________________
જૈન શ્રમણ
૧૮૩
(૧૪) બેજોડ શાસનસંરક્ષક-પ્રભાવક : લગભગ ૩૫૦ ગાથા જેવા ‘પષ્મીસૂત્ર'ને ગોખી જનારા બાર પાલિતાણાના શિખરબંધી પ્રત્યેક જિનાલયની પ્રત્યેક પ્રતિમાજીને વરસમાં તો ૪૨૫થી વધુ સંસ્કૃત-પ્રાકૃત ગ્રંથોનો અભ્યાસ કરી ૩-૩ ખમાસમણ દ્વારા વાંદનાર ઉપરાંત પ્રવચનશક્તિ દ્વારા જનારા મહાત્મા આજે નથી રહ્યા છતાંય પોતાનો જ્ઞાનવારસો અનેકોને સન્માર્ગ દર્શાવનાર તથા જિનશાસન વિરુદ્ધ અનેક જેમને સોંપ્યો તેઓ નૂતનાચાર્ય બન્યા છે અને તેવી પ્રકારી સરકારી તથા જૈનેત્તરોની તકરારને કોર્ટે ચઢી દૂર ઉમદા જ્ઞાનપરંપરા થકી જ આજે પણ જ્ઞાનાભ્યાસ ટક્યો ને કરાવનાર તેમને અનેક ભાવિકો ઓળખે છે. આ. ભ. નિકટમાં વધ્યો છે. જ કાળધર્મ પામ્યા છે.
(૨૦) કલ્યાણક ભૂમિના પ્રવાસી : એક જ (૧૫) શુદ્ધ ગવેષક : ભિક્ષાથી લઈ સાબુ, કપડાં, સમુદાયના બે મહાત્માઓ નિકટના જ ભૂતકાળમાં વીસ-વીસ ઔષધિ, નખકોતરણી વગેરે પણ વિધિપૂર્વક યાચનારા અને તે મોક્ષકલ્યાણક ભૂમિ શિખરજીની અને અન્ય અનેક તીર્થોની જ રાત્રિ પૂર્વે પાછા દેવાની ટેકવાળા એક મહાત્મા હાલ સ્પર્શના કોઈની પણ સહાયતા વગર કરી આવ્યા છે. વિકટ પંન્યાસ છે. પદધારી છતાંય પીવાના અને કાપના પાણી માટે જંગલ પ્રદેશમાં પણ સાઇકલવાળો તો શું પણ ભિક્ષા માટે પણ પણ ગવેષણા કરે છે. તેમની ચર્ચા પ્રાચીન કાળ જેવી હોવાથી કોઈ શ્રાવકોની સહાયતા લીધા વગર ભૂતકાળ જેવી ચર્યા કોઈકને કૂતુહલ કે આશ્ચર્ય થાય છે, છતાંય ગવેષણા કરવામાં પાળનાર આજેય પણ છે. શરમ નથી રાખતા.
| (૨૧) સામૂહિક પ્રવજ્યા ગ્રહણ કરનાર (૧૬) સ્વાધ્યાયલક્ષી : વર્તમાનકાળમાં વીસ માતા-પિતા સાથે ચાર પુત્રી અને બે પુત્રો એમ એક સાથે એક વરસથી વધુ દીક્ષા પર્યાય છતાંય કોઈ પણ પદ-પદવીની જ ઘરમાંથી આઠ-આઠ જણાની સામૂહિક દીક્ષા પૂર્વકાળની આકાંક્ષા વગર મુનિરાજ લગભગ સમય સ્વાધ્યાય-પ્રવચન સામૂહિક દીક્ષાને યાદ કરાવે તેવી ઘટના છે. કોઈક જ્ઞાની અને સાહિત્ય રચનામાં વિતાવે છે. કોઈનીય નિંદા કરવી તો જણાવી શકે કે પૂર્વભવના દીક્ષિતો જ પાછા આ ભવમાં દૂર, પણ સાંભળવામાં પણ રસ નથી દાખવતા. અનેક પ્રકારી જીવાનંદ વૈદ્યરાજના મિત્રોની જેમ અલગ અલગ રૂપે જન્મ શાસનલક્ષી શક્તિ છતાંય શાસનપ્રભાવના કરતાંય પામ્યા હોય. આત્મારાધનામાં સવિશેષ ઓતપ્રોત જોવા મળશે.
(૨૨) લોકસંપર્કથી પર: એક પદસ્થ મહાત્મા (૧૭) અભિગ્રહપૂર્વક તપપારણાં વર્ધમાન- અનેક રીતે સમર્થ છતાંય પ્રાચીન જિનાલયોના જીર્ણોદ્ધાર છોડી તપની પોણા બસ્સો જેટલી ઓળી સુધી પહોંચી જનારા તે નૂતન જિનાલયોની પ્રતિષ્ઠા, છ'રી પાળતા સંઘો, ઉપધાન કે આચાર્ય ભગવંત વર્તમાનમાં પણ અમુક પ્રસંગે તપનાં પારણાં પાલિતાણાની નવ્વાણું જાત્રા જેવા લોકસંપર્કનાં કાર્યો સ્વયં અભિગ્રહપૂર્વક કરે છે અને કડક અભિગ્રહ પણ સાંજ સુધીમાં ઉઠાવતા નથી, સ્વીકારતા નથી, વિશિષ્ટ બ્રહ્મચર્યવ્રતધારી છે, પૂર્ણ થાય તેવા પ્રસંગો બને છે. બાલદીક્ષિત તેઓ હાલમાં પણ ગૃહસ્થોના અતિપરિચયથી સ્વયંની પવિત્રતા ન જોખમાય તે છ-આઠ કલાક નવકાર તથા સૂરિમંત્રના જાપ મૌનપૂર્વક કરતાં માટે જાગૃત છે. જોવા મળે તેમ છે.
(૨૩) કવિકુલકિરીટ વિશેષણયુક્ત : (૧૮) મહામંત્ર નવકારના વિશિષ્ટ નિકટનાં વરસોમાં કાળધર્મ પામેલા આ. ભગવંત સ્વયં અનુપ્રેક્ષક : સ્વાધ્યાયનો ચોથો પ્રકાર છે ચિંતન-મનન- સંસ્કૃત ભાષામાં વક્તવ્ય પ્રદાન કરતા હતા, ત્રણ હજારથી વધુ અનુપ્રેક્ષા. આ અત્યંતર તપના પ્રભાવે ધ્યાનયોગી તે પંન્યાસજી - સ્તવન, સજઝાય-સ્તુતિઓ એવા પ્રાસ-અનુપ્રાસ સાથે રચ્યા શારીરિક રીતે નાદુરસ્ત પણ મનોબળથી મજબૂત હોવાથી તથા છે, જે આજે પણ લોકહૈયે ગવાય છે, બોલાય છે. લક્ષણવંત મુખમુદ્રા તથા હાથની લંબાઈવાળા હતા. આજેય પોતાની વાદશક્તિથી અનેક જૈનેતરોને પણ જૈન ધર્મના રાગી પણ નિકટમાં કાળધર્મ પામેલ તેમનાં પુસ્તકો નવકાર બનાવેલ હતા. મહામંત્રના વિસ્તારને પ્રકાશમાં દેખાય છે.
| (ર૪) વિવિધ ભાષાના જાણકાર : ફક્ત ૧૪ (૧૯) ઉત્તમ જ્ઞાનાભ્યાસી : એક જ દિવસમાં વરસની ઉંમરે દીક્ષિત, વર્તમાનમાં ત્રીસેક વરસના દીક્ષા
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
