asaMkhijaibhAgahINe, aha abbhahie asaMkhejaibhAgaabbhahie, do nANAdo annANA do daMsaNA, ajahannamaNukosogAhaNaevi evaM ceva, NavaraM zrogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie, ThiIe cauTTANavaDie thAillehiM cAhiM nANehiM chaTThANavaDie, kevalanANapajjavehiM tulle, tihiM annANehiM tihiM daMsaNehiM chaTThANavaDie, kevaladaMsaNapajavehiM tulle 3 / jahannaThiyANaM bhaMte ! maNussANaM kevaiyA panjavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 4 |se keNaDhaNaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaTiie maNusse jahannaThijhyassa maNussassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe tulle vannagaMdharasaphAsapajavehiM dohiM annANehiM dohiM daMsaNehi chaTThANavaDie, se aieNa?NaM jAva pannattA 5 / evaM ukkosaThiievi, navaraM do nANA do annANA do daMsaNA, ajahannamaNukkosaThiievi evaM ceva, navaraM ThiIe cauTThANavaDie yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie pAillehiM cauhiM nANehiM chaTThANavaDie kevalanANapajjavehiM tulle tihiM annANehiM tihiM daMsaNehiM chaTThANavaDie kevaladaMsaNapajavehiM tulle 6 / jahannaguNakAlagANaM bhaMte ! maNussANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA patnattA 7 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaguNakAlae maNUse jahannaguNakAlagassa maNussassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie kAlavannapajavehiM tulle avasesehiM vannagaMdharasaphAsapajavehiM chaTTANavaDie cauhiM nANehiM chaTThANavaDie kevalanANapajavehiM tulle tihiM annANehiM tihiM daMsaNehiM chaTTANavaDie kevaladaMsaNapajjavehiM tulle, se eeNa?NaM jAva pannattA 8 / evaM ukkosaguNa Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 5 ] [141 kAlaevi, ajahanna-maNukosa-guNakAlaevi evaM ceva, navaraM saTTANe chaTThANavaDie, evaM paMca vannA do gaMdhA paMca rasA aTTa phAsA bhANiyabA 1 / jahannAbhiNibohiyanANINaM bhaMte ! maNussANaM kevaiyA panjavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 10 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannAbhiNavohiyaNANI maNUse jahannAbhiNibohiyaNANissa maNussassa davvaTThayAe turale paesaTTayAe tulle yogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie vannagaMdha-rasaphAsapajavehiM chaTThANavaDie aAbhiNibohiyanANapajavehiM tulle suyanANapajavehiM dohiM daMsohi chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 11 / evaM ukkosAbhiNibohiyanANIvi navaraM grAbhiNiyohiyanANapajavehi tulle ThiIe tiTThANavaDie tihiM nANehiM tihiM daMsaNehiM chaTThANavaDie, ajahannamaNukosAbhiNibohiyanANI jahA ukkosAbhiNibohiyanANI, navaraM ThiIe caTThANavaDie saTThANe chaTThANavaDie, evaM suyanANIvi 12 / jahannohinANINaM bhaMte ! maNussANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA panattA 13 / se keNa? NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannohinANI maNusse jahannohinANissa maNUsassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNayAe tiTThANavaDie (vauTThANavaDie) ThiIe tiTTANavaDie vanagaMdharasaphAsapajavehi dohiM nANehiM chaTThANavaDie yohinANapajavehiM tulle maNapajavanANapajjavehiM chaTThANavaDie tihiM daMsaNehiM chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 14 / evaM ukosohinANIvi, ajahannamaNukosohinANI evaM ceva, navaraM yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie, saTTANe chavANavaDie 15 / jahA yohinANI tahA maNapajjavanANIvi bhANiyavve, navaraM yogAhaNaTTayAe tihANavaDie, jahA zrAbhiNibohiyaNANI tahA maiyannANI suyazrannANIvi bhANiyabve, jahA zrohinANI tahA vibhaMganANIvi bhANiyabve, cakkhudaMsaNI acakhudaMsaNI ya jahA grAbhiNivohiyaNANI, zrohidaMsaNI jahA yohi. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vimAgaH nANI 16 / jattha nANA tattha annANA natthi jattha annANA tattha nANA nasthi, jattha daMsaNA tattha NANAvi annANAvi 17 / kevalanANINaM bhaMte ! maNussANaM kevaiyA panjavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 18 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-kevalanANINaM maNussANaM aNaMtA pajavA panattA ?, goyamA ! kevalanANI maNUse kevalanANissa mAsassa davaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe tiTThANavaDie vanagaMdharasaphAsapajavehiM chaTThANavaDie kevalanANapajjavehiM kevasadasaNapajavehi ya tulle se eegaTeNaM jAva pannattA 11 / evaM kevaladaMsaNIvi mAse bhANiyavve 20 // sUtraM 116 // vANamaMtarA jahA asurakumArA / evaM joisiyavemANiyA, navaraM saTTANe ThiIe tiTTANavaDie bhANiyavve, settaM jIvapajavA ||suutrN 117 // ajIvapajavA NaM bhaMte! kaivihA pannattA ?,goyamA! duvihA panattA, taMjahA-rUviyajIvapajavA ya arUvigrajIvapajjavA ya 1 / arUvigrajIvapajavA NaM bhaMte ! kaivihA pannattA ?, goyamA! dasavihA pannattA, taMjahAdhammasthikAe dhammatthikAyassa dese dhammatthikAyassa paesA ahammasthikAe grahamnasthikAyassa dese ahammatthikAyassa paesA yAgAsasthikAe Ag2AsasthikAyassa dese aAgAsasthikAyassa paesA zraddhAsamae 2 // sU0 118 // rUvigrajIvapajavA NaM bhaMte ! kaivihA pannatA ?, goyamA ! caravihA pannattA, taMjahAkhaMdhA khaMdhadesA khaMdhapaesA paramANupuggalA 1 / te NaM bhaMte ! kiM saMkhejA asaMkhejA aNaMtA ?, goyamA ! no saMkhejA no asaMkhenA aNaMtA 2 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai no saMkhejA no asaMkhejA aNaMtA ?, goyamA ! aNatA paramANupuggalA aNaMtA dupaesiyA khaMdhA jAva aNaMtA dasapaesiyA khaMdhA aNaMtA saMkhijapaesiyA khaMdhA aNaMtA asaMkhijapaesiyA khaMdhA aNaMtA aNaMtapaesiyA khaMdhA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccai te NaM no saMkhijjA no asaMkhijA aNaMtA 3 // sU0 111 // paramANupoggalANaM Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 5 ] [ 143 bhaMte ! kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! paramANupoggalANaM aNaMtA pajavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-paramANupuggalANaM aNaMtA pajavA pannattA ?, goyamA ! paramANupuggale paramANupoggalassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTTayAe tulle ThiIe siya hINe siya tulle siya amahie, jai hINe asaMkhijaibhAgahINe vA saMkhijjaibhAgahINe vA saMkhijaiguNahINe vA asaMkhijaguNahINe vA, aha abbhahie asaMkhijjaibhAgaabhahie vA saMkhijjaibhAgaabbhahie vA saMkhijaguNayabhahie vA asaMkhijjaguNagrabhahie vA, kAlavannapajavehiM siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe aNaMtabhAgahINe vA asaMkhijjaibhAgahINe vA saMkhijaibhAgahINe vA saMkhijaguNahINe vA asaMkhijaguNahINe vA aNaMtaguNahINe vA, graha abhahie aNaMtabhAgayabbhahie vA asaMkhijaibhAgaabbhahie vA saMkhijabhAgaabbhahie vA saMkhijaguNabhahie vA asaMkhijaguNayabhahie vA aNaMtaguNamabhahie vA, evaM avasesa-vannagaMdha-rasaphAsapajjavehiM chaTTANavaDie, phAsANaM sIyausiNa-niddhalukkhehiM chaTThANavaDie, se teNDeNaM goyamA ! evaM vuccaiparamANupoggalANaM gaNaMtA pajavA pannattA 2 / dupaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! dupaesie dupaesiyassa dabaTTayAe tulne paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe siya hIro siya tulle siya abbhahie, jai hINe paesahINe aha abbhahie paesamabhahie ThiIe cauThANavaDie vanAIhi uvarillehiM cauphAsehi ya chaTTANavaDie, se eeNaNaM jAva pajjayA pannattA 3 / evaM tipaesevi, navaraM yogAhaNaTThayAe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe paesahINe vA dupaesahINe vA, yaha abbhahie paesamabhahie vA dupaesamabhahie vA, evaM jAva dasapaNasie, navaraM yogAhaNAe paesaparivuDDI kAyavvA jAva dasapaesie, NavaraM navapaesahINatti 4 / saMkhejjapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSThI vibhAgaH pajavA pannattA 5 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucai-goyamA ! saMkhejjapaesie saMkhejjapaesiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe saMkhejjabhAgahINe vA saMkhijjaguNahINe vA, yaha abbhahie evaM ceva zrogAhaNaTThayAevi duTANavaDie ThiIe cauTThANavaDie varaNAi-uvarila cauphAsapajjavehi ya chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pajavA pannattA 6 / asaMkhijjapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA patnattA 7 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-goyamA ! asaMkhijjapaesie khaMdhe asaMkhijapaesiyassa khaMdhamsa davaTTayAe tulle paesaTTayAe cauTThANavaDie zrogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie varANAi-uvarila cauphAsehi ya chaThThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pajjavA pannattA 8 / aNaMtapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 1 / se kaNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! aNaMtapaesie khaMdhe aNaMtapaesiyassa khaMdhassa davvaThThayAe tulle paesaThThayAe chaTThANavaDie yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie vannagaMdharasaphAsapajjavehiM chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva parANattA 10 / egapaesogADhANaM poggalANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 11 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! egapaesogADhe poggale egapaesogADhassa poggalassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe chaTTANavaDie zrogAhaNaTTayAe tulle ThiIe cauTThANavaDie varANAi-uvarilla cauphAsehiM chaTTANavaDie se eeNa?NaM jAva paNNattA 12 / evaM dupaesogADhevi jAva dasapaesogADhevi 13 / saMkhijjapaesogADhANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 14 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! saMkhejapaesogADhe poggale saMkhijjapaesogADhassa poggalassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe chaTTANavaDie yogAhaNaTTayAe duTTANavaDie ThiIe caTTANavaDie varANAi-uvarila-cauphAsehi ya chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 15 / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / padaM 5 ] [ 145 asaMkhejjapaesogADhANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 16 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! asaMkhejjapaesogADhe poggale asaMkhejjapaesogADhassa poggalassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie yogAhaNaTThayAe cauTTANavaDie ThiIe cauTThANavaDie varANAiTTaphAsehiM chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 17 / egasamayaThiiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 18 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! egasamayaThiie poggale egasamayaThiiyassa poggalassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe chaThANavaDie zrogAhaNaTThayAe cauTThANavaDite ThitIe tulle varaNAiTTaphAsehiM chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 11 / evaM jAva dasasamayaThiie, saMkhejjasamayaThiiyANaM evaM ceva, NavaraM ThiIe duTThANavaDie, asaMkhejjasamayaThijhyANaM evaM ceva, navaraM ThiIe cauTThANavaDie 20 / ekaguNakAlagANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 21 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucai ?, goyamA ! ekaguNakAlae poggale (graM0 3000 ) ekaguNakAlagassa poggalassa davaTThayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie zrogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie kAlavannapajjavehiM tulle avasesehiM vanagaMdharasaphAsapajjavehiM chaTThANAvaDie aTThaphAsehiM chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 22 / evaM jAva dasaguNakAlae, saMkhejjaguNakAlaevi evaM ceva, navaraM saTTANe duTThANavaDie, evaM asaMkhijjaguNakAlaevi, navaraM saTTANe cauTThANavaDie, evaM anaMtaguNakAlaevi navaraM saTThANe chaTThANavaDie, evaM jahA kAlavannassa vattavvayA bhaNiyA tahA sesANavi vannagaMdharasaphAsANaM vattavvayA bhANiyabvA jAva aNaMtaguNalukkhe 23 / jahannogAhaNagANaM bhaMte ! dupaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 24 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannogAhaNae dupaesie khaMdhe jahannogAhaNasta dupaesiyassa khaMdhaspta dabaTTayAe tulle Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ] [ zrImadAMgamasudhAsindhuH / peSTho vibhAgaH paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe tulle ThiIe cauTThANavaDie kAlavannapanavehiM chaTThANavaDie sesavanna-gaMdharasapajjavehiM chaTThANavaDie sIya-usiNaNiddha-lukkha-phAsapajjavehiM chaTThANavaDie, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccaijahannogAhaNANaM dupaesiyANaM poggalANaM aNaMtA pajjavA pannattA 25 / ukosogAhaNaevi evaM ceva, ajahannamaNukosogAhaNazro natthi 26 / jahannogAhaNayANaM bhaMte ! tipaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA panattA 27 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM buccai ?, goyamA ! jahA dupaesie jahannogAhaNae ukkosogAhaNaevi evaM ceva, evaM ajahannamaNukosogAhaNaevi 28 / jahannogAhaNayANaM bhaMte ! caupaesiyANaM pucchA, goyamA ! jahA jahanogAhaNae dupaesie tahA jahannogAhaNae cauppaesie 21 / evaM jahA ukkosogAhaNae dupaesie tahA ukkosogAhaNae cauppaesievi, evaM ajahannamaNukosogAhaNaevi cauppaesie, NavaraM yogAhaNaTTayAe siya hINe siya tulle siyamabbhahie jai hINe paesahINe graha abbhahie paesayabhahie, evaM jAva dasapaesie NeyavvaM, NavaraM ajahannukosogAhaNae paesaparivuDDI kAyavvA jAva dasapaesiyassa satta paesA parivaDDijati 30 / jahannogAhaNagANaM bhaMte ! saMkhejapaesiyANaM pucchA, goyamA! aNaMtA pajjavA pannattA 31 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucai ?, goyamA ! jahannogAhaNae saMkhejjapaesie jahannogAhaNagassa saMkhijjapaesiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe duTThANavaDie yogAhaNaTThayAe tulle ThiIe cauTThANavaDie varANAicauphAsapajjavehi ya chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva patnattA 32 / evaM ukkosogAhaNaevi, ajahannamaNukosogAhaNaevi evaM ceva, NavaraM saTThANe duTThANavaDie 33 / jahannogAhaNagANaM bhaMte ! asaMkhijjapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 34 / se kepaTTaNaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannogAhaNae asaMkhijapaesie khaMdhe jahannogAhaNagassa asaMkhijjapaesiyassa khaMdhassa davva Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 5 ] [ 140 TThayAe tulle paesaTTayAe cauTANavaDiai zrogAhaNaTTayAe tulle ThiIe cauTThANavaDie varaNAiuvarilaphAsehi ya chaTTANavaDie, se eeNaTeNaM jAva pannattA 35 / evaM ukkosogAhaNaevi, ajahannamaNukosogAhaNaevi evaM ceva, navaraM saTTANe cauTThANavaDie 36 / jahannogAhaNagANaM bhaMte ! aNaMtapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA patnattA 37 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannogAhaNae aNaMtapaesie khaMdhe jahannogAhaNagassa.aNaMtapaesiyassa khaMdhassa davaTThayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie yogAhaNaTThayAe tulle ThiIe cauTThANavaDie varaNAiuvarilacauphAsehiM chaTThANavaDie se eeNaTeNaM jAva pannattA 38 / ukkosogAhaNaevi evaM ceva, navaraM ThiIevi tulle 31 / ajahannamaNukosogAhaNagANaM bhaMte ! aNaMtapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 40 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! ajahannamaNukosogAhaNae aNaMtapaesie khaMdhe ajahannamaNukosogAhaNagassa aNaMtapaesiyassa khaMdhassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTTANavaDie varaNAiTThaphAsehiM chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 41 / jahannaThiiyANaM bhaMte ! paramANupuggalANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 42 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vumai ?, goyamA ! jahannaTiie paramANupoggale jahannaThijhyassa paramANupoggalasma dabvaTThayAe tulle pAsaTTayAe tulle yogAhaNaTThayAe tulle ThiIe tulle varANAi duphAsehi ya chaTTANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 43 / evaM ukkosaThiievi, ajahannamaNukosaTiievi evaM ceva navaraM ThiIe cauTThANavaDie 44 / jahannAThijhyANaM dupaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA patnattA 45 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuncai ?, goyamA ! jahannaThiie dupaesie jahannAThijhyassa dupaesiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTThayAe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe paesahINe Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSThI vibhAgA graha abhahie paesayabhahie ThiIe tulle varANAi cauphAsehi ya chaTANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 46 / evaM ukkosaThiievi ajahannamaNukosaThiievi evaM ceva, navaraM ThiIe cauTTANavaDie, evaM jAva dasapaesie, navaraM paesaparivuDDI kAyavvA, yogAhaNaTTayAe tisuvi gamaesu jAva dasapae. sie evaM paesA parivaDijaMti 47 / jahannaThiiyANaM bhaMte ! saMkhijapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 48 / se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyanA ! jahannaThijhyANaM saMkhijjapaesie khaMdhe jahannaThiiyassa saMkhijapaesiyassa khaMdhasta dabaTTayAe tulle paesaTTayAe duTThANavaDie yogAhaNaTTayAe duTThANavaDie ThiIe tulle varANAi cauphAsehi ya chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 41 / evaM ukosaThiievi, ajahannamaNukosaTiievi evaM ceva, navaraM ThiIe cauDhANavaDie 50 / jahannaThijhyANaM asaMkhijjapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 51 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaThiie asaMkhijjapaesie jahannaThijhyassa asaMkhijjapaesiyasta davaTThayAe tulle paesaTTayAe cauTThANavaDie yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe tulle varANAi uvarilacauphAsehi ya chaTThANavaDie, se ee?NaM jAva pannatA 52 / evaM ukosaThiievi, ajahannamaNukosaThiie evaM ceva navaraM ThiIe caTThANavaDie 53 / jahannAThijhyANaM aNaMtapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 54 / se keNaDhe NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA jahannaThiie aNaMtapaesie jahannaThiiyassa aNaMtapaesiyassa dabaTTayAe tulle parasaTThayAe chaTANavaDie yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe tulle varaNAi aTTaphAsehi ya chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 55 / evaM ukkosaThievi, ajahannamaNukosaThiievi evaM ceva, navaraM ThiIe cauTTANavaDie 56 / jahannaguNakAlayANaM paramANupuggalANaM pucchA, goyamA ! aNatA pajavA pannattA 57|se keNa?NaM bhaMte ! evaM buccai ?,goyamA ! jahannaguNa Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 5 ) [ 146 kAlae paramANupuggale jahannaguNakAlagassa paramANupuggalassa davaTThayAe tulle paramaTTayAe tulle zrogAhaNaTTayAe tulle ThiIe cauTThANavaDie kAlavannapajavehiM tulle zravasesA varANA natthi, gaMgharasaduphAsa-pajavehi ya chaTThANavaDie, se eeNadveNaM jAva pannattA 58 / evaM ukkosaguNakAlaevi, evamajahannamaNukosaguNakAlaevi, NavaraM saTThANe chaTThANavaDie 56 / jahannaguNakAlayANaM bhaMte ! dupaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajjavA pannattA 60 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaguNakAlae dupaesie jahannaguNakAlayassa dupaesiyassa davaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe parasahINe yaha abhahie paesayabhahie ThiIe cauTThANavaDie kAlavannapajjavehiM tulle avasesavarANAiuvarillacauphAsehi ya chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 61 / evaM ukkosaguNakAlaevi, ajahannamaNukosaguNakAlaevi evaM ceva, navaraM saTThANe chaTThANavaDie, evaM jAva dasapaesie navaraM paesaparivuDDI yogAhaNAe taheva 62 / jahannaguNakAlayANaM bhaMte ! saMkhijapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 63 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM buccai ?, goyamA ! jahannaguNakAlae saMkhijapaesie jahannaguNakAlagassa saMkhijapaesiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe duTThANavaDie yogAhaNaTTayAe duTThANavaDie ThiIe cauTTANavaDie kAlavannapajavehiM tulle avasesehi varANAi uvarilacauphAsehi ya chaTTANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 64 / evaM ukkosaguNakAlaevi, ajahannamaNukosaguNakAlaevi evaM ceva, navaraM saTThANe chaTThANavaDie 65 / jahannaguNakAlayANaM bhaMte ! asaMkhijapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 66 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vubai ?, goyamA ! jahannaguNakAlae asaMkhijapaesie jahannaguNakAlagassa asaMkhijapaesiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe cauTThANavaDie yogAhaNaTTayAe Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH caTThANavaDie ThiIe cauhANavaDie kAlavannapajavehiM tulle avasesehiM varANAdi uvarilacauphAsehi ya chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 67 / evaM ukkosaguNakAlaevi, ajahannamaNukosaguNakAlaevi evaM ceva, navaraM saTTANe chaTThANavaDie 68 / jahannaguNakAlayANaM bhaMte ! aNaMtapae. siyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 61 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaguNakAlae aNaMtapaNasie jahannaguNakAlayassa aNaMtapaesiyassa davaTThayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie progAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie kAlavannapajjavehiM tulle avasesehiM vannAdi aTThaphAsehi ya chaTThANavaDie, se eeNatuNaM jAva pannattA 70 / evaM ukkosaguNakAlaevi, ajahannamaNukosaguNakAlaevi evaM ceva, navaraM saTThANe chaTThANavaDie, evaM nIla-lohiya-hAliha-sukilla-subhigaMdha-dunbhigaMdha-titta-kaDu-kasAyaaMbila-mahura-rasapajavehi ya vattavvayA bhANiyabvA, navaraM paramANupoggalassa subbhigaMdhassa dunbhigaMdho na bharaNai dunbhigaMdhassa subbhigaMdho na bharaNai, tittassa avasesaM na bharaNati evaM kaDayAdINavi, avasesaM taM ceva 71 / jahannaguNakakkhaDANaM aNaMtapaesiyANaM khaMdhANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 72 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaguNakakhaDe aNaMtapaesie jahannaguNakakkhaDassa aNaMtapaesiyassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTANavaDie vanagaMdharasehiM chaTANavaDie kakkhaDaphAsapajjavehiM tulle avasesehiM sattaphAsapajavehiM chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 73 / evaM ukkosaguNakavaDevi, ajahanna-maNukosaguNakakkhaDevi evaM ceva, navaraM saTTANe chaTThANabaDie, evaM mauya-guruya-lahuevi bhANiyabve 74 / jahannaguNamIyANaM bhaMte ! paramANupoggalANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA panjavA pannattA 75 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucai ?, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paesayAsIte dupaesiecha / se karAI mApadesiyANaM puru zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 5 ] [ 151 goyamA ! jahannaguNasIe paramANupoggale jahannaguNasItassa paramANupuggalassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTTayAe tulle ThiIe cauTThANavaDie vannagaMdharasehiM chaTThANavaDie sIyaphAsapajjavehi ya tulle usiNaphAso na bharANati niddhalukkhaphAsapajavehi ya chaTThANavaDie, se eaiNa?NaM jAva pannattA 76 / evaM ukkosaguNasIevi, ajahannamaNukosaguNasItevi evaM ceva, navaraM saTThANe chaTThANavaDie 77 / jahannaguNasItANaM dupadesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 78 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaguNasIte dupaesie jahannaguNasItassa dupadesiyassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTThayAe siya hINe siya tulle siya abhahie jai hINe paesahINe (graha) abbhahie paesayabhahie ThiIe cauTThANavaDie vannagaMdharasapajjavehiM chaTThANavaDie sIyaphAsapajjavehiM tulle usiNaniddhaluvakhaphAsapajavehiM chaTTANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 71 / evaM ukosaguNasItevi, ajahannamaNukosaguNasItevi evaM ceva, navaraM saTTANe chaTThANavaDie, evaM jAva dasapaesie, NavaraM yogAhaNaTThayAe paesaparivuDDI kAyavvA jAva dasa paesiyassa nava paesA vuDDijati 80 / jahannaguNasIyANaM saMkhejapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 81 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaguNasIte saMkhijapaesie jahannaguNasItassa saMkhijapaesiyasa davaTTayAe tulle paesaTTayAe duTTANavaDie zrogAhaNaTTayAe duTThANavaDie ThiIe cauDhANavaDie varANAdIhiM chaTTANavaDie sIyaphAsapajjavehiM tulle usiNaniddhalukkhehiM chaTThANavaDie, se eeNaNaM jAva patnattA 82 / evaM ukkosaguNasItevi, ajahannamaNukosaguNasItevi evaM ce, navaraM saTThANe chaTThANavaDie 83 / jahannaguNasIyANaM asaMkhijapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 84 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaguNasIte asaMkhijapaesie jahannaguNasIyassa Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : paSTho vibhAgaH zrasaMkhijapaesiyassa davvaTTayAe tulle paesaTTayAe cauTThANavaDie zrogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie varANAipajavehiM chaTThANavaDie sIyaphAsapajavehiM tulle usiNaniddhalukkhaphAsapajjavehiM chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva pannattA 85 / evaM ukkosaguNasItevi, ajahannamaNukosaguNasItevi evaM ceva, navaraM saTThANe chaTThANavaDie 86 / jahannaguNasItANaM aNaMtapaesiyANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 87 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaguNasIte aNaMtapaesie jahannaguNasItassa zraNaMtapaesiyassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie varANAipajjavehiM chaTThANavaDie sIyaphAsapajavehiM tulle zravasesehiM sattaphAsapajjavehiM chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva patnattA 88 / evaM ukkosaguNasItevi, ajahannamaNukosaguNasotevi evaM ceva, navaraM saTTANe chaTThANavaDie, e usiNaniddhalukkhe jahA sIte paramANupoggalasma taheva paDivakkho samvesiM na bharANai ti bhANiyavvaM 81 / // sUtraM 120 // ___jahannapaesiyANaM bhaMte ! khaMdhANaM kevaiyA pajavA pannattA ? goyamA ! zraNaMtA pajjavA pannattA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannapaesie khaMdhe jahannapaesiyassa khaMdhassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle zrogAhaNaTThayAe siya hINe siya tulle siya abhahie, jai hINe paesahINe graha abhahie paesamabbhahie ThiIe cauTThANavaDie vanagaMdharasaarilla-cauphAsapajavehiM chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva patnattA 2 / ukosapaesiyANaM bhaMte ! khaMdhANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 3 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai goyamA ! ukkosapaesie khaMdhe ukkosapaesiyasma khaMdhassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe tulle yogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie varaNAiaTThakAsapajavehi ya chaTThANavaDie se Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram |pdN 5 ] [ 156 eeNaTThaNaM jAva panattA 4 / ajahannamaNukosapaesiyANaM bhaMte ! khaMdhANaM kevaiyA pajavA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 5 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! ajahannamaNukosapaesie khaMdhe ajahannamaNukosapaesiyassa khaMdhassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie varaNAi aTThaphAsapajjavehi ya chaTThANavaDie se eegAhraNaM jAva pannattA 6 / jahannogAhaNagANaM bhaMte ! poggalANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA patnattA, se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannogAhaNae poggale jahannogAhaNagassa poggalassa davvaThThayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie yogAhaNaTTayAe tulle ThiIe cauTThANavaDie varANAi uvarillaphAsehi ya chaTThANavaDie se eeNa?NaM jAva pannattA 7 / ukosogAhaNaevi evaM ceva, navaraM ThiIe tulle 8 ! ajahannamaNukosogAhaNagANaM bhaMte ! poggalANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA, se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! ajahannamaNukosogAhaNae poggale ajahannamaNukosogAhaNagassa poggalassa davvaTThayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie yogAhaNaTTayAe cauTThANavaDie TiIe cauTThANavaDie varaNAi aTTaphAsapajjavehi ya chaTThANavaDie, se eeNa?NaM jAva panattA 1 / jahannaThijhyANaM bhaMte ! poggalANaM pucchA, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 10 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! jahannaThiie poggale jahannaThijhyassa poggalassa dabaTTayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie zrogAhaNaTThayAe cauTThANabaDie ThiIe tulle varaNAi aTThaphAsapajjavehi ya chaTTANavaDie, se eeNa?NaM jAva panattA 11 / evaM ukAsaThiievi, ajahannamaNukosaThiievi evaM ceva, navaraM ThiIevi cauTThANavaDie 12 / jahannaguNakAlayANaM bhaMte ! poggalANaM kevaiyA pajavA panattA ?, goyamA ! aNaMtA pajavA pannattA 13 / se keNaDhe NaM bhaMte ! evaM vucai ?, goyamA ! jahannaguNakAlae poggale jahanna Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / SaSTho vibhAgaH guNakAlayassa poggalassa davaTTayAe tulle paesaTTayAe chaTThANavaDie zrogAhaNaTThayAe cauTThANavaDie ThiIe cauTThANavaDie kAlavannapajavehiM tulle avasesehiM vanagaMdharasaphAsapanavehi ya chaTTANavaDie, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccai-jahannaguNakAlayANaM poggalANaM zraNaMtA pajavA pannattA 14 / evaM ukosaguNakAlaevi, ajahannamaNukosaguNakAlaevi evaM ceva, navaraM saTThANe chaTThANavaDie, 15 / evaM jahA kAlavannapajjavANaM vattavvayA bhaNiyA tahA sesANavi vanagaMdharasaphAsANaM vattavyayA bhANiyavvA jAva ajahannamaNukosalukkhe saTThANe chaTANavaDie 16 / settaM rUvigrajIvapajavA, settaM ajIvapanjavA 17 // sUtraM 121 // iti pannavaNAe bhagavaIe paMcamaM visesapayaM samattaM // // iti paJcamaM padam // 5 // // atha zrI upapAta(vyutkrAnti)nAmakaM SaSThaM padam // bArasa 1 cavIsAI 2 sayaMtaraM 3 egasamaya 4 katto 5 ya / ubaTTaNa 6 parabhaviyAuyaM ca 7 aTThava aAgarisA 8 // 1 // nirayagaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM ekkaM samayaM ukko seNaM vArasa muhuttA 1 / tiriyagaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukoseNaM bArasa muhuttA 2 / maNuyagaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM bArasa muhuttA 3 / devagaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM bArasa muhuttA 4 / siddhigaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA sijhaNAe pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM chammAsA 5 / nirayagaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 6 / [ 155 uvvaTTaNAe pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM evakaM samayaM ukkoseNaM bArasa muhuttA 6 / tiriyagaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvvaTTaNAe pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM bArasa muhuttA 7 / maNuyagaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvvaTTaNAe pannattA ?, goyamA ! jahannegA egaM samayaM ukkoseNaM bArasa muhuttA 8 / devagaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvvaTTaNAe pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM bArasa muhuttA 6 / dAraM 1 // sUtraM 122 // rayaNappabhA-puDhavineraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM cauvvIsaM muhuttA 1 / sakkarappabhApuDhavineraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM sattarAIdiyANi 2 / vAluyappabhApuDhavineraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM addhamAsaM 3 / paMkappabhApuDhavineraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM mAsaM 4 / dhUmappabhApuDhavinerajhyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM do mAsA 5 / tamApuDhavineraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM cattAri mAsA 6 / ahesattamApuDhavineraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM chammAsA 7 / asurakumArA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM cauvvIsaM muhuttA 8 | nAgakumArA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM caubvIsaM muhuttA 1 / evaM suvannakumArANaM vijjukumArANaM aggikumArANaM dIvakumArANaM disAkumArANaM udahi Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH kumArANaM vAukumArANaM thaNiyakumArANa ya patteyaM patteyaM jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM cauvvIsaM muhuttA 10 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! aNusamayamavirahiyaM uvavAeNaM pannattA ?, 11 / evaM bAukAiyANavi teukAiyANavi vAukAiyANavi vaNassaikAiyANavi zraNusamayaM avirahiyA uvavAeNaM pannattA 12 / beiMdiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM aMtomuhattaM evaM teiMdiyacauriMdiyA 13 / samucchimapaMciMdiya-tirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM aMtomuhuttaM 14 / gambhavakkaMtiya-paMceMdiya-tirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM bArasa muhuttA 15 / saMmucchima maNussA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM cauvvIsaM muhuttA 16 |gbhvkkNtiymnnussaannN pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM bArasa muhuttA 17 / vANavaMtarANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM cauvvIsaM muhuttA 18 / joisiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukoseNaM cauvvIsaM muhuttA 11 / sohamme kappe devA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM cauvvIsaM muhuttA 20 / IsANe kappe devANaM puchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukoseNaM cauvvIsaM muhuttA 21 / saNaMkumAre kappe devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM gAva rAiMdiyAiM 22 / mAhide devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM bArasa rAiMdiyANaM dasa muhuttA 23 / baMbhaloe devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukoseNaM addhatevIsaM rAiMdiyAI 24 / laMtagadevANaM pucchA, goyamA ! Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 6 ) [ 157 jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM paNatAlIsaM rAIdiyAI 25 / mahAsukkadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM asII rAIdiyAiM 26 / sahassAre devANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM unakoseNaM rAiMdiyasayaM 27 / prANayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM saMkhejamAsA 28 / pANayadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM saMkhejamAsA 21 / zrAraNadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM saMkhijavAsA 30 / accuyadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM saMkhijavAsA 31 / hiTThimagevijANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM saMkhijAI vAsasayAI 32 / majhimagevijANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM saMkhijAI vAsasahassAI 33 / uvarimagevijANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM saMkhijjAiM vAsasayasahassAI 34 / vijaya-vejayaMta-jayaMtaaparAjitadevANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM asaMkhejjaM kAlaM 35 / savvaTThasiddhagadevANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM paliyovamassa saMkhijaibhAgaM 36 / siddhA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA sijhaNAe pannattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM chammAsA 37 // sUtraM 123 // rayaNappabhApuDhavineraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvvaTTaNAe panattA ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM cauvvIsaM muhuttA 1 / evaM siddhavajA uvvaTTaNAvi bhANiyavvA jAva aNuttarovavAiyatti, navaraM joisiyavemANiesu cayaNaMti ahilAvo kAyayo 2 / dAraM 2 // sUtraM 124 // nerajhyA NaM bhaMte ! kiM saMtaraM uvavajjaMti niraMtaraM uvavajjati ?, goyamA ! saMtaraMpi uvavajjati niraMtaraMpi uvavajjati 1 / tirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! kiM saMtaraM uvavajjati niraMtaraM uvavajjati ?, goyamA ! saMtaraMpi uvavajjati Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH niraMtaraMpi uvavajjati 2 / maNussA NaM bhaMte ! kiM saMtaraM uvavajjaMti niraMtaraM uvavajjati ?, goyamA ! saMtaraMpi uvavajjaMti niraMtaraMpi uvavajjati 3 / devA NaM bhate ! kiM saMtaraM uvavajjati niraMtaraM uvavajjaMti ?, goyamA ! saMtaraMpi uvavajjati niraMtaraMpi uvavajjati 4 / rayaNappabhApuDhavineraiyA NaM bhaMte ! kiM saMtaraM uvavajjaMti niraMtaraM uvavajjaMti ?, goyamA ! saMtaraMpi uvavajjati niraMtaraMpi uvavajjaMti 5 / evaM jAva ahesattamAe saMtaraMpi uvavajjaMti niraMtaraMpi uvavajjaMti 6 / asurakumArA NaM devA NaM bhaMte ! ki saMtaraM uvavajjaMti niraMtaraM uvavajjaMti ?, goyamA ! saMtaraMpi uvavajjati niraMtaraMpi uvavajjaMti, evaM jAva thaNiyakumArA NaM saMtarapi uvavajjaMti niraMtaraMpi uvavajjati 7 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! kiM saMtaraM uvavajjaMti niraMtaraM uvavajjaMti ?, goyamA ! no saMtaraM uvavajjati niraMtaraM uvavajjaMti, evaM jAva vaNassaikAiyA no saMtaraM uvavajjati niraMtaraM uvavajjati 8 / beiMdiyA NaM bhaMte ! kiM saMtaraM uvavajjaMti niraMtaraM uvavajjati ?, goyamA ! saMtaraMpi uvavajjaMti niraMtaraMpi uvavajjaMti, evaM jAva paMciMdiyatiriyakkhajoNiyA 1 / maNussA NaM bhaMte ! kiM saMtaraM uvavajjati niraMtaraM uvavajjati ?, goyamA ! saMtaraMpi uvavajjati niraMtaraMpi uvavajjati 10 / evaM vANamaMtarA joisiyA sohammIsANa-saNaMkumAra-mAhiMda-baMbhaloya-laMtaga mahAsukka-sahassAra-pANaya-pANayapAraNaccaya--hiTThimagevijaga--majjhimamegavijaga---uvarimagevijaga--vijayavejayaMta-jayaMta-aparAjita-sabaTTasiddhadevA ya saMtarapi uvavajjati niraMtaraMpi upavajjati 11 / siddhA NaM bhaMte ! ki saMtaraM sijhati niraMtaraM sijhati ?, goyamA ! saMtaraMpi sijhati niraMtaraMpi sijhati 12 // sUtraM 125 // neraiyA NaM bhaMte ! kiM saMtaraM ubaTTAMti niraMtaraM uvvaTTati ?, goyamA ! saMtaraMpi ubvaTTati niraMtaraMpi ubaTTati 1 / evaM jahA uvavAyo bhaNiyo tahA uvvaTTaNAvi siddhavajA bhANiyanvA jAva vemANiyA, navaraM joisiya Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 6 ] [ 159 vemANiesu cayaNaMti ahilAvo kAyavyo 2 / dAraM 3 // sUtraM 126 // nerajhyA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA uvavajjati ?, goyamA ! jahanneNaM eko vA do vA tini vA ukkoseNaM saMkhejA vA asaMkhejA vA uvavajjati evaM jAva ahesattamAe 1 / asurakumArA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA uvavajjaMti ?, goyamA ! jahanneNaM eko vA do vA tinni vA ukkoseNaM saMkhejjA vA asaMkhejA vA, evaM nAgakumArA jAva thaNiyakumArAvi bhANiyavvA 2 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA uvavajjati ?, goyamA ! aNusamayaM avirahiyaM asaMkhejA uvavajjaMti, evaM jAva vAukAjhyA 3 / vaNassaikAiyA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA uvavajjati ?, goyamA ! saTTANuvavAiyaM paDucca aNusamayaM avirahiyA aNaMtA uvavajjaMti, paraThANuvavAiyaM paDucca aNusamayaM avirahiyA asaMkhejA uvavajjati 4 / beiMdiyA NaM bhaMte ! kevaiyA egasamaeNaM uvavajjaMti ?, goyamA ! jahanneNaM ego vA do vA tinni vA ukkoseNaM saMkhejA vA asaMkhejA vA, evaM teiMdiyA cAridiyA 5 / saMmucchima-paMciMdiya-tirikkhajoNiyA gabbhavakkaMtiyapaMciMdiya-tirikkhajoNiyA saMmucchima-maNussA vANamaMtara-joisiya-sohammIsANasaNaMkumAra-mAhiMda-baMbhaloyalaMtaga-mahAsuka-sahassAra-kappadevA te jahA nerajhyA, gambhavakkaMtiya-maNUsa-yANaya-pANaya-dhAraNa-accua-gevejaga-aNuttarovavAiyA ya ete jahanneNaM ikko vA do vA tinni vA ukkoseNaM saMkhijA [vA] uvavajaMti 6 / siddhA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA sijhati ?, goyamA ! jahanneNaM ekkaM vA do vA tinni vA ukkoseNaM aTThasayaM 7 // sUtraM 127 // nerajhyA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA ubaTTAMti ?, goyamA ! jahanneNaM eko vA do vA tini vA ukkoseNaM saMkhejA vA asaMkhejA vA uvvavaTTAMti 1 / evaM jahA uuvAyo bhaNiyo tahA uvvaTTaNAvi siddhavajA bhANiyavvA jAva aNuttarovavAiyA, NavaraM joisiyavemANiyANaM cayaNeNaM ahilAvo Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vibhAgaH kAyavyo / dAraM 4 // sUtraM 128 // neraiyA NaM bhaMte ! katohito uvavajjaMti ?-kiM neraiehiMto uvavajjaMti tirikkhajoNiehito uvavajjati maNussehiMto uvavajjaMti devehito uvavajjati ?, goyamA ! neraiyA no neraiehito uvavajaMti tirikkhajoNiehito uvavajjati maNussehito uvavajjati no devehito uvavajjati 1 / jai tirikkhajoNiehito uvavajjaMti kiM egidiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati beiMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati teiMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati cariMdiyatirikkhajoNiehiMto uvavajjaMti paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati ?; goyamA ! no egidiyatirikkhajoNiehito uvavajjaMti no beiMdiyatirikkhajoNiehito uvavajjati, no teiMdiyatirikkhajoNiehito uvavajjaMti, no cariMdiyatirikkhajoNiehito uvavajjaMti paMceMdiyatirikkhajoNiehito uvavajjati 2 / jai paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM jalayara. paMciMdiya-tirikkhajogiehito uvavajjati thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehiMto uvavajjati khahayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti ?, goyamA ! jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiehiMto uvavajjati khahayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati 3 / jai jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM saMmucchima-jalayara-paMtriMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati gambhavakkaMtiyajalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti ?, goyamA ! saMmucchimajalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehiMto uvavajjati gambhavakkatiya-jalayarapaMciMdiya tirikkhajoNiehito uvavajjaMti 4 / jai samucchima-jalayarapaMcidiya tirikkhajoNiehiMto uvavajjaMti ki pajattaya-samucchima-jalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiehiMto uvavajjati kiM apajatta-saMmucchima-jalayarapaMciMdiya-tirivakhajoNiehito ubavajjate ?, goyamA ! pajattaya-saMmucchima Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 6 // [ 161 jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehiMto uvavajjaMti no apajattaga-saMmucchimajalayara-paMcidiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati 5 / jai gambhavakkaMtiyajalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM pajattaga-gambhavakkaMtiyajalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati apajattaya-gabbhavavakaMtiyajalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati ?, goyamA ! pajattayagambhavakkaMtiya-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti no apajjattaga-gambhavakkatiya-jalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti 6 / jai thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM cauppaya-thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti parisappa-thalayara-paMciMdiya-tirivarakhajoNiehito uvavajjati ?, goyamA ! cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirivakhajoNiehito uvavajjaMti parisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito'vi uvvjjNti|ji cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNihito uvavajjaMti kiM samucchimehito uvavajjati gambhavakkatiehito uvavajjati ?, goyamA ! saMmucchima-cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirivakhajoNihito'vi uvavajjati gambhavakkaMtiya-cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito'vi uvavajjaMti 8 / jai samucchima-cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM pajattaga-saMmucchima-cauppaya-thalayara-paMcidiya-tirivakhajoNiehito uvavajjati apajattaga-vauppaya-thalayara-saMmucchima--paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti ?, goyamA ! panjattaga-saMmucchima-cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti no apajattaga-saMmucchima-cauppaya thalayara-paMcidiyatirikkhajoNiehito uvavajjati 1 / jai gambhavakkaMtiya-cauppaya-thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM saMkhenjavAsAua-gabbhavakkaMtiyacauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati asaMkhejjavAsAuyagambhavakkaMtiya-cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati ?, 21 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH goyamA ! saMkhejavAsAuehiMto uvavajjaMti no asaMkhejavAsAuehito uvavajjaMti 10 / jai saMkhejavAsAuya-gambhavakkaMtiya-cauppaya-thalayara-paMciMdiyatirikkhajoNiehiMto uvavajjati kiM pajattaga saMkhejavAsAuya-gabbhavakkratiyacauppaya-thalayara-paMniMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati apajattaga-saMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-cauppaya-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti ?, goyamA ! pajattaga-saMkhejavAsauehiMto uvavajjati no apajjattaga. saMkhejavAsAuehito uvavajjati 11 / jai parisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM uraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNie. hiMto uvavajjati bhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirivakhajoNiehito uvava jaMti ?, goyamA ! dohitovi uvavajjati 12 / jai uraparisappa-thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM samucchima-uraparisappa-thalayara. paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati gambhavakkaMtiya-uraparisappa-thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajaMti ?, goyamA ! saMmucchimehitovi uvavajjati gambhavakkaMtiehiMtovi uvavajjati 13 / jai samucchima-uraparisappathalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM pajjattaehito uvavajjati apajattagehiMto uvavajjati ?, goyamA ! pajattagasaMmucchimehito uvavajjaMti no apajattaga-saMmucchima-uraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajogiehito uvavajjati 14 / jai gambhavakkaMtiya-uraparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirivakhajoNiehito uvavajjati ki pajattaehito uvavajjati apajattaehito uvavajjaMti ?, goyamA ! pajattaga gambhavakkaMtiehiMto uvavajjaMti no apajattagagabbhavavakaMtiya-uraparisappa-thalayara-cidiya-tirikhakhajoNiehito uvavajjati 15 / jai bhuyaparisappa thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti kiM saMmucchima-bhuyaparisappa-thalayara--paMciMdiya-tirikkhajoNiehiMto uvavajjati gambhavakkaMtiya-bhuyaparisappa--thalayara--paMciMdiya-tirikkhajoNiehiMto uvava Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 6 ] [ 163 jjati ?, goyamA ! dohito'vi uvavajjati 16 / jai samucchima-bhuyaparisappathalayara-paMciMdiya tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM pajattaya-samucchimabhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito ubavajjati apajjattayasaMmucchima-bhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehiMto uvavajjati ?, goyamA ! pajattaehito uvavajjati no apajattAhiMto uvavajjati 17 / jai gamavakkaMtiya-bhuyaparisappa-thalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito ukvajjaMti kiM pajjattaehito uvavajjati apajanaehito uvavajjati ?, goyamA ! pajataehiMto uvavajjaMti no apajattaehito unavajjati 18 / jai khahayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti kiM samucchima-khahayara-paMcidiyatirikkhajoNiehiMto uvavajjati gambhavakkaMtiya-khahayara-paMciMdiya-tirivakhajoNiehito uvavajaMti ?, goyamA ! dohito'vi uvavajjaMti 11 / jai saMmucchima-khahayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti kiM pajjattaehito uvavajjati apajattaehito uvavajjaMti ?, goyamA ! pajattaehiMto uvavajjati no apajattaehito uvavajjati 20 / jai pajattaga-gambhavakkaMtiya-khahayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM saMkhejavAsAuehito uvavajjati asaMkhejavAsAuehiMto uvavajjati ?, goyamA ! saMkhijavAsAuehito uvavajjati no asaMkhijavAsAuehito uvavajjati 21 / jai saMkhijavAsAuya-gambhavakkaMtiya-khahayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiehiMto uvavajjaMti kiM pajattaehito uvavajjati apajattaehito uvavajjati ?, goyamA ! pajattae. hiMto uvavajjati no apajattaehito uvavajjati 22 / jai maNussehito uvavajjati kiM saMmucchimamaNussehito uvavajjati gambhavavatiyamaNussehito uvavajjati ?, goyamA ! no saMmucchima-maNussehiMto uvavajjaMti gambhavakkaMtiya-maNussehito uvavajjati 23 / jai gambhavakkaMtiya-magussehito uvavajjati kiM kammabhUmiga-gambhavakkaMtiya-maNussehito uvavajjati akammabhUmiga Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vimAgaH gabbhavakkaMtiya-maNussehito uvavajjati aMtaradIvaga-gambhavakkaMtiya-maNussehito uvavajjati ?, goyamA ! kammabhUmiga-gabbhavakkaMtiya-maNussehito uvavajjati no akammabhUmiga-gambhavakkaMtiya-maNussehiMto uvavajjati no aMtaradIvagagabbhavakkaMtiya-maNussehito uvavajjati 24 / jai kammabhUmiga-gambhavakkaMtiyamaNussehiMto uvavajjati kiM saMkhejavAsAuehito uvavajjaMti asaMkhejavAsAuehito uvavajjati ?, goyamA ! saMkhejavAsAuya-kammabhUmiga-gambhavakkaMtiyamaNussehiMto uvavajjati no asaMkhijavAsAuya-kammabhUmiga-gabbhavakkaMtiyamagussehito upavajjati 25 / jai saMkhejavAsAuya-kammabhUmiga-gavbhavakkaMtiyamaNussehito uvavajjati kiM pajattehito uvavajjati apajattehito uvavajjaMti ?, goyamA ! pajattaehito uvavajjati no apajattaehito uvavajjaMti 26 / evaM jahA zrohiyA uvavAiyA tahA rayaNappabhApuDhavineraiyAvi uvavA Same Meani eyabbA 27 / sakkarappabhApuDhavineraiyANaM pucchA, goyamA ! etevi jahA thohiyA tahevovavAeyavvA navaraM samucchimehito paDiseho kAyavyo 28 | vAluyappabhApuDhavinerajhyA NaM bhaMte ! katohiMto uvavajjati ?, goyamA ! jahA sakarappabhApuDhavinerajhyA navaraM bhuyaparisappehito paDiseho kAyavyo 21 / paMkappabhApuDhavineraiyANaM pucchA, goyamA ! jahA vAluyappabhApuDhavineraiyA navaraM khahayarehito paDiseho kAyavyo 30 / dhUmappabhApuDhavineraiyANaM pucchA, goyamA ! jahA paMkappabhApuDhavineraiyA navaraM cauppaehitovi paDiseho kAyayo 31 / tamApuDhavineraiyA NaM bhaMte ! kayohiMto uvavajjati ?, goyamA ! jahA dhUmappabhApuDhavineraiyA navaraM thalayarehitovi paDiseho kAyavvo 32 / imeNaM abhilAveNaM jai paMciMdiya-tirikkhajoNiehiMto uvavajjati kiM jalayarapaMciMdiehiMto uvavajjati thalayarapaMciMdiehito uvavajjati khahayarapaMciMdiehito uvavajjati ?, goyamA ! jalayarapaMcidiehito uvavajjati no thalayarehito no khahayarehito uvavajjaMti 33 / jai maNussehito uvava Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram // padaM 6 ] [ 165 jjaMti kiM kammabhUmiehito upavajaMti akammabhUmiehiMto uvavajjati aMtaradIvaehiMto uvavajjati ?, goyamA ! kammabhUmiehito uvavajjati no ammabhUmiehiMto uvavajjati no aMtaradIvaehiMto uvavajjati 34 / jai kammabhUmiehito uvavajjaMti kiM saMkhejavAsAuehito uvavajjaMti asaMkhejavAsAuehito uvavajjati ?, goyamA ! saMkhejavAsAuehito uvavajjaMti no asaMkhejavAsAuehiMto uvavajjaMti 35 / jai saMkhejavAsAuehito uvavajaMti kiM pajattaehito uvavajjati apajjattaehito uvavajjaMti ?, goyamA ! pajattaehito uvavajjaMti no apajattaehiMto ubavajjati 36 / jai pajattagasaMkhejavAsAuya-kammabhUmiehiMto uvavajjati kiM ithiehito uvavajaMti purisehito uvavajjaMti napuMsaehito uvavajjati ?, goyamA ! itthIhito uvavajjati purisehiMto uvavajjati napusaehiMtovi uvavajjati 37 / ahesattamA-puDhavinerajhyA gAM bhaMte ! katohiMto uvavajjati ?, goyamA ! evaM ceva navaraM itthIhito paDiseho kAyavvo 38 / assannI khalu paDhamaM doccapi sirIsavA taiya pakkhI / sIhA jaMti cautthi uragA puNa paMcami puDhaviM // 1 // chaDhi ca itthiyAtro macchA maNuyA ya sattami puDhaviM / eso paramovAyo (paramuvavAyo) boddhavvo naragapuDhavINaM // 2 // sUtraM 126 // asurakumArA NaM bhaMte ! katohiMto uvavajjati ?, goyamA ! no neraiehito uvavajjati tirikkhajoNiehito uvavajjaMti magussehiMto uvavajjaMti no devehito uvavajjaMti 1 / evaM jehiMto neraiyANaM uvavAyo tehiMto asurakumArANavi bhANiyavvo, navaraM asaMkhejavAsAuya-akammabhUmaga-aMtaradIvagamANusta-tirikkhajoNiehitovi uvavajjati, sesaM taM ceva 2 / evaM jAva thaNiyakumArA bhANiyavvA 3 // sUtraM 130 // puDhavikAjhyA gAM bhaMte ! katohito uvavajjaMti kiM neraiehito jAva devehiMto uvavajjaMti ?, goyamA ! no neraiehito uvavajjati tirikkhajoNiehito maNussehito devehitovi Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] [ zrIbhadAgamasudhAsindhuH / paSTho vibhAgaH uvavajjati 1 / jai tirikkhajoNihito uvavajjati kiM egidiya-tirivakhajoNiehito uvavajjati jAva paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati ?, goyamA ! egidiya-tirikkhajoNiehitovi jAva paMciMdiya-tirikkhajoNiehiMtovi uvavajjati 2 / jai egidiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM puDhavikAiehito jAva vaNassaikAiehitovi uvavajjati ?, goyamA ! puDhavikAiehitovi jAva vaNassaikAiehitovi uvavajjati 3 / jai puDhavikAie. hiMto uvavajjati kiM suhuma-puDhavikAiehito uvavajjati vAyara-pudavikAiehito uvavajjati ?, goyamA ! dohitovi uvavajjati 4 / jai suhuma-puDhavikAie. hiMto uvavajaMti kiM pajatta-puTavIkAiehito uvavajjaMti apajatta-puDhavIkAiehiMto uvavajjati ?, goyamA ! dohitovi uvavajaMti 5 / jai bAyara-puDhavikAiehito uvavajjaMti kiM pajattaehiMto uvavajjati apajattaehito uvavajaMti ?, goyamA ! dohitovi uvavajjaMti, evaM jAva vaNassaikAiyA caukkaeNaM bhedeNa uvavAeyavvA 6 / jai beiMdiya-tirikkhajoNiehito uvava. jjaMti kiM pajattaya-beiMdiehito uvavajjati apajattaya beiMdiehito ukvajaMti ?, goyamA ! dohitovi ubavajjaMti, evaM teiMdiya-caridiehitovi uvavajjati 7 / jai paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMtiM kiM jalayarapaciMdiya-tirikkha joNiehito uvavajjati ?, evaM jehiMto neraiyANaM uvavAyo bhaNiyo tehiMto etesipi bhANiyavyo navaraM pajattagayapajjattagehiM. tovi upavanaMti, sesaM taM ceva 8 / jai maNussehiMto uvavajjati kiM saMmucchimamaNussehiMto uvavajjati gambhavakkaMtiyamaNussehiMto uvavajjaMti ?, goyamA ! dohitovi uvavajjati 1 / jai gambhavakkatiya-maNussehiMto uvavajaMti kiM kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNussehiMto uvavajjati akammabhUmagagambhavaskatiya-maNussehito uvavajjati ?, sesaM jahA neraiyANaM navaraM apajattaehitovi uvavajjati 10 / jai devehitovi uvavajjati kiM bhavaNavAsi Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram // padaM 6 ] [ 167 vANamaMtara-joisavemANiehito uvavajjati ?, goyamA ! bhavaNavAsidevehitovi uvavajjati jAva vemANiyadevehitovi uvavajjati 11 / jai bhavaNavAsidevehiMto uvavajjaMti kiM asurakumAradevehito jAva thaNiyakumArehito uvavajjati ! goyamA ! asurakumAradevehitovi uvavajjati jAva thaNiyakumAradevehiMtovi uvavajjati 12 / jai vANamaMtaradevehito uvavajjati kiM pisAehiMto jAva gaMdhavvehito uvavajjati ?, goyamA ! pisAehitovi jAva gaMdhavvehiMtovi uvavajjaMti 13 / jai joisiyadevehito uvavajjaMti kiM caMdavimANehiMto avajjati jAva tArAvimANehiMto uavajjati ?, goyamA ! caMdavimANajoisiyadevehiMtovi jAva tArAvimANa-joisiyadevehiMtovi uvavajjati 14 / jai vemANiyadevehiMto uvavajjati kiM kappovaga-vemANiya-devehito uvavajjaMti kappAtIta-vemANiya-devehiMto uvavajjaMti ?, goyamA ! kappovaga-vemANiyadevehiMto uvavajjati no kappAtIta-vevANiyadevehito uvavajjati 15 / jai kappovaga-vemANiyadevehiMto uvavajjati kiM sohammehaMto jAva accuehito uvavanjaMti ?, goyamA ! sohammIsANehito uvavajjaMti no saNakumAra jAva accuehito uvavajjati 16 / evaM aAukAiyAvi, evaM teuvAukAiyAvi, navaraM devavajjehiMto uvavajjaMti, vaNassaikAiyA jahA puDhavikAiyA 17 // sUtraM 131 // beiMdiyA teiMdiyA cariMdiyA ete jahA teuvAU devavajjehito bhANiyavvA // sUtraM 132 // paMciMdiya-tirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! kayohito uvavajjati ?, kiM neraiehiMto uvavajjaMti jAva kiM devehito uvavajjati ?, goyamA ! neraiehitovi tirikkhajoNiehitovi magussehitovi devehitovi uvavajjati 1 / jai neraiehito uvavajjaMti kiM rayaNappabhApuDhavineraiehito uvavajjati jAva ahesattamA-puDhavineraiehiMto uvavajjati ?, goyamA ! rayaNappabhA-puDhavineraiehitovi ubavajjaMti jAva ahesattamA-puDhavineraiehitovi uvavajjati 2 / jai tirikkhajoNiehito uvavajjati kiM Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / paSTho vibhAgaH egidiehiMto uvavajjati jAva paMciMdiehiMto uvavajjati ?, goyamA! egidiehiMtovi uvavajjati jAva paMciMdiehitovi uvavajjati 3 / jai egidiehito avajjati kiM puDhavikAiehiMto uvavajjaMti ? evaM jahA puDhavikAiyANaM uvavAyo bhaNiyo taheva eesipi bhANiyabvo, navaraM devehito jAva sahassAra-kappovaga-vemANiya-devehitovi uvavajjati no pANayakappovagavemANiyadevehito jAva accuehitovi uvavajjaMti 4 // sUtraM 133 // maNussA NaM bhaMte ! kohiMto uvavajjaMti kiM neraiehito uvavajjaMti jAva devehiMto uvavajjati ?, goyamA ! neraiehiMtovi uvavajjaMti jAva devehitovi uvavajjati 1 / jai neraiehito uvavajjati kiM rayaNappabhA-puDhavineraiehito uvavajjati kiM sakarappabhA-puDhavineraiehiMto uvavajjati kiM vAluyappabhApuDhavineraiehiMto paMkappabhA-puDhavineraiehito dhUmappabhA-puDhavineraiehito tamappabhA. puDhavineraiehito ahesattamA-puDhavineraiehito uvavajjaMti ?, goyamA ! rayaNappabhA-puDhavineraiehitovi jAva tamA-puDhavineraiehitovi uvavajjati, no ahesattamA-puDhavineraiehito uvavajjati 2 / jai tirivakhajoNiehito uvavajjaMti kiM egidiya-tirikkhajoNiehito uvavajjaMti ? evaM jehito paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM uvavAyo bhaNiyo tehito maNussANavi niravaseso bhANiyavyo, navaraM ahesattamA-puDhavineraiehito teuvAukAehito Na uvavajjati 3 / savvadevehiMtovi uvavajAveyavvA (ya uvavAyo kAyavvo) jAva kappAtIta-vemANiya-savvaTThasiddha devehitovi uvavajAveyavvA 4 ||suutrN 134 // vANamaMtaradevA NaM bhaMte ! kayohito uvavajjati ? kiM neraiehito tirikkhajoNiehito maNussehito devehiMto uvavajjati ?, goyamA ! jehito asura. kumArA tehiMto vANamaMtarA uvavajAveyavvA // sUtraM 135 // joisiyA NaM bhaMte ! devA NaM karohito uvavajjati ?, goyamA ! evaM ceva navaraM samucchima-prasaMkhijavAsAuya-khahayara-paMciMdiya-tirikkha Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 6 ] [ 166 joNiyavajjehiMto aMtaradIva-maNussavajjehiMto uvavajAveyavvA ||suutrN 136 // vemANiyA NaM bhaMte ! kamohito uvavajjaMti ? kiM neraiehito ? kiM tirikkhajoNiehito maNussehito devehiMto uvavajjati ?, goyamA ! No Neraiehito upavajjaMti paMciMdiya-tirikkhajoNiehito uvavajjati maNussehiMto uvavajjati No devehiMto uvavajjati 1 / evaM sohammIsANagadevAvi bhANiyabvA, evaM saNaMkumAradevAvi bhANiyavyA navaraM asaMkhejavAsAuyayakammabhUmagavajjehiMto uvavajjaMti, evaM jAva sahassAra-kappovaga-vemANiyadevA bhANiyavvA 2 / zrANayadevA NaM bhaMte ! kamohito uvavajjati ? kiM neraiehito ? kiM paMciMdiyatirikkhajoNiyehito maNussehito devehito uvavajjati ?, goyamA ! No Neraiehito uvavajjaMti no tirikkhajoNiehito uvavajjaMti maNussehiMto uvavajjati No devehito uvavajjati 3 / jai maNussehiMto uvavajjati kiM samucchimamaNussehito gambhavakkaMtiyamaNussehito uvavajjati ?, goyamA ! gambhavakkaMtiyamaNussehito uvavajjaMti no samucchimamaNussehito upavajjati 4 / gambhavakkaMtiyamamaNussehito uvavajjaMti kiM kammabhUmigehiMto uvavajjati akammabhUmigehiMto uvavajjati aMtaradIvagehiMto uvavajjati ?, goyamA ! no akammabhUmigehito No aMtaradIvagehito uvavajaMti kammabhUmiga-gabbhavakkaMtiya-maNussehiMto uvavajjati 5 / jai kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsehito uvava jaMti ki saMkhejavAsAuehiMto uvavajjaMti asaMkhejavAsAuhito uvavajjati ?, goyamA ! saMkhejavAsAuehito no asaMkhijavAsAuehito uvavajjaMti 6 / jai saMkhijavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsehiMto uvavajjati kiM pajattaehiMto uvavajjati apajjattaehiMto uvavajjaMti ?, goyamA ! pajattaehito uvavajjati no apajattaehito uvavajjati 7 / jai pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNussehiMto uvavajjaMti kiM 22 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH sammadiTThI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmagehiMto uvavajjati micchaddiTipajjattagehiMto uvavajjati sammAmicchadiTThi-pajjattagehito uvavajjaMti ?, goyamA ! sammadiTThi-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya maNUsehiMto uvavajjati micchadiTThi-pajattagehitovi uvavajjati No sammAmicchadiTTi-pajattaehito uvavajjati 8 / jai sammaddiDDI-pajattaga-saMkhejavAsAuya. kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsehito uvavajjati kiM saMjata-sammadiTThIhito asaMyata-sammaTThiIpajattaehito saMjayAsaMjaya-sammaTThiI-pajattaga-saMkhejavAsAuyakammabhUmaga-gambhavakkaMtiyaHmaNUsehiMto uvavajjati ?, goyamA ! tIhiMtovi uvava jaMti / evaM jAva accugo kappo, evaM ceva gevijagadevAvi navaraM asaMjatasaMjatAsaMjatA ete paDiseheyavvA, evaM jaheva gevijagadevA taheva aNuttarovaivAiyAvi, NavaraM imaM nANattaM saMjayA ceva 10 / jai sammaTThiI -saMjata-pajjattagasaMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavamkaMtiya-maNUsehito uvavajjati kiM pamattasaMjaya-sammadiTTI-pajattaehito apamatta-saMjaya-sammadiTThipajjattaehito uvavajjaMti ?, goyamA ! apamattasaMjaya-sammadiTTIpajattaehito uvavajjaMti no pamattasaMjaya-sammadiTTIpajattaehito uvavajjaMti, jai apamattasaMjaya-sammaTThiIpajattaehito uvavajjati kiM iDipatta-apamattasaMjaehiMto uvavajjati aNiDipatta-apamatta-saMjaehito uvavajjati ?, goyamA ! dohiMto uvvjjti| dAraM 5 // sUtraM 137 // neraiyA NaM bhaMte ! aNaMtaraM uvvaTTittA kahiM gacchaMti ? kahiM uvavajjati ? kiM neraiesu uvavajjati tirikkhajoNiesu uvavajjati maNussesu uvavajjaMti devesu uvavajjaMti ?, goyamA ! no neraiesu uvavajjati tirikkhajoNiesu uvavajjati maNussesu uvavajjaMti no devesu uvavajjati 1 / jai tirikkhajoNiesu uvavajjaMti kiM egidiesu uvavajjaMti jAva paMciMdiyatirikkhajoNiesu uvavajjati ?, goyamA ! No egidiesu jAva no cariM. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 6 / [ 171 diesu uvavajjati paMcidiesu uvavajjati 2 / evaM jehiMto uvavAyo bhaNiyo tesu uvvaTTaNAvi bhANiyavvA, navaraM samucchimesu na uvavajjaMti, evaM savapuDhavIsu bhANiyavvaM, navaraM ahesattamAyo maNussesu Na uvavajjati 3 // sU0 138 // asurakumArA NaM bhaMte ! aNaMtaraM ubvaTTittA kahiM gacchaMti ? kahiM uvavajjati ? kiM neraiesu jAva devesu uvavajjaMti ?, goyamA ! no neraiesu uvavajjaMti tirikkhajoNiesu uvavajjaMti maNussesu uvavajjaMti No devesu uvavajjati 1 / jai tirikkhajoNiesu uvavajjati kiM egidiesu uvavajjati jAva paMciMdiya-tirikkhajoNiesu uvavajjati ?, goyamA ! egidiyatirikkhajoNiesu uvavajjati no beiMdiesu (graM0 3500 ) jAva no vauridiesu uvavajjaMti paMciMdiyatirikkhajoNiesu uvavajjati 2 / jai egidiesu uvavajjati kiM puDhavikAiyaegidiesuvi jAva vaNassaikAiyaegidiesu uvavajjaMti ?, goyamA ! puDhavikAiyaegidiesuvi yAukAiyaegidiesuvi uvavajjaMti no teukAiesu no vAukAiesu uvavajaMti vaNassaikAiesu uvavajjati 3 / jai puDhavikAiesu uvavajjaMti kiM suhumapuDhavikAiesu uvavajjaMti bAyarapuDhavikAiesu uvavajjati ?, goyamA ! bAyarapuDhavikAiesu uvavajjati no suhumapuDhavikAiesu uvavajjaMti 4 / jai bAyarapuDhavikAiesu uvavajjati kiM pajattaga-bAyarapuDhavikAiesu uvavajjati apajatta-bAyarapuDhavikAiesu uvavajjaMti ?, goyamA ! pajattaesu uvavajjati no apajattaesu uvavajjati 5 / evaM grAuvaNassaisuvi bhANiyavvaM, paMciMdiyatirivakhajoNiyamaNUsesu ya jahA neraiyANaM uvvaTTaNA saMmucchimavajA tahA bhANiyavvA evaM jAva thaNiyakumArA 6 // sUtraM 131 // puDhavikAiyA NaM bhaMte ! aNaMtaraM uvvaTTittA kahiM gacchati ? kahiM uvavajjati ? kiM neraiesu jAva devesu ?, goyamA ! no neraiesu tirikkhajoNiyamaNUsesu uvavajjaMti no devesu uvavajaMti 1 / evaM jahA etesiM ceva ubavAyo tahA ubvaTTaNAvi devavajA Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgA bhANiyavvA, evaM zrAu-vaNassai-beiMdiya-teiMdiya-caridiyAvi, evaM teuvAuvi navaraM maNussavajjesu uvavajjaMti 2 // sUtraM 140 // paMciMdiyatirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! aNaMtaraM uvvaTTittA kahiM gacchaMti ? kahiM uvavajjati ? kiM neraiesu jAva devesu uvavajjati ? goyamA ! neraiesu jAva devesu uvavajjati 1 / jai neraiesu uvavajjaMti kiM rayaNappabhApuDhavineraiesu uvavajaMti jAva ahesattamApuDhavineraiesu uvavajjati ?, goyamA ! rayaNappabhApuDhavineraiesu uvavajjaMti jAva ahesattamApuDhavineraiesu uvavajjati 2 / jai tirikkhajoNiesu uvavajjati kiM egidiesu jAva paMciMdiesu uvavajjati ?, goyamA ! egidiesu jAva paMciMdiesu uvavajjati 3 / evaM jahA etesiM ceva uvavAyo ubaTTaNAvi taheva bhANiyavyA, navaraM asaMkhenjavAsAuesuvi ete uvavajjati 4 / jai maNussesu uvavajjati kiM saMmucchimamaNussesu uvavajjati gambhavakkaMtiyamaNUsesu uvavajjaMti ?, goyamA ! dosuvi 5 / evaM jahA uvavAyo taheva uvvaTTaNAvi bhANiyavvA. navaraM akammabhUmaga0 aMtaradIvaga0 asaMkhejavAsAuesuvi ete uvavajjatitti bhANiyavvaM 6 / jai devesu uvavajjaMti kiM bhavaNavaIsu uvavajjaMti ? jAva kiM vemANiesu uvavajjaMti ?, goyamA ! savvesu ceva uvavajjati 7 / jai bhavaNavaIsu kiM asurakumAresu uvavajjati jAva thaNiyakumAresu uvavajjaMti ?, goyamA ! savvesu ceva uvavajjati 8 / evaM vANamaMtarajoisiyavemANiesu niraMtaraM uvavajaMti jAva sahassAro kappotti 1 // sUtraM 141 // maNussA NaM bhaMte ! aNaMtaraM uccaTTittA kahiM gacchati ? kahiM uvavajjati ? kiM neraiesu uvavajjati jAva devesu uvavajjati ?, goyamA ! neraiesuvi uvavajjaMti jAva devesuvi uvavajjati 1 / evaM niraMtaraM savvesu ThANesu pucchA, goyamA! sabvesu ThANesu uvavajjati na kiMcevi (kahiMci) paDiseho kAyabvo, jAva savvaTThasiddhadevesuvi uvavajjati 2 / atthegatiyA sijhati bujjhati muccaMti Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 6 ] [ 173 parinivvAyaMti savvadukkhANaM aMtaM kareMti 3 // sUtraM 142 // vANamaMtarajoisiya-vemANiya-sohammIsANA ya jahA asurakumArA navaraM joisiyANa ya vemANiyANa ya cayaMtIti abhilAvo kAyavyo 1 / saNaMkumAradevANaM pucchA, goyamA ! jahA asurakumArA navaraM egidiesu Na uvavajjaMti 2 / evaM jAva sahassAragadevA, pANaya jAva aNuttarovavAiyAdevA evaM ceva, navaraM no tirikkhajoNiesu uvavajjaMti maNussesu pajatta-saMkhejavAsAuya-kammabhUmagagambhavakkaMtiya-maNUsesu uvavajjati 3 / dAraM 6 // sUtraM 143 // neraiyA NaM bhaMte ! katibhAgAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti ?, goyamA ! niyamA chammAsAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti evaM asurakumArAvi, evaM jAva thaNiyakumArA 1 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! katibhAgAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti ?, goyamA ! puDhavikAiyA duvihA pannattA, taMjahA-sovakamAuyA ya niruvakamAuyA ya, tattha gaNaM je te nisvakamAuyA te niyamA tibhAgAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti, tattha NaM je te sovakamAuyA te siya tibhAgAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti siya tibhAgatibhAgAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti siya tibhAgatibhAgatibhAgAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti 2 / thAuteuvAuvaNapphaikAiyANaM beiMdiyateiMdiyacauridiyANavi evaM ceva 3 / paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM bhaMte ! katibhAgAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti ?, goyamA ! paMciMdiyatirikkhajoNiyA duvihA pannattA, taMjahAsaMkhejavAsAuyA ya asaMkhejavAsAuyA ya, tattha NaM je te asaMkhejavAsAuyA te niyamA chammAsAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti, tattha NaM je te saMkhijavAsAuyA te duvihA pannattA, taMjahA-sovakamAuyA ya niruvakamAuyA ya, tattha NaM je te niruvakamAuyA te niyamA tibhAgAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti, tattha NaM je te sovakamAuyA te NaM siya tibhAge parabhaviyAuyaM pakareMti siya tibhAgAtibhAge parabhaviyAuyaM pakareMti siya tibhAgatibhAgati Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH bhAgAvasesAuyA parabhaviyAuyaM pakareMti evaM maNUsAvi, vANamaMtarajoisiyavemANiyA jahA neraiyA 5 / dAraM 7 // sUtraM 144 // kaivihe NaM bhate ! pAuyabaMdhe patnatte ?, goyamA ! chabbihe pAuyabaMdhe pannatte, taMjahA-jAtinAmanihattAue gatinAmanihattAue ThitINAmanihattAue yogAhaNanAmanihattAue paesanAmanihattAue aNubhAvanAmanihattAue 1 / neraiyANaM bhaMte ! kaivihe zrAuyabaMdhe pannate ?, goyamA ! chavihe grAuyabaMdhe pannatte, taMjahA-jAtinAmanihattAue gatiNAmanihattAue ThitINAmanihattAue zrogAhaNaNAmanihattAue padesaNAmanihattAue aNubhAvaNAmanihattAue, evaM jAva vemANiyANaM 2 / jIvA NaM bhaMte ! jAtinAmanihattAuyaM katihiM aAgarisehiM pagareMti ?, goyamA ! jahanneNa ekkeNa vA dohiM vA tIhiM vA ukoseNaM aTTahiM 3 / neraiyA NaM bhaMte ! jAtinAmanihattAuyaM katihiM zrAgarisehiM pagareMti ?, goyamA ! jahanneNaM ekkeNa vA dohiM vA tIhiM vA ukkoseNaM ahiM 4 / evaM jAva vemANiyA, evaM gatinAmanihattAuevi ThitINAmanihattAuevi zrogAhaNAnAmanihattAuevi padesanAmanihattAuevi aNubhAvanAmanihattAuevi 5 / etesiM NaM bhaMte ! jIvANaM jAtinAmanihattAuyaM jahanneNaM ekkeNa vA dohiM vA tIhiM vA ukoseNaM ahiM AgarisehiM pakaremANANaM katare katarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! sabathovA jIvA jAtiNAmanihattAuyaM aTTahiM zrAgarisehi pakaremANA sattahiM AgarisehiM pakaremANA saMkhejaguNA chahiM Agarisehi pakaremANA saMkhejaguNA evaM paMcahiM saMkhijaguNA cauhiM saMkhijaguNA tIhiM saMkhijaguNA dohiM saMkhijaguNA egeNaM aAgariseNaM pagaremANA saMkhejaguNA 6 / evaM eteNaM abhilAveNaM jAva aNubhAganAmanihattAuyaM, evaM ete chappiya appAbahudaMDagA jIvAdIyA bhANiya vA 7 / dAraM 8 // sUtraM 145 // iti pannavaNAe bhagavaIe cha8 vakkatiyapayaM samattaM // // iti SaSThaM padam // 6 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 7 ] [ 175 // atha zrI ucchavAsAkhyaM saptamaM padam // neraiyA NaM bhaMte ! kevatikAlassa prANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA ?, goyamA ! satataM saMtayAmeva zrANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA 1 / asurakumArA NaM bhaMte ! kevatikAlassa zrANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM sattarAhaM thovANaM ukkoseNaM sAtiregassa pakkhassa pANamaMti vA jAva nIsasaMti vA 2 / nAgakumArA NaM bhaMte ! kevaikAlassa zrANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM sattarahaM thovANaM ukkoseNaM muhuttapuhuttassa, evaM jAva thaNiyakumArANaM 3 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! kevatikAlassa prAmAmaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! vemAyAe aANamaMti vA jAva nIsasaMti vA 4 / evaM jAva maNUsA, vANamaMtarA jahA nAgakumArA 5 / joisiyA NaM bhaMte ! kevatikAlassa prANamaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM muhutta huttassa ukoseNavi muhuttapuhuttassa zrANamaMti vA jAva nIsasaMti vA 6 / vemANiyA NaM bhaMte ! kevatikAlassa zrANamaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM muhuttapuhuttassa ukkoseNaM tettIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 7 / sohammagadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa prANamaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM muhutta huttassa ukkoseNaM dorAhaM pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 8 / IsANagadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa prANamaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM sAtiregassa muhutta huttassa ukkoseNaM sAtiregANaM dorahaM pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 1 / saNaMkumAradevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa pANaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM dorAhaM pakkhANaM ukkoseNaM sattarahaM pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 10 / mAhiMdagadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa prANamaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH jahanneNaM sAiregaM dogahaM pakkhANaM ukoseNaM sAiregaM sattarahaM pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 11 / baMbhalogadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa prANamaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM sattarAhaM pakkhANaM ukkoseNaM dasarAhaM pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 12 / laMtagadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa zrANamaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM dasarAhaM pakkhANaM ukkoseNaM caudasarAhaM pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 13 / mahAsukadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa ANamaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM caudasarAhaM pakkhANaM ukkoseNaM sattarasarAhaM pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 14 / sahassAragadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa zrANamaMti vA jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM sattarasarAhaM pakkhANaM ukoseNaM aTThArasarahaM pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 15 / zrANayadevA NaM bhate ! kevatikAlassa jAva nIsasaMti vA ? goyamA ! jahanneNaM aTThArasarahaM pakkhANaM ukoseNaM egUNavIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 16 / pANayadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM egUNavIsAe pakkhANaM ukkoseNaM vIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 17 / zrAraNadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM vIsAe pakkhANaM ukkoseNaM egavIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 18 / accuyadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM egavIsAe pakkhANaM ukoseNaM bAvIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 11 / hiTThimahiTimagevijagadevANaM NaM bhaMte ! kevatikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM bAvIsAe pakkhANaM ukkoseNaM tevIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 20 / hiTimamajhimagevijagadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM tevIsAe pakkhANaM ukkoseNaM cauvIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 21 / hiTThima Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 7 ] [ 177 uparimagevijagA NaM devA NaM bhaMte ! kevatikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM cauvIsAe pakvANaM ukkoseNaM paNavIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 22 / majjhimahiTimagevijagA NaM devA NaM bhaMte ! kevaikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM paNavIsAe pakkhANaM ukoseNaM chavvIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 23 / majjhimamajjhimagevijagA NaM devA NaM bhaMte ! kevaikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM chabbIsAe pakkhANaM ukoseNaM sattAvIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 24 / majhimauvarimagevijagA NaM devA NaM bhaMte ! kevaikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM sattAvIsAe pakkhANaM ukoseNaM aTThAvIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 25 / uvarimaheTThimagevijagA NaM devA NaM bhaMte! kevaikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM aTThAvIsAe pakkhANaM ukkoseNaM egUNatIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 26 / urimamajjhimagevijagA NaM devA NaM bhaMte ! kevaikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM egUNatIsAe pakkhANaM ukkoseNaM tIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 27 / uvarimauvarimagevijagANaM devA NaM bhaMte ! kevaikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM tIsAe pakkhANaM ukkoseNaM ekatIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 28 / vijaya-vijayaMta-jayaMta-aparAjitavimANesu NaM devA NaM bhaMte ! kevatikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! jahanneNaM ekkatIsAe pakkhANaM ukkoseNaM tettIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 26 / savvaTTagasiddhadevA NaM bhaMte ! kevatikAlassa jAva nIsasaMti vA ?, goyamA ! ajahannamaNukoseNaM tettIsAe pakkhANaM jAva nIsasaMti vA 30 ||suutrN 146 // iti panavaNAe bhagavaIe sattamaM UsAsapayaM samattaM // // iti saptamaM padam // 7 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vibhAgaH // atha zrI sajJAkhyaM aSTamaM padam // kai NaM bhaMte ! sannAyo panattAyo ?, goyamA ! dasa sannAyo pannattAyo, taMjahA-thAhArasannA bhayasannA mehuNasannA pariggahasannA kohasannA mANasannA mAyAsannA lohasannA loyasannA zroghasannA 1 / neraiyANaM bhaMte ! kati sannAzro pannattAyo ?, goyamA ! dasa sannAtho pannattAyo, taMjahAthAhArasannA jAva aoghasannA 2 / asurakumArANaM bhaMte ! kai sannAyo pannattAyo ?, goyamA ! dasa sannAyo pannattAyo, taMjahA-yAharasannA jAva thoghasannA 3 / evaM jAva thaNiyakumArANaM, evaM puDhavikAiyANaM jAva vemA. NiyAvasANANAM netavvaM 4 // sUtraM 147 // neraiyAgAM bhaMte ! ki zrAhArasannovauttA bhayasannovauttA mehuNasannovauttA pariggahasannovauttA ?, goyamA ! zrosannaM kAraNaM paDucca bhayasannovauttA, saMtaibhAvaM paDucca aAhArasannovauttAvi jAva pariggahasannovauttAvi 1 / eesi NaM bhaMte ! nerajhyANaM aAhArasannovauttANaM bhayasannovauttANaM mehuNasannovauttANaM pariggahasannovauttANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA neraiyA mehuNasannovauttA aAhArasannovauttA saMkhijaguNA pariggahasannovauttA saMkhijaguNA bhayasannovauttA saMkhijaguNA 2 / tirikkhajoNiyANaM bhaMte ! kiM yAhArasannovauttA jAva pariggahasannovauttA ?, goyamA ! yosannaM kAraNaM paDuca yAhArasannovauttA saMtaibhAvaM paDucca yAhArasannovauttAvi jAva pariggahasannoMvauttAvi 3 / eesi NaM bhaMte ! tirivakhajoNiyANaM yAhArasannovauttANaM jAva pariggahasannovauttANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA tirikkhajoNiyA pariggahasannovauttA mehuNasannovauttA saMkhijaguNA bhayasannovauttA saMkhijaguNA aAhArasannovauttA saMkhijaguNA- 4 / maNussA NaM bhaMte ! kiM thAhArasannovauttA jAva pariggahasannovauttA ?, goyamA ! Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanIpAGga-sUtram :: padaM 6 ] [ 176 yosannaM kAraNaM paDucca mehuNasannovauttA saMtatibhAvaM paDucca aAhArasannovauttAvi jAva pariggahasannovauttAvi 5 / eesi NaM bhaMte ! maNussANaM yAhArasannovauttANaM jAva pariggahasannovauttANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA maNUsA bhayasanovauttA thAhArasannovauttA saMkhijaguNA pariggahasannovauttA saMkhijaguNA mehuNasannovauttA saMkhijaguNA 6 / devA NaM bhaMte ! kiM yAhArasannovauttA jAva pariggahasannovauttA ?, goyamA ! zrosannaM kAraNaM paDucca pariggahasannovauttA saMtatibhAvaM paDucca yAhArasannovauttAvi jAva pariggahasannovauttAvi 7 / eesi NaM bhaMte ! devANaM yAhArasannovauttANaM jAva pariggahasannovauttANa ya kayare kayarehito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA devA zrAhArasannovauttA bhayasannovauttA saMkhijaguNA mehuNasannovauttA saMkhijaguNA pariggahasannovauttA saMkhejaguNA 8 // sUtraM 148 / / iti pannavaNAe bhagavaIe aTTamaM sannApadaM samattaM // ___ // iti aSTamaM padam // 8 // // atha zrI yoninAmakaM navamaM padam // kativihA NaM bhaMte ! joNI pannattA ? goyamA ! tivihA joNI pannattA, taMjahA-sItA joNI usiNA joNI sItosiNA joNI // sUtraM 141 // neraiyANaM bhaMte ! kiM sitA joNI usiNA joNI sItosiNA joNI ?, goyamA ! sItAvi joNI usiNAvi joNI No sItosiNA joNI 1 / asurakumArANaM bhaMte ! kiM sitA joNI usiNA joNI sotosiNA joNI ?, goyamA ! no sItA joNI no usiNA joNI sItosiNA joNI, evaM jAva thaNiyakumArANaM 2 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! kiM sItA joNI usiNA joNI sItosiNA joNI ?, goyamA ! sitAvi Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgA joNI usiNAvi joNI sItosiNAvi joNI, evaM grAuvAuvaNarasai-beiMdiyateiMdiya-cauriMdiyANavi patteyaM bhANiyavvaM 3 / teukAiyANaM No sItA usiNA No sIusiNA 4 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM bhaMte! ki sItA joNI usiNA joNI sItosiNA joNI ?, goyamA ! sIyAvi joNI usiNAvi joNI sItosiNAvi joNI 5 / samucchima-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANavi evaM ceva 6 / gambhavakkaMtiya-paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM bhaMte ! ki sItA joNI usiNA joNI sItosiNA joNI ?, goyamA ! No sItA joNI no usiNA joNI sItosiNA joNI 7 / maNussANaM bhaMte ! kiM sitA joNI usiNA joNI sItosiNA joNI ?, goyamA ! sIyAvi joNI usiNAvi joNI sItosiNAvi joNI 8 / saMmucchimamaNussANaM bhaMte ! kiM sItA joNI usiNA joNI sItosiNA joNI ?, goyamA ! tivihA joNI 1 / gabbhavakkaMtiyamaNussANaM bhaMte ! kiM sItA joNI usiNA joNI sItosiNA joNI ?, goyamA ! No sItA joNI No usiNA joNI sItosiNAjoNI 10 / vANamaMtaradevANaM bhaMte ! kiM sItA joNI usiNA joNI sItosiNA joNI ?, goyamA ! No sItA No usiNA, sItosiNA joNI 11 / joisiyavemANiyANavi evaM ceva 12 / eesi NaM bhaMte ! sItajoNiyANaM usiNajoNiyANaM sItosiNajoNiyANaM ajoNiyANa ya kayare2hito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! sabbatthovA jIvA sItosiNajoNiyA usiNajoNiyA asaMkhejaguNA ajoNiyA aNaMtaguNA sItajoNiyA aNaMtaguNA 13 // sUtraM 150 // kativihA NaM bhaMte ! joNI pannattA ?, goyamA ! tivihA joNI pannattA taMjahA-sacittA acittA mIsiyA 1 / neraiyANaM bhaMte ! kiM sacittA joNI acittA joNI mIsiyA joNI ?, goyamA ! no sacittA joNI acittA joNI no mIsiyA joNI 2 / asurakumArANaM bhaMte ! kiM sacittA joNI acittA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM ] [ 181 joNI mIsiyA joNI ?, goyamA ! no sacittA joNI acittA joNI no mIsiyA joNI, evaM jAva thaNiyakumArANaM 3 / puDhavIkAiyANaM bhaMte ! ki sacittA joNi zracittA joNI mIsiyA joNI ?, goyamA ! sacittA joNI acittA joNI mIsiyAvi joNI, evaM jAva cauridiyANaM 4 / samucchimapaMceMdiya-tirivakhajoNiyANaM saMmucchimamaNussANa ya evaM ceva 5 / gambhavakkaMtiyapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM gambhavakkatiyamaNussANa ya no sacittA no acittA mIsiyA joNI 6 / vANamaMtara-joisiya-vemANiyANaM jahA asurakumArANaM 7 / etesi NaM bhaMte ! jIvANaM sacittajoNINaM acittajoNINaM mosajoNINaM ajoNINa ya kayare 2 hiMto appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA mIsajoNiyA acittajoNiyA asaMkhejaguNA, ajoNiyA aNaMtaguNA, sacittajoNiyA yaNaMtaguNA 7 // sUtraM 151 // kaivihA NaM bhaMte ! joNI pannattA ?, goyamA ! tivihA joNI pannattA, taMjahA-saMvuDA joNI viyaDA joNI saMvuDaviyaDA joNI 1 / neraiyANaM bhaMte ! kiM saMvuDA joNI viyaDA joNI saMvuDaviyaDA joNI ?, goyamA ! saMvuDajoNI, no viyaDajoNI no saMvuDaviyaDajoNI, evaM jAva vaNassaikAiyANaM 2 / beiMdiyANaM pucchA, goyamA ! no saMvuDajoNI viyaDajoNI no saMvuDaviyaDajoNI 3 / evaM jAva caridiyANaM 4 / samucchima-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM saMmucchimamaNussANa ya evaM ceca 5 / gambhavakkaMtiya-paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM gambhavakkaMtiyamaNussANa ya no saMvuDA joNI no viyaDA joNI saMvuDaviyaDA joNI 6 / vANamaMtara-joisiyavemANiyANaM jahA neraiyANaM 7 / etesi NaM bhaMte ! jIvANaM saMvuDajoNiyAgAM viyaDajoNiyANAM saMvuDaviyaDajoNiyANAM ajoNiyANa ya kayare 2 hito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA saMvuDaviyaDa-joNiyA viyaDajoNiyA asaMkhija Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 ] / zrImadAgamasudhAsindhuH papTho bibhAgaH guNA ajoNiyA aNaMtaguNA saMvuDajoNiyA aNaMtaguNA 8 // sUtraM 152 // kaivihA NaM bhaMte ! joNI pannattA ?, goyamA ! tivihA joNI panattA, taMjahA-kummurANayA saMkhAvattA vaMsIpattA 1 / kummurANayA NaM joNI uttamapurisamAUgAM, kummurANayAe NaM joNIe uttamapurisA gabbhe vakamaMti, taMjahAarahaMtA cakavaTTI baladevA vAsudevA 2 / saMkhAvattA NaM joNI itthIrayaNassa, saMkhAvattAe NaM joNIe bahave jIvA ya poggalA ya vakkamati viukkamati cayaMti uvacayaMti, no ceva NaM NipphajjaMti 3 / vaMsIpattA NaM joNI pihujaNassa, . vasIpattAe NaM joNIe pihujame gambhe vakamaMti 4 // sUtraM 153 // pannavaNAe navamaM joNIpadaM samattaM // // iti navamaM padam // 9 // // atha zrI caramAkhyaM dasamaM padam // kati NaM bhaMte ! puDhavIyo pannattAyo ?, goyamA ! aTTha puDhavIyo pannattAyo, taMjahA-rayaNappabhA sakarappabhA vAluyappabhA paMkappabhA dhUmappabhA tamappabhA tamatamappabhA IsIpabhArA 1 / imA NaM bhaMte ! rayaNappabhA puDhavI kiM caramA acaramA caramAI avaramAI caramaMtapadesA acaramaMtapadesA ?, gAyamA ! imA NaM rayaNappabhA puDhavI no caramA no acaramA no caramAtiM no acaramAti no caramaMtapadesA no acaramaMtapadesA niyamA caramaM caramANi ya caramaMtapadesA ya acaramaMtapadesA ya 2 / evaM jAva adhesattamA puDhavI, sohammAtI jAva aNuttaravimANANaM, evaM ceva IsIpabhArAvi, evaM ceva logevi, evaM ceva alogevi 3 // sUtraM 154 // imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe acaramassa ya caramANa ya caramaMtapaesANa ya acaramaMtapaesANa ya davvaTThayAe paesaTTayAe davaTTapaesaTTayAe kayare 2 hito appA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA imIse rayaNappabhAe puDhavIe davaTTha Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 10 ] [ 183 yAe ege acarame caramAiM asaMkhijaguNAI, acaramaM caramANi ya dovi visesAhiyA, paesaTTayAe savvatthovA imIse rayaNappabhAe puDhavIe caramaMtapadesA, acaramaMtapadesA asaMkhejaguNA, caramaMtapadesA ya acaramaMtapadesA ya dovi visesAhizrA, davvaTThapaesaTTayAe savvatthovA imIse rayaNappabhAe puDhavIe davaTTayAe ege acarime, carimAiM asaMkhejaguNAI, acarimaM carimANi ya dovi visesAhiyA, caramaMtapaesA asaMkhejaguNA, acaramaMtapaesA asaMkhinjaguNA, caramaMtapaesA ya acaramaMtapaesA ya dovi visesAhiyA evaM jAva ahesattamAe sohammassa jAva logassa evaM ceva // sUtraM 155 // alogassa NaM bhaMte ! acaramassa ya caramANa ya caramantapadesANa ya acarantapadesANa ya davvaTTayAe paesaTTayAe davaTThapaesaTTayAe kayare 2 hiMto appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthove alogassa davvaTTayAe ege acarame caramAiM asaMkhijaguNAI acaramaM caramANi ya dovi visesAhiyAI, paaisaTTayAe savvatthovA alogassa caramantapadesA acaramantapaesA aNantaguNA caramantapadesA ya acaramantapadesA ya dovi visesAhiyA, davvaTThapaesaTTayAe savvatthove alogassa davvaTTayAe ege acarame caramAiM asaMkhejaguNAI acaramaM ca caramANi ya dovi visesAhiyAI, caramantapaesA asaMkhajaguNA, acaramantapaesA aNantaguNA, caramantapaesA ya gracaramantapaesA ya dovi visesAhiyA 1 / logAlogassa NaM bhaMte ! acaramassa ya caramANa ya caramantapaesANa ya acaramantapaesANa ya davaTThayAe paesaTTayAe davvaTTapaesaTTayAe kayare 2 hiMto appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthove logAlogassa davvaTTayAe egamege acarame, logasta caramAiM asaMkhenjaguNAI, alogassa caramAiM visesAhiyAI, logassa (ya) alogassa ya acaramaM ya caramANi ya dovi visesAhiyAI, paesaTTayAte savvatthovA logassa caramantapadesA, alo Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH gassa caramantapadesA visesAhiyA, logassa acaramantapaesA asaMkhejaguNA, alogassa acaramantapaesA zraNantaguNA, logassa ya alogassa ya caramanta padesA ya acaramantapadesA ya dovi visesAhiyA 2 / davaTThapaesaTTayAe savvasthove logAlogassa dabaTTayAe egamege acarame, logassa caramAiM asaMkhe. jaguNAi, alogassa caramAI visesAhiyAI, logamsa ya alogassa ya acaramaM caramANi ya dovi visesAhiyAI, logasta caramantapadesA asaMkhejaguNA, alogassa ya caramantapaesA visesAhiyA, logassa acaramantapaesA asaMkhejaguNA, alogassa acaramaMtapaesA aNaMtaguNA, logassa ya alogassa ya caramaMtapaesA ya acaramaMtapaesA ya dovi visesAhiyA, savvadavvA visesAhiyA, savvapaesA aNaMtaguNA, savvapajjavA aNaMtaguNA 3 // sUtraM 156 // paramANupoggale NaM bhaMte ! kiM carime 1 acarime 2 avattavvae 3 ? caramAI 4 acaramAiM 5 avattavyayAI 6 ? udAhu carime ya acarime ya 7? udAhu carame ya acaramAI 8 ? udAhu caramAiM acarame ya 1 ? udAhu caramAiM ca acaramAiM ca 10 ? paDhamA caubhaMgI, udAhu carime ya avattavvae ya 11 ? udAhu carame ya avattavvayAiM ca 12 ? udAhu caramAiM ca avattavvae ya 13 ? udAhu caramAiM ca avattavyayAiM ca 14 ? bIyA caubhaMgI, udAhu acarime ya avattavbae ya 15 ? udAhu acarame ya avattavvayAiM ca 16 ? udAhu acaramAiM ca avattavvae ya 17 ? udAhu acaramAiM ca avattavvayAiM ca 18 ? tajhyA caubhaMgI udAhu carame ya acarame ya avattavvae ya 11 ? udAhu carame ya acarame ya avattavvayAiM ca 20 ? udAhu carame ca acaramAiM ca avattavvae ya 21 ? udAhu carame ya acaramAiM ca avatavvayAiM ca 22 ? udAhu caramAiM ca acarame ya avattavvae ya 23 ? udAhu caramAiM ca acarame ya avattavvayAiM ca 24 ? udAhu caramAiM ca acaramAiM ca avattavvae ya 25 ? udAhu caramAiM ca acaramAiM ca avattavvayAiM ca 26 ? ete chavvIsaM bhaMgA, Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 10 ] [ 185 goyamA ! paramANupoggale no carame no acarame niyamA avattavvae, sesA bhaMgA paDiseheyavvA // sUtraM 157 // . ___dupaesie NaM bhaMte ! khaMdhe pucchA, goyamA ! dupaesie khaMdhe siya carame no acarame siya zravattavvae, sesA bhaMgA paDiseheyavvA. 1 / tipaesie NaM bhaMte ! khaMdhe pucchA, goyamA ! tipaesie khaMdhe siya carame, no acarame, siya avattavvae, no caramAiM, no acaramAI, no avattavvayAI, no carame ya acarame ya, no carame ya acaramAI, siya caramAiM ca acarame ya, no caramAiM ca acaramAiM ca, siya carame ya avattavvae ya, sesA bhaMgA paDiseheyavvA 2 / caupaesie NaM bhaMte ! khaMdhe pucchA, goyamA ! caupaesie NaM khaMdhe siya carame 1 no acarame 2 siya avattavvae 3 no caramAiM 4 no acaramAiM 5 no avattabvayAI 6 no carame ya acarame ya 7 no carame ya acaramAiM ca 8 siya caramAI acarime ya 1 siya caramAiM ca acaramAiM ca 10 siya carame ya avattavyae ya 11 siya carame ya avattavvayAiM ca 12 no caramAiM ca avattavvae ya 13 no caramAI ca avattavvayAI ca 14 no acarame ya avattavvae ya 15 no acarame ya avattavvayAiM ca 16 no acaramAiM ca avattavvae a 17 no acarimAiM ca zravattavvayAI ca 18 no carame ya acarime ya avattavvae ya 11 no carime ya acarime ya avattavbayAI ca 20 no carame ya acaramAiM ca avattavvae ya 21 no carame ya acaramAiM ca avattavvayAiM ca 22 siya caramAiM ca acarime ya zravattavvae ya 23 / sesA bhaMgA paDiseheyavvA 3 / paMcapaesie NaM bhaMte ! khaMdhe pucchA, goyamA ! paMcapaesie NaM khaMdhe siya carame 1 no acarame 2 siya avattavvae 3 No caramAiM 4 No acaramAiM 5 no avattavvayAI 6 siya carame ya acarame ya 7 no carame ya avaramAiM ca 8 siya caramAiM ca acarame ya 1 siya gharamAiM ca acaramAiM ca 10 siya carame ya avattavvae Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH ya 11 siya carame ya avatavvayAI ca 12 siya caramAiM ca avattavyae ya 13 no caramAiM ca avattavbayAI ca 14 no acarame ya avattavvae ya 15 no acarame ya avattavvayAiM ca 16 no acaramAI ca avattavvae ya 17 no acaramAiM ca avattavvayAiM ca 18 no carame ya acarame ya avattavvae ya 11 no carame ya acarame ya avattavvayAiM ca 20 no carame ya acaramAiM ca avattavvae ya 21 no carame ya acaramAiM ca avattavvayAiM ca 22 siya caramAiM ca acarame ya avattavvae ya 23 siya caramAiM ca acarame ya avattavvayAI ca 24 siya caramAiM ca acaramAiM ca avattavyae ya 25 no caramAI ca acaramAI ca avattavvayAiM ca 26, 4 / chappaesie NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! chappaesie NaM khaMdhe siya carame 1 no acarame 2 siya avattavvae 3 no caramAI 4 no acaramAI 5 no avattavvayAI 6 siya carame ya acarame ya 7 siya carame ya acaramAiM ca 8 siya caramAiM ca acarame ya 1 siya caramAiMca acaramAiM ca 10 siya carame ya avattavvae a 11 siya carame ya avattaayAiM ca 12 siya caramAiM ca avattavyae ya 13 siya caramAiM ca avattabayAI ca 14 no carame ya avattavvae ya 15 no acarame ya avattavvayAiM ca 16 no acaramAI ca avattavvae ya 17 no acaramAiM ca avattabayAI ca 18 siya carame ya acarame ya avattavyae ya 11 no carame ya acarame ya avattavvayAIca 20 no carame ya acaramAiMca avattavvae ya 21 no carame ya acaramAI ca avattavayAiM ca 22 siya caramAiM ca acarame ya avattavvae ya 23 siya caramAiM ca acarame ya avattavvayAiM ca 24 siya caramAiM ca acaramAiM ca avattavvae ya 25 siya caramAI ca acaramAiM ca avattavvayAiM ca 26, 5 / sattapaesie NaM bhaMte ! khaMdhe pucchA, goyamA ! sattapaesie NaM khaMdhe siya carime 1 No acarime 2 siya aMvattavvae 3 No carimAiM 4 No acarimAI 5 No avattavvayAI 6 siya carame ya Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 10 ] [ 187 acarame ca 7 siya carame ya acaramAiM ca 8 siya caramAiM ca acarame ya 1 siya caramAiM ca acaramAiM ca 10 siya carame ya avattavvae ya 11 siya carame ya atattavvayAiM ca 12 siya caramAiM ca avattavvae ya 13 siya caramAiM ca avattavvayAiM ca 14 No acarame ya avattavvae ya 15 No acarame ya avattavvayAiM ca 16 - No acaramAiM ca avattavvae ya 17 No acaramAiM ca avattavvayAiM ca 18 siya carame ya acarame ya avattavvae ya 11 siya carame ya acarame ya avattavvayAiM ca 20 siya carame ya acarimAiM ca avattavbae a 2.1 No carime ya acarimAiM ca avattavvayAiM ca 22 siya caramAiM ca acarame ya avattavvae ya 23 siya caramAiM ca acarame ya avattavvayAiM ca 24 siya caramAiM ca acaramAiM ca avattavvae ya 25 siya caramAiM ca acaramAiM ca avattavvayAiM ca 26, 6 / aTThapaesie NaM bhaMte ! khaMdhe pucchA, goyamA ! aTThapaesie khaMdhe siya carame 1 no acarame 2 siya avattavbae 3 no caramAiM 4 no acaramAI 5 no avattavvayAI 6 siya carime ya acarime ya 7 siya carime ya acarimAiM ca 8 siya carimAiM ca acarime ya 1 siya caramAiM ca acaramAiM ca 10 siya carame ya avattavvae ya 11 siya carame ya avattavvayAiM ca 12 siya carimAiM ca avattavvae ya 13 siya carimAI ca yavattavvayAiM ca 14 ko acarimeya avattavvae ya 15 No acarime ya avattavvayAiM ca 16 No acarimAiM ca avattavvae ya 17 No acarimAI ca avattavvayAiM ca 18 siya carime ya acarime ya avattavvae ya 11 siya carime ya acarime ya avattavvayAiM ca 20 siya carime ya acarimAiM ca avattavvae a 21 siya carime ya acarimAiM ca avattavvayAI ca 22 siya carimAiM ca acarime ya avattavyae a 23 siya carimAiM ca acarime ya avattavyayAiM ca 24 siya carimAiM ca acarimAiM ca avattavvae ya 25 siya carimAiM ca atrarimAiM ca avattavvayAI ca 26, 7 / saMkheja Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgA paesie asaMkhejapaesie aNaMtapaesie khaMdhe pucchA, goyamA ! jaheva aTThapaesie taheva patteyaM bhANiyavvaM 8 / paramANummi ya taiyo paDhamo taiyo ya hoti dupaese / paDhamo taiyo navamo ekArasamo ya tipaese // 1 // paDhamo taiyo navamo dasamo ekAraso ya baarsmo| bhaMgA cauppaese tevIsaimo ya boddhabbo // 2 // paDhamo taitro sttm-nvds-ikaarvaar-tersmo| tevIsacaubIso paNavIsaimo ya paMcamae // 3 // bicauttha-paMcamuTuM panarasa solaM ca sattaradvAraM / vIsekavIsa bAvIsagaM ca vajjeja chaTTami // 4 // bicauttha-paMcachaTuM parANara solaM ca sattaradvAraM / bAvIsaimavihUNA sattapadesaMmi khaMdhammi // 5 // bicauttha paMcacha8 paraNara solaM ca sattaradvAraM / ete vajiya bhaMgA sesA sesesu khaMdhesu // sUtra 158 // kai NaM bhaMte ! saMgaNA pannattA ?, goyamA ! paMca saMThANA pannatA, taMjahA-parimaMDale va? tase cauraMse Ayate ya 1 / parimaMDalA NaM bhaMte ! saMThANA kiM saMkhejA asaMkhejA aNaMtA ?, goyamA ! no saMkhijA no asaMkhejA aNaMtA, evaM jAva pAyatA 2 / parimaMDale NaM bhaMte ! saMgaNe ki saMkhejapaesie asaMkhejapadesie aNaMtapadesie ?, goyamA ! siya, saMkhejapaesie siya asaMkhejapaesie siya aNaMtapadesie evaM jAva aAyate 3 / parimaMDale NaM bhaMte ! saMThANe saMkhejapaesie ki saMkhejapaesogADhe asaMkhejapaesogADhe aNaMtapaesogADhe ?, goyamA ! saMkhejapaesogADhe no asaMkheja. paesogADhe no aNaMtapaesogADhe, evaM jAva zrAyate 4 / parimaMDale NaM bhaMte ! saMThANe asaMkhejapaesie ki saMkhejapaesogADhe asaMkhejjapaesogADhe aNaMtapaesogADhe ?, goyamA ! siya saMkhejapaesogADhe siya asaMkhejapaesogADhe no aNaMtapaesogADhe, evaM jAva Ayate 5 / parimaMDale NaM bhaMte ! saMgaNe aNaMtapaesie ki saMkhejapaesogADhe asaMkhejapaesogADhe aNaMtapaesogADhe ?, goyamA / siya saMkhejapaesogADhe siya asaMkhejapaesogADhe no aNaMtapae Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram // padai 10 ] [ 186 sogADhe, evaM jAva Ayate 6 / parimaMDale NaM bhaMte! saMgaNe saMkhejapaesie saMkhejapaesogADhe kiM carame acarame caramAiM acaramAiM caramaMtapaesA acaramaMtapaesA ?, goyamA ! parimaMDale NaM saMThANe saMkhejapaesie saMkhejapaesogADhe no carame no acarame no caramAI no acaramAiM no caramaMtapaesA no acaramaMtapaesA, niyamaM acaramaM caramANi ya caramaMtapaesA ya acaramaMtapaesA ya, evaM jAva zrAyate 7 / parimaMDale NaM bhaMte ! saMgaNe asaMkhejapaesie saMkhejapaesogADhe kiM carame pucchA, goyamA! asaMkhejapaesie saMkhejapaesogADhe jahA saMkhejapaesie, evaM jAva aAyate 8 / parimaMDale NaM bhaMte ! saMThANe asaMkhejapaesie asaMkhejapaesogADhe kiM carame pucchA, goyamA ! asaMkhijapaesie asaMkhijapaesogADhe no carame jahA saMkhejapadesogAde, evaM jAva Ayate 1 / parimaMDale NaM bhaMte ! saMgaNe aNaMtapaesie saMkhijapaesogADhe kiM carame pucchA, goyamA ! taheva jAva aAyate, aNaMtapaesie asaMkhejapaesogADhe jahA saMkhejapaesogADhe, evaM jAva Ayate 10 / parimaMDalassa NaM bhaMte ! saMThANassa saMkhejapaesiyasta saMkhejapaesogADhassa acarimassa ya carimANa ya caramaMtapadesANa ya acaramaMtapaesANa ya davaTThayAe paesaTTayAe dabaTTapaesaTTayAe kayarezhito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthove parimaMDalassa saMThANassa saMkhejapaesiyassa saMkhejapaesogADhassa dabaTTayAe ege acarime carimAiM saMkhejaguNAI acaramaM caramANi ya do'vi visesAhiyAtiM padesaTTayAe savvatthovA parimaMDalassa saMThANassa saMkhijapaesiyassa saMkhejapaesogADhassa caramaMtapaesA acaramaMtapaesA saMkhejaguNA caramaMtapaesA ya acaramaMtapaesA ya do'vi visesAhiyA dabaTupaesaTTayAe savvatthove parimaMDalassa saMThANassa saMkhejapaesiyassa saMkhejapaesogADhassa dabaTTayAe ege acarime carimAiM saMkhejaguNAti acaramaM ca caramANi ya dovi visesAhiyAti caramaMtapaesA saMkhejaguNA acarimaMtapaesA saMkhejaguNA carimaMtapaesA Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH ya acaramaMtapaesA ya dovi visesAhiyA evaM vaTTataMsa-cauraMsAyaesuvi joeyavvaM 11 / parimaMDalassa NaM bhaMte ! saMgaNassa asaMkhejapaesiyassa saMkhejapaesogADhassa acaramassa ya caramANa ya caramaMtapaesANa ya acaramaMtapaesANa ya davaTThayAe paesaTTayAe davvaTThapaesaTTayAe kayare 2 hito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthove parimaMDalassa saMgaNassa asaMkhejapaesiassa saMkhejapaesogADhassa davvaTTayAe ege yacarame caramAti saMkhejaguNAti, avaramaM ca caramANi ya dovi visesAhiyAti padesaTTayAte sabathovA parimaMDalasaMgaNassa asaMkhejapaesiyassa saMkhejapaesogADhassa caramaMtapaesA acaramaMtapaesA saMkhijaguNA caramaMtapaesA ya acaramaMtapaesA ya dovi visesAhiyA davaTThapaesaTTayAe savvatthove parimaMDalassa saMThANassa asaMkhejapaesiyassa saMkhejapaesogADhassa davvaTTayAe ege acarime caramAti saMkhe. jaguNAti acaramaM ca caramANi ya dovi visesAhiyAti caramaMtapaesA saMkhejaguNA acaramaMtapaesA saMkhejaguNA caramaMtapaesA ya acaramaMtapaesA ya dovi visesAhiyA, evaM jAva Ayate 12 / parimaMDalassa NaM bhaMte ! saMThANassa asaMkhejapaesiyassa asaMkhejapaesogADhassa acaramassa caramANa ya caramaMtapaesANa ya acaramaMtapaesANa ya davvaTThayAe paesaTThayAe dabaTTapaesaTTayAe kayare2hito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! jahA rayaNappabhAe appAbahuyaM taheva nikhasesaM bhANiyavvaM, evaM jAva Ayate 13 / parimaMDalassa NaM bhaMte ! saMThANassa aNaMtapaesiyassa saMkhejapaesogADhassa acarimassa ya 4 davaTTayAe 3 kayare 2 hito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! jahA saMkhejapaesiassa saMkhejapaesogADhassa, navaraM saMkameNaM aNaMtaguNA, evaM jAva aAyae 14 / parimaMDalassa NaM bhaMte ! saMThANassa aNaMtapaesiyassa asaMkhejapaesogADhassa acaramassa ya 4 jahA rayaNappabhAe, navaraM saMko Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-stram - padaM 10 ] [ 191 aNaMtaguNA, evaM jAva zrAyate 15 // sUtraM 151 // jIve NaM bhaMte ! gaticarameNaM kiM carame acarame ?, goyamA ! siya carame siya acarame 1 / neraie NaM bhaMte ! gaticarameNaM kiM carime acarime ?, goyamA ! siya carame siya acarame evaM niraMtaraM jAva vemANie 2 / nerajhyA NaM bhaMte ! gaticarameNaM kiM carimA acarimA ?, goyamA ! carimAvi acarimAbi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyA 3 / neraie NaM bhaMte ! ThitIcarameNaM kiM carame acarama ?, goyamA ! siya carame siya anarame, evaM niraMtaraM jAva vemANie 4 / nerajhyA NaM bhaMte ! ThitIcarameNaM kiM caramA acaramA ?, goyamA ! caramAvi acaramAvi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyA 5 / neraiyA NaM bhaMte ! bhavacarameNaM kiM carame acarame ? goyamA ! siya carame siya acarame, evaM niraMtaraM jAva vemANie 6 / neraiyA NaM bhaMte ! bhavacarameNaM kiM caramA acaramA ?, goyamA! caramAvi acaramAvi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyA 7 / neraie NaM bhaMte ! bhAsAcarameNaM kiM carame acarame ?, goyamA ! siya carame siya acarame, evaM niraMtara jAva vemANie 8 / neraiyA NaM bhaMte ! bhAsAcarameNaM kiM caramA . acaramA ?, goyamA ! caramAvi acaramAvi, evaM jAva egidiyavajA, niraMtaraM jAva vemANiyA 1 / neraie NaM bhaMte ! prANApANucarameNaM kiM carame acarame?, goyamA ! siya carame siya acarame, evaM niraMtaraM jAva vemANie 10 / neraiyA NaM bhaMte ! prANApANucarameNaM kiM caramA acaramA ?, goyamA ! caramAvi acaramAvi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyA 11 / neraie NaM bhaMte ! AhAracarameNaM kiM carame acarame ?, goyamA! siya carame siya acarame, evaM niraMtaraM jAva vemANie 12 / nerajhyA NaM bhaMte ! zrAhAracarameNaM kiM caramA acaramA ?, goyamA ! caramAvi acaramAvi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyA 13 / neraie NaM bhaMte ! bhAvacarameNaM kiM carame acarame ?, goyamA ! siya carame siya acarame, evaM niraMtaraM jAva vemANie 14 / neraiyA NaM Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 ] ! zrImadAgamasudhAsindhuH / / SaSTho vibhAgaH bhaMte ! bhAvavarameNaM kiM caramA acaramA ?, goyamA ! caramAvi acaramAvi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyA 15 / neraie NaM bhaMte ! varANacarameNaM kiM carame acarame ?, goyamA ! siya carame siya acarame, evaM niraMtaraM jAva vemANie 16 / nerajhyA gAM bhaMte ! vagaNacarameNaM kiM caramA acaramA ?, goyamA ! carimAvi acarimAvi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyA 17 / neraie NaM bhaMte ! gaMdhacarameNaM kiM carame acarame ?, goyamA ! siya carame siya acarame, evaM niraMtaraM jAva vemANie 18 / neraiyA NaM bhaMte ! gaMdhacarameNaM kiM caramA acaramA ?, goyamA ! caramAvi acaramAvi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyA 11 / neraie NaM bhaMte ! rasacarameNaM. kiM carame acarame ?, goyamA ! siya carame siya acarame, evaM niraMtaraM jAva vemANie 20 / neraiyA NaM bhaMte ! rasacarameNaM kiM caramA acaramA ?, goyamA ! caramAvi acaramAvi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyA 21 / neraie NaM bhaMte ! phAsacarameNaM kiM carame acarame ?, goyamA ! siya carame siya avarame, evaM niraMtaraM jAva vemAhie 22 / nerajhyA NaM bhaMte.! phAsacarameNaM kiM caramA acaramA ?, goyamA ! caramAvi acaramAvi evaM jAva vemANiyA 23 / saMgahaNigAhA-"gatiThiibhave ya bhAsA prANApANucarame ya boddhavvA / thAhArabhAvacarame varaNarase gaMdhaphAse ya // 1 // // sUtram 160 // dasamaM caramapadaM samattaM // // iti dazamaM padam // 10 // // atha bhASAkhyamekAdazamaM padam // se guNaM bhaMte ! magaNAmIti zrohAriNI bhAsA ? bitemIti zrohAriNI bhAsA ? graha marANAmItI aodhAriNI bhAsA ? graha ciMtemIti zrodhAriNI bhAsA ? taha marANAmIti grodhAriNI bhAsA ? taha ciMtemIti Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 11 ] [ 193 zrohAriNI bhAsA ?, haMtA goyamA ! marANAmIti bodhAriNI bhAsA citamIti zrodhAriNI bhAsA graha marANAmIti zrodhAriNI bhAsA yaha ciMtemIti bodhAriNI taha magaNAmIti zrodhAriNI taha ciMtemIti zrodhAriNI 1 / zrohAriNI NaM bhaMte ! bhAsA kiM saccA mosA saccAmosA asaccAmosA ?, goyamA ! siya saccA siya mosA siya saccAmosA siya asaccAmosA 2 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccati-zrodhAriNI NaM bhAsA siya saccA siya mosA siya saccAmosA siya asaccAmosA ?, goyamA ! zrArAhaNI saccA, virAhaNI mosA, bArAhaNavirAhaNI saccAmosA, jANeva bArAhaNI Neva virAhaNI NevArAhaNavirAhaNI asaJcAmosA NAmaM sA utthI bhAsA, se teNaTeNaM goyamA ! evaM vuJcati-yohAriNI NaM bhAsA siya saccA siya mosA siya saccAmosA siya asacAmosA 3 // sUtraM 161 // zraha bhaMte ! gAyo miyA pasU pakkhI parANavaNI NaM esA bhAsA ? Na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! jA ya gAyo miyA pasU pakkhI parANavaNI NaM esA bhAsA, Na esA bhAsA mosA 1 / yaha bhaMte ! jA ya itthIvaU jA ya purisavaU jA ya NapusagavaU parANavaNI NaM esA bhAsA ? Na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA! jAya itthIvaU jA ya pumavaU jA ya napuMsagavaU parANavaNI NaM esA bhAsA na esA bhAsA mosA 2 / graha bhaMte ! jA ya itthiyANamaNI jA ya pumayANamaNI jA ya napuMsagayANamaNI parANavaNI NaM esA bhAsA ? Na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! jA ya itthiyANamaNI jA ya pumANamaNI jA ya napuMsagayANamaNI parANavaNI NaM esA bhAsA na esA bhAsA mosA 3 / ahaM bhaMte ! jA ya itthiparANavaNI jA ya pumeparaNavaNI jA ya napuMsagaparANavaNI parANavaNI NaM esA bhAsA ? Na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! jA ya itthiparANavaNI jA ya pumaparANavaNI jA ya napuMsagaparANavaNI, parANavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA 4 / graha bhaMte ! jA jAyIti ithivaU Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH jAtIi pumavaU jAtIti NapuMsagavaU parANavaNI NaM esA bhAsA ? Na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! jAtIti itthivaU jAIti pumavaU jAtIti NapuMsagavaU parANavaNI NaM esA bhAsA na esA bhAsA mosA 5 / graha bhaMte ! jA jAtIi itthiyANamaNI jAitti pumayANavaNI jAtIti NapusagANamaNI parANavaNI NaM esA bhAsA ? na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! jAtIti itthitrANamaNI jAtIti pumabANavaNI jAtIti NApuMsagANamaNI parANavaNI NaM esA bhAsA, Na esA bhAsA mosA 6 / aha bhaMte ! jAtIti isthiparANavaNI jAtIti pumaparANavaNI jAtIti NapuMsagaparANavaNI parANavaNI NaM esA bhAsA ? na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! jAtIti itthiparANavaNI jAIti pumaparANavaNI jAIti NapuMsagaparANavaNI parANavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA 7 // sUtraM 162 // aha bhaMte ! maMdakumArae vA maMdakumAriyA vA jANati buyamANA ahamese buyAmIti ?, goyamA ! no iNaDhe samaDhe, NaraNattha sariNaNo 1 / aha bhaMte ! maMdakumArae vA maMdakumAriyA vA jANai thAhAraM pAhAremANe ahamese thAhAramAhAremitti ?, goyamA ! no iNaDhe sama8, NaraNattha sariNaNo 2 / aha bhaMte ! maMdakumArae vA maMdakumAriyA vA jANati ayaM me ammApiyaro?, goyamA ! No iNa? sama?, NarANastha sariNaNo 3 / graha bhaMte ! maMdakumArae vA maMdakumAriyA vA jANati ayaM me atirAulo ayaM me airAuletti ?, goyamA ! No tiNa? sama8, NaraNattha sariNaNo 4 / graha bhaMte ! maMdakumArae vA maMdakumAriyA vA jANati ayaM me bhaTTidArae ayaM me bhaTTidAriyatti ?, goyamA ! No iNa? sama?, NaraNattha sariNaNo 5 / graha bhaMte ! uTTe goNe khare ghoDae ae elate jANati buyamANe grahamese buyAmi ?, goyamA ! No iNa? sama8, NaraNattha sariNaNo 6 / graha bhaMte ! uTTe jAva elate jANati aAhAraM zrAhAremANo ahamese thAhAremi2 tti ?, goyamA ! No iNa8 sama? jAva NarANastha sriNnnnno7| Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIma-prajJApanopAGga-sUtram :: padaM 11 ] [ 165 graha bhaMte ! uTTa goNe khare ghoDae e elae jANati, ayaM me ammApiyaro2 ti ?, goyamA ! No iNa8 samaDhe jAva NaraNattha sariNaNo 8 / graha bhaMte ! uTTe jAva elae jANati, ayaM me atirAule 2 ti ?, goyamA ! No iNaDhe sama? jAva NaraNattha sarAiNaNo 1 / graha bhaMte ! uTTe jAva elae jANati ayaM me bhaTTidArae 2 tti ?, goyamA ! No iNa? samaDhe jAva NaraNattha sarAiNaNo 10 // sUtraM 163 // aha bhaMte ! maNusse mahise aAse hatthI sIhe vagghe vige dIvie acche taracche parassare siyAle virAle suNae kolasuNae kokkatie sasae cittae cillalae je yAvanne tahappagArA savvA sA egavaU ?, haMtA goyamA ! maNusse jAva cilalae je yAvanne tahappagArA savvA sA egavaU 1 / aha bhaMte ! maNussA jAva cillalagA je yAvanne tahappagArA savvA sA bahuvaU ?, haMtA goyamA ! maNussA jAva cillalagA savvA sA bahuvaU 2 / aha bhaMte ! maNussI mahisI valavA hatthiNiyA sIhI vagghI vigI dIviyA acchI taracchI parassarA rAsabhI siyAlI birAlI suNiyA kolasuNiyA kokkaMtiyA sasiyA cittiyA cillaliyA je yAvanne tahappagArA savvA sA ithivaU ?, haMtA goyamA ! maNussI jAva cillaligA je yAvanne tahappagArA savvA sA itthivaU 3 / aha bhaMte ! maNusse jAva cillalaye je yAvanne tahappagArA savvA sA pumavaU ?, haMtA goyamA ! maNusse mahise jAva cillalae je yAvanne tahappagArA savvA sA pumavaU 4 / graha bhaMte ! kaMsaM kaMsoyaM parimaMDala selaM thUbhaM jAlaM thAlaM tAraM rUvaM acchipavvaM kuDaM paramaM duddhaM dahiM NavaNItaM zrAsaNaM sayaNaM bhavaNaM vimANaM chattaM cAmaraM bhiMgAraM aMgaNaM NiraMgaNaM zrAbharaNaM rayaNaM je yAvanne tahappagArA savvaM taM NapusagavaU ?, haMtA goyamA ! kasaM jAva rayaNaM je yAvanne tahappagArA taM savvaM NapuMsagavaU 5 / zraha bhaMte ! puDhavI ithivaU pAutti pumavaU dhariNatti napuMsagavaU pannavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA ?, Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vibhAgaH haMtA goyamA ! puDhavitti ithivaU pAutti pumavaU pariNatti napuMsagavaU parANavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA 6 / yaha bhate ! puDhavItti ithiyANamaNI pAutti pumANamaNI dharaNetti napuMsagANamaNI parANavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! puDhavitti itthiyANamaNI pAutti pumANamaNI dharaNetti napuMsagANamaNI parANavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA 7 / aha bhaMte ! puDhavIti itthiparANavaNI pAutti pumaparANavaNI dharaNetti NapuMsagaparANavaNI bArAhaNI NaM esA (paM0. 4000) bhAsA ? Na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! puDhavIti itthiparANavaNI zrAutti pumaparANavaNI dharaNetti napusagaparANavaNI bArAhaNI NaM esA bhAsA, na esA bhAsA mosA 8 / iccevaM bhaMte ! ithivayaNaM vA pumavayaNaM vA napuM. sagavayaNaM vA vayamANe parANavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! isthivayaNaM vA pumavayaNaM vA NapuMsagavayaNaM vA vayamANe parANavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA 1 // sUtraM 164 // bhAsA NaM bhaMte ! kimAdIyA kiMpahavA kiMsaMThiyA kiM pajavasiyA ?, goyamA ! bhAsA NaM jIvAdIyA sarIrappabhavA vajasaMThiyA logaMtapajavasiyA parANattA.-'bhAsA kayo ya pabhavati ?, katihiM ca samaehi bhAsatI bhAsaM ? / bhAsA katippagArA ? kati vA bhAsA aNumayA u?|| 1 // sarIrappabhavA bhAsA dohi ya samaehiM bhAsatI bhAsaM / bhAsA cauppagArA dogiNa ya bhAsA aNumatA u // 2 // 1 / kativihA NaM bhaMte ! bhAsA parANattA ?, goyamA ! duvihA bhAsA panattA, taMjahA-pajattiyA ya apajattiyA ya 2 / pajattiyA NaM bhaMte ! bhAsA kativihA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-saccA ya mosA ya 3 / saccA NaM bhaMte ! bhAsA pajattiyA kativihA pannattA ? goyamA ! dasavihA, pannattA, taMjahA-jaNavayasaccA 1 sammayasaccA 2 ThavaNasaccA.3 nAmasacA 4 rUvasacA 5 paDuccasaccA 6 vavahArasacA 7 bhAvasacA 8 jogasaccA Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 11 ] [ 197 1 grovammasaccA 10-jaNavaya 1 saMmata 2 ThavaNA 3 nAme 4 rUve 5 paDuccasacce 6 ya / vavahAra 7 bhAva 8 joge 1 dasame zrovammasacce ya 10 // 1 // 4 / mosA NaM bhaMte ! bhAsA panjattiyA kativihA pannattA ?, goyamA ! dasavihA pannattA, taMjahA-kohaNissiyA 1 mANanissiyA 2 mAyAnissiyA 3 lohanissiyA 4 pejaNissiyA 5 dosanissiyA 6 hAsaNissiyA 7 bhayaNissiyA 8 akkhAiyANissiyA 1 uvaghAiyaNissiyA 10-kohe mANe mAyA lobhe pijje taheva dose ya / hAsa bhae akkhAiya uvaghAiyaNissiyA dasamA // 1 // 5 / apajjattiyA NaM bhaMte ! bhAsA kaivihA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-saccAmosA ya asaccAmosA ya 6 / saccAmosA NaM bhaMte ! bhAsA apajjattiyA kativihA pannattA ?, goyamA ! dasavihA pannattA taMjahA-upparANamissiyA 1 vigatamissiyA 2 upparANavigatamissiyA 3 jIvamissiyA 4 ajIvamissiyA 5 jIvAjIvamissiyA 6 aNaMtamissiyA 7 parittamissiyA 8 zraddhAmissiyA 1 zraddhaddhAmissiyA 10, 7 / asaccAmosA NaM bhaMte ! bhAsA apajattiyA kaivihA pannattA ?, goyamA ! duvAlasavihA pannattA, taMjahA-zrAmaMtaNi 1 aANamaNI 2 jAyaNi 3 taha pucchaNI yaM 4 parANavaNI 5 / paJcakkhANI bhAsA 6 bhAsA icchANulomA, 7 ya // 1 // zraNabhiggahiyA bhAsA 8 bhAsA ya abhiggahami boddhavvA 1 saMsayakaraNI bhAsA 10 vogaDa 11 abbogaDA ceva 12 // 2 // 8 // // sUtraM 165 // jIvA NaM bhaMte ! kiM bhAsagA abhAsagA ?, goyamA ! jIvA bhAsagAvi abhAsagAvi 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccati-jIvA bhAsagAvi prabhAsagAvi ?, goyamA ! jIvA duvihA patnattA, taMjahA-saMsArasamAvarANagA ya asaMsArasamAvarANagA ya, tattha NaM je te asaMsArasamAvarANagA te NaM siddhA siddhA NaM abhAsagA, tattha NaM je te saMsArasamAvarANagA te NaM duvihA Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 } [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH pannattA, taMjahA-selesIpaDivarANagA ya aselesIpaDivarANagA ya, tattha NaM je te selesipaDivarANagA te NaM abhAsagA, tattha NaM je te aselesipaDivaraNagA te duvihA panattA, taMjahA-egidiyA ya aNegiMdiyA ya, tattha NaM je te egidiyA te NaM prabhAsagA, tattha NaM je te aNegeMdiyA te duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya, tattha NaM je te apajjattagA te NaM abhAsagA, tattha NaM je te pajattagA te NaM bhAsagA, se eeNa?NaM goyamA ! evaM buJcati-jIvA bhAsagAvi abhAsagAvi 2 / neraiyA NaM bhaMte ! kiM bhAsagA abhAsagA ?, goyamA ! neraiyA bhAsagAvi zrabhAsagAvi 3 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vucati-neraiyA bhAsagAvi abhAsagAvi ?, goyamA ! neraiyA duvihA, pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya, tattha NaM je te apajatagA te gAM yabhAsagA, tattha NaM je te pajattagA te NaM bhAsagA, se eeNa?NaM goyamA ! evaM vucati-neraiyA bhAsagAvi abhAsagAvi 4 / evaM egidiyavajANaM tiraMtaraM bhANiyavvaM 5 // sUtraM 166 // kati NaM bhaMte ! bhAsajAyA parANattA ?, goyamA ! cattAri bhAsajjAyA pannattA, taMjahA-saccamegaM bhAsajjAyaM vitiyaM mosaM tatiyaM saccAmosaM cautthaM asaccAmosaM 1 / jIvA NaM bhaMte ! kiM saccaM bhAsaM bhAsaMti ? mosaM bhAsaM bhAsaMti ? saccAmosaM bhAsaM bhAsaMti ? asaccAmosaM bhAsaM bhAsaMti ?, goyamA ! jIvA savvaMpi bhAsaM bhAsaMti mosaMpi bhAsaM bhAsaMti saccAmosaMpi bhAsaM bhAsaMti asaccAmosaMpi bhAsaM bhAsaMti 2 / neraiyA NaM bhaMte ! kiM saccaM bhAsaM bhAsaMti jAva asaccAmosaM bhAsaM bhAsaMti ?, goyamA ! neraiyA NaM saccapi bhAsaM bhAsaMti jAva asaccAmosaMpi bhAsaM bhAsaMti 3 / evaM asurakumArA jAva thaNiyakumArA, beiMdiyateiMdiyacauriMdiyA ya no saccaM no mosaM no saccAmosaM bhAsaM bhAsaMti asaccAmosaM bhAsaM bhAsaMti 4 / paMciMdiyatirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! kiM saccaM bhAsaM bhAsaMti jAva- kiM asaccAmosaM bhAsaM bhAsaMti ?, goyamA ! paMcidiyatirikkhajoNiyA No saccaM Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 11 ) [ 166 bhAsaM bhAsaMti No mosaM bhAsaM bhAsaMti No saccAmosaM bhAsaM bhAsaMti egaM asaccAmosaM bhAsaM bhAsaMti NagaNattha sikkhApubvagaM uttaraguNaladdhiM vA paDucca saccapi bhAsaM bhAsaMti mosaMpi bhAsaM bhAsaMti saccAmosaMpi bhAsaM bhAsaMti asaccAmosaMpi bhAsaM bhAsaMti 5 / maNussA jAva vemANiyA, ete jahA jIvA tahA bhANiyavvA 6 // sUtraM 167 // jIve NaM bhaMte ! jAtiM davvAti bhAsatAe girAhati tAI kiM ThiyAiM gerAhati aThiyAiM gerAhati ?, goyamA ! ThiyAiM girAhati no aThiyAiM girAhati 1 / jAI bhaMte ! ThiyAiM girAhati tAI kiM davvaMto girAhati khettato girAhati kAlato girAhati bhAvato girAhati ?, goyamA ! davvayovi girAhati khettayovi gerAhati kAlovi gerAhati bhAvagrovi girAhati 2 / jAti bhaMte ! davvayo gerAhati tAI kiM egapadesitAiM girAhati dupadesiyAI gehati jAva aNaMtapadesiyAI gerAhati ?, goyamA ! no egapadesiyAI gerAhati jAva no asaMkhijjapadesiyAI, girAhai aNaMtapadesiyAI gerAhati 3 / jAiM khettayo gerAhati tAI ki egapaesogADhAI gerAhati dupaesogADhAiM gerAhati jAva asaMkhejapaesogADhAI gerAhati ?, goyamA ! no egapaesogADhAiM gerAhati jAva no saMkhejapaesogADhAI gerAhati asaMkhejapaesogADhAiM gerAhati 4 / jAiM kAlato gehati tAI kiM egasamayajhyiAI gerAhati dusamayaThiDyAiM girAhati jAva asaMkhijasamayaThiihAiM gerAhati ?, goyamA ! egasamayaThitIyAiMpi gerAhati dusamayaThitIyAiMpi gerAhati jAva asaMkhejasamayaThitIyAiMpi gerAhati 5 / jAiM bhAvato gerAhati tAI kiM varaNamaMtAI gerAhati gaMdhamaMtAI gerAhati rasamaMtAI gerAhati phAsamaMtAI gerAhati ?, goyamA ! varaNamaMtAIpi gerAhati jAva phAsamaMtAIpi gerAhati 6 / jAiM bhAvayo varaNamaMtAipi gerAhati tAI kiM egavarANAI gerAhati jAva paMcavaraNAI gerAhati ?, goyamA ! gahaNadavvAiM paDucca egavaraNAiMpi gerAhati jAva paMcavaraNAiMpi gerAhati, savvagahaNaM paDucca NiyamA paMcavaraNAI Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH gerAhati, taMjahA-kAlAI nIlAI lohiyAI hAlidAI sukilAI 7 / jAI varANato kAlAiM gerAhati tAI kiM egaguNakAlAI gerAhati jAva aNaMtaguNakAlAI girAhati ?, goyamA ! egaguNakAlAiMpi girAhati jAva aNaMtaguNakAlAIpi gerAhati, evaM jAva sukillAiMpi 8 / jAiM bhAvato gaMdhamaMtAiM girAhati tAI ki egagaMdhAiM girAhati dugaMdhAI girAhati ?, goyamA ! gahaNadavvAI paDucca egagaMdhAiMpi dugaMdhAiMpi girAhati, savvaggahaNaM paDucca niyamA dugaMdhAI girAhati 1 / jAiM gaMdhato subbhigaMdhAiM girAhati tAI ki egaguNasubbhigaMdhAI girAhati jAva aNaMtaguNasubhigaMdhAiMpi girAhati ?, goyamA ! egaguNasubbhigaMdhAipi jAva aNaMtaguNasubhigaMdhAipi gerAhai, evaM dubbhigaMdhAiMpi gerAhai 10 / jAiM bhAvato rasamaMtAI gerAhati tAI kiM egarasAiM gehati ? jAva kiM paMcarasAiM gerAhati ?, goyamA ! gahaNadavvAiM paDucca egarasAiMpi gegahati jAva paMcarasAiMpi gegahati savvaggahaNaM paDucca niyamA paMcarasAI gerAhati 11 / jAI rasayo tittarasAiM gehati tAI ki emaguNatittarasAI girAhati jAva aNaMtaguNatittarasAiM girAhati ?, goyamA ! egaguNatittAiMpi girAhai jAva aNaMtaguNatittAipi girAhati, evaM jAva madhuraraso 12 / jAI bhAvato phAsamaMtAI gerAhati tAI ki egaphAsAI gerAhai jAva aTThaphAsAI girahati ?, goyamA ! gahaNadavvAiM paDucca No egaphAsAiM gerAhati, duphAsAI girAhai jAva cauphAsAiM gerAhati, No paMcaphAsAiM gerAhati, jAva no aTThaphAsAiM gerAhati, savvagahaNaM paDucca niyamA cauphAsAiM gerAhati, taMjahAsItakAsAI gerAhati UsiNaphAsAiM gehati niddhaphAsAI gerAhati lukkhaphAsAiM gerAhati 13 / jAiM phAsato sItAI girAhati tAI ki egaguNasItAI gerAhati jAva aNaMtaguNasItAI gerAhati ?, goyamA ! egaguNasItAiMpi gerAhati jAva aNaMtaguNasItAipi gerAhati, evaM usiNaNiddhalukkhAI jAra aNaMtaguNAiMpi girAhati 14 / jAiM bhaMte ! jAva aNaMtaguNalukkhAI Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 11 ] [ 201 gegahati tAI kiM puTThAI gerAhati apuDhAI gerAhati ?, goyamA ! puDhAI gerAhati no apuTThAiM gerAhati 15 / jAiM bhaMte ! puTThAI gerAhati tAI kiM yogADhAI gerAhati aNogADhAiM gerAhati ?, goyamA ! zrogADhAiM gerAhati no zraNogADhAI gerAhati 16 / jAiM bhaMte ! bhogADhAI gerAhati tAI ki aNaMtarogADhAI gerAhati paraMparogADhAiM gehati ?, goyamA ! aNaMtarogADhAI girAhati no paraMparogADhAI gerAhati 17 / jAI bhaMte ! aNaMtarogADhAI gerAhati tAI kiM zrAiM gerAhati bAyarAiM gerAhati ?, goyamA ! aNUiMpi gerAhati bAyarAiMpi gerAhati 18 / jAiM bhaMte ! aNuiM gerAhati bAyarAiMpi gerAhati tAI ki u8 gerAhati adhe gehati ?, tiriyaM gerAhati ?, goyamA! uDDapi gerAhati adhevi gerAhati tiriyapi gegahati 11 / jAiM bhaMte ! uDDhati gerAhati adhevi gerAhati tiriyapi gerAhati tAI ki Adi gerAhati majjhe gehati panjavasANe gehati ?, goyamA ! aAdipi gegahati majjhavi gerAhati pajjavasANevi gehati 20 / jAiM bhaMte ! zrAdipi girAhati majjhavi gerAhati pajjavasANevi girAhati tAI ki savisae girAhati avisae girAhati ?, goyamA ! savisae gehati no avisae gegahati 21 / jAI. bhaMte ! savisae gerAhati tAI kiM pANupubi gerAhati aNANupubbiM gerAhati ?, goyamA ! prANupubbiM gerAhati, no aNANupubbi gerAhati 22 / jAI bhaMte ! ANupubbiM gehati tAI kiM tidisi gerAhati jAva chadisiM gehati ?, goyamA ! niyamA chadisi gemahati 23 / "puTThogADhaaNaMtara aNU ya taha bAyare ya uDamahe / zrAdivisayANupuvi NiyamA taha chadisiM ceva // 1 // " // sUtraM 168 // jIve NaM bhaMte ! jAI davvAiM bhAsattAe gerAhati tAI kiM saMtaraM gerAhati niraMtaraM gerAhati ?, goyamA ! saMtaraMpi gerAhati, niraMtaraMpi gerAhati, saMtaraM girAhamANe jaharANeNaM egaM samayaM uko. seNaM asaMkhejasamae aMtaraM kaTu gerAhati, niraMtaraM gerAhamANe jaharANeNaM Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH do samae ukkoseNaM asaMkhejasamae aNusamayaM avirahiyaM niraMtaraM gerAhatti 1 / jIve NaM bhaMte ! jAI davvAiM bhAsattAe gahiyAI Nisirai tAI kiM saMtaraM nisarai niraMtaraM nisarai ?, goyamA ! saMtaraM nisarai no niraMtaraM nisarai, saMtaraM nissaramANe egeNaM samaeNaM gerAhati egeNaM samaeNaM nisarai, eteNaM gahaNanisaraNovAeNaM jahanneNaM dusamaiyaM ukkoseNaM asaMkhejasamaiyaM aMtomuhuttigaM gahaNanisaraNovAyaM (nisiraNaM) kareti 2 / jIve NaM bhaMte ! jAI davAiM bhAsattAe gahiyAI Nisirati tAI ki bhirANAI Nisarati abhirANAI Nisarati ?, goyamA ! bhinnAIpi nissirai abhinnAipi nissirai, jAI bhinnAI Nisirati tAI aNaMtaguNaparivuDDIeNaM parivaDDamANAiM 2 loyataM phusanti, jAI abhirANAI nisarai tAI asaMkhejAyo yogAhaNavaggaNAyo gaMtA bhedamAvajjati saMkhejAti jogaNAtiM gaMtA viddhaMsamAgacchati 3 // sUtraM 161 // tesi NaM bhaMte ! davANaM kativihe bhee parANate ?, goyamA ! paJcavidhe bhede pannatte, taMjahA-khaMDAbhede payarabhede cugiNayAbhede aNutaDiyAbhede ukariyAbhede, se kiM taM khaMDAbhede ?, 2 jarANaM ayakhaMDANa vA taukhaMDANa vA taMbakhaMDANa vA sIsagakhaMDANa vA rayayakhaMDANa vA jAtarUvakhaMDANa vA khaMDaeNa bhede bhavati se taM khaMDAbhede 1 / se kiM taM payarAbhede ?, 2 jagaNaM vaMsANa vA vettANa vA nalANa vA kadalIyaMbhANa vA abbhapaDalANa vA payareNaM bhede bhavati, se taM payarAbhede 2 / se kiM taM curiNayAbhede ?, 2 jagaNaM tilacurANANa vA muggacurANANa vA mAsacurANANa vA pippalIcurANANa vA mirIyacurANANa vA siMgaberacurANANa vA curiNayAe bhede bhavati se taM curiNayAbhede 3 / se kiM taM aNutaDiyAbhede ?, 2 jagaNaM yagaDANa vA taDAgANa vA dahANa vA nadINa vA bAvINa vA pukkhariNINa vA dIhiyANa vA guMjAliyANa vA sarANa vA (sarasarANa vA) sarapaMtiyANa vA sarasarapaMtiyANa vA aNutaDiyAbhede bhavati, se taM aNutaDiyAbhede 4 / Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 11 j [ 203 se kiM taM ukariyAbhede ?, 2 jagaNaM mUsANa vA maMDUsANa vA tilasiMgANa vA muggasiMgANa vA mAsasiMgANa vA eraMDabIyANa vA phUDitA ukkariyAbhede bhavati, se taM ukariyAbhede 5 / eesi NaM bhaMte ! davvANaM khaMDAbheeNaM payarAbhedeNaM curiNayAbhedeNaM aNutaDiyAbhedeNaM ukariyAbhedeNa ya bhijamANANaM kayare2hito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatyovAiM davAI ukkariyAbhedeNaM bhijamANAiM aNutaDiyAbheeNaM bhijamANAI aNaMtaguNAI curiNayAbhedeNaM bhinjamANAI aNaMtaguNAI payarAbhedeNaM bhijamANAI aNaMtaguNAI khaMDAbhedeNaM bhinjamANAI annNtgunnaaii|suutrN 170 // neraie NaM bhaMte ! jAI davAI bhAsattAe gerAhati tAI kiM ThiyAiM gerAhati aThiyAI gerAhati ?, goyamA ! evaM ceva jahA jIve vattavyayA bhaNiyA tahA neraiyassavi jAva appAbahuyaM 1 / evaM egidiyavajjo daMDato jAva vemANitA 2 / jIvA NaM bhaMte ! jAI davAiM bhAsattAe gegahaMti tAI kiM ThiyAI gerAhati aThiyAI gerahaMti ?, goyamA ! evaM ceva puhutteNavi tavvaM, jAva vemANiyA 2, 3 / jIve NaM bhaMte ! jAiM davvAiM saccabhAsattAe gehati tAI kiM ThiyAI gegahati aThiyAI gerAhati ?, goyamA ! jahA zrohiyadaMDayo tahA esovi, NavaraM vigalidiyA Na pucchijjati 4 / evaM mosAbhAsAevi, saccAmosAbhAsAevi, asaccAmosAbhAsAevi evaM ceva, navaraM asaccAmosAbhAsAe vigalidiyA pucchijjati imeNaM abhilAveNaM-vigaliMdie NaM bhaMte ! jAI davAI asacAmosAbhAsAe girAhai tAI kiM ThiyAI gerAhai aThiyAiM gerAhai ?, goyamA ! jahA zrohiyadaMDo, evaM ee egattapuhutteNaM dasa daMDagA bhANiyavvA 5 // sUtraM 171 // jIve NaM bhaMte ! jAiM davvAiM saccabhAsattAe girAhati tAI ki saccabhAsattAe nisirai mosabhAsattAe nisirai saccAmosabhAsattAe nisirati asaccAmosabhAsattAe nisirai ?, goyamA ! saccabhAsattAe nisirai no mosabhAsattAe nisarati no saccAmosabhAsattAe nisirati no asaccAmosa Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH bhAsattAe nisirai, evaM egidiyavigaliMdiyavajo daMDato jAva vemANiyA evaM puhutteNavi 1 / jIve NaM bhaMte ! jAiM davvAI mosabhAsattAe girAhati tAI ki saccabhAsattAe nisirati mosamAsattAe saccAmosabhAsattAe nisirai asaccAmosabhAsattAe nisirai ?, goyamA ! no saccabhAsattAe nisirati mosabhAsattAe nisirati No saccAmosabhAsattAe nisirati No asacAmosabhAsattAe nisirati 2 / evaM saccAmosabhAsattAevi, asaccAmosabhAsattAevi evaM ceva, navaraM asaccAmosabhAsattAe vigaliMdiyA taheva pucchijjaMti, jAe ceva girAhatitAe ceva nisirati, evaM ete egattapuhuttiyA aTTa daMDagA bhANiyabvA 3 // sUtraM 172 // kativihe NaM bhaMte ! vayaNe pannatte ?, goyamA ! solasavihe vayaNe pannatte, taMjahA-egavayaNe duvayaNe bahuvayaNe ithivayaNe pumavayaNe NasagavayaNe ajjhatthavayaNe uvaNIyavayaNe avaNIyavayaNe uvaNIyAvaNIyavayaNe avaNIyovaNIyavayaNe tItavayaNe paDuppannavayaNe zraNAgayavayaNe paJcakkhavayaNe parokkhavayaNe 1 / icceitaM bhaMte ! egavayaNaM vA jAva parokkhavayaNaM vA vadamANe parANavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA ?, haMtA goyamA ! icceitaM egavayaNaM vA jAva parokkhavayaNaM vA vadamANe parANavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA 2 // sUtraM 173 // kati NaM bhaMte ! bhAsajjAyA parANattA ?, goyamA ! cattAri bhAsajjAyA pannattA, taMjahA-saccamegaM bhAsajjAyaM bitiyaM mosaM bhAsajjAtaM taiyaM saccAmosaM bhAsajjAtaM cautthaM asacAmosaM bhAsajAtaM 1 / icceiyAI bhaMte ! cattAri bhAlajAyAI bhAsamANe kiM vArAhate virAhate ?, goyamA ! icceiyAiM cattAri bhAsajAyAiM thAuttaM bhAsamANe bArAhate no virAhate 2 / teNa paraM asaMjata-aviraya-apaDihata-apaJcakkhAyapAvakamme saccaM vA bhAsaM bhAsaMto mosaM vA saccAmosaM vA asaccAmosaM vA bhAsaM bhAsamANe no pArAhate virAhate 3 // sUtraM 174 / etesi NaM bhaMte ! jIvANaM sacabhAsagANaM mosabhAsagANaM saccAmosabhAsagANaM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 12 ] / / 205 asaccAmosabhAsagANaM prabhAsagANa ya kayarezahito appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA saccabhAsagA saccAmosabhAsagA asaMkhijaguNA mosabhAsagA asaMkhejaguNA asaccAmosabhAsagA asaMkhejaguNA prabhAsagA aNaMtaguNA // sUtraM 175 // parANavaNAe bhagavaIe ekArasamaM bhAsApadaM samattaM // ___ // iti ekAdazamaM padam // 11 // // atha zrI zarIrAkhyaM dvAdazamaM padam // kati NaM bhaMte ! sarIrA parANattA ?, goyamA ! paMca sarIrA pannattA, taMjahA-thorAlie veuvvie zrAhArae teyae kammae 1 / neraiyANa bhaMte ! kati sarIrayA parANatto ?, goyamA ! tayo sarIrayA pannattA, taMjahA-veuvie teyae kammae evaM asurakumArANavi jAva thaNiyakumArANaM 2 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! kati sarIrayA pannattA ?, goyamA ! to sarIrayA pannattA, taMjahAorAlie teyae kammae, evaM vAukAiyavajja jAva cauriMdiyANaM 3 / vAukAiyANaM bhaMte ! kati sarIrayA pannattA ?, goyamA ! cattAri sarIrayA pannattA, taMjahA-thorAlie veuvvite teyae kammae, evaM paMcidiyatirikkhajoNiyANavi 4 / maNussANaM bhaMte ! kati sarIrayA pannattA ?, goyamA ! paMca sarIrayA pannattA, taMjahA-thorAlie veuvite zrAhArae teyae kammae, vANamaMtarajoisiyavemANiyANaM, jahA nAragANaM 5 // sUtraM 176 // kevaiyA NaM bhaMte ! porAliyasarIrayA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-baddhillayA ya mukillayA ya, tattha NaM je te baddhellagA te NaM asaMkhejA asaMkhejAhiM ussappiNiyosapSiNIhiM avahIraMti kAlato, khettato asaMkhejA logA, tastha NaM je te mukkellayA te NaM aNaMtA aNaMtAhiM ussappiNiyosappiNIhiM avahIraMti kAlato, khettayo aNaMtA logA davvazro abhavasiddhiehito mate ! kati sarIrayAurakumArANavi jAvA sarIrayA pannatA, tayANa bhate / Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH aNaMtaguNA siddhA(Na)tabhAgo 1 / kevatiyA NaM bhaMte ! veubviyasarIrayA panattA ?. goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-baddhellayA ya mukkelagA ya, tattha NaM je te baddhellagA te NaM asaMkhejA asaMkhenAhiM ussappiNiyosappiNIhiM avahIraMti kAlato, khettato asaMkhejAto seDhIyo payarassa asaMkhe. jatibhAgo, tattha NaM je te mukkellagA te NaM aNaMtA aNaMtAhiM ussappiNiaopsappiNIhiM avahIraMti kAlato jahA orAliyassa mukkelayA taheva veubviyassavi bhANiyavvA 2 / kevatiyA NaM bhaMte ! pAhAragasarIrayA pannattA ?, ... goyamA ! duvihA, pannattA, taMjahA-baddhellayA ya mukkellayA ya, tattha NaM je te baDhe lagA te NaM siya atthi siya nasthi, jai asthi jaharANeNaM eko vA do vA tiriNa vA ukkoseNaM sahassapuhuttaM, tattha NaM je te mukkellayA te NaM aNaMtA jahA orAliyassa mukillayA taheva bhANitavvA 3 / kevaiyA NaM bhaMte ! teyagasarIrayA parANattA ?, goyamA ! duvihA parANattA, taMjahAbarelagA ya mukkelagA ya, tattha NaM je te baddhalagA te NaM aNaMtA aNaMtAhiM ussappiNiyosappiNIhiM avahIraMti kAlato, khettayo aNaMtA logA, davyatro siddhehito aNaMtaguNA savvajIvANaMtabhAgUNA, tattha NaM je te mukkelagA te NaM aNaMtA aNaMtAhiM ussappiNiyosappiNIhiM avahIraMti kAlato, khettayo aNaMtA logA, davvazro savvajIvehito aNaMtaguNA jIvavaggassANaMtabhAge 4 / evaM kammagasarIrANivi bhAviyavvANi 5 // sUtraM 177 // neraiyANaM bhaMte ! kevatiyA porAliyasarIrA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-badrelagA ya mukkelagA ya, tattha NaM je te baddhalagA te NaM Natyi, tattha NaM je te mukkelagA te NaM aNaMtA, jahA orAliyamukkelagA tahA bhANiyavvA 1 / neraiyANaM bhaMte ! kevaiyA veubviyasarIrA pannattA?, goyamA ! duvihA, pannattA, taMjahA-baddhellagA ya mukkelagA ya, tattha NaM je te baddhelagA te NaM asaMkhejA, asaMkhejAhiM ussappiNiyosappiNihiM avahIraMti kAlato, Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 12 ] [ 207 khettato asaMkhinjAyo seDhIyo payarassa asaMkhejaibhAgo, tAsi NaM seDhINaM vikvaMbhasUI yaMgulapaDhamavaggamUlaM bitIyavaggamUlapaDupparANaM ahavaNaM aMgulavitIya-vaggamUla-ghaNappamANa-mettAyo seDhIto, tattha NaM je te mukkellagA te NaM jahA borAliyassa mukkellagA tahA bhANiyavvA 2 / neraiyANaM bhaMte ! kevaiyA thAhAragasarIrA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-ba lagA ya mukkelagA ya, evaM jahA porAlie baddhalagA mukkelagA ya bhaNiyA taheva thAhAragAvi bhANiyavyA, teyAkammagAI jahA eesiM ceva veubviyAiM 3 // sUtraM 178 // asurakumArANaM bhaMte ! kevaDyA porAliyasarIrA pannattA ?, goyamA ! jahA nerajhyANaM zrorAliyasarIrA bhaNitA taheva etesiM bhANiyavvA 1 / asurakumArANaM bhaMte ! kevaDyA veuvviyasarIrA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-baddhellagA ya mukkelagA ya, tattha NaM je te barelagA te NaM asaMkhejjA asaMkhejAhiM ussappiNIyosappiNIhi avahIraMti kAlato khettayo asaMkhenjAyo seTIto payarassa asaMkhejatibhAgo tAsi NaM seDhINaM vikkhaMbhasUI aMgulapaDhamavaggamUlassa saMkhejatibhAgo, tattha NaM je te mukkelagA te NaM jahA porAliyassa mukkellagA tahA bhANiyavvA 2 / yAhArasarIragA jahA etesi ceva thorAliyA taheva duvihA bhANiyavvA, teyAkammagasarIrA duvihAvi jahA etesiM ceva viuvviyA, evaM jAva thaNiyakumArA 3 // sUtraM 171 // puDhavikAiyANaM bhaMte ! kevaiyA porAliyasarIraMgA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-baddhellagA ya mukkellagA ya, tattha NaM je te barelagA te NaM asaMkhejA amaMkhejAhiM ussappiNiyosappiNIhiM avahIraMti kAlato, khettato asaMkhejA logA, tattha ga je te mukkellagA te NaM aNaMtA aNatAhi ussappiNiyossappiNIhi avahIraMti kAlato, khettato yaNaMtA logA, abhavasiddhiehito aNaMtaguNA, siddhANaM aNaMtabhAgo 1 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! kevatiyA veubviyasarIraMgA parANattA ?, goyamA ! Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH duvihA pannattA, taMjahA-barelagA ya mukkellagA ya, tattha NaM je te barelagA te NaM Natthi, tattha NaM je te mukkellagA te .NaM jahA eesiM ceva thorAliyA bhaNiyA taheva bhANiyavvA 2 / evaM grAhAragasarIrAvi, teyAkammagA jahA eesiM ceva thorAliyA, evaM bAukAiyateukAiyAvi 3 / vAukAiyANaM bhaMte ! kevatiyA orAliyasarIrA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-baddhalagA ya mukkellagA ya, duvihAvi jahA puDhavikAiyANaM borAliyA 4 / veubviyANaM pucchA, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-baddhalagA ya mukkellagA ya, tattha NaM je te baddhalagA te NaM asaMkhejjA samae samae avahIramANA 2 palitovamassa asaMkhejaibhAgametteNaM kAleNaM avahIraMti no ceva NaM avahiyA siyA, mukkelagA jahA puDhavikAiyANaM, zrAhArayateyAkammA jahA puDhavIkAiyANaM, vaNapphaikAiyANaM jahA puDhavikAiyANaM NavaraM teyAkammagA jahA aohiyA teyAkammagA 5 / beiMdiyANaM bhaMte ! kevaiyA porAliyA sarIragA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-baddhellagA ya mukkellagA ya, tattha NaM je te baddhalagA te NaM asaMkhenA asaMkhejAhiM ussappiNiyosappiNIhiM avahIraMti kAlato, khettato asaMkhejAyo seDhIyo payarassa asaMkhejaibhAgo, tAsiNaM seDhiNaM vikhaMbhasUI asaMkhenjAyo joyaNakoDAkoDiyo asaMkhejAiM seDhivaggamUlAI 6 / beiMdiyANaM porAliyasarIrehiM baddhellagehiM payaraM avahIrati, asaMkhejAhiM ussappiNiyosappiNIhiM kAlato, khettato aMgulapayarassa zrAvaliyAte ya asaMkhejatibhAgapalibhAgeNaM, tattha NaM je te mukkelagA te jahA grohiyA borAliyamukkellagA, veubviyA yAhAragA ya baddhilagA Nasthi, mukillagA jahA zrohiyA aorAliyamukkellagA, teyAkammagA jahA etesiM ceva zrohiyA porAliyA, evaM jAva cauridiyA 7 / paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM evaM ceva, navaraM veubviyasarIraesu imo viseso paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM bhaMte ! kevaiyA veubviyasarIrayA patnattA ?, Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 12 / [209 goyamA ! duvihA pannattA-baddhellagA ya mukkellagA ya, tattha NaM je te baddhe lagA te NaM asaMkhijA, jahA asurakumArANaM, NavaraM tAsi NaM seDhINaM vikkhaMbhasUI aMgulapaDhamavaggamUlassa asaMkhejaibhAgo, mukkellagA taheva 8 / maNussANaM bhaMte ! kevaiyA porAliyasarIragA pannattA ?,goyamA ! duvihA pannattA, taMjahAbaddhelgA ya mukkellagA ya, tattha NaM je te baddhellagA te NaM siya saMkhijjAsiya asaMkhijAjaharANapade saMkhejA saMkhejAtroM koDAkoDIyo tijamalapayamsa uvariM caujamalapayassa hiTThA 1 / ahava NaM chaTo vaggo paMcama vaggapaDappanno 10 / yahava NaM charANauI-cheyaNaga-dAirAsI 11 / ukosapae asaMkhijA, asaMkhijAhiM ussappiNiyosappiNIhiM avahIraMti kAlato khettayo rUvapakkhittehiM maNussehiM seDhI yavahIrai, tIse seDhIe zrAkAsakhettehiM avahAro maggijai asaMkhejAhiM ussappiNiyosappiNIhiM kAlato khettato aMgula-paDhama-vaggamUlaM taiyavagga-mUlapaDapparANaM tattha NaM je te mukkelagA te jahA porAliyA zrohiyA mukkellagA 12 / veubbiyANaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! duvihA, pannattA, taMjahA-baddhellagA ya mukkellagA ya, tattha gAM je te baddhellagA te NaM saMkhijA, samae 2 avahIramANe 2 saMkhejjeNaM kAleNaM avahIraMti, no ceva NaM avahIriyA siyA, tattha NaM je te mukkellagA te NaM jahA porAliyA zrohiyA, pAhAragasarIrA jahA aohiyA, teyAkammagA jahA etesiM ceva thorAliyA 13 / vANamaMtarANaM jahA nerajhyANaM yorAliyA grAharagA ya, veuvviyasarIragA jahA neraiyANaM, navaraM tAsi NaM seDhINaM vikkhaMbhasUI saMkheja-joguNasaya-vaggapalibhAgo payarassa, mukillayA jahA orAliyA, thAhAragasarIrA jahA asurakumArANaM teyAkammayA jahA etesi NaM ceva veuvitA 14 / jotisiyANaM evaM ceva, navaraM tAsiNaM seDhINaM vikkhaMbhasUI bichappannaMgula-sayavagga-palibhAgo payarassa, vemANiyANaM evaM ceva, navaraM tAsiNaM seDhINaM vikkhaMbhasUI aMgulavitIya-vaggamUlaM taiya-vaggamUla-paDuppanna Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] . [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH ahavarANaM aMgula-taiyavaggamUla-ghaNappamANamettAzro seDhIyo, sesaM taM ceva 15 // sUtraM 180 // parANavaNAe bhagavaie bArasamaM sarIrapayaM samattaM // ___ // iti dvAdazamaM padam // 12 // // atha zrI pariNAmAkhyaM trayodazaM padam // katividhe NaM bhaMte ! pariNAme parANatte ?, goyamA ! duvihe pariNAma pannatte, taMjahA-jIvapariNAme ya ajIvapariNAme y|| sUtraM 181 // jIvapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannate ?, goyamA ! dasavidhe pannatte, taMjahAgatipariNAma 1 iMdiyapariNAme 2 kasAyapariNAme 3 lesApariNAme 4 jogapariNAme 5 upayogapariNAme 6 NANapariNAme 7 daMsaNapariNAme 8 carittapariNAme 1 vedapariNAme 10 // sUtraM 182 // gatipariNAme NaM bhaMte / katividhe pannatte ?, goyamA ! cauvihe pannatte, taMjahA-narayagatipariNAme tiriyagatipariNAme maNuyagatipariNAme devagatipariNAme 1 / iMdiyapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-sotiMdiyapariNAme cakkhidiyapariNAme ghANidiyapariNAma jibhidiyapariNAme phAsidiyapariNAme 2 / kasAyapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! cauvidhe pannatte, taMjahA-kohakasAyapariNAme mANakasAyapariNAme mAyAkasAyapariNAme lobhakasAyapariNAme 3 / lessApariNAmeNaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! chavihe pannatte, taMjahA-karAhalesApariNAme nIlalesApariNAme kAulesApariNAme teulesApariNAme pamhalesApariNAme sukkalesApariNAme 4 / jogapariNAme NaM bhaMte ! kaivihe pannatte ?, goyamA ! tividhe pannatte, taMjahA-mAjogapariNAme vaijogapariNAme kAyajogapariNAma 5 / uvayogapariNAme NaM bhaMte ! kaivihe pannatte ?, goyamA ! duvihe patnatte, taMjahA-sAgArovayogapariNAme ya aNAgArovayogapariNAme ya 6 / NANa Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 13 ] [ 211 pariNAme NaM bhaMte ! kaivihe pannatte ?, goyamA ! paMcavihe pannatte, taMjahAzrAbhiNibohiya-NANapariNAme suyaNANapariNAma ghohinANapariNAme maNapajavaNANapariNAme kevalaNANapariNAme, aNNANapariNAme NaM bhaMte ! kaivihe pannatte ?, goyamA ! tivihe pannatte, taMjahA-maiarANANapariNAme suyazraraNANapariNAme vibhaMgaNANapariNAme 7 ! daMsaNapariNAme NaM bhaMte ! kaivihe pannatte ?, goyamA ! tividhe pannatte, taMjahA-sammadasaNapariNAme micchAdasaNapariNAme sammamicchAdasaNapariNAme 8 / cArittapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavihe pannatte, taMjahA-sAmAiyacArittapariNAme chedovaTThAvaNiyacArittapariNAme parihAravisuddhiya-cArittapariNAme suhumasaMparAya-carittapariNAme grahakkhAya-carittapariNAme 1 | vedapariNAme NaM bhaMte ! kaivihe pannatte ?, goyamA ! tivihe pannatte, taMjahA-itthivedapariNAme purisavedapariNAme Napu. sagavedapariNAme 10 / neraiyA gatipariNAmeNa nirayagatIyA iMdiyapariNAmeNaM paMciMdiyA kasAyapariNAmeNaM kohakasAIvi jAva lobhakasAyIvi, lesApariNAmeNaM karAhalesAvi nIlalesAvi kAulesAvi, jogapariNAmeNaM maNajogIvi vayajogIvi kAyajogIvi, uvayogapariNAmeNaM sAgarovauttAvi aNAgArovauttAvi, NANapariNAmeNaM grAbhiNibohiyaNANIvi suyaNANIvi yohiNANIvi, arANANapariNAmeNaM maiaNNANIdhi suyayarANANIvi vibhaMgaNANIvi, dasaNapariNAmeNaM sammAdiTThIvi micchAdiTThIvi sammAmicchAdiTTIvi, carittapariNAmeNaM no carittI no carittAcarittI acarittI, vedapariNAmeNaM no itthIvedagA no purisavedagA napuMsagavedagA 11 / asurakumArAvi evaM ceva, NavaraM devagatiyA karAhalesAvi jAva teulesAvi, vedapariNAmeNaM isthivedagAvi purisavedagAvi no napuMsagavedagA, sesaM taM ceva, evaM jAva thaNiyakumArA 12 / puDhavikAiyA gatipariNAmeNaM tiriyagatiyA iMdiyapariNAmeNaM egidiyA, sesaM jahA neraiyANaM, navaraM lesApariNAmeNaM teulesAvi, jogapariNAmeNaM kAyajogI Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH NANapariNAme Natthi arANANapariNAmeNaM matiyarANANI suyayagaNANI daMsaNapariNAmeNaM micchadiTTI, sesaM taM ceva 13 / grAuvaNapaikAiyAvi, teUvAU evaM ceva, NavaraM lesApariNAmeNaM jahA neraiyA 14 / beiMdiyA gatipariNAmeNaM tiriyagatiyA iMdiyapariNAmeNaM beiMdiyA, sesaM jahA nerajhyANaM, NavaraM jogapariNAmeNaM vayajogI kAyajogI, NANapariNAmeNaM yAbhiNibohiyaNANIvi sugraNANIvi arANANapariNAmeNaM maiaNNANIvi suyazarANANIvi no vibhaMgaNANI daMsaNapariNAmeNaM sammadiTTIvi micchadiTTIvi no sammAmicchAdiTTo[vi.] sesaM taM ceva, evaM jAva cauriMdiyA, NavaraM iMdiyaparivuDDI kAyavvA 15 / paMciMdiyatirikkhajoNiyA gatipariNAmeNaM tiriyagatiyA, sesaM jahA nerajhyANaM NavaraM lesApariNAmeNaM jAva sukalesAvi, carittapariNAmeNaM no carittI acarittIvi carittAcarittIvi, vedapariNAmeNaM itthivedagAvi purisavedagAvi napuMsagavedagAvi 16 / maNussA gatipariNAmeNaM maNuyagatiyA iMdiyapariNAmeNaM paMciMdiyA aNidiyAvi kasAyapariNAmeNaM kohakasAIvi, jAva akasAIvi, lesApariNAmeNaM karAhalesAvi jAva alesAvi, jogapariNAmeNaM maNajogIvi jAva ajogIvi, uvayogapariNAmeNaM jahA neraiyA, NANapariNAmeNaM zrAbhiNibohiyaNANIvi jAva kevalaNANIvi, tharANANapariNAmeNaM tiriNavi arANANA, daMsaNapariNAmeNaM tiriNavi daMsaNA, carittapariNAmeNaM carittIvi acaritIvi carittAcarittIvi, vedapariNAmeNaM itthIveyagAvi purisavedagAvi napuMsagaveyagAvi aveyagAvi 17 / vANamaMtarA gatipariNAmeNaM devagatiyA, jahA asurakumArA evaM joisiyAvi navaraM lessapariNAmeNaM teulesA, demANiyAvi evaM ceva, navaraM lesApariNAmeNaM teulesAvi pamha. lesAvi sukkalesAvi, se taM jIvapariNAme 18 // sUtraM 183 // ajIvapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! dasavidhe pannatte, taMjahAbaMdhaNapariNAme 1 gatipariNAme 2 saMgaNapariNAme 3 bhedapariNAme 4 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 13 ) [ 213 varANapariNAme 5 gaMdhapariNAme 6 rasapariNAme 7 phAsapariNAme 8 agurulahuyapariNAme 1 sahapariNAme 10 // sUtraM 184 // baMdhaNapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannate ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-NiddhabaMdhaNapariNAme lukkhabaMdhaNapariNAme ya,-'samaNiddhayAe baMdho na hoti samalukkhayAevi gA hoti / vemAya-NiddhaluvakhattaNeNa baMdho u khaMdhANaM // 1 ||nniddhss Ni Na duyAhieNaM, lukkhassa lukkheNa duyAhieNaM / niddhassa lukkheNa uvei baMdho, jaharANavajjo visamo samo vA // 2 // 1 / gatipariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannate ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-phusamANa-gatipariNAme ya aphusamANa-gatipariNAme ya, grahavA dIhagaipariNAme ya hassagaipariNAme ya 2 / saMThANapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavidhe parANatte, taMjahAparimaMDala-saMThagaNapariNAme jAva Ayata-saMThANapariNAme 3 / bhedapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-khaMDabhedapariNAme jAva ukariyAbhedapariNAme 4 / varANapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-kAlavarANapariNAme jAva sukilavarANapariNAme 5 / gaMdhapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannattA, taMjahA-subbhigaMdhapariNAme ya dunbhigaMdhapariNAme ya 6 / rasapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannate ?, goyamA ! paMcavihe pannatte, taMjahA-tittarasapariNAme jAva mahurarasapariNAme 7 / phAsapariNAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! avidhe pannatte, taMjahA-kakkhaDaphAsapariNAme ya jAva lukkhaphAsapariNAme ya = / agurulahuyapariNAme NaM bhaMte ! kativihe pannatte ?, goyamA ! egAgAre pannatte 1 / sahapariNAme NaM bhaMte ! kativihe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-subbhisahapariNAme ya dubbhisahapariNAme ya 10 / settaM ajIvapariNAme ya // sUtraM 185 // panavaNAe bhagavaie terasamaM pariNAmapadaM samattaM // // iti trayodazamaM padam // 13 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vibhAgaH // atha zrI kaSAyAkhyaM caturdazamaM padam // kati NaM bhaMte ! kasAyA parANattA ?, goyamA ! cattAri kasAyA pannattA, taMjahA-kohakasAe mANakasAe mAyAkasAe lobhakasAe 1 / nerajhyANaM bhaMte ! katikasAyA pannattA ?, goyamA ! cattAri kasAyA pannattA, taMjahA-kohakasAe jAva lobhakasAe, evaM jAva vemANiyANaM 2 // sUtra 186 // katipatiTThie NaM bhaMte ! kohe pannatte ?, goyamA ! caupatiTThie kohe pannatte, taMjahA-bAyapatiTThie parapatiTThie tadubhayapatiTThie appaiTThite 1 / evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM daMDato, evaM mANeNaM daMDato mAyAe daMDayo lobheNaM daMDayo 2 / katihiM NaM bhaMte ! ThANehi kohuppattI bhavati ?, goyamA ! cauhiM ThANehiM kohuppattI bhavati, taMjahA-khettaM paDucca vatthu paDucca sarIraM paDucca uvahiM paDucca, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM 3 / evaM mANeNavi mAyAevi lobheNavi, evaM etevi cattAri daMDagA 4 // sUtraM 187 // katividhe NaM bhaMte ! kodhe parANate ?, goyamA ! caubihe kohe pannatte, taMjahA-aNaMtANu. baMdhi kohe apaJcakkhANe kohe paJcakkhANAvaraNe kohe saMjalaNe kohe, evaM nerajhyANaM jAva vemANiyANaM 1 / evaM mANeNaM mAyAe lobheNaM, eevi cattAri daMDagA 2 // sUtraM 188 || katividhe NaM bhaMte ! kodhe pannatte ?, goyamA ! cauvihe kohe pannate, taMjahA-yAbhoganivvattie aNAbhoganivvattie uvasaMte aNuvasaMte 1 / evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM 2 / evaM mANeNavi, mAyAevi, lobheNavi, cattAri daMDagA 3 // sUtraM 181 // jIvA NaM bhaMte ! katihiM ThANehiM aTTa kammapagaDIyo ciNiMsu ?, goyamA ! cauhiM ThANehiM aTTha kammapagaDiyo ciNisu, taMjahA-koheNaM mANeNaM mAyAe lobheNaM, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM 1 / jIvA NaM bhaMte ! katihiM ThANehiM aTTha kammapagaDozro ciNaMti ?, goyamA ! cauhiM ThANehiM, taMjahA-koheNaM mANeNaM mAyAe lobheNaM, evaM neraiyA jAva vemANiyA 2 | jIvA NaM bhaMte ! katihiM Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-mUtram padaM 15-1 ] [ 215 ThANehiM aTTha kammapagaDIyo ciNissaMti?, goyanA ! cAhiM ThANehiM aTTha kammapagaDIyo ciNissaMti, taMjahA-koheNaM mANeNaM mAyAe lobheNaM, evaM neraiyA jAva vemANiyA 3 / jIvA NaM bhaMte ! katihiM ThANehiM aTTha kammapagaDiyo uvaciNiMsu ?, goyamA ! cAhiM ThANehiM aTTha kammapagaDIyo uvaciNisu, taMjahA-koheNaM mANeNaM mAyAe lobheNaM, evaM neraiyA jAva vemANiyA 4 / jIvA NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! cauhi ThANehiM uvaciNaMti jAva lobheNaM, evaM neraiyA jAva vemANiyA, evaM uvaciNisaMti 5 / jIvA NaM bhaMte ! katihiM aNehiM aTTha kammapagaDIyo baMdhisu ?, goyamA ! cauhiM ThANehiM, aTTha kammapagaDiyo baMdhisu, taMjahA-koheNaM mANeNaM jAva lobheNaM, evaM neraiyA jAva vemANiyA 6 / baMdhiMsu baMdhati baMdhissaMti, udIreMsu udIraMti udIrissaMti, vedisu vedeti vedaissaMti, nijariMsu nijareMti nijarissaMti, evaM ete jIvAiyA vemANiyapajavasANA aTThArasa daMDagA jAva vemANiyA, nijariMsu nijareMti nijarissaMti 7|-shraatptittriy khettaM paDuccaNaMtANubaMdhi zrAbhoge / ciNa uvaciNa baMdha udIra veda taha nijarA ceva // 1 // sUtraM 110 // iti paraNavaNAe bhagavaIe codasamaM kasAyapayaM samattaM // // iti caturdazaM padam // 14 // // atha zrI indriyAkhya-paJcadazamapade prathamoddezakaH // saMgaNaM bAhallaM pohattaM katipadesa yogADhe / appAbahu puTTha paviTTha vimaya aNagAra aAhAre // 1 // adAya asI ya maNI duddha pANe tela phAsiya vasA ya / kaMbala thUNA thiggala dIvodahi loga'loge y|| 2 // kati NaM bhaMte ! iMdiyA pannattA ?, goyamA ! paMca iMdiyA pannattA, taMjahAsotidie cakkhidie ghANidie jibhidie phAsidie 1 / sotidie NaM bhaMte ! kiMsaMThie pannatte ?, goyamA ! kalaMbuyA-puSpha-saMgaNasaMThite pannatte 2 / Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSThI vibhAgaH cakkhidie NaM maMte ! kiMsaMThite pannatte ?, goyamA ! masUra-caMda-saMThANasaMThite pannatte 3 / ghANidie NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! aimuttaga-caMda-saMThANasaMThite pannate 4 / jibhidie NaM pucchA, goyamA ! khurappa-saMThANasaMThite pannatte 5 / phAsidie NaM pucchA, goyamA ! NANA-saMgaNasaMThite pannatte 1, 6 / soiMdie NaM bhaMte ! kevaiyaM bAhalleNaM pannatte ?, goyamA ! aMgulassa asaMkhejaibhAge bAhalleNaM pannatte 2, evaM jAva phAsidie 7 / sotidie NaM bhaMte! kevaitaM pohatteNaM parANatte ? goyamA ! aMgulassa asaMkhejaibhAgaM pohatteNaM pannatte, evaM cakkhidievi ghANidievi 8 / jibhidie NaM pucchA goyamA ! aMgulapuhutteNaM pannatte 1 / phAsidie NaM pucchA goyamA ! sarIrappamANamette pohateNaM pannatte 3, 10 / sotidie NaM bhaMte ! katipadesite pannatte ?, goyamA ! aNaMtapadesite pannatte, evaM jAva phAsidie 11 // sUtraM 111 // soiMdie NaM bhaMte ! katipadesogADhe pannatte ?, goyamA ! asaMkhejapaesogADhe pannatte, evaM jAva phAsidie 1 / eesi NaM bhaMte ! sotidiya-cakkhidiya-ghANiMdiyajibhidiya-phAsiMdiyANaM yogAhaNaTThayAe paesaTTayAe yogAhaNapaesaTTayAe katare hito appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! samvatthove cakkhidite yogAhaNaTTayAte sotidie yogAhaNaTThayAte saMkheja. guNe ghANidie yogAhaNaTThayAte saMkhejaguNe jibhidie yogAhaNaTThayAe asaMkhejaguNe phAsidie yogAhaNaTThayAe saMkhejaguNe, padesaTThayAte savvatthove cakkhidie padesaTTayAe sotidie paesaTTayAe saMkhejaguNe ghANidie paesaTThayAe saMkhijaguNe jibhidie paesaTTayAe asaMkhejaguNe phAsidie paesaTTayAe saMkhejaguNe, yogAhaNapadesaTTayAe savvatthove cakkhidie yogAhaNaTTayAe sotidie yogAhaNaTTayAe saMkhejaguNe ghANidie yogAhaNaTThayAe saMkhinjaguNe jibhidie yogAhaNaTThayAe asaMkhejaguNe phAsidie yogAhaNaTThayAe saMkhijaguNe phAsiMdiyassa yogAhaNaTThayAehito cakkhidie paesaTTayAe aAMta Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 15-1 ] [ 217 guNe sotidie paesaTTayAe saMkhejjaguNe ghANidie paesaTTayAe saMkhijaguNe jibhidie paesaTTayAe asaMkhejaguNe phAsidie padesaTTayAte saMkhejaguNe 1 / sotiMdiyasta NaM bhaMte ! kevaiyA kakkhaDa-guruyaguNA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA kakkhaDaguruyaguNA pannattA, evaM jAva phAsiMdiyassa 2 / sotiMdiyassa NaM bhaMte ! kevaiyA mauya-lahuyaguNA pannattA ?, goyamA !, aNaMtA mauyala huyaguNA pannattA, evaM jAva phAsidiyassa 3 / etesi NaM bhaMte ! soiMdiya-cakkhidiya-ghANidiyajibhidiya-phAsiMdiyANaM kakkhaDaguruyaguNANaM mauya-lahuya-guNANaM kakkhaDa-guruyaguNa-mauyalahuyaguNANa ya kayare 2hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA cakkhidiyassa kakkhaDagaruyaguNA sotiMdiyassa kakkhaDagaruyaguNA aNaMtaguNA ghANidiyassa kakkhaDagaruyaguNA aNaMtaguNA jibhidiyassa kavakhaDagaruyaguNA aNaMtaguNA phAsiMdiyassa kakkhaDagavyaguNA aNaMtaguNA, mauyalahuyaguNANaM savvatyovA phAsidiyassa mauyalahuyaguNA jibhidiyassa mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA ghANidiyassa mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA sotidiyassa mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA cakkhidiyassa mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA, kakkhaDagaruyaguNANaM mauyalahuyaguNANa ya savvatthovA cakkhidiyassa kakkhaDaguruyaguNA sotidiyassa kakkhaDagaruyaguNA aNaMtaguNA ghANidiyassa kakkhaDagaruyaguNA aNaMtaguNA jibhidiyassa kakkhaDaguruyaguNA aNaMtaguNA phAsidiyassa kakkhaDagaruyaguNA aNaMtaguNA phAsidiyassa kavakhaDaguruyaguNehito tassa ceva mauyalahuyaguNA gaNaMtaguNA jibhidiyassa mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA ghANidiyassa mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA sotidiyassa mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA cakkhidiyassa mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA 4 ||suutrN 112 // neraiyANaM bhaMte ! kai iMdiyA pannattA ?, goyamA ! paMceMdiyA pannattA, taMjahA-sotidie jAva phAsidie 1 / neraiyANaM bhaMte ! sotidie kiMsaMThie pannatte ?, goyamA ! kalaMbuyA-saMThANasaMThite pannatte 2 / evaM jahA zrohiyANaM vattavvayA Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / asurakutyANi jAva a ya uttaravA tattha NaM 218 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH bhaNitA taheva neraiyANaMpi jAva appAbahuyANi dogiNavi 3 / navaraM neraiyANaM bhaMte ! phAsidie kiMsaMThie pannatte ?, goyamA ! duvidhe pannatte, taMjahA-bhavadhAraNijje ya uttaraveunvite ya, tattha NaM je se bhavadhAraNijje se NaM huMDa-saMThANasaMThite pannatte, tattha NaM je se uttaraveunvite sevi taheva, sesaM taM ceva 4 / asurakumArANaM bhaMte ! kai iMdiyA pannattA ?, goyamA ! paMceMdiyA pannattA, evaM jahA zrohiyANi jAva appAbahugANi doriNavi, navaraM phAsiMdie duvidhe parANatte, taMjahA-bhavadhAraNijje ya uttaraveunvite ya, tattha NaM je se bhavadhAraNijje se NaM samacauraMsa-saMThANasaMThite pannatte, tattha NaM je se uttaraveuvite se NaM NANAsaMThANasaMThite pannatte, sesaM taM ceva evaM jAva thaNiyakumArANaM 5 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! kati iMdiyA pannattA ?, goyamA ! ege phAsidie pannatte 6 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsiMdite kiMsaMgaNasaMThite pannatte ?, goyamA ! masUracaMda-saMThANasaMThite parANatte 7 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsidite kevaiyaM bAhalleNaM pannatte ?, goyamA ! aMgulassa asaMkhejaibhAgaM bAhalleNaM pannatte 8 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsidie kevatitaM pohatteNaM pannatte ?, goyamA ! sarIrappamANamette pohatteNaM pannatte 1 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsiMdie katipadesite pannatte ?, goyamA ! aNatapadesite pannatte 10 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsiMdite katipadesogADhe pannatte ?, goyamA ! asaMkhejapaesogADhe pannatte 11 / etesi NaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM phAsidiyassa yogAhaNaTThayAe paesaTTayAe yogAhaNapaesaTTayAe kayare2hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthove puDhavikAiyANaM phAsidie progAhaNaTTayAte te ceva padesaTThayAte aNaMtaguNe 12 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsidiyassaM kevaiyA kakkhaDagalyaguNA pannattA ?, goyamA ! aNaMtA, evaM mauyalahuyaguNAvi 13 / etesi NaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM phAsiMdiyassa kakkhaDagaruyaguNANaM - mauyalahuyaguNANa ya kayarezahito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA puDhavi Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanoMpAGga-sUtram :: padaM 15-1 ) [ 216 kAiyANaM phAsidiyassa kakkhaDagaruyaguNA tassa ceva mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA 14 / evaM grAukAiyANavi jAva vaNapphaikAiyANaM, NavaraM saMThANe imo viseso daTTayo-yAukAiyANaM thibugabiMdu-saMThANasaMThite pannatte, teukAiyANaM sUikalAva-saMThANasaMThite pannatte, vAukAiyANaM paDAgA-saMThANasaMThite pannatte, vaNapphaikAiyANaM NANA-saMThANasaMThite pannatte 15 / beiMdiyANaM bhaMte ! kati iMdiyA patratA ?, goyamA ! do iMdiyA pannattA, taMjahA-jibhidie phAsidie, dorAhaMpi iMdiyANaM saMgaNaM vAhallaM pohattaM padesaM ogAhaNAya jahA zrohiyANaM bhaNitA tahA bhANiyabvA, NavaraM phAsidie huMDasaMThANasaMThite parANattetti imo viseso 16 / etesiNaM bhaMte ! beiMdiyANaM jibhidiya-phAsiMdiyANaM yogAhaNaTTayAte padesaTTayAte yogAhaNa-padesaTTayAte kayare2hito appA vA 4 ?, goyamA ! savatthove beiMdiyANaM jibhidie yogAhaNaTThayAte phAsidie yogAhaNaTThayAte saMkhejaguNe padesaTThayAte sabathove beiMdiyANaM jibhidite paesaTTayAe phAsidie saMkhejaguNe yogAhaNapaesaTThayAte samvatthove beiMdiyassa jibhidie yogAhaNaTTayAte phAsidie yogAhaNaTThayAte saMkhejaguNe phAsidiyassa yogAhaNaTThayAtehito jibhidie paesaTTayAte aNaMtaguNA phAsidie paesaTTayAe saMkhejaguNA 17 / beiMdiyANaM bhaMte ! jibhidiyassa kevaiyA kakkhaDagaruyaguNA patnattA ? goyamA ! aNaMtA, evaM phAsiMdiyassavi, evaM mauyalahuyaguNAvi 18 / etesi NaM bhaMte ! beiMdiyANaM jibhidiyaphAsiMdiyANaM kakkhaDagaruyaguNANaM mauyalahuyaguNANaM kakkhaDaguruyaguNa-mauyalahuyaguNANa ya kayare2hito appA vA 4 ?, goyamA ! saJbatthovA beiMdiyANaM jibhidiyasta kakkhaDagaruyaguNA phAsiMdiyassa kakkhaDagaruyaguNA aNaMtaguNA, phAsiMdiyassa kakkhaDagaruyaguNehito tassa ceva mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA jibhidiyassa mauyalahuyaguNA aNaMtaguNA 16 / evaM jAya cauriMdiyatti, navaraM iMdiyaparivuDDI kAtavvA, teiMdiyANaM ghANidie thove cauriMdiyANaM cakkhidie thove, sesaM taM ceva 20 / paMciMdiya-tirivakhajoNi Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH yANaM maNUsANa ya jahA neraiyANaM, NavaraM phAsidie chabiha-saMThANasaMThite pannatte, taMjahA-samacauraMse niggoha parimaMDale sAdI khujje vAmaNe DaMDe 21 / vANamaMtara-joisiya-vemANiyANaM jahA asurakumArANaM 22 // sUtraM 193 // puTThAI bhaMte ! sadAiM suNeti apuTThAiM sadAiM suNeti ?, goyamA ! puTThAI sadAiM suNeti no apuTThAI sadAiM suNeti 1 / puTThAI bhaMte ! rUvAiM pAsati apuTThAI pAsati ?, goyamA ! no puTThAiM svAiM pAsati, apuTThAI rUvAiM pAsati 2 / puTThAI bhaMte ! gaMdhAI agdhAi apuTThAI gaMdhAiM agyAi ?, goyamA ! puTThAI gaMdhAI agyAi no apuTTAI agghAi, evaM rasANavi phAsANavi, NavaraM rasAiM assAeti phAsAiM paDisaMvedetitti abhilAvo kAyavo 3 / paviTThAI bhaMte ! sadAiM suNeti apaviTThAI sadAI suNeti ?, goyamA ! paviTThAiM sadAiM suNeti no apaviTThAI sadAiM suNeti, aivaM jahA puDhANi tahA paviTThANivi 4 // sUtraM 114 // sotidiyassa NaM bhaMte ! kevatie visae parANatte ?, goyamA ! jahanneNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgo ukkoseNaM bArasahiM jotraNehiMto acchirANe poggale puDhe paviThThAti sadAtiM suNeti 1 / cakviMdiyassa NaM bhaMte ! kevatie visae pannatte ?, goyamA ! jaharANeNaM aMgulassa saMkhejatibhAgo ukoseNaM sAtiregAyo joyaNa-satasahassAyo acchiNNe poggale apuDhe apaviTThAti svAiM pAsai 2 / ghANidiyassa pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMgulaasaMkhejatibhAgo ukkoseNaM NavahiM joyaNehiMto acchiNNe poggale puDhe paviTThAtiM gaMdhAti zabAda, evaM vibhidiyaspati pAridiepani 25 995 // ___ aNagArassa NaM bhaMte ! bhAviyappaNo mAraNaMtiya-samugghAeNaM samohayassa je caramA gijarA-poggalA suhumA NaM te poggalA parANattA samaNAuso ! sabalogapi ya NaM te yogAhittA NaM ciTThati ?,haMtA ! goyamA ! aNagArassa bhAviyappaNo mAraNaMtiya-samugghAeNaM samohayassa je caramA gijarA Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 15-1 ] [ 221 poggalA suhumA NaM te poggalA parANattA, samaNAuso ! savvaM logaMpi ya NaM yogAhittA NaM ciTThAMti 1 / chaumatthe NaM bhaMte ! maNUse tesiM NijjarApoggalANaM kiM prANattaM vA nANattaM vA zrImattaM vA tucchattaM vA garuyattaM vA lahuyattaM vA jANati pAsati ?, goyamA ! No iNa? sama? 2 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-chaumasthe NaM maNUse tesi NijarApoggalANaM No kiMci prANattaM vA NANattaM vA yomattaM vA tucchattaM vA garuyattaM vA lahuyattaM vA jANai pAsai ?, devevi ya NaM prathegatie je NaM tesiM nijarApoggalANaM no kiMci prANattaM vA NANattaM vA yomattaM vA tucchattaM vA garuyattaM vA lahuyattaM vA jANati pAsati, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccati-chaumatthe NaM mAse tesiM NijarApoggalANaM no kici grANattaM vA jAva jANati pAsati, evaM suhumA NaM te poggalA parANattA, samaNAuso !, savvalogapi ya NaM te ogAhittANaM ciTThati 3 / nerajhyA NaM bhaMte ! nijarApoggale kiM jANaMti pAsaMti thAhAreMti udAhu na yANaMti na pAsaMti zrAhAreMti ?, goyamA ! neraiyA NaM te NijarApoggale na jANaMti na pAsaMti thAhAreMti, evaM jAva paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM 4 / maNUsA NaM bhaMte ! nijarApoggale kiM jANaMti pAsaMti thAhAreMti udAhu na yANaMti na pAsaMti thAhAreMti ?, goyamA ! atyaMgatiyA jANaMti pAsaMti zrAhAreMti, atthegatiyA na yANaMti na pAsaMti thAhAreMti 5 / se keNaDhe NaM bhaMte ! evaM vuccati-pratyaMgatiyA jANaMti pAsaMti thAhAreMti atthegatiyA na jANaMti na pAsaMti zrAhAreMti ?, goyamA ! maNUsA duvihA parANattA, taMjahA-sariNabhUyA ya asariNabhUyA ya, tattha NaM je te asariNabhUyA te NaM na yANaMti na pAsaMti thAhAreMti, tattha NaM je te sariNabhUyA te duvihA pannattA, taMjahA-uvauttA ya aNuvauttA ya, tattha NaM je te aNuvauttA te NaM na yANaMti na pAsaMti zrAhAreMti, tattha NaM je te uvauttA te NaM jANaMti pAsaMti aAhAreMti, se eeNa?NaM goyamA ! evaM vuccai-atthegatiyA Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgA nayANaMti na pAsaMti thAhAreMti, atthegatiyA jANaMti pAsaMti aAhAreMti 6 / vANamaMtara-joisiyA jahA nerajhyA 7 / vemANiyA NaM bhaMte ! te nijarApoggale kiM jANaMti pAsaMti thAhAreMti ?, jahA mAsA, NavaraM vemANiyA duvihA (graM0 4500) pannattA, taMjahA-mAi-micchadiTTI-uvavaraNagA ya amAyi-sammadiTTI-uvavaraNagA ya 8 / tattha NaM je te mAi-micchaTThiI -uvavarANagA te NaM na yANaMti na pAsaMti zrAhAreMti, tattha NaM je te amAyisammahiMTThi-uvavaraNagA te duvihA pannattA,taMjahA-aNaMtarovavaraNagAya paraMparovavarAgA ya 1 / tattha NaM je te aNaMtarovavaraNagA te NaM na yANaMti na pAsaMti aAhAreMti, tattha NaM je te paraMparovavarANagA te duvihA pannattA, taMjahA-pajattagA ya apajattagA ya 10 / tattha NaM je te apajattagA te NaM na jANaMti na pAsaMti thAhAreMti, tattha NaM je te pajattagA te duvihA pannattA, taMjahA-uvauttA ya aNuvauttA ya 11 / tattha NaM je te aNuvauttA te NaM na yANaMti na pAsaMti thAhAreMti, tattha NaM je te uvauttA te NaM jANaMti pAsaMti zrAhAreMti, se eteNa?NaM goyamA ! evaM vucati-pratyaMgatiyA yANaMti jAva atthegatitA jAva aAhAreti 12 // sUtraM 116 // adAyaM pehamANe maNUse adAyaM pehati attANaM pehai palibhAgaM pehati ?, goyamA ! adAyaM pehati no appANaM pehati palibhAgaM pehati, evaM eteNaM abhilAveNaM asi maNiM duddhaM pANaM tellaM phANiyaM vasaM // sUtraM 117 // kaMbalasADe NaM bhaMte ! zrAveDhita-pariveDhite samANe jAvatiyaM uvAsaMtaraM phusittA NaM ciTThati virallievi samANe tAvaiyaM ceva uvAsaMtare phusittA NaM ciTThati ?, haMtA goyamA ! kaMbalasADae NaM AveDhiya-pariveDhite samANe jAvatiyaM taM ceva 1 / thUNA NaM bhaMte ! uDDa UsiyA samANI jAvaiyaM khettaM yogAhaittA gaM ciTThati, tiriyaMpiya NaM aAyatA samANI tAvaiyaM ceva khettaM zrogAhittA NaM ciTThati ?, haMtA goyamA ! thUNA NaM uDDa UsiyA taM ceva ciTThati 2 / AgAsathiggale NaM bhaMte ! kiMNA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 15-1) [ 223 phuDe ? kaihiM vA kAehi phuDe ? kiM dhammatthikAraNaM phuDe dhammatthikAyassa deseNaM phuDe dhammatthikAyassa padesehiM phuDe ?, evaM adhammatthikAraNaM aAgAsathikAeNaM, eeNaM bhedeNaM jAva puDhavikAeNaM phuDe jAva tasakAraNaM phuDe zraddhAsamaeNaM phuDe ?, goyamA ! no dhammatthikAeNaM phuDe no dhammasthikAyassa deseNaM phuDe dhammatthikAyassa padesehiM phuDe, evaM adhammatthikAraNavi, no aAgAsasthikAraNaM phuDe aAgAsasthikAyassa deseNaM phuDe aAgAsatthikAyassa padesehiM phuDe jAva vaNassaikAeNaM phuDe, tasakAraNaM siya phuDe siya No phuDe, zraddhAsamaeNaM dese phuDe dese No phuDe 3 / jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve kiMNA phuDe ? kaihiM vA kAehiM phuDe ? kiM dhammatthikAraNaM jAva bhAgAsasthikAraNaM phuDe ?, goyamA ! No dhammatthikAraNaM phuDe dhammasthikAyassa deseNaM phuDe dhammatthikAyassa padesehiM phuDe, evaM adhammatthikAyassavi thAgAsatthikAyassavi, puDhavikAieNaM phuDe, jAva vaNassaikAraNaM phuDe, tasakAieNaM siya phuDe siya No phuDe, zraddhAsamaeNaM phuDe 4 / evaM lavaNasamudde dhAyatisaMDe dIve kAloe samudde abhitarapukkharaddhe, bAhirapukkharaddhe, evaM ceva, NavaraM zraddhAsamaeNaM no phuDe, evaM jAva sayaMbhUramaNasamudde 5 / esA parivADI imAhiM gAhAhiM aNugaMtavvA, taMjahA-jaMbuhIve lavaNe dhAyati kAloya pukkhare varuNo / khIra-ghaya-khoya-NaMdiya aruNAvare kuMDale ruyate // 1 // zrAbharaNa-vattha-gaMdhe uppala-tilae ya pauma-nihi-rayaNe / vAsahara-daha-naIzro vijayA vakkhAra-kappidA // 2 // kuru maMdara zrAvAsA kUDA nakkhatta-caMdasUrA ya / deve NAge jakkhe bhUe ya sayaMbhuramaNe y|| 3 // evaM jahA bAhirapurakharaddhe bhaNie tahA jAva sayaMbhUramuNasamudde jAva zraddhAsamaeNaM no phuDe 6 / loge NaM bhaMte ! kiMNA phuDe ? kaihi vA kArahiM jahA aAgAsathiggale 7 / aloe NaM bhaMte ! kiMNA phuDe ? katihiM vA kAehiM pucchA, goyamA ! no dhammatthikAraNaM phuDe jAva no aAgAsasthikAeNaM phuDe aAgAsasthikAyassa Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH deseNaM phuDe, AgAsatthikAyassa padesehiM phuDe, no puDhavikAieNaM phuDe jAva no zraddhAsamaeNaM phuDe, ege ajIvadavvadese agurulahue aNaMtehiM agurulahuyaguNehiM saMjutte savvAgAsa-zraNaMtabhAgaNe // sUtraM 118 // iMdiyapayassa paDhamo uddeso smtto|| // iti paJcadazamapade prathamoddezakaH // 15-1 // // atha zrI indriyAkhya-paJcadazamapade dvitIyoddezakaH // iMdiyauvacaya 1 NivattaNA ya 2 samayA bhave asaMkhejA 3 / laddhI 4 uvayogaddhaM 5 appAbahue visesAhiyA // 1 // ogAhaNA 6 avAe 7 IhA 8 taha vaMjaNoggahe 1-10 ceva / dabiMdiya 11 bhAvidiya 12 tIyA baddhA purakkhaDiyA // 2 // kativihe NaM bhaMte ! iMdiyauvacae pannatte, goyamA ! paMcavihe iMdiyauvacae pannate, taMjahA-sotidie ubacate cakkhidie uvacate ghANidie uvacate jibhidie uvacate phAsidie uvacate 3 / neraiyANaM bhaMte ! kativihe iMdigrovacae pannatte ?, goyamA ! paMcavihe iMdinovacae pannatte, taMjahA-sotidinovacae jAva phAsidinovacae, evaM jAva vemANiyANaM jassa jai iMdiyA tassa tativiho ceva iMdinovacayo bhANiyabvo 1, 2 / kativihA NaM bhaMte ! iMdiyanivvattaNA pannattA ?, goyamA ! pavavihA iMdiyanivvattaNA. pannattA, taMjahA-sotidiyanivvattaNA jAva phAsiMdiyanivvataNA, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM, NavaraM jassa jai iMdiyA atthi 2, 3 / sotidiyaNivattaNA NaM bhaMte ! kaisamaiyA pannattA ?, goyamA ! asaMkhijaisamayA aMtomuhuttiyA pannattA 4 / evaM jAva phAsiMdiyanivvattaNA, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM 3, 5 / kaivihA NaM bhaMte ! iMdiyaladdhI pannattA ?, goyamA ! paMcavihA iMdiyaladdhI pannattA, taMjahA-sotidiyaladdhI jAva phAsiMdiyaladdhI, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM, NavaraM jassa jai iMdiyA asthi Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 15-u0 2 ] [ 225 tassa tAvaiyA bhANiyavvA 4, kativihA NaM bhaMte ! iMdiyauvayogaddhA pannattA ?, goyamA ! paMcavihA iMdiyauvayogaddhA patnattA, taMjahA-sotidiyauvayogaddhA jAva phAsidiyauvayogaddhA, evaM neraiyANaM jAya vemANiyANaM, NavaraM jassa jai iMdiyA asthi 7 / etesi NaM bhaMte ! sotiMdiya-cakkhidiya-vANidiyajibhidiya-phAsiMdiyANaM jahariNayAe upayogaddhAe ukkosiyAe uvazrogaddhAe jahannukosiyAe uvayogaddhAe kayare2hiMto appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA cakkhidiyassa jahariNayA uvayogaddhA sotiMdiyassa jahariNayA uvayogaddhA visesAhiyA pANiMdiyassa jahariNayA uvayogaddhA visesAhiyA jibhidiyassa jahariNayA uvaNogaddhA visesAhiyA phAsiMdiyassa jahariNayA uvayogaddhA visesAhiyA ukkosiyAe uvayogadAe savvatthovA cakkhidiyassa ukosiyA uvayogaddhA sotiMdiyassa ukosiyA uvayogaddhA visesAhiyA ghANidiyassa ukkosiyA uvayogaddhA visesAhiyA jibhidiyassa ukkosiyA uvayogaddhA visesAhiyA phAsidiyassa ukkosiyA uvayogaddhA visesAhiyA jahaNNaukosiyAe uvayogaddhAe savvatthovA cakkhidiyassa jahariNayA uvayogaddhA sotidiyassa jahariNayA uvayogaddhA visesAhiyA ghANidiyassa jahariNayA uvayogaddhA visesAhiyA jibhidiyassa jahariNayA uvayogaddhA visesAhiyA phAsiMdiyassa jahariNayA uvayogaddhA visesAhiyA phAsidiyassa jahariNayAhiMto uvayogalAhiMto cakkhidiyassa ukkosiyA uvayogaddhA visesAhiyA sotidiyassa ukkosiyA uvayogaddhA visesAhiyA ghANidiyassa ukkosiyA uvayogaddhA visesAhiyA jibhidiyassa ukkosiyA uvayogaddhA visesAhiyA phAsiMdiyassa ukkosiyA uvayogaddhA visesAhiyA 5, 8 | kativihA NaM bhaMte ! iMdiyogAhaNA pannattA ?, goyamA ! paMcavihA iMdiyazrogAhaNA pannattA, taMjahA-sotidiyogAhaNA jAva phAsidiyayogAhaNA, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM, navaraM jassa jai iMdiyA asthi 6, 1 26 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH paSTho vibhAmaH // sUtraM 111 // katividhe NaM bhaMte ! iMdiyayavAe pannatte, goyamA ! paMcavidhe iMdiyazravAe pannatte, taMjahA-sotidiyavAe jAva phAsidiyaavAe, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM, navaraM jassa jatiyA iMdiyA asthi 1 / kativihA NaM bhaMte ! IhA pannattA ?, goyamA ! paMcavihA IhA pannattA, taMjahA-sotidiyaIhA jAva phAsiMdiyaIhA, evaM jAva vemANiyANaM, NavaraM jassa jai iMdiyA 8,2 / katividhe NaM bhaMte ! uggahe pannatte ?, goyamA ! duvihe uggahe panatte, taMjahAatthoggahe ya vaMjaNoggahe ya 3 / vaMjaNoggahe NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! caubidhe pannatte, taMjahA-sotidiyavaMjaNoggahe ghANidiyavaMjaNoggahe jibhidiyavaMjagoggahe phAsiMdiyavaMjaNoggahe 4 / atthoggahe NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! chabihe atthoggahe pannatte, taMjahA-sotidiyaatthovaggahe cakkhidiyapatthovaggahe pANidiyayatthovaggahe jibhidiyapatthovaggahe phAsidiyapatthovaggahe noiMdiyanatthovaggahe 5 / nerajhyANaM bhaMte ! kativihe uggahe parANatte?,goyamA ! duvihe uggahe pannatte ?, taMjahA-patthoggahe ya vaMjaNoggahe ya, evaM asurakumArANaM jAva thaNiyakumArANaM 6 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! katividhe uggahe pannatte ?, goyamA ! duvidhe uggahe pannatte, taMjahA-patthoggahe ya vaMjaNovaggahe ya 7 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! vaMjaNoggahe katividhe pannatte ? goyamA ! ege phAsiMdiyavaMjaNoggahe pannatte 8 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! katividhe pratthoggahe parANate ?, goyamA ! ege phAsiMdiyapatthoggahe pannatte 1 / evaM jAva vaNassaikAiyANaM, evaM beiMdiyANavi, navaraM beiMdiyANaM vaMjaNoggahe duvihe pannatte, atthoggahe duvihe panatte, evaM teiMdiyacauriMdiyANavi, NavaraM iMdiyaparivuDhI kAyavvA, cAridiyANaM vaMjaNogahe tividhe pannatte, atthoggahe vauvidhe pannatte, sesANaM jahA neraiyANaM jAva vemANiyANaM 1-10, 10 // sUtraM 200 // kativihA NaM bhaMte ! iMdiyA patnattA ?, goyamA ! duvihA panattA, kativihAna 10, 10 // sa pannate, sesANaM nayA Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 15-u0 2 ) [ 227 taMjahA-davidiyA ya bhAvidiyA ya 1 / kati | bhaMte ! dabidiyA pannattA ?, goyamA ! aTTha dabidiyA pannattA, taMjahA-do sottA do nettA do ghANA jIhA phAse 2 / neraiyANaM bhaMte ! kati davidiyA pannattA ?, goyamA ! aTTha ete ceva, evaM asurakumArANaM jAva thaNiyakumArANavi 3 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! kati dadhidiyA pannattA ?, goyamA ! ege phAmidie pannatte, evaM nAva vaNassaikAiyANaM 4 / beiMdiyANaM bhaMte ! kati dabiMdiyA pannattA ?, goyamA! do dabiMdiyA pannattA, taMjahA-phAsidie ya jibhidie ya 5 / teiMdiyANaM pucchA, goyamA ! cattAri dabiMdiyA pannattA, taMjahA-do ghANA jIhA phAse 6 / cariMdiyANaM pucchA, goyamA ! cha davidiyA pannattA, taMjahA-do NettA do ghANA jIhA phAse, sesANaM jahA neraiyANaM jAva vemANiyANaM 7 | egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa kevaiyA davidiyA atItA ?, goyamA ! zraNaMtA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! aTTa, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! zraTTa vA sola vA sattarasa vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA 8 / egamegassa NaM bhaMte ! asurakumArassa kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhellagA ?, aTTa, kevaiyA purekkhaDA ?, aTTha vA nava vA sattarasa vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evaM jAva thaNiyakumArANaM tAva bhANiyavvaM 1 / evaM pudavikAiyA grAukAiyA vaNassaikAiyAvi, navaraM kevaiyA baddhellagatti pucchAe uttaraM ekke phAsiMdiyadavidie 10 / evaM teukAiyavAukAiyassavi, navaraM purekkhaDA nava vA dasa vA 11 / evaM beI. diyANavi, NavaraM baddhelagapucchAe dogiNa, evaM teiMdiyassavi, NavaraM baddhelagA cattAri, evaM cauridiyassavi navaraM baddhalagA cha 12 / paMciMdiyatirikkhajoNiyA maNUsA vANamaMtarA joisiyasohammIsANagadevassa jahA asurakumArassa, navaraM maNUsassa purekkhaDA kassai asthi kassai Nasthi, jassasthi aTTa vA nava vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, saNaMkumAra-mAhiMda Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH baMbha-laMtaga-suka-sahassAra-prANaya-pANaya-sAraNa-accuya-gevejagadevassa ya jahA neraiyassa 13 / egamegassa NaM bhaMte ! vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjiyadevassa kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! aTTa, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! aTTa vA solasa vo cauvIsA vA saMkhenA vA, savvaTThasiddhagadevassa atItA zraNaMtA baddhalagA aTTa purekkhaDA aTTha 14 / neraiyANaM bhaMte ! kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! asaMkhejA, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! aNaMtA, evaM jAva gevejagadevANaM, navaraM maNUsANaM baddhalagA siya saMkhejA siya asaMkhejA 15 / vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjitadevANaM pucchA, goyamA ! atItA aNaMtA baddhellagA asaMkhejA purekkhaDA asaMkhejA 16 / sabaTTasiddhagadevANaM pucchA, goyamA ! atItA aNaMtA, baddhellaMgA saMkhejA, purekkhaDA saMkhejA 17 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa neraiyatte kevaDyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhelagA?, goyamA ! aTTha, kevaiyA purekkhaDA ?, goMyamA ! kassai atthi kassai natthi, jassatthi aTTa vA solasa vA cauvIsA vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA 18 / egamegassa gaNa bhaMte ! nerajhyassa asurakumArate kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhellagA ?, goyamA ! Nasthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassasthi aTTha vA solasa vA cauvIsA vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evaM jAva thaNiyakumAratti 11 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa puDhavikAiyatte kevaiyA davidiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA barelagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassatthi eko vA do vA tiriNa vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evaM jAva vaNassaikAiyatte 20 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 15-u0 2 / [ 226 beiMdiyatte kevaDyA dabidiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhellagA ?, goyamA ! Nasthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi; jassatthi do vA cattAri vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA 21 / evaM teiMdiyattevi, navaraM purekkhaDA cattAri aTTha vA bArasa vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evaM uridiyattevi, navaraM purekkhaDA cha vA bArasa vA aTThArasa vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, paMciMdiyatirikkhajoNiyatte jahA asurakumAratte maNUsattevi evaM ceva, navaraM kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! aTTa vA solasa vA cauvIsA vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, savvesi maNUsavajANaM purekkhaDA maNUsatte kassai asthi kassai nasthitti, evaM Na vucati 22 / vANamaMtara-joisiyasohammaga jAva gevejagadevatte atItA aNaMtA baddhellagA natthi, purekkhaDA kassaI atthi kassai natthi, jassa asthi aTTa vA solasa vA cauvIsA vA saMkhenjA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA 23 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa vijayavejayaMta-jayaMta-aparAjitadevatte kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! natthi, kevaiyA baddhellagA ? goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, kassai asthi kassai natthi, jassa asthi aTTa vA solasa vA, savvaTThasiddhagadevatte atItA natthi, baddhalagA Natthi, purekkhaDA kassai asthi kassai Natthi, jassa asthi aTTha 24 / evaM jahA nerajhyadaMDayo nIto tahA asurakumAreNavi netabvo, jAva paMciMdiya-tirikkhajoNieNaM, navaraM jassa saTTANe jai baddhellagA tassa tai bhANiyavvA 25 / egamegasta NaM bhaMte ! maNUsassa neraiyate kevaiyA dabiMdiyA atItA ? goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassatthi aTTha vA solasa vA cauvIsA vA saMkhejA vA asaMkhejjA vA aNaMtA vA, evaM jAva paMciMdiyatirikkhajoNiyatte, NavaraM egidiyavigalidiesu jassa jai purekkhaDA tassa Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH tattiyA bhANiyavvA 26 / egamegassa NaM bhaMte ! mAsassa maNUsatte kevaiyA dabiMdiyA atItA ? goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhalagA ? goyamA ! aTTa, kevaiyA purekkhaDA ?, kassai asthi kassai nasthi, jassatthi aTTa vA solasa vA cauvIsA vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, vANamaMtarajoisiyA jAva gevejagadevatte jahA neraiyatte 27 / egamegassa NaM bhaMte ! maNUsassa vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjitadevatte kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassa asthi paTTa vA solasa vA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! karasai asthi kassai natthi, jassa'tthi aTTha vA solasa vA, egamegassa NaM bhaMte ! maNUsassa vA savvaTThasiddhagadevatte kevatitA dabidiyA atItA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassatthi aTTha, kevaiyA barelagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai nasthi, jassa asthi aTTa, vANamaMtarajotisie jahA neratie 28 / sohammagadevevi jahA neraie, navaraM sohammagadevassa vijaya-vejayaMta-jayaMtAparAjiyatte kevaiyA davidiyA atItA ?, goyamA ! kastai asthi kassai Natthi, jassa asthi aTTa, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai atthi kassati Natthi, jassa asthi aTTha vAsolasa vA, savvaTThasiddhagadevatte jahA neraiyassa, evaM jAva gevejagadevassa, savaThThasiddhaga tAva NetavyaM 21 / egamegassa NaM bhaMte ! vijaya-vejayaMta-jayaMtAparAjitadevassa neraiyatte ke iyA davidiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevajhyA baddhalagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! Nasthi, evaM jAva paMciMdiya-tirikkhajoNiyattemaNUsatte atItA aNaMtA, baddhalagA Natthi, purevakhaDA aTTa vA solasa vA cauvIsA vA saMkhejjA vA, vANamaMtare joisiyatte, jahA neraiyatte, sohammagadevatte'tItA aNaMtA, baddhellagA Natthi, purekkhaDA kassai asthi kassai natthi, jassa asthi aTTa vA solasa Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 15-u0 2 ) [ 231 vA cauvIsA vA saMkhejA vA, evaM jAva gevejagadevatte 30 / vijaya-vejayaMtajayaMta-aparAjitadevatte atItA kassai asthi kassai natthi, jassa asthi aTTa, kevatiyA baddhalagA ?, goyamA ! aTTa, kevatiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassa asthi aTTa, egamegassa NaM bhaMte ! vijayavejayaMta-jayaMta-aparAjiyadevassa savvaTThasiddhagadevatte kevaiyA dabidiyA atItA?, goyamA ! Natthi, kevaiyA baddhellagA ?,goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai Natthi, jassa asthi aTTha 31 / egamegassa NaM bhaMte ! savvaTThasiddhagadevassa neraiyatte kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhellagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! Nasthi, evaM maNUsavajjaM jAva gevejagadevatte, navaraM maNUsatte atItA aNaMtA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! aTTa, vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjitadevatte atItA kassati asthi kassati natthi, jassa atthi aTTa, kevaiyA baddhellagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! Nasthi 32 / egamegassa NaM bhaMte ! sabvaTThasiddhagadevassa savvaTThasiddhagadevatte kevaiyA davidiyA atItA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! aTTa, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! Natthi / neraiyANaM bhaMte ! neraiyatte kevatitA davidiyA atItA ?, goyamA ! zraNaMtA, kevaiyA baddhellagA ?, goyamA ! asaMkhejA, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! aNaMtA, nerajhyANaM bhaMte ! asurakumAratte kevaiyA davidiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purevakhaDA ?, goyamA ! aNaMtA, evaM jAva gevejagadevatte 33 / nerajhyANaM bhaMte ! vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjitadevatte kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! natthi, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! asaMkhijA, evaM sabvaTThasiddhagadevattevi, evaM jAva paMcidiyatirikkha Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH joNiyA savvaTThasiddhagadevatte bhANiyavvaM, navaraM vaNassaikAiyANaM vijayavejayaMta-jayaMtaaparAjitadevatte savvaTThasiddhagadevate ya purekkhaDA aNaMtA, savvesiM maNUsa-savvaTThasiddhaga-vajANaM saTThANe baddhellagA asaMkhejA, parahANe baddhellagA Natthi, vaNassaikAiyANaM saTTANe baddhalagA aNaMtA, maNUsANaM neraiyace atItA aNaMtA, baddhalagA Nasthi, purevakhaDA aNaMtA, evaM jAva gevejagadevatte, navaraM saTThANe atItA aNaMtA, baddhalagA siya saMkhejA siya asaMkhejA, purekkhaDA aNaMtA 34 / maNUsANaM bhaMte ! vijaya-vejayaMta-jayaMtaaparAjitadevatte kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! saMkhejA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! Nasthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! siya saMkhejA siya asaMkhejA, evaM savvaTThasiddhagadevattevi vANamaMtara-joisiyANaM jahA NeraiyANaM, sohammagadevANaM evaM ceva / navaraM vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjiyadevatte atItA asaMkhejA, baddhalagA Natthi, purekkhaDA asaMkhejA savvaTThasiddhagadevatte atItA Natthi, baddhellagA Natthi, purekkhaDA asaMkhejA, evaM jAva gevejagadevANaM 35 / vijayavejayaMta-jayaMtaaparAjitadevANaM bhaMte ! neraiyatte kevaiyA dabiMdiyA atItA ?,goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhelagA?, goyamA ! Natthi, kevajhyA purekkhaDA?, goyamA ! Nasthi, evaM jAva joisiyattevi. Navaramesi goyamA! maNUsatte atItA aNaMtA, kevaiyA baddhellagA ?, Nasthi, purekkhaDA asaMkhijA, evaM jAva gevejagadevatte saTTANe atItA asaMkhejA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! asaMkhijA, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! asaMkhejA, savvaTTasiddhagadevatte atItA natthi baddhellagA natthi purekkhaDA asaMkhejA 36 / savvaTThasiddhagadevANaM bhaMte ! neraiyatte kevatiyA dabidiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevatiyA baddhalagA ?, goyamA ! natthi, kevatiyA purekkhaDA ?, goyamA ! Natthi, evaM maNUsavajja jAva gevejagadevatte, maNusatte atItA aNaMtA, baddhelagA natthi, purekkhaDA saMkhejA 37 / vijayavejayaMta-jayaMtazraparAjitadevatte Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 15-u0 2 ) kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! saMkhejA, kevaiyA baddhellagA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! Nasthi 38 / savvaTThasiddhagadevANaM bhaMte ! sabaTTasiddhagadevatte kevaiyA dabiMdiyA atItA ?, goyamA ! Natthi, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! saMkhijjA, kevaiyA purevakhaDA ?, goyamA ! Nasthi, dAraM 11, 31 / kati NaM bhaMte ! bhAviMdiyA, pannattA ?, goyamA ! paMca bhAviMdiyA pannattA, taMjahA-sotidie jAva phAsidie 40 / nerajhyANaM bhaMte ! kati bhAvidiyA pannattA ?, goyamA ! paMca bhAvidiyA pannattA, taMjahAsotidite jAva phAsidite, evaM jassa jai iMdiyA tassa tai bhANitavvA, jAva vemANiyANaM 41 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa kevaiyA bhAvidiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhellagA ?, goyamA ! paMca, kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! paMca vA dasa vA ekArasa vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evaM asurakumArasmavi, navaraM purekkhaDA paMca vA cha vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evaM jAva thaNiyakumArassavi, evaM puDhavikAiya-yAukAiya-vaNassaikAiyassavi, veiMdiya-teiMdiya--cauridiyassavi, teukAiya-bAukAiyassavi, evaM ceva, navaraM purekkhaDA cha vA satta vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, paMcidiyatirikkhajoNiyassa jAva IsANassa jahA asurakumArassa, navaraM mANUsassa purekkhaDA kassai asthi kassai nasthitti bhANiyavvaM, saNaMkumAra jAva gevejagassa jahA neraiyassa, vijaya-vejayaMta-jayaMtaaparAjitadevassa atItA aNaMtA, baddhellagA paMca, purekkhaDA, paMca vA dasa vA parANarasa vA saMkhejA vA, sabaTTasiddhagadevassa atItA aNaMtA, baddhalagA paMca, kevaiyA purekkhaDA ?, paMca 42 / neraDayANaM bhaMte ! kevaiyA bhAvidiyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, kevaiyA baddhalagA ?, goyamA ! asaMkhejjA, kevaDyA purekkhaDA ?, goyamA ! aNaMtA, evaM jahA davidiesu pohatteNaM daMDato bhaNito tahA bhAvidiesuvi pohatteNaM daMDato bhANiyavyo, nabaraM vaNa 30 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAga ssaikAiyANaM baddhellagA aNaMtA 43 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa neraiyatte kevatiyA bhAviMdiyA atItA ?, goyamA ! zraNaMtA, baddhellagA ?, goyamA ! paMca, purakkhaDA kassavi asthi kassavi natthi, jassa atthi paMca vA dasa vA paraNarassa vA saMkhejjA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA 44 / evaM asurakumArANaM jAva thaNiyakumArANaM, navaraM baddhellagA natthi, puDhavikAiyatte jAva beiMdiyatte jahA dabiMdiyA, teiMdiyatte taheva navaraM purekkhaDA tiriNa vA cha vA Nava vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evaM cauriMdiyattevi, navaraM purekkhaDA cattAri vA aTTa vA bArasa vA saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA 45 / evaM ee ceva gamA cattAri jANetabvA je ceva davidiesu, NavaraM taiyagame jANitavvA jassa jai iMdiyA te purekkhaDesu muNetavvA, cautthagame jaheva dabiMdiyA, jAva savvaTThasiddhagadevANaM savvaTThasiddhagadevatte kevatiyA bhAviMdiyA atItA ?, goyamA! natthi, baddhalagA?,goyamA ! saMkhijA, purekkhaDA?,goyamA ! Nasthi // sUtraM 201 // parANavaNAe bhagavatIe panarasamaM iMdiyapayaM samattaM // bIyo uddeso smtto|| " // iti paJcadazamapade dvitIya uddezakaH // 15-2 // // atha zrI prayogAkhyaM SoDazaM padam // kativihe NaM bhaMte ! payoge pannatte ?, goyamA ! parANarasavihe patroge pannatte, taMjahA-saccamaNappayoge 1 asaccamaNappayoge 2 saccAmosamaNappayoge 3 asaccAmosamaNappayoge 4 evaM vaipyayogevi cauhA 8 yorAliyasarIrakAyappayoge 1 borAliya-mIsa-sarIrakAyappayoge ? 0 veubviya-sarIrakAyappayoge 11 veubviya-mIsa-sarIrakAyappayoge 12 yAhAraka-sarIrakAyappayoge 13 thAhAraga-mIsa-sarIrakAyappayoge 14 teyAkammA-sarIrakAyappazroge 15 ||suutrN 202||jiivaannN bhaMte ! katividhe pabhoge parANate?,goyamA ! parANarasavidhe, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 16 ] [ 235 payoge parANatte, taMjahA-saccamaNappayoge jAva kammAsarIrakAyappayoge 1 / nerajhyANaM bhaMte ! kavividha payoge parANate ?, goyamA! ekkArasavidhe payoge pannatte, taMjahA-saccamaNappayoge jAva asaccAmosavayappazroge veubviya-sarIrakAyappayoge veubviyamIsa-sarIrakAyappayoge teyAkammA sarIrakAyappayoge, evaM asurakumArANavi jAva thaNiyakumArANaM 2 / puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! tivihe payoge panatte, taMjahA-orAliya sarIrakAyappayoge porAliyamIsasarIrakAyappayoge kammA-sarIrakAyappayoge ya, evaM jAva vaNamsaikAiyANaM, NavaraM vAukAiyANaM paMcavihe payoge pannate, taMjahA-thorAliya-sarIrakAyappayoge porAliyamIsa-sarIrakAyappayoge ya veubvie duvidhe kammAsarIrakAyappayoge ya 3 / beiMdiyANaM pucchA, goyamA ! cauvihe payoge pannatte, taMjahAasaccAmosavaippayoge porAliya sarIrakAyappayoge porAliyamIsa-sarIrakAyappayoge kammAsarIrakAyappayoge evaM jAva cauridiyANaM 4 / paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, gozmA ! terasavidhe payoge pannatte, taMjahAsaccamaNappayoge mosamaNappayoge saccAmosamaNakAyappayoge asaccAmosamaNappayoge, evaM vaippayogevi, yorAliya-sarIrakAyappayoge porAliyamIsa-sarIrakAyappayoge veubbiyasarIrakAyappayoge veubviyamIsa-sarIrakAyappayoge kammAsarIrakAyappayoge, maNUsANaM pucchA, goyamA ! parANarasavidhe payoge panatte, taMjahA-saccamaNappayoge jAva kammAsarIrakAyappayoge, vANamaMtara-joisiyavemANiyANaM jahA neraiyANaM 5 // sUtraM 203 / / ___ jIvANaM bhaMte ! kiM sacamaNappayogI jAva kiM kammasarIrakAyappayogI ?, goyamA ! jIvA savvevi tAva hoja saccamaNappayogIvi jAva veubviyamIsa-sarIrakAyappayogIvi kammAsarIrakAyappayogIvi 13, zrahavege ya zrAhAragasarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya yAhAraga-sarIrakAyappayogiNo ya 2 grahavege ya pAhAragamIsa-sarIrakAyappayogI ya 3, grahavege ya thAhAragamIsa-sarIra Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 ] [ zrImadAgamasudhAsindhu :: SaSTho vibhAgaH kAyappayogiNo ya 4, caubhaMgo, grahavege ya AhAragasarIra-kAyappayogI ya pAhAragamIsasarIra-kAyappayogI ya 1 ahavege ya thAhAragasarIra-kAyappayogI ya AhAragamIsasarIra-kAyappayogiNo ya 2 grahavege ya thAhAraga-sarIrakAyappayogiNo ya pAhAragamIsasarIra-kAyappayogI ya 3 ahavege ya pAhAraga-sarIrakAyappayogiNo ya pAhAragamIsasarIrakAyappayogiNo ya 4, ee jIvANaM aTTha bhaMgA 1 / neraiyANaM bhaMte ! kiM saccamaNappayogI jAva kiM kammasarIrakAyappayogI 11 ?, neraiyA savvevi tAva hojA saccamaNappayogIvi jAva veubviyamIsAsarIra-kAyappayogIvi, ahavege ya kammasarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 2, evaM asurakumArAvi, jAva thaNiyakumArANaM 2 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! kiM porAliyasarIrakAyappayogI orAliyamIsA-sarIrakAyappayogI kammAsarIrakAyappayogI ?, goyamA ! puDhavikAjhyA porAliyasarIra-kAyappayogIvi borAliyamIsa-sarIrakAyappayogIvi kammAsarIrakAyappayogIvi, evaM jAva vaNapphaikAiyANaM, NavaraM vAukAiyA veubviya--sarIrakAyappayogIvi veuvviyamIsAsarIrakAyappayogIvi 3 / beiMdiyANaM bhaMte ! kiM porAliya-sarIrakAyappayogI jAva kammAsarIrakAyappayogI ?, goyamA / beiMdiyA savvevi tAva hojA asacamosavaippayogIvi borAliya-sarIrakAyappayogIvi borAliyamIsasarIrakAyappayogIvi, ahavege ya kammAsarIrakAyappayogIvi, ahavege ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya, evaM jAva cariMdiyAvi, paMciMdiyatirikkhajoNiyA jahA nerajhyA, navaraM porAliya-sarIrakAyappayogovi yorAliyamIsAsarIra-kAyappayogIvi, ahavege ya kammAsarIrakAyappayogI ya grahavege ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 4 / maNUtANaM bhaMte ! kiM saccamaNappayogI jAva kiM kammAsarIrakAyappayogI ?, goyamA ! mAsA savvevi tAva hojA saccamaNappayogIvi jAva aorAliyasarIra-kAyappayogIvi, veubviyasarIra-kAyappayogIvi Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 16 ] [ 237 veubbiyamIsasarIra-kAyappayogI ya, grahavege ya thorAliyamIsAsarIra-kAyappayogI ya grahavege ya thorAliyamIsAsarIra-kAyappayogiNo ya 2 ahavege ya thAhAragasarIrakAyappayogI ya, grahavege ya grAhAragasarIrakAyappayogiNo ya 2, grahavege ya thAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya ahavege ya thAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya 2 grahavege ya kammagasarIrakAyappayogI ya ahavege ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 2, ete aTTha bhaMgA patteyaM 5 / ahavege ya yorAliyamIsasarIrakAyappayogI ya yAhAragasarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya yorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya AhAragasarIrakAyappayogiNo ya 2 grahavege ya orAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya AhAragamIsAsarIrakAyappayogIya 3 ahavege ya orAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya AhAragasarIrakAyappayogiNoM ya 4 evaM ete cattAri bhaMgA 6 / ahavege ya orAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya yAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya yorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya zrAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya 2 grahavege ya orAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya zrAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya 3 ahavege ya thorAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya zrAhAragamIsAsarIrakAyapparogiNo ya 4, cattAri bhaMgA 7 / grahavege ya zrorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya orAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 2, grahavege porAliyamIsAsarIrakAyappazrogiNo ya kammAsarIra-kAyappayogI ya 3, grahavege porAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 4, ete cattAri bhaMgA 8 / zrahavege ya pAhAragasarIrakAyappayogI ya grAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya thAhAragasarIrakAyappayogI ya grAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya 2 ahavege ya zrAhAragasarIrakAyappayogiNo ya Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgA thAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya 3 grahavege ya thAhAragasarIrakAyappayogiNo ya yAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya 4, cattAri bhaMgA 1 / yahavege ya thAhAragasarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya thAhAragasarIrakAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 2 grahavege ya thAhAragasarIrakAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogI ya 3 grahayege ya thAhAragasarIrakAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 4, cauro bhaMgA 10 / grahavege ya AhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya grAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 2 grahavege ya AhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogI ya 3 ahavege ya thAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 4, cauro bhaMgA 11 / evaM cauvvIsaM bhaMgA, ahavege ya porAliyamIsagasarIrakAyappayogI ya yAhAragasarIrakAyappayogI ya pAhAragamIsAtarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya borAliyamIsagasarIrakAyappayogI ya yAhAragasarIrakAyappayogI ya AhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya 2 grahavege ya yorAliyamIsagasarIrakAyappayogI ya thAhAragasarIrakAyappa yogiNo ya zrAhAgamIsAsarIrakAyappayogI ya 3 yahavege ya yorAliyamIsAsarIrakAyappayogIya pAhAragasarIrakAyappayogiNo ya aAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya 4, grahavege ya yorAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya pAhAragasarIrakAyappayogI ya pAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya 5 ahavege ya borAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya zrAhAragasarIrakAyappayogI ya yAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya 6 grahavege ya orAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya yAhAragasarIrakAyappayogiNo ya yAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya 7, grahavege ya zroliyamIsAsarIra. kAyappayogiNo ya yAhArakasarIrakAyappayogiNo ya zrAhAragamIsAsarIra Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 16 ] [ 239 kAyappayogiNo ya 8, ete aTTha bhaMgA 12 / yahavege ya borAliyamIsAsarIrakAyappayogI yAhAgasarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogI ya 1, ahavege ya zrorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya AhAragasarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 2 grahavege ya thorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya pAhAragasarIrakAyappayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogI ya 3 ahavegeya borAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya AhAragasarIrakAyappayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 4 ahavege ya zrorAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya zrAhAragasarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogI ya 5 ahavege ya borAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya thAhAragasarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 6 ahavege ya porAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya zrAhAragasarIrakAyappayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogI ya 7 ahavege ya thorAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya grAhAragasarorakAyappayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 8 ete aTTha bhaMgA 13 / ahavege ya aorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya pAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya yorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya AhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 2 grahavege ya orAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya pAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogI ya 3 ahavege ya thorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya zrAhAragamIsAsarIra. kAyappayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 4 ahavege ya thorAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya zrAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 5 zahavege ya thorAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya zrAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogI ya 6 ahavege ya orAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya thAhAragamIsAsarIrakAya Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH ppayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogI ya 7 grahavege ya zrorAliyamIsAsarIrakAyappayogiNo ya pAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 8 ete aTTha bhaMgA 14 / ahavege ya AhAragasarIrakAyappayogI ya thAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogI ya 1, ahavege ya yAhAragasarIrakAyappayogI ya thAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 2 ahavege ya AhAragasarIrakAyappayogI ya AhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogI ya 3 ahavege ya thAhAragasarIrakAyappayogI ya pAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 4 grahavege ya pAhAragasarIrakAyappayogiNo ya pAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogI ya 5 grahavege ya grAhAragasarIrakAyappayogiNo ya AhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 6 ahavege ya thAhAragasarIrakAyappayogiNo ya yAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogI ya 7 ahavege ya thAhAragasarIrakAyappayogiNo ya yAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammagasarIrakAyappayogiNo ya 8 / ee aTTa bhaMgA 15 / evaM ee tiyasaMjoeNaM cattAri aTTha bhaMgA, savvevi militA battIsaM bhaMgA jANitavyA 32, 16 / grahavege ya thorAlimissAsarIrakAyappayogI ya pAhAragasarIrakAyappayogI ya pAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogI ya 1 ahavege ya yorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya pAhAragasarIrakAyappayogI ya zrAhAragamIsAsarIrakAyappayogI ya. kammAsarIrakAya. ppayogiNo ya 2 grahavege ya orAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya pAhAragasarIrakAyappayogI ya thAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammAsarIrakAya. ppayogI ya 3 ahavege ya thorAliyamIsAsarIrakAyappayogI ya yAhAragasarIrakAyappayogI ya yAhAragamIsAsarIrakAyappayogiNo ya kammAsarIrakAya Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 16 ) [ 241 ppayogiNo ya 4 ahavege ya yorAliya-mIsAsarIra-kAyappayogI ya yAhAragasarIrakAyappayogiNo ya thAhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogI ya 5 grahavege ya yorAliya-mIsAsarIra-kAyappayogI ya zrAhAragasarIra-kAyapmayogiNo ya zrAhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 6 ahavege ya thorAliya-mIsAsarIra-kAyappayogI ya thAhAragasarIra-kAyappayogiNo ya thAhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogI ya 7 grahavaige ya yorAliya-prIsAsarIra-kAyappayogI ya yAhAragasarIra-kAyappayogiNo ya AhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 8 ahavege ya thorAliya-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya pAhAragasarIra-kAyappayogI ya grAhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogI ya kammAsarIra-kAyappayogI ya 1 ahavege ya thorAliya-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya pAhAragasarIra-kAyappayogI ya thAhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogI ya kammAsarIra-kAyappayogiNo ya 10 grahavege ya yorAliya-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya thAhAragasarIra-kAyappayogI yAhArama-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogI ya 11 grahavege ya orAliya-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya pAhAragasarIra-kAyappayogI ya grAhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya kammAsarIra-kAyappayogiNo ya 12 grahavege ya orAliya-mIsAsarIra-kAyappayogiNo yAhAragasarIra-kAyappayogiNo yAhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogI ya kammAsarIra-kAyappayogI ya 13 grahavegeya thorAliya-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya thAhAragasarIra-kAyappayogiNo ya yAhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogI ya kammAsarIrakAyappayogiNo ya 14 grahavege ya thorAliya-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya AhAragasarIra-kAyappayogiNo ya pAhAraga-mIsAsarIra-kAyappayogiNo ya kammAsarIrakAyappayogI ya 15 ahavege ya ghorAliya-mIsAsarIra-kAyappazrogiNo ya zrAhAragasarIra-kAyappayogiNo ya AhAraga-mIsAsarIra-kAyappa Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH yogiNo ya kammAsarIra-kAyappayogiNo ya 16, evaM ete causaMjoeNaM solasa bhaMgA bhavaMti 17 / savve'vi ya NaM saMpiMDiyA asIti bhaMgA bhavaMti 18 / vANamaMtara-joisavemANiyA jahA asurakumArA 11 // sUtraM 204 // kaivihe NaM bhaMte ! gaippavAe parANatte ?, goyamA ! paMcavihe gaippavAe pannatte, taMjahA-payogagatI 1 tatagatI 2 baMdhaNachedaNagatI 3 uvavAyagatI 4 vihAyagatI 5, 1 / se kiM taM payogagatI ?, 2 parANarasavihA pannattA, taMnahA-saccamaNappayogagatI evaM jahA pogo bhaNito tahA esAvi bhANitavvA jAva kammagasarIra-kAyappayogagatI 2 / jIvANaM bhaMte ! kativihA payogagatI pannattA ?, goyamA ! parANarasavihA pannattA, taMjahA-saccamaNappazrogagatI jAva kammagasarIra-kAyappayogagatI 3 / neraiyANaM bhaMte ! kaivihA payogagatI patnattA ?, goyamA ! ekArasavihA panattA, taMjahA-saccamaNappayogagatI, evaM uvaujiUNa jassa jatidihA tassa tativihA bhANitavvA jAva vemANiyANaM 4 / jIvANaM bhaMte ! kiM saccamaNappayogagatI jAva kammagasarIrakAyappayogagatI ?, goyamA ! jIvA savvevi tAva hoja saJcamaNappayogagatIvi, evaM taM ceva putvavariNataM (bhaNiyaM) bhANitavvaM bhaMgA taheva jAva vemANiyANaM, se taM payogagatI 1, 5 / se kiM taM tatagatI ?, 2 je NaM jaM gAma vA jAva sagiNavesaM vA saMpaTTite asaMpatte aMtarApahe vaTTati, se taM tatagatI 2, 6 / se kiM taM baMdhaNachedaNagatI ?, 2 jagaNaM jIvo vA sarIrAyo sarIraM vA jIvAyo, se taM baMdhaNachedaNagatI 3, 7 / se kiM taM uvavAyagatI ?, 2 tivihA pannattA, taMjahA-khettovavAyagatI bhavovavAyagatI nobhavovavAyagatI 8 / se ki taM khettokvAyagatI ?, 2 paMcavihA panattA, taMjahA-neraiya-khettovavAyagatI 1 tirikkhajoNiya-khettovavAyagatI 2 mAsakhettovavAyagatI 3 deva-khettovavAyagatI 4 siddha-khettovavAyagatI 5, 1 / se kiM taM neraiyakhettovavAyagatI ?, 2 sattavihA patnattA, taMjahA-rayaNappabhA. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / pada 16 ] [ 243 puDhavineraiya-khettovavAyagatI jAva adhesattamA-puDhavineraiya-khettovavAyagatI, se taM neraiya-khettovavAyagatI 1, 10 / se kiM taM tirikkhajoNiya-khettovavAyagatI ?, 2 paMcavihA pannattA, taMjahA-egidiya-tirikkhajoNiya-khettovavAyagatI jAva paMciMdiya-tirikkhajoNiya-khettovavAyagatI, se taM tirikkhajoNiyakhettovavAyagatI 2, 11 / se kiM taM maNUsa-khettovavAyagatI ?, 2 duvihA pannattA,taMjahA--samucchimamaNUsa-khettovavAyagatI gambhavakkaMtiya-maNUsakhettovavAyagatI se taM maNUsa-khettovavAyagatI 3, 12 / se kiM taM devakhettovavAyaMgatI ?, 2 cauvihA pannattA, taMjahA-bhavaNavati-devakhettovavAyagatI jAva vemANiyadeva-khettovavAyagatI, se taM devakhettovavAyagatI 4, 13 / se ki taM siddhakhettovavAyagatI ?, 2 aNegavihA pannattA, taMjahA-jaMbuddIve dIve bharaheravayavAse sapakkhisapaDidisiM siddhakhettovavAyagatI, jaMbuddIve dIve cullahimavaMta-siharivAsahara-pavvata-pakkhisapaDidisiM siddhakhettovavAyagatI, jaMbuddIve dIve hemavata-heragaNavAsa-sapakkhaMsapaDidisiM siddhakhettovavAyagatI, jaMbuddIve dIve sadAvai-viyaDAvai-baTTaveyaDa-sapakkhaMsapaDidisiM siddhakhettovavAyagatI, jaMbuddIve dIve mahAhimavaMta-ruppi-vAsaharapavvatasapakkhaMsapaDidisi siddhakhettovavAyagatI, jaMbuddIve dIve harivAsarammagavAsasapakkhisapaDidisiM siddhakhettovavAyagatI, jaMbuddIve dIve gaMdhAvAti-mAlavaMtapavvaya-vaTTaveyaDa-sapakkhisapaDidisaM siddhakhettovavAyagatI, jaMbuddIve dIve NisahaNIlavaMta-vAsaharapavvata-sapakkhisapaDidisi siddhakhettovavAyagatI jaMbuddIve dIve pubvavidehAvaravideha-sapakkhisapaDidisi siddhakhettovavAyagatI jaMbuddIve dIve devakuru-uttarakuru-sapakkhisapaDidisi siddhakhettovavAyagatI jaMbuddIve dIve maMdarapabvayassa sapakkhisapaDidisi siddhakhettovavAyagatI lavaNe samudde sapakkhisapaDidisiM siddhakhettovavAyagatI dhAyaisaMDe dIve purathimaddha-pacchimaddhamaMdarapavvata-sapakkhisapaDidisiM siddhakhittokvAyagatI kAloyasamudda-sapakkhi Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH sapaDidisiM siddhakhettovavAyagatI pukkharakharadIvaddha-purathimaddha-bharaheravaya-vAsasapakkhisapaDidisiM siddhakhettovavAyagatI evaM jAva pukkharakharadIvaddha-pacchimaddhamaMdarapavvata-sapakkhisapaDidisi siddhakhettovavAyagatI, se taM siddhakhettovavAyagatI 5, 14 / se kiM taM bhavovavAyagatI ?, 2 caunvihA pannattA, taMjahAneraiyabhavovayagatI jAva devabhavovavAyagatI 15 / se kiM taM neraiyabhavovavAyagatI ?, 2 sattavihA pannattA, taMjahA-evaM siddhavajo bhedo bhANitavyo jo ceva khetovavAyagatIe so ceva, jAva se taM devabhavovavAyagatI, se taM bhavovavAyagatI 16 / se ki taM nobhavovavAyagatI ?, 2 duvihA pannattA, taMjahApoggalaNobhavovavAyagatI siddhanobhavovavAyagatI 17 / se kiM taM poggalanobhavovavAyagatI ?, 2 jagaNaM paramANupoggale logassa purathimillAyo carimaMtAyo pacatthimillaM carimaMtaM egasamaeNaM gacchati pacasthimilAyo vA carimaMtAyo purathimillaM carimaMtaM egasamaeNaM gacchati dAhiNillAyo vA carimaMtAyo uttarillaM carimaMtaM egasamaeNaM gacchati evaM uttarillAyo dAhiNillaM uvarillAto hedillaM heTTilAyo uvarillaM, se taM poggalaNobhavovavAyagatI 18 / se kiM taM siddhaNobhavovavAyagatI ?, 2 duvihA pannattA, taMjahA-aNaMtara. siddha-NobhavovavAyagatI ya paraMparasiddha-NobhavovavAyagatI ya 11 / se ki taM aNaMtarasiddha-NobhavovavAyagatI ?, 2 parANarasavihA pannattA, taMjahAtitthasiddha-aNaMtarasiddha-NobhavovavAyagatI ya jAva aNegasiddha-NobhavovavAyagatI ya, settaM aNaMtarasiddha-nobhavovAyagatI 20 / se kiM taM paraMparasiddhaNobhavovavAyagatI ?, 2 zrogavihA pannattA, taMjahA-apaDhamasamayasiddha-NobhavovavAyagatI evaM dusamayasiddha-NobhavovavAyagatI jAva aNaMtasamayasiddha-gobhavo. vavAyagatI, settaM paraMparasiddha-NobhavovavAyagatI 21 / settaM siddhaNobhavovavAyagatI, se taM NobhavovavAyagatI, se taM uvavAyagatI 4, 22 / se kiM taM vihAyagatI ?, 2 sattarasavihA parANattA, taMjahA-phusamANagatI 1 aphusamANa Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 245 zrImatprajJApanopAGga-sUtram :padaM 16 / gatI 2 uvasaMpanjamANagatI 3 aNuvasaMpajamANagatI 4 poggalagatI 5 maMDyagatI 6 NAvAgatI 7 nayagaI 8 chAyAgatI 1 chAyANuvAtagatI 10 lesAgaI 11 lesANuvAtagatI 12 udissapavibhattagatI 13 caupurisapavibhattagatI 14 vaMkagatI 15 paMkagatI 16 baMdhaNavimoyaNagatI 17, 23 / se kiM taM phusamANagatI ?, 2 jagaNaM paramANupoggale dupaesie jAva aNaMtapaesiyANaM khaMdhANaM aNNamarANaM phusaMtANaM gatI pavattai settaM phusamANagatI 1, 24 / se kiM taM aphusamANagatI ?, 2 jagaNaM etesiM ceva aphusaMtANaM gatI pavattati se taM aphusamANagatI 2, 25 / se kiM taM uvasaMpanjamANagatI ?, 2 jarANaM rAyaM vA juvarAyaM vA IsaraM vA talavaraM vA mADaMvitaM vA kuDubitaM vA ibbhaM vA siTTi vA seNAvati vA satyavAhaM vA upasaMpajjittA NaM gacchati, se taM uvasaMpajamANagatI 3, 26 / se kiM taM aNuvasaMpanjamANagatI ?, 2 jarANaM etesiM ceva arANamarANaM aNuvasaMpajittA NaM gacchati, se taM aNuvasaMpanjamANagatI 4, 27|se kiM taM poggalagatI ?, 2 jaMNaM paramANupoggalANaM jAva aNaMtapaesiyANaM khaMdhANaM gatI pavattati se taM poggalagatI 5, 28 / se kiM taM maMDUyagatI ?, 2 jagaNaM maMDUyo phiDittA maMDUe upphiDiyA upphiDiyA gacchati, se taM maMDyagatI 6, 21 / se ki taM NAvAgatI ?, jagaNaM NAvA puvvavetAlIyo dAhiNaveyAliM jalapaheNaM gacchati, dAhiNavetAliyo vA avaravetAliM jalapaheNaM gacchati, se taM NAvAgatI 7, 30 / se kiM taM NayagatI ?, 2 jagaNaM Negama-saMgaha-bavahAra-ujjusuya-saha-samabhirUDha-evaMbhUyANaM nayANaM jA gatI ahavA savvaNayAvi jaM icchaMti, se taM nayagatI 8, 31 / se ki taM chAyAgatI ?, 2 ja NaM hayachAyaM vA gayachAyaM vA narachAyaM vA kirANarachAyaM vA mahoragachAyaM vA gaMdhavvachAyaM vA usahachAyaM vA rahachAyaM vA chattachAyaM vA upasaMpajittANaM gacchati, se taM chAyAgatI 1, 32 / se kiM taM chAyANuvAyagattI ?, 2 jeNaM purisaM chAyA aNugacchati no purise Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH chAyaM aNugacchati, se taM chAyAaNuvAyagatI 10, 33 / se kiM taM lessAgatI ?, 2 jagaNaM kirAhalesA nIlalesaM pappa tArUvattAe tAvaraNattAe tAgaMdhattAe tArasattAe tAphAsattAte bhujo 2 pariNAmati, evaM nIlalesA kAulesaM pappa tArUvattAe jAva tA phAsattAe pariNamati, evaM kAulesAvi teulesaM teulesAvi pamhalesaM pamhalesAvi sukalesaM pappa tArUvattAte jAva pariNamati, se taM lesAgatI 11, 34 / se kiM taM lesANuvAyagatI ?, 2 jallesAI davvAI pariyAittA kAlaM karei tallesesu uvavajjaMti, taMjahA-kirAhalesesu vA jAva sukkalesesu vA, se taM lesANuvAyagatI 12, 35 / se kiM taM uddissapavibhatagatI ?, 2 jeNaM pAyariyaM vA uvajjhAyaM vA theraM vA pavattiM vA gaNiM vA gaNaharaM vA gaNAvacchedaM vA udisiya 2 gacchati, se taM udissiya-pavibhattagatI 13, 36 / se kiM taM caupurisa-pavibhattagatI , se jahAnAmae cattAri purisA samagaM pajavaTiyA samagaM paTTitA 1 samagaM pajaTTiyA visamagaM paTThiyA 2 visamaM pajabaTThiyA samagaM paTThiyA 3 visamaM pajjavaTTiyA visamaM paTThiyA 4, se taM caupurisapavibhattagatI 14, 37 / se kiM taM vaMkagatI ?, 2 cauvihA pannattA, taMjahA-ghaTTanayA thaMbhaNayA lesaNayA pavaDaNayA, se taM vaMkagatI 15, 38 / se kiM taM paMkagatI ?, 2 se jahANAmate kei purise seyaMsi vA paMkasi vA udayasi vA kAyaM uvihiyA gacchati, se taM paMkagatI 16, 31 / se kiM taM baMdhaNavimoyaNagatI ?, (graM. 5000) 2 jagaNaM aMbANa vA aMbADagANa vA mAulugANa vA billANa vA kaviTThANa vA bhalANa vA [ bhavvANa vA ] phaNasANa vA dAlimANa vA pArevatANa vA akkholANa vA cArANa vA vorANa vA tiMDuyANa vA pakANaM pariyAgayANaM baMdhaNAto vippamukkANaM nivAghAteNaM adhe vIsasAe gatI pavattai, se taM baMdhaNavimoyaNagatI 17, 40 / se taM vihAyogatI, se taM gaippavAe 41 / // sUtraM 205 // parANavaNAe bhagavaIe solasamaM payogapadaM samattaM // // iti SoDazaM pada // 16 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 17 ] [ 247 // atha zrI lezyAkhya-saptadaza-pade prathamoddezakaH // ___ yAhAra samaptarIrA ussAse kammavanna lesAsu / samavedaNa samakiriyA samAuyA ceva boddhavvA // 1 ||nnerjhyaa NaM bhaMte ! savve samAhArA savve samasarIrA savve samussAsanissAsA ?, goyamA ! No iNa8 samaDhe 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucai-neraiyA no savve samAhArA jAva No sabve samussAsanissAsA ?, goyamA ! NeraiyA duvihA pannattA, taMjahA-mahAsarIrA ya appamarIrA ya 2 / tattha NaM je te mahAsarIrA te NaM bahutarAe poggale thAhAreMti bahutarAe poggale pariNAmeMti bahutarAe poggale ussasaMti bahutarAe poggale nIsasaMti abhikkhaNaM zrAhAreti abhikkhaNaM pariNAmeMti abhikkhaNaM usasaMti abhikkhaNaM nIsasaMti, tattha NaM je te appasarIya te NaM appatarAe poggale aAhAreMti appatarAe poggale pariNAmeMti appatarAe poggale UsasaMti appatarAe poggale nIsasaMti, zrAhaca zrAhAraiti aAhacca pariNAmeti bAhaca usasaMti aAhacca nIsasaMti, se eeNa?NaM goyamA ! evaM vuccai-neraiyA no savve samAhArA no sabbe samasarIrA No savve samussAsanissAsA 2 // sUtraM 206 // neraiyA NaM bhaMte ! savve samakammA ?, goyamA ! no iNa? sama? 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?-neraiyA no sabve samakammA ? goyamA! neraiyA duvihA pannattA. taMjahA-puyovavanagA ya pacchovavanagA ya, tattha NaM je te puDhyovavannagA te NaM appakammatarAgA, tattha NaM je te pacchovavannagA te NaM mahAkammatarAgA, se teNa?NaM goyamA ! evaM buccai-neraiyA No savve samakammA 2 / neraiyA | bhaMte ! savve samavannA ?, goyamA ! no iNa? samaDhe 3 / se keNa8 NaM bhaMte ! evaM uccati nerajhyA no savve samavannA ?, goyamA ! oraiyA duvihA pannattA, taMjahA-putvovavannagA ya pacchovavanagA ya, tattha NaM je te puvovavannagA te NaM visuddhavannatarAgA, tattha NaM je te pacchovavannagA te NaM avisuddhavannatarAgA, se eeNa?NaM goyamA ! Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH evaM vucai-neraiyA no sabve samavannA 4 / evaM jaheva vanneNa bhaNiyA taheva lesAsu visuddhalesatarAgA avisuddhalesatarAgA ya bhANiyavvA 5 / nerajhyA NaM bhaMte ! sabve samavedaNA ?, goyamA ! no iNa8 samaDhe 6 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccati neraiyA No savve samaveyaNA ?, goyamA ! neraiyA duvihA pannattA, taMjahA-sannibhUyA ya asannibhUyA ya, tattha NaM je te sannibhUtA te NaM mahAvedaNatarAgA, tattha NaM je te asannibhUtA te NaM appavedaNatarAgA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccai-neraiyA no savve samaveyaNA 7 ||suutrN 207 // NeraiyA NaM bhaMte ! savve samakiriyA ?, goyamA ! no iNa8 sama? 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccati ? neraiyA No savve samakiriyA ? goyamA ! nerajhyA tivihA pannattA, taMjahA-sammaTTiI micchadiTTI sammamicchaTThiI, tattha NaM je te sammadiTThI tesi NaM cattAri kiriyAyo kajjaMti, taMjahAzrAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA apaJcakkhANakiriyA, tattha NaM je te micchahiTThI je ya sammAmicchaTTiI tesi NaM niyatAyo paJca. kiriyAyo kajjaMti, taMjahA-prAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA apacakkhANakiriyA micchAdasaNavattiyA, se teNaTeNaM goyamA ! evaM buncai-neraiyA no savve samakiriyA 2 / nerajhyA NaM bhaMte ! savve samAuyA ?, goyamA ! No iNa? sama? 3 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! neraiyA caubihA pannattA, taMjahA-atthegatiyA samAuyA samovavannagA atthegatiyA samAuyA visamovavannagA atyaMgatiyA visamAuyA samovavannagA atthegatiyA visamAuyA visamovavannagA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccai-neraiyA no sabve samAuyA no savve samovavannagA 4 ||suutrN 208||asurkumaaraa NaM bhaMte ! savve samAhArA evaM sabvevi pucchA, goyamA ! no iNa? samaDhe 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-jahA neraiyA 2 / asurakumArA NaM bhaMte ! savve samakammA ?, goyamA ! No iNa? sama? 3 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 17-1 ) [ 246 asurakumArA duvihA pannattA, taMjahA-putvovavannAgA ya pacchovavannagA ya, tattha NaM je te pubyovavannagA te NaM mahAkammatarAgA, tattha NaM je te pacchovavannagA te NaM appakammatarAgA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccati-surakumArA go savve samakammA 4 / evaM vanalessAe pucchA, tattha NaM je te puvovavannagA te NaM avisuddhavannatarAgA tattha NaM je te pacchovavannagA te NaM visuddhavannatarAgA, se teNaTeNaM goyamA ! evaM vuccai-asurakumArA NaM savve No samavannA 5 / evaM lessAevi, veyaNAe jahA nerajhyA, zravasesaM jahA neraiyANaM, evaM jAva thaNiyakumArA 6 // sUtraM 201 // puDhavikAiyA zrAhAra-kamma-vannalessAhiM jahA nerajhyA 1 / puDhavikAiyA sabve samaveyaNA patnattA ?, haMtA goyamA ! savve samavedaNA, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuJcati-puDhavikAiyA savve samavedaNA ?, goyamA ! puDhavikAiyA savve asannI asannibhUyaM aNiyayaM veyaNaM veyaMti, se teNaNaM goyamA ! puDhavikAiyA savve samavedaNA 2 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! savve samakiriyA ?, haMtA goyamA ! puDhavikAiyA savve samakiriyA 3 / se keNa?NaM ?, goyamA ! puDhavikAiyA savve mAimicchAdiTThI tesi NiyaiyAyo paMca kiriyAyo kajjati, taMjahA-zrAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA appacakkhANakiriyA micchAdasaNavattiyA ya, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccati, jAva cauriMdiyA 4 / paMceMdiyatirivakhajoNiyA jahA neraiyA navaraM kiriyAhiM sammadiTTI micchadiTThI sammAmicchaTTiI, tattha NaM je te sammadiTTI te duvihA pannattA, taMjahA-asaMjatA ya saMjayAsaMjatA ya 5 / tattha NaM je te saMjayAsaMjayA tesi NaM tinni kiriyAyo kajjati, taMjahAzrAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA, tattha NaM je assaMjatA tesi NaM cattAri kiriyA kajjaMti, taMjahA-zrAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA apaccakakhANakiriyA, tattha NaM je te micchAdiTThI je ya sammAmicchadiTThI tesi NaM NiyaiyAyo paMca kiriyAyo kajaMti, taMjahA-prAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH apaJcakkhANakiriyA micchAdasaNavattiyA, sesaM taM ceva 7 // sUtraM 210 // maNussA NaM bhaMte ! savve samAhArA ?, goyamA ! No iNa? sama? 1 / se keNa?NaM ?, goyamA ! maNussA duvihA pannattA, taMjahA-mahAsarIrA ya appasarIrA ya, tattha NaM je te mahAsarIrA te NaM bahutarAe poggale aAhAreMti jAva bahutarAe poggale nIsasaMti aAhaca zrAhAreMti grAhaca nIsasaMti, tattha NaM je te appasarIrA te NaM appatarAe poggale thAhAreti jAva appatarAe poggale nIsasaMti abhikkhaNaM AhAreMti jAva abhikkhaNaM nIsasaMti, se teNa?NaM moyamA ! evaM vuccati-maNussA savve No samAhArA, sesaM jahA neraiyANaM 2 / navaraM kiriyAhiM maNUsA tivihA pannattA, taMjahAsammaTThiI micchAdiTThI sammAmicchadiTTI 3 / tattha NaM je te sammadiTThI te tivihA pannattA, taMjahA-saMyatA asaMyatA saMyatAsaMyatA, tattha NaM je te saMyatA te duvihA pannattA, taMjahA-sarAgasaMyatA vIyarAgasaMyatA ya 4 / tattha NaM je te vIyarAgasaMyatA te NaM akiriyA, tattha NaM je te sarAgasaMyatA te duvihA pannattA, taMjahA-pamattasaMyatA ya apamattasaMyatA ya 5 / tattha NaM je te apamattasaMjayA tesiM egA mAyAvattiyA kiriyA kajati, tattha NaM je te pamattasaMjayA tesiM do kiriyAyo kajjaMti, taMjahA-zrAraMbhiyA mAyAvattiyA ya 6 / tattha NaM je te saMjayAsaMjayA tesiM tinni kiriyAyo kajjaMti, taMjahA-prAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA 7 / tattha NaM je te assaMjayA tesi cattAri kiriyAyo kajjaMti, taMjahA-prAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA apaJcakkhANakiriyA 8 / tattha NaM je te micchadiTThI je sammAmicchadiTThI tesi niyaiyAyo paMca kiriyAyo kajjaMti, taMjahA-zrAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA apaJcakkhANakiriyA micchAdasaNavattiyA, sesaM jahA neraiyANaM 1 / // sUtraM 211 // vANamaMtarANaM jahA asurakumArANaM 1 / evaM joisiyavemANiyANavi, navaraM te vedaNAe duvihA pannattA, taMjahA-mAi-micchadiTThI Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNiya smursaasnissaa| salesA meM bhAgaINaM goyamA zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 17-1 / [ 251 uvavannagA ya amAi-sammadiTThI-uvavannagA ya 2 / tattha NaM je te mAImicchadiTThIuvavannagA te NaM appavedaNatarAgA tattha NaM je te amAIsammadiTThIuvavanagA te NaM mahAvedaNatarAgA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vucai, sesaM taheva 3 // sUtraM 212 // salesA NaM bhaMte ! neraiyA savve samAhArA samasarIrA samussAsanissAsA 1 / savvevi pucchA, evaM jahA zrohiyo gamayo bhaNiyo tahA salesAgamayovi niravaseso bhANiyavvo jAva vemANiyA 1 / karAhalesA NaM bhaMte ! nerajhyA savve samAhArA pucchA, goyamA ! jahA zrohiyA, navaraM neraiyA veyaNAe mAimicchadiTThIuvavannagA ya amAisammadiTThIuvavannagA ya bhANiyavvA, sesaM taheva jahA bhohiyANaM 2 / asurakumArA jAva vANamaMtarA, ete jahA grohiyA, navaraM maNussANaM kiriyAhiM viseso jAva tattha NaM je te sammadiTThI te tivihA pannattA, taMjahA-saMjayA assaMjayA saMjayAsaMjayA ya, jahA zrohiyANaM, joisiyavemANiyA zrAilliyAsu tisu lesAsu Na pucchijjaMti, evaM jahA kirAhalesA vicAriyA tahA nIlalessA vicAreyavvA, kAulesA neraiehiMto zrArabbha jAva vANamaMtarA, navaraM kAulessA nerajhyA vedaNAe jahA zrohiyA 3 / teulesA NaM bhaMte ! asurakumArANaM tAyo ceva pucchAyo, goyamA ! jaheva zrohiyA taheva navaraM veyaNAe jahA joisiyA, puDhavizrAu-vaNassai-paMceMdiya tirikkha-magussA jahA zrohiyA taheva bhANiyavvA, navaraM maNUsA kiriyAhiM je saMjatA te pamattA ya apamattA ya bhANiyavvA sarAgavIyarAgA natthi, vANamaMtarA teulesAe jahA asurakumArA evaM joisiyavemANiyAvi, sesaM taM ceva, evaM pamhalesAvi bhANiyavvA, navaraM jesi asthi, sukkalessAvi taheva jesiM asthi, savvaM taheva jahA zrohiyANaM gamazro, navaraM pamhalessasukkalessAyo paMceMdiya-tirikkhajoNiya-maNUsa-vemANiyANaM ceva, na sesANaMti 4 // sUtraM 213 // panavaNAe bhagavaIe lessApae paDhamA uddesayo smtto|| _ // iti saptadazamapade prathamoddezakaH // 17-1 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH // atha zrI lezyAkhya-saptadazama-pade dvitIyoddezakaH // kai NaM bhaMte ! lesAyo patnattAyo ?, goyamA ! challesAyo pannattAyo, taMjahA-karAhalesA nIlalesA kAulesA teulesA pamhalesA sukalessA // sUtraM 214 // neraiyANaM bhaMte ! kai lesAyo pannattAyo ?, goyamA ! tinni, taMjahA-kirAhalessA nIlalessA kAulessA 1 / tirikkhajoNiyANaM bhaMte ! kai lessAyo pannattAyo ?, goyamA ! challesAyo pannattAyo, taMjahA-karAhalessA jAva sukalesA 2 / egidiyANaM bhaMte ! kai lesAyo pannattAyo ?, goyamA ! cattAri lesAyo pannattAyo, taMjahA-karAha. lessA jAva teulessA / puDhavikAiyANaM bhaMte ! kai lesAyo pannattAyo ?, goyamA ! evaM ceva, grAuvaNassaikAiyANavi evaM ceva, teuvAubeiMdiyateiMdiyacauridiyANaM jahA neraiyANaM 3 / paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! challessAyo pannattAyo, taMjahA-karAhalessA jAva sukkalesA 4 / saMmucchima-paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahA neraiyANaM 5 / gambhavakkaMtiya-paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! challesAyo pannattAyo, taMjahA-karAhalessA jAva sukkalesA 6 / tirikkhajoNiNINaM pucchA, goyamA ! challesAyo eyAyo ceva 7 / mAsANaM pucchA, goyamA ! challesAyo eyAyo ceva 8 / saMmucchimamaNussANaM pucchA, goyamA ! jahA neraiyANaM 6 / gambhavakkaMtiyamaNussANaM pucchA, goyamA ! challesAyo pannattAyo, taMjahA-karAhalessA jAva sukalesA 10 / maNussINaM pucchA, goyamA ! evaM ceva 11 / devANaM pucchA, goyamA ! cha eyAyo ceva 12 / devINaM pucchA, goyamA ! cattAri lessAyo ennattAyo, taMjahA-karAhalessA jAva teulessA 13 / bhavaNavAsINaM bhaMte ! devANaM pucchA, goyamA ! evaM ceva, evaM bhavaNavAsiNINavi 14 / vANamaMtaradevANaM pucchA, goyamA ! evaM ceva, vANamaMtarINavi 15 / joisiyANa pucchA, goyamA ! egA teulesA, Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 17-2 ] [ 253 evaM joisiNINavi 16 / vemANiyANaM pucchA, goyamA ! tinni lessAyo pannattAyo, taMjahA-teulessA pamhalessA sukalessA 17 / vemANiNINaM pucchA, goyamA ! egA teulessA 18 // sUtraM 215 // etesi NaM bhaMte ! salessANaM jIvANaM karAhalemsANaM jAva sukalessANaM alessANa ya kayare 2 appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA jIvA sukalessA pamhalessA saMkhejaguNA teulessA saMkhejaguNA alessA aNaMtaguNA kAulesA aNaMtaguNA nIlalesA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA salessA visesAhiyA / / sUtraM 216 // eesi NaM bhaMte ! nerajhyANaM karAhalesANaM nIlalessANaM kAulessANa ya kayare 2 hiMto appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA neraiyA karAhalesA nIlalesA asaMkhejaguNA kAulessA asaMkhejaguNA // sUtraM 217 // etesi NaM bhaMte ! tirikkhajoNiyANaM karAhalessANaM jAva sukkalesANa ya kayare 2 hiMto appA vA 4 ? goyamA ! savvatthovA tirikkhajoNiyA sukkalesA evaM jahA bhohiyA navaraM alesa [salesa] vajA 1 / eesi NaM bhaMte ! egidiyANaM karAhalessANaM nIlalessANaM kAulessANaM teulessANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA egidiyA teulessA kAulessA aNaMtaguNA nIlalessA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA 2 / eesi NaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM karAhalesANaM jAva teulessANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! jahA zrohiyA egidiyA navaraM kAulessA asaMkhejaguNA, evaM grAukAiyANavi 3 / etesi NaM bhaMte ! teukAiyANaM karAhalessANaM nIlalessANaM kAulessANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthoMvA teukAiyA kAulessA nIlalessA visesAhiyA karAhalessA visesAhiyA, evaM vAukAiyANavi 4 / etesi NaM bhaMte ! vaNassaikAiyANaM karAhalessANaM jAva teulessANa ya jahA egidiyANaM zrohiyANaM, beiMdiyANaM teiMdiyANaM cariMdiyANaM jahA teukAiyANaM 5 / eesi NaM bhaMte ! paMceMdiya Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : paSTho vibhAgaH tirikkhajoNiyANaM karAhalesANaM evaM jAva sukalesANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! jahA zrohiyANaM tirikkhajoNiyANaM navaraM kAulessA asaMkhejaguNA, saMmucchima-paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM jahA teukAiyANaM, gabbhavakkaMtiya-paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM jahA zrohiyANaM tirikkhajoNiyANaM navaraM kAulessA saMkhejaguNA, evaM tirikkhajoNiNINavi 6 / eesi NaM bhaMte ! saMmucchima-paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM gambhavakkaMtiya-paMceMdiyatirikkhajoNiyANa ya karAhalessANaM jAva sukalesANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA gambhavakkaMtiya-paMceMdiya-tirikkhajoNiyA sukalessA pamhalessA saMkhejaguNA teulessA saMkhejaguNA kAulessA saMkhejaguNA nIlalessA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA kAulesA saMmucchima-paMceMdiyatirikkhajoNiyA asaMkhejaguNA nIlalesA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA 7 / eesi | bhaMte ! saMmucchima-paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM tirikkhajoNiNINa ya karAhalessANaM jAva sukalesANa ya kayare kayarahito appA vA 4 ?, goyamA ! jaheba paMcamaM tahA imaMpi cha8 bhANiyavvaM 8 / eesi NaM bhaMte ! gambhavakkaMtiya-paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM tirikkhajoNiNINa ya karAhalesANaM jAva sukalesANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! sabvatthovA gabhavakvaMtiya-paMceMdiyatirikkhajoNiyA sukalesA, sukalesAyo tirikkhajoNiNIyo saMkhejaguNAyo, pamhalesA gabbhavakkaMtiya-paMceMdiyatirikkhajoNiyA saMkhejaguNA, pamhalesAyo tirikkhajoNiNIyo saMkhejaguNAyo teulessA tirikkhajoNiyA saMkhejaguNA teulesAyo tirikkhajoNiNIyo saMkhejaguNAyo kAulessA saMkhejaguNA nIlalessA visesAhiyA karAhalessA visesAhiyA kAulesAyo tirikkhajoNiNIyo saMkhejaguNAzro nIlalesAyo tirikkhajoNiNIyo visesAhiyAyo karAhalesAyo tirikkhajoNiNIyo visesAhiyAyo 1 / eesiNaM bhaMte ! saMmucchima-paMceMdiya Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 17-2 ] [ 255 tirikkhajoNiyANaM gabbhavakkaMtiya-paMceMdiya-tirikkhajoNiNINa ya karAhalesANaM jAva sukkalessANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA gabbhavakkaMtiya tirikkhajoNiyA sukalesA, sukalesAyo saMkhejaguNAzro, pamhalesA gambhavakkatiyatirikkhajoNiyA saMkhejaguNA, pamhalesAyo tirikkhajoNiNIyo saMkhejaguNAyo, teulesA gambhavakkaMtiyatirikkhajoNiyA saMkhejaguNA, teulesAyo tirikkhajoNiNIyo saMkhejaguNAyo, kAulesAyo tirikkhajoNiNIyo saMkhejagumAyo nIlalesA visesAhiyA karAhalessA visesAhiyA kAulessA saMkhejaguNA nIlalesAyo visesAhiyAyo karAhalesAyo visesAhiyAtro, karAhalessA saMmucchimapaMceMdiya-tirikkhajoNiyA asaMkheja(saMkheja)guNA nIlalessA visesAhiyA karAhalessA visesAhiyA 10 / eesi gAM bhaMte ! paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM tirikkhajoNiNINa ya karAhalesANaM jAva sukkalesANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA paMceMdiyatirikkhajoNiyA sukalessA sukkalesAyo saMkhijaguNAzro pamhalesA saMkhejaguNA pamhalesAyo saMkhenaguNAzro teulesA saMkhejaguNA teulessAyo saMkhijaguNAyo kAulessAyo saMkhejaguNAyo nIlalesAyo visesAhiyAyo karAhalesA visesAhiyA kAulessA asaMkhejaguNA nIlalessA visesAhiyA karAhalessAyo visesAhiyAyo 11 / eesi NaM bhaMte ! tirikkhajoNiyANaM tirikkhajoNiNINa ya karAhalessANaM jAva suklessANaM kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! jaheva navamaM appAbahugaM tahA imaMpi, navaraM kAulessA tirikkhajoNiyA aNaMtaguNA, evaM ete dasa appAbahugA tirivakhajoNiyANaM 12 // sUtraM 218 // evaM maNussANavi appAbahugA bhANiyabvA, navaraM pacchimagaM appAbahugaM natthi // sUtraM 211 // eesi NaM bhaMte ! devANaM karAhalesANaM jAva sukalesANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / SaSTho vibhAgaH devA sukalessA pamhalessA asaMkhejaguNA kAulesA asaMkhejaguNA nIlalessA visesAhiyA karAhalessA visesAhiyA teulesA saMkhejaguNA 1 / eesi NaM bhaMte ! devINaM karAhalessANaM jAva teulesANa ya kayare kayarehito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA devIyo kAulessAyo nIlalesAyo visesAhiyAyo karAhalessAyo visesAhiyAyo teulessAyo saMkhejaguNAyo 2 / evaM, eesi NaM bhaMte ! devANaM devINa ya karAhalessANaM jAva sukalessANaM ya kayare 2 appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA devA sukalessA pamhalessA asaMkhejaguNA kAulessA asaMkhejaguNA nIlalessA visesAhiyA karAhalessA visesAhiyA kAulessAyo devIzro saMkhejaguNAtro nIlalessAyo visesAhiyAyo karAhalessAyo visesAhiyAyo teulessA devA saMkhejaguNA teulessAyo devIyo saMkhejaguNAyo 3 / eesi NaM bhaMte ! bhavaNavAsINaM devANaM karAhalessANaM jAva teulessANa ya kayare 2 hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthotrA bhavaNavAsI devA teulessA kAulesA asaMkhejaguNA nIlalesA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA 4 / etesi NaM bhaMte ! bhavaNavAsiNINaM devINaM karAhalessANaM jAva teulesANa ya katare katarehito appA vA 4 ?, goyamA ! evaM ceva 5 / eesi NaM bhaMte ! bhavaNavAsINaM devANaM devINa ya karAhalesANaM jAva teulesANa ya kayare 2 hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA bhavaNavAsI devA teulesA bhavaNavAsiNIyo teulesAyo saMkhejaguNAyo kAulemA bhavaNavAsI asaMkhejaguNA nIlalesA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA kAulesAbhavaNavAsiNIyo devIyo saMkhejaguNAyo nIlalesAyo visesAhiyAyo karAhalesAyo visesAhiyAyo, evaM vANamaMtarANavi tinneva appAvahuyA jaheva bhavaNanAsiNaM taheva bhANiyavvA 6 / etesi NaM bhaMte ! joisiyANaM devANaM devINa ya teulesANaM kayare 2 hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA joisiyA devA teulessA Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 17-2] [ 257 joisiNIyo devIyo teulessAyo saMkhejAyo 7 / eesi NaM bhaMte ! vemANiyANaM devANaM teulesANaM pamhalesANaM sukalesANa ya kayare 2 hito appA vA 4 ?; goyamA ! savvatthovA vemANiyA devA sukalessA pamhalesA asaMkhejaguNA teulesA asaMkhejaguNA 8 / etesi NaM bhaMte ! vemANiyANaM devANaM devINa ya teulesANaM pamhasukalessANa ya kayare 2 hito appA vA 4 ?, goyamA / savvatthovA vaimANiyA devA sukalessA pamhalessA asaMkhejaguNA teulessA asaMkhejaguNA teulesAyo vemANiNIyo devIyo saMkhejaguNAyo 1 / eesi NaM bhaMte ! bhavaNavAsINaM vANamaMtarANaM joisiyANaM vemANiyANa ya devANa ya karAhalesANaM jAva sukalesANaM kayare 2 hiMto appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA vemANiyA devA sukkalessA pamhalessA asaMkhejaguNA teulessA asaMkhejaguNA teulesA bhavaNavAsIdevA asaMkhejaguNA kAulessA asaMkhejaguNA nIlalesA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA teulesA vANamaMtarA devA asaMkhejaguNA kAulesA asaMkhejaguNA nIlalesA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA teulesA joisiyA devA saMkhejaguNA 10 / eesi NaM bhaMte ! bhavaNavAsiNINaM vANamaMtarINaM joisiNINaM vemANiNINa ya karAhalesANaM jAva teulessANa ya kayare 2 hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovAyo devIyo vemANiNIyo teulesAyo bhavaNavAsiNIyo teulesAyo asaMkhejaguNAyo kAulesAyo asaMkhejaguNAyo nIlalesAyo visesAhiyAyo karAhalesAyo visesAhiyAyo teulesAyo vANamaMtarIyo devIyo asaMkhejaguNAyo kAulesAyo asaMkhejaguNAyo nIlalesAyo visesAhiyAyo karAhalesAyo visesAhiyAyo teulesAyo joisiNIyo devIyo saMkhejaguNAyo 11 / eesi NaM bhaMte ! bhavaNavAsINaM jAva vemANiyANaM devANa ya devINa ya karAhalesANaM jAva sukkalesANa ya kayare 2 hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA vemANiyA devA sukalesA pamhalesA 33 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH asaMkhejaguNA teulesA asaMkhejaguNA teulesAyo veyANiyadevIyo saMkhejaguNAyo teulessA bhavaNavAsIdevA asaMkhejaguNA teulesAyo bhavaNavAsIdevIyo saMkhejaguNAzro kAulesA bhavaNavAsI asaMkhejaguNA nIlalessA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA kAulesAyo bhavaNavAsiNiyo saMkhejaguNAyo nIlalesAyo visesAhiyAyo karAhalesAyo visesAhiyAyo teulesA vANamaMtarA saMkhejaguNA teulesAyo vANamaMtarIyoM saMkhejaguNAyo kAulesA vANamaMtarA asaMkhejaguNA nIlalesA visesAhiyA karAhalesA visesAhiyA kAulesAyo vANamaMtarIyo saMkhejaguNAyo nIlalesAyo visesAhiyAyo karAhalesAyo visesAhiyAyo teulesA joisiyA saMkhejaguNA teulesAyo joisiNIyo saMkhijaguNAzro 12 // sUtraM 220 // ___ eesi NaM bhaMte ! jIvANaM karAhalesANaM jAva sukalesANa ya kayare 2 hito appaDiyA vA mahaDDiyA vA ?, goyamA ! karAhalesehito nIlalesA mahaDDiyA nIlalesehito kAulesA mahaDDiyA evaM kAulessehito teulesA mahaDDiyA teulesehito pamhalesA mahaDDiyA pamhalesehito sukkalesA mahaDDiyA, savvappaDDiyA jIvA karAhalesA savvamahaDDiyA jIvA sukalesA 1 / eesi NaM bhaMte : neraiyANaM karAhalesANaM nIlalesANaM kAulesANa ya kayare 2 hiMto appaDDiyA vA mahaDDiyA vA ?, goyamA ! karAhalesehito nIlalessA mahaDDiyA nIlalesehito kAulesA mahaDDiyA, savvappaDiyA nerajhyA karAhalessA savvamahaDDiyA neraiyA kAulessA 2 / eesi NaM bhaMte ! tirikkhajoNiyANaM karAhalesANaM jAva sukalesANa ya kayare kayarahito appaDiyA mahaDDiyA ?, goyamA !, jahA jIvANaM 3 / eesi NaM bhaMte ! egidiyatirikkhajoNiyANaM karAhalesANaM jAva teulesANa ya kayare kayarehito appaDDiyA vA mahaDDiyA vA ?, goyamA !, karAhalesehito egidiyatirikkhajoNiehito nIlalessA mahaDDiyA nIlalessehito kAulessA mahaDDiyA kAulessehito Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 17-3 ) [ 256 teulessA mahaDDiyA, savvappaDDiyA egeMdiyatirikkhajoNiyA karAhalessA savvamahaDDiyA teulessA 4 / evaM puDhavikAiyANavi, evaM eeNaM abhilAveNaM jaheva lessAyo bhAviyAyo taheva neyavvaM jAva cauridiyA 5 | paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM tirikkhajogiNINaM saMmucchimANaM gabbhavakkaMtiyANa ya savvesiM bhANiyavvaM jAva appaDDiyA vemANiyA devA teulessA savvamahaDiyA vemANiyA devA sukkalesA 6 / keI bhaNaMti-cauvIsaM daMDaeNaM iDDI bhANiyavvA 7 // sUtraM 221 // bIyo uddesayo smtto|| . ___ // iti saptadazame pade dvitoya uddezakaH // 17-6 // // atha zrI lezyAkhya-saptadazama-pade tRtIyoddezakaH // neraie NaM bhaMte ! neraiesu uvavajjai aneraie neraiesu uvavajai ?, goyamA !, neraie neraiesu uvavajai no aneraie neraiesu uvavajai. evaM jAva vemANiyANaM 1 / neraie NaM bhaMte ! neraiehito uvavaTTai aneraie neraiehito uvavaTTati ?, goyamA !, aneraie neraiehito uvavaTTati go neraie neraiehito uvavaTTai, evaM jAva vaimANie, navaraM joisiyavemANiesu cayaNaMti abhilAvo kAyabbo 2 / se nUNaM bhaMte ! karAhalese neraie karAhalesesu neraiesu uvavajati karAhalese uvavai, jallese uvavajai tallese uvavaTTai ?, haMtA goyamA !, karAhalese neraie karAhalesesu neraiesu uvavannati karAhalese uvavaTTai, jallese uvavajai tallese uvavaTTai, evaM nIlalessevi, evaM kAulessevi 3 / evaM asurakumArANavi jAva thaNiyakumArA, navaraM lessA abhahiyA 4 / se nUNaM bhaMte ! karAhalese puDhavikAie karAhalesesu puDhavikAiesu uvavajjati karAhalese ubaTTai jallese uvavajati tallese uvavaTTati ?, haMtA goyamA ! karAhalese puDhavikAie karAhalesesu puDhavikAiesu uvavajjati, siya karAhalese uvavaTTai siya nIlalese uvavaTTai siya uvavAda meM uvavai, jallA asurakumArANAhalese puvikAipajati tallese Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vimAgaH kAulese uvavaTTai siya jallese uvavajati siya tallese uvavaTTai, evaM nIlakAulessAsuvi 5 / se nUNaM bhaMte ! teullese puDhavIkAie teulessesu puDhavikAiesu uvavajai ?, pucchA, haMtA goyamA !, teulesse puDhavikAie teulessesu puDhavikAiesu uvavajai, siya karAhalese uvavaTTai siya nIlalese uvavaTTai siya kAulese uvavaTTai teulese uvavajai no ceva NaM teulese uvavaTTai, evaM aAukAiyA vaNassaikAiyAvi, teUvAyA evaM ceva, navaraM etesiM teulessA natthi, vitiyacaridiyA evaM ceva tisu lesAsu, paMceMdiyatirikkhajoNiyA maNussA ya jahA puDhavikAiyA zrAdilliyA tisu lesAsu bhaNiyA tahA chasuvi lesAsu bhANiyavvA, navaraM chappi lessAyo cAriyavvAyo, vANamaMtarA jahA asurakumArA 6 / se nUNaM bhaMte ! teulesse joisie teulessesu joisiesu uvavajati jaheva asurakumArA, evaM vemANiyAvi, navaraM dorAhaMpi cayaMtIti abhilAvo 7 / se nUNaM bhaMte ! karAhalese nIlalese kAulese neraie karAhalesesu nIlalesesu kAulesesu neraiesu uvavajati karAhalese nIlalese kAulese uvavaTTai jallese uvavajati tallese uvavaTTai ?, haMtA goyamA ! karAhanIlakAulesesu uvavajjai jallese uvavajai tallese uvavaTTai 8 / se nUNaM bhaMte ! karAhalese jAva teulesse asurakumAre karAhalesesu jAva teulesesu asurakumAresu uvavajai ?, evaM jaheva neraie tahA asurakumArAvi jAva thaNiyakumArAvi 1 / se nUNaM bhaMte ! karAhalese jAva teulese puDhavikAie karAhalesesu jAva teulesesu puDhavikAiesu uvavajai ?, evaM pucchA, jahA asurakumArANaM, haMtA goyamA!, karAhalese jAva teulese puDhavikAie karAhalesesu jAva teulesesu puDhavikAiesu uvavajjai, siya karAhalese uvavaTTai siya nIlalese siya kAulese ubvaTTai siya jallese uvavajai tallese uvavaTTai, teulese uvavajai no ceva NaM teulese uvavaTTai, evaM grAukAiyA vaNassaikAiyAvi bhANiyavvA 10 / se nUrNa bhaMte ! karAhalese nIlalese Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram // padaM 17-3 ] [ 261 kAulese teukAipa karAhalesesu nIlalesesu kAulesesu teukAiesu uvavajjai karAhalese nIlalese kAulese uvavaTTai jallese uvavajai tallese uvavaTTai ?, haMtA goyamA ! karAhalese nIlalese kAulese teukAie karAhalese nIlalese kAulesesu teukAiesu uvavajai siya karAhalese ubvaTTai siya nIlalese uvavaTTati siya kAulese uvavaTTai siya jallese uvavajai tallese uvavaTTai, evaM vAukAiya-beiMdiya-teiMdiya-cauriMdiyAvi bhANiyavvA 11 / se nUNaM bhaMte ! karAhalese jAva sukalese paMceMdiyatirikkhajoNiyA karAhalesesu jAva sukalesesu paMceMdiya-tirikkhajoNiesu uvavajai ?, pucchA, haMtA goyamA !, karAhalese jAva sukalesse paMceMdiyatirikkhajoNie karAhalesesu jAva sukalesesu paMceMdiyatirikkhajoNiyesu uvabajati siya karAhalese uvavaTTai jAva siya sukkalesse uvavaTTai siya jallese uvavajai tallese uvavaTTai 12 / evaM maNUsevi / vANamaMtarA jahA asurakumArA joisiyavemANiyAvi, evaM ceva, navaraM jassa jallesA, dorAhavi cayaNaMti bhANiyavvaM 13 // sUtraM 222 // karAhalese NaM bhaMte ! neraie karAhalesaM neraiyaM paNihAe ohiNA savvazro samaMtA samabhiloemANe kevatiyaM khettaM jANai ?, kevaiyaM khettaM pAsai ?, goyamA !, No bahuyaM khettaM jANai No bahuyaM khettaM pAsai No dUraM khettaM jANai No dUraM khettaM pAsai ittariyameva khittaM jANai ittariyameva khettaM pAsai 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai karAhalese NaM neraie taM ceva jAva ittariyameva khettaM pAsai ?, goyamA !, se jahA nAmae kei purise bahusamaramaNijjaMsi bhUmibhAgasi ThicA savvayo samaMtA samabhiloejA; tae NaM se purise dharaNitalagayaM purisaM paNihAe savayo samaMtA samabhiloemANe No bahuyaM khettaM jAva pAsai jAva ittariyameva khettaM pAsai, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai karAhalese NaM neraie nAva ittariyameva khettaM pAsai 2 / nIlalese NaM bhaMte ! neraie karAhalesaM neraiyaM paNihAya prohiNA savvazro samaMtA samabhiloemANe 2 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vibhAgaH kevatiyaM khettaM jANai ? kevatiyaM khettaM pAsai ?, goyamA !, bahutarAgaM kheta jANai bahutarAgaM khettaM pAsai dUratarakhettaM jANai dUratarakhettaM pAsai vitimiratarAgaM khettaM jANai vitimiratarAgaM khettaM pAsai visuddhatarAgaM khettaM jANai visuddhatarAgaM khettaM pAsai 3 / se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai-nIlalese NaM neraie karAhalesaM neraiyaM paNihAya jAva visuddhatarAgaM khettaM jANai ? visuddhatarAgaM khettaM pAsai ?, se jahA nAmae kei purise bahusamaramaNijAyo bhUmibhAgAyo pavvayaM durUhati durUhittA savvayo samaMtA samabhiloejA tae NaM se purise dharaNitalagayaM purisaM paNihAya savvayo samaMtA samabhiloemANe 2 bahutarAgaM khettaM jANai jAva visuddhatarAgaM khettaM pAsai, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai-nIlalesse neraie karAhalesaM neraiyaM jAva visuddhatarAgaM khettaM pAsai 4 / kAulesse NaM bhaMte ! neraie nIlalessaM neraiyaM paNihAya aohiNA savvatro samaMtA samabhiloemANe. 2 kevatiyaM khettaM jANai pAsai ?, goyamA ! bahutarAgaM khetaM jANai bahutarAgaM khettaM pAsai jAva visuddhatarAgaM khettaM pAsati 5 / se kaNaTheNaM bhaMte ! evaM vuJcatikAulesse NaM neraie jAva visuddhatarAgaM khettaM pAsai ?, goyamA ! se jahA nAmae kei purise bahupsamaramaNijAyo bhUmibhAgAyo pavvayaM durUhai 2 rukkhaM durUhati durUhittA dovi pAe uccAviyA (vaittA) savvayo samaMtA samabhiloejA, tae NaM se purise pavvayagayaM dharaNitalagayaM ca purisaM paNihAya savvayo samaMtA samabhiloemANe bahutarAgaM khettaM jANai bahutarAgaM khettaM pAsai jAva vitimiratarAgaM khettaM pAsai visuddhatarAgaM khenaM pAsai, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccaikAulesse NaM neraie nIlalessaM neraiyaM paNihAya taM ceva . jAva vitimiratarAgaM khettaM pAsai visuddhatarAgaM khettaM pAsai // sUtraM 223 // karAhalese NaM bhaMte ! jIve kaisu nANesu hojA ?, goyamA ! dosu vA tisu vA caMusu vA nANesu hojA, dosu homANe zrAbhiNibohiyasuyanANe hojA, tisu homANe Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 17-4 ] [ 263 zrAbhiNibohiya-suyanANa-zrohinANesu hojA, grahavA tisu homANe AbhiNibohiya-suyanANa-maNapajavanANesu hojA, causu homANe zrAbhiNivohiyanANa-suyanANa-yohinANa-maNapajavanANesu hojA, evaM jAva pamhalese 1 / sukkaleseNaM bhaMte ! jIve kaisu nANesu hojA ?, goyamA ! dosu vA tisu vA causu vA egammi vA hojA, dosu homANe zrAbhiNibohiya-nANasuyanANe, evaM jaheba karAhalesANaM taheva bhANiyavvaM jAva cauhi, egaMmi homANe (nANe hojA,) egaMmi kevalanANe hojA // sUtraM 224 // panavaNAe bhagavaIe lessApae taiyo uddesayo smtto|| // iti saptadazama-pade tRtIya uddezakaH // 17-3 // // atha zrI lezyAkhya-saptadazama-pade caturthoddezakaH // prinnaam-bnn-rs-gNdh-suddh-apstth-sNkilitttthraahaa| gati-pariNAmapadesogADha-vaggaNa-ThANANa-mappabahuM // 1 // kai NaM bhaMte ! lesAyo pannattAyo ?, goyamA ! challesAyo pannattAyo, taMjahA-karAhalesA jAva sukalesA 1 / se nUNaM bhaMte ! karAhalesA nIlalesaM pappa tArUvattAe tAvaraNatAe tAgaMdhattAe tArasattAe tAphAsattAe bhujo 2 pariNamati ? haMtA goyamA ! karAhalessA nIlalessaM pappa tArUvattAeM jAva bhujo 2 pariNamati 2 / se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai-karAhalessA nIlalessaM pappa tArUvattAe jAva bhujo 2 pariNamati ?, goyamA ! se jahA nAmae khIre dUsiM pappa suddhe vA vatthe rAgaM pappa tArUvattAe jAva tAphAsattAe bhujo 2 pariNamai, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai-karAhalesA nIlalesaM pappa tArUvattAe jAva bhujo 2 pariNamai, evaM eteNaM abhilAveNaM nIlalesA kAulesaM pappa kAulesA teulesaM pappa teulesA pamhalesaM pappa pamhalesA sukalesaM pappa jAva bhujo 2 pariNamai 3 / se nUNaM bhaMte ! karAhalesA nIlalesaM kAulesaM teulesaM pamhalesaM Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH sukalesaM pappa tArUttAe tAvaraNattAe tAgaMdhattAe tArasattAe tAphAsattAe bhujo 2 pariNamai ?, haMtA goyamA ! karAhalesA nIlalesaM pappa jAva sukkalesaM pappa tArUvattAe jAva tAphAsattAe bhujo 2 pariNamai 4 / se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai-karAhalesA nIlalesaM jAva sukalesaM pappa tArUvattAe jAva bhujo 2 pariNamai ?, goyamA ! se jahA nAmae veruliyamaNI siyA karAhasuttae vA nIlasuttae vA lohiyasuttae vA hAlidasuttae vA sukillasuttae vA thAie samANe tArUvattAe jAva bhujo 2 pariNamai, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai-karAhalesA nIlalesaM jAva sukkalesaM pappa tArUvattAe jAva bhujo 2 pariNamati 5 / se nUNaM bhaMte ! nIlalesA kirAhalesaM jAva sukalesaM pappa tArUvattAe jAva bhujo 2 pariNamai ? haMtA goyamA ! evaM ceva 6 / kAulesA kirAhalesaM nIlalessaM teulessaM pamhalessaM sukkalesaM, evaM teulesA kirAhalesaM nIlalessaM kAulessaM pamhalessaM sukkalesaM, evaM pamhalesA kirAhalessaM nIlalessaM kAulessaM teulessaM sukkalesaM pappa jAva bhujo 2 pauiNamai ?, haMtA goyamA ! taM ceva 7 / se nUNaM bhaMte ! sujhalesA kirAhalessaM nIlalessaM kAulessaM teulessaM pamhalessaM pappa jAva bhujo 2 pariNamai ?, haMtA goyamA ! taM ceva 8 // sUtraM 225 // karAhalesA NaM bhaMte ! vanneNaM kerisiyA pannattA ?, goyamA ! se jahA nAmae jImUte i vA aMjaNe i vA khaMjaNe i vA kajjale i vA gavale i vA gavalae i vA jaMbUphale i vA grahAriTaThe i vA parapuThei vA bhamarei vA bhamarAvalI i vA gayakalabhe i vA kirAhakesare i vA zrAgAsathiggale ivA kirAhAsoe i vA karAhakaNavIrae i vA kirAhabaMdhujIvae i cA, bhave etArUve ?, goyamA ! No iNaThe samaThe, karAhalessA NaM ittoM aNiTTayariyA ceva akaMtayariyA ceva appiyatariyA ceva amaNunnatariyA ceva amaNAmatariyA ceva vanneNaM patnattA 1 / nIlalessA NaM bhaMte ! kerasiyA vanneNaM Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 17-4 j pannattA ?, goyamA ! se jahA nAmae bhiMgae i vA bhiMgapatte i vA cAse i vA cAsapicchae i vA sue i pA supapicche i vA sAmA i vA vaNarAi i vA uccaMtae i vA pArevayagIvA i vA moragIvA i vA halaharavasaNe 3 vA zrayasikusume i vA vaNakusume i vA aMjaNakesiyA-kusume i vA nIluppale i vA nIlAsoe i vA nIlakaNavIrae i vA nIlabaMdhujIve ivA, bhaveyArUve ?, goyamA ! No iNaThe samaThe, etto jAva zramaNAmayariyA ceva vanneNaM pannattA 2 / kAulessA NaM bhaMte ! kerisiyA vanneNaM pannattA ?, goyamA ! se jahAnAmae khadirasArae i vA kairasArae i vA dhamAsasAre i vA taMbe i vA taMbakaroDae i vA taMbacchivADiyAe i vA vAiMgaNikusume i vA koilacchadakusume i vA javAsAkusume i vA, kalakusume ivA (kalamukusume i vA kalasakusume i vA) bhaveyArUve ?, goyamA ! No iNaThe samaThe, kAulessA NaM etto aNiTThayariyA ceva jAva amaNAmayariyA ceva 3 / teulessA NaM bhaMte ! kerisiyA vanneNaM pannattA ?, goyamA ! se jahAnAmae sasaruhirae i vA urabharuhire i vA varAharuhire i vA saMvararuhire i vA maNussaruhire i vA iMdagope i vA bAleMdagope i vA bAladivAyare i vA saMjhArAge i vA gujarAge i vA jAtihiMgule i vA pavAlaMkure i vA lakkhArase i vA lohitakkhamaNI i vA kimirAgakaMbale i vA gayatAlue i vA cINapiTTharAsI i vA parijAyakusume i vA jAsumaNakumume i vA kiMsuyapuSpharAsI i vA rattuppale i vA rattAsoge i vA rattakaNavIrae i vA rattabaMdhuyajIvae i vA, bhaveyArUve ?, goyamA ! No iNaThe samaThe, teulesA NaM etto iTTatariyA ceva jAva maNAmatariyA ceva vanneNaM patnattA 4 / pamhalessA NaM bhaMte ! kerisiyA vanneNaM pannattA ?, goyamA ! se jahAnAmae caMpe i vA caMpayachallI i vA caMpayabhede i vA hAliddA i vA hAliddaguliyA i vA hAliddabhede i vA hariyAle i vA hariyAlaguliyA i vA hariyAlabhede i vA ciure i vA 34 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: paSTho vibhAgaH ciurarAge i vA suvannasippI i vA varakaNagaNihase i vA varapurisavasaNe i vA allaikusume i vA caMpayakusume i vA kariNayArakusume i vA kuhaMDayakusume i vA suvarANajuhiyA i vA suhiraniyAkusume i vA koriTamaladAme i vA pItAsoge i vA pItakaNavIre i vA pItabaMdhujIvae i vA, bhaveyArUve ?, goyamA ! No iNaThe samaThe, pamhalessA NaM etto iTTatariyA jAva maNAmayariyA ceva vanneNaM pannattA 5 / sukalessA NaM bhaMte ! kerisiyA vanneNaM pannattA ?, goyamA ! se jahAnAmae aMke i vA saMkhe i vA caMde i vA kude i vA dage ivA dagarae i vA dadhI i vA dahighaNe i vA khIre ivA khIrapUrae i vA sukacchivADiyA i vA pehuNamijiyA i vA dhaMtadhoyaruppapaTTe i vA sAradabalAhae i vA kumudadale i vA poMDarIyadale i vA sAlipiTTharAsIti vA kuDagapuppharAsIti vA miMduvAramalAme i vA seyAsoe i vA seyakaNavIre i vA setabaMdhujIvae i vA, bhaveyArUve ?, goyamA ! no iNaLe samaThe, sukkalesA NaM etto iTTatariyA ceva kaMtayariyA ceva piyariyA ceva maNugaNayariyA ceva manAmatariyA ceva vanneNaM pannattA 6 / eyAyo NaM bhaMte ! challesAyo kaisu vannesu sAhijjati ?, goyamA ! paMtrasu vannesu sAhijjaMti, taMjahAkarAhalesA kAlae NaM vanneNaM sAhijati, nIlalesmA nIlavanneNaM sAhijati, kAulessA kAlalohieNaM vanneNaM sAhinnati, teulessA lohieNaM vanneNaM sAhijjati, pamhalessA hAlibaeNaM vanneNaM sAhijai, sukalessA sukillaeNaM vanneNaM sAhijati 7 // sUtraM 226 // karAhalessA gaM bhaMte ! kerisiyA zrAsAeNaM pannattA ?, goyamA ! se jahAnAmae nibe i vA niMbasAre i vA niMbachallI i vA nibaphANie i vA kuDae i vA kuDagaphalae i vA kuDagaDallI i vA kuDagaphANie i vA kaDugatubI i vA kaDugatubiphale i vA khAratausI ivA khAratausIphale i vA devadAlIti vA devadAlI-pupphe i vA migavAlukI i vA miyavAlukIphale i vA ghosADae Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 17-4 ] [ 267 i vA ghosADiphale i vA karAhakaMdae i vA vajakaMdae i vA, bhaveyArUve ?, goyamA ! No iNaThe samaThe, karAhalesA NaM etto aNi?tariyA ceva jAva zramaNAmayariyA ceva zrAsAeNaM panattA 1 / nIlalesAe pucchA, goyamA ! se jahAnAmae bhaMgIti vA bhaMgIrae i vA pADhA i vA caviyA i vA cittAmUlae i vA pippalI i vA pippalImUlae i vA pippalIcurANe i vA mirie i vA miriyacurANae i vA siMgabere i vA siMgaberacurANe i vA, bhaveyArUve ?, goyamA ! No iNaThe samaThe, nIlalessA NaM etto jAva gramaNAmatariyA ceva yAsAeNaM pannattA 2 / kAulessAe pucchA, goyamA ! se jahAnAmae aMbANa vA aMbADagANa vA mAuliMgANa vA billANa vA kaviTThANa vA bhanjA(TThA, cA)Na vA phaNasANa vA dADimANa vA pArevatANa vA akkhoDayANa vA borANa vA (corANa(porANa)vA) tiMduyANa vA apakkANaM aparivAgANaM vanneNaM aNuvaveyANaM gaMdheNaM aNuvaveyANaM phAseNaM aNuvaveyANaM, bhaveyArUve ?, goyamA ! No iNaThe samaThe, jAva etto zramaNAmayariyA ceva kAulessA assAeNaM pannattA 3 / teulessA NaM pucchA, goyamA ! se jahAnAmae aMbANa vA pakANaM pariyAvanneNaM uvaveyANaM pasatyeNaM jAva phAseNaM jAva etto maNAmayariyA ceva teulessA pAsAeNaM pannattA 4 / pamhalessAe pucchA, goyamA ! se jahAnAmae caMdappabhA i vA maNasilA i vA varasIdhU i vA varavAruNI i vA pattAsave i vA pupphAsave i vA phalAsave i vA coyAsave i vA yAsave i vA mahUi vA meraei vA kavisANae i vA khajjUrasArae i vA muddiyAsArae i vA supakakhotarase i vA apiTThaNiTThiyA 3 vA jaMbuphalakAliyA i vA varappasannA i vA (grAsalA) maMsalA pesalA IsI aoDhavalaMbiNI IsI vocchedakaDuI IsI taMbacchikaraNI ukkosamadapattA vanneNaM uvaveyA jAva phAseNaM yAsAyaNijjA vIsAyaNijjA pINaNijjA vihaNijjA dIvaNijjA dappaNijA madaNijA. savvediyagAyapalhAyaNijA, bhaveyArUvA ?, Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / SaSTho vibhAgaH goyamA ! No iNaTaThe samaTaThe. pamhalessA NaM etto iTTatariyA ceva jAva maNAmayariyA ceva AsAeNaM pannattA 5 / sukkalessA NaM bhaMte ! kerisiyA zAssAeNaM pannattA ?, goyamA ! se jahAnAmae gule i vA khaMDe i vA sakarA i vA macchaMDiyA i vA pappaDamodae i vA bhisakaMdae i vA pupphuttarA i vA paumuttarA i vA zrAdaMsiyA i vA siddhatthiyA i vA zrAgAsaphAlitovamA i vA uyamA i vA aNovamA i vA, bhavetArUve ?, goyamA ! No iNaThe samaThe, suklessA etto iTTatariyA ce kaMtatariyA ceva piyatariyA ceva maNAmayariyA ceva zrAsAeNaM pannattA 6 // sUtraM 227 // kai NaM bhaMte ! lessAyo dubbhigaMdhAro pannattAyo ?, goyamA ! to lessAyo dubhigaMdhAro pannattAyo, taMjahA-karAhalessA nIlalessA kAulessA 1 / kai NaM bhaMte ! lessAyo subbhigaMdhAyo pannattAyo ?, goyamA ! to lessAyo subhigaMdhAyo patnattAyo, taMjahA-teulessA pamhalestA sukalessA 2 / evaM tayo avisuddhAyo to visuddhAyo, to appasatthAyo tayo pasatthAzro, to saMkiliTTAyo to asaMkiliTThAyo, to sItalukkhAyo tazro niddharAhAyo, tatro duggatigAmiyAyo tazro sugatigAmiyAyo 3 // sUtraM 228 // karAhalessA NaM bhaMte ! kativihaM pariNAma pariNamati ?, goMyamA ! tivihaM vA navavihaM vA sattAvIsavihaM vA ekAsItivihaM vA beteyAlIsatavihaM vA bahuyaM vA bahuvihaM vA pariNAma pariNamai, evaM jAva sukalesA 1 / karAhalesA NaM bhaMte ! katipadesiyA pannattA ?, goyamA ! aNaMtapadesiyA pannattA, evaM jAva sukkalesA 2 / karAhalessA NaM bhaMte ! kaipaesogADhA pannattA ?, goyamA ! asaMkhejapaesogADhA pannattA, evaM jAva sukalessA 3 / karAhalessAe NaM bhaMte ! kevatiyAyo vaggaNAyo pannattAyo ?. goyamA ! aNaMtAyo vaggaNAyo pannattAyo, evaM jAva sukkalessAe 4 // sUtraM 221 // kevatiyA NaM bhaMte ! karAhalessANaM gaNA pannattA ?, goyamA ! asaMkhejA karAhalessANaM gaNA Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 17-4 ] [ 266 pannattA, evaM jAva sukalessA 1 / eesi NaM bhaMte ! karAhalessAThANANaM jAva sukkalessAThANANa ya jahannagANaM davvaTTayAe paesaTTayAe davvaTThapaesaTTayAe katare 2 hiMto appA vA 4 ?, goyamA ! sanatthovA jahannagA kAu. lessAgANA dabaTTayAe jahannagA nIlalesAThANA dabaTTayAe asaMkhejaguNA jahannagA karAhalesAThANA davvaTTayAe asaMkhejaguNA, jahannateulesAgaNA davvaTTayAe asaMkhejaguNA, jahannagA pamhalesAThANA dabaTTayAe asaMkhejaguNA, jahannagA sukalesAThANA dabaTTayAe asaMkhejaguNA, paesaTTayAe savvatthovA jahannagA kAulesAThANA paesaThThayAe jahannagA nIlalesAThANA paesaTTayAe asaMkhejaguNA, jahannagA karAhalesAThANA paesaTTayAe asaMkhejaguNA jahannateulessAraNA paesaTTayAe asaMkhejaguNA jahannagA pamhalessAThANA paesaTTayAe asaMkhejaguNa jahannagA sukalesAThANA paesaTTayAe asaMkhejaguNA dabaTThapaesaTTayAe savvathovA jahannagA kAulesAThANA davvaTThayAe jahannagA nIlalesAThANA davaTTayAe asaMkhejaguNA, evaM karAhalessAThANA teulesAThANA pamhalesAThANA jahannagA sukkalesAThANA davaTThayAe asaMkhejaguNA, jahannaehiMto sukkalessAThANehiMto davaTThayAe jahannakAulesAThANA paesaTTayAe aNaMtaguNA jahannayA nIlalesAThANA paesaTTayAe asaMkhejaguNA, evaM jAva sukkalessAThANA 2 / etesi NaM bhaMte ! karAhalessAThANANaM jAva sukalesAThANANa ya ukkosagANaM davvaTThayAe paesaTTayAe davaTThapaesaTTayAe kayare 2 hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA ukosagA kAulessAThANA davvaTThayAe UkosagA nIlalesAgaNA davaTThayAe asaMkhejaguNA, evaM jaheva jahannagA taheva ukosagA vi, navaraM ukkosatti abhilAyo 1 / etesi NaM bhaMte ! karAhalessaThANANaM jAva sukalessaThANANa ya jahannaukosagANaM davbaThThayAe paesaTTayAe dabaTTapaesaTTayAe katare 2 hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvasthovA jahannagA kAulesaThANA davvaTTayAe jahannayA nIlalesaThANA davvaTThayAe Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / paSTho vibhAgaH asaMkhejaguNA evaM karAha-teu-pamhalessaThANA jahannagA sukalesaThANA davvaTThayAe asaMkhejaguNA jahannaehito sukalesaThANehiMto davvaTThayAe ukkosA kAulesaThANA davvaTThayAe asaMkhejaguNA ukkosA nIlalesAThANA dabaTTayAe asaMkhejaguNA evaM karAhateu-pamhalessaThANA ukkosA sukalesAThANA davaTTayAe asaMkhejaguNA paesaTTayAe savvatthovA jahannagA kAulesaThANA paesaTTayAe jahannagA nIlalesaThANA paesaTTayAe asaMkhejaguNA 2 / evaM jaheva davaTThayAe taheva paesaTTayAevi bhANiyavvaM, navaraM paesaTTayAetti abhilAvaviseso, davaTTapaesa yAe savvatthovA jahannagA kAulesaThANA davvaTThayAe jahannagA nIlalesaTANA dabaTTayAe asaMkhejaguNA 3 / evaM karAhateu-pamhalessAhANA jahannayA sukkalesagaNA davvaTTayAe asaMkhejaguNA, jahannaehito sukalesAThANehiMto davvaTThayAe ukosA kAulesaThANA davaTTayAe asaMkhejaguNA ukkosA nIlalessaThANA dabaTTayAe asaMkhejaguNA 4 / evaM karAhateupamhalessATThANA ukosagA sukale. saThANA davaTThayAe asaMkhejaguNA, ukosaehiMto sukalesaThANehiMto dabaTTayAe jahannagA kAulesANA paesaTTayAe aNaMtaguNA, jahannagA nIlalesaThANA paesaTTayAe asaMkhejaguNA 5 / evaM karAhateu-pamhalessAhANA jahannagA sukkalesaThANA asaMkhejaguNA, jahannaehiMto sukkalesAThANehito paesaTTayAe ukkosA kAulesAThANA paesaTTayAe asaMkhejaguNA ukkosayA nIlalesAThANA paesaTThayAe asaMkhejaguNA 6 / evaM karAhateu-pamhalessATThANA ukkosayA sukalesAThANA paesaTTayAe asaMkhejaguNA 7 // sUtraM 230 // panavaNAe bhagavaIe lessApadassa cautthayo uddesayo smtto|| .. . // iti saptadazamapade caturtha uddezakaH // 17-4 // .. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 17-5 ] [ 271 // atha zrI lezyAkhya-saptadazama-pade paJcamoddezakaH / / kai NaM bhaMte ! lessAyo patnattAyo ?, goyamA ! cha lesAyo pannattAyo, taMjahA-karAhalesA jAva sukalesA 1 / se nUNaM bhaMte ! karAhalessA nIlalesaM pappa tArUvattAe tAvannattAe tAgaMdhattAe tArasattAe tAphAsattAe bhujo bhujo pariNamati, itto thADhattaM jahA cautthuddesae tahA bhANiyavvaM jAva veruliyamaNidiTThatotti 2 / se nUNaM bhaMte ! karAhalesA nIlalesaM pappa No tArUvattAe jAva No tAphAsattAe bhujo bhujo pariNamai ?, haMtA goyamA ! karAhalesA nIlalessaM pappa No tArUvattAe No tAvannattAe No tAgaMdhattAe No tArasattAe No tAphAsattAe bhujo 2 pariNamati 3 / se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai ?, goyamA ! zrAgArabhAvamAyAe vA se siyA palibhAga-bhAvamAyAe vA se siyA karAhalessA NaM sA No khalu sA nIlalesA tatthagayA zrosakai ussakai vA, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vucai karAhalesA nIlalesaM pappa No tArUvattAe jAva bhujo 2 pariNamati 4 / se nUNaM bhaMte ! nIlalesA kAulesaM pappa No tAruvattAe jAva bhujo 2 pariNamati ?, haMtA goyamA ! nIlalesA kAulesaM pappa No tAruvattAe jAva bhujo 2 pariNamati 5|se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai-nIlalesA kAulesaM pappa No tAruvattAe jAva bhujo 2 pariNamati ?, goyamA ! zrAgArabhAvamAyAe vA sitA palibhAgabhAvamAyAe vA sitA nIlalessA NaM sA No khalu sA kAulesA tatthagayA zrosakAi ussakati vA, se eeNaTheNaM, goyamA ! evaM vuccai-nIlalesA kAulesaM pappa No tArUvattAe jAva bhujo 2 pariNamati, evaM kAulesA teulesaM pappa teulesA pamhalesaM pappa pamhalesA sukalesaM pappa. 6 / se nRNaM bhaMte ! sukalesA pamhalesaM pappa No tArUvattAe jAva pariNamati ?, haMtA goyamA ! sukkalesA taM ceva 7 / se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vucati-sukalesA jAva No pariNamati ?, goyamA ! zrAgArabhAvamAyAe vA jAva sukkalessA NaM sA No Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH khalu sA pamhalesA tatthagayA zrosakai, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai jAva No pariNamai 8 // sUtraM 231 // parANavaNAe bhagavaIe. lesApade paMcamudde so smtto|| // iti saptadazama-pade paJcama uddezakaH // 17-5 // // atha zrI lezyAkhya-saptadazama-pade SaSThoddezakaH // kati NaM bhaMte ! lesA pannattA ?, goyamA ! cha lesA pannattA, taMjahAkarAhalesA jAva sukalesA 1 / maNussANaM bhaMte ! kai lesA pannattA ?, goyamA ! cha lessAyo panattAyo taMjahA-karAhalesA jAva sukkalesA 2 / maNussI NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! challessAgo pannattAyo, taMjahA-karAhA jAva sukA 3 / kammabhUmaya-maNussANaM bhaMte ! kai lesAyo panattAyo ?, goyamA ! cha lessAyo pannattAyo, taMjahA-karAhA jAva sukkA, evaM kammabhUmaya-maNussINavi 4 / bharaheravaya-maNussANaM bhave ! kati lesAyo pannattAyo ?, goyamA ! chalessAyo patnattAyo, taMjahA-karAhA jAva sukkA, evaM maNussINavi 5 / pujavidehe avaravidehe kammabhUmaya-maNussANaM bhaMte ! kai lessAyo panattAyo ? goyamA ! cha lessAyo pannattAyo, taMjahAM-kahA jAva sukkA, evaM maNussINavi 6 / akammabhUmaya-maNussANaM pucchA, goyamA ! cattAri lesAyo pannattAtro, taMjahA-karAhalesA jAva teulesA, evaM akammabhUmigamaNussINavi, evaM aMtaradIva-maNussANaM maNussINavi 7 / evaM hemavaya-eranavayaakammabhUbhaya-maNussANaM massINa ya kai lesAzro pannattAyo?, goyamA ! cattAri lessAyo pannattAyo, taMjahA-karAhA jAva teulesA | harivAsa-rammaya-akammayabhUmaya-maNussANaM maNussINa ya pucchA, goyamA !cattAri lessAyo patnattAyo, taMjahA-karAhA jAva teulesA, devakuru-uttarakuru-akammabhUmaya-maNussA evaM ceva, etesiM ceva maNussINaM evaM ceva, dhAyaisaMDa-purimaddhevi evaM ceva, pacchimaddhevi, evaM Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 17-6 ] / [ 273H pukharadIvevi bhANiyavvaM (paM0 5500) / karAhalese NaM bhaMte ! maNusse karAhalesaM gabhaM jaNejA ?, haMtA goyamA ! jaNejA, karAhalese NaM bhaMte ! maNusse nIlalesaM gabhaM jaNejjA ?, haMtA goyamA ! jaNejA, jAva sukkalesaM gabhaM jaNejA 10 / nIlalese NaM bhaMte ! maNusse karAhalesaM gabhaM jaNejA ?, haMtA goyamA ! jaNejA, evaM nIlalese maNusse jAva sukalesaM gabhaM jojA 11 / evaM kAuleseNaM chappi aAlAvagA bhANiyavvA, teuleseNavi pamhaleseNavi sukkaleseNavi, evaM ete chattIsaM ghAlAvagA bhANiyavvA 12 / karAhalesA NaM bhaMte ! itthiyA karAhaleMsaM gabhaM jaNejA ?, haMtA goyamA ! jaNejA, evaM etevi chattIsaM jhAlAvagA bhANiyavvA 13 / karAhalese NaM bhaMte ! maNusse karAhalesAe itthiyAe karAhalesaM gabhaM jaNejA ? haMtA goyamA ! jaNejA, evaM ete chattIsaM pAlAvagA 14 / kammabhUmagakarAhalese NaM bhaMte ! maNusse karAhalesAe itthiyAe karAhalesaM gabhaM jaNejA?, haMtA goyamA ! jaNejA, evaM ete chattIsaM ghAlAvagA. bhANiyavvA 15 / akammabhUmaya-karAhalesse NaM bhaMte ! maNusse akammabhUmaya-karAhalesAe itthiyAe akammabhUmaya-karAhalesaM gambhaM jaNejA ?, haMtA goyamA ! jaNejA, navaraM causu lesAsu, solasa ghAlAvagA, evaM aMtaradIvagANavi 16 ||suutrN 231 // iti panavaNAe bhagavaIe lessApade chaTTo uddaso sattarasaM payaM ca samattaM // . // iti saptadazamapade SaSTha uddezakaH // 17-6 // // iti saptadazamaM padam // 17 // -:: Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSThI vibhAgaH // atha kAyasthitinAmaka aSTAdazaM padam // jIva 1 gaiMdiya 2-3 kAe 4 joe 5 vee 6 kasAyalesA 7-8 ya / sammattaNANadaMsaNa 1.10-11 saMjaya 12 upayoga 13 zrAhAre 14 // 1 // bhAsagaparitta 15-16, pajatta 17 suhUma 18 sannI 11 bhavAtthi 20.21 carime 22 ya / etesiM tu padANaM kAyaThiI hoi NAyavvA // 2 // 1 / jIve NaM bhaMte ! jIvetti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! savvaddhaM / dAraM 1, 2 / neraie NaM bhaMte ! neraietti kAlazro keciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI 3 / tirikkhajoNie NaM bhaMte ! tirikkhajoNietti kAlayo kecciraM hoi ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM gaNataM kAlaM anaMtAyo ussappiNiyosappiNIyo kAlato khettayo aNaMtA logA asaMkheja-poggala-pariyaTTA te puggalapariyaTTA zrAvaliyAe asaMkhijaibhAge 4 / tirikkhajoNiNI NaM bhaMte ! tirikkhajoNiNitti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukoseNaM tinni paliyovamAiM punakoDipuhutta-mabhahiyAiM 5 / evaM maNussevi maNussIvi evaM ceva 6 / deve NaM bhaMte ! devatti kAlo kevaciraM hoi ?, goyamA ! jaheva neraie 7 / devI NaM bhaMte ! devitti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM paNavannaM paliyovamAI 8 / siddhe NaM bhaMte ! siddhetti kAlato kevacciraM hoi ?, goyamA ! sAdie apajjavasie 1 / neraiya-apajattae NaM bhaMte / neraiya-apajattaetti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM, evaM jAva devI apajjattiyA 10 / nerajhyapajattae NaM bhaMte ! neraiyapajattaetti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM aMtomuhuttUNAI 11 / tirikkhajoNiyapajattae NaM bhaMte ! tirikkhajoNiya-pajattaetti kAlato kevaciraM hoi ?, Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 18 ] [ 275 goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tinni paliyovamAI aMtomuhuttUNAI, evaM tirikkhajoNiNipajjattiyAvi 12 / evaM maNussevi maNussIvi, evaM ceva devapajattae jahA neraiyapajattae 13 / devIpajjattiyA NaM bhaMte ! devIpajattiyatti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM paNapannaM paligrovamAI aMtomuhuttUNAI 14 / dAraM 2 // sUtraM 232 // saiMdie NaM bhaMte ! saiMdietti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! saIdie duvihe pannatte, taMjahA-aNAie vA apajjavasie praNAie sapajavasie 1 / egidie NaM bhaMte ! egidietti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM gaNataM kAlaM vaNassaikAlo 2 / beiMdie NaM bhaMte ! beIdietti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM saMkhenjaM kAlaM 3 / evaM teiMdiyacauridievi 4 / paMciMdie NaM bhaMte ! paMciMdipatti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM sAgarovamasahassaM sAiregaM 5 / aNidie NaM pucchA, goyamA ! sAie apajavasie 6 / saiMdiyaapajattae NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM, evaM jAva paMciMdiyaapajattae 7 / saiMdiyapajjattae NaM bhaMte ! saiMdiyapajattaetti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM sAgarovamasatapuhuttaM sAtiregaM 8 / egidiyapajjattae NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM saMkhejAI vAsasahassAI 1 / beiMdiyapajjattae NaM bhaMte ! beiMdiyapajjattaetti pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM saMkhejavAsAI 10 / teiMdiyapajattae NaM bhaMte ! teiMdiyapajattaetti pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM saMkhejAI rAiMdiyAI 11 / cauridiyapajattae NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM saMkhejA mAsA 12 / paMciMdiyapajattae NaM bhaMte ! paMciMdiyapajattaetti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM diyapajattae / aMtomuttaM gothamA ! te Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vibhAgaH aMtomuhuttaM ukkoseNaM sAgarovamasayapuhuttaM 13 / dAraM 3 // sUtraM 233 // sakAie NaM bhaMte ! sakAietti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! sakAie duvihe panatte, taMjahA-praNAie vA apajavasie aNAie vA sapajjavasie 1 / puDhavikAie NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukoseNaM asaMkhejjaM kAlaM asaMkhejAyo ussappiNiyosappiNIyo kAlato khettato asaMkhejA logA, evaM aAuteuvAukAiyAvi 2 / vaNassaikAiyA NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM gaNataM kAlaM aNaMtAyo ussappiNizrosappiNiyo kAlayo khettayo aNaMtA logA asaMkhejA puggalapariyaTTA te NaM puggalapariyaTTA zrAvaliyAe asaMkhejahabhAgo 3 / tasakAie NaM bhaMte ! tasakAietti pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM do sAgarovamasahassAI saMkhejavAsasa-mabhahiyAiM 4 / akAie NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! akAie sAdie apajjavasie 5 / sakAiyaapajattae NaM pucchA, goyamA ! jahanneNavi ukkoseNavi aMtomuhuttaM, evaM jAva tasakAiyaapajattae 6 / sakAiyapajattae NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM sAgarovamasayapuhuttaM sAtiregaM 7 / puDhavikAiya-pajattae NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM saMkhenjAiM vAsasahassAI, evaM zrAuvi 8 | teukAiya-pajattae NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM saMkhejAiM rAiMdiyAiM 1 / vAukAiyapajjattae NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM saMkhejAI vAsasahassAI 10|vnnssikaaiypjtte NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM saMkhenjAI vAsasahassAiM 11 / tasakAiyapajattae NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM sAgarovamasayapuhuttaM sAtiregaM // sUtraM 234 // suhume NaM bhaMte ! suhumetti kAlato kevaciraM hoti ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM asaMkhejja kAlaM asaMkhejAtro ussappiNiyosappiNIto kAlato khettato asaMkhejA logA 1 / suhumapuDhavi Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 18 / [ 277 kAie suhumabAukAie suhumateukAie suhumavAukAie suhumavaNapphaikAie suhumanigodevi jahANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM asaMkhejjaM kAlaM asaMkhijAyo ussappiNiyosappiNIto kAlato khettato asaMkhejA logA 2 / suhume NaM bhaMte ! apajattaetti pucchA,goyamA ! jaharANeNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 3 / puDhavikAiya-grAukAya-teukAya-vAukAya-vaNapphaikAiyANa ya evaM ceva, panjattiyANavi evaM ceva jahA zrohiyANaM 4 / bAdare NaM bhaMte ! bAdaretti kAlato kevaciraM hoti ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM asaMkhejjaM kAlaM asaMkhenjAyo ussappiNiyosappiNIto kAlazro khetto aMgulassa asaMkhejatibhAgaM 5 / bAdarapuDhavikAie NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM sattari sAgarovama-koDAkoDIto, evaM bAdarazrAukAievi jAva bAdarateukAievi bAdaravAukAievi 6 / bAdaravaNapphaikAite NaM bhaMte ! bAdaravaNapphaikAietti pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM asaMkhejjaM kAlaM jAva khettayo aMgulassa asaMkhejatibhAgaM 7 / patteyasarIra-bAdaravaNaphaikAie NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jahagaNeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM sattari sAgarovama-koDAkoDIto 8 / nigode NaM bhaMte ! nigoetti kAlayo kevaciraM hoti ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM aNaMtaM kAlaM aNaMtAyo ussappiNiyosappiNIyo kAlato khettayo aDDAijA poggalapariyaTTA 1 / bAdaranigode NaM bhaMte ! bAdaranigoetti pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM sattari sAgarovama-koDADIto 10 / bAdaratasakAiyA NaM bhaMte ! bAdaratasakAiyatti kAlatroM kevaciraM hoi ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM do sAgarovamasahassAI saMkhejavAsa-mabhahiyAiM 11 / etesiM ceva apajattagA savvevi jaharANeNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM 12 / bAdarapajatte NaM bhaMte ! bAdarapajattetti pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM sAgarovamasatapuhuttaM sAtiregaM Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vibhAga 13 / bAdarapuDhavi-kAiyapajattae NaM bhaMte ! bAdarapuDhavikAiya-pajjattaetti pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM saMkhijAI vAsasahassAI, evaM aAukAievi 14 / teukAiyapajattae NaM bhaMte ! teukAiyapajjattaetti pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM saMkhijAiM rAiMdiyAiM 15 / vAukAiya-vaNassaikAiya-patteyasarIra-bAdaravaNapphaikAite ya pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM saMkhejAiM vAsasahassAI 16 / nigoyapajattatte bAdaranigodapajjattae pucchA, goyamA ! dogahavi jaharANeNaM ukoseNavi aMtomuhuttaM 17 / bAdaratasakAiyapajjattae NaM bhaMte ! vAdaratasakAiyapajattaetti kAlato kevaciraM hoti ?, gothamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM sAgarovamasatapuhuttaM sAtiregaM 18 / dAraM 4 ||suutrN 235 // sajogI NaM bhaMte ! sajogittikAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! sajogI duvihe pannatte, . taMjahA-aNAdIe vA apajavasite, aNAdIe vA sapajavasite 1 / maNajogI NaM bhaMte ! maNajogItti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jaharANeNaM ekkaM samayaM ukoseNaM aMtomuhuttaM, evaM vaijogIvi 2 / kAyajogI NaM bhaMte ! kAyajogItti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM vaNaphaikAlo 3 / ajogI NaM bhaMte ! ajogitti kAlo kevaciraM hoti ?, goyamA ! sAdIe apajavasite 4 / dAraM 5 ||suutrN 236 // savedae NaM bhaMte ! savedaetti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! savedae tividhe pannatte, taMjahA-aNAdIe vA apajjavasite aNAdIe vA sapajavasie sAdIe vA sapajavasie, tattha NaM je se sAdIe sapajavasie se jaharaNeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM aNaMtaM kAlaM aNaMtAyo ussappiNiyosappiNIto kAlato khettato avaha poggalapariyaTTa desUNaM 1 / isthivede NaM bhaMte ! isthivedetti kAlo kevaciraM hoi ?, goyamA ! egeNaM zrAdeseNaM jaharaNeNaM eka samayaM ukoseNaM dasuttaraM paliyovamasataM puvvakoDi-puhutta mabbhahiyaM 1, egeNaM zrAdeseNaM jaha Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 18 ] [ 276 rANeNaM egaM samayaM ukkoseNaM aTThArasapalitovamAiM puvakoDi-puhutta-mabhahiyAI 2, egeNaM zrAdeseNaM jaharANeNaM egaM samayaM ukoseNaM cauddasa paligrovamAI pubbakoDi-puhutta-mabhahiyAI 3, egeNaM zrAdeseNaM jaharaNeNaM egaM samayaM ukoseNaM paligrovamasataM puvakoDi-puhutta-mabhahiyaM 4, egeNaM zrAdeseNaM jaharaNeNaM egaM samayaM ukkoseNaM palitovamapuhuttaM puvakoDi-puhutta-mabhahiyaM 5, 2 / purisavede NaM bhaMte ! purisavedettikAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM sAgarovama-satapuhuttaM sAtiregaM 3 / napuMsagavee NaM bhaMte ! napuMsagavedetti, pucchA, goyamA ! jaharANeNaM egaM samayaM ukoseNaM vaNassaikAlo 4 / avedae NaM bhaMte ! avedaetti pucchA, goyamA ! avede duvidhe pannatte, taMjahA-sAdIe vA apajavasie sAie vA sapanjavasite, tattha NaM je se sAie sapajavasite se jaharANeNaM egaM samayaM ukoseNaM aMtomuhuttaM 5 / dAraM 6 // sUtraM 237 // sakasAI NaM bhaMte ! sakasAditti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! sakasAtI tividhe pannatte, taMjahA-aNAdIe vA apajavasite aNAdIe vA sapajavasite sAdIe vA sapajavasite jAva avaTTha poggalapariyaTTa desUNaM 1 / kohakasAI NaM bhaMte ! pucchA, goyamA / jaharANeNaM ukkoseNaM aMtomuhuttaM, evaM jAva mANamAyakasAtI 2 / lobhakasAI NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM ekkaM samayaM ukoseNaM aMtomuhuttaM 2 / akasAI NaM bhaMte ! akasAditti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! akasAdI duvihe pannatte, taMjahA-sAdIe vA apajavasite sAdIe vA sapajjavasite, tattha NaM je se sAdIe sapajavasite se jaharANeNaM egaM samayaM ukkoseNaM aMtomuhuttaM 4 / dAraM 7 // sUtraM 238 // salese NaM bhaMte ! salesetti pucchA, goyamA ! salese duvidhe pannatte, taMjahA-aNAdIe vA apajjavasite aNAdIe vA sapajavasite 1 / karAhalese NaM bhaMte ! karAhalesetti kAlato kevaciraM hoi ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSThI vibhAgaH / aMtomuhuttamabbhahiyAiM 2 / nIlalese NaM bhaMte ! nIlalesetti pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM dasa sAgarovamAiM palitovamAsaMkhijaibhAgamabhahiyAI 3 / kAulese NaM pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tirAiNa sAgarovamAiM palitovamAsaMkhijatibhAga-mabhahiyAiM 4 / teulese NaM pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM do sAgarovamAI palitovamAsaMkhijatibhAga-mabhahiyAI 5 / pamhalese NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM dasa sAgarovamAiM aMtomuhuttamabhahiyAI 6 / sukkalese NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttamabhahiyAiM 7 / alese NaM pucchA, goyamA ! sAdIe apajjavasite 8 / dAraM 8 // sUtraM 231 // sammaTThiI NaM bhaMte ! sammaTTiItti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! sammaTTiI duvihe pannatte, taMjahA-sAdIe vA apajavasite sAdIe vA sapajavasite, tattha NaM je se sAdIe sapajavasite se jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM chAvaDhi sAgarovamAiM sAiregAiM 1 / micchAdiTTI NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! micchAdiTThI tividhe pannatte, taMjahAaNAie vA apajavasie aNAdIe vA sapajavasie sAdIe vA sapajavasie, tattha NaM je se sAdIe sapajjavasite se jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM aNaMtaM kAlaM aNaMtAyo ussappiNiyosappiNI kAlato khettayo avaDa poggalapariyaTTa desUNaM 2 / sammAmicchAdiTThI NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNavi aMtomuhuttaM ukoseNavi aMtomuhuttaM / dAraM 1 // sUtraM 240 // NANI NaM bhaMte ! NANitti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! NANI duvidhe pannatte, taMjahA-sAtIte vA apajavasite sAie vA sapajavasite, tastha NaM je se sAdIe sapajjavasite se jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM chAvaDiM sAgarovamAiM sAiregAiM 1 / zrAbhinibohiyaNANI NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! evaM ceva, evaM suyaNANIvi, zrohinANIvi evaM ceva, navaraM Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 18 / [ 281 jaharANeNaM egaM samayaM 2 / maNapajjavaNANI NaM bhaMte ! maNapajavaNANitti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahaNaNeNaM egaM samayaM ukkoseNaM desUNA puvakoDI 3 / kevalaNANI NaM pucchA, goyamA ! sAtie apajavasite 4 / arANANI matiaNNANI sutaaNNANI NaM pucchA, goyamA ! arANANI maiarANANI suyArANANI tividhe pannatte, taMjahA-aNAie vA apajjavasie aNAdIe vA sapajavasite sAdIe vA sapajavasite, tattha NaM je se sAdIe sapajjavasite se jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM, aNaMtAyo ussappiNiyosappiNIyo kAlato khettayo avaDDapoggalapariyaTTa desUNaM 5 / vibhaMgaNANI NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharANeNaM egaM samayaM ukoseNaM tettIsaM sAgarovamAI desUNAte puvvakoDIte abbhahitAI 6 / dAraM 10 ||suutrN 241 // cakkhudaMsaNI NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM sAgarovamasahassaM sAtiregaM 1 / acakkhudaMsaNI NaM bhaMte ! acakkhudaMsaNitti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! acakkhudaMsaNI duvihe pannatte, taMjahAaNAdIe vA apajavasite aNAdIe vA sapajavasie 2 / zrohidasaNI NaM pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM egaM samayaM ukkoseNaM do chAvaTThIyo sAgarovamANaM sAiregAyo 3 / kevaladaMsaNI NaM pucchA, goyamA ! sAtIe apajjavasite dAraM 11 // sUtraM 242 // saMjae NaM bhaMte ! saMjatetti pucchA, goyamA ! jaharANeNaM egaM samayaM ukoseNaM desUNaM puvakoDiM 1 / asaMjate NaM bhaMte ! asaMjaetti pucchA, goMyamA ! asaMjate tividhe pannatte, taMjahA-yaNAtIe vA apajjavasite aNAtIe vA sapajavasite sAtIe vA sapajavasite, tattha NaM je se sAtIe sapajavasite se jaharaNeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM aNaMtaM kAlaM aNaMtAyo ussappiNi-yosappiNIyo kAlo khettato avaDa poggalapariyaTTa desUNaM 2 / saMjatAsaMjate NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM desUNaM puvakoDiM 3 / nosaMjate noasaMjate nosaMjatAsaMjate NaM Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH pucchA, goyamA ! sAdIe apajavasite / dAraM 12 // sUtraM 243 ||saagaarovyogovutte NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharANeNaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM / aNAgArovauttevi, evaM ceva / dAraM 13 // sUtraM 244 // zrAhArae NaM bhaMte ! pucchA ! goyamA ! zrAhArae duvidhe pannatte, taMjahA-chaumatthayAhArae ya kevaliyAhArae ya 1 / chaumatthayAhArae NaM bhaMte ! chaumatthAhAraetti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! jaharANeNaM khuDDAgabhavaggahaNaM dusamayaUNaM ukoseNaM asaMkhejjaM kAlaM asaMkhejAyo ussappiNIyosappiNIto kAlato khettato aMgulassa asaMkhejatibhAgaM 2 / kevaliyAhArae NaM bhaMte ! kevalithAhAraetti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM desUNaM puvakoDiM 3 / aNAhArae NaM bhaMte ! aNAhAraetti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! aNAhArae duvihe pannatte, taMjahA-chaumatthatraNAhArae ya kevalitraNAhArae ya 4 / chaumatthapaNAhArae NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharANeNaM egaM samayaM ukkoseNaM do samayA 5 / kevalitraNAhArae NaM bhaMte ! kevaliyaNAhAraetti kAlayo kevaciraM hoi ?, goyamA ! kevalizraNAhArae duvidhe pannatte, taMjahA-siddhakevali-yaNAhArae ya bhavatthakevaliaNAhArae ya 6 / siddhakevalizraNAhArae NaM pucchA, goyamA ! sAdIe apajjavasie 7 / bhavatthakevali-zraNAhArae NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! bhavatthakevali-aNAhArae duvidhe pannatte, taMjahA--sajogi-bhavatthakevali-zraNAhArae ya ajogi-bhavatthakevali-aNAhArae ya 8 / sajogi-bhavatthakevali-aNAhArae NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! ajaharaNamaNukoseNaM tiriNa samayA / ajogi-bhavatthakevali-praNAhArae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNavi ukoseNavi aMtomuhuttaM / dAraM 14 // sUtraM 245 // bhAsae | bhaMte ! bhAsaetti kAlo kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukoseNaM aMtomuhuttaM 1 / abhAsae NaM pucchA, goyamA ! abhAsae tividhe pannatte, taMjahA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 18 / [ 283 aNAie vA apajjavasie aNAie vA sapajavasie sAie vA sapajavasie, tattha NaM je se sAie vA sapajavasite se jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM vaNapphaikAlo 2 / dAraM 15 // sUtra 246 // parittae NaM pucchA, goyamA ! paritte duvihe pannatte, taMjahA-kAyaparitte ya saMsAraparitte ya 1 / kAyaparitte NaM pucchA, goyamA ! jahaNaNeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puDhavikAlo asaM. khejAyo ussappiNiyosappiNIto 2 / saMsAraparitte NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM jAva avaDa poggalapariyaTTa desUNaM 3 / aparitte NaM pucchA, goyamA ! aparitte duvihe pannatte, taMjahAkAyayaparitte ya saMsArabaparitte ya 4 / kAyaaparitte NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM vaNassaikAlo 5 / saMsAraaparitte NaM pucchA, goyamA ! saMsAraaparitte duvihe pannatte, taMjahA-aNAdIe vA sapajavasite aNAdIe vA apajavasite 6 / noparittenoaparitte NaM pucchA, goyamA ! sAdIe apajjavasite 7 / dAraM 16 // sUtraM 247 // pajattae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM sAgarovama-satapuhuttaM sAtiregaM 1 / apajattae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNavi ukkoseNavi aMto. muhuttaM 2 / nopajattae-nopajattae NaM pucchA, goyamA ! sAdIe apajjavasite 3 / dAraM 17 // sUtra 248 // suhume NaM bhaMte ! suhumitti pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puDhavikAlo 1 / bAdare NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM asaMkhejjaM kAlaM jAva khetto aMgulassa asaMkhejatibhAgaM 2 / nosuhumanobAdare NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! sAdIe apajavasite 3 / dAraM 18 // sUtraM 241 // sarANI NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM sAgarovama-satapuhuttaM sAtiregaM 1 / zrasaraNI NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM vaNassaikAlo 2 / nosaraNInograsaraNI NaM bhaMte ! pucchA, Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH goyamA ! sAdIe apajavasite 3 / dAraM 11 // sUtraM 250 // bhavasiddhie NaM bhaMte ! pucchA, goyamA aNAdIe sapajavasite 1 / abhavasiddhie NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! aNAdIe apajavasite 2 / nobhavasiddhie-notrabhavasiddhie NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! sAdIe apajavasite 3 / dAraM 20 // sUtraM 251 // dhammatthikAe NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! savvaddhaM, evaM jAva zraddhAsamae / dAraM 21 // sUtraM 252 // carime NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! praNAdIe sapajavasite 1 / acarime NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! acarime duvidhe panatte, taMjahA-aNAdIe vA apajavasite sAdIte vA apajavasite 2 / dAraM 22 // sUtraM 253 // parANavaNAe bhagavaIe aTThArasamaM kAyaTThiinAmapayaM samattaM // // iti aSTAdazamaM padam // 18 // // atha samyaktvAkhyaM ekonaviMzatitamaM padam // ___jIvA NaM bhaMte ! kiM sammadiTThI micchAdiTThI sammAmicchAdiTTI ?, goyamA ! jIvA sammadiTThIvi micchAdiTThIvi sammAmicchAdiTThIvi 1 / evaM nerajhyAvi 2 / asurakumArAdi evaM ceva jAva thaNiya kumArA 3 / puDhavIkAiyA NaM pucchA, goyamA ! puDhavIkAiyA No sammadiTThI micchAdiTThI No sammAmicchAdiTThI 4 / evaM jAva vaNassaikAiyA 5 / beiMdiyA NaM pucchA, goyamA ! beiMdiyA sammadiTThI micchAdiTThI No sammAmicchAdiTThI 6 / evaM jAva cariMdiyA 7 / paMciMdiyatirikkhajoNiyA maNussA vANamaMtara-joisiya-vemANiyA ya sammadiTThIvi micchAdiTThIvi sammAmicchAdiTThIvi = / siddhA NaM pucchA, goyamA ! siddhA NaM sammadiTThI, No micchAdiTThI No sammAmicchAdiTThI ||suutrN 254 // pannavaNAbhagavaIe eguNavIsaimaM sammattapadaM samattaM // 11 // .. // iti ekonaviMzatitamaM padam // 19 // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 20 ] [ 285 // atha antakriyAkhyaM viMzatitamaM padam // neraiya aMtakiriyA 1 aNantaraM 2 egasamaya 3 uvvaTTA 4 / titthagara-caki-baladeva-vAsudeva-maMDaliya-rayaNA 5-10 ya // 1 // dAragAhA 1 / jIve NaM bhaMte ! aMtakiriyaM karejA ?, goyamA ! atthegaie karejA, atthegatie No karejA 2 / evaM neraie jAva vemANie 3 / neraie NaM bhaMte ! neraiesu aMtakiriyaM karejA ?, goyamA ! no iNa sama? 4 / neraiyA NaM bhaMte ! asurakumAresu aMtakiriyaM karejA ?, goyamA ! no iNa? sama8 5 / evaM jAva vemANiesu 6 / navaraM maNUsesu aMtakiriyaM karejatti pucchA, gopamA ! atyaMgatie karejA atthegatie No karejA 7 / evaM asurakumArA jAva vemANie 8 / evameva cauvIsaM 2 daMDagA bhavaMti 1 / dAraM 1 / sUtraM 255 // neraiyA NaM bhaMte ! kiM aNaMtarAgayA aMtakiriyaM kareMti paraMparAgayA aMtakiriyaM kareMti ?, goyamA ! aNaMtarAgayAvi aMtakiriyaM kareMti paraMparAgayAvi aMtakiriyaM kareMti 1 / evaM rayaNappabhApuDhavinerajhyAvi jAva paMkappabhApuDhavIneraiyA 2 / dhUmappabhApuDhavIneraiyA NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! No aNaMtarAgayA aMtakiriyaM pakareMti, paraMparAgayA aMtakiriyaM pakareMti, evaM jAva ahesattamApuDhavIneraiyA 2 / asurakumArA jAva thaNiyakumArA puDhavIghAu-vaNassaikAiyA ya aNaMtarAgayAvi aMtakiriyaM pakareMti paraMparAgayAvi aMtakiriyaM pakareMti, teu-vAu-beiMdiya-teiMdiya-cauridiyA No aNaMtarAgAyA aMtakiriyaM pakareMti paraMparAgayA aMtakiriyaM pakareMti 3 / sesA aNaMtarAgayAvi aMtakiriyaM pakareMti paraMparAgayAvi aMtakiriyaM pakareMti 4 / dAraM 2 // sUtraM 256 // aNaMtarAgayA NaM bhaMte ! nerajhyA egasamaye NaM kevaiyA aMtakiriyaM pakareMti ?, goyamA ! jahanneNaM ego vA do vA tinni vA ukoseNaM dasa 1 / rayaNappabhApuDhavInerajhyAvi evaM ceva, jAva vAluyappabhApuDhavIneraiyA 2 / aNaMtarAgayA NaM bhaMte ! paMkapabhApuDhavInerajhyA egasamayeNaM Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: paSTho vibhAgA kevatiyA aMtakiriyaM pakareMti ?, goyamA ! jahanneNaM eko vA do vA tinni vA ukkoseNaM cattAri 3 / aNaMtarAgayA NaM bhaMte ! asurakumArA egasamaye NaM kevatiyA aMtakiriyaM pakareMti ?, goyamA ! jaharANeNaM eko vA do vA tinni vA ukkoseNaM dasa 4 / aNaMtarAgayA NaM bhaMte ! asurakumArIyo egasamaeNaM kevatiyAyo aMtakiriyaM pakareMti?, goyamA ! jaharaNeNaM eko vA do vA tinni vA ukoseNaM paMca 5 / evaM jahA asurakumArA sadevIyA tahA jAva thaNiyakumArA 6 / aNaMtarAgayA NaM bhaMte ! puDhavikAiyA egasamaye kevaiyA aMtakiriyaM pakareMti ?, goyamA ! jaharANeNaM eko vA do vA tini vA, ukkoseNaM cattAri 7 / evaM bAukAiyAvi cattAri, vaNassaikAiyA chacca, paMcidiyatirikkhajoNiyA dasa, tirikkhajoNiNIyo dasa, maNussA dasa, maNussIyo vIsa, vANamaMtarA dasa, vANamaMtarIyo paMca, joisiyA dasa, joisiNiNIyo vIsaM, vemANiyA aTThasayaM, vemANiNIyo vIsaM 8 / dAraM 3 / / sUtraM 257 // neraie NaM bhaMte ! neraiehito aNaMtaraM uvvaTTittA neraiesu uvavajjejjA ?, goyamA ! no iNa? samaDhe 1 / neraie NaM bhaMte ! neraiehito aNaMtaraM uvvaTTittA asurakumAresu uvavajjejA ?, goyamA ! no iNaTe sasa? 2 / evaM niraMtaraM jAva cauridiesu pucchA, goyamA ! no iNa? samaDhe 3 / neraie NaM bhaMte ! neraiehito aNaMtaraM uvvaTTittA paMciMdiyatirikkhajoNiesu uvavajjejA ?, atthegatiai uvavajjejA atthegaie No uvavajjejA 4 / je NaM bhaMte ! neraiehito aNaMtaraM paMciMdiyatirikkhajoNiesu uvavajjenA se NaM bhaMte ! kevaliMpannattaM dhammaM labhejA savaNayAe ?, goyamA ! athegatie labhejA patthegatie No labhejA 5 / je NaM bhaMte ! kevalipannattaM dhamma labhejA savaNayAe se NaM kevalaM bohiM bujjhajjA ?, goyamA ! atthegatie bujjhejA atthegatie No bujjhejA 6 / je NaM bhaMte ! kevalaM bohiM bujjhejA se NaM saddahejA pattiejA roenjA ?, goyamA ! saddahejA pattiejA roejA Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 20 ] [ 287 7 / je NaM bhaMte ! saddahejA pattiejA roejA se NaM grAbhiNivohiyanANasuyaNANAI uppADejA ?, haMtA goyamA ! uppADejA 8 / je NaM bhaMte ! AbhiNibohiyanANa-suyanANAI uppADejA se NaM saMcAejA sIlaM vA vayaM vA guNaM vA veramaNaM vA paJcakkhANaM vA posahovavAsaM vA paDivajittae ?, goyamA ! atthegatie saMcAejA atthegatie No saMcAejA 1 / je NaM bhaMte ! saMcAejA sIlaM vA jAva posahovavAsaM vA paDivajittae se NaM ohinANaM uppADejA ?, goyamA ! asthagatie uppADejA atthegatie No uppADejA 10 / je NaM bhaMte ! bhohinANaM uppADejA se NaM saMcAejA muMDe bhavittA zrAgArAzro aNagAriyaM pavvaittae ?, goyamA ! no iNa? sama? 11 / neraie NaM bhaMte ! neraiehito aNaMtaraM uvvaTTittA maNussesu uvavajjejjA ?, goyamA ! atthegatie uvavajjejjA atthegatie No uvavajjejA 12 / je NaM bhaMte ! uvavajjejA se NaM kevalipannattaM dhamma labhejA savaNayAe ?, goyamA ! jahA paMciMdiyatirikkhajoNiesu jAva je NaM bhaMte ! bhohinANaM uppADejA se NaM saMcAejA muMDe bhavittA zrAgArAgro aNagAriyaM pavaittae ?, goyamA ! atyaMgatie saMcAejA atthegatie No saMcAejA 13 / je NaM bhaMte ! saMcAejA murADe bhavittA zrAgArAyo aNagAriyaM pavvaittae se NaM maNapajavanANaM uppADejA ?, goyamA ! atthegatie uppADejA atthegatie No uppADejA 14 / je NaM bhaMte ! maNapajavanANaM uppADejA se NaM kevalanANaM uppADejA ?, goyamA ! atthegatie uppADejA atthegatie No uppADejA 15 / je NaM bhaMte ! kevalanANaM uppADejA se NaM sijjhejA bujjhejA muJcejA savvadukkhANaM aMtaM karejA ?, goyamA ! sijjhejA jAva sabadukkhANamaMtaM karejA 16 / neraie NaM bhaMte ! neraiehiMto aNaMtaraM ubvaTTittA vANamaMtara-joisiya-vemANiesu uvavajjejA ?, goyamA ! no iNaDhe samaDhe 17 // sUtraM 258 // asurakumAre NaM bhaMte ! Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vibhAgaH asurakumArehito aNaMtaraM uvvaTTittA neraiesu uvavajjejjA ?, goyamA ! no iNaDhe samaDhe 1 / asurakumAre NaM bhaMte ! asurakumArehito aNaMtaraM uvvaTTittA asurakumAresu uvavajjejA ?, goyamA ! no iNaDhe samaDhe 2 / evaM jAva thaNiyakumAresu 3 / asurakumAre NaM bhaMte ! asurakumArehito aNaMtaraM uvvaTTittA puDhavIkAiesu uvavajjejA ?, haMtA goyamA ! atthegaie uvavajjejjA atthegatie No uvavajjejA 4 / je NaM bhaMte ! uvavajjejA se NaM kevalipanattaM dhammaM labhejA savaNayAe ?, goyamA ! no iNa? samaDhe 5 / evaM grAuvaNassaisuvi 6 / asurakumArA NaM bhaMte ! asurakumArehito aNaMtaraM ubaTTittA teuvAu-beiMdiya-teiMdiya-cauriMdiNsu uvavajjejjA ?, goyamA ! no iNa8 sama? 7 / avasesesu paMcasu paMciMdiya-tirikkhajoNiyAisu asurakumAresu jahA neraiyo, evaM jAva thaNiyakumArA 8 // sUtraM 251 // puDhavIkAie NaM bhaMte ! puDhavIkAiehito aNaMtaraM uvvaTTittA neraiesu uvavajjejA ?, goyamA ! no iNa? samaDhe 1 / evaM asurakumAresuvi, jAva thaNiyakumAresuvi 2 | puDhavIkAie NaM bhaMte ! puDhavIkAiehito aNaMtaraM ubaTTittA puDhavIkAiesu uvavajjejA ?, goyamA ! atthegatie uvavajjejA atthegatie No uvavajjejA 3 / je NaM bhaMte ! uvavajjejA se NaM kevalipannattaM dhammaM labhejA savaNayAe ?, goyamA ! no iNaDhe samaDhe 4 / evaM aAukAiyAdisu niraMtaraM bhANiyavvaM jAva cauridiesu 5 / paMciMdiyatirikkhajoNiya-maNussesu jahA neraie 6 / vANamaMtara-joisiya-vemANiesu paDiseho 7 / evaM jahA puDhavIkAiyo bhaNiyo taheva aAukAithovi, jAva vaNassaikAiyovi bhANiyadho 8 / teukAie NaM bhaMte ! teukAiehito aNaMtaraM uvvaTTittA neraiesu uvavajjejA ?, goyamA ! No iNa? sama? 1 / evaM asurakumAresuvi, jAva thaNiyakumAresu, puDhavIkAia-bAu-teu-vAuvaNa-beiMdiya-teiMdiya-cauridiesu atthegatie uvavajjejA atthegatie No Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 20 ] [ 289 uvavajjejA 10 / jeNaM bhaMte ! uvavajjejA se NaM kevalipannattaM dhamma labhejA savaNayAe ?, goyamA ! no iNa? samaDhe 11 / teukAie NaM bhaMte ! teukAiehito aNaMtaraM uvvaTTittA paciMdiyatirivakhajoNiesu uvavajjejjA ?, goyamA ! atthegaie uvavajjejA atthegaie No uvavajjejA 12 / se NaM kevalipannattaM dhammaM labhejA savaNayAe ?, goyamA ! atthegaie labhejA atthegaie No labhejA 13 / je NaM bhaMte ! kevalipannattaM dhammaM labhejA savaNayAe se NaM. kevaliM bohiM bujjhejA ?, goyamA ! No iNa? samaDhe 14 / maNussa-vANamaMtara-joisiya vemANiesu pucchA, goyamA ! No iNa? samaDhe 15 / evaM jaheva teukAie niraMtaraM evaM vAukAievi 16 / // sUtraM 260 // beiMdie NaM bhaMte ! beiMdiehito aNaMtaraM uvvaTTittA neraiesu uvavajjejA ?, goyamA ! jahA puDhavIkAibA 1 / navaraM maNussesu jAva maNapajavanANaM uppADejA 2 / evaM teiMdiyA cauridiyAvi jAva maNapajjavanANaM uppADejA 3 / je NaM maNapajavanANaM uppADejA se NaM kevalanANaM uppADejA ?, goyamA ! no iNa? samaDhe 4 // sUtraM 261 // paMciMdiyatirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! paMciMdiya-tirikkhajoNiehito aNaMtaraM uvvaTTittA neraiesu uvavajjejA ?, goyamA ! asthagaie uvavajjejA atthegaie No uvavajjejA 1 / je NaM bhaMte ! uvavajjejA se NaM kevaliparANattaM dhamma labhejA savaNayAe ?, goyamA ! atthegaie labhejA atthegaie No labhejA 2 / je NaM kevalipannattaM dhammaM labhejA savaNayAe se NaM kevaliM bohiM bujjhejA ?, goyamA ! atyaMgatie bujjhejA atthegatie No bujjhejA 3 / je NaM bhaMte ! kevaliM bohiM bujjhejA se NaM saddahejA pattiejA roejA ?, haMtA goyamA ! jAva roejA 4 / je NaM bhaMte ! sadahejA 3 se NaM zrAbhiNibohiyanANa-suyanANa-ghohinANAI uppADejA ?, haMtA goyamA ! jAva uppADejA 5 / je NaM bhaMte ! zrAbhiNiyohiyanANa-suyanANa-zrohinANAI uppA 37 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH DejA se NaM saMcAejA sIlaM vA jAva paDivajittae ?, goyamA ! No iNaDhe sama? 6 / evaM asurakumArevi, jAva thaNiyakumAresu 7 / egidiya-vigaliMdiesu jahA puDhavIkAiyA 8 / paMciMdiyatirikkhajoNiesu maNussesu ya jahA neraie 1 / vANamaMtara-joisiya-vemANiesu jahA neraiesu uvavajjeja tti pucchAe bhaNiyA evaM maNussevi, vANamaMtarajoisiyavemANiesu jahA asurakumAre 10 / dAraM 4 ||suutrN 262 // rayaNappabhApuDhavi-neraie NaM bhaMte ! rayaNappabhApuDhavi-neraiehito aNaMtaraM uvvaTTittA titthagarataM labhejA ?, goyamA ! atthegaie labhejA atthegaie No labhejA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-atthegaie labhejA atthegaie No labhejA ?, goyamA ! jassa NaM rayaNappabhApuDhavi-neraiassa titthagara-nAmagoyAI kammAiM baddhAI puDhAI nidhattAI kaDAI paTTaviyAiM niviTThAI abhiniviTThAI abhisamannAgayAiM udinnAiM No uvasaMtAI havaMti, se NaM rayaNappabhApuDhavIneraie rayaNappabhApuDhavi-neraiehito aNaMtaraM uvyaTTittA titthagarattaM labhejA, jassa NaM rayaNappabhApuDhavineraiyassa titthagaranAmagoyAiM No baddhAiM jAva No udinnAI uvasaMtAI havaMti se NaM rayaNappabhApuDhavi-neraie rayaNappabhApuDhavi-neraiehito aNaMtaraM uvvaTTittA titthagarattaM No labhejA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccai-patthegatie labhejAatthegatie No labhejA 2 / evaM sakarappabhA jAva vAluyappabhApuDhavi-neraiehito titthagara labhejA 3 / paMkappabhApuDhavineraie NaM bhaMte ! paMkappabhApuDhavi-neraiehito aNaMtaraM uvvaTTittA titthagarattaM labhejA ?, goyamA ! No iNa? samaDhe, aMtakiriyaM puNa karejA 4 / dhUmappabhApuDhavIneraie NaM pucchA, goyamA ! No iNa? samaThe, savvaviraI puNa labhejA 5 / tamappabhApuDhavineraie NaM pucchA, goyamA ! No iNa? samaDhe virayAviraiM puNa labhejA 6 / ahesattamapuDhavi. neraie NaM pucchA, goyamA ! No iNaDhe sama?, sammattaM puNa - labhejA 7 / asurakumArassa pucchA, goyamA ! No iNaDhe samaDhe, aMtakiriyaM puNa karejA Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 20 ] [ 261 8 / evaM niraMtaraM jAva grAukAie 1 / teukAie NaM bhaMte ! teukAiehito aNaMtaraM ubvaTTittA uvavajjejA 2 tA titthagarattaM labhejA ?, goyamA ! NoM tiNa? sama?, kevalipannattaM dhamma labhejA savaNayAte, evaM vAukAievi 10 / vaNassaikAie NaM pucchA, goyamA ! No tiNa? sama?, aMtakiriyaM puNa karejA 11 / beiMdiya-teiMdiyacauridie NaM pucchA, goyamA ! no tiNa? sama8, maNapajavanANaM puNa uppADejA 12 / paMciMdiyatirikkhajoNiyamaNUsa-vANamaMtara-joisie NaM pucchA, goyamA ! No tiNa? samaDhe, aMtakiriyaM puNa karejA 13 / sohammagadeve NaM bhaMte ! aNaMtaraM cayaM caittA titthagarattaM labhejA ?, goyamA ! atthegaie labhejA atthegaie no labhejA 14 / evaM jahA rayaNappabhApuDhavineraie evaM jAva savvaTThasiddhagadeve 15 / dAraM 5 // sUtra 263 // rayaNappabhApuDhavineraie NU bhaMte ! aNaMtaraM uvvaTTittA cakvaTTittaM labhejA ? goyamA ! atthegaie labhejA atthegaie no labhejA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuJcati ?, goyamA ! jahA rayaNappabhApuDhavineraiyassa titthagarattaM 2 / sakkarappabhApuDhavineraie aNaMtaraM uvaTTittA cakavaTTittaM labhejA ?, goyamA ! no tiNa8 sama8, evaM jAva adhesattamA-puDhavineraie 3 / tiriyamaNuehito pucchA, goyamA ! No tiNa? sama8, bhavaNapati-vANamaMtara-jotisiya-vemANiehito pucchA, goyamA ! atthegaie labhejA atthegaie no labhejA 4 / dAraM 6 // evaM baladevattaMpi, NavaraM sakarappabhApuDhavineraievi labhejA 5 / dAraM 7 // evaM vAsudevattaM dohito puDhavIhiMto vemANiehito ya aNuttarovavAiyavajjehito, sesesu no tiNa? sama? 6 |daarN 8 // maMDaliyattaM adhesattamA teuvAUvajjehito 7 / dAraM 1 // seNAvairayaNattaM gAhAvairayaNattaM vaDDatirayaNataM purohiyarayaNattaM itthirayaNaMttaM ca evaM ceva, NavaraM aNuttarovavAiya-vajjehito, bAsarayaNattaM hatthirayaNattaM ca rayaNappabhAyo NiraMtaraM jAva sahassAro, atthegaie labhejA atthegaie Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292) / zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH no labhejA, cakkarayaNattaM chattarayaNattaM cammarayaNattaM daMDarayaNattaM asirayaNattaM maNirayaNattaM kAgiNirayagAttaM etesiNaM asurakumArehito pAraddha niraMtaraM jAva IsANAyo uvavAyo, sesehito no tiNa? samaDhe 8 / dAraM 10 / // sUtraM 264 // graha bhaMte ! asaMjaya-bhaviya-davvadevANaM avirAhiya-saMjamANaM virAhiya-saMjamANaM avirAhiya-saMjamAsaMjamANaM virAhiya-saMjamAsaMjamANaM asarANINaM tAvasANaM kaMdappiyANaM caragaparivvAyagANaM kivisiyANaM tiri. cchiyANaM grAjIviyANaM zrAbhiyogiyANaM saliMgINaM daMsaNavAvarANagANaM devalogesu uvavajamANANaM kassa kahiM uvavAyo parANatto ?, goyamA ! asaMjaya-bhaviya-davvadevANaM jaharANeNaM bhavaNavAsIsu ukoseNaM uvarimagevejaesu, avirAhiyasaMjamANaM jaharaNeNaM sohamme kappe ukkoseNaM sabvaTTasiddhe, virAhiyasaMjamANaM jaharANeNaM bhavaNavAsIsu ukkoseNaM sohamme kappe, avirAhiyasaMjamAsaMjamANaM jaharaNeNaM sohamme kappe ukkoseNaM accue kappe, virAhitasaMjamAsaMjamANaM jaharANeNaM bhavaNavAsIsu ukoseNaM jotisiesu, asannINaM jahanneNaM bhavaNavAsIsu ukkoseNaM vANamaMtaresu, tAvasANaM jaharaNeNaM bhavaNavAsIsu ukoseNaM joisiesu kaMdappiyANaM jaharAmeNaM bhavaNavAsIsu ukkoseNaM sohamme kappe, caragaparivvAyagANaM jaharANeNaM bhavaNavAmIsu ukoseNaM baMbhaloe kappe, kibbisiyANaM jaharANeNaM sohamme kappe ukoseNaM laMtae kappe, tiricchayANaM jaharaNeNaM bhavaNavAsIsu ujhoseNaM sahassAre kappe, bhAjIviyANaM jaharANeNaM bhavaNavAsIsu ukoseNaM accue kappe, evaM bhAbhiyogANavi, saliMgINaM dasaNavAvarANagANaM jaharANeNaM bhavaNasAsIsu ukoseNaM uvarimagevejjaesu // sUtraM 265 // kativihe NaM bhaMte ! asariNayAue parANatte ?, goyamA ! cauvidhe asariNayAue pannatte, taMjahA-neraiyaasariNayAue jAva devayasariNayAue 1 / asarANI NaM bhaMte : jIve kiM neraiyAuyaM pakareti jAva devAuyaM pakareti ?, goyamA ! neraiyAuyaM pakareti jAva devAuyaM pakareti, Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 21 / [ 263 neraiyAuM pakaremANe jaharANeNaM dasa vAsasahassAI ukoseNaM paliyovamassa asaMkhejaibhAgaM pakareti, tirikkhajoNiyAuyaM pakareti, tirikkhajoNiyAuyaM pakaremANe jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM palitovamassa asaMkhejaibhAgaM pakareti, evaM maNussAuyaMpi 2 / devAuyaM jahA neraiyAuyaM 3 / eyassa NaM bhaMte ! neraiyaasariNayAuyassa jAva deva-asariNa-yAuyassa katare 2 hito appA vA 4.?, goyamA ! savvatthove devasariNayAue maNUsa-zrasariNaaAue asaMkhez2aguNe tirikkhajoNiya-asariNayAue asaMkhejaguNe nerajhyaasagiNayAue asaMkhejaguNe 3 // sUtraM 266 // parANavaNAe bhagavaie vIsaimaM aMtakiriyA-padaM samattaM // . // iti viMzatitamaM padam // 20 // // atha avagAhana-saMsthAna-(zarIra)-nAmakaM . ekaviMzatitamaM padam // vihisaMThANapamANe 1-3 poggalaciNaNA 4 sarIrasaMjogo 5 / davvapaesa'ppabahuM 6 sarIrogAhaNappabahuM 7 // 1 // 1 / kati NaM bhaMte ! sarIrayA parANattA ?, goyamA ! paMca sarIrayA pannattA, taMjahA-borAlie 1 veuvie 2 zrAhArae 3 teyae 4 kammae 5, 2 / thorAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-egidiya orAliyasarIre jAva paMciMdiya-rorAliyasarIre 3 / egidiya-porAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavihe pannatte, taMjahApuDhavikAiya-egidiya-zrorAliyasarIre jAva vaNapphaikAiya-egidiya-dhorAliyasarIre 4 / puDhavikAiya-egidiya-borAliyasarIre NaM bhaMte ! kativihe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-suhuma-puDhavikAiya-egidiya-thorAliyasarIre bAdara-puDhavikAiya-egidiya-zorAliyasarIre ya 5 / suhuma-puDhavi Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH kAiya-egidiya-yorAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-pajattaga-suhuma-puDhavikAiya-egidiya-yorAliyasarIre ya apajattaga-suhuma-puDhavikAiya-egidiya-yorAliyasarIre ya 6 / bodarapuDhavikAiyAvi evaM ceva, evaM jAva vaNassaikAiya-egidiyorAliyatti 7 / beiMdiya-porAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! duvidhe pannatte, taMjahA-pajatta-beiMdiya-dhorAliyasarIre ya apajattaga-beiMdiya-thorAliyasarIre ya, evaM teiMdiyA cauriMdiyAvi 8 / paMciMdiyathorAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! duvidhe pannatte, taMjahA-tirikkhajoNiyapaMciMdiya-yorAliyasarIre ya maNussapaMciMdiyayorAliyasarIre ya 1 |tirikkhjonniy-pNciNdiyyoraaliysriire NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! tividhe panatte, taMjahA-jalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-yorAliyasarIre thalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-zrorAliyasarIre khahayara-tirikkhajoNiyapaMciMdiya-yorAliyasarIre 10 / jalayara-tirivakhajoNiya-paMciMdiya-zrorAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannate ?, goyamA ! duvidhe pannatte, taMjahAsaMmucchimajalayara-paMciMdiya-tirikkhajoNiya-yorAliyasarIre gambhavakkaMtijalayara-paMciMdiya-tirikhakhajoNiya-yorAliyasarIre ya 11 / samucchimajalayaratirikkhajoNiya-paMciMdiya-yorAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-pajattagasamucchima-tirikkhajoNiya-paMciMdiya. porAliyasarIre ya apajattagasaMmucchima-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-dhorAliyasarIre ya, evaM gambhavakkaMtievi 12 / thalayarapaMciMdiya-tirikkhajoNiyapaMciMdiya-zorAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-cauppayathalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-porAliyasarIre ya parisappathalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-yorAliyasarIre ya 13 / cauppayathalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-porAliyasarIreNaM bhaMte ! katividhe pannatte?, Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 21 ] [ 265 goyamA ! duvihe pannate, taMjahA-samucchima-cauppaya-thalayara-tirikkhajoNiyapaMciMdiya-porAliyasarIre ya gambhavakkaMtiya--cauppaya-thalayara-tirikkhajoNiyapaMciMdiya-yorAliyasarIre ya 14 / saMmucchimacauppaya-thalayara-paMciMdiya-yorAliyasarIre kaivihe panate ?, goyamA ! duvidhe pannatte, taMjahA-pajjattasaMmucchimacauppaya-thalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-yorAliyasarIre ya, apajattasamucchima-cauppaya-thalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-porAliyasarIre ya, evaM gambhavakkatievi 15 / parisappa-thalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-zrorAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahAuraparisappathalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-yorAliyasarIre ya bhuyaparisappathalayara-tirikkhaz2oNiya-paMciMdiya-yorAliyasarIre ya 16 / uraparisappathalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-borAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannate ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-samucchima-uraparisappa-thalayaratirikkhajoNiya-paMciMdiya-yorAliyasarIre ya gambhavakkaMtiya-uraparisappathalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-zrorAliyasarIre ya 17 / saMmucchime duvihe pannatte, taMjahA-apajatta-samucchima-uraparisappa-thalayara-tirikkhajoNiya-paMcidiya-yorAliyasarIre ya pajatta-samucchima-uraparisappa-thalayara-tirikkhajoNiyapaMciMdiya-yorAliyasarIre ya 18 / evaM gambhavakkaMtiyauraparisappe caukkato bhezro, evaM bhuyaparisappAvi saMmucchima-gabbhavakkaMtiya-pajattA apajattAya 11 / khahayarA duvidhA, pannattA, taMjahA-samucchimA ya gambhavakkaMtiyA ya 20 / saMmucchimA duvidhA pannattA ?, pajjattA apajattA ya, gambhavakkaMtiyAvi pajattA apajjattA ya 21 / maNUsa-paMciMdiya-yorAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! duvihe patnatte, taMjahA-samucchima-maNUsa-paMciMdiya-zorAliyasarIre ya gambhavakkaMtiya-marAsa-paMciMdiya-yorAliyasarIre 21 / gambhavakkaMtiyamaNUsa-paMciMdiya-borAliyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte?, goyamA ! Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta ?, goyamA ! pAkisaThANasaMThita gAvi bAdarANAva 266 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH duvihe pannatte, taMjahA-pajattaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-yorAliyasarIre ya apajattaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-borAliyasarIre ya // sUtraM 267 // zrorAliyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThite pannatte ?, goyamA ! NANAsaMThANasaMThite pannatte 1 / egidiyorAliyasarIre NaM bhaMte ! kisaMThite pannatte ?, goyamA ! NANAsaMThANasaMThite pannatte, 2 / puDhavikAiya-egidiyazrorAliyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMgaNasaMTite pannatte ?, goyamA ! masUracaMdasaMThANasaMThite pannatte 3 / evaM suhumapuDhavikAiyANavi bAdarANavi evaM ceva pajattApajattANavi evaM ceva 4 / aAukAiya-egidiya-yorAliyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMgaNasaMThite pannatte ?, goyamA ! thibukaviMdu-saMThANasaMThite pannatte, evaM suhumabAdarapajattApajattANavi 5 / teukAiya-egidiya-urAliyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThANasaMThite pannatte ?, goyamA ! sUIkalAva-saMThANasaMThite pannatte, evaM suhumabAdarapajattApajattANavi 6 / vAukAiyA NaM paDAgAsaMThANasaMThite parANatte, evaM suhumabAdara-pajattApajattANavi 7 / vaNapphaikAiyA NaM NANAsaMgaNasaMThite pannatte, evaM suhumavAdara-pajattApajatANavi 8 / beiMdiyayorAliyasarIre NaM bhaMte ! kisaMgaNasaMThie pannatte?, goyamA! huMDa-saMThANasaMThite pannatte, evaM pajattApajattANavi, evaM teiMdiyacauriMdiyANavi 1 |tirikkhjonniypNciNdiy-yoraaliysriire NaM bhaMte ! kiMsaMThANasaMThie pannatte ?, goyamA ! chabiha-saMThANasaMThie pannatte, taMjahA-samacauraMsasaMThANasaMThie jAva huMDasaMThANasaMThitevi, evaM pajattApajattANavi 3, 10 / saMmucchima-tirikkhajoNiyapaMciMdiya-yorAliyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThANasaMThie pannatte ?, goyamA ! huMDasaMThANasaMThite pannatte, evaM pajattApajattANavi 3, 11 / gambhavakkaMtiyatirikkhajoNiya-paMciMdiya-orAliyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThANasaMThie pannatte ?, goyamA ! chavvihasaMThANasaMThie pannatte, taMjahA-samacauraMse jAka huMDasaMThANasaMThie, evaM pajattApajattANavi 3, 12 / evamete tirikkhajoNiyANaM Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 21 ] [ 267 zrohiyANaM Nava pAlAvagA 13 / jalayara-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-yorAliyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThANasaMThite pannatte ?, goyamA ! chabbihasaMThANasaMThie pannatte, taMjahA-samacauraMse jAva huMDe, evaM pajattApajattANavi 14 / saMmucchimajalayarA huMDasaMThANasaMThitA, etesiM ceva pajattAvi apajattagAvi evaM ceva 15 / gabbhavakkaMtiyajalayarA chavihasaMThANasaMThitA, evaM pajattApajattANavi 16 / evaM thalayarANavi Nava suttANi evaM cauppayathalayarANavi uraparisappathalayarANavi bhuyaparisappathalayarANavi 17 / evaM khahayarANavi Nava suttANi, navaraM sabbattha saMmucchimA huMDasaMgaNasaMThitA bhANitavvA, iyare chasuvi 18 / maNUsapaMciMdiya-yorAliyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThANasaMThite pannate ?, goyamA .! chabbihasaMThANasaMThite pannatte, taMjahA-samacauraMse jAva huMDe, pajjattApajjattANavi evaM ceva 11 / gambhavavakaMtiyANavi evaM ceva, pajattApajjatANavi evaM ceva 20 / saMmucchimANaM pucchA, goyamA ! huMDasaMThANasaMThitA parANattA 21 // sUtraM 268 // zrorAliyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA patrattA ?, goyamA ! jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukkoseNaM sAtiregaM joyaNasahassaM, egidiyayorAliyassavi, evaM ceva, jahA zrohiyassa 1 / puDhavikAiya-egidiya-zorAliyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA patnattA ? goyamA ! jaharaNeNavi ukkoseNavi aMgulassa asaMkhejatibhAgaM, evaM apajattayANavi pajattayANavi 2 / evaM suhumANaM pajjattApajattANaM, bAdarANaM pajattApajattANavi 3 / evaM eso navayo bhedo jahA~ puDhavikAiyANaM tahA pAukAiyANavi teukAiyANavi vAukAiyANavi 4 / vaNassaikAiya-porAliyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! jaharaNeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukkoseNaM sAtiregaM joaNasahassaM, apajattagANaM jaharANeNavi ukkoseNavi aMgulassa asaMkhejatibhAgaM, pajattagANaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukoseNaM 38. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 ] | zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH sAtiregaM joyaNasahassaM, bAdarANaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM jograNasahassaM sAtiregaM, pajattANavi evaM ceva, apajattANaM jaharANeNavi ukkoseNavi aMgulassa asaMkhejaibhAga, suhumANaM pajattApajattANa ya tirAhavi jaharANeNavi ukoseNavi aMgulassa asaMkhejaibhAgaM 5 / beiMdiyaghorAliyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA patnattA ?, goyamA ! jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM bArasa joSaNAI, evaM sabvatthavi apajattayANaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM jaharANeNavi ukoseNavi, pajattagANaM jaheba thorAliyassa zrohiyassa 6 / evaM teiMdiyANaM tiriNa gAuyAI, cariMdiyANaM cattAri gAuyAI 7 / paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM ukoseNaM joyaNasahassaM 3, evaM samucchimANaM 3, gabbhavakkaMtiyANavi 3 evaM ceva navazro bhedo bhANiyanvo 8 / evaM jalayarANavi joyaNasahassaM, navazro bhedo, thalayarANavi Nava bhedA 1, ukkoseNaM cha gAuyAI pajattagANavi, evaM ceva saMmucchimANaM pajattagANaM ya ukoseNaM gAuyapuhuttaM 3, gambhavakkaMtiyANaM ukkoseNaM cha gAuyAI, pajattANa ya 2 zrohiya-cauppaya-pajatta-gambhavakkaMtiya-pajattayANavi ukoseNaM cha gAuyAI, saMmucchimANaM pajjattANa ya gAuyapuhuttaM ukoseNaM 1 / evaM uraparisappANavi zrohiyagabbhavakkatiyapajattagANaM joyaNasahassaM, saMmucchimANaM pajattANa ya joyaNapuhuttaM, bhuyaparisappANaM zrohiya-gabbhavakkaMtiyANavi ukkoseNaM gAuyapuhRttaM, samucchimANaM dhaNupuhuttaM 10 / khahayarANaM zrohiyagambhavakkaMtiyANaM saMmucchimANa ya tirAhavi ukkoseNaM dhaNupuhuttaM 11 / imAyo saMgahaNigAhAyo-'joyaNasahassa chaggAuyAI tatto ya jotraNasahassaM / gAuyapuhutta bhuyae dhaNuhapuhuttaM ca pavakhIsu // 1 ||joynnshss gAuyapuhutta tatto ya jopaNapuhuttaM / dorAhaM tu dhaNupuhuttaM samucchime hoti uccattaM // 2 // 12 / marasorAliyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, tato ya? / mAtiyA Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 21 ] [ 266 goyamA ! jaharaNeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM tiriNa gAuyAI 13 / apajattANaM jaharANeNavi ukkoseNavi aMgulassa asaMkhejaibhAgaM 14 / saMmucchimANaM jaharANeNavi ukkoseNavi aMgulassa asaMkhejaibhAgaM 15 / gambhavakkaMtiyANaM pajattANa ya jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM ukkoseNaM tiriNa gAuyAI 16 // sUtra 261 // veubviyasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! duvidhe pannatte, taMjahA-egidiyaveubviyasarIre ya paMciMdiyaveubviyasarIre ya 1 / jati egidiyaveubviyasarIre kiM vAukAiya-egidiyaveubviyasarIre avAukAiya-egidiyaveuvviyasarIre ?, (granthAgraM 6000) goyamA ! vAukAiya-egidiyaveubviyasarIre no avAukAiya-egidiyaveubviyasarIre 2 / jai vAukAiya-egidiya-veubviyasarIre kiM suhuma-vAukkAiyaegidiya-veuvviyasarIre bAyaravAukAiya-egidiya-veubviyasarIre ?, goyamA ! no suhumavAukAiya-egidiyaveubviyasarIre bAdaravAukAiya-egidiyaveubviyasarIre 3 / jai bAdaravAukAiya-egidiyaveuvviyasarIre kiM pajatta-bAdarabAukAiya-egidiyaveubviyasarIre apajatta-bAdaravAukAiya-egidiyaveubbiyasarIre ?, goyamA ! pajatta-bAdaravAukAiya-egidiyaveubviyasarIre no apajatta. bAdaravAukAiya-egidiyaveubviyasarIre 4 / jati paMceMdiyaveuvviyasarIre kiM neraiya-paMciMdiyaveubviyasarIre jAva kiM devapaMcidiyaveubviyasarIre ?, goyamA! neraiya-paMciMdiyaveubviyasarIrevi jAva devapaMciMdiyaveubviyasarIrevi 5 / jai neraiya-paMciMdiya-veuvviyasarIre kiM rayaNappabhApuDhavi-neraiya-paMciMdiyaveubviyasarIre jAva kiM adhesattamApuDhavi-neraiyapaMciMdiya-veubviyasarIre ?, goyamA ! rayaNappabhApuDhavi-neraiya-paMciMdiya-veubviyasarIrevi jAva adhesattamApuDhavi neraiyapaMciMdiya-veubviyasarIre'vi 6 / jai rayaNappabhApuDhavi-neraiya-veubviyasarIre kiM pajataga-rayaNappabhApuDhavi-neraiya-paMciMdiya--veubviyasarIre apajattaga-rayaNappabhApuDhavi-neraiya-paMciMdiya-veuvviya-sarIre ?, goyamA ! pajattaga-rayaNappabhA Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : papTho vibhAgaH puDhavi-neraiya--paMciMdiya--veubviyasarIrevi apajattaga-rayaNappabhApuDhavi-neraiyapaMciMdiya-veubviyasarIrevi, evaM jAva adhesattamAe dugato bhedo bhANitavvo . 7 / jai tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuvviyasarIre kiM saMmucchima-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviya-sarIre gambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiyaveubviya-sarIre ?, goyamA ! no samucchima-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviyasarIre gabbhavakkaMtiya tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuvviya-sarIre 8 / jati gambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya paMciMdiya-veubbiya-sarIre kiM saMkhejavAsAuyagambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubbiya-sarIre asaMkhijavAsAuyagambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubdhiya-sarIre ?, goyamA ! saMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya--veubviya-sarIre no asaMkhejavAsAuya-gambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviya-sarIre 1 / jai saMkhejavAsAuya-gambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviya-sarIre kiM pajattagasaMkhejAvAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuvviyasarIre apajattagasaMkhejavAsAuya-gambhavakkaMtiya---tirikkhajoNiya-paMciMdiyaveubbiya-sarIre ?, goyamA ! pajattaga-saMkhejavAsAuya-gambhavakkaMtiyatirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubdhiya-sarIre no apajattaMga-saMkhejavAsAuyagambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviya-sarIre 10 / jai saMkhejavAsAuyagambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviya-sarIre kiM jalayarasaMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuvyiya-sarIre thalayarasaMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirivakhajoNiya-paMciMdiya-veubviya-sarIre khahayarasaMkhejavAsAuya---gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuvviyasarIre ?, goyamA! jalayarasaMkhejavAsAuya-gambhavakkaMtiyatirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviyasarIrevi thalayarasaMkhejavAsAuya--gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiyapaMciMdiya-veubviya-sarIrevi khahayarasaMkhejavAsAuya-gambhavakkaMtiya-tirikkha Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / padaM 21 ] [ 3.1 joNiya-paMciMdiya-veubbiya-sarIrevi 11 / jai jalayara-saMkhejavAsAuyagambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuvviya-sarIre kiM pajjattaga-jalayara. saMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya--paMciMdiya-veubbiya-sarIre apajattagajalayara-saMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMcidiya-veuviya-sarIre ya?, goyamA ! pajattaga-jalayara-saMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiyatirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviya-sarIre no apajattaga-jalayara-saMkhejavAsAuya-gambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuvviya-sarIre 12 / jati thalayara-saMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviyasarIre kiM cauppaya-thalayara-saMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiyapaMciMdiya-veuvviya-sarIre parisappa-thalayara-saMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuvviya sarIre ?, goyamA! cauppaya-thalayara-saMkhejavAsAuya-gambhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviya-sarIre parisappathalayarasaMkhejavAsAuya-gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuvviya-sarIre 13 / evaM sabvesi NeyavvaM jAva khahayarANaM pajattANaM no apajattANaM 14 / jati maNUsapaMciMdiya-veubdhiya-sarIre kiM samucchimamaNUsa-paMciMdiya-veubviya-sarIre gabhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIre ?, goyamA ! No samucchimamaNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIre gambhavakkaMtiya-maNUsa--paMcidiya-veuvviyasarIre 15 / jai gambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIre kiM kammabhUmagagambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya--veubviyasarIre akammabhUmaga-gabbhavakkaMtiyamaNUsa-paMciMdiya-veubdhiyasarIre aMtaradIvaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIre ?, goyamA ! kammabhUmaga-gabhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubbiyasarIreNo akammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIreNo aMtaradIvaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIre ya 16 / jai kammabhUmagagambhavakkaMtiya-maNUsa-paMcidiya-veuvviyasarIre kiM saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 ] [ zrImadAgamasudhAsindhu :: SaSTho vibhAgaH gambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIre asaMkhejavAsAuya-kammabhUmagagambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIre ?, goyamA ! saMkhejavAsAuyakammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-mAsa-paMciMdiya-veubviyasarIre no asaMkhejavAsAuyakammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-mAsa-paMciMdiya-veubviyasarIre 17 / jati saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veuvviyasarIre kiM pajattayasaMkhejavAsAuya kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIre apajattagasaMkhejabAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiya-veubviyasarIre ?, goyamA ! pajataga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-paMciMdiyaveuvviyasarIre no apajattaga saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsaveubbiyasarIre 18 / jai deva-paMciMdiyaveuvviyasarIre kiM bhavaNavAsideva-paMciM. diya-veubbiyasarIre jAva vemANiyadeva-paMciMdiya-ubviyasarIre ?, goyamA ! bhavaNavAsIdeva-paMciMdiya-veubviya-sarIrevi jAva vemANiyadeva-paMciMdiya-veuvdiyasarIrevi 11 / jai bhavaNavAsideva-paMciMdiya-veubviyasarIre kiM asurakumArabhavaNavAsIdeva-paMciMdiya-ubiyasarIre jAva thaNiyakumArabhavaNavAsIdeva-paMciM. diya-veubviyasarIre ?,goyamA ! asurakumAra-bhavaNavAsIdeva jAva thaNiyakumArabhavaNavAsIdeva-paMciMdiya-veubviyasarIrevi 20 / jai asurakumAra-bhavaNavAsIdeva-paMciMdiya-veubdhiyasarIre kiM pajattaga-asurakumAra-bhavaNavAsIdeva-paMciMdiyaveubviyasarIre apajattaga-asurakumAra-bhavaNavAsIdeva-paMciMdiya-veuviyasarIre ?, goyamA ! pajattaga-asurakumAra-bhavaNavAsIdeva-paMciMdiya-veuvviyasarIrevi apajattaga-asurakumAra-bhavaNavAsIdeva-paMciMdiya-veubviyasarIrevi 21 / evaM jAva thaNiyakumArANaM dugato bhedo, evaM vANamaMtarANaM aTThavihANaM jotisiyANaM paMcavihANaM 22 / vemANiyA duvihA-kappovagA kappAtItA ya, kappovagA bArasavihA, tesipi evaM ceva duhato bhedo, kappAtItA duvihA gevejagA ya aNuttarovavAiyA ya, gevejagA NavavihA aNuttarovavAiyA Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 21 / [ 303 paMcavihA, etesiM pajjattApajattAbhilAveNaM dugato bhedo bhANiyabyo 23 / // sUtraM 270 // veubbiyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThite pannatte ?, goyamA ! NANAsaMgaNasaMThite pannatte 1 / vAukAiya-gidiya-veubviyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThite pannatte ?, goyamA ! paDAgAsaMgaNasaMThite pannatte 2 / neraiya-paMciMdiyaveubviyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThANasaMThite pannatte ?, goyamA ! neraiya-paMciMdiyaveuvviyasarIre duvidhe pannatte, taMjahA-bhavadhAraNijje ya uttaraveubvie ya, tattha NaM je se bhavadhAraNijje se NaM huMDasaMgaNasaMThite pannatte, tattha NaM je se uttaraveunvite sevi huMDasaMgaNasaMThite pannatte 3 / rayaNappabhApuDhavineraiya-paMciMdiya-veubviyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThANasaMThite pannatte ?, goyamA ! rayaNappabhApuDhavi-nerajhyANaM duvidhe sarIre pannatte, taMjahA-bhavadhAraNijje ya uttaraveuvvie ya, tattha NaM je se bhavadhAraNijje se NaM huMDe, je se uttaraveunvite sevi huMDe 4 / evaM jAva adhesattamApuDhavi-neraiyaveubviyasarIre 5 / tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veubviyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThANasaMThite pannatte ?, goyamA ! NANAsaMThANasaMThite pannatte 6 / evaM jalayara-thalayara-khahayarANavi, thalayarANavi cauppayaparisappANavi, parisappANavi uraparisappabhuyaparisappANavi 7 / evaM maNUsapaMciMdiya-veubviyasarIrevi 8 / asurakumArabhavaNavAsI-deva-paMciMdiyaveubviyasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThite pannatte ?, goyamA ! asurakumArANaM devANaM duvihe sarIre pannatte, taMjahA-bhavadhAraNijje ya uttaraveuvite ya, tattha NaM je se bhavadhAraNijje se NaM samacauraMsasaMThANasaMThie patnatte, tattha NaM je se uttaraveuvie se NaM NANAsaMThANasaMThie pannatte, 1 / evaM jAva thaNiyakumAradevapaMciMdiya-veubviyasarIre, e vANamaMtarANavi, NavaraM zrohiyA vANamaMtarA pucchijjati, evaM jotisiyANavi zrohiyANaM, evaM sohamme jAva accuyadevasarIre 10 / gevejaga-kappAtIta-vemANiya-deva-paMciMdiya-veubviyasarIre NaM bhate ! kiMsaMThite pannatte ?, goyamA ! gevejagadevANaM ege bhavadhAraNijje Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH sarIre, se NaM samacauraMsasaMThANasaMThite pannatte, evaM aNuttarovavAiyANavi 11 / // sUtraM 271 // veubviyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! jaharaNeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM sAtiregaM joyaNasayasahassaM 1 / vAukAiya-egidiyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA patnattA ?, goyamA ! jaharANeNaM aMgulassa-asaMkhejaibhAgaM ukkoseNavi aMgulassa asaMkhejaibhAgaM 2 / nerajhya-paMciMdiya-veubviyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA patnattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-bhavadhAraNijA ya uttaraveubviyA ya, tattha NaM jA sA bhavadhAraNijjA sA jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukkoseNaM paMcadhaNusayAI, tattha NaM jA sA uttaraveubviyA sA jaharANeNaM aMgulassa saMkhejatibhAgaM ukkoseNaM dhaNusahassaM 3 / rayaNappabhApuDhavineraiyANaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA panattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-bhavadhAriNijA ya uttaraveuvitA ya, tattha NaM jA sA bhavadhAraNijA sA jaharAgoNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukoseNaM satta dhaNUI tirAiNa rayaNIyo chacca aMgulAI, tattha NaM jA sA uttaraveuvitA sA jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM parANarasa dhaNUrti aDDAijAyo rayaNIyo 4 / sakarappabhAe pucchA, goyamA ! jAva tattha NaM jA sA bhavadhAraNijjA sA jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM parANarasa dhaNUI aDDAijAto rayaNIyo, tattha NaM jA sA uttaraveuvvitA sA jaharANeNaM aMgulassa saMkhejaibhAgaM ukkoseNaM ekatIsaM dhaNUiM ekA ya rayaNI 5 / vAluyappabhAe pucchA, bhavadhAraNijA ekatIsaM dharaNiM ekA rayaNI uttaraveubviyA vAvaDhi dhaNUti do ya rayaNIyo 6 / paMkappabhAe bhavadhAraNijA bAvahi~ dhaNUiM do ya rayaNIyo, uttaraveubviyA paNavIsaM dhaNusayaM / dhUmappabhAe bhavadhAraNijjA paNavIsaM dhaNusayaM, uttaraveuvviyA aDDAtinjAI dharamusayAI 8 / tamAe bhavadhAraNijA aDDAijAiM dhaNUsatAiM uttaraveuvviyA paMca dhaNusatAI 1 / Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 21 ] ! 305 adhesattamAe bhavadhAraNijjA paMca ghaNusayAI uttaraveuvittA dhaNusahassaM, evaM ukoseNaM 10 / jahanneNaM bhavadhAraNijA aMgulassa asaMkhejatibhAgaM uttaraveuvitA aMgulassa saMkhijatibhAgaM 11 / tirikkhajoNiya-paMciMdiya-veuviyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA patnattA ?, goyamA ! jaharANeNaM aMgulassa saMkhejaibhAgaM ukkoseNaM jogaNasatapuhuttaM 12 / maNussapaMciMdiya-veubviyasarIramsa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhA pannattA ?, goyamA ! jaharAgoNaM aMgulasta saMkhejaibhAgaM ukkoseNaM sAtiregaM joSaNasatasahassaM 13 / asurakumAra-bhavaNavAsideva-paMciMdiya-beubviyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA patnattA ?, goyamA ! asurakumArANaM devANaM duvihA sarIrogAhaNA pannattA, taMjahA-bhavadhAraNijA ya uttaraveubbiyA ya, tattha NaM jA sA bhavadhAraNijjA sA jaharANeNaM aMgulassa asaMkheibhAgaM ukkoseNaM satta rayaNIyo, tattha NaM jA sA uttaraveundhitA sA jaharANeNaM aMgulassa saMkhejaibhAgaM ukkoseNaM joaNasatasahassaM 14 / evaM jAva thaNiyakumArANaM, evaM zrohiyANaM vANamaMtarANaM, evaM joisiyANavi sohammIsANadevANaM evaM ceva uttaraveunvittA, jAva accuyo kappo, navaraM saNaMkumAre bhavadhAraNijjA jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM cha rayaNIyo, evaM mAhiMdevi, baMbhaloyalaMtagesupaMca rayaNIyo mahAsukasahassAresu cattAri rayaNIyo, prANayapANaya-zrAraNaccuesu tiriNa rayaNIyo 15 / gevijaga-kappAtIta-vemANiyadeva-paMbiMdiyaveuvyiyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! gevejagadevANaM egA bhavadhAraNijA sarIrogAhaNA. pannattA sA jaharaNeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM do rayaNIyo, evaM aNuttarovavAiyadevANavi; NavaraM ekA rayaNI 16 // sUtraM 272 // yAharagasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannate ?, goyamA ! egAgAre pannatte 1 / jai egAgAre parANatte ki maNUsa-yAhAragasarIre amaNUsa-yAhAragasarIre ?, goyamA ! 36 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH maNUsAhAragasarIre no amaNUsayAhAragasarIre 2 / jai maNUsathAhAragasarIre kiM samucchima-maNUsAhAragasarIre gambhavakkaMtiya-maNUsAhAragasarore ?, goyamA ! no samucchima-maNUsAhAragasarIre gambhavakkatiya-maNUsathAhAragasarIre 3 / jai gambhavakkaMtiya-maNUsAhAragasarIre kiM kammabhUmaga-gabbhavavakaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre akammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUma-thAhAragasarIre aMtaraddIvaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre ?, goyamA ! kammabhUmagagambhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre no akammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsapAhAragasarIre no aMtaradIvaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre 4 / jai kammabhUmaga-gabhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre kiM saMkhejavAsAuya-kammabhUmagagambhavakkaMtiya-maNUma-grAhAragasarIre asaMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre ?, goyamA ! saMkhijavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre no asaMkhijavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiyamaNUma-pAhAragasarIre 5 / jati saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiyamaNUsa-yAhAragasarIre kiM pajattasaMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiyamaNUsa-yAhAragasarIre apajattasaMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsathAhAragasarIre ?, goyamA ! pajattasaMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiyamaNUsa-pAhAragasarIre no apajattagasaMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiyamaNUsa-thAhAragasarIre 6 / jai pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre kiM sammaTThiIpajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre micchaTTiIpajjattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre sammAmicchaTTiIpajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-ganbhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre ?, goyamA ! sammadiTThI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiyamaNusa-pAhAragasarIre no micchaTTiI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kamma Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 21 ] bhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUma-grAhAragasarIre no sammAmicchaTThiI-pajattagasaMkhejavAsAuya-kammabhRmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre 7 / jai sammadiTTI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre kiM saMjayasammaddiTThI-pajattaga-khaMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsathAhAragasarIre asaMjatasammaTThiI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre saMjayAsaMjayasammadiTTI-pajattaga-saMkhejavAsAuyakammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre ?, goyamA ! saMjayasammaTThiIpajattaga-saMkhejabAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre no asaMjatasammadiTThI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsathAhAragasarIre no saMjatAsaMjatasammahiTThI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmagagambhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre 8 / jai saMjatasammaTThiI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre ki pamattasaMjatasammahiTThI-pajjattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa--pAhAragasarIre zapamattasaMjatasammadiTThi-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsathAhAragasarIre ?, goyamA ! pamattasaMjaya-sammadiTTIpajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre no apamatasaMjaya-sammadiTTI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga gambhavakkaMtiya-maNUsa-yAhAragasarIre 1 / jai pamattasaMjaya-sammaTTiI-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya-maNUsazrAhAragasarIre kiM iDDipattapamattasaMjaya-sammadiTThI-pajattaga-saMkhejavAsAuyakampabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre aNiDipatta-pamattasaMjaya-sammadiTThi-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gabbhavakkaMtiya--maNUsa-nyAhAragasarIre ?, goyamA ! iDipatta-pamattasaMjaya-sammadiTThi-pajattaga-saMkhejavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya-maNUsa-pAhAragasarIre no aNiDipatta-pamattasaMjaya-sammadiTThi-pajattaga-saMkhejavAsAuya--kammabhUgaga-gabbhavakkaMtiya--maNUsa-yAhAragasarIre Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 ] ( zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSThI vibhAgaH 10 / AhAragasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThite pannatte ?, goyamA ! samacauraMsasaMThANasaMThite pannatte 11 / zrAhAragasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! jaharANeNaM desUNA rayaNI ukkoseNaM paDipurANA rayaNI 12 // sUtra 373 // teyagasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavihe pannatte, taMjahA-egidiyateyagasarIre jAva paMciMdiyateyagasarIre 1 / egidiyateyagasarIre NaM bhaMte ! kaividhe panate ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-puDhavikAiya-egidiya-teyagasarIre jAva vaNassaikAiyaegidiya-teyagasarIre 2 / evaM jahA porAliyasarIrassa bhedo bhaNito tahA teyagassavi jAva cauriMdiyANaM 3 / paMciMdiyateyagasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannate ?, goyamA ! cauvihe pannatte, taMjahA-neraiyateyagasarIre jAva devateyagasarIre 4 / nerajhyANaM dugato bhedo bhANitavyo, jahA veubviyasarIre 5 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM maNUsANa ya jahA porAliyasarIre bhedo bhANito tahA bhANiyabvo 6 / devANaM jahA veubdhiyasarIrabhedo bhANito tahA bhANiyambo, jAva sabvaTThasiddhadevatti 7 / teyagasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThie pannatte ?, goyamA ! NANAsaMThANasaMThie pannatte 8 / egidiyateyagasarIre NaM bhaMte ! kiMsaMThie parANate ?, goyamA ! NANAsaMThANasaMThie pannatte 1 / puDhavikAiyaegidiya-teyagasarIre NaM bhaMte ! kisaMThie pannatte ?, goyamA ! masUracaMda-saMThANasaMThite pannatte 10 / evaM aorAliya-saMThANANusAreNa bhANitavvaM jAva cariMdiyANavi 11 / neraiyANaM bhaMte ! teyagasarIre kiMsaMThie panatte ?, goyamA ! jaha veubviyasarIre, paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM mANUsANaM jahA etesiM ceva orAliyaMti 12 / devANaM bhaMte ! teyagasarIre kisaMThite pannatte ?, goyamA ! jahA veubviyassa jAva aNuttarovavAiyatti 13 // sUtraM 274 // jIvassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiya-samugghAeNaM samohayassa teyAsarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! sarIrapamANamettA vikkhaMbhavAhalleNaM Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 21 ] [ 306 thAyAmeNaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgoM ukoseNaM logaMtAyo logate 1 / egiMdiyassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiya-samugghAeNaM samohayassa teyAsarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA ?, goyamA ! evaM ceva, jAva puDhavikAiya-yAukAiya-teukAiya-vAukAiya-vaNapphaikAiyassa 2 / beiMdiyassa NaM bhaMte !mAraNaMtiya-samugyAeNaM samohayassa teyAsarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA parANatA ?, goyamA ! sarIrappamANamettA vikkhaMbhavAhalleNaM thAyAmeNaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgo ukkoseNaM tiriyalogAyo logate, evaM jAva cauridiyassa 3 / neraiyassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiya-samugghAeNaM samohayassa teyAsarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! sarIrappamANamattA vikkhaMbhavAhalleNaM thAyAmeNaM jaharaNeNaM sAtirekaM joyaNasahassaM ukoseNaM adhe jAva ahesattamA puDhavI tiriyaM jAva sayaMbhuramaNe samudde uDDa jAva paMDagavaNe pukkhariNIto 4 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiya samugghAeNaM samohayassa teyAsarIrassa ya kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! jahA beiMdiyasarIrassa 5 / maNussassa NaM bhaMte / mAraNaMtiya samugghAeNaM samohayassa teyAsarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! samayakhettAyo logaMto 6 / asurakumArassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiya-samugghAeNaM samohayamsa teyAsarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! sarIrappamANamettA vikkhaMbhabAhalleNaM yAyAmeNaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgo ukkoseNaM adhe jAva taccAe puDhavIe hiTThille caramaMte tiriyaM jAva sayaMbhuramaNasamudassa bAhirille veiyaMte uTTha jAva isIpabhArA puDhavI, evaM jAva thaNiyakumAra-teyagasarIrassa vANamaMtara-joisiya-sohammIsANagA ya evaM ceva 7 / saNaMkumAradevassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiya-samugghAeNaM samohayassa teyAsarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! sarIrappamANamettA vikkhaMbhavAhalleNaM thAyAmeNaM Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH :SaSTho vibhAgaH jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM adhe jAva mahApAtAlANaM docce tibhAge, tiriyaM jAva sayaMbhuramaNe samudde uDDa jAva accuyo kappo, evaM jAva sahassAradevassa 8 / prANayadevassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiya-samugghAeNaM samohayasta teyAsarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA pannattA ?, goyamA ! sarIrappamANamettA vikkhaMbhabAhalleNaM thAyAmeNaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNaM jAva adholoiyagAmA, tiriyaM jAva maNUsakhette uDDa jAva accuyo kappo, evaM jAva dhAraNadevassa accuadevassa evaM ceva, NavaraM uDDe jAva sayAI vimANAti 1 / gevijagadevassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohayassa teyagasarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA pannatnA ?, goyamA ! sarIrapamANamettA vikkhaMbhavAhalleNaM thAyAmeNaM jaharaNeNaM vijAharaseDhIto ukoseNaM jAva graholoiyagAmA tiriyaM jAra mANUsakhette uThe jAva sagAti vimANAti, aNuttarovavAiyassavi evaM cera 10 / kammagasarIre NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahAegidiyakammagasarIre jAva paMciMdiyakammagasarIre evaM jaheva teyagasarIrassa bhedo maMThANaM yogAhaNA ya bhaNitA taheva niravasesaM bhANitavvaM jAva aNuttarovavAiyatti 11 // sUtraM 275 // porAliyasarIrassa NaM bhaMte ! katidisiM poggalA cijjati ?, goyamA ! nivAghAeNaM chadisi vAghAyaM paDucca siya tidisi siya cAdisi siya paMcadisiM 1 / veuvviyasarIrassa NaM bhaMte ! katidisi poggalA cijjati ?, goyamA ! NiyamA chadisiM, evaM zrAhAragasarIrassavi, teyAkammagANaM jahA thorAliyasarIrassa 2 |yoraaliysriirss NaM bhaMte ! katidisi poggalA uvacijjati ?, goyamA ! evaM ceva jAva kammagasarIrasta, evaM uvacijjaMti, avacijjaMti 3 / jassa NaM bhaMte ! thorAliyasarIraM tassa veubviyasarIraM jassa veubviyasarIraM tassa-borAliyasarIraM ?, goyamA ! jassa porAliyasarIraM tassa veubviyasarIraM siya asthi Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 21 ] [ 311 siya natthi, jassa veubviyasarIraM tassa porAliyasarIraM siya asthi siya natthi 4 / jassa NaM bhaMte ! zrorAliyasarIraM tassa zrAhAragasarIraM jassa zrAhAragasarIraM tasta porAliyasarIraM ?, goyamA ! jassa orAliyasarIraM tassa zrAhAragasarIraM siya asthi siya natthi, jassa puNa thAhAragasarIraM tassa aorAliyasarIraM NiyamA atthi 5 / jassa NaM bhaMte ! porAliyasarIraM tassa teyagasarIraM jassa teyagasarIraM tassa porAliyasarIraM ?, goyamA ! jassa aorAliyasarIraM tassa teyagasarIraM niyamA asthi, jassa puNa teyagasarIraM tassa porAliyasarIraM siya asthi siya Nasthi, evaM kammagasarIraMpi 6 / jassa NaM bhaMte ! veubviyasarIraM tassa pAhAragasarIraM jassa AhAragasarIraM tassa veuviyasarIraM ?, goyamA ! jassa veubviyasarIraM tassa zrAhAragasarIraM Natthi, jassavi pAhAragasarIraM tassavi veubviyasarIraM Natthi, teyAkammAtiM jahA porAlieNa samaM taheva pAhAragasarIreNavi samaM teyAkammagAtiM cAreyavvANi 7 / jassa NaM bhaMte ! teyagasarIraM tassa kammagasarIraMjassa kammagasarIraM tassa teyagasarIraM ?, goyamA ! jassa teyagasarIraM tassa kammagasarIraM NiyamA asthi, jassavi kammagasarIraM tassavi teyagasarIraM NiyamA asthi 8 // sUtraM 276 // etesi NaM bhaMte ! orAliya-veubbiya-yAhAraga-teyaga-kammagasarIrANaM davvaTThayAe padesaTThayAe davaTThapaesaTThayAte kayarerahito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA thAhAragasarIrA davaTThayAte veubviyasarIrA davaTThayAe asaMkhejaguNA zrorAliyasarIrA davvaTTayAte asaMkhejaguNA teyAkammagasarIrA dovi tullA davvaTThayAte aNaMtaguNA, padesaTTayAe savvatthovA zrAhAragasarIrA padesaTTayAe veuvviyasarIrA padesaTTayAe asaMkhejaguNA borAliyasarIrA padesaTTayAe asaMkhejaguNA teyagasarIrA padesaTTayAe aNaMtaguNA kammagasarIrA padesaTTayAe zraNaMtaguNA davaTThapadesaTTayAte savvatthovA zrAhAragasarIrA davvaThThayAte veubviyasarIrA davaTThayAe asaMkhejaguNA borAliyasarIrA davaTThayAe asaMkhe Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgA jaguNA borAliyasarIrehiMto davvaTThayAehito zrAhAragasarIrA padesaTTayAe aNaMtaguNA veubviyasarIrA padesaTTayAe asaMkhejaguNA orAliyasarIrA padesaThThayAe asaMkhejaguNA teyAkammA dovi tullA davvaTThayAe aNaMtaguNA teyagasarIrA padesaTTayAe aNaMtaguNA kammagasarIrA padesaTTayAe aNaMtaguNA // sUtraM 277 // etesi NaM bhaMte ! orAliya-veuvviya-yAhAraga-teyagakammagasarIrANaM jahariNayAe zrogAhaNAe ukkosiyAe yogAhaNAe jaharANukosiyAe yogAhaNAe katare2hiMto appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA porAliyasarIrassa jahariNayA yogAhaNA, teyAkammagANaM dorAhavi tullA jahariNayA yogAhaNA visesAhiyA veuvviyasarIrassa jahariNayA yogAhaNA asaMkhejaguNA aAhAragasarIrassa jahariNayA ogAhaNA asaMkhejaguNA, ukosiyAe zrogAhaNAe savvatthovA zrAhAragasarIrassa ukkosiyA yogAhaNA porAliyasarIrassa ukkosiyA yogAhaNA saMkhejaguNA veuvviyasarIrassa ukkosiyA yogAhaNA saMkhijaguNA teyAkammagANaM dovi tullA ukosiyA zrogAhaNA asaMkhejaguNA jaharANukosiyAte yogAhaNAte savvatthovA porAliyasarIrassa jahariNayA progAhaNA teyAkammANaM dorAhavi tullA jahariNayA yogAhaNA visesAhiyA veuvviyasarIrassa jahariNayA yogAhaNA asaMkhejaguNA zrAhAragasarIrassa jahariNayAhiMto yogAhaNAhiMto tassa ceva ukkosiyA yogAhaNA visesAhiyA porAliyasarIrassa ukosiyA yogAhaNA saMkhejaguNA veuvviyasarIrassa NaM ukkosiyA yogAhaNA saMkhijaguNA teyAkammagANaM dorAhavi tullA ukosiyA yogAhaNA asaMkhijaguNA // sUtraM 278 // parANavaNAe bhagavaIe egavIsaimaM zrogAhaNApayaM samattaM // // iti ekaviMzatitamaM padam // 21 // Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goyamA ! duviH / pAdosiyA jeNaM appaNI zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 22 // atha kriyAkhyaM dvAviMzatitamaM padam // ____ kati NaM bhaMte ! kiriyAyo parANattAyo ?, goyamA ! paMca kiriyAtro parANattAyo, taMjahA-kAiyA 1 ahigaraNiyA 2 pAdosiyA 3 pAriyAvaNiyA 4 pANAivAyakiriyA 1 / kAiyA NaM bhaMte ! kiriyA kativihA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-aNuvarayakAiyA ya duppauttakAiyA ya 2 / ahigaraNiyA NaM bhaMte ! kiriyA kaivihA panattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-saMjoyaNAhikaraNiyA ya nivvattaNAdhigaraNiyA ya 3 / pAdosiyA NaM bhaMte ! kiriyA kativihA pannattA ?, goyamA ! tivihA pannattA, taMjahA-jeNaM appaNo vA parassa vA tadubhayassa vA asubha maNaM saMpadhAreti, settaM pAdosiyA kiriyA 4 / pAriyAvaNiyA NaM bhaMte ! kiriyA kativihA pannattA ?, goyamA ! tivihA pannattA, taMjahAjeNaM appaNo vA parassa vA tadubhayassa vA assAyaM vedaNaM udIreti, settaM pAriyAvaNiyA kiriyA 5 / pANAtivAyakiriyA NaM bhaMte ! kativihA pannattA ?, goyamA ! tivihA pannattA, taMjahA-jeNaM appANaM vA paraM vA tadubhayaM vA jIviyAyo vavarovei, se taM pANAivAyakiriyA 6 ||suutrN 27 // jIvA NaM bhaMte ! kiM sakiriyA akiriyA ?, goyamA ! jIvA sakiriyAvi akiriyAvi 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai-jIvA sakiriyAvi akiriyAvi ?, goyamA ! jIvA duvihA pannattA, taMjahA-saMsArasamAvarANagA ya asaMsArasamAvarANagA ya, tattha NaM je te asaMsArasamAvarANagA te NaM siddhA, siddhA NaM akiriyA, tattha NaM je te saMsArasamAvarANagA te duvihA pannattA, taMjahA-selesipaDivaNNagA ya aselesipaDivarANagA ya, tattha NaM je te selesipaDivarANagA te NaM akiriyA, tattha NaM je te aselesipaDivaraNagA te NaM sakiriyA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccatijIvA sakiriyAvi akiriyAvi 2 / atthi NaM bhaMte ! jIvANaM pANAivAeNaM Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH kiriyA kajati ?, haMtA ! goyamA ! atthi 3 / kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM pANAtivAeNaM kiriyA kajati ?, goyamA ! chasu jIvanikAesu 4 / asthi NaM bhaMte ! neraiyANaM pANAivAeNaM kiriyA kajati ?, goyamA ! evaM ceva, evaM jAva niraMtaraM vemANiyANaM 5 / asthi NaM bhaMte ! jIvANaM musAvAeNaM kiriyA kajati ?, hatA! atthi 6 / kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM musAvAeNaM kiriyA kajati ?, goyamA ! sambadavvesu, evaM niraMtaraM nerajhyANaM jAva vemANiyANaM 7 / atthi NaM bhaMte ! jIvANaM adinnAdANeNaM kiriyA kajati ?, haMtA asthi 8 / kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM adinnAdANeNaM kiriyA kajati ?, goyamA ! gahaNadhAraNijjesu davvesu, evaM neraiyANaM niraMtaraM jAva vemANiyANaM 1 / asthi NaM bhaMte ! jIvANaM mehuNeNaM kiriyA kanjati ?, haMtA atthi 10 / kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM mahuNeNaM kiriyA kajati ?. goyamA / rUvesu vA svasahagatesu vA davvesu evaM neraiyANaM niraMtaraM jAva vemANiyANaM 11 / asthi NaM bhaMte ! jIvANaM pariggaheNaM kiriyA kajati ?, haMtA atthi 12 / kamhi NaM bhaMte ! kajati pariggaheNaM kiriyA kanjati ?, goyamA ! savvadavvesu, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM 13 / evaM koheNaM mANeNaM mAyAe lobheNaM pejjeNaM doseNaM kalaheNaM abbhakkhANeNaM pesunneNaM paraparivAeNaM paratiratIte mAyAmoseNaM micchAdasaNasalleNaM, savvesu jIvA neraiyabhedeNaM bhANitavvA, niraMtaraM jAva vemANiyANaMti, evaM aTThArasa ete daMDagA 18, 14 // sUtraM 280 // jIve NaM bhaMte ! pANAtivAeNaM kati kammapagaDIyo baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA avidhavaMdhae vA, evaM neraie jAva niraMtaraM vemANite 1 / jIvA NaM bhaMte ! pANAtivAeNaM kati kammapagaDIyo baMdhaMti ?, goyamA ! sattavihabaMdhagAvi aTThavihabaMdhagAvi 2 / nerajhyA NaM bhaMte ! pANAtivAeNaM kai kammapagaDIyo baMdhaMti ?, goyamA ! savvevi tAva hojA sattavihabaMdhagA Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 22 / [ 315 ahavA sattavihabaMdhagA ya avihabaMdhae ya ahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya 3 / evaM asurakumArAvi jAva thaNiyakumArA puDhavi-bAu-teu-vAu. vaNapphaikAiyA, ya, ee savvevi jahA zrohiyA jIvA, avasesA jahA neraiyA, evaM te jIvegidiyavajA tigiNa tigiNa bhaMgA savvattha bhANiyabvati, jAva micchAdasaNasalleNaM, evaM egattapohattiyA chattIsaM daMDagA hoti 4 / // sUtraM 281 // jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNijjaM kammaM baMdhamANe kati kirie ?, goyamA ! siya tikirie siya caukirie siya paMcakirie, evaM neraie jAva vemANie 1 / jIvA NaM bhaMte ! NANAvaraNijjaM kammaM baMdhamANA katikiriyA ?, goyamA ! siya tikiriyA siya caukiriyA siya paMcakiriyAvi, evaM neraiyA niraMtaraM jAva vemANiyA, evaM darisaNAvaraNIyaM vedaNijja mohaNijja grAuyaM nAmaM gottaM aMtarAiyaM ca aTThavihakammapagaDIto bhANitavvAzro, egattapohattiyA solasa daMDayA bhavaMti 2 / jIve NaM bhaMte ! jIvAto katikirie ?, goyamA ! siya tikirie siya caukirie siya paMcakirie siha akirie 3 / jIve NaM bhaMte ! neraiyAyo katikirie ?, goyamA ! siya tikirie siya caukirie siya akirie, evaM jAva thaNiyakumArAyo, puDhavikAiyAto pAukAiyAto teukAiyAto vAukAiyavaNapphaikAiya beiMdiya-teiMdiya-cariMdiya-paMciMdiya-tirikkhajoNiyamaNussAto jahA jIvAto, vANamaMtara-joisiyavemANiyAto jahA nerajhyAto 4 / jIve NaM bhaMte ! jIvehiMto katikirie ?, goyamA ! siya tikirie siya caukirie siya paMcakirite siya akirie 5 / jIve NaM bhaMte ! neraiehito katikirie ?, goyamA ! siya tikirie siya caukirite siya akirie, evaM jaheva paDhamo daMDato tahA esovi bitiyo bhANitavyo jAva vemANiyatti 6 / jIvA NaM bhaMte ! jIvAto katikiriyA ?, goyamA ! siya tikiriyAvi siya caukiriyAvi siya paMcakiriyAvi siya akiriyAvi 7 / jIvA NaM Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH paSTho vibhAgaH bhaMte ! nerajhyAto katikiriyA ?, goyamA ! jaheva aAdiladaMDato taheva bhANitavvo, jAva vemANiyatti 8 / jIvA NaM bhaMte ! jIvehito katikiriyA ?, goyamA ! tikiriyAvi caukiriyAvi paMcakiriyAvi akiriyAvi 1 / jIvA NaM bhaMte ! neraiehito katikiriyA ?, goyamA ! tikiriyAvi caukiriyAvi akiriyAvi, asurakumArehitovi evaM ceva jAva vemANitehiMto navaraM zrorAliyasarIrehito jahA jIvehiMto 10 / neraie NaM bhaMte ! jIvAto katikirie ?, goyamA ! siya tikirie siya caukirie siya paMcakirie 11 / neraie NaM bhaMte ! neraiyAto katikirie ?, goyamA ! siya tikirie siya caukirie, evaM jAva vemANiehito, navaraM nerajhyassa neraiehito devehito ya paMcamA kiriyA natthi 12 / neraiyA NaM bhaMte ! jIvAto katikiriyA ?, goyamA ! siya tikiriyA siya caukiriyA siya paMcakiriyA, evaM jAva vemANiyAto, navaraM neraiyAyo devAyo ya paMcamA kiriyA nasthi 13 / neraiyA NaM bhaMte ! jIvehiMto katikiriyA ?, goyamA ! tikiriyAvi caukiriyAvi paMcakiriyAvi 14 / neraiyA NaM bhaMte ! neraiehito katikiriyA ?, goyamA ! tikiriyA caukiriyA, evaM jAva vemANiehito navaraM porAliyasarIrehiMto jahA jIvehiM 15 / asurakumAre NaM bhaMte ! jIvAto katikirie ?, goyamA ! jaheva neraie cattAri daMDagA taheva asurakumArevi cattAri daMDagA bhANitavvA 16 / evaM ca uvaujiUNaM bhAveyavvaMti, jIve mANUse ya akirie vuccati sesA akiriyA na vuccaMti, sabajIvA borAliyasarIrehito paMcakiriyA neraiya devehito paMcakiriyA NaM vuccaMti, evaM elkekajIvapade cattAri 2 daMDagA bhANitavvA; evaM etaM daMDagasayaM sabvevi ya jIvAdIyA daMDagA 17 // sUtraM 281 // kati NaM bhaMte ! kiriyAyo parANattAyo ?, goyamA ! paMca kiriyAyoM parANattAyo, taMjahA-kAtiyA jAva pANAtivAtakiriyA 1 / neraiyA NaM bhaMte ! kati Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 22 ] [ 317 kiriyAto parANattAyo ?, goyamA ! paMca kiriyAto parANattAyo, taMjahAkAtiyA jAva pANAtivAyakiriyA, evaM jAva vemANiyANaM 2 / jassa NaM bhaMte ! jIvassa kAtiyA kiriyA kajai tassa ahigaraNiyA kiriyA kajati ?, jassa ahigaraNiyA kiriyA kajati tassa kAtiyA kajati ?, goyamA ! jassa NaM jIvassa kAtiyA kiriyA kajati tassa ahigaraNI kiriyA niyamA kajati, jassa ahigaraNI kiriyA kajati tassavi kAiyA kiriyA niyamA kajati 3 / jassa NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA kajati tassa pAdosiyA kiriyA kajati, jassa pAdosiyA kiriyA kajati tassa kAiyA kiriyA kajati ?, goyamA ! evaM ceva 4 / jassa NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA kajai tassa pAriyAvaNiyA kiriyA kajai jassa pAriyAvaNiyA kiriyA kajai tassa kAtiyA kiriyA kajai ?, goyamA ! jassa NaM jIvasta kAiyA kiriyA kajati tassa pAritAvaNiyA kiriyA siya kajai siya no kajai, jassa puNa pAriyAvaNiyA kiriyA kanjati tassa kAiyA niyamA kajati, evaM pANAivAyakiriyAvi 5 / evaM grAdilAyo paropparaM niyamA tiriNa kajjaMti, jassa pAilAyo tinni kajjati tassa uvarilAyo doni siya kajjati siya no kajjaMti, jassa uvarillAyo dogiNa kajjati tassa pAillAyo tigiNa niyamA kajjati 6 / jassa NaM bhaMte ! jIvassa pAriyAvaNiyA kiriyA kanjati tassa pANAtivAyakiriyA kanjati, jassa pANAtivAyakiriyA kajati tassa pAriyAvaNiyA kiriyA kajati ?, goyamA ! jassa NaM jIvassa pAriyAvaNiyA kiriyA kajati tassa pANAtivAtakiriyA siya kajati siya no kanjati, jassa puNa pANAtipAtakiriyA kajati tassa pAriyAvaNiyA kiriyA niyamA kajati 7 / jassa NaM bhaMte ! neraiyassa kAiyA kiriyA kajjati tassa adhigaraNiyA kiriyA kajati ?, goyamA ! jaheba jIvasta taheva neraiyassavi, evaM niraMtaraM jAva vemANiyassa 8 / jaM Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH samayaM NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA taM samayaM adhigaraNiyA kiriyA jaM samayaM adhigaraNiyA kiriyA taM samayaM kAiyA kiriyA kanjati ? evaM jaheva grAilayo daMDayo bhaNiyo taheva bhANitavvo, jAva vemANiyassa 1 / jaMdeseNaM bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA kajati taMdeseNaM adhigaraNiyA kiriyA kajati ? taheva jAva vemANiyassa 10 / jaMpaeseNaM bhaMte ! jIvasta kAiyA kiriyA kajati taM padesaM adhigaraNiyA kiriyA kajati ? evaM taheva jAva vemANiyassa, evaM ete jassa jaMsamayaM jaMdesaM jaMpaeseNaM cattAri daMDagA hoMti 11 / kati NaM bhaMte ! bAtojitAto kiriyAyo parANattAto?, goyamA ! paMca zrAyojiyAyo kiriyAyo parANattAyo, taMjahA-kAiyA jAva pANAtivAtakiriyA, evaM nerajhyANaM jAva vemANiyANaM 12 / jassa NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA yAtojiyA kiriyA asthi tassa adhigaraNiyA kiriyA zrAtojitA kiriyA asthi ? jassa adhigaraNiyA pAtojitA kiriyA asthi tassa kAjhyA pAtojiyA kiriyA asthi ?, evaM eteNaM abhilAveNaM te ceva cattAri daMDagA bhANitavvA, jassa jasamayaM jaMdesaM jaMpadesaM jAva vemANiyANaM 13 / jIve NaM bhaMte ! jaMsamayaM kAiyAe adhigaraNiyAe pAdosiyAte kiriyAe puDhe taMsamayaM pAriyAvaNiyAte kiriyAe puDhe pANAtivAtakiriyAte puDhe ?, goyamA ! atyaMgatite jIve egatiyAyo jIvAyo jasamayaM kAiyAe adhigaraNiyAe pAyosiyAe kiriyAe puDhe taM samayaM pAriyAvaNiyAe kiriyAe puDhe pANAivAyakiriyAe puDhe 1 atyaMgatite jIve egatiyAyo jIvAyo jaMsamayaM kAiyAe adhigaraNiyAe pAdosiyAte kiriyAe puDhe taM samayaM pAritAvaNiyAe kiriyAe puDhe pANAivAyakiriyAe apuDhe 2 atthegaie jIve egaiyAyo jIvAyo jaMsamayaM kAiyAe ahigaraNiyAe pAyosiyAe kiriyAe puDhe taMsamayaM pAritAvaNiyAe kiriyAe apuDhe pANAivAyakiriyAe apuDhe 3, 14 / Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApana pAGga-sUtram :: padaM 22 / atthegaie jIve egaiyAyo jIvAzro jasamayaM kAiyAe ahigaraNiyAe pAyosiyAe kiriyAe apuDhe taMsamayaM pAriyAvaNiyAe kiriyAe apuDhe pANAivAyakiriyAe apuDhe 15 // sUtraM 282 // kati NaM bhaMte ! kiriyAyo parANattAyo ?, goyamA ! paMca kiriyAyo pannattAyo, taMjahA-zrAraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA apacakkhANakiriyA micchAdasaNavattiyA 1 / prAraMbhiyA NaM bhaMte ! kiriyA kassa kajati ?, goyamA ! aNNayarassavi pamattasaMjayassa 2 / pariggahiyA NaM bhaMte ! kiriyA kassa kajai ?, goyamA ! arANayarassavi saMjayAsaMjayassa 3 / mAyAvattiyA NaM bhaMte ! kiriyA kassa kajati ?, goyamA ! araNayarassAvi apamattasaMjayassa 4 / apaJcakkhANakiriyA NaM bhaMte ! kassa kajati ?, goyamA ! aNNayarassavi apaJcakkhANissa 5 / micchAdasaNavattiyA NaM bhaMte ! kiriyA kassa kajati ?, goyamA ! aNNayarassAvi micchAdaMsaNissa 6 / neraiyANaM NaM bhaMte ! kati kiriyAto pannattAyo ?, goyamA ! paMca kiriyAto pannattAyo, taMjahA-zrAraMbhiyA jAva micchAdasaNavattiyA, evaM jAva vemANiyANaM 7 / jassa NaM bhaMte ! jIvassa zrAraMbhiyA kiriyA kajati tassa pariggahiyA kiM kajati ?, jassa pariggahiyA kiriyA kanjatitassa prAraMbhiyA kiriyA kanjati?,goyamA ! jassa NaM jIvassa prAraMbhiyA kiriyA tassa pariggahiyA kiriyA siya kanjati siya no kajati, jassa puNa pariggahiyA kiriyA kanjati tassa zrAraMbhiyA kiriyA NiyamA kajati 8 / jassa NaM bhaMte ! jIvassa prAraMbhiyA kajati tassa mAyAvattiyA kanjati pucchA, goyamA ! jassa NaM jIvassa prAraMbhiyA kanjati tassa mAyAvattiyA kiriyA niyamA kajati jassa puNa mAyAvattiyA kanjati tassa prAraMbhiyA kiriyA siya kajati siya no kajati 1 / jassa NaM bhaMte ! jIvassa prAraMbhiyA kiriyA kajati tassa apaJcavakhANakiriyA kajati ?, pucchA, goyamA ! jassa jIvassa prAraMbhiyA kiriyA kajati tassa apaJcavakhANakiriyA siya kajati Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH siya no kajati, jassa puNa apacakkhANakiriyA kajati tassa prAraMbhiyA kiriyA NiyamA kajati 10 / evaM micchAdaMsaNavattiyAevi samaM, evaM pAriggahiyAvi tihiM uvarilAhiM samaM saMcAretavvA, jassa mAyAvattiyA kiriyA kajati tassa uvarilAyodovi siya kajjaMti siya no kanjaMti, jassa uparillAyo do kajjaMti tassa mAyAvattiyA NiyamA kajati, jassa apaJcakkhANakiriyA kanjati tassa micchAdaMsaNavattiyA kiriyA siya kanjati siya no kajati, jassa puNa micchAdaMsaNavattiyA kiriyA kajati tassa apaJcakkhANakiriyA NiyamA kajati 11 / neraiyassa pAilliyAto cattAri paropparaM niyamA kajati, jassa etAyo cattAri kanjaMti tassa micchAdasaNavattiyA kiriyA bhaijati, jassa puNa micchAdaMsaNavattiyA kiriyA kajati tassa etAto cattAri niyamA kajjati, evaM jAva thaNiyakumArassa, puDhavikAiyassa jAva cauridiyassa paMcavi paropparaM niyamA kajjati 12 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyassa prAtilliyAto tiriNavi paropparaM niyamA kajjaMti, jassa eyAyo kajjati tassa uvarilliyA dogiNa bhaijjaMti, jassa uvarillAto doriNa kajjati tassa etAto tiriNavi NiyamA kajjaMti, jassa apaccakkhANakiriyA tassa micchAdasaNavattiyA siya kanjati siya no kajati, jassa puNa micchAdasaNavattiyA kiriyA kajati tassa apacakkhANakiriyA niyamA kajati maNUsassa jahA jIvassa, vANamaMtara-joisiyavemANiyassa jahA neraiyassa 13 / jaM samayagaNaM bhaMte ! jIvassa prAraMbhiyA kiriyA kanjati taM samayaM pAriggahiyA kiriyA kajati ?, evaM ete jassa jaM samayaM jaM desaM jaM padeseNa ya cattAri daMDagA NeyavvA, jahA neraiyANaM tahA savvadevagaNaM netavvaM jAva vemANiyANaM 14 // sUtraM 284 // asthi NaM bhaMte ! jIvANaM pANAtivAyaveramaNe kajati ?, haMtA ! atthi 1 / kamhiM NaM bhaMte ! jIvANaM pANAtipAtaveramANe kati ?, goyamA ! chasu Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / padaM 22 ) [ 321 jIvanikAesu 2 / asthi NaM bhaMte ! neraiyANaM pANAtivAtaveramaNe kajati ?, goyamA ! no iNaDhe samaThe, evaM jAva vemANiyANaM, NavaraM maNUsANaM jahA jIvANaM, evaM musAvAeNaM jAva mAyAmoseNaM, jIvassa ya maNUsassa ya, sesANaM no tiNa? sama8, NavaraM adinAdANe gahaNadhAraNijjesu davvesu, mehuNe rUvesu vA rUvasahagaesu vA davvesu, sesANaM savvesu davvesu 3 / asthi NaM bhaMte ! jIvANaM micchAdasaNasallaveramaNe kajati ?, haMtA ! asthi 4 / kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM micchAdaMsaNasallaveramaNe kajati ?, goyamA ! savvadavvesu, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM, NavaraM egidiyavigaleMdiyANaM no tiNa8 samaDhe 5 / / sU0 285 // pANAtipAtavirae NaM bhaMte ! jIve kai kammapagaDIto baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA avihabaMdhae vA chabihabaMdhae vA egavihabaMdhae vA abaMdhae vA, evaM maNusevi bhANitavve 1 / pANAtipAtavirayA NaM bhaMte ! jIvA kati kammapagaDIto baMdhaMti ?, goyamA ! savvevi tAva hojA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya 1 ahavA sattavihabaMdhagAya egavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhage ya 2 grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya 3 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chabihabaMdhage ya 4, grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chabihabaMdhagA ya 5 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya prabaMdhae ya 6 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya abaMdhagA ya 7 zrahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTThavidhabaMdhage ya chavihabaMdhae ya 1 grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhae ya chavihabaMdhagA ya 2 ahavA saMttavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya chavihabaMdhae ya 3 grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya 4 grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya zraTThavihabaMdhae ya prabaMdhae ya 1 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhae ya prabaMdhagA ya 2 ahavA sattavihabaMdhagA ya Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322) / zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH egavihavaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya prabaMdhae ya 3 grahavA sattavihabaMdhagA ya emavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya prabaMdhagA ya 4, grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chabihabaMdhage ya prabaMdhae ya 1 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chabihAdhae ya prabaMdhagA ya 2, grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chabihabaMdhagA ya prabaMdhae ya 3 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya prabaMdhagA ya 4 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhage ya chavihavaMdhae ya prabaMdhae ya 1 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhae ya chabihabaMdhae ya prabaMdhagA ya 2 grahavA pattavihabaMdhagA ya egavihAMdhagA ya aTTavihabaMdhae ya chabihabaMdhagA ya prabaMdhae ya 3 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTThavidha. baMdhae ya chavihabaMdhagA ya abaMdhagA ya 4, grahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya chavihabaMdhage ya zrabaMdhae ya 5, grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya chavihabaMdhage ya prabaMdhagA ya 6, grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihavaMdhagA ya aTTavihavaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya abaMdhae ya 7 grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya prabaMdhagA ya 8 evaM ete aTThabhaMgA, sabvevi miliyA sattAvIsaM bhaMgA bhavaMti 2 / evaM maNUsANavi ete ceva sattAvIsaM bhaMgA bhANitavvA, evaM musAvAyavirayasta jAva mAyAmosavirayassa jIvassa ya maNUsassa ya 3 / micchAdasaNasallavirae NaM bhaMte ! jIve kati kammapagaDIto baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA aTThavihabaMdhae vA chavihabaMdhae vA egavihabaMdhae vA zrabaMdhae vA 4 / micchAdasaNasallavirae NaM bhaMte ! neraie kati kammapagaDIto baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA avihabaMdhae vA jAva paMciMdiyatirikkhajoNie maNUse jahA jIve, vANamaMtarajoisitavemANite jahA neraite 5 / micchAdaMsaNasallavirayA NaM bhaMte ! jIvA kati kammapagaDIto baMdhaMti ?, goyamA ! Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 22 / [ 323 te ceva sattAvIsaM bhaMgA bhANitavyA 6 / micchAdasaNasallavirayA NaM bhaMte ! neraiyA kati kammapagaDIto baMdhati ?, goyamA ! savvevi tAva hoja sattavihabaMdhagA ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihavaMdhage ya ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya evaM jAva vemANiyA, NavaraM mAMsANaM jahA jIvANaM 7 / // sUtraM 286 ||paannaativaayviryss NaM bhaMte ! jIvassa kiM prAraMbhiyA kiriyA kajati jAva micchAdasaNavattiyA kiriyA kajati ?, goyamA ! pANAtivAyavirayassa jIvassa prAraMbhiyA kiriyA siya kajati siya no kajati 1 / pANAtivAyavirayassa NaM bhaMte ! jIvassa pariggahiyA kiriyA kajati ?, goyamA ! No iNa? sama? 2 / pANAtivAyavirayassa NaM bhaMte ! jIvassa mAyAvattiyA kiriyA kajati ?, goyamA ! siya kajati siya no kajati 3 / pANAtipAtavirayassa NaM bhaMte ! jIvassa apaccakkhANavattiyA kiriyA kajati ?, goyamA ! No iNa? sama? 4 / micchAdasaNavattiyAe pucchA, goyamA ! No iNa8 sama8, evaM pANAtipAtavirayassa maNUsastavi, evaM jAva mAyAmosavirayassa jIvassa maNUsassa ya 5 / micchAdasaNasallavirayassa NaM bhaMte ! jovasta kiM prAraMbhiyA kiriyA kajati jAva micchAdasaNavattiyA kiriyA kajati ?, goyamA ! micchAdasaNasallaviratassa jIvassa prAraMbhiyA kiriyA siya kanjai siya no kajai, evaM jAva apaJcakkhANakiriyA micchAdasaNavattiyA kiriyA na kajai. 6 / micchAdasaNasallavirayasya NaM bhaMte ! neraiyassa kiM zrAraMbhiyA kiriyA kajai jAva micchAdasaNavattiyA kiriyA kajai ?, goyamA ! zrAraMbhiyA kiriyA kajati jAva apaJcakkhANakiriyAvi kajati 7 / micchAdasaNavattiyA kiriyA no kajati, evaM jAva thaNiyakumArasta 8 / micchAdasaNasallavirayassa NaM bhaMte ! paMciMdiyatirikkhajoNiyassa evameva pucchA, goyamA ! zrAraMbhiyA kiriyA kajati jAva mAyAvattiyA kiriyA kajati, apaJcakkhANakiriyA siya kajati siya no kajati, micchA Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH daMsaNavattiyA kiriyA no kajati 1 / maNUsassa jahA jIvassa 10 / vANamaMtarajoisiyavemANiyA NaM jahA neraiyassa 11 / etAsi NaM bhaMte ! zrAraMbhiyANaM jAva micchAdasaNavattiyANa ya katare 2 hiMto appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovAyo micchAdaMsaNavattiyAyo kiriyAyo, apaJcakkhANakiriyAyo visesAhiyAyo, pariggahiyAto visesAhiyAtro, zrAraMbhiyAto kiriyAto visesAhiyAyo, mAyAvattiyAto visesAhiyAto 12||suutrN 287 // parANavaNAe bhagavaie bAvIsatimaM kiriyA-payaM samattaM // // iti dvAviMzatitamaM padam // 22 // . ||ath karmaprakRtinAmake trayoviMzatitame pade prthmoddeshkH|| ___kati pagaDI 1 kaha baMdhati 2 kaihivi gaNehiM baMdhae jIvo 3 / kati vedei ya payaDI 4 aNubhAvo kaiviho kassa 5 // 1 // kati NaM bhaMte ! kammapagaDIyo parANattAyo, goyamA ! aTTa kammapagaDIyo parANattAzro, taMjahA-NANAvaraNijjaM 1 daMsaNAvaraNijjaM 2 vedaNijja 3 mohaNijja 4 grAuyaM 5 nAma 6 goyaM 7 aMtarAiyaM 8, 1 / nerajhyANaM bhaMte ! kai kammapagaDIyo pannattAyo ?, goyamA ! evaM ceva, evaM jAva vemANiyANaM 2 / 1 // sUtraM 288 // kaharANaM bhaMte ! jIve aTTha kammapagaDIto baMdhati ?, goyamA ! nANAvaraNijassa kammassa udaeNaM darisaNAvaraNijja kammaM Niyacchati, daMsaNAvaraNijassa kammassa udaeNaM daMsaNamohaNijjaM kammaM Niyacchati, daMsaNamohaNijassa kammassa udaeNaM micchattaM niyacchati, micchatteNaM udieNaM goyamA ! evaM khalu jIvo aTTha kammapagaDIto baMdhati 1 / kaharANaM bhaMte ! neraie aTTha kammapagaDIzro baMdhati ?, goyamA ! evaM ceva, evaM jAva vemANite 2 / kaharaNaM bhaMte ! jIvA aTTa kammapagaDIto baMdhati ? goyaMmA ! evaM ceva jAva vemANiyA 3 // 2 // sUtraM 281 // jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNijja Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / pada 23-1 ] [ 325 kammaM katihiM ThANehiM baMdhati ?, goyamA ! dohiM ThANehiM, taMjahA-rAgeNa ya doseNa ya, rAge duvihe pannatte, taMjahA-mAyA ya lobhe ya, dose duvidhe pannatte, taMjahA-kohe ya mANe ya, iccetehiM cauhi ThANehiM viritovaggahiehiM, evaM khalu jIve NANAvaraNijja kammaM baMdhati, evaM neratite jAva vemANite 1 / jIvA NaM bhaMte ! NANAvaraNijjaM kamma katihiM ThANehiM baMdhati ?, goyamA ! dohiM ThANehiM evaM ceva, evaM neraiyA jAva vemANiyA, evaM daMsaNAvaraNijjaM jAva aMtarAijjaM, evaM ete egattapohattiyA solasa daMDagA 2 / 3 // sUtraM 210 // jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kammaM vedeti ?, goyamA ! atthegaie vedeti atthegaie no veei 1 / neraie NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kammaM vedeti ?, goyamA ! niyamA vedeti, evaM jAva vaimANite, NavaraM maNUse jahA jIve 2 / jIvA NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kammaM vedeti ?, goyamA ! vedeti evaM ceva, evaM jAva vemANiyA 3 / evaM jahA NANAvaraNijjaM tahA daMsaNAvaraNijjaM mohaNijjaM aMtarAiyaM ca, veyaNijjAunAmagotAI evaM ceva, navaraM maNUsevi niyamA vedeti, evaM ete egattapohattiyA solasa daMDagA 4 // 4 // // sUtraM 211 ||nnaannaavrnnijss NaM bhaMte ! kammassa jIveNaM baddhassa puTThassa baddhaphAsapuTThassa saMciyassa ciyassa uvaciyassa pAvAgapattassa vivAgapattassa phalapattassa udayapattassa jIveNaM kayassa jIveNaM nivvattiyassa jIveNaM pariNAmiyassa sayaM vA udirANassa pareNa vA udIriyasta tadubhaeNa vA udIrijamANassa gati pappa Thiti pappa bhavaM pappa poggalaM pappa poggalapariNAmaM pappa katividhe aNubhAve parANatte ?, goyamA ! NANAvaraNijassa NaM kammassa jIveNaM baddhassa jAva poggalapariNAmaM pappa dasavidhe aNubhAve pannatte, taMjahAsotAvaraNe soyavirANANAvaraNe nettAvaraNe netavirANANAvaraNe ghANAvaraNe ghANavirANANAvaraNe rasAvaraNe rasavirANANAvaraNe phAsAvaraNe phAsaviNNANAvaraNe, jaM vedeti poggalaM vA poggale vA poggalapariNAmaM vA vIsasA Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 } ! zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vimAgaH vA poggalANaM pariNAmaM tesiM vA udaeNaM jANiyavaMNa jANati jANiukAme Na yANati jANitnAvi na yANati ucchannaNANI yAvi bhavati NANAvaraNijassa kammassa udaeNaM, esa NaM goyamA ! NANAvaraNijje kamme esa NaM goyamA ! NANAvaraNijassa kammassa jIveNaM baddhassa jAva poggalapariNAma pappa dasavidhe aNubhAve pannatte 1 / darisaNAvaraNijasta NaM bhaMte ! kammassa jIveNaM baddhassa jAva poggalapariNAmaM pappa katividhe aNubhAve pannatte ?, goMyamA! darisaNAvaraNijassa kammassa jIveNaM baddhassa jAva poggalapariNAmaM pappa Navavidhe aNubhAve pannatte, taMjahA-NidA NidA 2 payalA payalA 2 thINaddhI cakkhudasaNAvaraNe acakkhudasaNAvaraNe zrohidasaNAvaraNe kevaladasaNAvaraNe, jaMvedeti poggalaM vA poggale vA poggalapariNAmaM vA vIsasA vA poggalANaM pariNAmaM tesi vA udaeNaM pAsiyavvaM Na pAsati pAsiukAmevi Na pAsati pAsitA vi Na pAsati, ucchannadaMsaNI yAvi bhavati darisaNAvaraNijassa kammassa udaeNaM, esa NaM goyamA ! darisaNAvaraNijje kamme esa NaM goyamA ! darisaNAtaraNijassa kammassa jIveNaM baddhassa jAva poggalapariNAma pappa Navavidha aNubhAve parANatte 2 / sAyAveyaNijassa NaM bhaMte ! kammassa jIveNaM baddhassa jAva poggalapariNAmaM pappa katividhe aNubhAve pannate ?, goyamA ! sAtAvedaNijassa NaM kammassa jIveNaM baddhassa jAva aTThavidhe aNubhAve pannatte, taMjahA-maNurANA sadA 1 maNurANA rUvA 2 maNurANA gaMdhA 3 maNurANA rasA 4 maNurANA phAsA 5 maNosuhatA 6 vayasuhayA 7 kAyasuhatA 8 jaM vedeti poggalaM vA poggale vA poggalapariNAmaM vA vIsasA vA poggalANaM pariNAma tesiM vA udaeNaM sAtAvedaNijjaM kamma vedeti, esa NaM goyamA ! sAyAveyaNijje kamme, esa NaM goyamA ! sAtAveyaNijassa jAva aTThavidhe aNubhAve pannatte 3 / asAtAveyaNijassaM NaM bhaMte ! kammassa jIveNaM taheva pucchA, uttaraM ca, navaraM zramaNurANA sadA jAva Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 23-1 [ 320 kAyaduhayA esa NaM goyamA ! asAyAveyaNijje kamme esa NaM goyamA ! asAtAvedaNijassa jAva aTThavidhe aNubhAve pannatte 4 / mohaNijassa NaM bhaMte ! kammassa jIveNaM baddhassa jAva katividhe aNubhAve panatte ?, goyamA ! mohaNijassa NaM kammasta jIveNaM baddhassa jAva paMcavidhe aNubhAve pannatte, taMjahA-sammattaveyaNijje micchataveyaNijje sammAmicchattaveyaNijje kasAyaveyaNijje nokasAyaveyaNijje jaM vedeti poggalaM vA poggale vA poggalapariNAmaM vA vIsasA vA poggalANa pariNAma tesiM vA udaeNaM mohaNijja kammaM veei, esa NaM goyamA ! mohaNijassa kammassa jAva paMcavidhe aNubhAve pannate 5 / aAuyassa NaM bhaMte ! kammasta jIveNaM taheva pucchA, goyamA ! aAuyassa NaM kammassa jIveNaM baddhassa jAva cauvihe aNubhAve pannatte, taMjahAnerajhyAute tiriyAute maNuyAue devAue, jaMvedeti poggalaM vA poggale vA poggalapariNAmaM vA vIsasA vA poggalANaM pariNAma tesivA udaeNaM pAuyaM kammaM vedeti, esa NaM goyamA ! pAue kamme, esa NaM goyamA ! pAuassa kammassa jAva caubihe aNubhAve parANatte 6 / suhaNAmassa NaM bhaMte ! kammassa jIveNaM pucchA, goyamA ! suhaNAmassa NaM kammassa jIveNaM baddhassa jAva cauddasavidhe aNubhAve pannatte, taMjahA-iTThA sadA 1 iTTA rUvA 2 iTTA gaMthA 3 iTTA rasA 4 iTThA phAsA 5 iTTA gatI 6 iTTA ThitI 7 i8 lAvarANe 8 iTThA jasokittI 1 i8 uTThANa-kamma-bala-vIriya-purisakAra parakame 10 iTTassarayA 11 kaMtassarayA 12 piyassarayA 13 maNurANassarayA . 14 jaM vedeti poggalaM vA poggale. vA poggalapariNAma vA vIsasA vA poggalANaM pariNAmaM tesiM vA udaeNaM subhaNAmaM kammaM veei, esa NaM goyamA ! suhanAmakamme, esa NaM goyamA ! subhaNAmassa kammassa jAva cauddasavidhe aNubhAve pannatte 7 / duhanAmassa NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! evaM ceva, NavaraM aNiTThA sadA jAva hINassarayA dINassarayA aNiTThassarayA kamma vedeti NAma vA vIsasAkAra devAue jA Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uccAgotassa NaM bhatesa jAva avihe yA 3 svavisiTTayA vasiyA 8 328 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / / SaSThI vibhAgaH akaMtassarayA jaM vedeti sesaM taM ceva jAva cauddasavidhe aNubhAve parANate 8 / uccAgotassa NaM bhaMte ! kammassa jIveNaM pucchA, goyamA ! uccAgotassa NaM kammassa jIveNaM baddhassa jAva aTThavihe aNubhAve pannatte, taMjahA-jAti visiTTayA 1 kulavisiTTayA 2 balavisiTThayA 3 rUvavisiThThayA 4 tavavisiTTayA 5 suyavisiTTayA 6 lAbhavisiTTayA 7 issariyavisiTTayA 8 jaM vedeti poggalaM vA poggale vA poggalapariNAmaM vA vIsasA vA poggalANaM pariNAmaM tesiM vA udaeNaM jAva aTThavidhe aNubhAve pannatte 1 / NIyAgoyassa NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! evaM ceva, NavaraM jAtivihINayA jAva istariyavihINayA jaM vedeti puggalaM vA poggale vA poggalapariNAma vA vIsasA vA poggalANaM pariNAma tesiM vA udaeNaM jAva aTThavidhe aNubhAve parANatte 10 / aMtarAyassa NaM bhaMte ! kammassa jIveNaM pucchA, goyamA ! aMtarAiyasta kammassa jIveNaM baddhassa jAva paMcavidhe aNubhAve pannatte, taMjahA-dANaMtarAe lAbhaMtarAe bhogaMtarAe uvabhogaMtarAe vIriyaMtarAe, jaM vedeti poggalaM vA poggale vA jAva vIsasA vA poggalANaM pariNAma vA tesi vA udaeNaM aMtarAiyaM kammaM vedeti, esa NaM goyamA ! aMtarAie kamme, esa NaM goyamA ! jAva paMcavidhe aNubhAve pannatte 11 / // sUtraM 212 // parANavaNAe kammapagaDi pade paDhamo uddeso smtto|| // iti trayoviMzatitame pade prathama uddezakaH // 23-1 // ||athkrmprkRtinaamke trayoviMzatitame pade dvitiiyoddeshkH|| kati NaM bhaMte ! kammapagaDIyo parANattAzro, goyamA ! aTTha kammapagaDIyo panattAyo, taMjahA-NANAvaraNijjaM jAva aMtarAiyaM 1 / NANAvaraNijje NaM bhaMte ! kamme katividhe. pannatte ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-zrAbhiNibohiya-nANAvaraNijje jAva kevalanANAvaraNijje Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 23-2 / [ 329 2 / daMsaNAvaraNijje NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-nidApaMcae ya daMsaNacaukkae ya 3 / nidApaMcae NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavihe pannatte, taMjahA-nidA jAva thiNaddhI 4 / daMsaNacaukae NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! caubvidhaM pannatte, taMjahAcakkhudaMsaNAvaraNijje jAva kevaladasaNAvaraNijje 5 / veyaNijje NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-sAyAveyaNijje ya asAyAveyaNijje ya 6 / sAtAveyaNijje NaM bhaMte ! kamme pucchA, goyamA ! aTThavidhe pannatte, taMjahA-maNurANA sadA jAva kAyasuhayA 7 / asAyAvedaNijje NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte ?, goyamA ! aTThavidhe pannatte, taMjahA-zramaNurANA saddA jAva kAyaduhayA 8 / mohaNijje NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-daMsaNamohaNijje ya carittamohaNijje ya 1 / daMsaNamohaNijje NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte ?, goyamA ! tivihe panatte, taMjahA-sammattavedaNijje micchattaveyaNijje sammAmicchattaveyaNijje 10 / carittamohaNijje NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte ?, goyamA ! duvidhe pannatte, taMjahA-kaptAyaveyaNijje ya nokasAyaveyaNijje ya 11 / kasAyavedaNijje NaM bhaMte ! katividhe panatte ?, goyamA ! solasavidhe pannatte, taMjahA-zraNaMtANubaMdhI kohe aNaMtANubaMdhI mANe aNaMtANubaMdhI mAyA aNaMtANubaMdhI lobhe, apacakkhANe kohe evaM mANe mAyA lobhe, paJcakkhANAvaraNe kohe evaM mANe mAyA lobhe, saMjalaNakohe evaM mANe mAyA lobhe 12 nokasAyaveyaNijje NaM bhaMte ! kamme katividhe pannate ?, goyamA ! Navavihe pannatte, taMjahA-itthIveyaveyaNijje purisaveyaveyaNijje napuMsagaveyaveyaNijje hAse ratI aratI bhae soge duguchA 13 / pAue NaM bhaMte ! kamme katividhe patnatte ?, goyamA ! caubidhe pannatte, taMjahA-neraiyAue jAva devAue 14 / NAme NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte ?, goyamA ! bAyAlIsativihe parANatte, Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH taMjahA-gatinAme 1 jAtinAme 2 sarIranAme 3 sarIrovaMganAme 4 sarIra. baMdhaNanAme 5 sarIrasaMghayaNanAme 6 saMghAyaNanAme 7 saMThANanAme 8 varANaNAme 1 gaMdhaNAme 10 rasaNAme 11 phAsaNAme 12 agurulaghunAme 13 uvaghAyaNAme 14 parAghAyaNAme 15 zrANupuviNAme 16 ussAsaNAme 17 yAyavaNAme 18 ujjoyaNAme 11 vihAyagatiNAme 20 tasanAme 21 thAvaraNAme 22 suhumanAme 23 bAdaraNAme 24 pajattaNAme 25 apajattaNAme 26 sAhAraNasarIraNAme 27 patteyasarIraNAme 28 thiraNAme 21 athiraNAme 30 subhaNAme 31 asubhaNAme 32 subhagaNAme 33 dubhagaNAme 34 sUsUranAme 35 dUsaranAme 36 zrAdejanAme 37 aNAdejanAme 38 jasokittiNAme 31 ajasokittiNAme 40 NimmANaNAme 41 titthagaraNAme 42, 15 / gatinAme NaM bhaMte ! kamme kativihe pannatte ?, goyamA ! caubbihe pannatte, taMjahAnirayagatinAme tiriyagatinAme maNuyagatinAme devagatiNAme 16 / jAtiNAme NaM bhaMte ! kamme pucchA, goyamA ! paMcavihe pannatte, taMjahA-egidiyajAtiNAme jAva paMciMdiyajAtiNAme 17 / sarIranAme NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte?, goyamA ! paMcavihe pannate, taMjahA-thorAliyasarIranAme jAva kammagasarIraNAme 18 / sarIrovaMganAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! tividhe pannatte, taMjahA-thorAliyasarIro(raMgo)vaMgaNAme veubviyasarIro(raMgo)vaMganAme thAhAragasarIro(raMgo)vaMganAme 11 / sarIrabaMdhaNanAme NaM bhaMte ! kativihe parANate ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-yorAliyasarIrabaMdhaNaNAme jAva kammagasarIrabaMdhaNanAme 20 / sarIrasaMghAyanAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA! paMcavidhe pannatte, taMjahA-yorAliyasarIrasaMghAyanAme jAva kammagasarIrasaMghAyanAme 21 / saMghayaNanAme NaM bhaMte ! katividhe panatte ?, goyamA ! chavihe patnatte, taMjahA-vairosabhanArAya-saMghayaNanAme usahanArAya-saMghayaNanAme nArAya-saMghayaNanAme addhanArAya-saMghayaNanAme kIliyA-saMghayaNanAme chevaTTha-saMghayaNanAme 22 / Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAte ! katividha pATana-saMThANanAme sAmAnAme NaM bhate meM zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 23-2 ] saMThANanAme NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! chavihe pannatte, taMjahAsamacauraMsa-saMThANanAme niggohaparimaMDala-saMgaNanAme sAisaMThANanAme vAmaNasaMThagaNanAme khujasaMThagaNanAme huMDasaMgaNanAme 23 / varANanAme NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-kAlavagaNanAme jAva sukillavagaNanAme 24 / gaMdhanAme NaM bhaMte ! kamme pucchA, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-surabhigaMdhanAme durabhigaMdhanAme 25 / rasanAme NaM pucchA, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-tittarasanAme jAva mahurarasanAme 26 / phAsanAme NaM pucchA, goyamA ! aTThavihe pannatte, taMjahA-kakkhaDaphAsanAme jAva lahuyaphAsanAme 27 / agurulahuyanAme egAgAre pannatte, uvaghAyanAme egAgAre pannatte, parAghAtanAme egAgAre pannatte, pANupuviNAme cauvihe panatte, taMjahA-neraiyANupuvINAme jAva devANupubbINAme, ussAsanAme egAgAre pannatte, sesANi savvANi egAgArAI parANattAI jAva titthagaranAme 28 / NavaraM vihAyagatinAme duvidhe pannatte, taMjahA-pasattha-vihAya-gainAme ya apasattha vihAya-gatinAme ya 21 / goe NaM bhaMte ! kamme kaivihe pannatte ?, goyamA ! duvihe patnatte, taMjahA-uccAgoe ya nIyAgoe ya 30 / uccAgoe NaM bhaMte ! kaividhe patnatte ?, goyamA ! aTThavidhe pannatte, taMjahA-jAivisiThThayA jAva issariyavisiTThayA, evaM nIyAgoevi, NavaraM jAtivihINatAjAva issariyavihINayA 31 / aMtarAe NaM bhaMte ! kamme katividhe pannatte ?, goyamA ! paMcavidhe pannatte, taMjahA-dANaMtarAie jAva vIriyaMtarAie 32 // sUtraM 213 ||nnaannaavrnnijss NaM bhaMte ! kammassa kevatitaM kAlaM ThitI pannattA ?, goyamA ! jaharaNeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM tIsaM sAgarovamakoDAkoDIto tigiNa ya vAsasahassAI abAhA, abAhUNiyA kammaThitI kammanisego 1 / nidApaMcagassa NaM bhaMte ! kammassa kevatitaM kAlaM ThitI pannattA ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa tigiNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNiyA, Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 ] / zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH ukoseNaM tIsaM sAgarovama koDAkoDIto, tiriNa ya vAsasahassAiM abAhA, zrabAhUNiyA kammaTTitI kammanisego, daMsaNacaukassa NaM bhaMte ! kammassa kevaiyaM kAlaM ThitI patnattA ?,goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tIsaM sAgarokmakoDAkoDIto, tiriNa ya vAsasahassAI abAhA, abAhuNiyA kammaTTitI kammanisego 2 / sAyAveyaNijassa IriyAvahiyaM baMdhagaM paDucca ajaharANamaNukoseNaM do samayA saMparAiyabaMdhagaM paDucca jaharANeNaM bArasa muhuttA, uko. seNaM parANarasa sAgarovama-koDAkoDIto, parANarasa vAsasayAI abAdhA abAhuNiyA kammaTTitI kammanisego, asAtAvedaNijassa jahagaNeNaM sAMgarovamassa tigiNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA ukkoseNaM tIsaM sAgarovamakoDAkoDIto, tiriNa ya vAsasahassAI abAhA abAhuNiyA kammaTTitI kammanisego 3 / sammattaveyaNijassa pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM chAvaDhi sAgarovamAiM sAtiregAti, micchattaveyaNijassa jaharANeNaM sAgarovamaM palitovamassa asaMkhejatibhAgeNa *UNagaM ukoseNaM sattari koDAkoDIto, satta ya vAsasahassAI abAhA, avAhUNiyA kammahitI kammanisego 4 / sammAmicchatta-veyaNijassa jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM aMtomuhuttaM, kasAyabArasagassa jaharANeNaM sAgarovamassa cattAri sattabhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNayA, ukkoseNaM cattAlIsaM sAgarovamakoDAkoDIto, cattAlIsaM vAsasatAI abAhA abAhuNiyA kammaTTitI kammanisego 5 / kohasaMjalaNe pucchA, goyamA ! jahaNaNeNaM do mAsA ukoseNaM cattAlIsaM sAgarovamakoDAkoDIto cattAlIsaM vAsasatAI abAhA avAhuNiyA kammahitI kammanisego 6 / mANasaMjalaNAte pucchA, goyamA ! jaharANeNaM mAsaM ukkoseNaM jahA kohassa 7 / mAyAsaMjalaNAte pucchA, goyamA ! jaharANeNaM zraddhaM mAsaM ukkoseNaM jahA kohassa 8 / lohasaMjalaNAe pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 23-2 / [ 333 ukoseNaM jahA kohassa 1 / itthIveyassa NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM sAgarovamasta divaDDha sattabhAgaM palitovamassa asaMkhejaibhAgeNa UNayaM ukkoseNaM parANarasa sAgarovama-koDAkoDIto parANarasa vAsasatAI abAhA avAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 10 / purisavedassa NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aTTha saMvaccharAtiM ukkoseNaM dasa sAgarovamakoDAkoDIto dasa vAsasatAI avAhA jAva Nisego 11 / Napusagavedassa NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa doriNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNayA, ukoseNaM vIsaM sAgarovama-koDAkoDIto vIsa ya vAsasatAI abAhA avAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 12 / hAsaratINaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa ekkaM sattabhAgaM palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNaM ukkoseNaM dasa sAgarovama-koDAkoDIyo dasa ya vAsasatAI abAhA, zrabAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 13 / aratibhaya soga-duguMchANaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa doriNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA, ukkoseNaM vIsaM sAgarovama-koDAkoDIto vIsaM vAsasatAiM abAhA, avAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 14 / neraiyAuyassa NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhutta-mabbhahiyAiM ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI puvvakoDItibhAga-mabhahiyAti 15 / tirikkhajoNiyAuyassa pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tiriNa palitovamAiM puvakoDi. tibhAga-mabhahiyAI, evaM maNUsAuyassavi, devAuyassa nahA neraiyAuyassa Thititti 16 / nirayagatinAmae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamasahassassa do sattabhAgA palitovamassa asaMkhijatibhAgeNaM UNayA, ukkoseNaM vIsaM sAgarovamakoDAkoDIto vIsaM vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego, tiriyagatinAmae jahA Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgA napuMsagavedassa 17 / maNuyagatinAmate pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM sAgarovamasta divaddhaM sattabhAgaM palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNagaM ukoseNaM parANarasa sAgarovama-koDAkoDIto parANarasa-vAsasatAI abAhA avAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 18 / devagatinAmae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamasahassassa egaM sattabhAgaM palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayaM ukkoseNaM jahA purisavedassa 11 / egidiyajAtinAmae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa dogiNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA ukkoseNaM vIsaM sAgarovamakoDAkoDIto vIsati vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 20 / beiMdiyajAtinAmae pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM sAgarovamassa nava paNatIsatibhAgA palitovamasta asaMkhejaibhAgeNaM UNayA ukoseNaM aTThArasa sAgarovamakoDAkoDIto aTThArasa ya vAsasayAiM avAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 21 / teiMdiyajAtinAmae NaM jaharaNeNaM evaM ceva, ukkoseNaM aTThArasasAgarovama-koDAkoDIto aTThArasa ya vAsasatAI abAhA bAhUNiyA kammadvitI kammanisego 22 / cariMdiyajAtinAmAe NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa Nava paNatIsatibhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNayA ukoseNaM aTThArasa sAgarovama-koDAkoDIto aTThArasa vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 23 / paMciMdiyajAtinAmAe NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa dogiNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA ukkoseNaM vIsaM sAgarovamakoDAkoDIto vIsa ya vAsasatAI avAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego zrorAliyasarIranAmAevi evaM ceva 24 / veubbiyasarIranAmAe NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamasahassassa do sattabhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNayA, ukoseNaM vIsaM sAgarovama-koDAkoDIyo vIsa ya vAsasayAI abAhA Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 23-2 ) [ 335 abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 25 / zrAhAragasarIranAmA jaharaNeNaM aMtosAgarovama-koDAkoDIyo ukkoseNavi aMtosAgarakoDAkoDIyo 26 / teyAkammasarIranAmAe jaharANeNaM sAgarovamassa dogiNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA ukkoseNaM vIsaM sAgarovamakoDAkoDIyo vIsa ya vAsasatAiM avAhA abAhUNiyA kammahitI kammanisego 27 / porAliyaveubviya-yAhAraga-sarIraMgovaMganAmAe tiriNavi evaM ceva, sarIrabaMdhaNanAmaevi paMcarAhavi evaM ceva, sarIrasaMghAyanAmAe paMcarAhavi jahA sarIranAmAe kammassa Thiitti, vairosabhanArAyasaMghayaNanAmAe jahA rainAmAe 28 / usabhanArAyasaMghayaNanAmAe pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM sAgarovamassa cha paNatIsatibhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNayA, ukkoseNaM bArasa sAgarovamakoDAkoDIyo, bArasa ya vAsasatAI bAhA, abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 21 / nArAyasaMghayaNanAmAe jaharANeNaM sAgarovamassa satta paNatIsatibhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA ukkoseNaM codasa sAgarovamakoDAkoDIto cauddasa vAsasatAI abAhA, abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego .30 / zraddhanArAya-saMghayaNanAmassa jaharANeNaM sAgarovamassa. aTTha paNatIsatibhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA ukkoseNaM solasa sAgarovamakoDAkoDIto solasa vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 31 / khIliyAsaMghayaNe NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa nava paNatIsatibhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA, ukkoseNaM aTThArasa sAgarovamakoDAkoDIyo aTThArasa vAsasatAI abAhA, avAhUNiyA kammahitI kammanisego 32 / chevaTThasaMghayaNanAmassa pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa dogiNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNayA, ukkoseNaM vIsaM sAgarovamakoDAkoDIyo vIsa ya vAsasatAI abAhA, evaM jahA saMghayaNanAmAte chanbhaNiyA evaM saMThANAvi chabbhANitavvA 33 / Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH sukillavarANaNAmate pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM sAgarovamassa egaM sattabhAgaM palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNagaM, ukkoseNaM dasa sAgarovamakoDAkoDIto, dasa vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 34 / hAliddavarANaNAmae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa paMca aTThAvIsatibhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNagA ukkoMseNaM addhaterasa-sAgaromama-koDAkoDI, addhaterasa vAsasayAI abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 35 / lohitavarANaNAmae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa cha aTThAvIsatibhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgehiM UNayA, ukkoseNaM parANarasa sAgarovamakoDAkoDIyo parANarasa ya vAsasayAti abAhA, abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 36 / nIlavaraNanAmAe pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa satta aTThAvIsatibhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA, ukkoseNaM aTThArasa sAgarovamakoDAkoDIto zraddhadvArasa vAsasatAI avAhA, abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego, kAlavarANanAmAe jahA chevaTThasaMghayaNassa 37 / sunbhigaMdhaNAmAne pucchA, goyamA ! jaha sukillavagaNanAmassa, dubhagaMdhaNAmAe jahA chevaTThasaMghayaNassa, rasANaM mahurAdINaM jahA varANANaM bhaNitaM taheva parivADIte bhANitavvaM, phAsA je apasatthA tesiM jahA chevaTThassa, je pasatthA tesiM jahA sukillavagaNanAmassa, agurulahunAmAte jahA chevaTThassa, evaM uvaghAtanAmAevi, parAghAyanAmAevi evaM ceva 38 / nirayANupubInAmAe pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamasahassassa do sattabhAgA palitovamassa asaMkhe. jatibhAgeNaM UNayA, ukkoseNaM vIsaM sAgarovamakoDAkoDIyo, vIsa ya vAsasatAiM abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 31 / tiriyANupubbIe pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM sAgarovamassa do sattabhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA, ukkoseNaM vIsaM sAgarovamakoDAkoDIyo vIsa ya vAsa Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 23-2 ] [ 337 satAI abAdhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 40 / maNuyANupuvInAmAe NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa divaDha sattabhAgaM palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayaM, ukkoseNaM parAgarasa sAgarovamakoDAkoDIyo parANarasa ya vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 41 / devANupubInAmAte pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamasahassassa egaM sattabhAgaM palitovamassa. asaMkhejatibhAgeNaM UNayaM, ukoseNaM dasa sAgarovamakoDAkoDIyo dasa ya. vAsasatAI, abAhA abAhUNiyA kammadvitI kammanisego 42 / UsAsanAmAte pucchA, goyamA ! jahA tiriyANupubIe, pAyavanAmAeM vi evaM ceva, ujoyanAmAevi 43 / pasathavihAyogatinAmAevi pucchA, goyamA ! jaharANeNaM egaM sAgarovamassa. sattabhAgaM ukkoseNaM dasa sAgarovamakoMDAkoDIyo, dasa ya vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 44 / apatatthavihAyogatinAmassa pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa dogiNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA ukoseNaM vIsaM sAgarovamakoDAkoDIyo vIsa ya vAsasatAiM abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego, tasanAmAe thAvaranAmAe ya evaM ceva 45 / suhumanAmAe pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa Nava paNatIsatibhAgA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNa UNayA, ukoseNaM aTThArasa sAgarovamakoDAkoDIto aTThArasa ya vAsasatAiM abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 46 / bAdaranAmAe jahA appasatthavihAyogatinAmassa, evaM pajattaganAmAevi, apajattaganAmAe jahA suhumanAmassa, patteyasarIranAmAeviM do sattabhAgA, sAhAraNasarIranAmAe jahA suhumassa, thiranAmAe egaM sattabhAgaM athiranAmAe do subhanAmAe ego asubhanAmAe do subhaganAmAe ego dUbhaganAmAe do sUsaranAmAe ego dUsaranAmAe do zrAdijanAmAe ego aNAijanAmAe do jasokittitAmAe jaharaNeNaM aTTha muhUttA ukkoseNaM dasa Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 ] [ shraamdaagrmsudhaasindhuH| SaSTho vimAgaH sAgarovamakoDAkoDIto dasa vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 47 / ajasokittinAmAe pucchA, goyamA ! jahA appasatthabihAyogatinAmassa, evaM NimmANanAmAevi 48 / titthagaraNAmAe NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtosAgarovamakoDAkoDIyo ukkoseNavi aMtosAgarovama-koDAkoDIyo, evaM jattha ego sattabhAgo tattha ukkoseNaM dasa sAgarovamakoDAkoDIyA dasa vAsasatAI zravAhA zrabAhUNiyA kammaTTitI kammanisego, jattha do sattabhAgA tattha ukkoseNaM vIsaM sAgarovamakoDAkoDIyo vIsa ya vAsasatAI abAhA avAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 41 / uccAgoyassa NaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aTTha muhuttA ukkoseNaM dasa sAgarovamakoDAkoDIzro, dasa ya vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammahitI kammanisego 50 / NIyAgottassa pucchA, goyamA ! jahA appasatthavihAyogatinAmassa 51 / aMtarAai NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM tIsaM sAgarovamakoDAkoDIyo tiriNa ya vAsasahassAI avAhA, abAhUNiyA kammaTTitI kammanisego 52 // sUtraM 214 // egidiyA NaM bhaMte ! jIvA NANAvaraNijassa kammassa kiM baMdhati ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa tigiNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM uNayA ukoseNaM te ceva paDipurANe baMdhati, evaM nidApaMcagassavi, daMsaNacaukassavi 1 / egidiyA NaM bhaMte ! jIvA sAtAvedaNijassa kammasma kiM baMdhati ?, goyamA ! jaharaNeNaM mAgarovamadivaDDa sattabhAgaM paligrovamassa asakhejatibhAgeNaM UNayaM ukoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhati, asAyaveyaNijassa jahA NANAvaraNijassa 2 / egidiyA NaM bhaMte ! jIvA sammattaveyaNijassa kammassa kiM baMdhaMti ?, goyamA ! Natthi kiMci baMdhaMti 3 / egidiyA NaM bhaMte ! jIvA micchattavedaNijassa kammassa kiM baMdhaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamaM palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM uNaM ukkoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhati 4 / Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 23-2 ] [ 339 egidiyA NaM bhaMte ! jIvA sammAmicchattaveyaNijassa kiM baMdhati ?, goyamA ! Natthi kiMci baMdhati 5 / egidiyA NaM bhaMte !, jIvA kasAyabArasagassa kiM baMdhaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamassa cattAri sattabhAge palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNate ukkoseNaM te ceva paDipurANe baMdhaMti, evaM jAva kohasaMjalaNAevi jAva lobhasaMjalaNAevi 6 / itthivedassa jahA sAtAvedaNijassa, egidiyA purisavedassa kammassa jaharANeNaM sAgarovamassa egaM sattabhAgaM palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayaM ukkoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhaMti 7 / egidiyA napusagavedassa kammassa jaharANeNaM sAgarovamassa do sattabhAge palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNae ukkoseNaM te ceva paDipurANaM baMdhati 8 | hAsaratIte jahA purisavedassa, aratibhayasogaduguMchAe jahA napuMsagaveyassa, neraiyAU devAU ya nirayagatinAma devagatinAma veubviyasarIranAma thAhAragasarIranAma nerajhyANupuvinAma devANupugvinAma titthagaraNAma etANi padANi Na baMdhati 1 / tirikkhajoNiyAuyassa jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM puvakoDI sattahiM vAsasahassehiM vAsasahassatibhAgeNa ya ahiyaM baMdhaMti, evaM maNussAuyassavi 10 / tiriyagatinAmAe jahA napuMsagavedassa, maNuyagatinAmAe jahA sAtAvedaNijassa, egidiyajAtinAmAe paMciMdiyajAtinAmAe ya jahA napuMsagavedassa 11 / beiMdiya-teiMdiya-jAtinAmAe pucchA, jaharANeNaM sAgarovamassa nava paNatIsatibhAge palitovamessa asaMkhejatibhAgeNaM UNae ukkoseNaM te ceva paDipurANe baMdhati 12 / cariMdiyanAmAevi jaharANeNaM sAgarovamassa Nava paNatIsatibhAge palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNae ukoseNaM te ceva paDipurANe baMdhaMti 13 / evaM jattha jaharANagaM do sattabhAgA tinni vA cattArivA sattabhAgA aTThAvIsatibhAgA paligrovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNagA bhavaMti, tattha NaM jaharANeNaM te ceva palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNagA bhANitavvA, ukkoseNaM te ceva Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgA paDipurANe baMdhati, tattha NaM jaharANeNaM ego vA divaso vA sattabhAgo tattha jaharANeNaM taM ceva bhANitavvaM ukoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhati 14 / jasokittiuccAgotANaM jaharANeNaM sAgarovamassa egaM sattabhAgaM palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM. UNaM ukkoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhaMti 15 / aMtarAiyassa NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jahA NANAvaraNijjaM ukoseNaM te ceva paDipurANe baMdhati 16 // sUtraM 215 // beiMdiyA NaM bhaMte ! jIvA NANAvaraNijassa kammassa kiM baMdhati ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovama-paNavIsAte tiriNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNayA ukkoseNaM te ceva paDipurANe baMdhaMti, evaM nidApaMcagassavi 1 / evaM jahA pUgidiyANaM bhaNitaM tahA beiMdiyANavi bhANitavvaM, navaraM sAgarovama-paNavIsAe saha bhANitavvA palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNA sesaM ukkoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhaMti, jattha egidiyA na baMdhaMti tattha etevi na baMdhaMti 2 / beiMdiyA - NaM bhaMte ! jIvA micchattaveyaNijassa kiM baMdhati ?, goyamA !, jaharANeNaM sAgarovamapaNavIsaM paligrovamassa asaMkheibhAgeNaM UNayaM ukoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhaMti 3 / tirikkhajoNiyAuyassa jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvakoDiM cauhiM vAsehiM ahiyaM baMdhaMti, evaM maNuyAuyasmavi, sesaM jahA egidiyANaM jAva aMtarAiyassa 4 / teiMdiyA NaM bhaMte ! jIvA NANAvaraNijassa kiM baMdhati ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovama-parANAsAe tigiNa sattabhAgA palitovamassa asaMkhejaibhAgeNaM UNayA ukkoseNaM te ceva paDipurANe baMdhaMti, evaM jassa jatibhAgA te tassa sAgarovama-parANAsAe saha bhANitavvA 5 / teiMdiyA NaM bhaMte ! jIvA micchattavedaNijassa kammassa kiM baMdhati ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovama-parANAsaM palitovamassAsaMkhejatibhAgeNaM UNayaM ukoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhati 6 / tirikkhajoNiyAuyassa jaharaNeNaM aMtomuhuttaM ukko. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 23-2 / [ 341 seNaM pubdhakoDiM solasehiM rAidiehiM rAiMdiyatibhAgeNa ya ahiyaM baMdhaMti, evaM maNussAuyassavi, sesaM jahA beiMdiyANaM jAva aMtarAiyassa 7 / cauriMdiyA NaM bhaMte ! jIvA NANAvaraNijassa kiM baMdhati ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamasayassa timiNa sattabhAge palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNae ukkoseNaM te ceva paDipurANe baMdhaMti, evaM jassa jati bhAgA tassa sAgarovamasateNa saha bhANitavvA 8 / tirikkhajoNiyAuyassa kammassa jaharANeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM puvakoDiM dohiM mAsehiM ahiyaM, evaM maNussAuyassavi, sesaM jahA beiMdiyANaM, NavaraM micchattavedaNijassa jaharANeNaM sAgarovamasataM palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayaM ukoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhati, sesaM jahA beiMdiyANaM jAva aMtarAiyassa 1 / asaNNI. NaM bhaMte ! jIvA paMciMdiyA NANAvaraNijassa kammassa kiM baMdhaMti, ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamasahassassa tiriNa sattabhAge palitovamassAsaMkhejatibhAgeNaM UNae ukoseNaM te ceva paDipurANe, evaM so ceva gamo jahA beiMdiyANaM, NavaraM sAgarovamasahasseNa samaM bhANitavvaM jassa jati bhAgatti 10 / micchattavedaNijassa jaharANeNaM sAgarovamasahassaM palitovamAsaMkhejatibhAgeNaM UNayaM ukkoseNaM taM ceva paDipurANaM 11 / neraiyAuyassa jaharANeNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhutta-mabbhahiyAI ukkoseNaM palitovamassa asaMkhejatibhAgaM puvakoDitibhAgabhahiyaM baMdhaMti, evaM tirikkhajoNiyAuyasmavi, NavaraM jaharANeNaM aMtomuhuttaM, evaM maNuyAuyassavi, devAuyassa jahA nerajhyAuyassa 12 / asaraNI NaM bhaMte ! jIvA paMciMdiyanirayagatinAmAe kammassa kiM baMdhaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovama-sahassassa do sattabhAge palitovamassa asaMkhejatibhAgeNaM UNayA ukkoseNaM te ceva paDipurANe, evaM tiriyagatitevi, maNuyagatinAmAevi evaM ceva, NavaraM jaharaNeNaM sAgarovama-sahassassa divaDhe sattabhAgaM palitovamassAsaMkhejaibhAgeNa UNaM ukkoseNaM taM ceva paDipurANaM baMdhati 13 / Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vibhAgaH evaM devagatinAmAe, navaraM jaharaNeNaM sAgarovama-sahassassa egaM sattabhAgaM paliyovamastAsaMkhejaibhAgeNaM UNaM ukkoseNaM taM ceva paDipurANaM 14 / veu. viyasarIranAmAe pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sAgarovamasahassassa do sattabhAge palitovamassAsaMkhejatibhAgeNa UNe ukkoseNaM do paDipurANe baMdhaMti 15 / sammattasammAmicchatta-zrAhAraga-sarIranAmAte titthagaranAmAe ya gA kiMci baMdhati, avasiTTha jahA veiMdiyANaM, NavaraM jassa jattiyA bhAgA tassa te sAgarovamasahasseNaM saha bhANitabbA, savvesiM pANupubIe jAva aMtarAiyassa 16 / sarANI NaM bhaMte ! jIvA paMciMdiyA NANAvaraNijassa kammassa kiM baMdhati ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhattaM ukoNeNaM tIsaM sAgarovamakoDAkoDIyo tiriNa ya vAsasahassAI avAhA 17 / sarANI NaM bhaMte ! paMciMdiyA NihApaMcagassa kiM baMdhaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttaM sAgarovama-koDAkoDIyo ukkoseNaM tIsaM sAgarovamakoDAkoDIyo tiriNa ya vAsasahassAI abAhA 18 / dasaNacaukkassa jahA NANAvaraNijassa, sAyAvedaNijassa jahA zrohiyA ThitI bhaNitA taheva bhANitabA, IriyAvahiyabaMdhayaM paDucca saMparAiyabaMdhayaM ca, asAyAveyaNijassa jahA NihApaMcagassa, sammattavedaNijassa sammAmicchatta-vedaNijassa ya jA zrohiyA ThitI bhaNitA taM baMdhaMti 11 / micchAvedaNijassa jaharANeNaM ghetosAgarovamakoDA. koDIyo ukoseNaM sattaraM sAgarovama-koDAkoDIyo, sattari ya vAsasahassAI abAhA 20 / kasAyabArasagassa jaharANeNaM evaM ceva ukkosegaNaM cattAlIsaM sAgarovamakoDAkoDIzro, cattAlIsa ya vAsasayAti abAhA 21 / kohamANa-mAyAlobha-saMjalaNAe ya do mAsA mAso addhamAso aMtomuhutto, evaM jahannagaM, ukkosagaM puNa jahA kasAyabArasagassa 22 / caurAhavi aAuyANaM jA zrohiyA ThitI bhaNitA taM baMdhati, zrAhAragasarIrassa titthagaranAmAe ya jaharANeNaM aMtosAgarovama-koDAkoDIto ukkoseNaM aMtosAgarovama-koDA. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImanprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 23-2 ) .... / 343 koDIyo baMdhati 23 / purisavedaNijassa jaharANeNaM aTTha saMvaccharAI ukkoseNaM dasa sAgarovama-koDAkoDIyo, dasa ya vAsasatAI abAhA abAhUNiyA kammaThitI kammaNisego 24 / jasokittiNAmAe uccAgottassa ya evaM ceva, navaraM jaharaNeNaM aTTha muhuttA, aMtarAiyassa jahA NANAvaraNijassa 25 / sesaesu savvesu ThANesu saMghayaNesu saMThANesu varANesu gaMdhesu ya jaharANeNaM aMtosAgarovama-koDAkoDItho ukkoseNaM jA jassa grohiyA ThitI bhaNitA taM baMdhati, NavaraM imaM nANataM abAhA abAhUNiyA Na vuccati, evaM zrANupunvIte savvesiM, jAva aMtarAyassa tAva bhANitavvaM 26 // sUtraM 216 // NANAvaraNijassa NaM bhaMte ! kammassa jaharANahitIbaMdhae ke ?, goyamA ! arANayare suhumasaMparAyate uvasAmae vA khavage vA esa NaM goyamA ! NANAvaraNijassa kammassa jaharANaThitIbaMdhate, tabvairitte ajaharaNe, evaM eeNaM abhilAveNaM mohAUyavajANaM sesakammANaM bhANitavyaM 1 / mohaNijassa NaM bhaMte ! kammassa jaharANaThitIbaMdhate ke ?, goyamA ! annayare bAdarasaMparAe uvasAmae vA khavae vA esa NaM goyamA ! mohaNijassa kammassa jaharANaThitIbaMdhate, tavvatiritte ajaharANe 2 / zrAuyassa NaM bhaMte ! kammassa jaharANaThitIbaMdhate ke ?, goyamA ! je NaM jIve asaMkheppaddhApaviTTha savvaniruddhe se aAute, sese savvamahaMtIe pAuyabaMdhaddhAe, tIse NaM aAuyabaMdhaddhAe carimakAlasamayaMsi savvajahaNiyaM ThiI pajattApajjattiyaM nivvatteti, esa NaM goyamA ! zrAuyakammassa jaharANaThitIbaMdhate, tavvairitte ajaharaNe 3 // sUtraM 217 // ukkosakAlaThitIyaM NaM bhaMte ! NANAvaraNijjaM kammaM kiM neraiyo baMdhati tirikkhajoNiyo baMdhai tirikkhajoNiNI baMdhai maNusso baMdhai maNussiNI baMdhai devo baMdhai devI baMdhai ?, goyamA ! neraigrovi baMdhai jAva devIvi baMdhai 1 / kerisae NaM bhaMte ! neraie ukkosa-kAladiiyaM NANAvaraNijja kammaM baMdhai ?, goyamA ! sagaNI paMcidie savvAhiM pajattIhiM pajatte sAgAre Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 / | zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH jAgare sutto(to)vautte micchAdiTThI karAhalese ya ukkosa-saMkiliTTha-pariNAme Isimajhima-pariNAme vA, erisae NaM goyamA ! neraie ukkosa-kAlaTThitiyaM NANAvaraNijja kammaM baMdhati 2 / kerisae NaM bhaMte ! tirikkhajoNie ukosakAlaThitIyaM NANAvaraNijja kammaM baMdhati ?, goyamA ! kammabhUmae vA kammabhUmaga-palibhAgI vA sarANI paMceMdie savvAhi paMjattIhi pajattae sesaM taM ceva jahA neraiyassa, evaM tirikkhajogiNIvi maNUsevi maNUsIvi, devadevI jahA neraie, evaM grAuyavajjANaM mattagaha kammANaM 3 / ukkosakAlaThitIyaM NaM bhaMte ! grAuyaM kamma ki neraiyo baMdhati jAva devI baMdhai ?, goyamA ! no neraiyo baMdhai, tirikkhajoNiyo baMdhati, no tirikkhajoNiNI baMdhati, maNussevi baMdhati maNussIvi baMdhati, no devo baMdhai no devI baMdhai 4 / kerisae NaM bhaMte ! tirikkhajoNite ukkosaThitIyaM zrAuyaM kamma baMdhati ?, goyamA ! kammabhUmae vA kammabhUmaga-palibhAgI vA sagaNI paMtridie savvAhiM pajattIhiM pajjattae sAgAre jAgare suttovautte micchaddiTThI paramakarAhalese ukkosa-saMkiliTTha-pariNAme, erisae NaM goyamA ! tirikkhajoNite ukosakAlaTThitIyaM grAuyaM kammaM baMdhati 5 / kerisae NaM bhaMte ! mAse ukosakAlaTThitIyaM grAuyaM kammaM baMdhati ?, goyamA ! kammabhUmae vA kammabhUmagapalibhAgI vA jAva sutto(to)vautte sammadiTTI vA micchadiTTI vA karAhalese vA sukkalese vA NANI vA yANANI vA ukkosa-saMkiliTTha-pariNAme vA asaMkiliTTha-pariNAme vA tappAugga-visujjhamANa-pariNAme vA erisae NaM goyamA ! maNUse ukkosakAlaTThitIyaM grAuyaM kammaM baMdhati 6 / kerisayA NaM bhaMte ! maNusI ukosakAlaTThiiyaM yAuyaM kammaM baMdhai ?, goyamA ! kammabhUmiyA vA kammabhUmagapalibhAgI vA jAva suttovauttA sammaTThiI sukkalesA tappAugga-visujjhamANapariNAmA, erisiyA NaM goyamA ! maNUsI. ukkosa-kAlaTThiyaM bAuyaM kamma baMdhati, aMtarAiyaM jahA NANAvaraNijjaM 7 // sUtraM 218 // bIyo udde satro samattA // parANavaNAe bhagavattIe tevIsaimaM payaM samattaM / / // iti trayoviMzatitame pade dvitoya uddezakaH // 23-2 // Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 24 / [ 345 // atha karmaprakRtibandhAkhyaM catarvizatitamaM padam // kati NaM bhaMte ! kammapagaDIyo parANattAyo ?, goyamA ! aTTha kammapagaDIyo parANattAyo, taMjahA-NANAvaraNijjaM jAva aMtarAiyaM, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM 1 / jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kamma baMdhamANe kati kammapagaDIto baMdhai ?, goyamA ! sattavihabaMdhae. vA aTThavihabaMdhae vA chabihabaMdhate vA 2 / neraie NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kamma baMdhamANe kati kammapagaDIto baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA aTThavihabaMdhae vA, evaM jAva vemANite, NavaraM maNusse jahA jIve 3 / jIvA NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kammaM baMdhamANA kati kammapagaDIyo baMdhati ?, goyamA ! sabvevi tAva hoja sattavihabaMdhagAya aTTavihabaMdhagA ya grahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya chavihabaMdhage ya grahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya chabihabaMdhagA ya 4 / NeraiyA NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kamma baMdhamANA kati kammapagaDIto baMdhaMti ?, goyamA ! savvevi tAva hojA sattavihabaMdhagA ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhage ya, ahavA sattavihabaMdhagA ya avihabaMdhagA ya tiriNa bhaMgA, evaM jAva thaNiyakumArA 5 / puDhavikAiyA NaM pucchA, goyamA ! sattavihabaMdhagAvi aTThavihabaMdhagAvi evaM jAva vaNapphaikAiyA, vigalANaM paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM tiyabhaMgo savvevi tAva hoja sattavihabaMdhagA grahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhage ya ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya 6 / maNUsA NaM bhaMte ! NANAvaraNijassa pucchA, goyamA ! sabvevi tAva hojA sattavihabaMdhagA 1 ahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhage ya 2 zrahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya 3 grahavA sattavihabaMdhagA ya chavihabaMdhae ya 4 grahavA sattavihabaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya 5 ahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhage ya chabihabaMdhage ya 6 ahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhage ya chavihabaMdhagA ya 7 ahavA sattavihabaMdhagA ya 44 . Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH aTThavihabaMdhagA ya chabbihabaMdhage ya 8 grahavA sattavihabaMdhagA ya aTTaviha. baMdhagA ya chabihabaMdhagA ya 1 evaM ete nava bhaMgA 7 / sesA vANamaMtarAdiyA jAva vemANitA jahA neraiyA sattavihAdibaMdhagA bhANitA tahA bhANitavvA, evaM jahA NANAvaraNaM baMdhamANA jahiM bhaNitA daMsaNAvaraNapi baMdhamANA tahiM jIvAdIyA egatapohuttehiM bhANitavvA 8 / veyaNijjaM baMdhamANe jIva katikamma-pagaDiyo baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA aTTavihabaMdhae vA chabihabaMdhae vA egavihabaMdhae vA, evaM mAsevi, sesA nAragAdIyA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya jAva vemANite 1 / jIvA NaM bhaMte ! vedaNijjaM kammaM pucchA, goyamA ! sabvevi tAva hojA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chabihabaMdhae ya ahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya, avaseptA, nAragAdoyA jAva vemANitA jahi NANAvaraNaM baMdhamANA baMdhati tahiM bhANitavvA 10 / evaM maNUsA NaM bhaMte ! vedaNijja kammaM baMdhamANA kati kammapagaDIto baMdhati ?, goyamA ! savvevi tAva hoja sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya 1 grahavA sattaviha. baMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhage ya 2 grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya 3 grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chabihabaMdhageya 4 ahavA sattavihabaMdhagAya egavihabaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya 5 grahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhate ya chavihabaMdhate ya 6 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya avihabaMdhate ya chavihabaMdhagA ya 7 grahavA sattaviyabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya chabihabaMdhage ya 8 ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya aTTavihavaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya 1 evaM ee nava bhaMgA bhANiyabA 11 / mohaNijjaM baMdhamANe jIve katikammapagaDiyo baMdhai ?, goyamA ! jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, jIvegiMdiyA sattavihabaMdhagAvi aTThavihabaMdhagAvi 12 / jIve NaM bhaMte ! Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM. 25 / [ 347 zrAuyaM kammaM baMdhamANe katikammapagaDiyo baMdhai ?, goyamA / niyamA aTTa, evaM neraie jAva vemANie evaM puhutteNavi 13 / NAmagoyaaMtarAiyaM baMdhamANe jIve katikammapagaDiyo baMdhai ?, goyamA ! jIvA NANAvaraNijja baMghamANe jAhiM baMdhati tAhiM bhANitavyo, evaM neraievi, jAva vemANie, evaM puhutteNavi bhANiyavvaM 14 // sUtraM 211 // parANavaNAe bhagavaIe cauvIsatimaM payaM samattaM // // iti caturviMzatitamaM padam // 24 // // atha karmavedAkhyaM paJcaviMzatitamaM padam // kati NaM bhaMte ! kammapagaDIyo pannattAyo?, goyamA ! aTTa kammapagaDIto parANattAyo, taMjahA-NANAvaraNijjaM jAva yaMtarAiyaM, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM 1 / jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kammaM baMdhamANe kati kammapagaDIto vedeti ?, goyamA ! niyamA aTTa kammapagaDIto vedeti,evaM neraie jAva vemANie, evaM muhutteNavi, evaM vedaNijavajjaM jAva aMtarAiyaM 2 / jIve NaM bhaMte ! vedaNijja kammaM baMdhamANe kati kammapagaDIto vedeti ?, goyamA ! sattavihavedae vA aTThavihavedae vA caubihavedae vA, evaM maNUsevi, sesA nerajhyAti egatteNa puhutteNavi niyamA aTTha kammapagaDIyo vedaMti jAva vemANiyA 3 / jIvA NaM bhaMte ! vedaNijja kammaM baMdhamANA kati kammapagaDIto vedeti ?, goyamA ! savvevi tAva hojA aTTavihavedagA ya cauvihavedagA ya ahavA aTThavihavedagA ya cauvihavedagA ya sattavihavedage ya ahavA aTThavihavedagA ya cauvihavedagA ya sattavihavedagA ya 3, evaM maNUsAvi bhANiyavvA 4 // sUtraM 300 // parANavaNAe bhagavaIe kammavedaNAma paNavIsatimaM payaM samattaM // // iti paJcaviMzatitamaM padam // 25 // Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH // atha karmavedabaMdhAkhyaM SaDaviMzatitamaM padam // ... __ kati NaM bhaMte ! kammapagaDIyo parANattAyo, goyamA ! aTTha kammapagaDIyo parANattAyo, taMjahA-NANAvaraNijjaM jAva aMtarAiyaM, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM 1 / jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNijjaM kamma vedamANe kati kammapagaDIyo baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA aTTavihabaMdhae vA chavihabaMdhae vA egavihabaMdhae vA 2 / neraie NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kammaM vedemANe kati kammapagaDiyo baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA aTTavihabaMdhae vA, evaM jAva vemANite, navaraM mAse jahA jIve 3 / jIvA NaM bhaMte ! NANAvaraNijjaM kammaM vedemANA kati kammapagaDIto baMdhati ?, goyamA ! savvevi tAva hojA sattavihAMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya 1 ahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya chavvihabaMdhage ya 2 ahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya chavvihabaMdhagA ya 3 ahavA sattaviha. baMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya egavihabaMdhae ya 4 ahavA sattavihabaMdhamA ya aTTavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya 5 ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMgA ya chavihabaMdhae ya egavihabaMdhae ya 6 grahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya chavihabaMdhae ya egavihabaMdhagA ya 7 ahavA sattavihabaMdhagA. ya aTTavihabaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya egavihabaMdhae ya 8, ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya 1, evaM ete nava bhaMgA, avasesANaM egidiyamaNUsavajANaM tiyabhaMgo jAva vemANiyANaM, egidiyANa sattavihabaMdhagA ya aTTavihavaMdhagA ya 4 / maNUsANaM pucchA, goyamA ! savvevi tAva hoja sattavihabaMdhagA 1 ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhage ya 2 ahavA sattavihabaMdhagA ya avihabaMdhagA ya 3 ahavA sattavihabaMdhagA ya chavvihabaMdhae ya 4, 5 / evaM chavihabaMdhaeNavi samaM do bhaMgA, egavihabaMdhaeNavi samaM do bhaMgA, ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhae Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 26 ] [ 349 ya chabihabaMdhae ya caubhaMgo 1 zravA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhae ya egavihabaMdhage ya caubhaMgo 2, ahavA sattavihabaMdhagA ya chavihabaMdhae ya egavihabaMdhae ya caubhaMgo 3 ahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhae ya chavihabaMdhae ya egavihabaMdhae ya bhaMgA aTTa, evaM ete sattAvIsaM bhaMgA, evaM jahA NANAvaraNijjaM jahA dasaNAvaraNijjaMpi aMtarAiyaMpi 5 / jIve NaM bhaMte ! vedaNijja kammaM vedemANe kati kammapagaDIto baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhate vA aTTavihabaMdhate vA chavi habaMdhae vA egavihabaMdhae vA prabaMdhae vA, evaM maNUsevi, zravasesA NArayAdIyA sattavihabaMdhagA ya thaTTavihabaMdhagA ya evaM jAva vemANitA 6 / jIvA NaM bhaMte ! vedaNijja kammaM vedemANA kati kammapagaDiyo baMdhati ?, goyamA ! savvevi tAva hojA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya ahavA: sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya egavihabaMdhamA ya chabihabaMdhage ya, ahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chavihabaMdhagA ya, abaMdhageNavi samaM do bhaMgA bhANitavvA, zrahavA sattavihabaMdhagA ya aTTavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chavvihabaMdhage ya zrabaMdhage ya caubhaMgo, evaM ee nava bhaMgA, egidiyANaM abhaMgataM, nAragAdINaM tiyabhaMgA jAva vemANiyANaM 7 / navaraM maNUsANaM pucchA, goyamA ! savvevi tAva hojA sattavihabaMdhagA egavihabaMdhagA ya ahavA sattavihabaMdhagA ya egavihabaMdhagA ya chavvihabaMdhate ya aTTavihabaMdhate ya prabaMdhate ya, evaM ete sattAvIsaM bhaMgA bhANitavvA, (jahA kiriyAsu pANAivAyaviratassa) evaM jahA vedaNijja tahA pAuyaM nAmaM goyaM ca bhANitavvaM, mohaNijja vedemANe jahA baMdhe NANAvaraNijjaM tahA bhANiyavvaM // sUtraM 301 // parANavaNAe bhagavaIe chabbIsatimaM payaM samattaM // // iti SaDviMzatitamaM padam / / 26 // Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH . // atha karmavedavedAkhyaM saptaviMzatitamaM padam // kati NaM bhaMte ! kammapagaDIyo panattAyo ?, goyamA ! aTTa, taMjahANANAvaraNijjaM jAva aMtarAiyaM, evaM neraiyANaM jAva vemANiyANaM 1 / jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kammaM vedemANe kati kammapagaDIto vedeti ?, goyamA ! sattavihaveyae vA avihaveyae vA, evaM maNusevi, avasesA egatteNavi puhutteNavi NiyamA aTTha kammapagaDIto vedeti jAva vemANiyA 2 / jIvA NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kammaM vedemANA kati kammapagaDIto vedeti ?, goyamA ! savvevi tAva hojA aTTavihavedagA, ahavA aTTavihavedagA ya sattavihavedage ya ahavA aTTavihavedagA ya sattavihavedagA ya evaM. maNUsAvi, darisaNAvaraNijjaM aMtarAiyaM ca evaM ceva bhANitavvaM 3 / vedaNijja zrAuyanAmagottAtiM vedemANe kati kammapagaDIyo veeti ?, goyamA ! jahA baMdhagavedagassa veyaNijjaM tahA bhANitavANi 4 / jIve NaM bhaMte ! mohaNijja vedemANe kati kammapagaDIto vedeti ?, goyamA ! niyamA aTTha kammapagaDIto vedeti, evaM neratie jAva vemANite, evaM puhutteNavi / / sUtraM 302 / / paNNavaNAe bhagavaIe sattAvIsaimaM payaM samattaM // . // iti saptaviMzatitamaM padam // 27 // ||ath AhArAkhye aSTAviMzatitame pade prthmoddeshkH|| saccittA 1 hAraTThI 2 kevati 3 kiM vAvi 4 savvato ceva 5 / katibhAgaM 6 savve 7 khalu pariNAme 8 ceva boddhavve // 1 // egidiyasarI rAdI lomAhAro taheva maNabhakkhI / etesiM tu padANaM vibhAvaNA hoti kAtavA // 2 // neraiyA NaM bhaMte ! kiM sacittAhArA acittAhArA mIsAhArA ?, goyamA ! no sacittAhArA acittAhArA no mIsAhArA, evaM asurakumArA Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 28 ] [ 351 jAva vemANiyA, borAliyasarIrA jAva maNUsA sacittAhArAvi acittAhArAvi mIsAhArAvi 1 / nerajhyA NaM bhaMte ! thAhAraTThI ?, hantA goyamA ! thAhAraTThI 2 / neraiyANaM bhaMte ! kevatikAlassa zrAhAraTTe samuppajati ?, goyamA ! neraiyANaM duvidhe thAhAre parANatte, taMjahA-yAbhoganivvattite ya aNAbhoga-nivvattite ya, tattha NaM je se aNAbhoga-nivattite se NaM aNusamaya-mavirahite thAhAraTTe samuppajati, tattha NaM je se zrAbhoga-nivvattite se NaM asaMkhijamamatie aMtomuhuttite zrAhAraTTe samuppajati 3 / neraiyA NaM bhaMte ! kimAhAramAhAreMti ?, goyamA ! davyato aNaMtapadesiyAti khetto asaMkhejapadesogADhAti kAlato arANayarahijhyAti bhAvatro varANamaMtAtiM gaMdhamaMtAI rasamaMtAI phAsamaMtAI 4 / jAiM bhAvato varaNamaMtAI thAhAreti tAI kiM egavarANAti aAhAreMti jAva kiM paMcavaraNAI thAhAreMti ?, goyamA ! ThANamaggaNaM paDucca egavarANAiMpi thAhAreti jAva paMcavarANAipi aAhAreMti, vihANamaggaNaM paDucca kAlavarANAiMpi aAhAreMti jAva sukillAIpi aAhAreMti 5 / jAti varANato kAlavaNAtiM zrAhAreMti tAI kiM egaguNakAlAI zrAhAreMti jAva dasaguNakAlAI thAhAreMti saMkhijaguNakAlAI thAhAreti asaMkhijaguNakAlAI zrAhAreMti aNaMtaguNakAlAI zrAhAreMti ?, goyamA ! egaguNakAlAipi zrAhAreMti jAva aNaMtaguNakAlAipi zrAhAreMti, evaM jAva sukillAI, evaM gaMdhatovi rasatovi, jAI bhAvagro phAsamaMtAI tAI no egaphAsAI thAhAreMti no duphAsAI thAhAreMti no tiphAsAI thAhAreMti cauphAsAI thAhAreMti, jAva aTTaphAsAiMpi aAhAreMti, vibhAgamaggaNaM paDucca kakkhaDAiMpi zrAhAreMti jAva lukkhAiM 6 | jAtiM phAsato kakkhaDAtiM AhAreti tAI kiM egaguNa-kakkhaDAI thAhAreMti jAva aNaMtaguNa-kakkhaDAiM zrAhAreMti ?, goyamA ! egaguNa-kakkhaDAipi thAhAreMti jAva aNaMtaguNa-kakkhaDAiMpi thAhAreMti, evaM aTThavi phAsA bhANitavvA, jAva aNaMtaguNalukkhAipi zrAhA Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : SaSTho vibhAgaH reMti 7 / jAti bhaMte / aNataguNalukkhAiM grAhAreMti tAI ki puTAI aAhareMti apuTThAI yAhAreMti ?, goyamA ! puTAI zrAhAreMti no apuTThAI thAhAreti, jahA bhAsudde sae jAva NiyamA chadisi zrAhAreMti, zrosarANaM kAraNaM paDucca varANo kAlanIlAtiM gaMdhayo dubbhigaMdhAtiM raso tittarasakaDuyAI phAsayA kakkhaDa-guruya-sIyalukkhAI tesiM porANe varaNaguNe gaMdhaguNe rasaguNe phAsaguNe vipariNAmaitA paripIlaittA parisADaittA parividdhaMsaittA arANe apubve varANaguNe gaMdhaguNe rasaguNe phAsaguNe uppAittA yAyasarIra-khettogADhe poggale savvappaNayAe aAhAraM pAhAreMti 8 / nerajhyA NaM bhaMte ! savayoM thAhAreMti sabbayo pariNAmaMti sakyo UsasaMti savvayo nIsasaMti yabhikkhaNaM pAhAreMti abhikkhaNaM pariNAmaMti abhikkhaNaM usasaMti abhikkhaNaM nIsasaMti, grAhacca zrAhAreMti bAhacca pariNAmeMti aAhanca UsasaMti grAhacca nIsasaMti ?, haMtA ! goyamA ! goraiyA savvato yAhAreMti, evaM taM ceva jAva grAhacca nIsasaMti 1 / neraiyA NaM bhaMte ! poggale thAhArattAte girAhaMti te NaM tesiM poggalANaM seyAlaMsi katibhAgaM zrAhAreMti katibhAgaM AsAeMti ?, goyamA ! asaMkhejatibhAgaM zrAhAreti aNaMtabhAgaM assAeMti 10 / neraiyA NaM bhaMte ! je poggale AhArattAte girAhaMti te ki savve aAhAreti no sabve thAhAreMti ?, goyamA ! te savve aparisesae grAhAreMti 11 / neraiyA NaM bhaMte ! je poggalA AhArattAe girAhaMti te NaM tesiM poggalA kIsattAe bhujo 2 pariNAmeMti ?, goyamA ! sotidiyattAte jAva phAsidiyattAte aNi?ttAte akaMtattAe apiyattAe asubhattAe ariNa?ttAe amaNurANattAe amaNAmattAte aNicchiyattAte abhijjhittAe grahattAte no uddhattAe dukkhattAte no suhattAte etesiM bhujo 2 pariNamati 12 // sUtraM 303 // asurakumArA NaM bhaMte ! thAhAraTThI ?, haMtA ! aAhAraTThI, evaM jahA nerajhyANaM tahA asurakumArANavi bhANitabbaM, jAva tesiM bhujo 2 pariNamaMti, tattha NaM je se Abhoganibattite Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJAphnopAGga-sUtram : padaM 28-1] [ 353 se NaM jahaNaNeNaM cautthabhattassa ukkoseNaM sAtiregassa vAsasahassassa zrAhAraTTe samuppajai, bhosaraNaM kAraNaM paDucca varaNato hAlihasukillAtiM gaMdhato sunbhigaMdhAti rasato aMbilamahurAtiM phAso mauyalahuyani rAhAtiM, tesi porANe varANaguNe jAva phAsiMdiyattAte jAva maNAmattAte icchiyattAte abhijhiyattAte uddhattAte no ahattAe suhattAe no duhattAe etesi bhujo 2 pariNamaMti, sesaM jahA neraiyANaM, evaM jAva thaNiyakumArANaM, NavaraM grAbhoganivvattite ukkoseNaM divasapuhuttassa zrAhAraTTe samuppajati // sUtraM 304 // puDhavikAiyA NaM bhaMte ! thAhAraTThI ?, haMtA ! thAhAraTThI 1 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! kevatikAlassa thAhAra? samuSpajati ?, goyamA ! aNusamayamavirahite AhAraTTe samuppajjai 2 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! kimAhAramAhAreMti, evaM jahA nerajhyANaM jAva tAI bhaMte ! katidisi zrAhAreMti ?, goyamA ! nivvAghAteNaM chadisiM vAghAyaM paDucca siya tidisi siya caudisi siya paMcadisiM, navaraM aosannakAraNaM na bharANati, varAgo kAla-nIla-lohita-hAlida sukilAtiM gaMdhato subhigaMdha-dubhigaMdhAti rasato tittarasa-kaDuyarasa-kasAyarasaaMbilamahurAI phAsato kakkhaDaphAsa-mauya-guruya-lahuya--sIta-urAha(usiNa)giddha-lukkhAtiM tesiM porANe varaNaguNe sesaM jahA neraiyANaM jAva aAhacca nIsasaMti 3 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! je poggale thAhArattAte girAhaMti tesiM bhaMte ! poggalANaM seyAlaMsi katibhAgaM zrAhAreMti katibhAgaM zrAsAeMti ?, goyamA ! asaMkhejatibhAgaM AhAreMti aNaMtabhAgaM zrAsAeMti 4 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! je poggale AhArattAte girahaMti te ki sabve zrAhAreMti nosavve zrAhAreMti jaheva neraiyA taheva 5 / puravikAiyA NaM bhaMte ! je poggale thAhArattAte girahaMti te NaM tesiM puggalA kIsattAe bhujo 2 pariNamaMti ?, goyamA ! phAsidiyavemAyattAte bhujo 2 pariNamaMti, evaM jAva vaNapphaikAiyA 6 // sUtram 305 // beiMdiyA NaM bhaMte ! thAhAraTThI ?, 45 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH haMtA goyamA ! yAhAraTThI 1 / beiMdiyANaM bhaMte ! kevatikAlassa yAhAra? samuppajati ?, jahA neraiyANaM, navaraM tattha NaM je se grAbhoganivvattite se gaM asaMkhijasamaie aMtomuhuttie vemAyAe yAhAraTTe samuppajati, sesaM jahA puDhavikAiyANaM, jAva aAhacca nIsasaMti, navaraM niyamA chadisiM 2 / beiMdiyANaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! je poggale aAhArattAte girAhaMti te NaM tesiM puggalANaM siyAlaMsi katibhAgaM yAhAreti katibhAgaM aAsAeMti, evaM jahA neraiyANaM 3 / veiMdiyANaM bhaMte ! je poggalA yAhArattAe girAhati te kiM savve thAhAreMti No savve yAhAreMti ?, goyamA ! beiMdiyANaM duvidhe aAhAre pannatte, taMjahA-lomAhAre ya pakkhevAhAre ya, je poggale lomAhArattAe girAhati te savve aparisese aAhAreMti, je poggale pakkhevAhArattAe gerAhaMti tesima-saMkhejatibhAga-mAhAreMti aNegAiM caNaM bhAgasahassAI aphAsAijamANANaM aNAsAijamANANaM viddhaMsamAgacchaMti 4 / etesi NaM bhaMte ! poggalANaM aNAsAijamANANaM aphAsAijamANANa ya kayare 2 hito appA vA 4 ? goyamA ! savvatthovA poggalA aNAsAijamANA aphAsAijamANA aNaMtaguNA 5 / beiMdiyANaM NaM bhaMte ! je poggalA zrAhArattAte pucchA, goyamA ! jibhidiyaphAsiMdiyavemAyattAe tesiM bhujo 2 pariNamaMti, evaM jAva cauridiyA, NavaraM NegAiM ca NaM bhAgasahassAI praNAghAijamANAI aNAsAijamANAI aphAsAi. jamANAI viddhaMsamAgacchaMti 6 / etesi NaM bhaMte ! poggalANaM aNAghAijamANANaM aNAsAijamANANaM aphAsAijamANANa ya kayare hito gruppA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA poggalA aNAghAijamANA aNAsAijamANA aNaMtaguNA aphAsAijamANA aNaMtaguNA 7 / teiMdiyANaM bhaMte ! je poggalA pucchA, goyamA ! te NaM poggalA ghANidiya-jibhidiya-phAsidiyavemAyattAe tesiM bhujo 2 pariNamaMti 8 / cauridiyANaM cakkhidiya-ghANidiyajibhidiya-phAsiMdiyavemAyattAe tesiM bhujo 2 pariNamaMti, sesaM jahA teiMdi Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 28-1 ] [ 355 yANaM 1 / paMciMdiyatirikkhajoNiyA jahA teiMdiyANaM, NavaraM tattha NaM je se zrAbhoganivvattitte se jaharANeNaM aMtomuhuttassa ukkoseNaM chaTThabhattassa zrAhAraTTe samuppajati 10 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM bhaMte ! je poggalA AhArattAe pucchA, goyamA ! sotiMdiya-cakkhidiya--pANiMdiya--jibhidiya-phAsidiyavemAyattAe bhujo 2 pariNamaMti, maNUsA evaM ceva, navaraM zrAbhoganivvattite jaharaNeNaM aMtomuhuttassa ukkoseNaM aTThamabhattassa zrAhAra? samuppajati 11 / vANamaMtarA jahA nAgakumArA, evaM jotisiyAvi, NavaraM zrAbhoganivvattite jaharANeNaM-divasapuhuttassa ukkoseNaM divasapuhuttassa AhAraTTe samuppajai, evaM vemANiyAvi, navaraM zrAbhoganivattie jaharANeNaM divasapuhuttassa ukoseNaM tettIsAe vAsasahassANaM pAhAraTTe samuppajati, sesaM jahA asurakumAsaNaM jAva etesiM bhujo 2 pariNamaMti, sohamme Abhoganivvattite jaharaNeNaM divasapuhuttassa ukkoseNaM dogaha vAsasahassANaM zrAhAraTTe samuppajai 12 / IsANeNaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM divasapuhuttassa sAtiregassa ukoseNaM sAtiregaM dorahaM vAsasahassANaM 13 / saNakumArANaM pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM dorAhaM vAsasahassANaM ukoseNaM sattarAhaM vAsasahassANaM 14 / mAhiMde pucchA, goyamA ! jahanneNaM dogahaM vAsasahassANaM sAtiregANaM ukoseNaM sattarAhaM vAsasahassANaM sAtiregANaM 15 / baMbhaloe pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sattarahaM vAsasahassANaM ukkoseNaM dasarAhaM vAsasahassANaM 16 / laMtae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM dasarAhaM vAsasahassANaM ukkoseNaM caudasarAhaM vAsasahassANaM 17 / mahAsukke NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM caudasarAhaM vAsasahassANaM ukoseNaM sattarasarAhaM vAsasahassANaM, sahassAre puccho, goyamA ! jaharANeNe sattarasarAhaM vAsasahassANaM ukkoseNaM aTThArasarAhaM vAsasahassANaM 18 | prANae NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aTThArasarahaM vAsasahassANaM ukoseNaM egUNavIsAe. vAsasahassANaM 11 / pANae NaM Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH pucchA, goyamA ! jaharANeNaM pagUNavIsAe vAsasahassANaM ukkoseNaM vIsAe vAsasahassANaM 20 / zrAraNe NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM vIsAe vAsasahassANaM ukoseNaM ekavIsAe vAsasahassANaM 21 / zraccue NaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM ekavIsAe vAsasahassANaM ukkoseNaM bAvIsAe vAsasahassANaM 22 / hiTThimahiTimagevijagANaM-pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM bAvIsAe. vAsasahassANaM ukkoseNaM tevIsAe vAsasahassANaM, evaM savvattha sahassANi bhANiyabANi, jAva sabaDhe 23 / hiTimamajjhimagANaM. pucchA, goyamA ! jaharANega tevIsAe ukoseNaM cauvIsAe 24 / heTThimauvarimANaM pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM cauvIsAe ukkoseNaM paNavIsAe. 25 / majjhimaheTThimANaM pucchA, goyamA ! jaharaNeNaM paNavIsAe ukkoseNaM chabbIsAe 26 / majjhima. majjhimANaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM chavvIsAe. ukkoseNaM sattAvIsAe 27 / majjhimauvarimANaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM sattAvIsAe ukkoseNaM aTThAvIsAe 28 / uvarimaheTThimANaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM aTThAvIsAe ukoseNaM egaNatIsAe 21 / uvarimamajjhimANaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM egaNatIsAe ukkoseNaM tIsAe 30 / uvarimauvarimANaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM tIsAe ukkoseNaM egatIsAe 31 / vijaya vejayaMta-jayaMta-aparAjiyANaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM egatIsAe ukoseNaM tettIsAe 32 / savvaTThagasiddhadevANaM pucchA, goyamA ! ajaharANamaNukoseNaM tettIsAe vAsasahassANaM zrAhAraTTe samuppajati 33 / / sUtraM 306 // neraiyANaM bhaMte ! kiM egidiyasarIrAiM zrAhAreMti jAva pazciMdiyasarIrAiM zrAhAreMti ?, goyamA ! pubvabhAvaparANavaNaM paDucca egidiyasarIrAiMpi zrAhAreMti jAva paMciMdiyasarIrAI paDuppaNNabhAvaparANavaNaM paDucca niyamA paMcidiyasarIrAtiM zrAhAreMti evaM jAva thaNiyakumArA 1 / puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! puvvabhAvaparaNavaNaM paDucca evaM ceva, paDappagaNa-bhAvaparANavaNaM paDucca niyamA. egidiya Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 24-2] [ 357 sarIrAtiM zrAhAreti 2 / beiMdiyA pubvabhAvaphrANavaNaM paDucca evaM ceva, paDupparANabhAvaparaNavaNaM paDucca niyamA beiMdiyANaM sarIrAti thAhAreMti, evaM jAva cariMdiyA tAva puvvabhAvaparANavaNaM paDucca, evaM paDupparANabhAvaparANavaNaM paDucca niyamA jassa jati iMdiyAiM taiMdiyAI sarIrAiM zrAhAreMti sesaM jahA neraiyA, jAva vemANitA 3 / neraiyA NaM bhaMte ! kiM lomAhArA pakkhevAhArA ?, goyamA ! lomAhArA no pakkhevAhArA, evaM egidiyA savvadevA ya bhANitavvA jAva vemANiyA, beiMdiyA jAva maNUsA lomAhArAvi pakkhevAhArAvi 4 / // sUtraM 307 / nerajhyA NaM bhaMte ! kiM zroyAhArA maNabhakkhI ?, goyamA ! oyAhArA No maNabhakkhI, evaM sabce thorAliyasarIrAvi, devA savvevi jAva vemANiyA aoyAhArAvi maNabhakkhIvi; tattha NaM je te maNabhakkhI devA tesi NaM icchAmaNe samuppajati icchAmo NaM maNabhakkhaNaM karittate, tate NaM tehiM devehiM evaM maNasIkate samANe khippAmeva je poggalA' iTThA kaMtA jAva maNAmA te tersi maNabhakkhattAe pariNamaMti, se jahA nAmae sIyA poggalA sIyaM pappa sIyaM ceva ativatittANaM ciTThati, usiNA vA poggalA usiNaM pappa usiNaM ceva aivaittANaM ciTThati, evAmeva tehiM devehi maNabhakkhIkae samANe se icchAmaNe khippAmeva aveti // sUtraM 308 // paraNavaNAe bhagavaie AhArapaye paDhamo uddeso smtto|| // iti aSTAviMzatitame pade prathama uddezakaH // 28-1 // // atha AhArAkhye aSTAviMzatitame pade dvitIyoddezakaH // AhAra 1 bhaviya 2 sagaNI 3 lesA diTThI 5 ya saMjata 6 kasAe 7 / NANe 8 jogu 1 vayoge 10 vede. 11 ya sarIra 12 pajattI 13 // 1 // : . jIve NaM bhaMte ! kiM pAhArae zraNAhArae ?, goyamA ! siya thAhArae Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH siya aNAhArae, evaM neraie jAva asurakumAre jAva vemANie 1 / siddhe NaM bhaMte ! kiM pAhArae aNAhArae ?, goyamA ! no AhArae aNAhArae 2 / jIvA NaM bhaMte ! ki AhArayA aNAhArayA ?, goyamA ! zrAhArayAvi aNAhArayAvi 3 / nerajhyANaM pucchA, goyamA ! savvevi tAva hojA zrAhArayA 1 grahavA grAhAragA ya aNAhArae ya 2 ahavA aAhAragA ya aNAhAragA ya 3, evaM jAva vemANiyA, NavaraM egidiyA jahA jIvA 4 / siddhANaM pucchA, goyamA ! no. yAhAragA aNAhAragA, dAraM 1, 5 / bhavasiddhie NaM bhaMte ! jIve kiM thAhArate zraNAhArate ?, goyamA ! siya thAhArate siya aNAhArae, evaM jAva vemANie 6 / bhavasiddhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM pAhAragA aNAhAragA ?, goyamA ! jIvegidiyavajjo tiyabhaMgo, abhavasiddhievi evaM ceva 7 / nobhavasiddhie-nozrabhavasiddhie NaM bhaMte ! jIve kiM pAhArae aNAhArae ?, goMyamA ! No zrAhArae aNAhArae, evaM siddhevi 8 ! nobhavasiddhiya-notrabhavasiddhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM zrAhAragA praNAhAragA ?, goyamA ! no zrAhAragA aNAhAragA, evaM siddhAvi, dAraM 2, 1 / sagaNI NaM bhaMte ! jIve kiM zrAhArae aNAhArae ?, goyamA ! siya thAhArage siya aNAhAragA, evaM jAva vemANie, NavaraM egidiyavigaliMdiyA no pucchijjati 10 / saraNI NaM bhaMte ! jIvA kiM pAhAragA zraNAhAragA ?, goyamA ! jIvAiyo tiyabhaMgo jAva vemANiyA 11 / asaraNI NaM bhaMte ! jIve kiM zrAhArae zraNAhArae ?, goyamA ! siya thAhArae siya zraNAhArae, evaM raie jAva vANamaMtare, navaraM joisiyavemANiyA Na pucchijjati 12 / asaraNI NaM bhaMte ! jIvA ki zrAhAragA aNAhAragA?, goyamA ! pAhAragAvi aNAhAragAvi ego bhaMgo 13 / asarANI NaM bhaMte ! NeraiyA ki zrAhArayA aNAhArayA ?, goyamA ! pAhAragA vA 1 zraNAhAragA vA 2 ahavA aAhArae ya praNAhArae ya 3 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanapAGga-sUtram / / padaM 28 2 ] [ 356 ahavA zrAhArae ya praNAhArayA ya 4 ahavA grAharagA ya praNAhArae ya 5 ahavA AhAragA ya aNAhAragA ya 6 evaM ete chabbhaMgA, evaM jAva thaNiyakumArA 14 / egidiesu abhaMgataM, beiMdiya jAva paMciMdiyatirikkhajoNiesu tiyabhaMgo, maNUsavANamaMtaresu chanbhaMgA 15 / nosarANInograsaraNI NaM bhaMte ! jIve ki thAhArae aNAhArae ?, goyamA ! siya thAhArae siya zraNAhArae ya, evaM maNUsevi, siddhe aNAhArate, puhutteNaM nosaraNInograsaraNI jIvA zrAhAragAvi aNAhAragAvi, maNUsesu tiyabhaMgo, siddhA zraNAhAragA 16 / dAraM 3 // sUtraM 301 // salese NaM bhaMte ! jIve kiM pAhArae aNAhArae ?, goyamA ! siya yAhArae siya aNAhArae, evaM jAva vemANite 1 / salesANaM bhaMte ! jIvA kiM pAhAragA aNAhAragA ?, goyamA ! jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, evaM karAhalesAvi nIlalesAvi kAulesAvi jIvegidiyavajjo tiyabhaMgo, teulesAe puDhaviyAuvaNassaikAiyANaM chabbhaMgA, sesANaM jIvAdiyo tiyabhaMgo jesiM atthi teulesA, pamhalesAe sukalesAe ya jIvAdiyo tibhaMgo, alesA jIvA maNussA siddhA ya egatteNavi puhutteNavi no zrAhAragA aNAhAragA, dAraM 4 / 2 / sammadiTTI NaM bhaMte ! jIvA kiM zrAhArayA aNAhArayA ?, goyamA ! siya AhArayA siya aNAhArayA beiMdiyA teiMdiyA cauridiyA chabbhaMgA, siddhA aNAhAragA, avasesANaM tiyabhaMgo, micchAdiTThIsu jIvegidiyavajo tiyabhaMgo 3 / sammAmicchAdiTThI NaM bhaMte ! kiM zrAhArae aNAhArae ?, goyamA ! AhArate no aNAhArae, evaM egidiya-vigaliMdiyavajjaM jAva vemANite, evaM puhutteNavi / dAraM 5 / 4 / saMjae NaM bhaMte ! jIve kiM zrAhArae aNAhArae ?, goyamA ! siya zrAhArae siya aNAhArae, evaM maNUsevi, puhutteNaM tiyabhaMgo 5 / asaMjate pucchA, siya AhArae siya aNAhArae, puhutteNaM jIvegiMdiyavajo tiyabhaMgo 6 / saMjatAsaMjate NaM jIve paMciMdiyatirikkhajoNite mAse ya 3, ete Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH egatteNavi puhutteNavi zrAhAragA no aNAhAragA, nosaMjate-nograsaMjatenosaMjatAsaMjate jIve siddhe ya ete egatteNa pohatteNavi no zrAhAragA aNAhAragA, dAraM 6 / 7 / sakasAI NaM bhaMte ! jIve kiM zrAhArae aNAhArae ?, goyamA ! siya zrAhArae siya aNAhArate, evaM jAva vemANitA, puhutteNaM jIvegiMdiyavajo tiyabhaMgo, kohakasAIsu jIvAdIsu evaM ceva, navaraM devesu chanbhaMgA, mANakasAIsu mAyAkasAIsu ya devaneraiesu chabhaMgA, avasesANaM jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, lohakasAIsu neraiesu chabbhaMgA, avasesesu jIvegiMdiyavajo tiyabhaMgo, akasAI jahA NosaraNINoasaraNI 8 / dAraM 7 // sUtraM 310 // NANI jahA sammadiTTI, zrAbhiNibohiyaNANIsuyaNANIsu beiMdiya-teiMdiya-cauridiesu chanbhaMgA, zravasesesu jIvAdiyo tiyabhaMgo jesiM asthi, rohiNANI paMciMdiya-tirikkhajoNiyA zrAhAragA No aNAhAragA, avasesesu jIvAdiyo tiyabhaMgo jesiM atthi bhohinANaM, maNapajjavanANI jIvA maNUsA ya egatteNavi puhutteNavizrAhAragA No zraNAhAragA, kevalanANI jahA nosaraNInograsaraNI 1 / dAraM 7 / rANANI matizraNANI suyaaNNANI jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, vibhaMganANI paMciMdiyatirikkhajoNiyA maNUsA ya pAhAragA No zraNAhAragA, avasesesu jIvAdiyo tiyabhaMgo 2 / dAraM 8. / sajogIsu jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, maNajogI vaijogI jahA sammAmicchaTThiI, navaraM vaijogo vigaliMdiyANavi, kAyajogIsu jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, ajogI jIramaNUsasiddhA aNAhAragA 3 / dAraM 1 / sAgArANAgArovauttesu jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, siddhA aNAhAragA 4 / dAraM 10 / savede jIvegidiyavajjo tiyabhaMgo, ithivedapurisavedesu jIvAdiyoM tiyabhaMgA, napuMsagavedae ya jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, avedae jahA kevalanANI 5 / dAraM 11 / sasarIrI. jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, orAliyasarIrIsu jIvamaNUsesu Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 26 ] [ 361 tiyabhaMgo, avasesA thAhAragA no aNAAhAragA jesi atthi borAliyasarIraM, veubviyasarIrI aAhAragasarIrI ya zrAhAragA no. zraNAhAragA jesiM asthi, teyakammasarIrI jIvegiMdiyavajjo tiyabhaMgo, asarIrI jIvA siddhA ya no thAhAragA aNAhAragA 6 / dAraM 12 / zrAhArapajattIe pajatte sarIrapajjattIe pajatte iMdiyapajjattIe pajjatte pANApANapajattIe pajjattae bhAsAmaNapajattIe pajattate etAsu paMcasuvi pajattIsu jIvesu maNUsesu ya tiyabhaMgo, avasesA thAhAragA no aNAhAragA, bhAsAmaNapajattI paMciMdiyANaM avasesANaM natthi, zrAhArapajattIapajattae No AhArae zraNAhArae, egatteNavi puhutteNavi, sarIrapajattIapajattae siya zrAhArae siya aNAhArae, uvariliyAsu causu apajattIsu nerajhyadevamaNUsesu chanbhaMgA, avasesANaM jIvegidiyavajo tiyabhaMgo, bhAsAmaNapajattaesu jIvesu paMciMdiyatirikkhajoNiesu ya tiyabhaMgo, neraiyadevamaNuesu chabhaMgA, savvapadesu egattapohatteNaM jIvAdiyA daMDagA pucchAe bhANitavvA, jassa jaM atthi tassa. taM pucchinnati jassa jaM Natthi tassa taM na pucchijati jAva bhAsA-maNa-pajattI-apajattaesu neraiyadevamaNuesu chanbhaMgA, sesesu tiyabhaMgo 7 // sUtraM 311 // zrAhArapaye bitizro uddeso samatto // aTThAvIsaimaM payaM samattaM // // iti aSTAviMzatitame pade dvitIya uddezakaH / / 28-2 // // atha upayogAkhyaM ekonaviMzattamaM padam // kaivihe NaM bhaMte ! uvayoge panatte ?, goyamA ! duvihe uvayoge pannatte, taMjahA-sAgArovayoge ya yaNAgArovoge ya 1 / sAgArovoge NaM bhaMte ! katividhe pannatte ?, goyamA ! aTTavihe pannate, taMjahA-zrAbhiNibohiyanANa-sAgArovoge suyaNANa-sAgArovoge zrohiNANa-sAgArovayoge maNapajavanANa-sAgArovoge kevalanANa-sAgArovoge matiaNNANa-sAgA Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH rovayoge suyaaNNANa-sAgArovanoge vibhaMgaNANa-sAgArovayoge 2 / aNAgArovoge NaM bhaMte ! kativihe pannatte ?, goyamA ! cauvihe pannatte, taMjahA-cakkhudaMsaNa-zraNAgArovoge acakkhudaMsaNa-praNAgArovoge zrohidaMsaNa-aNAgArovoge kevaladaMsaNa-aNAgArovayoge / evaM jIvANaMpi 3 / neraiyANaM bhaMte ! katividhe upayoge pannatte ?, goyamA ! duvidhe uvoge pannatte, taMjahA-sAgArovoge ya aNAgArovoge ya 4 / neraiyANaM bhaMte ! sAgArovoge kaivihe pannatte, ?, goyamA ! chavihe pannatte, taMjahAmatiNANa-sAgArovoge suyaNANa-sAgArovoge aohiNANa-sAgArovoge matiaNNANa-sAgArovoge suyaaNNANa-sAgArovayoge vibhaMgaNANa-sAgArovoge 5 / nerajhyA NaM bhaMte ! aNAgArovoge kaivihe pannatte ?, goyamA ! tivihe pannatte, taMjahA-cakkhudaMsaNa-zraNAgArovoge acakkhudaMsaNaaNAgArovoge zrohidaMsaNa-aNAgArovanoge, evaM jAva thaNiyakumArANaM 6 / puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! duvihe uvayoge pannatte, taMjahA-sAgArovoge ya aNAgArovoge ya 7 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! sAgArovoge katividhe pannatte ?, goyamA! duvihe pannatte, taMjahA-matiaNNANa-sAgArovoge ya suyazrarANANa-sAgArovoge ya 8 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! aNAgArovoge katividhe pannatte ?, goyamA ! ege acakkhudaMsaNa-praNAgArovayoge pannatte, evaM jAva vaNapphaikAiyANaM 1 / beiMdiyANaM pucchA, goyamA ! duvidhe uvayoge pannatte, taMjahA-sAgArovoge aNAgArovoge ya 10 / beiMdiyANaM bhaMte ! sAgArovoge katividhe panatte ?, goyamA ! cauvihe pannatte, taMjahA-yAbhiNivohiyanANa-sAgArovoge suyanANa-sAgArovanoge matirANANa-sAgArovoge sutarANANa-sAgArovoge 11 / beiMdiyANaM bhaMte ! aNAgArovayoge kaivihe pannatte ?, goyamA ! ege acakkhudaMsaNa-praNAgArovayoge, evaM teiMdiyANavi, cauridiyANavi evaM ceva, navaraM aNAgArovoge duvidhe Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 26 ] [ 363 pannatte, taMjahA-cakkhudaMsaNa-aNAgAromoMge ya acakkhudaMsaNa-praNAgArovazroge ya 12 / paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM jahA neraiyANaM 13 / maNussANaM jahA zrohie uvayoge bhaNitaM taheva bhANitavvaM 14 / vANamaMtara-jotisiyavemANiyANaM jahA NeraiyANaM 15 / jIvA gaM bhaMte ! kiM sAgarovauttA aNAgArovauttA ?, goyamA ! sAgarovauttAvi aNAgArovauttAvi 16 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccai jIvA sAgArovauttAvi aNAgArovauttAvi ?, goyamA ! je NaM jIvA prAbhiNiyohiyaNANa-suyanANa-yohinANa-maNapajavanANakevalanANa-maiMzraNANa-suyarANANa-vibhaMgaNANovauttA te NaM jIvA sAgArovauttA, je NaM jIvA cakkhudasaNa-acakkhudasaNa-yohidaMsaNa-kevaladaMsaNovauttA te NaM jIvA aNAgArovauttA, se teNa?NaM goyamA ! evaM bucai-jIvA sAgarovauttAvi aNAgArovauttAvi 17 / neraiyA NaM bhaMte ! kiM sAgarovauttA aNAgArovauttA ?, goyamA ! neraiyA sAgarovauttAvi aNAgArovauttAvi 18 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuJcati ?, goyamA ! je NaM neraiyA zrAbhiNibohiyaNANa-suyaNANa-zrohiNANa-matiarANANa-suyayagaNANa-vibhaMganANovauttA te NaM neraiyA sAgArovauttA, je NaM neraiyA cakkhudaMsaNa-acakkhudaMsaNazrohidasaNovauttA te NaM neraiyA aNAgArovauttA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccai jAva sAgarovauttAvi aNAgArovauttAvi, evaM jAva thaNiyakumArA 11 / puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! taheva jAva je NaM puDhavikAiyA matizrarANANa-suyazraraNANovauttA te NaM puDhavikAiyA sAgArovauttA, je NaM puDhavikAiyA acakkhudaMsaNovauttA te NaM puDhavikAiyA aNAgArovauttA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuJcati jAva vaNapphaikAiyA 20 / beiMdiyANaM bhaMte ! aTThasahiyA taheva pucchA, goyamA ! jAva je NaM beiMdiyA zrAbhiNibohiyaNANa-suyaNANa-matiaNNANa-suyazraraNANovauttA te NaM beiMdiyA sAgArovauttA, je NaM beiMdiyA akkhudaMsaNovauttA te NaM beiMdiyA aNAgA Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH rovauttA, se teNa?NaM, goyamA ! evaM vucati evaM jAva cauriMdiyA. NavaraM cAkhudaMsaNaM abbhahiyaM cauridiyANaMti 21 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyA jahA neraiyA, maNUsA * jahA jIvA, vANamaMtara-jotisiya-vemANiyA jahA neraiyA 22 // sUtraM 312 // parANavaNAe bhagavaIe egoNatIsaimaM upayogapayaM samattaM // // iti ekonaviMzatitamaM padam // 29 // // atha pazyattAkhyaM triMzattamaM padam // kativihA NaM bhaMte ! pAsaNyA parANattA ?, goyamA ! duvihA pAsaNayA pannattA taMjahA-sAgAra-pAsaNayA aNAgAra-pAsaNayA ya 1 / sAgAra-pAsaNayA NaM bhaMte ! kaivihA pannattA ?, goyamA ! chavihA parANattA, taMjahA-suyaNANasAgAra-pAsaNayA zrohiNANa-sAgAra-pAsaNayA maNapajavaNANa-sAgAra-pAsaNayA kevalaNANa-sAgAra-pAsaNayA suyazarANANa-sAgAra-pAsaNayA vibhaMgaNANa-sAgAra-pAsaNayA 2 / aNAgAra-pAsaNayA NaM bhaMte ! kaividhA pannattA ?, goyamA ! tivihA pannattA, taMjahA-cakkhudaMsaNaNAgArapAsaNayA zrohidaMsaNayaNAgArapAsaNayA kevaladasaNaNAgArapAsaNayA, evaM jIvANaMpi 3 / neraiyANaM bhaMte ! katividhA pAsaNayA parANatA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-sAgArapAsaNayA aNAgArapAsaNayA 4 / neraiyANaM bhaMte ! sAgArapAsaNayA kaivihA panattA ?, goyamA ! caubihA pannattA, taMjahA-suyaNANasAgAra-pAsaNayA zrohiNANasAgAra-pAsaNayA suaNNANasAgAra-pAsaNayA vibhaMgaNANasAgara-pAsaNayA 5 / nerajhyANaM bhaMte ! aNAgArapAsaNayA kativihA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-cakkhudaMsaNaNAgArapAsaNayA yohidaMsaNaNAgArapAsaNayA, evaM jAva thaNiyakumArA 6 / puDhavi. kAiyANaM bhaMte ! kativihA pAsaNayA pannattA ?, goyamA ! egA sAMgArapAsa Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / / padaM 30 ] [ 365 NayA 7 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! sAgArapAsaNayA kativihA pannattA ?, goyamA! egA suyaannANasAgArapAsaNayA pannattA, evaM jAva vaNapphaikAiyANaM 8 / beiMdiyANaM bhaMte ! kativihA pAsaNayA pannattA ?, goyamA ! egA sAgArapAsaNayA pannattA 1 / beiMdiyANaM bhaMte ! sAgArapAsaNayA kaivihA pannattA ?, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA-suyaNANasAgArapAsaNayA ya suyadharaNANasAgArapAsaNayA ya, evaM teiMdiyANavi 10 / cariMdiyANaM pucchA, goyamA ! duvihA patnanA, taMjahA-sAgArapAsaNayA ya aNAgArapAsaNayA ya, sAgArapAsaNayA jahA beiMdiyANaM 11 / cauriMdiyANaM bhaMte ! aNAgArapAsaNayA kaivihA pannattA ?, goyamA ! egA cakkhudaMsaNa-praNAgArapAsaNayA pannattA, maNUsANaM jahA jIvANaM, sesA jahA neraiyA jAva vemANiyAgAM 12 / jIvA NaM bhaMte ! kiM sAgArapassI aNAgArapassI ?, goyamA ! jIvA sAgArapassIvi aNAgArapassIvi 13 |se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccati jIvA sAgArapassIvi ?, aNAgArapassAvi goyamA ! je NaM jIvA sutaNANI zrohiNANI maNapajavaNANI kevalaNANI suzraaNNANI vibhaMganANI te NaM jIvA sAgArapassI, je NaM jIvA cakkhudaMsaNI zrohidaMsaNI kevaladasaNI te NaM jIvA aNAgArapassI, se eteNaTeNaM goyamA ! evaM buJcati-jIvA sAgArapassIvi aNAgArapassIvi 14 / neraiyA NaM bhaMte ! kiM sAgArapassI aNAgArapassI ? goyamA ! evaM ceva, navaraM sAgArapAsaNayAe maNapajavanANI kevalanANI na vucati, aNAgArapAsaNayAe kevaladasaNaM natthi evaM jAva thaNiyakumArA 15 / puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! puDhavikAiyA sAgArapassI No zraNAgArapassI 16 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccati-goyamA ! puDhavikAiyANaM egA suyaarANANasAgArapAsaNayA pannattA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vucati evaM jAva vaNassatikAiyANaM 17 / beiMdiyANaM pucchA, goyamA ! sAgArapassI No aNAgArapassI 18 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuJcati ?, goyamA ! Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 ] yA aNAgArapA nerajhyA jAhiM hetUrhi [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vimAgaH beiMdiyANaM duvihA sAgArapAsaNayA pannattA, taMjahA-suyaNANasAgArapAsaNayA ya suarANANasAgAra-pAsaNayA ya, se eeNatuNaM goyamA ! evaM vuJcati, evaM teiMdiyANavi 11 / cariMdiyANaM pucchA, goyamA ! cauridiyA sAgArapassIvi aNAgArapassIvi 20 / se keNa8 NaM evaM vuccai ?, goyamA !je NaM cauriMdiyA suyaNANI suyaannANI te NaM cariMdiyA sAgArapassI, je NaM cauridiyA cakkhudaMsaNI te NaM cAridiyA aNAgArapassI, se eeNa?NaM goyamA ! evaM vuJcati 21 / maNUsA jahA jIvA, avasesA jahA nerajhyA jAva vemANiyA 22 // sUtraM 313 // kevalI NaM bhaMte ! imaM rayaNappabhaM puDhaviM zrAgArehiM hetUhiM uvamAhiM diTThatehiM varANehiM saMThANehiM pamANehiM paDoyArehiM jaM samayaM jANati taM samayaM pAsai jaM samayaM pAsai taM samayaM jANai ?, goyamA ! no tiNa? samaDhe 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucati kevalI NaM imaM rayaNappabhaM puDhavi zrAgArehiM jAva jaM samayaM jANati no taM samayaM pAsati jaM samayaM pAsati no taM samayaM jANati ?, goyamA ! sAgAre se NANe bhavati aNAgAre se daMsaNe bhavati, se teNaTeNaM jAva No taM samayaM jANati evaM jAva ahe sattamaM 2 / evaM sohammakappaM jAva accuyaM, gevijagavimANA aNuttaravimANA, IsIpabhAraM puDhavIM, paramANu poggalaM dupadesiyaM khaMdhaM jAva aNaMtapadesiyaM khaMdhaM 3 / kevalI NaM bhaMte ! imaM rayaNappabhaM puDhavi aNAgArehiM ahetUhiM aNuvamAhiM adiTTatehiM avarANehiM asaMThANehiM apamANehiM apaDoyArehiM pAsati na jANati ?, haMtA ! goyamA ! kevalI NaM imaM rayaNappabhaM puDhaviM aNAgArehiM jAva pAsati na jANati 4 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccati kevalI imaM rayaNappamaM puDhaviM aNAgArehiM jAva pAsati Na jANati ? goyamA ! zraNAgAre se daMsaNe bhavati sAgAre se nANe bhavati, se tagaDeNaM goyamA ! evaM vucai-kevalI NaM imaM rayaNappamaM puDhaviM guNAgArehi jAva pAsati Na jANati, evaM jAva IsippabhAraM puDhavi paramANu Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 31-32 ] [ 367 poggalaM zraNaMtapadesiyaM khadhaM pAsati na jANati 5 // sUtra 314 // pAsaNayApayaM samattaM // // iti triMzattamaM padam // 30 // // atha saMjJApariNAmAkhyaM ekatriMzattamaM padam // . jIvA NaM bhaMte ! ki saraNI asaraNI nosaraNInoasaraNI ?, goyamA ! jIvA sarANIvi asaraNIvi nosaraNInosarANIvi 1 / neraiyANaM pucchA, goyamA ! neraiyA sarANIvi asaraNIvi no nosarANInoasarANI, evaM asurakumArA jAva thaNiyakumArA 2 / puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! no saraNI asarANI, no nosaraNInoMamarANI, evaM beiMdiya-teiMdiya-cariMdiyAvi, maNUsA jahA jIvA, paMciMdiyatirikkhajoNiyA vANamaMtarA ya jahA neraiyA, jotisiyavemANiyA saraNI no asagaNI no nosarANInograsaraNI 3 / siddhANaM pucchA, goyamA ! no sarANI no asarANI nosariNanoasarANI,-neraiyatiriyamaNuyA ya vaNayaragasurA i sarANI sarANI ya / vigaliMdiyA asaraNI jotisavemANiyA sarANI // 1 // sUtraM 315 // parANavaNAe sagaNIpayaM samattaM // // iti ekatriMzattamaM padam // 31 // // atha saMyamayogAkhyaM dvAtriMzattamaM padam // jIvA NaM bhaMte ! kiM saMjayA asaMjayA saMjayA 2 nosaMjayAnoasaM. jayAnosaMjayA saMjaya ?, goyamA ! jIvANaM saMjayAvi 1 asaMjayAvi 2 saMjayAsaMjayAvi 3 nosaMjayAnoasaMjayAnosaMjayAsaMjayAvi 4, 1 / neraiyA NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! neraiyA no saMjayA asaMjayA nosaMjayAsaMjayA no nosaMjayanosaMjayanosaMjayAsaMjayA, evaM jAva cauriMdi 2 | paMciMdiyatiri Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vimAgaH kkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! paMciMdiyatirikkhajoNitA no saMjatA asaMjatAvi saMjatAsaMjatAvi no nosaMjata-noasaMjata-nosaMjatAsaMjatAvi 3 / maNussANaM pucchA, goyamA ! maNUsA saMjatAvi asaMjatAvi saMjatAsaMjatAvi no nosaMjatanoasaMjata-nosaMjatAsaMjatA, vANamaMtarajotisiyavemANiyA jahA neraiyA 4 / siddhA NaM pucchA, goyamA ! siddhA no saMjatA 1 no asaMjatA 2 no saMjatAsaMjatA 3 nosaMjatanosaMjatanosaMjatAsaMjatA 4, 5 / gAhA "saMjayaaMsaMjaya mIsagA ya jIvA taheva maNuyA ya / saMjatarahiyA tiriyA sesA.. assaMjatA hoMti // 1 // " // sUtraM 316 // saMjayapayaM samattaM // . // iti dvAtriMzattamaM padam // 32 // // atha jJAnapariNAmAkhyaM trayastriMzattamaM padam // .. bhedavisayasaMThANe abhitarabAhire ya desohii| zrohissa ya khayavuDDI paDivAI ceva apaDivAI // 1 // kaivihA NaM bhaMte ! zrohI parANattA ?, goyamA ! duvihA zrohI pannattA, taMjahA-bhavapaJcaiyA ya khovasamiyA ya, dorAhaM bhavapaccaiyA, taMjahA-devANa ya neraiyANa ya, dorAhaM khayovasamiyA, taMjahA-maNUsANaM paMciMdiyatirikkhajoNiyANa y|| sUtraM 317 // neraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM zrohiNA jANaMti pAsaMti ?, goyamA ! jaharaNeNaM addhagAuyaM ukkoseNaM cattAri gAuyAI zrohiNA jANaMti pAsaMti 1 / rayaNappabhApuDhavineraiyA NaM bhaMte ! kevatiyaM khettaM zrohiNA jANaMti pAsaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM achuTTAI gAuyAI ukkoseNaM cattAri gAuyAiM zrohiNA jANaMti pAsaMti 2 / sakarappabhApuDhavinerajhyA jaharANeNaM tiriNa gAuyAI ukkoseNaM adbhuTThAI gAuyAI bohiNA jANaMti pAsaMti 3 / vAluyappabhApuDhavineraiyA jaharANeNaM zraddhAijAI gAuyAI ukkoseNaM tiriNa gAuyAiM yohiNA jANaMti pAsaMti 4 / paMkappabhApuDhavineraiyA jaharaNeNaM doriNa gAuyAI Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 33 ] [ 369 ukoseNaM zraddhAinAI gAuyAI : aohiNA jANaMti pAsaMti 5 / dhUmappabhApuDhavi-neraiyANaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM divaddhaMgA ukkoseNaM do gAuyAI zrohiNA jANaMti pAsaMti 6 / tamApuDhavi neraiyANaM pucchA, goyamA ! jaharANeNaM gAuyaM ukoseNaM divaDDa gAuyaM zrohiNA jANaMti pAsaMti 7 / adhesattamAe pucchA, goyamA ! jaharANeNaM zraddhaM gAuyaM ukkoseNaM gAuyaM rohiNA jANaMti pAsaMti 8 / asurakumArA NaM bhaMte ! zrohiNA kevaiyaM khettaM jANaMti pAsaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM paNavIsaM joSaNAI ukkoseNaM asaMkhejje dIvasamudde zrohiNA jANaMti pAsaMti / nAgakumArA NaM jaharANeNaM paNavIsaM joSaNAI ukkoseNaM saMkhejje dIvasamudde zrohiNA jANaMti pAsaMti, evaM jAva thaNiyakumArA 10 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM zrohiNA jANaMti pAsaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukkoseNaM asaMkhejje dIvasamudde 11 / maNUsA NaM bhaMte ! zrohiNA kevatitaM khettaM jANaMti pAsaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukkoseNaM asaMkhejAiM aloe loyappamANamettAI khaMDAI zrohiNA jANaMti pAsaMti 12 / vANamaMtarA jahA nAgakumArA 13 / joisiyA NaM bhaMte ! kevatitaM khettaM zrohiNA jANaMti pAsaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM saMkhejje dIvasamudde ukoseNavi saMkhejje dIvasamudde 14 / sohammagadevA NaM bhaMte ! kevatiyaM khettaM zrohiNA jANaMti pAsaMti ?, goyamA ! jaharaNeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukoseNaM Ahe jAva imIse rayaNappabhAe hiDille caramaMte tiriyaM jAva asaMkhijje dIvasamudde uDDajAva sagAI vimANAI zrohiNA jANaMti pAsaMti 15 / evaM IsANagadevAvi, saNaMkumAradevAvi evaM ceva, navaraM jAva ahe docAe sakarappabhAe puDhavIe hiTThille caramaMte, evaM mAhiMdadevAvi, baMbhaloyalaMtagadevA tacAe puDhavIe hiTTille varamaMte, mahAsukasahassAragadevA cautthIe paMkappabhAe Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 ] __ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH puDhavIe heTThille caramaMte, pANayapANayAraNaccuyadevA ahe jAva paMcamAe dhUmappabhAe heTThille caramaMte, heTThimamajjhimagevejagadevA adhe jAva chaTThAe tamAe puDhavIe heTThille jAva caramaMte 16 / uvarimagevijagadevA NaM bhaMte ! kevatiyaM khettaM yohiNA jANaMti pAsaMti ?, goyamA ! jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukkoseNaM adhe sattamAe heTThille caramaMte tiriyaM jAva asaMkhejje dIvasamudde uDDha jAva sayAI vimANAI bhohiNA jANaMti pAsaMti 17 / aNuttarovavAiyadevA NaM bhaMte ! kevatiyaM khettaM zrohiNA jANaMti pAsaMti ?, goyamA ! saMbhinnaM loganAliM zrohiNA jANaMti pAsaMti // sUtraM 318 // nerajhyANaM bhaMte ! zrohI kiMsaMThie pannatte ?, goyamA ! tappAgArasaMThie pannatte 1 / asurakumArANaM pucchA, goyamA ! pallagasaMThite, evaM jAva thaNiyakumArANaM 2 / paMciMdiya-tirikhakhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! NANAsaMgaNasaMThie, evaM maNUsANavi 3 / vANamaMtarANaM pucchA, goyamA ! paDahagasaMTThANasaMhie 4 / jotisiyANaM pucchA, goyamA ! jhalarisaMgaNasaMThie patnatte 5 / sohammagadevANaM pucchA, goyamA ! uDDamuyaMgAgArasaMThie pannatte, evaM jAva accuyadevANaM 6 / gevejagadevANaM pucchA, goyamA ! puSphacaMgerisaMThie pannatte 7 / aNuttarovavAiyANaM pucchA, goyamA ! javanAliyAsaMThite zrohI pannatte 8 // sUtraM 311 / 1 // neraiyANaM bhaMte ! zrohissa ki aMto bAhiM ? goyamA ! aMto no bAhiM, evaM jAva thaNiyakumArA 1 / paMcidiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! no aMto bAhiM 2 / maNUsANaM pucchA, goyamA ! aMtovi bAhiMpi, vANamaMtara-joisiya vemANiyANaM jahA nerajhyANaM 3 / neraiyANaM bhaMte ! kiM desohI savvohI ?, goyamA ! desohI no savohI, evaM jAva thaNiyakumArA 4 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! desohI no savvohI 5 / maNUsANaM pucchA, goyamA ! desohIvi sambohIvi 6 / vANamaMtara-joisiya-vemANiyANaM jahA neraiyANaM Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram // padaM 34 ] [ 371 7 / neraiyANaM bhaMte ! zrohI ki prANugAmite aNANugAmite vaDhamANate hIyamANae paDivAI appaDivAI avaTThie aNavaTThie ?, goyamA ! zrANugAmie no aNANugAmie no vaddhamANate no hIyamANae no paDivAI appaDivAI zravaTThie no aNavaTTie, evaM jAva thaNiyakumArANaM / paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! zrANugAmitevi : jAva aNavaTThievi, evaM maNUsANavi, vANamaMtarajotisiyavemANiyANaM jahA neraiyANaM 1 / // sUtraM 311 / 2 // parANavaNAe zrohipadaM samattaM // .. // iti trayastriMzatamaM padam // 33 // // atha pravIcArapariNAmAkhyaM catustriMzattamaM padam // aNaMtaragayAhAre 1, thAhAre bhoyaNAiya 2 / poggalA neva jANaMti 3, ajjhavasANA 4 ya zrAhiyA // 1 // sammattassAhigame 5 tatto pariyA raNA 6 ya boddhavvA / kAe phAse ruve sadde ya maNe ya appbhuN|| 2 // . . neraiyA NaM bhaMte ! aNaMtarAhArA tato nivvattaNA tato pariyAiNayA tato pariNAmaNAyA tato pariyAraNayA to pacchA viuvaNayA ?, haMtA ! goyamA ! neraiyANaM aNaMtarAhArA tato nivvattaNayA tato pariyAdiyaNayA tato pariNAmaNayA to pariyAraNayA to pacchA viuThavaNayA 1 / asurakumArA NaM bhaMte ! aNaMtarAhArA tato nivvattaNayA tato pariyAiNayA tato pariNAmaNayA tato viuvvaNayA to pacchA pariyAraNayA ?, haMtA ! goyamA ! asurakumArA zraNaMtarAhArA tato nivvattaNayA jAva tato pacchA pariyAraNayA, evaM jAva thaNiyakumArA 2 / puDhavikAiyA NaM bhaMte ! aNaMtarAhArA tato nivvattaNayA tato pariyAiNayA tato pariNAmaNayA tato pariyAraNayA tato viuvvaNayA ?, haMtA ! goyamA ! taM ceva jAva pariyAraNayA no ceva NaM viuvvaNayA 3 / evaM jAva cauriMdiyA, navaraM vAukAiyA paMciMdiya-tirikkhajoNiyA maNUsA Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 ] [zrImadAgamasudhAsindhuH :: SaSTho vibhAgaH ya jahA neraiyA, vANamaMtara-joisiyavemANiyA jahA asurakumArA 4 / // sUtraM 320 // neraiyA NaM bhaMte ! thAhAre kiM zrAbhoganibattie aNAbhoganivvattie ?, goyamA ! zrAbhoganivvattievi aNAbhoganivvattievi, evaM asurakumArANaM jAva vemANiyANaM, NavaraM egidiyANaM no zrAbhoganivvattie zraNAbhoganivvattie 1 / neraiyA NaM bhaMte ! je poggale thAhArattAe girahaMti te kiM jANaMti pAsaMti aAhAreMti udAhu na yANaMti na pAsaMti AhAreMti ?, goyamA ! na yANaMti na pAsaMti thAhAreMti, evaM jAva teiMdiyA 2 / cauriMdiyANaM pucchA, goyamA ! atthegatiyA na yANaMti pAsaMti zrAhAreMti atthe. gaiyA na yANaMti na pAsaMti zrAhAreMti 3 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! atthegaiyA jANaMti pAsaMti zrAhAreMti 1 atthegaiyA jANaMti na pAsaMti thAhAreMti 2 atgaiyA na jANaMti pAsaMti AhAreMti 3 zratyegaiyA na jANaMti na pAsaMti AhAreMti 4, evaM maNussANavi, vANamaMtara. joisiyA jahA neraiyA 4 / vemANiyANaM pucchA, goyamA ! pratyegaiyA jANaMti pAsaMti zrAhAreMti, atthegaiyA na jANaMti na pAsaMti thAhAreMti 5 / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM bucati vemANiyA pratyegaiyA jANaMti pAsaMti zrAhAreMti, atthegaiyA na jANaMti pAsaMti. pAhAreMti ?, goyamA ! vemANiyA duvihA pannattA, taMjahA-mAImicchaddiTThiuvavannagA ya amAyisammadiviuvavannagA ya, evaM jahA iMdiyauddasae paDhame bhaNitaM tahA mANitavaM jAva se eeNa?NaM goyamA ! evaM buJcati 6 / nerajhyA NaM bhaMte ! kevatiyA ajjhavasANA pannattA ?, goyamA ! asaMkhejA ajjhavasANA panattA 7 / te NaM bhaMte ! kiM pasatthA apasatthA ?, goyamA ! pasatthAvi apasatthAvi evaM jAva vemANiyANaM 8 / neraiyA NaM bhaMte ! ki sammattAbhigamI micchattAbhigamI sammAmicchattAbhigamI ?, goyamA ! sammattAbhigamIvi micchattAbhigamIvi sammAmicchattAbhigamIvi 1 / evaM jAva vemA Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 34 ] [ 373 NiyAvi, navaraM egidiyavigaliMdiyA No sammattAbhigamI micchattAbhigamI no sammAmicchattAbhigamI 10 // sUtraM 321 // devA NaM bhaMte ! kiM sadevIyA sapariyArA sadevIyA apariyArA adevIyA sapariyArA adevIyA apariyArA ?, goyamA ! atthegatiyA devA sadevIyA sapariyArA atyaMgatiyA devA adevIyA sapariyArA atthegaiyA devA adeviyA aparicArA no ceva NaM devA sadevIyA aparicArA 1 / se keNaDhaNaM bhaMte ! evaM buJcati-atthegaiyA devA sadevIyA saparicArA taM ceva jAva no ceva NaM devA sadevIyA apariyArA ?. goyamA ! bhavaNapati-vANamaMtara-jotisa-sohammIsANesu kappesu devA sadevIyA sapariyArA, saNaMkumAra-mAhiMda-baMbhaloga-laMtaga-mahAsuka-sahassAra-zrANaya-pANaya-zrAraNaccuesu kappesu devA adevIyA saparicArA gevejaaNuttarovavaiyA devA adevIyA apariyAragA, no ceva NaM devA sadevIyA aparicArA, se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccati atthegaiyA devA sadevIyA saparicArA taM ceva no ceva NaM devA sadevIyA apariyArA 2 // sUtraM 322 // kativihA NaM bhaMte ! pariyAraNA pannattA ?, goyamA ! paMcavihA pariyAraNA patnattA, taMjahA-kAyapariyAraNA phAsapariyAraNA khyapariyAraNA sahapariyAraNA maNapariyAraNA 1 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vucati paMcavihA pariyAraNA pannattA, taMjahAkAyapariyAraNA jAva maNapariyAraNA ?, goyamA ! bhavaNavai-vANamaMtara-joisasohammIsANesu kappesu devA kAyapariyAraNA saNaMkumAra-mAhidesu kappesu devA phAsapariyAraNA baMbhaloya-laMtagesu devA rUvapariyAraNA mahAsuka-sahassAresu devA sahapariyAraNA zrANaya-pANaya-dhAraNaccuesu kappesu devA maNapariyAraNA, geveja-aNuttarovavAiyA devA apariyAragA, se teNaTaNaM goyamA ! taM ceva jAva maNapariyAragA 2 / tattha NaM je te kAyapariyAragA devA tesi NaM icchAmaNe samuppajati-icchAmo NaM zraccharAhiM saddhiM kAyapariyAraM karettae, tae NaM tehiM devehiM evaM maNasIkae samANe khippAmeva tAyo accharAyo Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 ] | zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH zrIrAlAti siMgArAI maNurANAI maNoharAI maNoramAI uttaraveuviyarUvAI viuvvaMti viuvittA tesi devANaM aMtiyaM pAubbhavaMti, tate NaM te devA tAhiM accharAhiM saddhiM kAyapariyAraNaM kareMti 3 ||suutrN 323 // se jahANAmae sIyA poggalA sItaM pappa sIyaM ceva ativatittANaM ciTThati, usiNA vA poggala! usiNaM pappa usiNaM ceva ativatittANaM ciTThIti, evameva tehiM devehiM tAhiM accharAhiM saddhiM kAyapariyAraNaM kate samANe se icchAmaNe khippAmeva aveti // sUtraM 324 // asthi NaM bhaMte ! tesiM devANaM sukkapoggalA ?, haMtA ! asthi 1 / te NaM bhaMte ! tAsiM accharANaM kIsattAte mujo 2 pariNamaMti ?, goyamA ! sotidiyattAte cakkhuiMdiyattAe pANidiyattAe rasidiyattAe phAsiMdiyattAte iTTattAte kaMtattAte maNunnattAte maNAmattAte subhagattAte sohagga-rUvajovvaNa-guNa-lAvannattAe te tAsi bhujo 2 pariNAmaMti 2 ||suutrN 325 // tattha NaM je te phAsapariyAragA devA tesi NaM icchAmaNe samuppajati, evaM jaheva kAyapariyAragA taheva niravasesaM bhANitavvaM 1 / tattha NaM je te rUvapariyAragA devA tesi NaM icchAmaNe samuppajati icchAmo NaM accharAhiM saddhi rUvapariyAraNaM karettate, te NaM tehiM devehiM evaM maNasIkate samANe taheva jAva uttaraveubvitAtiM rUvAI viuvvaMti viuvvittA jeNAmeva te devA teNAmeva uvAgacchati ubAgacchittA tesiM devANaM adUrasAmaMte ThicA tAI usalAI jAva maNoramAiM uttaraveuvitAI rUvAI uvadaMsemANIto 2 ciTThati, * tate NaM te devA tAhiM accharAhiM saddhiM rUvapariyAraNaM kareMti, sesaM taM ceva jAva bhujo 2 pariNamaMti 2 / tattha NaM je te sahapariyAragA devA tesiNaM icchAmaNe samuppajati-icchAmo NaM accharAhiM saddhiM saddapariyAraNaM karettae, tate NaM tehiM devehiM evaM magAsIkae samANe taheva jAva uttaraveubbiyAti svAti viuvvaMti viuvittA jeNAmevaM te devA teNAmeva uvAgacchati 2 ttA tesiM devANaM adUrasAmaMte ThicA aNuttarAI uccAvayAI sadAiM samudIremANIto Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e . " zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 5 / [ 375 2 ciTThati, tase NaM te devA tAhiM zraccharAhiM saddhiM sahapariyAraNaM kareMti, sesaM taM ceva jAva bhujo 2 pariNamaMti 3 / tattha NaM je te maNapariyAragA devA tesiM icchAmaNe samuppajati, icchAmo NaM accharAhiM saddhiM maNapariyAraNaM karettate. tate NaM tehiM devehiM evaM maNasIkae samANe khippAmeva tAyo zraccharAyo tattha gayAtho ceva samANIyo aNuttarAti uccAvayAtiM maNAI saMpahAremANIto 2 ciTThati, tate NaM te devA tAhiM accharAhiM saddhiM maNapariyAraNaM kareMti, sesaM niravasesaM taM ceva jAva bhujo 2 pariNamaMti 4 / ||suutrN 326 // etesi NaM bhaMte ! devANaM kAyapariyAragANaM jAva maNapariyAragANaM apariyAragANa ya kayarekayarehito appA vA 4.?, gAyamA ! savvatthovA devA apariyAragA maNapariyAragA saMkhejaguNA sahapariyAragA asaMkhejaguNA khvapariyAragA asaMkhejaguNA phAsapariyAragA asaMkhejaguNA kAyapariyAragA asaMkhejaguNA // sUtraM 327 // parANavaNAe pariyAraNApayaM samattaM // .. // iti catustriMzattamaM padam // 34 // // atha vedanAkhyaM paJcatriMzattamaM padam // sItA ya davvasarIrA sAtA taha vedaNA bhavati dukkhaa| abbhuvagamovakkamiyA nidAya aNidAya nAyavvA // 1 // sAyamasAyaM savve suhaM ca dukkhaM adukkhamasuhaM ca / mANasarahiyaM vigaliMdiyA u sesA duvihameva // 2 // kaivihA NaM bhaMte ! vedaNA patnattA ?, goyamA ! tivihA vedaNA pannattA, taMjahA-sItA usiNA sItosiNA 1 / neraiyA NaM bhaMte ! kiM sItaM vedaNaM vedeti usiNaM vedaNaM vedeti sItosiNaM vedaNaM vedeti ?, goyamA ! sItaMpi vedaNaM vedeti usiNaMpi vedaNaM vedeti no sItosiNaM vedaNaM vedeti, keI ekkakapuDhavIe vedaNAzro bhaNaMti 2 / rayaNappabhA-puDhavineraiyANaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! no sItaM vedaNaM vedeti usiNaM vedaNaM vedeti no sItosiNaM Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH vedaNaM vedeti, evaM jAva vAluyappabhA-puDhavineraiyA 3 / paMkappabhA-puDhavineraiyANaM pucchA, goyamA ! sItaMpi vedaNaM vedeti usiNaMpi vedaNaM vedeti, no sItosiNaM vedaNaM vedeti, te bahuyatarAgA je usiNaM vedaNaM vedeti, te thovatarAgA je sItaM vedaNaM vedeti 4 / dhUmappabhAe evaM ceva duvihA, navaraM te bahutarAgA je sItaM vedaNaM vedeti, te thovatarAgA je usiNaM vedaNaM vedeti 5 / tamAe ya tamatamAe ya sIyaM vedaNaM vedeti no usiNaM vedaNaM vedeti, no sItosiNaM vedaNaM vedeti 6 / asurakumArANaM pucchA, goyamA ! sItaMpi vedaNaM vedeti usiNaMpi vedaNaM vedeti sItosINaMpi vedaNaM vedeti, evaM jAva vemANiyA 7 / kativihA NaM bhaMte ! vedaNA pannattA ?, goyamA ! caubvihA vedaNA pannattA taMjahA-davvato khettato kAlato bhAvato 8 / nerajhyA NaM bhaMte ! kiM davvato vedaNaM vedeti jAva kiM bhAvato vedaNaM vedeti ?, goyamA ! dabovi vedaNaM vedeti jAva bhAvagrovi vedaNaM vedeti, evaM jAva vemANiyA 1 / kativihA NaM bhaMte ! vedaNA panattA ?, goyamA ! tivihA vedaNA, pannattA, taMjahA-sArIrA mANasA sArIramANasA 10 / neraiyA | bhaMte ! kiM sArIraM vedaNaM vedeti mANasaM veyaNaM vedaNaM sArIramANasaM vedaNaM vedeti ?, goyamA ! sArIraMpi vedaNaM vedeti mANasaMpi vedaNaM vedeti sArIramANasapi vedaNaM vedeti, evaM jAva: vemANiyA, navaraM egidiyavigaliMdiyA sArIraM vedaNaM vedeti no mANasaM vedaNaM vedeti no sArIramANasaM vedaNaM vedeti 11 / kaivihA NaM bhaMte ! veyaNA patnattA ?, goyamA ! tivihA veyaNA patnattA, taMjahA-sAtA asAtA sAtAsAtA 12 / nerajhyA NaM bhaMte ! kiM sAyaM vedaNaM vedaMti asAtaM vedaNaM vedeti sAyAsAyaM vedaNaM vedeti ?, goyamA ! tivihaMpi vedaNaM vedeti, evaM savvajIvA jAva vemANiyA 13 / kativihA NaM bhaMte ! vedaNA pannattA ?, goyamA ! tivihA pannattA, taMjahA-dukkhA suhA adukkhasuhA 14 / neraiyA NaM bhaMte ! kiM dukkhaM vedaNaM vedeti pucchA, goyamA ! dukkhaMpi vedaNaM vedeti suhaMpi vedaNaM Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 35 ] [ 377 vedeti adukkhamasuhaMpi vedaNaM vedeti evaM jAva vemANiyA 15 ||suutrN 328 // kativihA NaM bhaMte ! vedaNA patnattA ?, goyamA ! duvihA veyaNA pannattA, taMjahA-abbhovagamiyA ya uvakkamiyA ya1 / neraiyA NaM bhaMte ! abbhovagamiyaM vedaNaM vedeti uvakkamiyaM vedaNaM vedeti ?, goyamA ! no abbhovagamiyaM vedaNaM vedeti uvakamiyaM vedaNaM vedeti 2 / evaM jAva cAridiyA, paMciMdiyatirikkhajoNiyA mAMsA ya duvihaMpi vedaNaM vedeti, vANamaMtarajotisiyavemANiyA jahA neraiyA 3 // sUtraM 321 // kativihA NaM bhaMte ! vedaNA pannattA ?, goyamA ! duvihA vedanA pannattA, taMjahA-nidA ya aNidA ya 1 / neraiyA.NaM bhaMte ! kiM nidAyaM veyaNaM vedayaMte aNidAyaM veyaNaM vedayaMte ?, goyamA ! nidAyapi veyaNaM vedayaMte aNidAyapi vedaNaM vedayaMte 2 / se kepaTTeNaM bhaMte ! evaM vuJcati-neraiyA nidAyapi anidAyapi veyaNaM vedayaMte ?, goyamA ! neraiyA duvihA pannattA, taMjahA-sarANIbhUyA ya asarANIbhUyA ya, tattha NaM je te sariNabhUyA te NaM nidAyapi vedaNaM vedayaMte, tattha NaM je te asaraNIbhUtA te NaM aNidAyaM vedaNaM vedayaMte, se teNa?NaM goyamA ! evaM vucati neraiyA nidAyapi veyaNaM vedayaMte aNidAyapi vedaNaM vedayaMte, evaM jAva thaNiyakumArA 3 / puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! no nidAyaM vedaNaM vedayaMte aNidAyaM vedaNaM vedayaMte 4 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuccati puDhavIkAiyA no nidAyaM vedaNaM vedayaMte anidAyaM vedaNaM vedayaMte ?, goyamA ! puDhavikAiyA savve asaraNI asariNabhUyaM aNidAyaM vedaNaM vedayaMte, se teNa?NaM goyamA ! evaM vucati puDhavikAiyA no nidAyaM vedaNaM vedayaMte, aNidAyaM vedaNaM vedayaMte, evaM jAva cariMdiyA paMciMdiya-tirikkhajoNiyA mAsA vANamaMtarA jahA neraiyA 5 / joisiyANaM pucchA, goyamA ! nidAyapi veyaNaM vedayaMte aNidAyapi veyaNaM vedayaMte / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vucati-joisiyA nidAyapi vedaNaM vedeti aNidAyapi veyaNaM Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH vedeti ?, goyamA ! joisiyA duvihA pannattA, taMjahA-mAimicchadiTThiuvavarANagA ya amAisammadiTTIuvavaraNagA ya, tattha NaM je te mAimicchaddiTTiuvavaraNagA te NaM aNidAyaM veyaNaM veyaMti, tattha NaM je te amAIsammadiTTIuvavannagA te NaM nidAyaM vedaNaM vedayaMte, se eteNaTeNaM goyamA ! evaM vuJcati joisiyA duvihaMpi vedaNaM vaMdayaMte, evaM vemANiyAvi.7 // sUtraM 330 // paraNavaNAe veyaNApayaM samattaM // // iti paJcatriMzattamaM padam // 35 // // atha samudghAtAkhyaM SaTtriMzattamaM padam // veyaNakasAyamaraNe veubviyateyae ya shraahaare| kevalie. ceva bhave jIvamaNussANa satteva // 1 // kati NaM bhaMte ! samugghAyA pannattA ?, goyamA ! satta samugghAyA pannattA, taMjahA-vedaNAsamugdhAte 1 kasAyasamugdhAte 2 mAraNaMtiyasamugghAye 3 veMubviyasamugghAe 4 teyAsamugghAe 5 zrAhAragasamugghAe 6 kevalisamugghAte 7, 1 / vedaNAsamugghAe NaM bhaMte ! katisamaie : pannatte ?, goyamA ! asaMkhejasamaie aMtomuhuttite pannatte, evaM jAva aAhArasamugghAte 2 / kevalisamugghAe NaM bhaMte ! katisamaie pannatte ?, goyamA ! aTThasamaie pannatte 3 / neraiyANaM bhaMte ! kati samugghAyA pannattA ?, goyamA ! cattAri samugghAyA pannattA, taMjahAM-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNatiyasamugghAe veubviyasamugyAe 4 / asurakumArANaM bhaMte ! kati samugghAyA pannattA ?, goyamA! paMca samugdhAyA pannattA, taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veubviyasamugghAe teyAsamugghAe, evaM jAva thaNiyakumArANaM 5 / puDhavikAiyANaM bhaMte ! kati samugghAyA pannattA ?, goyamA ! tiriNa samugghAyA pannattA, taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe, evaM jAva cAridiyANaM 6 / navaraM vAMukAiyANaM cattAri, samugghAyA pannattA, Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 36 ] [ 376 taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veubviyasamugyAe 7 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM jAva vaimANiyANaM bhaMte ! kati samugghAyA pannattA ?, goyamA ! paMca samugghAyA pannattA, taMjahA-veyaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veubviyasamugghAe teyaasmugghaae|nvrN masANaM sattavihe samugghAe pannatte, taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veubviyasamugghAe teyAsamugghAe AhAragasamugghAe kevalisamugghAe 1 // sUtraM 331 // egamegassa NaM bhaMte ! neraiyarasa kevaiyA vedaNAsamugghAyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA 1 / kevaiyA purekkhaDA?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassasthi tassa jaharANeNaM eko vA do vA tiriNa vA ukoseNaM saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evamasurakumArassavi niraMtaraM jAva vemANiyassa, evaM jAva teyagasamugdhAte, evamete paMca cauvIsA daMDagA 2 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa kevaiyA zrAhArasamugghAyA atItA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassa asthi tassa jaharANeNaM eko vA do vA ukkoseNaM tiriNa 3 / kevaiyA purekkhaDA ?, kassai asthi kassai natthi, jassatthi jahagaNeNaM eko vA do vA tigiNa vA ukoseNaM cattAri, evaM niraMtaraM jAva vemANiyassa, navaraM maNUsassa atItAvi purekkhaDAvi jahA nerajhyassa purekkhaDA 4 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa kevatiyA kevalisamugghAyA atItA ?, goyamA ! natthi 5 / kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassatthi eko, evaM jAva vemANiyassa, navaraM maNUsassa atItA kassai asthi kassai nasthi, jassatthi eko, evaM purevakhaDAvi 6 // sUtraM 332 // neraiyANaM bhaMte ! kevaiyA vedaNAsamugghAyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA 1 / kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! aNaMtA, evaM jAva vemANiyANaM, evaM jAva teyagasamugghAe, evaM etevi paMca cauvIsadaMDagA 2 / neraiyANaM bhaMte ! kevaiyA zrAhAragasamugghAyA atItA ?, Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :SaSTho vibhAgaH goyamA ! asaMkhenjA 3 / kevaDyA purekkhaDA ?, goyamA ! asaMkhejA, evaM jAva vaimANiyANaM, navaraM vaNassaikAiyANa maNUsANa ya imaM NANattaM-vaNassaikAiyANaM bhaMte ! kevaiyA zrAhAragasamugghAyA aIyA ?, goyamA ! aNaMtA 4 / maNUsANaM bhaMte ! kevaiyA zrAhArasamugghAyA aIyA ?, goyamA ! siya saMkhejA siya asaMkhejA, evaM purekkhaDAvi 5 / neraiyANaM bhaMte ! kevaiyA kevalisamugghAyA atItA ?, goyamA ! Nasthi 6 / kevaiyA purevakhaDA ?, goyamA ! asaMkhejA, evaM jAva vemANiyANaM, navaraM vaNasaikAiyamaNUsesu imaM nANattaM-vaNassaikAiyANaM bhaMte ! kevaiyA kevalisamugghAyA atItA ?, goyamA ! Natthi 7 / kevajhyA purekkhaDA ?, goyamA ! aNaMtA 8 / maNUsANaM bhaMte ! kevaiyA kevalisamugghAyA atItA ?, goyamA ! siya atthi siya natthi, jai atthi jaharANeNaM eko vA do vA tiriNa vA, ukkoseNaM satapuhuttaM 1 / kevatiyA purekkhaDA ?, siya saMkhejAM siya asaMkhejA 10 // sUtraM 332 // egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa neraiyatte kevaiyA vedaNAsamugghAyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA 1 / kevaiyA purevakhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassa asthi jaharaNeNaM eko vA do vA tiriNa vA, ukkoseNaM saMkhejA vA asaMkhejjA vA aNaMtA vA, evaM asurakumArate jAva vemANiyatte 2 / egamegassa NaM bhaMte ! asurakumArassa neraiyatte kevaiyA vedaNAsamugghAyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA .3 / kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassati natthi, jassatthi tassa siya saMkhejA siya asaMkhejA siya aNaMtA 4 / egamegassa NaM bhaMte ! asurakumArassa asurakumArate kevaiyA vedaNAsamugghAyA atItA ?, goyamA! aNaMtA 5 / kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai. asthi kassai natthi jassatthi jaharANeNaM eko vA do vA tigiNa vA ukkoseNaM saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evaM nAgakumArattevi jAva vemANiyatte 6 / evaM jahA veyaNAsamugghAteNaM asurakumAre Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 36 ] [ 381 neraiyAdi-vemANiya-pajavasANesu bhaNito tahA nAgakumArAdiyA avasesesu saTTANesu parahANesu bhANitavvA jAva vemANiyassa vemANiyatte, evamete cauvvIsA cauvvIsaM daMDagA bhavaMti 7 // sUtraM 333 // egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa neraiyatte kevaiyA kasAyasamugghAyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA 1 / kevaDayA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassatthi eguttariyAte jAva aNaMtA 2 / egamegassa | bhaMte ! nerajhyassa asurakumAratte kavaiyA kasAyasamugghAyA yatItA ?, goyamA ! aNaMtA 3 / kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassati asthi kassati nasthi, jassatthi siya saMkhejA siya asaMkhejA siya aNaMtA 4 / evaM jAva neraiyassa thaNiyakumAratte, puDhavikAiyatte eguttariyAe netavvaM, evaM jAva maNuyatte 5 / vANamaMtaratte jahA asurakumAratte. joisiyatte atItA atA. purekkhaDA kassati asthi kassati natthi, jassatthi siya asaMkhejA siya aNaMtA, evaM vemANiyattevi siya asaMkhejA siya aNaMtA 6 / asuramArassa neraiyatte atItA aNaMtA, purekkhaDA kassati asthi kassati natthi, jassasthi siya saMkhejA siya asaMkhejA siya aNaMtA, asurakumArassa asurakumAratte atItA aNaMtA purekkhaDA eguttariyA, evaM nAgakumAratte jAva niraMtaraM vaimANiyatte jahA nerajhyassa bhaNitaM taheva bhANitavvaM 7 / evaM jAva thaNiyakumArassavi vemANiyatte, navaraM savvesi saTTANe eguttariyAe paraTThANe jaheva asurakumArassa, puDhavikAiyassa neraiyatte jAva thaNiyakumAratte atItA aNaMtA, purekkhaDA kassati asthi karasati natthi, jassatthi siya saMkhejA siya asaMkhejA siya aNaMtA 8 / puDhavikAiyassa puDhavikAiyatte jAva maNUsatte atItA aNaMtA purevakhaDA kassai asthi kassai natthi jassa asthi eguttariyA 1 / vANamaMtaratte jahA Neraiyatte, jotisiyavemANiyatte atItA aNaMtA purekkhaDA kassai atthi kassai natthi, jasta asthi siya asaMkhejA siya aNaMtA, evaM jAva maNUsattevi neyavvaM Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382] / zrImadAgamasudhAsindhuH / / SaSTho vibhAgaH 10 / vANamaMtara-joisiya-vemANiyA jahA asurakumArA, navaraM saTThANe eguttariyAe bhANitavve jAva vemANiyassa vemANiyatte, evaM ete cauvvIsaM cauvIsA daMDagA 11 // sUtraM 334 // mAraNaMliyasamugghAto saTThANevi paraTThANevi eguttariyAe neyavvo jAva vemANiyassa vemANiyatte, evamete cauvIsaM.cavIsadaMDagA bhANiyavvA 1 / ubviyasamugghAto jahA kasAyasamugyAyo tahA niravaseso bhANitavo, navaraM jassa nasthi tassa na vuccati, etthavi cavIsaM cauvIsA daMDagA bhANiyabA 2 / teyagasamugyAyo jahA mAraNaMtiyasamugyAyo, NavaraM jassa'sthi, evaM etevi cauvvIsaM cauvvIsA daMDagA bhANitavvA 3 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa neraiyatte kevaiyA zrAhArasamugyAyo atItA ?, goyamA ! Natthi 4 / kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! patthi, evaM jAva vemANiyatte, navaraM mANUsatte atItA kassai asthi kassai nasthi, jassatyi jaharaNeNaM eko vA do vA ukoseNaM tinni 5 / kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! kassati asthi kassai natthi, jassasthi jaharaNeNaM eko vA do vA tirima vA ukoseNaM cattAri, evaM savvajIvANaM maNussANaM bhANiyavvaM 6 / magUsassa maNUsatte atItA kassati asthi kassati natthi, jassatthi jaharANeNaM eko vA do vA tiriNa vA ukosegAM cattAri, evaM purekkhaDAvi, evamete cauvIsaM cauvIsA daMDagA jAva vemANiyatte 7 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa neraiyatte kevatiyA kevalisamugdhAyA atItA ?, goyamA ! Nasthi 8 / kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! natthi, evaM jAva vemANiyatte, NavaraM maNUsatte atItA natthi, purekkhaDA kassai asthi kassai natthi, jassatthi iko 1 / maNUsassa maNUsatte atItA kassati asthi kassai natthi, jassasthi eko, evaM purekkhaDAvi, evamete cauvvIsaM cauvvIsA daMDagA 10 ||suutrN 335 // neraiyANaM bhaMte ! neraiyatte kevatiyA vedaNAsamugghAyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA 1 / kevatiyA purekkhaDA ?, goyamA ! aNaMtA, evaM jAva vemANiyatte 2 / evaM savva Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram padaM 36 ] [ 383 jIvANaM bhANitavvaM jAva vemANiyANaM vemANiyatte, evaM jAva teyagasamugghAe, NavaraM uvaujiUNa neyavvaM jassatthi veuviyateyagA 3 / nerajhyANaM bhaMte ! neraiyatte kevatiyA aAhAragasamugghAyA atItA ?, goyamA ! natthi 4 / kevatiyA purevakhaDA ?, goMyamA ! Nasthi 5 / evaM jAva vemANiyatte, gavaraM maNUsatte atItA asaMkhejA purevakhaDA asaMkhejA, evaM jAva vemANiyANaM, NavaraM vaNassaikAiyANaM maNUsatte atItA aNaMtA purekkhaDA zraNaMtA 6 / maNUsANaM maNUsatte atItA siya saMkhejA siya asaMkhejA, evaM purevakhaDAvi, sesA savve jahA neraiyA, evaM ete cauvIsaM cauvIsA daMDagA 7 // neraiyANaM bhaMte ! neraiyatte kevatiyA kevalisamugghAyA atItA ?, goyamA ! nasthi 8 / kevatiyA purekkhaDA ?, goyamA ! natthi 1 / evaM jAva vemANiyatte, NavaraM maNUsatte atItA Natthi, purekkhaDA asaMkhejA, evaM jAva vemANiyA, navaraM vaNassai. kAiyANaM maNUsatte atItA nasthi, purekkhaDA aNaMtA 10 / maNUsANaM maNUsatte atItA siya asthi siya Natthi, jai asthi jaharANeNaM eko vA do vA tiriNa vA ukoseNaM satapuhuttaM 11 / kevaiyA purekkhaDA ?, goyamA ! siya saMkhejA siya asaMkhejA, evaM ete cauvvIsaM caubbIsA daMDagA savve pucchAe bhANitavyA jAva vemANiyANaM vemANiyatte 12 ||suutrN 336 // etesi NaM bhaMte ! jIvANaM vedaNAsamugdhAteNaM kasAyasamugghAteNaM mAraNaMtiyasamugdhAteNaM vauvviyasamugghAteNaM teyasamugdhAteNaM pAhAragasamugghAteNaM kevalisamugghAteNaM samohayANaM asamohayANa ya kayare2hitI appA vA bahuyA vA tulA vA visesAhiyA vA ?, goyamA ! savvatthovA jIvA zrAhAragasamugghAeNaM samohayA kevalisamugghAeNaM saMmohatA saMkhejaguNA teyagasamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA veubbiyasamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohayA aNaMtaguNA kasAyasamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA vedaNAsamugdhAeNaM samohayA visesAhiyA asamohayA asaMkhijaguNA ||suutrN 337 // etesi NaM bhaMte ! Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH SaSTho vibhAgaH neraiyANaM vedaNAsamugghAeNaM kamAyasamugghAeNaM mAraNaMtiyasamugghAeNaM veubviyasamugghAeNaM samohayANaM asamohayANa ya kayare2hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA neraiyA mAraNaMtiyasamugghAteNaM samohayA veubviyasamugvAtemAM samohayA asaMkhejaguNA kasAyasamugghAeNaM samohatA saMkhejaguNA vedaNAsamugghAteNaM samohayA saMkhejaguNA asamohayA saMkhejaguNA 1 / etesi Ne bhaMte ! asurakumArANaM vedaNAsamughAteNaM kasAyasamugghAeNaM mAraNaMtiyasamugghAeNaM veubviyasamugghAeNaM teyagasamugghAeNaM samohatANaM asamohatANa ya kayare2hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA asurakumArA teyagasamugdhA-. eNaM samohayA mAraNaMtiyasamugyAeNaM samohayA asaMkhejaguNA vedaNAsamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA kasAyasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA veubviyasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA asamohayA asaMkhejaguNA evaM jAva thaNiyakumArA 2 / eesi NaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM vedaNAsamugdhAeNaM kasAyasamugghAeNaM mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohayANaM asamohayANa ya.kayare 2hito appA vA 4 ?, gocamA ! savvatthovA yuddhavikAiyA mAraNaMtiyasamugdhAraNaM samo. hayA kasAyasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA vedaNAsamugghAeNaM samohayA visesAhiyA asamohayA asaMkhejaguNA, evaM jAva vaNassaikAiyA, NavaraM savvatthovA vAukAiyA veubviyasamugvAeNaM samohayA mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA kasAyasamugyAeNaM samohayA saMkhejaguNA vedaNAsamugdhAeNaM saMkhejaguNA visesAhiyA asamohayA asaMkhejaguNA 3 / beiMdiyANaM bhaMte ! vedaNAsamugdhAeNaM kasAyasamugghAeNaM mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohayANaM asamohayANa ya katarerahito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA beiMdiyA mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohayA vedaNAsamugdhAteNaM samohayA asaMkhejaguNA kasAyamamugghAeNaM samohayA asakhejaguNA asamohayA saMkhejaguNA, evaM jAva cauriMdiyA 4 / paMciMdiya-tirikkhajoNiyANaM bhaMte ! vedaNAsaMmugghAeNaM Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram :: padaM 36 ] [ 385 samohayA kasAyasamugghAteNaM mAraNaMtiyamamugghAeNaM veuvviyasamugghAeNaM teyasamugghAeNaM samohayANaM asamohayANa ya katare2hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA paMciMdiyatirikkhajoNiyA teyAsamugghAeNaM samohayA veubviyasamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA vedaNAsamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA kasAyasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA asamavahatA saMkhejaguNA 5 | maNussANaM bhaMte ! vedaNAsamugghAteNaM samohayANaM kasAyasamugghAeNaM mAraNaMtiyasamugyAeNaM veubviyasamugghAeNaM teyagasamugdhAeNaM thAhAragasamugghAeNaM kevalisamugghAeNaM samohayANa ya kayare 2 hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA maNussA zrAhAragasamugghAeNaM samohayA kevalisamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA teyagasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA veubviyasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA vedaNAsamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA kasAyasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA asamohayA asaMkhejaguNA / vANamaMtara-joisiya-vemANiyANaM jahA asurakumArANaM 6 // sUtraM 338 // kati NaM bhaMte ! kasAyasamugghAyA parANattA ?. goyamA ! cattAri kasAyasamugghAyA pannattA taMjahA-kohasamugdhAte mANasamugghAte mAyAsamugdhAte lohasamugghAte. 1 / neraiyANaM bhaMte ! katikasAya-samugdhAyA pannattA ?, goyamA ! cattAri kasAyasamugdhAtA pannattA, evaM jAva vemANiyANaM 2 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyasta kevatitA kohasamugyAtA atItA ?, goyamA ! aNaMtA 3 / kevatitA purekkhaDA ?, goyamA ! kassai asthi kassai natthi, jassatthi jaharaNeNaM eko vA do vA tigiNa vA ukoseNaM saMkhejA vA asaMkhejA vA aNaMtA vA, evaM jAva vemANiyassa, evaM jAva lobhasamugghAte ete cattAri daMDagA 3 / neraiyANaM bhaMte ! kevaiyA koha. samugghAyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA 4 / kevatiyA purekkhaDA ?, goyamA! 46 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vibhAgaH aNaMtA, evaM jAva vemANiyANaM, evaM jAva lobhasamugghAe, evaM eevi cattAri daMDagA 4 / egamegassa NaM bhaMte ! neraiyassa neraiyatte kevaiyA kohasamugghAyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA, evaM jahA * vedaNAsamugghAto bhaNito tahA kohasamugghAtovi bhANiyabo, niravasesaM jAva vemANiyatte 5 / mANasamugghAe mAyAsamugghAtevi niravasesaM jahA mAraNaMtiyasamugghAte lohasamugghAto jahA kasAyasamugghAto navaraM savvajIvA asurAdineraiesu mohakasAeNaM eguttariyAte netavvA 6 / neraiyANaM bhaMte ! neraiyatte kevaiyA kohasamugghAyA atItA ?, goyamA ! aNaMtA 7 / kevatiyA purekkhaDA ?, goyamA! aNaMtA, evaM jAva vemANiyatte 8 / evaM saTTANaparaTANesu savvatthavi bhANiyavvA, savvajIvANaM cattArivi samugghAyA jAva lobhasamugghAto jAva vemANiyANaM vemANiyatte 1 // sUtraM 331 // etesi NaM bhaMte ! jIvANaM kohasamugghAteNaM mANasamugvAteNaM mAyAsamugghAteNaM lobhasamugdhAteNa ya samohayANaM akasAyasamugghAteNaM samohayANaM asamohayANa ya kayare2hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA jIvA akasAyasamugghAeNaM samohayA, mANasamugghAeNaM samohayA aNaMtaguNA, kohasamugghAeNaM samohayA visesAhiyA mAyAsamugghAeNaM samohayA visesAhiyA lobhasamugyAeNaM samohayA visesAhiyA asamohayA saMkhejaguNA 1 / etesi NaM bhaMte ! neraiyANaM kohasamugghAeNaM mANasamugghAraNaM mAyAsamugghAeNaM lobhasamugghAeNaM samohayANaM asamohayANa ya kayare2hito appA vA 4 ?, goyamA ! savvatthovA neraiyA lobhasamugghAeNaM samohayA mAyAmamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA mANasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA kohasamugghAeNaM saMkhejaguNA asamohayA saMkheMjaguNA 2 / asurakumArANaM pucchA, goyamA ! savvatthovA asurakumArANaM kohasamugghAeNaM samohayA mANasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA mAyAsamugdhAeNaM samohayA saMkhejaguNA lobhasamugghAeNaM samohayA saMkhejaguNA asamohayA saMkhejaguNA, evaM savvadevA Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram : padaM 36 / [ 380 jAva vemANiyA 3 | puDhavikAiyANaM pucchA, goyamA ! savvatthovA puDhavi. kAiyA mANasamugghAeNaM samohayA kohasamugghAeNaM samohayA visesAhiyA mAyAsamugdhAeNaM samohayA visesAhiyA lobhaptamugghAeNaM samohayA visesAhiyA asamohayA saMkhejaguNA 4 / evaM jAva paMciMdiya-tirikkhajoNiyA, maNussA jahA jIvA, NavaraM mANasamugghAeNaM samohayA asaMkhejaguNA 5 / // sUtraM 340 // kai NaM bhaMte ! chAumatthiyA samugghAyA pannattA ?, goyamA ! chAumatthiyA cha samugghAyA panattA, taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veubviyasamugghAe teyAtamugghAe zrAhAragasamugdhAte 1 / neraiyANAM bhaMte ! kati chAumasthiyA samugghAyA pannattA ?, goyamA ! cattAri chAumatthiyA samugghAyA pannattA, taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veubviyasamugghAe 2 / asurakumArANaM pucchA, goyamA ! paMca chAumatthiyA samugghAyA patnattA, taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugyAe ubviyamamugghAe teyagasamugghAe 3 / egidiya-vigaliMdiyANaM pucchA, goyamA ! tigiNa chAumatthiyA samugghAyA pannattA, taMjahAvedaNAsamugyAe kamAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe 4 / NavaraM vAukAiyANaM cattAri samugghAyA pannattA, taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veubviyasamugghAe 5 / paciMdiya tirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! paMca chAumatthiyA samugghAyA pannattA, taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veubbiyasamugghAe teyagasamugghAe 6 / masANaM kati chAumatthiyA samugghAyA pannattA ?, goyamA ! cha chAumatthiyA samugghAyA pannattA, taMjahA-vedaNAsamugghAe kasAyasamugghAe mAraNaMtiyasamugghAe veubviyasamugghAe teyagasamugghAe zrAhAragasamugghAe 7 // sUtraM 341 // jIve NaM bhaMte ! vedaNAsamugghAeNaM samohate samohaNittA je poggale nicchubhati tehi NaM bhaMte ! poggalehi kevaitte khette aphurANe kevatite khette phuDe ?, goyamA ! Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 / [zrImadAgamasudhAsindhuH // SaSTho vibhAgA sarIrappamANamette vikkhaMbhabAhalleNaM niyamA chadisi evatite khette aphurANe evatite khette phuDe 1 / se NaM bhaMte ! khitte kevatikAlassa apphuDe kevatikAlassa phuDe ?, goyamA ! egasamaieNa vA dusamaieNa vA tisamaieNa vA viggaheNaM evatikAlassa aphurANe evaiyakAlassa phuDe 2 / te NaM bhaMte ! poggale kevatikAlassa nicchubhati ?, goyamA ! jaharANeNaM aMtomuhuttassa ukkoseNavi aMtomuhuttassa 3 / te NaM bhaMte ! poggalA nicchUDhA samANA jAtiM tattha pANAti bhUyAti jIvAti sattAtiM abhihaNaMti vatteMti leseMti saMcAeMti saMghaTTati paritAti kilAmeMti uddaveMti tehiMto NaM bhaMte ! se jIve katikirie ?, goyamA ! siya tikirie siya caukirie siya paMcakirie. 4 / te NaM bhaMte ! jIvA tAto jIvAzro katikiriyA ?, goyamA! siya tikiriyA siya caukiriyA siya paMcakiriyA 5 / se NaM bhaMte ! jIve te ya jIvA arANesiM jIvANaM paraMparAghAeNaM katikiriyA ?, goyamA ! tikiriyAvi caukiriyAvi paMcakiriyAvi 6 / neraie NaM bhaMte ! vedaNAsamugghAeNaM samohate, evaM jaheba jIve, NavaraM neraiyAbhilAvo, evaM niravasesaM jAva vemANite 7 / evaM kasAyasamugghAtovi bhANitavvo 8 / jIve NaM bhaMte ! mAraNaMtiya-samugghAteNaM samohaNai samohaNittA je poggale Nicchubhati tehi NaM bhaMte ! poggalehiM kevatite khette apphuraNe kevatite khette phuDe ?, goyamA ! sarIrappamANamette vikkhaMbha-bAhalleNaM thAyAmeNaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukkoseNaM asaMkhejAti joyaNAti egadisiM evatite khette aphurANe evatie khette phuDe 1 / se NaM bhaMte ! khette kevatikAlassa aphugaNe kevatikAlassa phuDe ?, goyamA ! egasamaieNa vA dusamaieNa vA tisamaieNa vA causamaieNa vA viggaheNaM evatikAlassa aphurANe evatikAlassa phuDe, sesaM taM ceva jAva paMcakiriyA 10 / evaM neraievi, NavaraM zraAyAmeNaM jaharANeNaM sAiregaM joyaNasahassaM ukkoseNaM asaMkhejAti jogaNAti, egadisi evatite Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanopAGga-sUtram / padaM 36 ) [ 386 khete apphugaNe evatite khitte phuDe, viggaheNaM egasamaieNa vA dusamaieNa vA tisamaieNa vA, causamatieNa Na bhannati, sesaM taM ceva jAva paMcakiriyAvi 11 / asurakumArassa jahA jIvapade, NavaraM viggaho tisamaiyo jahA nerajhyassa, sesaM taM ceva jahA asurakumAre, evaM jAva vemANite, NavaraM egidiye jahA jIve niravasesaM 12 // sUtraM 342 // jIve NaM bhaMte ! veubviyasamugghAeNaM samohate samohaNittA je puggale nicchubhati tehi NaM bhaMte ! poggalehiM kevatite khette aphurANe kevatie khitte phuDe ?. goyamA ! sarIrappamANamette vikkhaMbhabAhalleNaM thAyAmeNaM jaharANeNaM aMgulassa saMkhejatibhAgaM ukoseNaM saMkhijAti jogaNAti egadisi vidisi vA evaie khitte aphurANe evatite khette phuDe 1 / se NaM bhaMte ! kevatikAlassa aphurANe kevatikAlassa phuDe ?, goyamA ! egasamaieNa vA dusamaieNa vA tisamaieNa vA viggaheNaM evatikAlassa aphurANe evatikAlassa phuDe, sesaM taM ceva jAva paMcakiriyAvi 2 / evaM neraievi, NavaraM pAyAmeNaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukkoseNaM saMkhijAI joSaNAI egadisi, evatite khette, kevatikAlassa ?, taM ceva jahA jIvapade 3 / evaM jahA neraiyassa tahA asurakumArassa, navaraM egadisi vidisi vA, evaM jAva thaNiyakumArassa 4 / vAukAiyassa jahA jIvapade, NavaraM egadisiM, paMciMdiyatirikkhajoNiyassa nirakhasesaM jahA neraiyassa, maNUsa-vANamaMtara-joisiya-vemANiyassa niravasesaM jahA asurakumArassa 5 / jIve NaM bhaMte ! teyagasamugghANNaM samohate samohaNittA je -poggale nicchunbhati tehi NaM bhaMte ! poggalehiM kevatite khette aphurANe kevaie khitte phuDe ?, evaM jaheva veunvite samugyAte taheva, navaraM AyAmeNaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM asaM taM ceva 6 |evN jAva demANiyassa, NavaraM paMciMdiya-tirikkhajoNiyassa egadisi evatite khette aphurANe evaikhittassa phuDe 7 / jIve NaM bhate! pAhAragasamugdhateNaM samohate samohaNittA je Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSTho vimAgaH poggale nicchubhati tehi NaM bhaMte ! poggalehiM kevaie khitte aphugaNe kevaie khette phuDe ?, goyamA ! sarIrappamANamette vikkhaMbhavAhalleNaM thAyAmeNaM jaharANeNaM aMgulassa asaMkhejatibhAgaM ukoseNaM saMkhejAiM joyaNAI egadisiM, eSatite khette egasamatieNa vA dusamatieNaM tisamatieNaM viggaheNaM evatikAlassa aphurANe evatikAlassa phuDe 8 te NaM bhaMte ! poggalA kevatikAlassa nicchubbhati ?, goyamA ! jaharaNeNaM aMtomuhuttassa ukoseNaM aMtomuhuttassa 1 / te NaM bhaMte ! poggalA nicchUDhA samANA jAti tattha pANati bhUyAti jIvAti sattAti abhihaNati jAva uddaveMti, te NaM bhaMte ! jIve katikirie ?, goyamA ! siya tirie, siya caurie, siya paMcakirie 10 / te NaM bhaMte ! jIvAzro katikiriyA ?, goyamA ! evaM ceva 11 / se NaM bhaMte ! te ya jIvA arANesi jIvANaM paraMparAghAteNaM katikiriyA ?, goyamA ! tikiriyAvi caukiriyAvi paMcakiriyAvi, evaM maNUsevi 12 // sUtraM 343 // zraNagArassa NaM bhaMte ! bhAviyappaNo kelisamugghAteNaM samohayassa je caramA nijarApoggalA suhumA NaM te poggalA pannattA ?, samaNAuso !, savvalogaMpiya NaM te phusittANaM ciTThati ?, haMtA ! goyamA ! aNagArassa bhAviyappaNo kevalisamugghAeNaM samohayassa je caramA nijarApoggalA suhumA NaM te. poggalA pannattA, samaNAuso !, savvalogaMpiya NaM phusittANaM ciTThati 1 / chaumatthe NaM bhaMte ! maNUse tesiM NijarApoggalANaM kiMci varANeNaM varANaM gaMdheNaM gaMdhaM raseNa vA rasaM phAseNa vA phAsaM jANati pAsaMti ?, goyamA ! No iNa? samaDhe 2 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM kuJcati chaumatthe NaM maNUse tesi NijarApoggalANaM No kiMci varANeNaM 2 gaMdheNaM 2 raseNaM 2 phAseNaM 2 No jANati pAsati ?, goyamA ! ayagaNaM jaMbuddIve dIve savvadIva-samuhANaM savvabbhaMtarAe savvakhuDDAe vaTTe tellApUya-saMThANasaMThite vaTTe rahacakavAla-saMgaNasaMThie va? pukkharakariNayA saMThANasaMThie vaTTe paDipurANa-caMda-saMgaNasaMThie egaM jotraNasaya Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprajJApanIpAGga-sUtram : padaM 36 ) [ 361 sahassaM pAyAmavikkhaMbheNaM tiriNa joyaNa-sayasahassAI solasa sahassAI dogiNa sattAvIse joyaNasate tigiNa ya kose aTThAvIsaM ca dhaNusataM terasa ya aMgulAI zraddhaMgulaM ca kiMcivisesAhite parikkheveNaM pannatte, deve NaM mahiDDIte jAva mahAsokkhe egaM mahaM savilevaNaM gaMdhasamuggataM gahAya taM zravadAleti taM mahaM egaM savilevaNaM gaMdhasamuggataM zravadAlaittA iNAmeva kaTu kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM tihiM accharANivAtehiM tisattakhutto aNupariyaTTittANaM havvamAgacchejA 3 / se nUNaM goyamA ! se kevalakappe jaMbuddIve dIve tehiM ghANapoggalehiM phuDeM ?, haMtA ! phuDe, chaumatthe NaM goyamA ! maNUse tesiM ghANapuggalANaM kiMci varANeNaM vagaNaM gaMdheNaM gaMdhaM raseNaM rasaM phAseNaM phAsaM jANati pAsati ?, bhagavaM ! no iNa? sama?, se eeNa?NaM goyamA ! evaM vuccai-chaumatthe Na maNUsa tesiM nijarApoggalANaM no kiMci varANeNaM vasaNaM gaMdheNaM gaMdhaM raseNaM rasaM phAseNaM phAsaM jANati pAsati, suhumA NaM te poggalA pannattA, samaNAuso !, savvalogaMpiya NaM phusittANaM ciTThAMti 4 ||suutrN 344 // kramhA NaM bhaMte ! kevalI samugghAyaM gacchati ?, goyamA ! kevalissa cattAri kammaMsA akkhINA avediyA aNijirANA bhavaMti, taMjahA-vedaNijje zrAue nAme goe, savvabahuppaese se vedaNijje kamme havati savvatthove zrAue kamme havai, visamaM samaM kareti baMdhaNehiM ThitIhi ya, visamasamIkaraNayAe vaMdhaNehiM ThitIhi ya evaM khalu kevalI samohaNati, evaM khalu samugghAyaM gacchati 1 / sabvevi NaM bhaMte ! kevalI samohaNaMti savvevi NaM bhaMte ! kevalI samugghAtaM gacchaMti ?, goyamA ! No iNa? samaDhe 2 / "jassAueNa tullAti, baMdhaNehiM ThitIhi ya / bhavovaggahakammAI, samughAtaM se Na gacchati // 1 // agaMtUNaM samugghAtaM, aNaMtA kevalI jiNA / jaramaraNavippamukkA, siddhiM varagatiM gatA // 2 // sUtraM 345 // katisamatie NaM bhaMte ! bhAujI(grAujiyA zrAvajiyA, zrAussaya)karaNe pannatte ?, goyamA! asaMkhejasamatie aMtomuhuttie Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSThI vibhAgaH zrAujIkaraNe pannatte ||suutrN 346 // katisamatie NaM bhaMte ! kevalisamugyAe pannate ?, goyamA ! aTThasamatite pannatte, taMjahA-paDhame samae daMDaM kareti bIe samae kavADaM kareti tatie samae maMthaM kareti cautthe samae logaM pUreti paMcame samae loyaM paDisAhArati cha8 sayae maMthaM paDisAharati sattamae samae kavADaM paDisAharati aTTame samae daMDaM paDisAharati, daMDaM paDisAharettA tatroM pacchA sarIratthe bhavati 1 / se NaM bhaMte ! tahA samugghAyagate ki maNajogaM jujati vaijogaM jujati kAyajogaM jujati ?, goyamA ! no maNajogaM jujati no vaijogaM jujati kAyajogaM jujati 2 / kAyajoge NaM bhaMte ! jujamANe kiM zrorAliyasarIra-kAyajogaM jujati thorAliya-mIsAsarIra-kAyajogaM jujati ki veubviyasarIrakAyajogaM jujati veubviyamIsAsarIrakAyajogaM jujati kiM zrAhAragasarIrakAyajogaM jujati thAhAragamIsAsarIra-kAyajogaM jujati ki kammagasarIrakAyajogaM jujati ?, goyamA ! yorAliyasarIrakAyajogaMpi jujati orAliyamIsAsarIrakAyajogaMpi jujai, no veubviyasarIrakAyajogaM jujati no veubbiyamIsAsarIrakAyajogaM jujati no pAhAragakAyajogaM jujati no pAhAragamIsAsarIrakAyajogaM jujati kammagasarIrakAyajogapi jujati, paDhamaTThamesu samaesu thorAliyasarIrakAyajogaM jujati bitiyachaTTasattamesu samaesu porAliyamIsAsarIrakAyajogaM jujati, tatiyacautthapacamesu samaesu kammagasarIrakAyajogaM jujati 2 // sUtraM 347 // se NaM bhaMte ! tahA samugghAtagate sijhati bujjhati muJcati parinivvAti savvadukkhANaM aMtaM kareti ?, goyamA ! no iNa? samaDhe 1 / se NaM tato paDiniyattati paDiniyatittA tato panchA maNajogaMpi jujati vaijogaMpi jujai kAyajogaMpi jujati, mAjogaM jujamANe kiM sacamaNajogaM jujati mosamaNajogaM jujati saccAmosamaNajogaM jujati asaccAmosamaNajogaM jujati ?, goyamA ! saccamaNajogaM jujati no mosamaNajogaM jujati Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatrajJApanopAGga-sUtram :: padaM 36 ) [ 363 no saccAmosamAjogaM jujati asaccAmosamaNajogaM jujati 2 / vatijogaM jujamANe kiM saccavaijogaM jujati mosavaijogaM jujati saccAmosavaijogaM asacAmosavaijogaM jujati ?, goyamA ! sacavatijogaM jujati no mosavaijogaM jujati no saccAmosavatijogaM jujati asacAmosavaijogapi jujati, kAyajogaM jujamANe zrAgaccheja vA gaccheja vA ciTThaja vA nisIeja vA tuyaTTaja vA ullaMgheja vA palaMgheja vA paDihAriyaM pIDhaphalaga-sejAsaMthAragaM paJcappiNejA 3 // sUtraM 348 // se NaM bhaMte ! tahA sajogI sijjhati jAva aMtaM kareti ?, goyamA ! no iNa? sama8, se NaM punvameva sariNassa paMciMdiyapajattayassa jaharANajogissa heTThA asaMkhejaguNaparihINaM paDhamaM maNajogaM niraMbhati, tato aNaMtaraM beiMdiyapajattagassa jaharANajogissa heTThA asaMkhijaguNaparihINaM doccaM vatijogaM niru bhati, tato aNaMtaraM ca NaM suhumassa paNagajIvassa apajattayassa jaharANajogissa heTTA asaMkheja-guNaparihINaM tacaM kAyajogaM niraMbhati, se NaM eteNa uvAeNaM-paDhamaM maNajogaM niraMbhati maNajogaM nirubhittA vatijogaM nirubhati vayajogaM niru bhittA kAyajogaM niraMbhai kAyajogaM nirubhittA joganirohaM kareti joganirohaM karettA ajogataM pAuNati ajogayaM pAuNittA IsiM hassapaMcakkharucAraNaddhAe asaMkhejasamaiyaM aMtomuhuttiyaM selesiM paDivajai, puvvaraiyaguNasedIyaM ca NaM kamma, tIse selesimaddhAe asaMkhejAhiM guNaseDhIhiM asaMkhejje kammakhaMdhe khavayati khavaittA vedaNijAuNAmagotte iccette cattAri kammase jugavaM khaveti, jugavaM khavettA orAliya-teyAkammagAI savvAhiM vippajaharANAhiM vippajahati, vippajahitA ujjuseDhIpaDivarANo aphusamANagatIe egasamaeNaM aviggaheNaM uDDa gaMtA sAgArovautte sijmai bujjhai tatthasiddho bhavati, te NaM tattha siddhA bhavaMti asarIrA jIvaghaNA daMsaNaNANovauttA NiTTiyaTThA NIrayA NireyaNA vitimirA visuddhA sAsayamaNAgayaddhaM kAlaM ciTThati 1 / se keNaTeNaM bhaMte ' Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / SaSThI vibhAgA evaM vuccai te NaM tattha siddhA bhavaMti asarIrA jIvaghaNA daMsamAmANovauttA niTThiyaTThA nIrayA nirayaNA vitimirA visuddhA sAsayamaNAgayaddhaM kAlaM ciTThAMti ?, goyamA ! se jahANAmae bIyANaM aggidaDDANaM puNaravi aMku. ruppattI Na bhavati, evAmeva siddhANavi kammabIesu daDDesu puNaravi jammuppattI Na bhavati, se teNaNaM goyamA ! evaM vuccati-te NaM tastha siddhA bhavaMti asarIrA jIvaghaNA daMsaNaNANovauttA NiTThiyaTThA NIrayA NireyaNA vitimirA visuddhA sAsayamaNAgataddhaM kAlaM ciTThatitti 2 / 'nicchiNNasavvadukkhA jAijarAmaraNabaMdhaNavimukkA / sAsayamavvAbAhaM ciTThAMti suhI suI pattA // 1 // // sUtraM 341 // iti parANavaNAe bhagavatIe chattIsatimaM samugghAyapayaM samattaM // 36 // // iti SaTtriMzattamaM padam // 36 // [pratyakSaraM gaNanayA anuSTupachaMdasAM mAnamidam-7787 ] .. // iti zrIprajJApanA-sUtram // . ( caturthamupAgam ) - tapomUrti pUjyAcArya deva zrImadvijayakarpa rasUrIzvara-paTTadhara-hAlAra-dezoddhAraka-kaviratna-pUjyAcAryava deva-zrImadamijayAmRtasUrIzvara-vineya-pannyAsa-jinendravijaya-gaNivareNa saMzodhite sampAdite c| zrImadAgamasudhA-sindhau SaSTho vibhAgaH zrImatprajJApanopAGga-sUtrAtmakaH samApto'bhUt / ||shubhN bhavatu zrI zramaNasaGghasya // Page #408 -------------------------------------------------------------------------- _