________________
S
હર્ષનું રાજ્ય ઈ.સ. ૬ ૦ ૬ થી ૬ ૪૭ પાછો ફરતો.
ઘણા દિવસ સુધી ચાલુ રહેલી આ વિધિને અંતે એકાવનારા બનાવ બન્યા. ઘણે માટે ખર્ચ ઊભા કરેલા કામચલાઉ મઠમાં આગ
લાગી અને તેનો ઘણોખરો ભાગ તેનાથી નાશ હર્ષને જાન લેવાના પામ્યો; પણ જ્યારે રાજા પંડે આગ ઓલવવા ચત્ન વચ્ચે પડ્યો ત્યારે આગની ઝાળ વધતી અટકી
અને તેમ થતાં ધર્મિક વ્યક્તિઓએ તેને ચમત્કાર જાણે.
ખંડ્યિા રાજાઓના રસાલાથી અનુસરાયેલે હર્ષ આગના ભયંકર દસ્યનો વિસ્તાર જેવા એક ઊંચા સ્તૂપ પર ચઢ હતો. એ સ્વપનાં પગથિયાં પરથી તે ઊતરતો હતો તેવામાં ખંજરથી સજે થયેલા કઈ ધમાંધ પુરુષે તેના અંગ પર ધસી જઈ તેના શરીરમાં ખંજર હુલાવી દેવાનો યત્ન કર્યો. ખૂનીને તરત જ પકડી લેવામાં આવ્યું અને રાજાએ પિતે તેને ખૂબ ઝીણા પ્રશ્નો પૂછળ્યા. તેના જવાબમાં તે ખૂનીએ કબૂલ કર્યું કે બૌદ્ધોને બતાવેલી હદ પારની રાજકપાથી રૂઠેલા કેટલાક વિધર્મીઓએ તેને આ ગુનો કરવા ઉશ્કેર્યો હતો. આ ઉપરથી પાંચસો પંકાતા અને આગળ પડતા બ્રાહ્મણોને કેદ પકડવામાં આવ્યા હતા. સીધા પ્રશ્નો પૂછતાં તેમની પાસે કબુલ કરાવવામાં આવ્યું હતું, કે તેમની ઈર્ષા સંતોષવા માટે સળગતાં તીર ફેકી તેમણે મિનારાને આગ લગાડી હતી અને એ આગને અંગે થતા ગોટાળાનો લાભ લઈ તેમણે રાજાને મારી નાંખવાની આશા રાખી હતી. એ તે નિઃસંદેહ વાત છે કે આ કબુલાત તેમને ખૂબ રંજાડીને બળજબરીએ કરાવવામાં આવી હતી અને ઘણું કરીને તે તદ્દન ખોટી હતી. એ કબુલાત ખરી હોય કે ખોટી છતાં પણ સ્વીકારવામાં આવી હતી અને તેને આધારે એ તરકટમાં મુખ્ય ગણાતા કેટલાક લોકોને ગરદન મારવામાં આવ્યા હતા અને બીજા આશરે ૫૦૦ બ્રાહ્મણોને દેશનિકાલ કરવામાં આવ્યા હતા.
