________________
૧૭૮
હિંદુસ્તાનના પ્રાચીન ઇતિહાસ
પાત્ર રાજા હતા અને સાહિત્યના આશ્રયદાતા હતા (મૃ. ૪ર૧-૨૨). વિજયસેનને માટે આપણી પાસે ત્રણ સમકાલીનપણાના પ્રસંગ છે. તેને ‘ચારગંગ સખા’ તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યા છે. ઇ.સ. ૧૦૬૭થી માંડી ૧૧૪૭ સુધીના પૂરાં છકેતેર વર્ષને તેને અપવાદ જેવા શાસનકાળ હતા. એ શાસનકાળના શરૂઆતના ભાગ આર ડી. બેનર્જીએ સ્વીકારેલી સાલવારી, કે જે મને પણ હવે ખરી લાગે છે,તે મુજબ વિજયસેનના અમલનાં ૩૮ વર્ષની લગાલગના છે. બીજા બે સમકાલીનપણાના પ્રસંગ અસ્ફુટ અને અપૂર્ણ છે. એક શિલાલેખ નોંધે છે કે વિજયસેને, નાન્ય,
૧ એ તા ચોક્કસ છે કે નાન્ય મિથિલાને કર્ણાટ રાજા હતા અને અગિચારમા સૈકામાં તથા ખારમ સૈકાની શરૂઆતમાં તે વિજયસેનના અને ઘણું કરીને કનાજના જયચંદ્રના સમકાલીન હતા. (મનમેાહન ચક્રવતી જે. પ્રેા. એ. એસ. બી., ૧૯૧૫ રૃ.૪૦૯–૧૧ માં).
આર. ડી. એનર્જીએ આપેલી સેન વંશની વંશાવલી:
વીર
સામંત
।।
હેમંત
વિજય
મલાલ
લક્ષ્મણ
માધવ
વિશ્વરૂપ
કેશવ
(જ. એન્ડ પ્રેા. એ. એસ. મી., ૧૯૧૪ પૃ. ૯૮ એ વંશનું ‘લક્ષણ’ અથવા ગજચિત્ સદાશિવ મુદ્રા' હતી. તે મુદ્રામાં દશ ભુવાળા શિવની ખેડેલી આકૃતિ હતી જે સદાશિવ કહેવાતી (તે જ. પૃ. ૯૯.)
