________________
૬૦
- કેરે
હિંદુસ્તાનને પ્રાચીન ઇતિહાસ પરદેશી ઝોલાંઓની રેલ બંધ થઈ ગઈ અથવા બહુ જ ક્ષીણ થઈ ગઈ
અને મિહિરગુલની હાર પછી લગભગ પાંચ પરદેશી હુમલામાં સૈકા સુધી હિંદે પરદેશી આક્રમણોથી લગભગ થી હિંદનું બચી સંપૂર્ણ મુક્તિ અનુભવી. પરદેશીઓના આક્ર
જવું મણના અંતરાય વગર દેશની અંદરની અભિવૃદ્ધિ માટે મળેલી તકનો શો સદુપયોગ કે દુરૂપયોગ હિંદ કર્યો તે હવે પછીનાં પ્રકરણમાં કહેવામાં આવશે.
છઠ્ઠા સૈકાના પાછલા અર્ધા ભાગના હિંદના ઇતિહાસની આપણને બહુ થોડી માહિતી છે. એ તો નકકી જ છે કે તે વખતે કોઈ સર્વોપરી
સત્તા નહોતી અને ગંગાની ખીણના પ્રદેશમાંના છાસિકાને બીજા રાજ્યોને હુન તથા તેને મળતી જાતોના રંજાડથી અર્ધો ભાગ લગભગ બહુ ખમવું પડયું હતું. પણ કેટલીક સ્થાનિક
વંશાવળીઓમાંનાં નામોની સૂચિ સિવાય સા
માન્ય જિજ્ઞાસાને સંતોષે એવી બહુ થોડી હકીકતે નોંધવામાં આવેલી છે.
એ ઊથલપાથલના સમયમાં હિંદ અનેક નાનાં નાનાં રાજ્યમાં વહેંચાઈ ગયો હતો. એમાંના એકની ખાસ નોંધ લેવાની જરૂર છે,
કારણકે હ્યુએન્સાંગે તેના મામલા વિષે કરેલા મેલા પે. સંક્ષિપ્ત ઉલ્લેખે ઘણી ચર્ચા તથા કેટલીક ગેર
સમજૂતિઓને જન્મ આપેલો છે. ઇ.સ. ૬૪૧ કે ૬૪રની શરૂઆતમાં ભરૂચ છોડ્યા પછી એ યાત્રીએ વાયવ્ય દિશામાં ઘણા લાંબા અંતર સુધી મુસાફરી કરી અને આખરે મોલાપ અથવા ઉચ્ચારમાં માળવાને મળતા દેશમાં તે પહોંચ્યા. ચીની પાઠમાં એ મુસાફરીની લંબાઈ અતિશયોક્તિ ભરી લાગે છે. એક મોટી નદીને, બીજા પાઠ મુજબ મહીસાગરને અગ્નિખૂણે આવેલી એ પ્રદેશની નામ વગરની રાધાની હતી તે કયું શહેર એ નક્કી થઈ શક્યું નથી. એ મટી નદી જે “સાબરમતી' હોય તે એ રાધાની હાલના અમદાવાદની
